Vdiq Akademik Prof.Sami Repishti , anëtari i Akademisë së Shkencave në AAAS , shkrimtari, humanisti dhe historiani shqiptar,që shërbeu më deotshmëri për njohjen e çështjes shqiptare në perëndim.

Shkruan Flori Bruqi 

Sami Repishtin lindi në gjirin e familjes së Hafiz Ibrahimit dhe Hava Bushatit në lagjen Dudas në Shkodër më 6 prill 1925. I ati  ishte figurë me autoritet në shoqërinë shkodrane të asaj kohe dhe më pas deputet në Kuvendin Kombëtar. 

     Akademik prof.Sami Repishti(1925-2024)

Në vendlindje kreu mësimet e fillores në shkollën "Oso Kuka" dhe të mesmen pranë gjimnazit të Shkodrës ku ra në kontakt edhe me lëvizjen komuniste që lëvrinte ngahera në mjediset rinore të qytetit por sidomos pas 7 prillit 1939. Më 1942 mbaron maturën. 

Niset në Tiranë për të marrë pjesë në një konkurs, për shkollën e lartë jashtë shtetit. 

112 kandidatura, konkuronin për 28 bursa studimi të profesioneve të ndryshme. 

Mbas 2 ditëve, ai merr vesht se ka fituar bursë nga ministria e Arsimit për në Fakultetin e Historisë së Firences.

 Me mbërritjen në atdhe më 1943 shkon të verojë në Repisht, prej ku kishte origjinën familja e tij.

 Prejse strehoi një nip të tijin që kishte ide komuniste, autoritetet fashiste e arrestojnë të atin dhe e torturojnë duke vdekur kësodore prej hemoragjisë më dt. 29 shtator 1943.

 Duke qenë kështu i pari i shtëpisë detyrohet t'i sigurojë bukën familjes. 

 Punon në Sektorin e Rindërtimit me të hyrë në pushtet regjimi i ri. 

Themelon me shoqërinë e tij një Organizatë të Rinisë Demokratike, shpërndanë trakte dhe i dorezuan një Memorandum një deputeti anglez që vizitoi Shkodrën dhe ndihmonin familjet e të arratisurve.

 Në maj të 1946 mori pjesë në proçesionin e varrimit të Arqipeshkvit Imzot Gaspër Thaçi.

 Ishte data 22 tetor 1946, kur në vendin e punës mbërrijnë forcat e Sigurimit dhe marrin nën pranga të riun me akuzën “Agjitacion e propagandë kundër shtetit”. 

Për 14 muaj, Samiu iu nënshtrua hetimeve intensive ku takon dhe prof. Kolë Prelën. 

Dënohet nga pretenca e gjyqit me 15 vjet heqje lirie, në burg do shoqërohej me P. Çiprian Nikën dhe vëllanë e prof. Kolës, Markun.

 Më 28 nëntor 1947 dërgohet në Burgun e Madh, dhe më tej në kampin e Vloçishtit, kampin e Bedenit, në Beden të Kavajës më 1948.

 Mbas kampit të punës së detyruar në Orman Pojan të Korçës, Samiu rikthehet në burgun e Shkodrës, në fund të muajit nëntor.

 Mbas daljes nga burgu më 1956 punoi javën e parë si pastrues i barit të keq në stadium, javën e dytë e caktojnë të punojë në kanalizimin e tokave të Qendrës Zooteknike.

 Kështu e gjeti edhe viti 1956. 

Më vonë si ndihmës karpentier në vendlindje deri në ditën e arratisjes, 22 gusht 1959. 

Në Jugosllavi izolohet dhe mandej lirohet nga ky izolim në prill 1961dhe punësohet përkohësisht (ndërkohë studion serbokroatishten dhe anglishten.) 

Por shumë shpejt (qershor 1961), përfundon në kampin e refugjatëve të Gerovës, Kroaci. 

 Më 1 shtator 1961, arratiset nga kampi i Gerovës dhe vendoset në Itali. 

Qëndroi në Trieste, në kampin e refugjatëve San Sabba, ku në tri javë fitoi të drejtën e azilit politik. 

Mbas një qëndrimi gjashtëmujor në kampet e Capua-s dhe Latina-s, pranë Napolit dhe Romës, mbas shumë vuajtjesh, më 9 prill 1962, emigroi për në ShBA.

 Merr pjesë në takimin e pesëdhjetë vjetorit të "Vatrës", ku dhe takon mikun e të atit në periudhën e opozitarizmit, Imzot  Fan S. Nolin. 

Fitoi qytetarinë (citizenship) amerikane më 1968. Doktoroi pranë Departamentit të Frëngjishtës në City University of New York (1977).

 Për 25 vjet me rradhë, ka dhënë mësim në college-t amerikane. 

Ka qenë kryetar i Departamentit të Gjuhëve të Huaja, për shkollat e qytetit Malverne, New York, koordinator i programit për studime të avancuara, Lice-University, Adelphy, Garden City, NY, 1976-1991, dhe po aty pedagog i jashtëm.

 Udhëtimin e vetëm në Kosovën e çliruar e bëri në prillin e 2000. Angazhimi intelektual dhe atdhetar.

 Eshtë autor i më shumë se 100 studimeve e artikujve me tema shqiptare dhe të Drejtat e Njeriut. 

Tematika e tyre, përfshin kryesisht vuajtjet e shqiptarëve në ish-Jugosllavi e çamët, të botuar në shtypin amerikan dhe shqiptar. 

 Intelektuali erudit Akademik Prof.  Sami Repishti, ka qenë koordinator për ish-Jugosllavinë e Shqipërinë pranë Amnesty International në ShBA, për periudhën e vitëve 1979-1982. 

Është i pari shqiptaro-amerikan, që ka dëshmuar para Kongresit Amerikan për Kosovën në prill të vitit 1965, dhe ka vijuar me dëshmi të shumta para komisioneve kongresiane e qendrave studimore amerikane, kryesisht për problemin kosovar.

 Ne vitin 1968, formoi organizaten “Rinia Shqiptare Kosovare në Botën e Lirë”.

 Në nëntor 1982, me Akademik Profesor Arshi Pipën organizuan Konferencën Ndërkombëtare për Kosovën me pjesëmarrjen e 14 profesorëve evropianë dhe amerikanë, duke i bërë edhe peticion Pjesëtarit të Parlamentit Evropian Otto von Habsburg. 

Punimet e Konferencës janë botuar në librin “Studies on Kosova” (C.U.P.1984).

 Në vitin 1978, shoqërinë “Kosova Relief Fund, USA, Inc.” për ndihmë financiare familjeve të persekutuara në Kosovë, fondacion të cilit i qëndroi në krye gjer më 2000. 

 Në vitin 1986, kërkoi hapjen e Zyrës Amerikane në Prishtinë, që u realizua me sukses në vitin 1996, dhe atë kosovar në Washington, që u aprovua nga Presidenti i 46-të i ShBA-së Mr. William Jeferson Clinton (1993). 

Është bashkthemelues i Lidhjes Qytetare Shqiptaro-Amerikane (1986) dhe drejtor ekzekutiv (1989-1992), bashkthemelues i American Friends of Albania e sekretar/arkëtar i saj (1992-1996), bashkëthemelues i Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan (NAAC 1996) dhe president i parë (1996-1998) - grupi i lobimit më me ndikim në Washington D.C. Eshtë  marrë me studime shqiptare dhe mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut. Ka qenë i  i martuar me Dianën  dhe i  ka dy fëmijë: një djalë Daren me profesion mjek, e vajzën Ava avokate, me nipa e mbesa. Ka banuar  në Ridgefield, CT ShBA.

Në emër të Akademisë së Shkencave Shqiptaro-Amerikane,telegram ngushëllimi familjës Repishti i dërgojë Akademik Prof.dr.Skendër Kodra.

Sali Berisha: Po Meta dhe Salianji që janë në burg? Berisha: Beteja për lirimin e tyre e pandërprerë

 Sali Berisha u pyet nga gazetarët në konferencën për shtyp edhe lidhur me Ilir Metën dhe Ervin Salianjin që ndodhen në burg.

Pas doli nga arresti shtëpiak, Berisha shprehet se do vijojë beteja e pandërprerë për lirimin e Ilir Metës dhe Ervin Salianjit nga burgu.

'Beteja për lirimin e tyre e pandërprerë, Shqipëria është diktaturë me të burgosur politikë. Beteja për lirimin e tyre e pandërprerë.'

 Sali Berisha në konferencën me gazetarët u pyet edhe për kryeministrin Rama, se si e ka pritur ky i fundit lirimin e tij nga arresti shtëpiak.

Berisha tha se ai tmerrohej kur ndodhej në dritare jo më tani që është i lirë në fushën politike.

'Ai tmerrohej nga dritarja, imagjinoni tani në fushë. Të vijë në debat po ia mbajti. Ai tmerrohej nga dritarja. Pse e mori atë masë? Të vijë të dalë në debat. T’ia nxjerr të gjitha një nga një, lidhjet me krimin që ka. Vjedhjet që ka bërë, dhunimin e institucioneve që ka bërë.'

Prof.dr.Sali Berisha me gazetarët pas lirimit nga GJKKO: Falenderova gjykatësen për vendimin, por të tjerët janë bandë kriminale! Ku i gjeti Dumani 3 apartamente?

Pas lirimit nga arresti shtëpiak, lideri i PD-së Sali Berisha mbajti një konferencë me gazetarët tek salla e selisë së partisë. Berisha deklaroi se sot gjithçka ndryshon për Shqipërinë, pavarësisht persekutimit sipas tij ndaj opozitës, Salianjit dhe Metës. Kreu i PD-së nuk la pa sulmuar gjyqtarët dhe prokurorët e SPAK, që për të janë bandë kriminale, pavarësisht falenderimit për gjyqtaren Davidhi që e liroi nga arresti shtëpiak. Më tej, Berisha tha se do vijojë mosbindja civile.

 Pas lirimit nga arresti shtëpiak, lideri i PD-së Sali Berisha mbajti një konferencë me gazetarët tek salla e selisë së partisë. Berisha deklaroi se sot gjithçka ndryshon për Shqipërinë, pavarësisht persekutimit sipas tij ndaj opozitës, Salianjit dhe Metës.

'Shqipëria doli tjetër sot. vazhdon të ketë procese politike. Një deputet i ri është në qeli sepse në emër të betimit në kushtetutë mbrojti interesat e zgjedhësve shqiptarë. Një ish president u zvarrit në mes të rrugës dhe u godit, një ish kryeministër, një ish kryetar parlamenti. Në mënyrën më të pashembullt në historinë e Europës. Hap i rëndësishëm.'

Më tej, Berisha shtoi se nuk paragjykon njeri dhe kjo vlen edhe kur ai sulmon dhe ofendon prokurorët dhe gjyqtarët.

'Kurrë, nuk paragjykoj një njeri që nuk e njoh. Një njeri që nuk di asgjë për të. Ky është një ligj i pandryshueshëm i jetës sime. Falënderova gjykatësen për vendimin. Ka zbatuar ligjin dhe kushtetutën. Por të falënderoj apo ndryshoj mendim për një grup kriminelësh që ndajnë pasuritë e krimit me të pandehurit nuk e bëj kurrë. As pajtohem, as nuk hesht. Të ndryshoj mendim për një grup kriminel që tenton të blejë heshtjen time. Mund të përdor çdo cilësor për ta por nuk e bëj.'

Berisha nuk la pa sulmuar SPAK dhe gjyqatër te GJKKO-së ndërsa për Flojera Davidhin që i dha lirinë, shpreh mirënjohjen më të madhe pasi sipas tij zbatoi ligjin.

'Dy gazetarë me mandate, njërin e kam denoncuar më shumë se të tjerët. Për Qynon nuk kam dëgjuar kurrë për lidhje me krimin. Si ajo gjykatësja Fetahu, si ajo janë 5 prokuror të Elbasanit që janë në SPAK. Nuk ndryshoj mendim për ta. Janë si Fetahu. Arrij në përfundimin se më kriminel se Suel Çela, Bajri, se Troplini janë mburoja e tyre politike, Taulant Balla. E dini sa km biseda ka Balla që ja fsheh Altin Mercenari? Vërtetë e ka kërcënuar Saimirin, por Balla ka porositur vrasje. Kur ka mburojë politike bëhet më i forti i lagjes dhe qytetit.

Ju them ju se në analizën që i bëj krimit, më kriminel se kushdo tjetër është Edi Rama. Që i fut në zyrë. Në bisedat Encro, Edi Rama është personi numër një. A mund të pranoj unë të ndryshoj mendim për GJK? Ajo në fakt megjithëse nuk e ka të shkrojtur është garant kushtetute. Shkelmon me verbëri, i mohon 1/5 të deputetëve të drejtën e pakushtëzuar për tu ankuar në GJK. E kuptoni se çfarë drejtësie është kjo?'

Berisha iu kthye edhe një herë dosjes Partizani për të cilën u hetua dhe pritet të shkojë në gjykim.

'Dekretet e nënmbretit thonë që toka nuk ka qenë e shpronësuar. Kanë marrë 12 mijë faqe. Në Itali dhe arkiva për të gjetur mos është ndryshe. A mund të respektohet një prokurori e cila thotë, ka miratuar ligje për të favorizuar dhëndrin. Dhe në GJK thotë nuk ka miratuar ligje nominale. Asnjë të vetëm. Në një kohë kur Rama ka me dhjetëra. Fillimi i një beteje për ti bërë shqiptarët me sistemin e drejtësisë që meritojnë. Ka marrë tokën e vet, pronar me qindra hektarë. Dhe rri në arrest dhe arrestohet brutalisht. Cila drejtësisë është kjo? Janë mercenarë të kapur peng në krime. Vetëm njeriu që ka humbur veten e shet veten në këtë  mënyrë.'

PD ka ndezur motorët thotë Berisha dhe do vijojë mosbindja civile.

'PD ka ndezur motorët e mosbindjes civile, që janë motorët e fushatës për zgjedhje. Kjo është narko diktaturë, tani kemi mbështetjen e ndërkombëtarëve. Për luftë guerrile nuk jemi. Jemi për mosbindje civile deri në zgjedhje të lira. Ky duhet të pranoj qeveri teknike.'

'Nuk mund të them se e prisja ose jo. Drejtësia kontrollohet nga Rama. Sali Berisha u dënua në mënyrë antikushtetuese. Analfabetë nuk janë. Ai është një vendim dhe ka një nen në kushtetutë për vendimet e gjykatave, vendimet e ligjshme të gjykatave.'

Berisha nuk la dhe pa sulmuar Dumanin, kreun e SPAK, teksa i përmendi se ka 3 apartamente me një rrogë.

'Ku i gjete ti 3 apartamente me një rrogë? Nuk blen dot një. Vajza ime i ka të deklaruara me faturë. Pse paska vajza ime duhet të ketë dhe ai që vjedh? Do të krahasoj veten ky, që nuk e tregon kurrë të blesh një apartament me një rrogë.'

 Sali Berisha u pyet nga gazetarët në konferencën për shtyp edhe lidhur me Ilir Metën dhe Ervin Salianjin që ndodhen në burg.

Pas doli nga arresti shtëpiak, Berisha shprehet se do vijojë beteja e pandërprerë për lirimin e Ilir Metës dhe Ervin Salianjit nga burgu.

'Beteja për lirimin e tyre e pandërprerë, Shqipëria është diktaturë me të burgosur politikë. Beteja për lirimin e tyre e pandërprerë.'

Sali Berisha në konferencën me gazetarët u pyet edhe për kryeministrin Rama, se si e ka pritur ky i fundit lirimin e tij nga arresti shtëpiak.

Berisha tha se ai tmerrohej kur ndodhej në dritare jo më tani që është i lirë në fushën politike.

'Ai tmerrohej nga dritarja, imagjinoni tani në fushë. Të vijë në debat po ia mbajti. Ai tmerrohej nga dritarja. Pse e mori atë masë? Të vijë të dalë në debat. T’ia nxjerr të gjitha një nga një, lidhjet me krimin që ka. Vjedhjet që ka bërë, dhunimin e institucioneve që ka bërë.'