Si nisi lufta e 14 marsit 2001 në Kalanë e Tetovës

Nga Teuta Kamberi-Llalla

Ishte 13 Marsi i vitit 2001, kur tre grupe të U.Ç.Kombëtare me nga 11-12 veta u ngjitën rreth kalasë së Tetovës e cila është një pikë strategjike. Kjo Kala e ndërtuar nga Ilirët, stërgjyshërit tanë ka shërbyer si një qëndresë e pamposhtur gjatë sulmeve të pushtuesve të ndryshëm të tokës arbërore.

Grupi i parë i luftëtarëve u vendos brenda në Kala dhe udhëhiqej nga Izair Samiu. Ndërsa grupi që udhëhiqej nga Daut Rexhepi-Leka, u pozicionua në krahun e majtë të Kalasë, në vendin e quajtur Stermoll. Grupi tjetër i ushtarëve të Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare i udhëhequr nga Hasim Bajrami u përqendrua në fshatin Gajre, që i bie të jetë krahu i djathtë mbrojtës i Kalasë Ilire të Tetovës. Po atë ditë në fshatin Sellcë u instalua njësiti i parë i Logjistikës së UÇK, që do të luante një rol të rëndësishëm. Këta tre grupe me nga 11-12 bijë të kombit shqiptar do të krisnin pushkën e parë paraditen e 14 Marsi 2001. Ajo pushkë nuk do të trondiste vetëm Tetovën, por të gjithë Maqedoninë. Jehona e kësaj krisme do të dëgjohej deri në Evropë.

Atë paradite të 14 Marsit 2001, do të luftohej rreth 60 minuta kundër forcave ushtarake dhe policore sllavo-maqedonase të cilët lanë pas 15 makina të djegura, midis tyre edhe një kombi-bus. Të tmerruar nga dëmet e mëdha dhe humbjet në njerëz dhe mjete ushtarake vetëm në një orë luftime forcat ushtarake-policore pasdite filluan granatimet duke qëlluar nga distanca e largëta, nga qyteti i Tetovës. Frika e madhe që kaptoj radhët armike bëri që të mos qëllonin nga afërsia Kalanë, por nga qyteti duke shfrytëzuar si mur të gjallë shqiptarët. Këto luftime të ashpra të rifilluara pasdite zgjatën deri vonë në mesnatë. Jehona e luftimeve bëri që trimave të Kalasë siç njihen ata 30 burra që nisën luftën më 14 Marsit tu bashkëngjiten dhjetëra djem e vajza shqiptare duke veshur uniformën e UÇK për bashkimin kombëtar me mëmën Shqipëri. Në zemrat dhe mendjet e tyre ekzistonte vetëm një dëshirë, një mendim, luftë kundër pushtuesve të tokave shqiptare, për të çliruar njëherë e përgjithmonë, për tu bashkuar me trungun amë.

Në të gdhirë të 15 Marsit filluan luftime shumë të ashpra, forcave armike u kishin ardhur në ndihmë mijëra ushtarë dhe policë nga anë të ndryshme të Maqedonisë. I gjithë arsenali ushtarak-policorë i Republikës FYROM ishte përqendruar në Tetovë dhe rrethinat e saj. Qëllimi dhe urdhri që kishin marrë këto forca me armatim të rëndë ishte që me çdo kusht të merrej Kalaja e Tetovës, por djemtë e shqipes krenare kishin vendosur që mos të dorëzoheshin. Ata ishin betuar se do të vdisnin në emër të Flamurit Shqiptar, në emër të Bashkimit Kombëtar. Atë ditë, kur dielli kishte dalë mbi mal dhe hëna ishte fshehur mbi re, ra heroikisht dëshmori i Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare Servet Ferati nga fshati Llacë. Djali që ju përgjigj thirrjes për liri do të mbetet përgjithmonë në Kalanë e Tetovës si simboli i mbrojtjes së tokës arbërore. Trupi i tij u varros me nderime ushtarake nga pjesëtarët e UÇK.

Për 6 muaj në pjesën më të madhe të Maqedonisë që banohen nga shqiptarët etnik pati luftime ndërmjet UÇK dhe ushtrisë së Republikës së FYROM-it. Në të njëjtën kohë politikanët evropian dhe amerikan ishin vënë në lëvizje për të arritur një kompromis paqësor midis palëve, pasi shqiptarët që tashmë kishin ushtrinë e tyre po i tregonin botës se të bashkuar, bashkë si një trup i vetëm, për të mbrojtur çdo gjë kombëtare duke sakrifikuar edhe jetën e tyre. Nuk kishte ushtri kundërshtare që mund tu bënte ballë.

Pas shumë kohë bisedimesh palët u ulën në tryezë më 13 Gusht 2001, nënshkruan Marrëveshjen Paqësore të Ohrit ku shqiptarët e Maqedonisë do të gëzonin të drejta të barabarta me sllavo-maqedonasit. Por, edhe pas kaq vitesh që nga nënshkrimi i marrëveshjes asnjë e drejtë nuk është realizuar. Sot gjuha shqipe nuk gjen përdorimin e gjerë dhe vendin që i takon, flamuri kombëtar ndalohet të përdoret, injorohen figurat kombëtare, mirëpo më e keqja është se qindra ish-ushtarë të UÇK janë të burgosur pa faj duke ju montuar akuza të pabaza. Për fat të keq shumica e ish-drejtuesve të UÇK që sot kanë veshur kostumin e politikanit dhe të qeveritarit heshtin para keqtrajtimeve që po ju bëhen ish-bashkëluftëtarëve të tyre. Familjet e dëshmorëve janë katandisur në një mjerim të plotë, pa asnjë ndihmë humanitare dhe përkrahje sociale si nga ana e pushtetit republikan ashtu edhe nga ana morale që mund tu ofronin ish-drejtuesit e Shtabit të Përgjithshëm të UÇK. Në të njëjtën kohë pala kundërshtare e konfliktit të 2001, ish-branitellat kanë vite që janë rehabilituar duke gëzuar çdo privilegj si punësim, pension e deri në diplomimin e tyre në Universitetin Shtetëror të Tetovës pa paguar asnjë detyrim në të holla. 

Pas nënshkrimit të Marrëveshjes paqësore të Ohrit shqiptarëve ju shtuan edhe më shumë keqtrajtimet dhe vrasjet nga ana e strukturave shtetërore siç janë rasti i Sopotit, rasti i Kondovës, vrasja e një studenti shqiptar më 2005 në dhomën e tij nga policia në Tetovë, Brodeci, vrasjet enigme të Harun Aliut dhe Shaban Zenun, rasti Mostra, rrahjet e nxënësve shqiptar nëpër autobusë, helmimi i nxënësve shqiptar në Gostivar etj.

Mercenarët serb në mbështetje të Asadit

Në çastet kur e tërë bota është tmerruar për vrasjen e fëmije të pafajshëm gjatë luftimeve në Siri, dhe është duke u shqyrtuar mundësia e intervenimit të përbashkët të vendeve anëtare dhe aleate të SHBA-ve dhe NATO-së, serbët shprehin gatishmërinë gjithnjë e më të madhe për ti dalë “zot” pushtetit diktatorial  të basher el Asadit.
Ky vlerësim rezulton si i vërtetë, duke pas parasysh se përmes rrjeteve sociale ata kanë caktuar një tubim para ambasadës së Sirisë në Beograd, duke dhënë edhe sqarimet e duhura se ku ndodhet ambasada. Ky takim është caktuar të mbahet të hënën më 2 shtator në ora 13.30, para ambasadës së Sirisë në Beograd, raporton agjencia e lajmeve INA.
Në apelin drejtuar nga Stefan Stamenkovski,  përmes rrjeteve sociale, mes tjerash thuhet: “Me rastin e paralajmërimeve të agresionit të NATO-së ndaj Sirisë dhe popullit të sajë, Kuvendi serb i betimit, ditën e hënë më 2 shtator në ora 13.30 do të organizojë një tubim para ambasadës së Sirisë në rrugën “Aleksandër Stamboliski 13, (mbi stadiumin “Marakana”, në shenjë mbështetje popullit sirian dhe udhëheqësit të tij basher el Asad dhe ju ftojmë që të dërgojmë letër solidariteti të popullit serb që ka pasë një eksperiencë të tillë në vitin 1999. Për më shumë informacione, drejtohuni në tel:065 44 85 888 dhe 064 460 84 30”-thuhet në apel.
Deri më tani, nuk ka njoftime për qëndrimin e shtetit, Qeverisë dhe udhëheqësve serb lidhur me zhvillimet në Siri, por nga apeli i Stefan Stamenkovskit, dhe nga disa foto të publikuara në rrjetet sociale dhe nëpër portale të ndryshme, shihet qartë se pjesëtar serb janë krah për krah me pjesëtarët e ushtrisë vrastare të Asadit.
Supozohet se në masakrat ndaj fëmijëve të pafajshëm sirian, mund të jenë përfshirë pikërisht mercenarët serb, të cilët kanë “eksperienca” të mjaftueshme nga luftat në ish Jugosllavi, duke filluar nga Sllovenia, Kroacia, Bosnja e Hercegovina e sidomos janë dëshmitë edhe të ndërkombëtarëve për krimet e bërë ndaj fëmijëve në Kosovë.
Serbët në Kosovë, fillimisht helmuan fëmijtë kosovar që u dëshmua botërisht ndërsa gjatë vitit 1999 edhe vranë shumë fëmijë të pafajshëm, ndaj për këtë lloj krimi të pashembullt ata janë të mirënohur botërisht. 

TURBULENCA ETNIKE NE BALLKANIN E TRAZUAR

OPINION -  FLORIPRESS

Nacionalizmi radikal përsëri është në ngritje në Serbi. Dështimi për ti arritur qëllimet e tij territoriale, gjatë luftërave të pamëshirshme në vitet e 90-ta, do të ishte dashur që ti ketë mësuar nacionalistët e linjës së fortë të Serbisë se ëndërra për një Serbi të madhe është e pakuptushme. Por kjo nuk ka ndodhur. Në zgjedhjet e fundit presidenciale, revanshistët serbë, të prirë nga Tomisllav Nikoliqi, fituan më së shumti votan të përbashkëta. Rezultatet ishin anuluar për shkak të pjesëmarrjes së pamjaftueshme të votuesve në këto zgjedhje. Por, ftesa e zotit Nikoliq për një shtet të madh serb shkaktoi rezonancë te një elektorat, që ende është i zemëruar në Perëndimin, për fushatën e bombardimeve të Natos në Kosovë në vitin 1999 dhe, poashtu, i zemëruar për dështimin e koalicionit prodemokratik në pushtet për ti përmirësuar standardet e mjera të jetesës. Krymeinistri reformist, Zoran Zhivkoviq është thellësisht i brengosur që Partia Radikale e Tomisllav Nikoliqit do të mund të dalë si forca më e fuqishme politike e Serbisë në zgjedhjet e ardhshme parlamentare në këtë vend, që mbahen në fund të këtij muaji. Shefi i zotit Nikoliq, Vojisllav Sheshel dhe ish diktatori serb, Sllobodan Millosheviq, po e paraqesin vetveten si alternativë e volitshme kashi qeverisë properëndimore demokratike. Zoti Millosheviq po e kryeson listën e kandidatëve të Partisë Socialiste ndërsa zoti Sheshel e kryeson atë të radikalëve, përkundër faktit se të dytë gjenden në burgun e Hagës, të akuzuar për krime të luftës, të kryera nga ushtria e Serbisë dhe njësitet paramilitare serbe, gjatë shpërbërjes së dhunshme të Jugosllavisë. Hulumtimet e opinionit tregojnë se Partia Radikale e Vojisllav Sheshelit dhe ajo Socialist e Sllobodan Millosheviqit, mund të dominojnë në zgjedhjet e përgjithshme. Fitorja e ekstremistëve nacionalistëve do të kërcënonte dhënien e alarmeve në rajon, duke hapur rrugën për një rund të ri të mundshëm të luftës etnike. Popullariteti në rritje i Vojisllav Sheshelit dhe i Sllobodan Millosheviqit është simbol i refuzimit nga ana e shumë serbëve për tu pajtuar me të kaluarën e neveritshme të vendit të tyre gjatë luftave në Ballkan, në dekadën e fundit. Në vend se të marrin përgjegjësinë për fajësi në mbështetjen e regjimit të zotit Millosheviq, në fushatën e pastrimit etnik në Kroaci, në Bosnjë dhe në Kosovë, pjesa më e madhe e serbëve e kanë përqafuar një konspiracion të viktimës, sipas së cilës, Serbia shihet si e tradhtuar nga Bashkësia ndërkombëtare dhe nga renegatët në shtëpi.

SHQIPERIA ETNIKE...DHE DIC METEPER?!!!

Shqiperia e Madhe, Serbia e Madhe dhe Kosova 

Nga Adriatik Kelmendi


Perse sot, njesoj si te shqiptaret dhe Shqiperia, edhe te gjithe serbet nuk jetojne brenda kufijve te shtetit serb? Perse shqiptaret dhe serbet duhet ta pranojne se pa luftra te reja s’mund te jetojne te gjithe ne shtetet e tyre respektive etnike? Perse Kosova eshte kompromisi ndermjet Shqiperise Etnike dhe Serbise Etnike? Si mund te zgjidhet problemi i serbeve te veriut dhe shqiptareve te Lugines se Presheves?
TASHME NUK ESHTE vetem Shqiperia shteti i vetem ne Ballkan, i cili eshte i rrethuar me popullate etnike perreth gjithe kufijve te vet te shperndare ne shtete te ndryshme, megjithese kjo ka qene nje e vertete e pamohueshme pergjate pjeses me te madhe te shekullit te kaluar.

Ndonese thuajse krejt e anashkaluar dhe e patrajtuar ne hapesiren intelektuale shqiptare, kete fat tani e ka edhe Serbia.

Me shperberjen e Jugosllavise, Serbia ka humbur fuqine e te qenit republika dominuese brenda ish-federates, por edhe eshte bere realitet fakti qe jo te gjithe serbet te jetojne me brenda kufijve te nje shteti.
Ky realitet i ri gjithsesi se eshte krijuar ne menyren e bukur klasike te formimit te shteteve pergjate historise, qe i bie te jete si rezultatet i lufterave. Serbia, duke dashur qe te arrije synimin e Serbise se Madhe, ka zhvilluar dhe humbur kater luftera, ate ne Slloveni, Kroaci, Bosnje dhe Kosove, si dhe ka humbur pa lufte pjese te territoreve te banuara me popullate serbe, ne rastin e pavaresimit te Malit te Zi dhe te Maqedonise.

Pra, Serbia eshte humbese e lufterave qe ka zhvilluar. Ne kete kontekst kufijte e Serbise se sotme jane rezultat i kapitullimit te Serbise ne lufterat e zhvilluara gjate te ’90-ave, si dhe i vendimeve te konferencave, organizatave dhe shteteve te fuqishme te globit. Ky eshte realiteti i patjetersueshem i mijevjecarit te ri per Serbine, ashtu sic ka qene dhe mbetet ai i Shqiperise.

Perendimi i shekullit te lufterave

TASH, ME MESIMET e nxjerra nga shekulli i pergjakshem i kaluar ne Ballkan, duket se jane ndergjegjesuar edhe shqiptaret e edhe serbet.
Nga te dy popujt sigurisht me te hasmuar ne Ballkan, sot jemi deshmitare te deklarimeve te elitave politike se lufterat duhet te mos perseriten dhe se gjithcka duhet te arrihet me ane te dialogut.
Ky eshte nje lajm i mire per te gjithe banoret e gadishullit, pasi qe jep shprese per normalizim te jetes dhe mireqenies se qytetareve qe jetojne aty.

E kompromisi me i madh i gjithe kesaj hasmerie te gjate shqiptaro-serbe eshte pikerisht shteti i Kosoves.
Ndonese nuk eshte pranuar ende si e tille nga Beogradi, Kosova sot eshte shtet i pavarur. Kosoven e kane njohur mbi 90 shtete, shumica prej te cileve jane demokracite me te medha boterore, me territor te garantuar nga NATO-ja dhe BE-ja, e njohur si entitet i vecante edhe nga OKB-ja me Rezoluten 1244, si dhe e kornizuar nga Tri Parimet e Grupit te Kontaktit, pjese e te cilit eshte edhe Federata Ruse. Keto fakte do te duhej te mjaftonin qe edhe shqiptaret e edhe serbet ta pranonin Kosoven e pavarur dhe integrale, si kompromisi i dakorduar i te gjitha forcave politike globale te mijevjecarit te ri, e cila perjashton idete e krijimit te Shqiperise Etnike ose “Shqiperise se Madhe”, respektivisht Serbise Etnike ose “Serbise se Madhe”.

Rreziku i luftes se re

MIREPO, EDHE TE kompromisi Kosove, serish shtizat shqiptaro-serbe thyhen per nje pjese te serbeve dhe te shqiptareve qe jane zene te jetojne jashte kufijve te shteteve qe konsiderojne se u takojne etnikisht. Serbet qe jetojne ne veri e qe kerkojne te jene pjese e Serbise dhe shqiptaret qe jetojne ne Lugine te Presheves e qe kerkojne te bashkohen me Kosoven.
Natyrisht se nje ndryshim i ketyre kufijve me vullnetin e vetem njeres pale dhe me kundershtimin e pales tjeter do te conte pashmangshem ne lufte te re.

Thjesht, ne qofte se serbet e veriut dhe Beogradi do te donin qe me force ta ndanin Kosoven, kjo s’do te mund te behej meqe territorin e Kosoves e garantojne forcat ushtarake te NATO-s dhe kjo me automatizem do ta fuste Serbine ne lufte me Aleancen Veriatlantike e edhe me shqiptaret.
Ne anen tjeter, e kemi pare se ne fillim te dhjetevjecarit te kaluar ne Lugine luftoi UCPMB-ja dhe kjo pjese nuk ia doli qe te bashkohej me Kosoven.
Pa dyshim, ky duhet te jete leksioni te cilin do te duhej ta kuptonte me se qarti kryeministri i tashem serb, Ivica Daciq, i cili eshte i vetmi lider institucional nga serbet dhe nga shqiptaret qe e kerkon ndarjen e Kosoves si zgjidhje te problemit.

Ndarja e Kosoves vetem me vullnetin e Serbise con ne lufte. Prandaj duhet kuptuar se jo te gjithe serbet dhe jo te gjithe shqiptaret mund te jetojne brenda shteteve etnike. Kete duket ta kene kuptuar me seriozisht politikanet kryesore shqiptare, por, sic po shihet, jo edhe te gjithe nga ata serbe.
Te rikujtojme se edhe shqiptaret ne Lugine te Presheves kane mbajtur nje referendum per “Autonomi politiko-territoriale me te drejte bashkimi me Kosoven” me 2002, ku shumica kane votuar Pro, mirepo mesazhi nga institucionet e Prishtines ka qene: “Nuk do te kete ndryshim kufijsh”.
Edhe serbet e veriut ne fillim te ketij viti votuan me shumice Kunder ne referendumin e tyre lidhur me pranimin e autoriteteve te Prishtines atje, mirepo edhe pse nuk u perkrah zyrtarisht nga Qeveria e atehershme serbe, mesazhi nga Beogradi nuk ishte se s’do te kete ndarje, gje qe po kerkohet tash haptas nga Daciqi.

Standardet per Kosove dhe Serbi evropiane

SI TE TRAJTOHET kjo ceshtje?

Besoj se ne qofte se edhe Prishtina e edhe Beogradi e kuptojne se Kosova dhe pavaresia e saj nuk jane vetem vullnete te shqiptareve dhe te serbeve, por se ka pasur lufte, se ka pasur humbes e fitues dhe ka pasur nje bashkesi nderkombetare qe ka marre pjese ne ate lufte, e ka vendosur paqen dhe ka treguar se ku jane kufijte - atehere do te ishte me e lehte. Formula per shqiptaret dhe serbet e pakenaqur do te ishte zgjidhja evropiane per te drejta te komuniteteve pakice ne shtetet ku jane.

Ne qofte se edhe Kosova, edhe Serbia jane te sinqerte se deshirojne te jene pjese e Bashkimit Evropian dhe te praktikojne vlerat evropiane, nuk kane se si te shprehen kunder te drejtave qe duan komunitetet pakice ne vendet e tyre, ne menyre qe qytetaret e ketyre komuniteteve ta ndiejne veten me te drejta te barabarta me popullin shumice e jo qytetare te rendit te dyte.
Ne kete fryme, ne baze te te drejtave te njeriut, do te mund te avancoheshin statuset e popullates serbe ne veri te Kosoves dhe te popullates shqiptare ne Lugine te Presheves.

Si do te mund te arrihej kjo?

Po ne nje Kosove evropiane do te duhej te kishte respektim evropian te te drejtave te komunitetit pakice serb, njesoj sic do te duhej qe ne nje Serbi evropiane te kishte respektim evropian te te drejtave te komunitetit pakice shqiptar.

Pra, me reciprocitet te plote.

Perndryshe, nuk do te ishte e kapshme se si serbet ne nje Kosove qe perbush standardet e BE-se per komunitetet pakice do te kishin me shume te drejta sesa shqiptaret ne nje Serbi qe permbush standardet e BE-se per komunitetet pakice. Standardet e BE-se do te duhej te vlenin njesoj e barabar per te gjithe, dhe te mos jene te dyfishta.

Reciprociteti mundeson edhe shkembim territoresh

SE KENDEJMI pastaj do te ishte shume e lehte qe te merren vesh ndermjet vete Prishtina dhe Beogradi per gjithcka qe ka te beje me shqiptaret e serbet ne veri dhe ne Lugine.
E nese do te pajtoheshin plotesisht ndermjet vete nje dite qe ne baze te reciprocitetit te plote te kete edhe shkembim territoresh, s’shoh ndonje problem qe kjo te mos pranohej nga bashkesia nderkombetare.
Deri atehere dhe ne ate mundesi duhet pranuar realiteti i sotem.
Ai flet qarte per te drejta te njeriut ne kufijte e tashem dhe pamundesi per krijim te shteteve njeetnike.

Ambasadori amerikan: Lufta Ballkanike u bë vetëm për portet e Shqipërisë

Nga Xhorxh Fred Uilliams

NGATËRRESAT E FUQIVE TË MËDHA

Djali im, ti nuk e di se me sa pak mëshirë qeveriset bota/Uksensherna, kryeministër i Suedisë, 1612



Shqipëria, një vend kaq i vogël e i prapambetur, pa kurrfarë qytetërimi, pse luan një rol kaq të madh në politikën e Europës? Është e nevojshme që t’i përgjigjem këtu kësaj pyetje, përgjigja e së cilës trajton përmbajtjen e ndërlikuar të diplomacisë Europiane. Përgjigja e shkurtër është se situata gjeografike e Shqipërisë paraqet probleme politike edhe më të gjëra se ato të parashtruara prej shteteve të tjerë të Ballkanit. Gjendja e Shqipërisë është një faktor kryesor i problemit të Lindjes, mbasi kjo është udha natyrale e kalimit prej Adriatikut në Lindje. Përveç kësaj është edhe pikërisht vendi për daljen e tregtisë së Ballkanit dhe së fundi ajo ka në dorë komandën e hyrjes në Adriatik në ngushticën e Otrantos. Portet e saja, me portin në detin Egje të Selanikut dhe të Bosforit, janë çelësat e dyerve të Europës Lindore për në detin Mesdhe. Për të marrë në dorë këta çelsa diplomacia e Europës ka punuar për dy shekuj rresht.

Përjashtimi i Rusisë nga deti Mesdhe

Përmbi të gjitha del e dukshme figura e Rusisë, qëllimi kryesor politik i së cilës ka qenë me patur kalim të lirë në detin Mesdhe. Për këtë qëllim ajo e pa të arsyeshme shkatërrimin e Turqisë. Në vitin 1711, Pjetri i Madh thirri në ndihmë shtetet sllave të Serbisë, Sllovenisë, Maqedonisë, Bosnjës, Hercegovinës, Kroacisë dhe Malit të Zi për t’u bashkuar me të në një luftë fetare e racore për të liruar të krishterët ortodoksë dhe gjithë popujt që flasin gjuhën sllave nga zgjedha otomane. Që prej asaj kohe, Rusia dhe Turqia kanë qenë në një ndeshje të përhershme dhe Rusia është bërë mbrojtësja dhe ndihmësja e shteteve sllave. Këto kondita iu paraqitën parlamentit prej Sir Eduard Greit (Ministër i Jashtëm i Britanisë), parlament i cili ishte vendi i zakonoshem i diplomacisë Europiane në të kaluarën. Është për t’u shënuar se shtetet që emëroi Cari i Madh, bashkë me Hungarinë dhe Poloninë, formonin një rreth të fortë popujsh sllave kundrejt Austrisë Gjermane. Ëndrra për t’i bashkuar këta popuj në një perandori sllave qe një lumturi për Rusinë dhe Serbinë, por një tmerr për popujt Gjermane dhe për të gjithë Europën Perendimore. Nga frika e kësaj fantazme të një perandorie sllave, fuqitë e Europës kanë ndenjur të bashkuara për të mos e lënë Rusinë e as aleatët e saj sllave me zënë vend ose me krijuar ndonjë kalim për në detin Mesdhe.

Por fakti kryesor që i takon Shqipërisë është se fuqitë Enropiane e përkrahën sundimin turk në Europë dhe e mbrojtën atë kundra Rusisë për të vetmen arsye se zhdukja e Turqisë nga Adriatiku deri në Stamboll do të shkaktonte ndarjen e këtyre vendeve fqinjëve të tjerë, dhe në këtë mënyrë do të hapej çështja e madhe e sllavëve për të dalë në detin Mesdhe. Lufta Krimesë u bë prej Anglisë dhe Francës për të mbrojtur Turqinë kundra Rusisë dhe përfundoi me traktatin e Parisit në të cilin pavarësia e Turqisë u garantua dhe u sigurua. Ajo u pranua që të marrë pjesë në marrëveshjet e fuqive Europiane, kurse popujt e krishterë të Lindjes u lanë nën mëshirën e dobët të Sulltanit. Ishte përpara kësaj lufte kur Car Nikolla parashtroi që perandoria turke të mos njihej nga ana e Rusisë dhe Anglisë, por kjo e fundit nuk e pranoi këtë kërkesë.

Traktati i Berlinit

Në vitin 1878, Rusia pushtoi Turqinë dhe ndaloi në dyert e Stambollit. Traktati i Shën Stefanit u bë në mes të dy ndërluftuesve dhe me të cilin mjeshtërisht Rusia për të mirën dhe përdorimin e vet krijoi një shtet të madh Bullgar, që nga ana Jugore do të shtrihej deri në detin Egje duke përfshirë edhe portin e Selanikut. Kjo shkaktoi mbledhjen e shpejtë të fuqive Europiane të cilat bënë traktatin e Berlinit. Ky traktat ndaloi formimin e shtetit Bullgar të projektuar dhe vuri në heshtje kërkesat e Rusisë për të pasë një port në detin Mesdhe. Serbia, Rumania dhe Mali i Zi u shpallën shtete të pavarura. Një hartë e kohës së fundit do të tregoje se traktati e la një copë të Ballkanit akoma nën sundimin turk, e cila shtrihej prej Adriatikut deri në Stamboll dhe përmblidhte Bosforin, Selanikun, Maqedoninë dhe Shqipërinë. Shtetet sllave të Bosnjes dhe Hercegovinës në Adriatik iu dhanë Austrisë. Qe një këmbëngulje e vendosur për Europën që të mos lejonte shtet sllav të kishte një dalje në detin Mesdhe. Skllavëria dhe robëria e të shkretës Shqipëri nuk u bisedua; kjo ishte viktima e parimit të kësaj diplomacie të Europës.

Kërkesat e Serbisë në Adriatik

Lufta Ballkanike më 1912 nuk u prit me sy të mirë nga fuqitë Europiane. Historia e saj është e njohur por nuk është kuptuar krejtësisht në Shtetet e Bashkuara të Amerikës se dy gjërat më me rëndësi të kësaj lufte ishin marrja e portit të Selanikut dhe të porteve të Shqipërisë. Këta ishin vend-daljet natyrale të tregtisë së Ballkanit dhe vend-shkarkimet e hekurudhave të ardhshme. Edhe Austria priste me padurim ndonjë rast për të shtirë në dorë portin e Selanikut, por shteti serb kërkonte mbi gjithë të tjerat një port për lëvizjen tregtare të tij. Ajo ishte e mbyllur dhe e izoluar larg detit dhe në qoftë se shkeljes së tokave të huaja i jepte të drejtë, Serbia pa turp mund të kërkojë një vend-dalje në det. Grindja e shteteve të Ballkanit në mes tyre u bë shkak që gjashtë fuqitë e mëdha të Europës të marrin në dorë frenat dukë ndërhyrë që t’i pushonin këto grindje.

Austria dhe Italia rivale

Në këtë kohë duhet përmendur edhe një fazë tjetër trazimesh në Shqipëri. Austria dhe Italia urdhërojnë ose komandojnë detin Adriatik përveç ballit të Shqipërisë. Këta dy shtete kanë pritur me padurim vite me rradhë rastet për të shtirë në dorë portet e këtij vendi. Ata kanë shpenzuar të holla duke mbajtur në Shqipëri agjentë dhe shkolla për të shtuar ndikimin e tyre mbi këtë popull. Të dy këto kanë pritur ditën kur “i sëmuri i Lindjes” do t’u varrosej në anën tjetër të detit Egje. Mbi dy pika Austria dhe Italia qenë posaçërisht në marrëveshje: e para, që asnjëra prej tyre të mos sundonte Shqipërinë dhe e dyta që asnjë fuqi tjetër të mos vendosej në Adriatik. Nga pikëpamja diplomatike e përgjithshme, kjo nuk qe një gjë shume e pa arsyeshme. Pse, po të kish nën sundimin e vet Austria Shqipërinë, ajo do të gjendej vetëm 74 km larg bregut Italian në mes të Vlorës dhe Otrantos. Dhe, po të bëhej Italia sunduese e Shqipërisë, do ta kthente Adriatikun në një gji të Italisë duke e bërë “il mare nostra”, sikurse italianëve u pëlqen ta thonë. Në anën tjetër, çdo fuqi detare me zotërimin e Shqipërisë do të ishte një kërcënim e kanosje për të dyja, Austrinë dhe Italinë.

Perandoria sllave

Plani për një perandori sllave ushqehesh më tepër prej Serbisë nën emrin e krijuar “Serbia e Madhe”. Edhe Mali i Zi është bashkuar me këtë plan; që të dy duke qenë nën kujdesin e Rusisë, mbrojtëses së tyre të betuar. Me një perandori të tillë, provincat sllave, Bosnja, Hercegovina dhe Dalmacia, më lejen ose hapjen e Austrisë, do të bënin të mundur daljen e Malit të Zi dhe të Serbisë në Adriatik. Shumë u zemëruan këto shtete kur më 1908 Austro-Hungaria zgjeroi sundimin e vet mbi Bosnjen dhe Hercegovinën dhe i bëri kryekëput të vetat. Kur të gjashtë fuqitë e mëdha e patën mbaruar Konferencën e Londrës mbi ndarjen Ballkanike, ato ndoqën po ata parimet e vjetra për të mos lejuar shtetet sllave me takuar detin Mesdhe. Turqia pothuaj se qe tërhequr nga Ballkani dhe një problem i madh gjendej mbi tryezën e fuqive Europiane. Këto e zhvilluan këtë duke i dhënë portin e Selanikut Greqisë dhe duke krijuar shtetin e pavarur të Shqipërisë. Në këtë mënyrë varroseshin shpresat e Serbisë, e cila në këtë kohe është çuar në këmbe dhe ka shkelur Shqipërinë ndërsa Mali i Zi ka pushtuar Shkodrën.



Shqipëria dhe lufta botërore

Në këtë plan veprimesh Austria dhe Italia ishin pa kundërshtim fuqitë lëvizëse dhe princi trashëgimtar Franz Ferdinandi i Austro-Hungarisë shikohej si kujdestar i parimit të tyre. Serbia mjaft e zemëruar që prej vitit 1908, tani u tërbua dhe pa dyshim demonstratat e saja kundër Austro-Hungarisë qenë të rrepta dhe kërcënuese për hakmarrje. Qëllimi i gjallë i Europës për të përjashtuar Rusinë dhe aleatët e saj nga deti Mesdhe shihet edhe nga fakti se kur Austro-Hungaria mori Bosnjën dhe Hercegovinën për pak qe duke u shkaktuar një luftë Europiane dhe vepra e krijimit të shtetit të pavarur shqiptar sigurisht qe duke ndezur një ndeshje të përgjithshme. Mëria e madhe kundra Austro-Hungarisë natyrisht iu drejtua princit trashëgimtar dhe vrasja e tij në Sarajevë keqësoi pa masë marrëdhëniet midis Austro-Hungarisë dhe Serbisë. Mbas kësaj, ngjarjet rrodhën shumë shpejt. Austro-Hungaria i diktoi ultimatum Serbisë dhe me kundërshtimin e tij i shpalli luftë. Rusia qiti zërin se kjo ishte puna e saj dhe brenda pak ditëve pesë prej fuqive të mëdha u gjendën në ndeshje të vazhdueshme. Po të kish përmbushur Europa dëshirat e Serbisë për një skelë në Shqipëri, kjo klimë e tmerrshme nuk do të vinte. Zotërimi ose sundimi mbi Shqipëri qe pa dyshim shkaku që u shkaktua kjo luftë që po përfshin kontinentin e Europës. Kjo është historia e diplomacisë Europiane në Ballkan, me gjithë se shumë shkurt është përshkruar. Prandaj përshtatet posaçërisht titulli “Ngatërresat e Fuqive të Mëdha”.



Faji i diplomacisë Europiane

Në qoftë se me të vërtetë bashkimi sllav është një kanosje për qytetërimin Perëndimor, sigurisht historia e diplomacisë përkundrazi ndryshon kur Rusia të ketë siguruar aleatë të fuqishëm në Perëndim për shkatërrimin e Gjermanisë, pengesën më të madhe të triumfit të saj. Por në qoftë se ky bashkim është vetëm një përrallë e shpikur ose një arsyetim jo i vërtetë, atëherë diplomacia Europiane duhet të quhet fajtore ndaj krimit që bën duke mbajtur Ballkanet nën zgjedhën e dobët të Turqisë. Në njërën anë prej këtyre dy çengelave, që janë përgjigjja e këtij problemi, duhet të varet kjo lloj diplomacie. Edhe në qoftë e vërtetë se kanosja sllave qe një pretendim dhe që shtetet e mëdha deshën vetëm me gjetur shkak për të mbajtur Rusinë larg nga deti Mesdhe, vuajtjet dhe fatkeqësirat e Shqipërisë varen mbi duart e tyre sepse Shqipëria vuajti vetëm prej fajit të tyre. Me të vërtetë me sa pak mëshirë qeveriset bota! Po to kish prishur Europa një shekull më parë sundimin otoman në Europë, patjetër faqja e qytetërimit tonë do të ishte ndryshe. Shtetet e Ballkanit do të kishin tashmë një shekull vjetërsi në lirinë e tyre dhe mundet që në rrugën e paqes do të ishin më të përparuar në pasuri, në edukatë, në tregti dhe industri. Përkundrejt të sotmes që janë të varfër e të shkatërruar prej luftash të vijueshme, të cilat janë shkaktuar vetëm e vetëm pse kërkonin të liroheshin nga zgjedha. Shqipëria tani do të mund të ishte një shtet i lulëzuar e i përparuar. Ndoshta kur diplomacia e zezë, që ka rrënjët në shekujt e errët e që bën çdo shtet të shihet me tjetrin me një armiqësi të madhe, të jetë zhdukur dhe ndonjë mënyrë simpatie njerëzore dhe vllazërore të përdoret, atëherë do të kujtojmë faktin që suksesi i një populli nuk është nevoja të bëhet me humbjen e një tjetri. Atëherë sllavet, gjermanët, anglezet, turqit dhe Shqiptaret mund të përfitojnë shumë më mirë nga përparimi, lulëzimi dhe lumturia e njëri-tjetrit.



Diplomacia e shastisur e Europës

Ndërkaq Shqipëria, viktima kryesore e kësaj diplomacie, mbetet e lodhur, e kërrusur dhe e zhytur në gjak sepse, edhe mbas lirimit të shteteve tjera të Ballkanit nga zgjedha, kjo u la akoma nën Turqi. Bashkë me Shqipërinë mbeti nën zgjedhë edhe Maqedonia. Po të kishte mbetur ndopak simpati njerëzore në politikën e Europës dhe ndonjë ndjenjë për të shpaguar mëkatet që ka bërë gjatë shekujve, këto fuqi do t’u kishin dhënë rastin Shqiptarëve për të formuar një qeveri dhe për të zbatuar një statut të vetin. Edhe një dhenzë e truve të kalit do të kishte menduar që një popull trim dhe luftëtar si ky nuk do të pranonte një zgjedhë tiranie të re në vendin e së parës. Por diplomacia e shastisur vendosi të zbatojë forcën dhe tiraninë për të sunduar këtë popull; por ky vendim doemos do të binte poshtë sikurse u pa. Shtetet e Europës kanë bërtitur dhe kanë shpallur se Shqiptarët janë popull i pabindur, i egër e barbar. Por në anën tjetër deshën të krijojnë mbi ta një qeveri pa pyetur dëshirat e tyre, pa iu siguruar ndonjë farë lirie ose të drejta trashëgimore dhe biles pa asnjë këmbë ushtari për të vënë në zbatim programin e tyre: sollën vetëm disa oficerë, kurse ushtarë jo. Por, po të ishin të vërteta deklaratat e tyre, ata do të kishin sjellur fuqi të madhe të armatosur për të përkulur Shqiptarët; por këto të bërtitura ishin vetëm për të justifikuar sjelljet e tyre. Ata prenë copa me rëndësi nga toka Shqiptare dhe ia dhanë fqinjëve në Veri, në Jugë dhe në Lindje, duke shkaktuar kështu ngatërresa dhe luftëra të përditshme në mes të këtyre shteteve. Copën që mbeti nga gërshëra e tyre e quajtën shteti i pavarur i Shqipërisë.

IZET DURAKU :Kontributi i Dimitrije Tucoviqit në denoncimin e masakrave serbe në Shqipëri

 Masakrat serbe në Shqipëri



Në 100 vjetorin e përjetimit të golgotës, që synoi të zhbinte popullsinë shqiptare të Veriut nga faqja e dheut, krahas nderimit për qindra e mijëra të humburit tanë: gra, burra, pleq e plaka, fëmijë, foshnje në barkun e nënës, që u vunë nën zjarrin e ferrit të ushtrisë serbe, na duhet të nderojmë të gjithë ata gazetarë, politikanë e humanistë, që edhe pse u ndodhën në anën tjetër të barrikadës dhe i përkasin kombit serb, gjetën kurajon të ngrenë zërin për të dënuar veprimet e qeverisë së tyre. Nuk ishte aspak një veprim i lehtë për ta. Ata rrezikuan të damkosen si tradhtarë, të ndëshkohen dhe ta paguajnë edhe me jetë përkrahjen për shqiptarët.
Masakrat serbe ndodhën në fund të vitit 1913 para se të largoheshin trupat e pushtimit nga Tropoja, Hasi, Luma e Dibra, të detyruara nga fuqitë evropiane për të respektuar kufijtë e përcaktuar të Shqipërisë.
Në librin e tij rreth këtyre masakrave, për njohjen e dhe demaskimin e tyre, studjuesi kuksian Shefqet Hoxha ka përfshirë edhe kontributin e Leon Trockit, politikan i njohur rus, një nga korifejtë e revolucionit të tetorit, që, pas triumfit të tij dhe fill pas vdekjes së Leninit u përndoq haptas nga Stalini, u detyrua të largohej nga Rusia, por nuk i shpëtoi hakmarrjes staliniane, që i mori jetën duke e ndjekur deri në Meksikë. Ndërsa Kosta Novakoviq, një nga politikanët socialdemokratë serb, rrugës për të dalë në Adriatik ishte në Lumë me trupën pushtuese serbe në nëntor të vitit 1912, përjetoi humbjen dhe shpartallimin e njësisë së tij dhe rikthimin pas dy javësh qëndrimi në Prizren. Ai pa me sytë e tij hakmarrjen e trupave të ushtrisë gjatë rikthimit dhe u neverit nga veprimet e pabesa të eprorëve të tij serb.

Dimitrije Tucoviq

Natyrisht në radhët e socialdemokratëve serbë mund të përmenden edhe të tjerë, por më i shquari ndër ta mbetet Dimitrije Tucoviq, për të cilin, ndonëse me vonesë duam ta shprehim gjithë mirënjohjen tonë të mundshme. Tucoviq, (1881-1914) humanisti serb që kundërshtoi mizoritë ndaj popullit shqiptar, jetoi në kapërcyell të shekujve XIX dhe XX që ishin të mbushur me gjakderdhje e luftra. Ai ishte themelues i Partisë Socialdemokrate Serbe dhe botues i gazetave “Radniçke Novine” dhe “Borba”. Gjithë jetën e tij ai ia kushtoi drejtimit të lëvizjes socialiste në Mbretërinë e Serbisë, luftës për mrojtjen e të drejtave universale njerëzore, barazisë gjinore, të drejtave sociale dhe lirive civile. Gjatë Luftës së Parë Ballkanike në vitin 1912, Tucoviq u mobilizua në ushtrinë serbe dhe mori pjesë në fushatat e kësaj ushtrie në Shqipëri, ku përmes publikimeve dënoi masakrat që u bënë ndaj popullsisë së pambrojtur. Ai vdiq në nëntor të vitit 1914, gjatë betejës së Kolubarës (Serbia jugore) në Luftën e Parë Botërore kur ishte oficer në divizionin e Moravës, që luftontë kundër trupave austrohungareze.

Qarqet militariste në Beograd, veçanërisht pas Lidhjes Shqiptare të Prizrenit dhe sidomos me fillimin e shekullit XX, nga viti në vit shumfishuan buxhetin për ushtrinë, rritën numrin e forcave ushtarake, blenë armatime të shumta dhe modernizuan gjithë paisjet luftarake. Kjo përgatitje e ethshme për luftë u shoqërua me shtimin e veprimtarive agjenturore në viset shqiptare, duke rekrutuar agjentë dhe duke mbledhur informata në lidhje me terrenin, potencialin ekonomik, shpirtëror si dhe me dëshirat dhe vullnetin e popullit shqipatar. Në këtë kohë trualli i Shqipërisë që vuante ende zgjedhën osmane, u mbush nga gjithfarë “studiuesish”, siç thotë dhe Tucoviqi, “çdo kallogjer, çdo propagandist i paguar, çdo turist dhe aventurier” e quante veten “kompetent për të informuar opinionin evropian rreth Shqipërisë” (fq 360, v.II). Klima e pushtimit dhe mizorive u parapërgatit nga një shtyp gjakatar, në kolonat e të cilit midis shumë të tjerëve Stojan Protiqi, Ballkanikusi dhe dr. Vlladan Gjorgjeviqi, që siç thotë Tucoviq, “botuan shkrimet e veta kanibale kundër popullit shqiptar” duke arritur deri atje sa shqiptarët t’i quajnë si njerëz me bisht.


Vepra kryesore e Tucoviqit “SERBIA E SHQIPËRIA, një kontribut për kritikën e politikës pushtuese të borgjezisë serbe”, si libër më vete u botua së pari në Beograd në vitin 1914 dhe u ribotua pas vdekjes së tij midis dy luftrave botërore dhe menjëhere pas luftës, madje edhe në gjuhën shqipe në Prishtinë në vitin 1948, me parathënien e disidentit malazez Millovan Gjillas dhe më vonë, po në Prishtinë në vitet 1968, 1974 me parathënien e Ali Hadrit dhe si vepër e plotë në vitin 1981, kur disa kopje të kësaj vepre depërtuan deri në Tiranë, jo vetëm në Biblotekën Kombëtare, por edhe në disa institucione studimore e redaksi botimesh.
Në parathënien e shkurtër të botimit të parë Tucoviqi e fillon kështu librin e tij:


“Politika e qeverisë sonë ndaj Shqipërisë mori fund me disfatën që na kushtoi viktima të shumta. Viktima edhe më të mëdha na pre¬sin në të ardhmen. Me politikën pushtuese të qeverisë serbe kundër popullit shqiptar u krijuan në kufijtë perëndimorë të Serbisë relacione të atilla, sa që në të ardhmen e afërme është e vështirë të priten paqja dhe gjendja e rregullt.”




Problematikat shqiptare në analizat e tij u dukën më herët në vitet 1909-1912, kur bëhen të dukshme kryengritjet shqiptare dhe përpjekjet e xhonturqve për shtypjen e tyre. Në gazetën socialdemokrate Radniçke Novine të Beogradit, ai botoi pesë shkrime: “Therjet nëpër Turqi”( 3 nëntor 1909), Çështja shqiptare, (25 prill 1910) “ Nga vendi i trekëmbshave”(16 korrik 1910) “Kriza në Turqi” (23 korrik 1912 dhe fjalimin mbi “Ngjarjet në Ballkan dhe demokracia sociale”( 26 gusht 1912)


Kontributet e Tucoviqit në përkrahje të shqiptarëve si shkrime mund të klasifikohen si refleksione dhe vlerësime që nisen nga një traditë e shkruar, shpeshherë e mbushur me shtrembërim skandaloze, teprime, monstruozitete të propogandës politike dhe të pseudoshkencës të vënë në shërbim të krimit ndaj një populli me synim shfarosjen e tij. “Krimet e Luftës Ballkanike, thekson Ai, nuk janë vepër e individëve dhe e disponimit individual, por një sistem që e kanë krijuar dhe e kanë zbatuar ushtria dhe qeveria. Epiqendra e tërë çështjes është në një plan kriminal, të cilin ushtria e qeveria e kanë llogaritur si nevojë të ardhmërisë..., të bindur se po bëjnë një vepër nacionale, sepse, duke e hequr nga toka, e heqin qafet armikun, i cili në të ardhmen mund të jetë i pakëndshëm.


Natyrisht, refleksione të tilla rreth traditës më të hershme nuk mund tu shpëtonin pasaktësive, që vinin si njohuri të ngulitura dhe dije të pakritikueshme në atë kohë. Tucoviqi nuk ka mundur të shmangë qëndrimet e shtrembëra në raport me autoktoninë, virtytet dhe veset e shqiptarve, të cilat edhe shkenca e cilësuar serioze serbe i kishte të evidentuara dhe të nxira me një zell vrastar. Sidoqoftë në analizën aktuale të fakteve, veçanërisht në ato që pa vetë gjatë qëndrimit të shkurtër në kohë lufte në Shqipëri, ( nga Kumanova, Elbasani deri në Prespë) Tucoviqi është përherë i saktë, vëzhgues i hollë, dashamirës dhe përkrahës i aspiratës kombëtare, politike dhe kulturore të shqiptarëve.
Letrat Shqiptare që shërbyen edhe si lëndë për librin e tij “Shqipëria dhe Serbia” janë të mbushura me mbresa njerëzore dhe konkluzione të drejta. Shënimin e tij “Nga një garnizon i kufirit” e fillon kështu:
“Gjakova është qytet thjesht shqiptar. ...Edhe rrethina e Gjakovës është jo vetëm kryesisht, por krejtë¬sisht shqiptare. Në të vërtetë në tërë këtë anë Serbia gjeti në vend të serbëve, monumentet mesjetare serbe. Shkaku themelor i të gjitha vështirësive prej të cilave vuajmë sot dhe prej të cilave do të vuajmë shumë në të ardhmen, qëndron në faktin se kemi hyrë në tokë të huaj. (Korsivi është i origjinalit).
Pena e tij flakëron teksa denoncon krimet: “U mbush viti prej se fiset e pikëlluara shqip-tare e bartin kryqin e vet në Golgotë... Ky është viti i shfarosjes sistematike të popullsisë shqiptare në të gjitha viset që i ka pu¬shtuar ushtria serbe, sepse ndryshe i luten zotit, flasin në gjuhë tjetër, mbajnë emër tjetër dhe që në vatrën e vet shekullore i kanë pritur naivisht katër ekspedita të egra. ...Në javët e para të luftës ne nuk kishim natë, sepse lëviznim, fushonim dhe luftonim në dritën e fshatrave shqiptare që digjeshin.”
Dhe më poshtë: “Mbi popullsinë shqiptare të Pejës, të Gjakovës dhe të Prizrenit fluturonte fantazma e vdekjes natën e ditën. Kush shpëtonte i gjallë, nuk ishte i sigurt se do të gëdhihej. Sepse pikërisht natën, i mblidhnin prej shtretërve dhe hapsaneve e i dërgonin në poligone të ekzekutimit . Edhe hijenat do t'i mbytnin në mënyrë më njerëzore!”


Stili i tij është i gjallë, dinamik dhe emocional. Kundërshtimi i Tucoviqit vjen përmes një revolte në ngritje, që synonte të gjente mendjen dhe zemrën e lexuesit.
Është e rëndësishme të vemë re se Tucoviqi në veprën e tij e përmend Malësinë e Gjakovës, Prizrenin, Lumën etj. në një sërë shkrimesh duke filluar, që nga rezistenca antiosmane kundër Xhavit Pashës dhe Turgut Pashës, 1909-1910. “ Nëpër Lumë zjarri i topave po djeg dhe po rrënon fshatrat e po gëlltit popullsinë e rebeluar, nëpër viset e tjera të krahinave fatkëqija po mbretëron një gjendje e tmerrshme dhe rënkim nën goditjet e kamxhikut, rrahje nëpër burgje, vdekje nën dajakë, kurse trekëmbshat si kurorëzim i sistemit, punojnë pa pushim” Edhe atëhere ai i kundërvihej shtypit “shovinis” serb që trekëmbshat turq i paraqiste si “mjete të domosdoshme për t’i mbushur me mend shqiptarët e padurueshëm”.
Por shkrimi i tij “Masakrimi në Lumë” i botuar më 22 tetor(4 nëntor) 1913, i pasuar në të njejtën ditë nga analiza “Gjakmarrja e soldateskës” duhet të njihen nga të gjithë shqiptarët. Për të mos harruar asnjëhërë ata që u flijuan në pragun e shtëpisë, për t’i ruajtur të gjithë martirët në kujtimet tona dhe për tua ngritur varrin që u mungon në zemrën tonë dhe për të pranuar e respektuar më së fundmi edhe vajin e një serbi që u bashkua me lotët tanë të shkrumbuar në vjeshtën e 1913-s.


“ Korespondentët e Beogradit e quajnë detyrë nacionale fshehjen e krimeve të ushtrisë... Njëfarë kapiten Jurishiq në bashkëpunim me nënkolonelin Miliqeviq për dy orë vranë 500 shpirt, një fshat i tërë, fshat pa fshatarë, pa burra, fshat në të cilin kanë pasë mbetur vetëm gratë me fëmijë në gji, vajzat, të sëmurët e pleqtë dhe fë¬mijtë e të gjitha moshave...


Duke e botuar këtë letër, Ju..., do ta vini qeverinë publikisht në pozitë: ose të hapë procedurën për ndjekjen e ekzekuto¬rëve të këtyre krimeve, ose të solidarizohet me kriminelët. Në qoftë se vendos për të parën, ky nuk do të jetë vetëm satisfaksion i dobët, por megjithatë satisfaksion për ndjenjën e fyer të çdo njeriu të kulturuar dhe një akt që ajo ia ka borxh prestigjit të ulur të popullit serb, por edhe garanci publike se do ta ndalë një¬herë punën sistemi i shfarosjes së një populli të tërë. Në qoftë se qeveria përpiqet të kalojë mbi këtë akuzë publike, atëherë së paku pasojat shumë të mëdha të këtij sistemi para historisë dhe popullit serb patjetër do të vihen në përgjegjësinë e saj. E ato do të mbahen në mend brez pas brezi, sikurse mbahen në mend Nata e Bartolomesë, Mbrëmja e Sicilisë, Kishenjeva dhe si do të mbahen në mend Demir-hisari e Doksati.”


Emri i këtij fshati të masakruar nga ushtria serbe nuk përmendet nga Tucoviqi. Në Shqipërinë e Veriut gjenden mjaft fshatra të martirizuar, por në rastin e përmendur nga Tucoviqi, sipas studjuesve të veprës së tij, ka shumë gjasa të jetë Topojani, një fshat në rrethin e Kukësit. Masakrimi i Topojanit ishte planifikuar të ndodhte shumë vite më parë edhe për shkak të heroizmit të Ejup Topojanit, Sahit Gegës dhe dhjetra luftëtarëve nga ky vis i pamposhtur që luftuan siç dëshmon dhe poezia e epikës historike “Prej Prokupljes deri në Nish” në vitin 1876 për mbrojtjen e tërësisë tokësore të viseve shqiptare që ranë aso kohe nën thundrën e pushtimit dhe të shfarosjes serbe. Ndërsa hakmarrja ndaj fshatit tjetër po në Kukës, e Përbregut, ku u martirizuan në vitin 1913 qindra burra, gra e fëmijë, ishte më e freskët: hakmarrja e përgjakshme për katastrofën e ushtrisë serbe në nëntor 1912, pra vetëm një vit më parë te Kulla e Lumës.


Janë të shumta fshatrat e tjerë të shkrumbuar gjithashtu në Dibër, Has, Tropojë e Lumë. Madje shtypi serb i kohës njoftonte shuarjen e krejt krahinës së Lumës, por ajo u mbijetoi rrebesheve të kohës. Ajo nderon sot bashkë me martirët e saj të pavdekshën edhe mikun e rrallë, një zë në shkretëtirë, siç thoshte vetë, Dimitrije Tucoviqin shpirtmadh, serbin që i bën nder çdo populli ta ketë në gjirin e vet.

VLERËSIME NGA FIGURAT BOTЁRORE PЁR FENЁ ISLAME

PROF.DR.RASIM BEBO

“Njerëzit e mëdhenj e bëjnë vete piedestalin, e ardhmja u ngre statujën.” V. Hygo. Vlerësimi që bën Tolstoi, Majkëll Harti dhe shumë mendimtarë të tjerë, i kanë ngritur më tepër se statujën Muhamedit dhe Fesë Islame.

Po citojmë, Tolstoin: “... Për mua Islami është më i lartë se krishterimi, gjë e pakrahasueshme. Sikur të ekzistonte zgjedhja e lirë, atëherë pa kurrfarë dyshimi, çdo njeri dhe ortodoks i mençur, do të pranonte Islamin, “Një Zot dhe i dërguari e tij, Muhamedi”, (bot.2006, f. 43). Historiani Amerikan Majkëll Hart, në Librin: “100 personalitetet më të shquara të historisë”, citon: (...më kryesorët të botës, që kanë bërë epokë, duke luajtur rol të rëndësishëm në zhvillimin e historisë njerëzore, Muhamedit i jepet vendi i parë. (bot. 2001, f. 5-40).

Tri fetё qё gёzon populli ynё, kanё ardhur nga tri perandori qё kanё sunduar vendin tonё: (Të tria me Perandorë iliro- shqiptarë, në më të shumtat e rasteve, shën. im) si: Perandoria Romake, Perandoria Bizantine dhe Perandoria Osmane. Por, “Shqiptarёt, pasi morёn kёto fe, kurrё nuk ndryshuan karakterin fetar, dashurinë ndaj atdheut dhe marrëdhёniet harmonike fetare midis tyre”. (E. Finlay: “Historia e Greqisё ... f. 187).

Sikur të vazhdonte predikimi i Tertulianit, “Në dëshminë e fshehtë të vet shpirtit të vet, dëshmi po aq më e njëmendtë sa ç’është më e thjeshtë, aq më e natyrshme sa ç’është dhe më hyjnore”. A do të kishte në botë luftë fetare? (Xhan klod Faveirial, “Historia e Shqipёrisë”, f. 307). Tertuliani apologjist nga Kartagjena (155-220 e. j.).

“...Dashuria pёr kombin te shqiptarёt, ёshtё kryefe”. Sami Frashёri konstaton se: “Shqiptari ёshtё shqiptar, pёrpara se tё jetё myslimanan, apo i krishterё. Ç’ka qёnё ai kur kish besёn e tij, besёn e pellazgёve, po ai qe edhe pasi u bë i krishterё, ai ёshtё edhe pasi mori besёn e Muhamedit”.

Lordi Hobhauz shkruan: “Vetёm shqiptarёt kanё ndjenjёn e kombёsisё, asnjё prej popujve tё tjerё tё mbretёrisё osmane nuk ndjen gjё tjetёr pёrveç fesё”.

Kordinjano, e ka quajtur besimin e popullit tonё njё “besim natyral primitiv”. Ja se si shprehet ai: “Shqiptari nё praktikёn jetёsore dhe nё ndёrgjegjen intime tё veprimtarisё sё tij,ёshtё thellёsisht fetar, por besim i tij ёshtё njё besim natyral primitiv. Ideja nё Zotin, prin çdo gjё, e mbi çdo gjё, ngjarjet e mёdha e tё vogla, rastet e begatisё e tё fatkeqёsisё, jeta dhe vdekja, tё gjitha i referohen Zotit si njё shkak universal dhe suprem i çdo gjёje.”

Shqiptarët nuk i thithi feja Islame, por e thithën vetë këtë fe, kur paraqitet dilema për të zgjedhur midis krishterimit dhe lirisë. Ata donin lirinë, te mbronin gjuhën shqipe, indetitetin kombëtar, pasurinë dhe pushkën në krah. Ishin njerëz të kategorisë së parë.

Kordinjano pohon: “Qё nga dhjetëvjeçari fundi tё shek XVI deri nё gjysmёn e shek. XVII, prej popullit shqiptar 1/3 ёshtё bёrё muhamedane”. (F. Kordinjano “gjeografia kishtare e Shqipёrisё” , 1934). Nё gjysmёn e dytё tё shek. XVII kemi kthime masive tё shqiptarёve nga tё krishterё nё myslimanё. Shqiptarёt, thonё mjaft autorё bashkёkohorё, u kthyen nё myslimanё qё tё mos thitheshin prej popujve kufitarё sllavё e grekё. Kёshtu mendojnё respektivisht: I. Irvin, R. Falasçi, Ё.S. Dawis, Roberto Morozzo della Rocca etj. Citojmё dy prej tyre; “Islamizimi i shqiptarёve ka qёnё njё pritё kundёr presionit sllav, ashtu sikurse mё parё pranimi i katolicizmit ka qёnё njё pengesё e ngjashme kundёr greqizimit tё sjellё nga ortodoksia bizantine. (I. Irvin, “Fati i islamit ballkanik”, 1934, R. Falasçi, “Ismail Qemali”).

Pёrqafimi i fesё myslimane, ёshtё bёrё nga halli apo nga dhuna...

Kёtu kemi dy Zotёrinj qё debatojnё njёri me tjetrin, Prof. Dr. Eshref Ymeri dhe Prof. Thanas Gjika. U lёmё bisedёn zotërinjve, se cili nga kёta ka tё drejtё. Pёr mua Z. Thanas anon nga dhuna dhe dominimi i shqiptarёve mysliman ndaj ortodoksisë, Kёtu duket si i thithur nga “fanarjotёt”. U kthyen nё myslimanё se pёrfituan tё gjitha privilegjet e myslimanёve, Ju la pasuria, si dhe mbajta e pushkës dhe shpatës, u pёrjashtuan nga taksat, u jepeshin dhurata. Kur ktheheshin nga shërbimi ushtarak, ata ishin tё islamizuar, fëmijët nё shkolla dhe xhami edukoheshin me frymёn e fesё islame etj. Kjo nuk ёshtё dhunё, argumenton Z. Eshref.
Ndёrkohё, studiuesit mendojnё se arsyet e pёrqafimit tё fesё islame, janё më shumё madhore, se sa ato qё pёrmendёm mё lartё. Sipas tyre , kanё qёnё interesat e larta atdhetare, ruajtja e gjuhёs dhe e indetitetit kombёtar , ato qё kanё diktuar pёr kthimin nё myslimanё tё pjesёs mё tё madhe tё popullit shqiptar në mbarë trojet e veta etnike. Shqiptarët në pjesën më të madhe të trojeve të tyre, filluan të braktisnin krishterimin, sepse, “... me pranimin e islamit e hiqnin gunёn e kishёs ortodokse serbe, bullgare e greke ... Hiqnin plafin e imponuar të kombësis sërbe, bullgare e greke. Kjo ishte ana e fisme e kalimit në islam qё shqiptarёve ua siguroi rrugën pёr integrimin e kombёsisё, tё kombit dhe tё njёsisё etnokulturore e gjeopolitike te shqipёrisё” (gazeta “Start”, 1 nëntor 2008, nga E. Y.).

Zef Skiroi shkruan: “Me pranimin e fesё myslimane, shqiptarёt sakrifikuan, njёherё e pёrgjithmonё, idealin fetar ndaj atij kombёtar...”. (N. Dragoj. “Shqiptarёt dhe grekёt. Realitete historike”. Tiranё 2009, f. 356, nga E. Y.) .

“Populli shqiptar ёshtё i vetmi komb qё ka zhvilluar prej kohёsh njё rezistencё energjike kundёr pushtuesve turq. Kjo rezistencё ka vazhduar deri nё ditёt tona. Nёse shqiptarёt, pёr hir tё karakterit tё tyre, krenar dhe luftarak, nuk e kanё lёnё veten tё nёnshtrohen aq ultёsisht sa fqinjёt e tyre, janё ata qё kanё ndier mё tepёr peshёn e zgjedhёs sё huaj”. (Abdyl Frashёri. “Letёr drejtuar Kryeministrit Italian Françesko Kripsit” 25 shtator 1888. Nga E. Y.).

Prof. Thanas Gjika nxori tehun e kritikёs ndaj shqiptarёve myslimanё: “...shumё komunistё e sigurimsa katilё, qё po mundonin popullin çnjerёzisht, ishin pikёrisht nga radhёt e familjeve myslimane...”. Tё shikojmё raportin e besimeve fetare nё Shqipёri qё mё 8 nёntor 1941 u mblodhёn pёr tё krijuar P. K. Sh. (Kjo ishte dega e Partise Komuniste Jugosllave qe e ngriti emisari i Titos Miladin Popoviçi. shёn. im).Nё udhëheqje, kanё qenё 14 pjesёmarrёs me Miladin Popoviçin, nga kёta 8 janё tё krishterё dhe 6 janё myslimanё, pra shumica ishin tё krishterё, kur shumica e popullsisё ishte myslimane e vendit ... Ideologjia komuniste lindi pёr herё tё parё nё mjediset e krishtёrimit perёndimor, atje u hodhёn bazat e saj teorike. Por edhe konkretisht, kjo ideologji u materializua po nё mjediset e krishterimit ... Komunizmi si teori dhe si praktikё e botёs sё krishtere, la pas njё trashёgimi kriminale, e cila, sipas “Libri i Zi i Komunizmit”, nё arsenalin e krimeve tё veta ka regjistruar 100 milion viktima tё pafajshëme nё mbarё botёn.

Prof. Thanasi vazhdon: “Ndasia fetare e popullit shqiptar nё tё krishterё dhe mysliman, e krijuar gjatё pushtimit osman, nuk i shёrbente unitetit, por pёrçarjes kombёtare, pra, vonimit tё proçeseve çlirimtare”. Nё tё vёrtetё, pёrqafimi i fesё islame nga ana e pjesёs dёrmuese tё popullit shqiptar, nuk ka shёrbyer absolutisht si shkak pёr pёrçarje kombёtare. Pёrderisa mes shqiptarёve nuk kishte pasur asnjё konflikt fetar deri më 1895, kur djaloshi Konica konvertohet nё katolik, a thua se konfliktet fetare do tё fillonin pas kёtij viti, kur tashme ishin tё numëruara ditёt e Perandorisё Otomane, e cila tatёpjetёn e kishte filluar qё nё vitin 1683, kur fuqia e saj u thye para portave tё Vjenёs?” Janё tё shumta dёshmitё pёr harmoninë fetare mes shqiptarёve pas pushtimit otoman.

Ettore Rossi ёshtё shprehur: “Vasa Efendiu (e ka fjalёn pёr Vaso Pashёn E. Y.) ka mundur tё vёzhgojё, me tё drejtё, se nё Shqipёri, myslimanёt dhe tё krishterёt nuk kane luftuar kurrё midis tyre, sepse ata arritёn tё lёnё mёnjanё ndryshimet fetare duke ruajtur tё njёjtёn gjuhё, tё njёjtat zakone, pra, njё ndjenjё kombёtare tё pёrbashkёt” (citohet sipas librit tё Nuri Dragotit, f. 355, nga Eshref Ymeri).
Hugo Adolf Bernatzik, gjatё kohёs qё ka vizituar Shqipёrinё nё vitin 1929, ka lёnё kёtё shёnim: “Katolikё, ortodokёs dhe myslimanё jetojnё nё paqe, nё kёtё vend tё vogёl, madje edhe shpesh nё fshatra jetojnё sё bashku. Luftrat fetare janё tё panjohura dhe tё pakonceptueshme pёr shqiptarin” (po aty).

Mary Uorthley Montagy, gruaja e ambasadorit anglez nё Kostandinopojë, nё letrёn e saj tё 1 prill 1817, shkruan: “Shqiptarёt myslimane dhe ata katolikё nuk mund tё pёrcaktojnё se cila nga fetё e tyre ёshtё mё e mira. Tё prёmten ata shkojnё nё xhami, kurse tё shtunёn nё kishё...”. (po aty).

Historiani Finlay shkruan: “Marrёdhёniet ndёrmjet myslimanёve dhe tё krishterёve, ishin mё miqësore, se ato nё mes tё shqiptarёve dhe turqve”. (Nga E. Y.).

Edith Durham tregon, se “islamizimi i ka mbrojtur shqiptarёt prej dyndjeve sllave, se banori i fisit u shkel nga tё pafetё e urryer, sllavët, (po aty, f. 361, nga E. Y.).

Kleriku anglez T. S. Hughes vinte nё dukje: “Shqiptari shpesh martohet me grua tё krishtere, dёrgon tё birin nё xhami, lejon tё bijat tё presin nёnёn nё kishe”. (Po aty f. 363, nga E. Y.).

Eduard Leak, thotё: “Nё krahinat e Korçёs dhe nё Berat, sikurse nё shumё pjesё tё tjera tё Shqipёrisё, myslimanet martohen me gra tё krishtera. Aty ёshtё traditё qё djemtё bёhen myslimanё, kurse vajzat tё krishtere. Prandaj, nё tё njёjtёn sofёr, mund tё kesh mish qingji dhe tё derrit”. (Po aty nga E. Y.).

Kur ne shkonim me gruan pёr vizitё te kushrira e saj, Vjollca Mato, vajza e Prof. Remzi Mato nga Ftera, na tregonte traditën labe qё e ruanin edhe sot. Ajo nxori byrekun nga soba dhe na e vuri pёrpara, dhe na luste pёr tё ngrënë, kur hanim pak, ajo e kthente tepsinë nё anё tё kundёrt dhe thoshte: hani dhe këndej, duke na shpjeguar: se byrekun e gatuante gjyshja gjysmë me mish dashi dhe gjysma tjetёr me mish derri. Kёshtu bëhet respekti nё disa familje pёr burrin mysliman dhe gruan krishtere.

Pёrfaqёsimi i fesё islame nuk i ka shёrbyer pёrçarjes fetare nё Shqipёri, siç thotё profesor Thanasi. Konica shprehet fare shkoqur: “Po tё mos ishte feja islame, kombi shqiptar do tё ishte shumё mё i madh, por nuk do tё ishte mё shqiptar”. Citohet sipas : “Faik Konicёs”, Marё nga internti, 18-2-2010, E. Y.)
Prof. Thanasi, citon Kadarenё, “U bёri thirrje shqiptarёve nё vitin 1995, pikёrisht qё nga Franca, prej ku kishte bёrё tё njёjtёn thirrje njёqind vjet mё parё Faik Konica, qё tё ktheheshin nё fenё e tё parёve, duke u pagёzuar si tё krishterё katolike”. E. Y.)

Kadare e ndyshoi deklaratёn vitit 1995 nё vitin 2012 duke thёnё: “Teza ime ёshtё qё ne duhet tё hyjmё nё Europё myslimanёt, tё krishterёt bashkё. Asnjё pengese nuk ёshtё myslimanizmi shqiptar pёr Evropёn...”.(Gazeta “Start”, 1-11-2008, marrё nga interneti, E. Y.)

Profesor Thanasi, vjen nё pёrfundimin se “prindёrit dёshirojnё, qё fёmijtё e tyre nё kёto vende tё mos jenë tё mangёt pёr nga formimi kulturor e fetar nё krahasim me fёmijtё vendas. Nё kёto vende flitet e propangadohet jeta e Jezu Krishtit dhe krishterimi, e jo Muhamedi dhe Myslimanizmi, festohen Krishtlindjet e Pashkёt, e jo Bajrami, askush nuk bёhet synet etj. Duket se fёmijtё e shqiptarёve nё kёto vende nuk duan tё kenё njё edukatё fetare tё ndryshme nga fёmijtё e vendit ku ata do tё jetojnё gjithё jetёn”.”

Nga kёto qё deklaron prof. Thanasi, vjen e tё krijohet ideja, sikur bota dhe feja islame na qёnka simbol i errёsirёs, i padijes, i njorancёs dhe prej kёsaj u dashka larguar si prej kolerёs. Po çfarë thonё ca personalitete tё shquara tё botёs, tё cilёt botёn dhe fenё islame e vlerёsojnё me njё objektivitet tё kulluar shkencor?

Nё njё trekёndёsh, Mekё Arabi Saudite, Moskё dhe Nju Jork, pёrkujtohet Muhamedi. Nga Leon Tolstoi (1828-1910) pas 1269 vjetёve dhe nga historiani Amerikan Majkell Hart pas 1375 vjeteve. Clear Glade, rusja, E. Velikova, e cila ishte e martuar me njё mysliman, i shkroi Tolstoit, se bijtё e saj dёshirojnё tё pranojnё islamin. Ajo e pyeti pёr kёshillё se a ishtё e mundur kjo, Autori iu pёrgjigj: “Sa i pёrket preferimit tё muhamedanizmit ndaj ortodoksisё ... mundem vetёm te pajtohem nё mendimin me shpirtёrat tё cilёt janё nё kёtё kalim ... duke i kuptuar idealet kristjane dhe doktrinёn kristjane nё mёnyrё tё drejtё, pёr mua nuk ka dyshim qё muhamedanizmi, sipas formave tё jashtёme, pakrahasueshёm ёshtё mbi ortodoksinё.

 Dhe nёse personi gjёndet tё zgjedhё ndёrmjet kёtyre dy obcioneve: ta mbajё ortodoksinё apo tё pranojё muhamedanizmin, pёr çdo person tё arsyeshёm nuk ka dyshim se do tё pranojё muhamedanizmin me pranimin e doktrinёs : Njё Zot dhe i Dёrguari i Tij, nё vend tё adhurimit tё ndёrlikuar dhe tё paqartё - trinitetit, shpagimit, sakramenteve, shenjtoreve dhe ikonave tё tyre dhe rituale komplekse”. (Clear Glade, mars, 15, 1909.)

“Nё zёmrat tona ёshtё emri i Allahut, emri i tij ёshtё ndjenjё” .

Tolsoi vazhdon: “... Pёr mua islami ёshtё mё i lartё se krishtёrimi, gjё e pakrahasueshme. Sikur tё egzistonte zgjedhja e lirё, atёhere pa kurrfarё dyshimi çdo njeri dhe ortodokёs i mençur do tё pranonte islamin”. Dhe mё tej: “... unё me doemos them se nuk kam kurrefarё dyshimi nё atё se, sipas reflektimit tё tij tё veçantё tё jashtёm, islami ёshtё nё nivelin mё tё lartё e tё pa krahasueshёm se kisha e krishtere”. Kolosi i Rilindjes sonё Kombёtare, Pashko Vasa pasi i studioi tё tri fetё tё vendit tonё i bashkoi nё njё emёr tё pёrbashkёt “Shqipёri” “Feja e shqiptarit ёshtё Shqipёria”. Megjithё se ishte njё gjeneral i pёrmendur nё perandorinё turke, ky nuk ndryshoi as emrin dhe as fenё qё kish pasur katolike. Kjo ёshtё arsyeja qё pёrmendemi nё botё pёr tolerancёn fetate tё vllazёruar.

Tani le tё i japim fjalёn historianit amerikan qё flet pёr Muhamedin pas 1375 vjetёve. Sipas proverbit “Historia vonon por kurrё nuk haron”

Libri, “100 personalitetet mё tё shquar tё historisё”, i autorit amerikan Majkёll Hart bёn fjalё pёr jetёn dhe veprёn e 100 pishtarёve mё nё zё tё botёs, qё kanё bёrё epokё, duke luajtur rol tё rёndёsishёm nё zhvillimin e historisё njerёzore. Lexojmё librin, faqe pas faqe, ku të shfaqen para syve beteja tё rёndёsishme luftarake, qё kanё shkrirё fise e shtete e kanё krijuar perandori tё mёdha, si atё tё Romёs, Persisё, Kinёs etj., tё shfaqen profetё, qё me predikimet e tyre kanё zbutur gjakrat dhe atavizmat njerëzore, filozofё e politikanё qё kanё krijuar e zbatuar sisteme tё ndryshme politike shtetёrore; shkencёtarё e zbulues, qё me anijet e tyre kanё rritur mjaftё mirёqenien njerёzore; “lundёrtarё” tё ajrit e tё tokёs, qё kanё zbuluar planete tё reja dhe “Botёn e Re” nё tokё; na shfaqen shkrimtarё, piktorёt e muzikantё, qё kanё ndikuar nё edukimin estetik tё ndjenjave njerëzore, dhe tё gjithё kёta kanё jetuar nё vende e kohё tё ndryshme, qё nga antikiteti e deri nё ditёt tona.

Duke shpalosur jetёn dhe veprёn e pishtarёve mё tё mёdhenj tё historisё, pёr zgjidhjen e qindёshes sё parё tё figurave mё tё shquara tё historisё, autori ёshtё mbёshtetur nё sugjerimet e marra nga grupe komisionesh tё organizuara sipas fushave pёrkatёse, ndёrsa renditjen e tyre nё libёr nuk e ka bёrё sipas rendit kronologjik apo alfabetit, por sipas ndikimit tё sё cilёs figurё nё zhvilimin e historisё njerёzore. Pёr kёtё renditje, autori ka pasur vёshtirёsi tё shumta, por, me kulturёn dhe dokumentacionin qё zotëronte, Majkёll Harti ka arritur tё bёjё njё klasifikim tё besueshёm duke argumentuar shkencёrisht renditjen e çdo figure nё libёr”.

Po ai, Majkёll Hart, shkruan: “Vendimi pёr t’i dhёnё Muhamedit vendin e parё nё kёtё libёr, me personalitet mё tё shquar tё historisё, mund t’ju duket i papritur disa lexuesve: por ёshtё ky i vetmi njeri nё histori qё ka arritur suksese tё jashtёzakonshёm si nё zhvillimin e fesё sё tij ashtu dhe nё nivelin qytetar?”

Nga njё prejardhje e thjeshtё, Muhamedi arriti tё krijojё dhe tё pёrhapё njё nga fetё mё tё mёdha nё botё dhe tё bёhet njё nga udhёheqёsit politikё me efikasitet tё jashtёzakonshёm. Sot, 1380 vjetёve pas vdekjes, ende ёshtё shumё i fuqishёm ndikimi i veprimtarisё sё tij fetare.

Shumica e personaliteteve tё kёtij libri, kanё patur fatin tё lindin nё erёn e civilizimit, tё nacionaliteteve tё dukshme politike dhe me kulturё tё lartё. Ndёrsa Muhamedi, lindi nё vitin 571 nё Mekё, qytet nё Arabin Jugore – nё atё kohё njё rajon i prapambetur, larg gjithё qendrave tё tregёtisё, kulturёs dhe shkencёs. Nё moshёn gjashtё vjeçare mbeti jetim dhe u rrit nё njё mjedis tё thjeshtё. Sipas tё thёnave islamike, ai ishte i pa shkollё.

Gjendja ekonomike e tij u pёrmirёsua, kur ai nё moshёn 25 vjeçare u martua me njё vejushё tё pasur. Nё moshёn 40 vjeçare, iu fanepёs sikur (me ndёrmjetёsin e Arkangel Gavrilit) kishte rёnё nё kontakt me Zotin (Allahun), i cili e kishte zgjedhur atё pёr tё pёrhapur fenё e vёrtetё. Rreth vitit 613 filloi ta predikojё atë nё njё rreth mё tё gjёrё e tё rekrutojё idhtarё tё tij. Pushtetarёt nё Mekё filluan ta shohin me sy tё keq. Duke ndier rrezikun, nё vitin 622 shkoi nё Medine, (qytet rreth 320 kilometra nё veri tё Mekёs), ku i afruan shёrbime tё rёndёsishme.

Kёtu gjeti shumё idhtarё, qё e respektuan dhe e nderuan si zot absolut. Muhamedi kishte arritur tё bёhej udhёheqёsi i vёrtetё nё gjithё Arabin Jugore. Ai vdiq nё vitin 632”.

Ndёr 100 figurat mё tё shquara nё botё Muhamedi vlerësohet pari; i dyti vjen Isak Njutoni, 1642-1727; i treti Jezus Krishti, 6 p. e. s.; i katërti Buda, 563-483 p. e. s.; i pesti Konfuci, 551-479 p. e. s.; i gjashti Shёn Pavli, 4-64; i shtati Çaj Luni, lindur rreth vitit 105; i teti Johan Gutenberg, 1400-1468; i nёnti Kristofor Kolombi, 1451-1506; i dhjeti Albert Ajnshtain, 1879-1955;” e kёshtu me rradhё, personalitetet mё tё shquara nё histori nga Majkёll Hart, .

Këtu fillon islamizimi.

Volteri shprehet: Në një periudhë prej tre shekujsh, gjenialiteti i popullit arab, të cilin e vuri në lëvizje Muhamedi a.s. bëri përparim mahnitës dhe gjithë këtë e bëri nga vetëvetja. Sikur të mos ishte Çarles Martela.

Franca do të bëhej krahinë myslimane. Sundimtari mysliman, Harun Reshid, e rigjallëroi dijen, ndërkaq bashkëkohësi i tij, Karli i Madh, i mbyti, në mënyrë mizore, 4600 saksone të robëruar, në bregun e lumit Aller. Qysh në shek. II sipas Hixhretit, arabët bëhen mësuesit e Europës në dije dhe arte. (Forumi Shqiptar, 10-10-2009). Frederik Niçe: Kultura e shkëlqyer e morëve (myslimanëve) në Spanjë, ishte më afër nesh dhe më e pëlqyeshmja ... se ajo e Romës dhe e Greqisë ...

Forcat myslimane, avancuan në Europën perëndimore, nën komandën e Abd-ar-Rahman, guvernatori i Kordovës.

Le ti referohemi Dr. Hans Koeçler, Profesor, përgjegjës i departamentit te filozofisë në Universitetin e Inbruck-ut, Austri: “Nga perspektiva universale e historisë së qytetërimeve, Evropa shfaq një pabarazi të veçantë... Ndikimi i mendimit evropian në botën myslimane daton në fillim të shek 19 ...

 Kontakti i Evropës me qytetërimin islam, i mundësoi asaj zhvillimin e aftësive në të gjitha fushat shkencore dhe të dijes, veçanërisht në filozofi, mjekësi, astronomi, kimi, dhe matematikë. Një nga arritjet më të mëdha të dijetarëve myslimanë në mesjetë është ruajtja e thesareve të shkencës dhe të filozofisë së lashtë për brezat e ardhshëm. Dijetarët e krishterë u njohën me konceptet e metafizikës aristoteliane nga filozofët arabë në Spanjë ...



Filozofi arabe Ibn Rushd, i lindur në Kordovë në vitin 1126 e. j., u shtroi ndikimin më të madh me anë të komentit të tij mbi Aristotelin. Shkollat arabe (universitetet) në Kordovë, Sevilje, Valencia dhe Toledo tërhoqën një numër të madh dijetarësh të krishterë dhe mendimtarët më të mëdhenj të krishterë të asaj kohe, si Magnus, Roger Bacon, Thomas Akuinas, Ulliami i Oçam, Geberti i Aurillac, që më vonë u bë Papa Silver i II, etj. Në Toledo, në vitin 1130 e. j.

 U krijua Biblioteka e madhe e Evropës, u themelua një shkollë përkthimi, që tërhoqi studentë e studiues nga e gjithë Evropa ... Përvoja mjekësore e dijetarit të famshëm , Ibn Sina (Avicenna), “Al-Kanu” (canon medicinae), u mësua në të gjitha fakultetet e mjekësisë kryesore Evropiane.

Pa hyrë në detaje të mëtejshme, mund të deklarojmë me të drejtë se qytetërimi islam që lulëzoi në jug të Evropës deri në fund të shek. të 12, me arritjet e tij, e tejkaloi kontributin e mëparshëm të Perandorisë Romake për zhvillimin e qytetërimit, zgjoi Evropën nga “gjumi dogmatik”, ... si rrjedhim, përgatiti një rilindje evropiane të hershme.(Dr. H. Koeçler, “Marrëdhëniet mes islamit...”, 21-8-09, E. Y.).

 Prof Thanasi deklaron se “sot, midis shqiptareve, nuk përbën mburrje të qenit mysliman”, ai zbret në nivelin e ujërave ku noton Ben Blushi dhe kësisoj del në shtegun që intereson shovinizmit grek dhe kishës shoviniste greke. Prof. Thanasi, del në përfundim se shqiptarët myslimanë duhet të braktisin fenë islame dhe të përqafojnë krishterimin.

Por në radhët e botës së krishtere perëndimore, po vërehet një dukuri e re, krejtësisht e kundërt me dëshirën e Prof. Thanasit: banoret e krishterë të vendeve perëndimore po braktisin fenë e tyre të krishterë dhe përqafojnë islamin.

 Le tu referohemi fakteve direkte dhe aspak ngushëlluese për Thanasin. Gjatë këtyre viteve të fundit, 40 mijë banorë belgjianë kane përqafuar fenë islame.

Dhe arsyeja kryesore e konvertimit të tyre në fenë islame, është pastërtia morale e jetës së njeriut. (Përhapja e Islamit në Evrope”, 11-8-o9, E. Y.)

Këto kohët e fundit Agjensia Franceze e Lajmeve (AFP) njofton se në Francë Islami po përhapet me shpejtësi të madhe. Kjo agjensi thekson se 30.000 deri në 50.000 francezë të strukturave të ndryshme të besimeve pranuan fenë islame... Kisha katolike po shqetësohet për shkak të numërit të madh të besimtarëve të rinj myslimanë.

`“Revista Katolike”, publikoi një studim të gjithanshëm rreth këtij subjekti dhe vuri në dukje se besimtarët e rinj islamë dallojnë nga të konvertuarit e mëhershëm, kur pranonin fenë islame vetëm ushtarakët që jetonin në Afrikë, në kohë të kolonializmit francez, përveç ushtarëve dhe oficerëve fenë islame e kishte pranuar edhe gjenerali Minean, pas ekspeditës së Napolonit, në fillim te shek. XIX.

Besimtarët e rinj myslimanë, janë intelektualë të shquar perëndimorë, të cilët kanë studiuar Kur’anin dhe filozofin islame. Ndër ta duhet përmendur i njohuri Roger Garoudy filozof, Miçel Çokioutz artist, Maurice Begard specialist.

Në fenë Islame besimtarët e rinj franceze gjetën paqen që u mungonte në katolicizëm. Gjendet një libër me titull “Islami dhe Napoloni”, në këtë libër bëhet fjalë për kalimin e tij në fenë islame. Libri është botuar në vitin 1914 në gjuhën franceze. Ndërsa ribotimi i tij u bë në vitin 1999, në gjuhën angleze. Napoloni kishte përqafuar islamin në vitin 1798. (Sh. Voca 15-11 08, E. Y.).

Deri para dy vjetësh në Gjermani, më shumë se 100.000 gjermanë janë konvertuar në myslimane. (marrë nga interneti, 6 gusht 2008, E. Y.)

Të dhëna interesante jepen për përhapjen e fesë islame edhe në Britani. Nëse atje në vitin 1963 kishte vetëm 13 xhami, për momentin atje janë 600 xhami dhe 1400 organizata islame, në tërë vendin. Në një intervistë me sekretarin e shtetit të Britanisë, Xheki Smith, bëri një vrojtim interesant në lidhje me përhapjen në Britani. Sipas saj, rreth 50.000 britanikë hyjnë në islam çdo vit dhe prej vitit 2001 ne islam kanë hyrë 400.000 britanikë. Sipas një raporti me qindra xhami po ndërtohen në perëndim ... Islami afron një strukturë familjare, shoqërore dhe kulturore të orientuar drejt vlerave. Tani Islami ështё feja e dytë në Britani me një numër rreth 2.000.000, ose 3% të popullsisë. Në Angli 40% e myslimanëve jetojnë në Londër. (Islami si feja e zgjedhur në Britani. Marrë nga interneti. 29 shtator 2008, E. Y.).

Mendoj se duhet ndalur pak në rastin e gazetares angleze Yvonne Ridley që përqafoi fenë islame. Ajo thotë: “Megjithë kundërshtimin e madh të familjes sime që është e krishterë, unë përqafova fenë e pastër islame. Është interesante të dini se një ditë e pyeta vëllanë tim: çfarë mendon ti, prej ku e ka burimin hz. Isai a.s.? Ai u ndal dhe mendoi për disa momente dhe pas debatit që u zhvillua mes nesh, ai për herë të parë e pranoi se Islami, Krishterimi dhe Jehudizmi, kanë të gjithë një burim të përbashkët.” Në lidhje me pikëpamjen e fesë islame ndaj femrës, Yvonne Ridley, thotë: " Kur studiova Kur'anin famëlartë, më mahniti fakti se si Kur'ani i ka kushtuar rëndësi pozitës dhe rolit të femrës dhe ky libër qiellor, jo vetëm që nuk e ka shtypur dhe dënuar femrën, por ai ka folur për barazinë midis femrës dhe mashkullit, nga aspekti i vlerave, humanizmit dhe fitimit të dijes dhe shkencës.” Yvone Ridley është e mendimit se njohja me fenë islame i ka ndryshuar asaj edhe botën e marrëdhënieve shoqërore.

Ajo shton: " Me kalimin e kohës dhe me shtimin e njohurive të mia mbi fenë islame, për mua u bë edhe më e qartë vërtetësia e kësaj feje. Gjatë kohës së studimeve mbi islamin, u njoha nga afër me grupe të ndryshme islame dhe u ndikova nga unionet e femrave myslimane. Këto grupe ishin shumë aktive, vigjilente, poseduese të teorive të ndryshme dhe shumë të zgjuara përballë çështjeve të ndryshme politike në sferën ndërkombëtare".

Yvonne Ridley është e mendimit se një femër myslimane nuk lejon që të trajtohet si një mall i pavlerë dhe thotë: “Në perëndim, një femër e mbuluar kërkon që me plot dëshirë të bëjë të qartë identitetin e saj të vërtetë dhe t’u bëjë me dije të tjerëve se unë jam një myslimane, me mua duhet të silleni si me një njeri, në punë mos më ofroni alkool, respektoni kufijtë dhe me mua flisni me seriozitet .Femra myslimane dëshiron paqe, siguri dhe forcimin e familjes dhe të shoqërisë". (Citohet sipas: “Bota e re e një gazetareje angleze”. Marrë nga interneti. 28 qershor 2008, E. Y.).

Mendohet se në Spanjë sot ka rreth një milion myslimanë, shumica e të cilëve janë emigrantë nga Afrika Veriore dhe Perëndimore, më pak nga Lindja e Mesme. Prej tyre janë rreth 50 000 myslimanë spanjollë, të cilët e kanë pranuar islamin gjatë 30 viteve te fundit (Citohet sipas: “Islami në Spanjë”. “Glas Islama”, nr. 107/2005, Novi Pazar, f. 8-9. Marrë nga interneti. 07 shkurt 2007).

Tani le të shikojmë se çfarë thuhet për përhapjen e fesë islame në Rusi. Për këtë qëllim, dëshiroj t’i referohem një artikulli të gazetarit Xhejms (James) Hill, të botuar në gazetën The New York Times në vitin 1995: Që prej rënies së Bashkimit Sovjetik, 14 vjet më parë, islami është rritur dukshëm. Kjo ka shfaqur shqetësim të madh, sidomos tek disa rusë sllavë, që i frikësohen jo vetëm islamit ekstremist, por edhe asaj, se një ditë Rusia mund të bëhet një shtet me shumicën e popullatës myslimane.

Kështu, nëse rreziku dhe realiteti i konfliktit ekziston, është gjithashtu e vërtetë se në shumë vende, kultura myslimane dhe ajo e krishterë, paqësisht adoptojnë njëra-tjetrën. Islami, në atë që do të bëhej Perandori Ruse, është përhapur në shkullin X, 66 vjet para krishterimit, - thotë Ravil Gainutdin, zyrtar i Këshillit të Myftinisë në Rusi. “Islami është religjion i popujve vendas në Rusi dhe traditë religjioze e këti vendi”, - tha ai. Mjaftë rusë theksojnё se krishterimi propagandon bindjen, e mos rezistencën ndaj së keqes. “Kur të qëllojnë në njërën faqe, kthe faqen tjetër - (E. Y.), kurse feja islame propagandon kundërshtim, rezistencë, mos bindje ndaj së keqes, ndaj dhunës”. (Internet 21 -10- 2003, E. Y.).

Numri i myslimanëve në Rusi, sot mendohet se është diku ndërmjet 14 dhe 23 milionë, së paku 16% e popullsisë së përgjithshme. Ata janë popull shumicë në jug të Rusisë, Tataristan, Bashkiristan, përreth lumit Vollga, por realisht edhe në çdo qytet. Sot për rreth Moskës jetojnë një milion myslimane, ndërsa gjatë periudhës janar- dhjetor 2004, 20.000 qytetarë rus janë konvertuar në myslimanë.

Në vitin 2000 në SHBA numëroheshin 2 milion myslimanë.

Josip Broz Tito deklaroi para se te vdiste: “Unë i besoj Allahut, Pejgamberit të tij dhe ahiretit (botës tjetër). (Shefki Sh. Voca, 15 – 2008, E. Y.).

“S’ka zot tjetër përveç Allahut dhe se Muhamedi është i dërguari i Tij”. Këtë frazë Allison Poole e thotë 3 herë në gjuhën arabe dhe pastaj 3 herë në gjuhën angleze, dhe ceremonia e konvertimit të saj u kompletua.
Në vitin 1973 popullsia myslimane në botë arrinte në 500 milionë. Tani ajo ka arritur në 1.5 miliardë. Një histori e vitit 2004 në NTV New, e titulluar “Islami është religjioni që përhapet më së shpejti në Evropë”.
Bernard Show shprehet:, “Gjithënjë kam çmuar lartë besimin e Muhamedit, thjesht për shkak të vitalitetit të tij të jashtëzakonshëm. Kam parashikuar se besimi i Muhamedit a.s. do të jetë i pranueshëm për Evropën e nesërme, ashtu siç ka filluar të bëhet i pranueshëm për Evropën e sotme”.

Gëte e cilëson: “Njeri i shkëlqyer, dritë e Zotit, u përpoq që, atë dritë, ta përhate në botë, por bota u ngrit kundër tij. Detyrohet të bëjë kompromis, gjersa të vinte çasti që të influenconte tek ata. Në histori, kërkova shembullin e një njeriu të shkëlqyer, atë e gjeta te pejgamberi arab”.

Lamartini, Njëri nga poetët më të mëdhenj të Francës, për madhështinë e Muhamedit a.s. në “Historia de la Turqiue” shkruan: “… Muhamedi ishte përmbysës i zotave të rreme me shpatë, vendosës i idesë me fjalë, filozof, orator, mësues, ligjvënës, luftëtar që luftoi për idetë e tij, përtëritës i besimit racional dhe adhurimit pa fotografi, themelues i 20 perandorive tokësore dhe i një perandorie shpirtërore. Ky është Muhamedi a.s. Duke marrë parasysh të gjitha kriteret, me të cilat mund të matet madhështia njerëzore, me të drejtë pyesim:
A egzistion njeri më i madh se ai?”,

Leon Nikollajeviç Tolstoi, shkrimtar i madh rus, në traktatin “Pejgamberi urtiplotë Muhamed”, veç të tjerash thotë : “Nuk ka dyshim, se pejgamberi Muhamed, është njëri ndër reformatorët më të mëdhenj të njerëzimit ...”. (Eshref Ymeri).

Volteri: “Nipi i Abdul Mutalibit, Muhamedi a.s. i cili më vonë do t’ia ndërroi fenë pjesës më të bukur dhe më të madhe të botës, që në moshë 40 vjeçare, mbarti shpatën në luftë përgjatë kufirit sirian. Ishte i ditur dhe modest, poet, astronom, reformoi kalendarin e arabëve, qe ligjvënës dhe mjek…” (Eshref Ymeri)

Napoleon Bonaparti: Musai (Moisiu), ia ka shpallur fenё e Zotit popullit të vet, Isa (Jezusi) botës romake, kurse Muhamedi a.s, tërë botës. Arabia ishte vend pagan. Gjashtë shekuj pas Isait, Muhamedi e njohu botën me besimin në një Zot të vetëm, që është Zoti i Ibrahimit, i Musait dhe i Isait. Arianët dhe sektarët e tjerë, e çoroditën botën me diskutime për trinitetin: Atin, birin dhe shpirtin e shenjtë. Ndërkaq, Muhamedi, shpalli, se Zoti është Një, kurse triniteti imponon idenë e idhujtarisë”. (E. Y.).

Princi Otto Von Bismark, politikan dhe burrë i madh shteti, themeluesi i Gjermanisë, i cili njihet në popull si “Udhëheqës i hekurt”, thotë: “Muhamedi a.s, është personalitet i jashtëzakonshëm. Jo rastësisht, Zoti nuk nxori ndonjë tjetër në skenën e ngjarjeve botërore. Muhamed, më vjen keq që s’isha bashkëkohës yt..” (marre nga interneti 18-6-2008, E. Y.).

Karl Jaspers tregon, se në vitin 1952 Ajnshtajni ka shkruar: “Kur llogaris dhe kur shoh insektin e vogël që ka zbritur në fletën time, atëherë unë ndiej diçka se – Allahu është i madh dhe ne jemi pika të dobëta në gjithë lavdinë tonë shkencore”. (Internet 30 maj 2010, E. Y.).

“… Bota e krishtere perëndimore krijoi në krejt fushat e jetës, në art, kulturë, shkencë – dhe në sferën e standardit të jetesës. Ajo shënoi arritje të papara ndonjë herë në historinë e njerëzimit. Por, me kalimin e dhjetëvjeçarëve, në gjirin e botës së krishtere perëndimore erdhën dhe u kristalizuan ca nga ca edhe ca antivlera, si alkoolizmi, droga, homoseksualizmi dhe prostitucioni...

Këto antivlera kanë krijuar tronditje në gjirin e saj dhe kanë bërë që shumë besimtarë të krishterë t’i kthejnë sytë nga një tjetër doktrinë fetare, siç është feja Islame për të cilën janë krejtësisht të huaja antivlerat e lartpërmendura…

Por ajo që i ka dëmtuar me rendë moralin e krishterimit perëndimor, është pedofilia në mes armatës së priftërinjve të kishës katolike...Ajo ka bërë që shumë besimtarë, madje intelektualë të shquar, ta braktisin doktrinën e krishtere dhe të përqafojnë doktrinën islame.

 Pedofilia është një njollë e rëndë në historinë e kësaj feje, e cila në trashëgiminë e vet i ka të regjistruara edhe krimet kundër myslimanëve në periudhën e mesjetës në Spanjë, krimet e periudhës së inkuizicionit, (të drejtuar nga Ignat (Injac) Lajola (1520-1590, shen. imi),

Krimet e Kryqëzatave dhe krimet e Natës së Shën Bartolemut kundër besimtarëve të krishterë në France etj, janë njollë e zezë në historinë e botës së krishtere… kundër 8000 myslimanëve në Srebenicë …

Bishat e Beogradit i pushkatuan dhe i varrosën me buldozerë. Ndërsa bota e krishtere perëndimore luajti një rol soditës para atyre krimeve të rënda. Sipas një fjale të urtë, sehirxhiu është më i rrezikshëm se krimineli.
Prof. Thanasi, kujdes për grigjën e krishtere që po e rrallon pak e nga pak “Ujku mysliman”!...

Karl Kings (Çarles Kingsley), dijetar anglez, Thoshte: “... e përdorim Biblën shumë më tepër si një udhëzues teknik të posaçëm për psaltet, si një dozë opiumi për të përmbajtur kafshët e durueshme të ngarkesës ndërsa janë të mbingarkuara, më tepër si një udhëzues për të mbajtur të varfërit në gjendje të mirë”. (Citohet sipas: “Religjioni si opium dhe opiumi si religjion”. (Marrë nga internet. 15 shkurt 2010, E. Y. )

“Mund të thuhet pa droje se “Drejtuesit e krishtërimit nuk janë pa faj, bile, por ta shikojmë me kujdes, janë përgjegjësit kryesorë të reduktimit të krishtërimit në botë. Vetë Krishti ka thënë se “do të jene njerëzit e mi që do ta prishin fenë time”. (Citohet sipas: “Përhapja e Islamizmit në botë”. Marrë nga interneti. 7 maj 2008, E. Y.).

Një gazetar Italian shkruan: “Dikush dëshiron ta anulojë, ta ofendojë, ta prishë një qytetërim mijëvjeçarë që i është përhapur në shtëpinë dhe në jetën tonë, me historinë e pistë të pedofilisë?”. (citohet sipas: “Kundër Papës dështoi nazizmi, kurse tani po e provojnë me pedofilinë”. internet, 29 mars 2010, E. Y.).
Referenca kryesore vjen nga artikulli i Prof. Dr. Eshref Ymeri “Kujdes grigjën e krishtere, profesor!”

Rasim Bebo, Addison Çikago Shkurt 2014.