Ultimatumi rus për qeverinë/ Sali Berisha: Më ndërpritet fjala kur po mbroj interesin kombëtar

Ish kryeministri Sali Berisha, duke folur gjate nje seance parlamentare, ku eshte debatuar ne lidhje me mbarvajtjen e zgjedhjeve lokale te 21 qershorit. /r/n/r/nFormer Prime Minister Sali Berisha, speaks during a parliamentary session.

Lideri historik i demokratëve, Sali Berisha riktheu edhe njëherë në Kuvend frymën opozitare, teksa mbajti disa fjalime, brenda dhe jashtë sallës së Kuvendit.

Përpara deputetëve, ai kërkoi solidarizim me Ukrainën, duke thënë se vetëm Shqipëria po hesht. Sipas tij, Rusia e ka kërcënuar Shqipërinë, por Edi Rama po hesht.

“Fjala ime në Parlament për letrën kërcënuese ndaj Shqipërisë të ambasadës ruse në Tiranë dhe heshtjen e turpshme të narkoqeverisë ndaj saj!” shkruan Berisha, teksa poston fjalën e tij.

Por edhe kjo fjalë u ndërpre nga drejtuesja e seancës, Ermonela Felaj.

“Çfarë presim ne? Apo presim leje nga Vuçiçi? Ndërpritet fjala kur po mbroj një interes kombëtar! Çfarë të drejte ka ambasada ruse të vërë ultimatum? Vendi i vetëm që ka heshtur me problemet në Ukrainë, është një vend që ka një qeveri të drejtuar nga argati i Beogradit,” tha profesor dr.Sali Berisha.

Bora Zemani rikthehet në “Për’puthen”,Kaloi Covid-in 19.

  

Moderatorja Bora Zemani u shkëput për disa ditë nga ekrani, për shkak të gjendjes jo të mirë shëndetësore.

30-vjeçarja u infektua me Covid 19 dhe emisioni u prezantua për disa ditë nga Elona Duro. Këtë të premte, Bora u rikthye, për të vazhduar programacionin, ku sot po transmetohet takimi i Rrushes me Erionin.

Kryeministri i KOsovës Albin Kurti: Kosova nuk frikësohet për zbatimin e marrëveshjes për Asociacion

  

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë të mërkurën (2 shkurt) se Kosova nuk frikësohet sa i përket zbatimit të marrëveshjes për Asociacionin e komunave me shumicë serbe.

I pyetur nga gazetarët, kryeministri Albin Kurti, tha se megjithatë si qeveri janë “të kujdesshëm dhe mbrojnë interesat e vendit”.

“Ne kemi dhënë propozimet tona në takimet që kemi pasur në Bruksel dhe jemi konstruktiv për bisedimet e ardhshme në dialogun që zhvillohet i ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian, me ç’rast parimi i reciprocitetit është parim i shëndoshë i marrëdhënieve të mira fqinjësore”, tha Kurti gjatë vizitës në Agjencinë e Shërbimeve të Navigacionit Ajror.

Ai ka theksuar se nuk janë biseduar modelet rreth Asociacionit, duke shtuar se “të drejtat e pakicave në Kosovë janë të respektuara me nivelin më të lartë të standardeve evropiane”.

I dërguari i posaçëm i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar dhe i dërguari i BE-së për dialogun, Mirosllav Lajçak, thanë se nuk do të imponojnë modele për Asociacionin e komunave me shumicë serbe.

Marrëveshja e arritur në vitin 2013 për krijimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë ishte një nga temat që diplomatët perëndimorë diskutuan me autoritetet kosovare, liderët e opozitës dhe shoqërinë civile, gjatë dy ditëve të fundit.

“Mos kini frikë nga diçka që nuk ekziston dhe askush nuk do t’ua imponojë. Jini të sigurt në vetvete, të vetëdijshëm për faktin se ju jeni bashkudhëheqës në këtë proces dhe jeni partnerë të barabartë”, ka deklaruar Lajçak.

Qeveria aktuale e Kosovës, e udhëhequr nga kryeministri Albin Kurti, thotë se në Kosovë nuk mund të ketë asociacion njëetnik, apo ndonjë gjë që duket si Republika Sërpska në Bosnje e Hercegovinë.

Kurti të mërkurën ka ritheksuar nevojën për arritjen e një marrëveshjeje përfundimtare me Serbinë me “njohje reciproke”.

“Marrëveshja duhet të arrihet. Jemi të gatshëm që të punojmë për këtë dhe kur bisedojmë, të bisedojmë për marrëveshje. Nuk bëjmë dialog për dialog. Jemi konstruktivë, jemi seriozë dhe njëkohësisht e vëmë theksin tek ajo, për të cilën po pajtohen gjithnjë e më shumë të gjithë faktorët ndërkombëtarë, e që e ka thënë në mënyrë shumë të qartë [edhe] presidenti i SHBA-së, Joe Biden, që marrëveshja për normalizimin e plotë ndërmjet Kosovës dhe Serbisë duhet ta ketë në qendër njohjen reciproke”, tha Kurti.

Rikujtojmë se takimi i fundit i Kurtit me presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq, në kuadër të dialogut, është zhvilluar në korrik të vitit të kaluar.

Escobar dhe Lajçak vazhdojnë sot vizitën në Serbi.

Ambasada amerikane në Prishtinë : Askush nuk po u kërkon liderëve kompromis për sovranitetin e Kosovës

  

Ambasada e SHBA-së në Prishtinë ka dalë me një deklaratë pas vizitës treditore të emisarëve Gabriel Escobar dhe Miroslav Lajçak në Kosovë.

Në deklaratë thuhet se askush nuk është duke kërkuar nga liderët kosovarë të bëjnë kompromis me sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës.

“Përfundoi një vizitë produktive e përbashkët SHBA-BE nga përfaqësuesit specialë Escobar dhe Lajçak në Kosovë. SHBA e përkrah fuqishëm dialogun e lehtësuar nga BE si rruga më e mirë me të cilën udhëheqësit kosovarë mund të sigurojnë të ardhme evropiane për qytetarët e saj.

Status quo është e paqëndrueshme. Ne inkurajojmë angazhim konstruktiv, fleksibil dhe urgjent nga të gjithë, për të arritur një marrëveshje gjithëpërfshirëse për marrëdhënie të normalizuara, të përqendruara në njohje reciproke.

Askush nuk po u kërkon liderëve të Kosovës të bëjnë kompromis për integritetin territorial ose ta shkelin Kushtetutën e saj. Ato janë të paprekshme”, thuhet në postimin e Ambasadës së SHBA-së në Facebook.

Prishtinë, , ekspertët shëndetësorë ksovarë , pro heqjes së orës policore

 

  

Ministria e Shëndetësisë sot pritet që të rekomandoj lehtësim të masave antiCOVID.

Për lehtësimin e masave profesionistët shëndetësorë ndajnë mendime të ndryshme.

Derisa, presidentja e Federatës së Mjekëve Shqiptare në Evropë, Aurora Dollenberg pajtohet që ora policore të largohet si masë kufizuese, ajo thotë se është e domosdoshme që dëshmia e tri doza të vaksinës për të hyrë në Kosovë duhet të mbetet në fuqi.

Por, mendim ndryshe ka infektologu dhe deputeti i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Shemsedin Dreshaj i cili thotë se masat e vendosura nga Qeveria nuk kanë më kuptim dhe se sipas tij duhet të rriten inspektimet për respektim të masave siç janë mbajtja e maskës dhe distancës sociale.

Sot pritet të mblidhet Komiteti për menaxhimin e pandemisë për vlerësimin e situatës epidemiologjike dhe analizimin e vendosjes së masave të reja. Masat e reja të përfolura janë ora policore të përgjysmohet ose të largohet, ndërkaq gastronomia të vazhdojë në orar të rregullt deri në ora 23:00.

Po ashtu lehtësime pritet në ndodhin edhe në pikat kufitare ku nuk do të ketë nevojë që qytetarët të dëshmojnë se kanë marrë tri doza të vaksinës, meqë do të jetë e mjaftueshme të kalohet kufiri me dy doza të vaksinës dhe pa test.

Presidentja e Federatës së Mjekëve Shqiptare në Evropë, Aurora Dollenberg thotë se përqindja e ulët e të vaksinuarve në Kosovës nuk ofron komoditet për të kopjuar vendet e mëdha evropian që kanë lehtësuar masat.

Derisa kërkon kujdes në lehtësimin e masave, Dollenberg shprehet se masat kufizuese duhet të vazhdojnë të jenë në fuqi.

“Kosova duhet të jetë e kujdesshme në lehtësimin e masave kufizuese dhe mbrojtëse sepse duhet të mos kopjojmë shtetet e mëdha si Danimarka ose Anglia që kanë kaluar 85% të të vaksinuarve të tyre. Kosova vazhdon që të mbetet me një përqindje të ulët të të vaksinuarve dhe si rrjedhim duhet të jetë shumë vigjilente dhe akoma t’i mbajë masat kufizuese qoftë në kufi apo edhe te qytetari i thjesht duhet të rritet puna për të vaksinuar jo vetëm me dy doza e para, por madje edhe me dozën numër tre”, tha ajo.

Specialistja e mjekësisë familjare, Aurora Dollenberg pajtohet që ora policore të largohet, por insiston që në pikat kufitare për të hyrë në Kosovë të vazhdoj të jetë edhe më tej në fuqi masa për të dëshmuar dozën e tretë, por edhe posedimin e dy dozave të vaksinës antiCOVID dhe testin PCR.

“Sa i përket kufizimit të orës policore unë si mjeke do të thosha që parë edhe vendet tjera të Evropës masa e kufizimit në orar policor nuk është aq e domosdoshme dhe aq e rëndësishme sesa respektimi i distancës sociale dhe mbajtjes së maskave gjatë ditës kështu që do të këshilloja që në rend të parë për Kosovën është e rëndësishme mbajtja e maskave e distancës sociale dhe bërja e vaksinave në mënyrë të rregullt, ndërsa ora policore mund edhe të hiqet… Nga ana mjekësore është shumë e rëndësishme kufizimi i importit apo eksportit të virusit sidomos të varianteve të reja të omicron që janë shumë infektuese, andaj në vijat kufitare është shumë e rëndësishme që të mbahet kontrolli dhe të bëhet me detyrim bërja e një doze të tretë apo paraqitja e një testi negativ të PCR-së“, tha Dollenberg.

Për lehtësim të masave që përfshin largimin e orës policore dhe heqjen e masës për dëshminë e tri dozave si dhe rikthimin e punës së gastronomisë deri në orën 23:00 po e mbështet edhe deputeti i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Shemsedin Dreshaj.

Dreshaj edhe si infektolog konsideron se është iluzore që të pritet që me masa sanksionuese të menaxhohet pandemia.

Ai thotë se respektimi i masave standarde të menaxhimit të pandemisë siç janë mbajtja e maskës dhe distancës sociale duhet më shumë të inspektohen.

“Është iluzore të pritet që me sanksione të menaxhohet pandemia. Masat standarde nuk janë duke u respektuar, andaj nuk ka vend që të shtohet me masa radikale derisa ato standarde nuk respektohen. Po të isha pjesë e ekipit profesionistë apo ministër i Shëndetësisë unë do të kisha marrë vendime pak më ndryshe, do të kisha vepruar me inspektorë e polici në terren, me sanksione për ata që nuk respektojnë ligjin dhe masat, ndërsa sa i përket masave shtesë do të ishte varë nga situata epidemiologjike që kemi… Është e pakuptimtë të shkoni në masa radikale kur masa standarde nuk respektohen”, tha Dreshaj.

Deputeti Dreshaj shprehet kundër masave aktuale në fuqi, madje thotë se këto masa nuk kanë pasur efekt në menaxhim të pandemisë.

“Si ekspert i fushës dhe si Aleancë, ne kemi qenë kundër shkurtimit të orarit në gastronomi ngase kjo i ndihmon më shumë krizës energjike vend sesa menaxhimit të sëmundjes. Kemi qenë kundër orës policore për shkak se virusi është 24 orë në vend dhe mendojmë që ora policore nuk është diçka që duhet të implementohet. Si Aleancë kemi qenë kundër dozës së tretë në kufi për shkak se doza e tretë në kufi nënkupton sikur ne të kishim arritur një shifër të lartë të të vaksinuarve me dozën e tretë gjë që nuk i kemi në vend dhe njëkohësisht si Aleancë dhe si ekspert iu kemi bërë me dije me kohë se karakteristika e pandemisë nuk janë karakteristika të rangut të botës kur ICDS nuk do të japin rekomandime për shkak se vendet e ndryshme kanë karakteristika të ndryshme si në aspektin vaksinal apo kapaciteteve të trajtimit”, u shpreh ai.

Më 21 janar për shkak të situatës pandemike Qeveria e Kosovës kishte vendosur që gastronomia të punojë vetëm deri në orën 21:00, pasi që ora policore u zhvendos nga ora 24:00 në 22:00. Për të gjithë qytetarët që hyjnë në Kosovë si masë kufizuese është e vendosur dëshmia e dozës së tretë të vaksinës antiCOVID apo dy doza dhe një test PCR negativ.

Ndërsa, dje në Kosovë kanë rezultuar pozitivë 2.590 qytetarë, ndërsa 6 persona kanë humbur jetën si pasojë e infektimit.

Parlamenti malazez mbështet Dritan Abazoviqin : Nesër pritet të bie qeveria malazeze ?

 

  

Parlamenti malazez nuk e mbështeti shkarkimin  e zëvëndëskryeministrit shqiptar Dritan Abazovic, të kërkuar nga shefi i ekzekutivit vendas, Zdravko Krivokapiç. Shumica e deputetëve në sallë nuk e votuan axhendën që parashikonte votimin për shkarkimin e tij.

Rrjedhimisht, zgjedhja e ministrit të Financave, Milojko Spajiç, në postin e Abazovicit nuk u vendos në rend dite. Kërkesa e Krivokapiçit erdhi si përgjigje ndaj nismës së Lëvizjes Qytetare të Ura dhe partive opozitare për të një mocion mosbesimi ndaj qeverisë së tij.

Para nisjes së seancës, Abazovic kishte thënë për gazetarët nuk kishte rëndësi si do të votonin ligjvënësit, por e vetmja gjë e rëndësishme sipas tij ishte  që Mali i Zi të ketë një qeveri të re europiane, duke e zhbllokuar rrugën e saj drejt BE-së.

“Të gjithë deputetët le të votojnë ashtu siç mendojnë. Unë pres që të votohet rënia e Qeverisë”, ishte komenti që bëri.

Abazoviç mendon se qeveria e re do të ketë mbështetjen e të paktën 49 deputetëve, detyra të qarta e kohëzgjatje të kufizuar për rrugën drejt BE-së dhe për të organizuar zgjedhje të ndershme kur të plotësohen kushtet për këtë.

Për mocionin e mosbesimit ndaj ekzekutivit, parlamenti vendos në 4 shkurt, por që tani duket qartë se nga do të anojë vota e ligjvënësve malazezë.

Flori Bruqi 

Arti i penës së Petro Latit

 

                        Akaddemik Prof.dr. Eshref Ymeri,AAAS

 

          E kam njohur Petron që në vitet ’60, kur bashkë ishim student të Fakultetit të historisë dhe të filologjisë. Që prej atyre viteve sjell në kujtesë një djalë simpatik, fytyrëqeshur, mjaft i komunikueshëm, i dashur me shokët e grupit, i gjindshëm dhe fort optimist. Pasi përfundoi studimet për gjuhë-letërsi shqipe, ai u emërua gazetar në Televizionin  Shqiptar. Aty, gjatë një pune 40-vjeçare, ia përkushtoi të gjitha energjitë krijuese artit të gazetarisë. Si djalë me karakter të admirueshëm, Petrua i pati hyrë me pasion profesionit të vet. Që në fillim ai i pati vënë vetes detyrë që të orientohej nga idealja në pasqyrimin e realitetit, domethënë të ishte sa më objektiv. Objektiviteti i tij ka pasë qenë vërejtur më së miri gjatë një periudhe shumëvjeçare, kur ai përgatiste “Enciklopedinë televizive”.

Kur gazetari është i dashuruar me profesionin e vet, atëherë zeja e gazetarisë vjen e shndërrohet në art, në magji. Qëllon që herë-herë, në një grumbull të madh fjalësh të një teksti të caktuar, ka pak ide dhe raporti i vëllimit të tekstit me mendimet që përcillen në të, bie në sy dukshëm jo në favor të këtyre të fundit. Kurse diku, në një tjetër tekst, sapo lexon vetëm  disa fjali, përpara teje hapet papritmas një humnerë e pafund mendimesh të arta, të cilat nuk je në gjendje t’i pëmbledhësh në një vëllim të tërë. Megjithatë, një gazetari të talentuar do t’i mjaftonin qoftë edhe disa fjali të vetme për ta arritur një gjë të tillë, çka ngjall admirimin e lexuesit. Pikërisht i tillë ka qenë Petrua: i kursyer në fjalë, por me begati idesh, mendimesh të çmuara.

          Roli i gazetarit në jetën e përditshme është i pazëvendësueshëm. Me kalimin e viteve, Petrua grumbulloi një përvojë të pasur, duke krijuar bindjen se sa i rëndësishëm është roli i gazetarit si ndërmjetës midis grupeve të ndryshme shoqërore, midis pushtetit dhe shoqërisë. Dhe, në punë e sipër, ai bindej edhe më shumë se një ndërmjetësim i tillë mund të arrihet kur gazetari u përmbahet shprehive të artit të gazetarisë, si edhe standardeve të etikës profesionale.

          Pas vitit 1990, Petrua iu kushtua përgatitjes së dokumentarëve televizivë. Në të njëjtën kohë, ai ka qenë edhe skenarist ciklesh televizive. Duhet theksuar se Petrua, si një gazetar i talentuar, ka lënë gjurmë të pashlyeshme në pasurinë rojtinore (arkivore) të Televizionit Shqiptar.

          Pas daljes në pension, Petrua ka vite që është zhvendosur në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe jeton familjarisht në qytetin San Hoze (San Jose) të Kalifornisë. Në vjeshtën që kaloi ai ishte në Tiranë, në panairin e librit, në të cilin qe prezantuar vepra e tij me titull “Të bijtë e diellit të Jugut”, të cilën e ka hedhur në qarkullim Shtëpia botuese “Ombra GVG”. Kur u kthy nga Tirana, Petrua më dërgoi një kopje të kësaj vepre prej më shumë se 500 faqesh. E lexova me një kënaqësi të jashtëzakonshme.

          Kur lexojmë diçka tërheqëse, mund të biem edhe në përsiatje: sa mirë është të shkruash bukur. Por nuk është fort e lehtë. Sepse duhet talent. Kushdo qoftë, shkrimtari apo gazetari, tek mendohet të hedhë në letër diçka, ai përjeton një gjendje emocionale para se të ulet për të shkruar.

          Kjo vepër, e cila, në këndvështrimin tim, është e rallë në historinë e memorialistikës shqiptare, u kushtohet nëntë figurave emblematike të kulturës mbarëkombëtare me origjinë nga “Dielli i Bregut”. Ata janë bijtë e shquar të atyre vendbanimeve të Bregut himariot, i cili, tradicionalisht, ka nxjerrë nga gjiri i vet personalitete me emër të madh në historinë e kombit shqiptar. Të renditur, alfabetikisht, me fotografi në faqen e parë të kapakut të kësaj vepre, ata janë: Dhimitër Anagnosti (1936) nga Vunoi, Jorgji Gjikopulli (1939) nga Dhërmiu, Lefter Çipa (1942-2021) nga Piluri, Neço Muka (1899-1934) nga Himara, Odhise Grillo (1932-2003) nga Vunoi, Petro Marko (1913-1991) nga Dhërmiu, Perikli Sheti (1932-2012) nga Vunoi, Robert Ndrenika (1942) nga Vunoi, Spiro Çomora (1918-1973) nga Vunoi, lindur në Korfuz.

          Në këtë libër, pas shënimit të autorit në fillim, vijon shkrimi me titull “Përtej mjegullës së Mjegulloshit”. Ay Petrua shpalos gjithë mallin e tij për shtëpinë ku ka lindur, për prindërit, për fshatin e vogël Ilias me gjithsej 28 shtëpi. Dhe përsiat me një nostalgji emocionuese:

          “Iliasi është vendlindja ime, kurse mëma ime ishte bijë Vunoi. Kur fillova të njihja veten, më bënte përshtypje numri i paktë i shtëpive në Ilias, që nuk i kalonte të 28-at dhe shpesh dëgjoja të thuhej se paskish qenë një qortim i rëndë i Shën Kozmait, i cili kish kaluar në ato anë. Flitej se njeriu i Zotit, shumë e shumë kohë më parë, ish ndalur në fshat dhe pat kërkuar një kupë ujë për të shuar etjen. Për turp e faqezezë, nuk i kishin dhënë! Ndoshta ishte pjekur me ndonjë shpirtngushtë e koprrac, por prapë mbetej një pandehmë, sepse askush nuk mund të provonte të vërtetën. Asnjeri nuk të bindte se njeriu i Zotit ish parë në atë fshat. Kishin kaluar shekuj. Sidoqoftë legjenda kish mbetur. Mallkimi i Shën Kozmait kish ardhur gjer në ditët tona:

          “Këtu, në këtë fshat, mos u bëfshin kurrë tridhjetë shtëpi!”

          [Petrua ka të drejtë. Sipas kodit moral të shqiptarit, kur edhe hasmi të troket në derë, ai mirëpritet  me gjakftohtësi dhe i plotësohet kërkesa që ka. Por në indin e legjendës mund të fshihet edhe diçka tjetër, me një grimcë të vërtete brenda. Dihet se misioni i Shën Kozmait mbartte në vetvete djallëzinë - ndalimin dhe mallkimin  e gjuhës shqipe. Madje për kryerjen e këtij misioni, ai mbante në xhep fermanin e agait të Stambollit, i cili bashkëpunonte ngushtë me Patrikanën jo vetëm për ndalimin e shkollave shqipe, por edhe për ndalimin e gjuhës shqipe. Bashkëpunimi në fjalë dëshmohej haptazi me qëndrimin ndaj shumicës së kombit shqiptar, e cila, megjithëse përqafoi fenë e errësirës otomane, nuk u trajtua me kimet nga ana e agait të Stambollit. Përkundrazi, u trajtua me egërsinë më të madhe.

Ajo legjenda për Shën Kozmain, apo mitet në tërësi, janë rrëfenja me një përmbajtje simbolike jo pa një domethënie në thelbin e tyre. Në mjegullnajën e kohëve të shkuara ato e kanë një truall vërtetësie, sado i vockël qoftë ai. Prandaj ajo legjenda për qëndrimi prej koprraci të atij fshatarit nga Iliasi, nuk mund të mos e ketë një mikrogrimcë të vërtete brenda, sepse personifikon qëndrimin e mbarë kombit shqiptar kundr Shën Kozmait, për misionin e tij shkombëtarizues në trojet tona, në të cilat hapi vetëm shkolla greke

Për misionin e Shën Kozmait në trojet tona nuk dëshiroj të citoj ndokënd nga historianët apo studiuesit shqiptarë, për të cilët grigja janullatiste në Shqipëri mendon se ata “shtrembërojnë” të vërtetën. Prandaj po citoj një autor të huaj.

Prifti katolik francez i urdhrit të lazaritëve dhe autor i historisë së parë të shkruar të Shqipërisë, Zhan Klod Faveirial (Jean-Claude Faveyrial (1817-1893), shkruan: 

“…dy fjalë për murgun Kozma, roli i të cilit ka qënë tepër  rrënimtar për kombin shqiptar dhe vllah. Murg i Malit Atos, Kozma, lindi në Etoli, dhe u vra i ngulur në hu, më 24 gusht  1779, me urdhër të Kurt pashë Beratit… për faktin, se ky ishte një agjent politik, i cili, duke shkuar nga fshati në fshat, nuk predikonte Ungjillin, po kërcënonte me shkishërim nga Patriarkati grek  të gjithë vllehët dhe shqiptarët që nuk flisnin vetëm greqisht”. (Citohet sipas: Zhan Klod Faveirial. “Historia (më e vjetër) e Shqipërisë”. Plejad. Tiranë 2004, f. 389)].

Malli për shtëpinë, për prindërit dhe përgjithësisht nostalgjia për vendlindjen, janë ndjenja të thella që Petros i burojnë nga shpirti

          Petrua përjeton një gjendje emocionale dhe psikologjike “infektuese” për të gjithë ata që i brejnë kujtimet  për vendlindjen e largët. Sepse ai vërtet ndodhet larg truallit ku lindi dhe u rrit, por një pjesëz e shpirtit të tij ka mbetur atje.

Për përgatitjen e kësaj vepre të nivelit akademik, Petrua ka shfrytëzuar arkivin e pasur personal dhe një mori të tërë burimesh të tjera për jetën dhe krijimtarinë e këtyre mjeshtërve të rrallë të artit shqiptar.  Janë 90 burime të shfrytëzuara, çka dëshmon më së miri për volumin e madh të punës që Petrua ka përballuar me këmbënguljen shembullore të një hulumtuesi të paepur.

Tek përshkruan pasionin e punës regjisoriale të Dhimitër Anagnostit, Petrua thekson se vetëm për zbulimin e tipit të aktorit të vogël Gjino në filmin “Përrallë nga e kaluara”, atij i qe dashur të vinte “në provë” 3500 fëmijë, derisa, më në fund, pati pikasur 12-vjeçarin Admir Sorra për një rol të tillë. Kjo dëshmon se ç’këmbëngulje dhe ç’vendosmëri mrekullore e karakterizonte këtë rëgjisori të madh për gjetjen aktorit sa më të përshtatshëm dhe sa më bindës në rolin  që do të luante, si hero i komedisë së Çajupit “14-vjeç dhëndër”.

Në përshkrimin e jetës së këtyre nëntë figurave të nderuara, Petrua ka zbuluar çaste që të mallëngjejnë, deri në trishtim të thellë. Poeti i lirikave befasuese me bukuri dehëse Lefter Çipa, dikur pati menduar të ngulej në Vlorë. Asokohe ai pati shkruar një poezi që fillonte me vargjet e këngës në vijim.

Vlora jonë qytet i bukur,

Rreth e qark o me ulli,

Djem e vajza porsi flutur

Gjithmonë do kthehen te ti.

Por, për habinë e autorit, gjatë ekzekutimit të këngës para artdashësve nga trioja e famshme vlonjate - Meliha Doda, Konstandin Thana dhe Reshat Osmani -, vargu i fundit ishte ndryshuar dhe zëvendësuar me vargun “Që i rrit nëna parti”. Politikës që pati dhënë urdhër për një ndryshim të tillë, nuk i pati bërë absolutisht përshtypje që vargjet e asaj kënge poeti ua pati kushtuar Themistokli Mones, Petro Markos, Vangjel Karbunarës, Elham Hamzarait dhe shumë djemve të tjerë, të cilët, siç shkruan Petrua, “studiuan nëpër botë dhe u kthyen në Vlorë”. Pas këtij qëndrimi fyes ndaj vargjeve të tij, liriku i  madh Lefter Çipa i dha karar se nuk ia vlente të vazhdonte të jetonte në Vlorë dhe  kthye në Pilurin  e tij të dashur.

Po se mos është hera e parë që politika ka ndërhyrë brutalisht për ndryshimin e vargjeve poetike. Le të kujtojmë për një çast refrenin e vargjeve në këngën “Xhamadani vija-vija”. Vargu i fundit i atij refreni “Sa e madhe është Shqipëria!”, në koncertet festive, ku janë të pranishëm edhe politikanë, ndryshohet “Sa e madhe është shqiptaria”. Politikanëve tanë, si servilë të regjur, u shkon lodra para të huajve, prandaj edhe s’guxojnë të hapin  gojën për krimin e rëndë që patën  kryer pararendësit e tyre me copëtimin e trojeve tona etnike.

Po kaq emocionuese janë  faqet, ku bëhet fjalë për lirikun e përmasave mitike, poetin Neço Muka, me vargjet e magjishme të të cilit është mbrujtur legjenda e këngës himariote.

Me nota të theksuara prekëse, Petrua ka përshkruar jetën e Petro Markos, e atij njeriu të madh të letrave shqipe, me karakter burrëror të jashtëzakonshëm, i cili, paçka se ishte burgosur nga pushtuesit italianë, ra pre edhe e diktaturës së egër komuniste që pati vendosur në vendin tonë askushi me emrin Enver Hoxha, gjysmaku, pa kulturë universitare, por i përzgjedhuri me shumë kujdes nga serbosllavizmi për në krye të partisë.

Të ngjall shumë respekt talenti  këtij shkrimtari me dinjitet të lartë kombëtar, u cili nuk dinte t’i bënte temena politikës. E paharruar mbetet një bisedë e tij me të birin në dhjetor të vitit 1991, pak ditë para se të ndërronte jetë më 27 dhjetor. Në atë bisedë ai ka bërë një parashikim befasues që e vërtetoi koha:

“O Madu, kujton se po vjen demokracia në Shqipëri? Pa kaluar dhe 50 vjet s’bëhet hapi i parë për të kaluar në demokraci”.

Tronditëse janë faqet e librit, ku Petrua, jo pa emocion të thellë, bën fjalë për jetën e kirurgut të famshëm Perikli Sheti, i diplomuar shkëlqyeshëm në universitetin e famshëm të mjekësisë “Seçenov” të Moskës dhe i vlerësuar po shkëlqyeshëm në të njëjtin universitet për marrjen e gradës “kandidat i shkencave mjekësore”.

Ky kirurg me përgatitje të lartë profesionale, filloi punën në spitalin e Tiranës, ku ra në sy menjëherë për talentin e tij mbresëlënës. Por egoizmi, smira, xhelozia e kolegëve, dukuri fort të shëmtuara këto për ne shqiptarët në qëndrimin ndaj një njeriu të talentuar, e bënë punën e vet: kirurgun  e madh e transferuan në spitalin e Elbasanit.

Të mjerët kolegë smirëzinj që u mungonte “tharmi” i formimit kulturor. Donin “të arrinin” madhështinë e talentit të kirurgut Perikli Shetit përmes armës së ligësisë - largimit të tij nga spitali i Tiranës.

Shkrimtaria dhe dramaturgia austriake Eshenbah (Marie von Ebner‑Eschenbach - 1830-1916) ka thënë:

“Madhështia arrihet atëherë, kur, pa smirë, ndjek nga afër se si të tjerët shënojnë ato suksese, të cilat ti vetë i ke si pikësynim”.

Në Elbasan kirurgu u njoh dhe u martua me një vajzë me prejardhje nga një familje shumë e nderuar, e cila, megjithëse kishte dhënë kontributin e vet gjatë luftës, më pas babai i saj kishte fituar mërinë e autoriteteve komuniste. Pse? Sepse pati kërkuar që të diskutoheshin materialet e Kongresit XX të partisë komuniste të Bashkimit Sovjetik, ku u kritikua ashpër kulti i Stalinit. Për këtë ai u akuzua se qenkej pajtuar me revizionistët sovjetikë. Përsëri smirë, xhelozi dhe shpifje në adresë të atij kirurgu që kishte bërë emër në mbarë vendin dhe që në klinikën ku punonte vinin pacientë nga shumë zona, madje edhe nga Tirana, deri edhe nga Vunoi. Përfundimi: kirurgu arrestohet dhe bën disa vjet burg. Pas përfundimit të burgut, e emëruan në Spitalin e Peqinit. Vajmedet për diktaturën enveriste se si e trajtonte atë personalitet me aq autoritet të lart në lëmin e mjekësisë kirurgjikale.

Pas hapjes së ambasadave më 2 korrik 1990, kirurgu hijerëndë u fut familjarisht në ambasadën italiane. Nënkuptohet dukshëm tronditja shpirtërore që përjeton Petrua kur përshkruan largimin përfundimtar të asaj familjeje nga atdheu, të cilin diktatura krimnale e Enver Hoxhës ia kishte shndërruar në skëterrë: Ja ç’thotë Petrua:

“…Vapori me 800 pasagjerë kish lënë portin e Durrësit dhe pak nga pak bregdeti shqiptar po mbetej pas. Nga Shetajt asnjëri s’e pati kthyert kokën pas. Nuk kishin as mall, as emocion, as nostalgji. Edhe ditët e fundit, kur prisnin në ambasadë të pajiseshin me dokumente, pushtetarët cinikë e hakmarrës nuk lejonin të furnizoheshin as me ujë. S’paskishin të ngopur me urrejtje”.

Kjo skenë kaq trishtuese të sjell në kujtesë, deri në përlotje, një ese të shkurtër të tenorit të njohur në mbarë botën Agim Hushi. Eseja mban titullin:

“Më vjen turp që jam shqiptar! Më vjen turp që i takoj këtij kombi të keq! Atdhe i dështuar!” (Faqja e internetit

“Shqiptari.net”. 09 prill 2019’).

          Në këtë ese, që meriton të titullohet “Kënga e vajtimit”, tenori i shquar, të cilit zhgënjimi i thellë ia pati lënduar zemrën rëndë, shkruan:

“Së fundmi, rikthimi në qytetin tim, atje ku filloi  karriera ime: në “Sydney Opera”! Ndihem kaq i lumtur dhe krenar për këtë rikthim dinjitoz si qytetar australian!

Pas një viti qesharak, më së fundmi, erdha edhe unë te termat seriozë të realitetit të një atdheu të dështuar, që është kapur për fyti dhe po jep shpirt në duart e një kaste kriminale, ku vlerë kanë vetëm hajdutët, maskarenjtë, injorantët, baballarët tanë të kombit me hundët zbardhur nga kokaina. Më bëtë të më vijë turp nga vetja që jam bashkëkombësi juaj!”.

          [Tenori me zë mahnitës nëpër skenat e botës, në vitin 2017 u largua nga atdheu amë një herë e përgjithmonë, kur Rama ishte dhe vazhdon të jetë në kulmin e pushtetit, të cilin  e ka ushtruar me një zell të paparë për varfërimin e shumicës së shqiptarëve, me pasoja të rënda shpopullimin e Shqipërisë, si pikësynim i tij. Tabori i madh i “bujkrobërve socialistë” që mban Ramën në krye të partisë, do të bënte mirë që esenë e dhimbshme të tenorit Agim Hushi ta mbante si “medalje” në qafë, se ndoshta, ndonjë ditë, do t’i zgjonte nga gjumi i rëndë letargjik ku kanë rënë që prej gati17 vjetësh, me shpresë se mund t’i ndihmojë ta drejtojnë kurrizin sadopak dhe ta heqin qafe kryetarin e tyre që ka zënë erë në kolltukun e vet.]

          Kirurgu me famë Perikli Sheti përfundoi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku autoritetet shkencore të mjekësisë e vlerësuan lart talentin e tij dhe e emëruan në punë. Sigurisht. Sepse, siç shkruan Petrua, “Amerika është vend i mundësive të panumërta, aty nuk e ke barrën e origjinës…”.

          Arti i gazetarisë kërkon nga gazetari një horizont të gjerë kulturor, kërkon që ai të pajiset me dije enciklopedike. Sepse janë të paparashikueshme situatat ku ai mund të ndodhet gjatë ushtrimit të profesionit të vet. Prandaj prej tij kërkohet njohja e thellë e leksikut të shqipes në shumë fusha të dijes. Në këtë aspekt, përgatitja e tij të kujton përgatitjen e përkthyesit gojor, i cili duhet të jetë në gjendje ta zotërojë mirë leksikun në fjalë, sepse nuk dihet se cila do të jetë tema e bisedës mes dy personaliteteve politike që flasin gjuhë të ndryshme. Në bisedën e tyre mund të preken probleme jo vetëm nga sfera e politikës, por edhe nga fusha të tjera, si bujqësia, detaria, ekonomia, gjeologjia, letërsia, mjekësia e kështu me radhë. Në këtë libër me vlera artistike njohëse, Petrua dallohet për analiza ngushtësisht profesionale nga sfera e terminologjisë poetike kur bën fjalë për krijimtarinë e Odhise Grillos, si një zë i fuqishëm i letërsisë për fëmijë, e terminologjisë humoristike dhe satirike kur analizon krijimtarinë e Spiro Çomorës. Ai derdh tërë talentin e vet kur zbulon magjinë e leksikut të shqipes në artin skenik dhe kinematografik të lojës së artistit të madh Robert Ndrenika, apo në sferën e arteve të bukura kur ndalet në veprat e piktorit Jorgji Gjikopulli. Pikërisht në magjinë e leksikut të shqipes zbulohet dukshëm aftësia e Petros për të folur me gjuhën e kritikut letrar, e kritikut të artit skenik dhe kinematografik, me gjuhën e kritikut të arteve të bukura.

          Nëntë personalitetet e kësaj vepre prezantohen në rrethin e gjerë të bashëpunëtorëve të tyre të shumtë. Në këtë aspekt, kjo vepër është një enciklopedi e vërtetë e krijimtarisë së figurave të shquara të artit dhe të kulturës sonë kombëtare.

           Kjo vepër e Petros i përcjell lexuesit gëzim dhe bukuri. Domosdo. Sepse gazetari ka për mision të krijojë bukurinë e mendimit, të veshur me bukurinë fjalës. Prandaj ai i ngjall lexuesit interesim të veçantë për figurën e nëntë personaliteteve që ka plazmuar në këtë vepër, çka është rezultat i aftësisë së tij për ta ndier forcën e fjalës, për ta lëmuar frazën. Petrua është mjeshtër i fjalës. Ai e vlerëson lart rolin e saj të jashtëzakonshëm në komunikimin  me lexuesin, prandaj e dashuron fjalën. Ai punon me fjalën me një këmbëngulje sizifiane, i jep asaj formën  e duhur, shkëlqimin, emocionin, mprehtësinë. Ai është një “kumbar” i përkryer i “miqësimit” të fjalëve në përtejanën  e ngjarjeve që pasqyron me penën e tij.

          Kaliforni, 31 janar 2022