Gjuha e forcës dhe gjuha e dialogut të munguar

 Av. Serxhio Mazreku

Askush nuk mund ta mohojë se këto njëzet e tre vjet, që kur nisi gara e lirisë dhe pluralizmit, politika ka treguar “gjuhën e dhëmbëve”, madje gjatë kohëve të fundit kjo psikologji sjellje është thelluar më tej, është pasuar me kërcënime në Parlmanet e jashtë tij, me rrahje deputetësh me rrip, me sharje rrugëçërore e me libër shtëpie nga të dy kampet për njëri-tjetrin etj. Kjo psikozë frenetike përcillet nga piramida në bazë, në të dy kampet politike, me tension të lartë, dhunë e përjashtim, duke e konsideruar kundërshjtarin si armik në instikamin përballë. Shoqëria shqiptare ndodhet sot e mbërthyer në ngërçin e një pjese të politikës që vazhdon tentativat e dëshpëruara të sajimit të “armiqve”, në kampin përballë apo dhe brenda të njëjtës “llogore”. Në vend të dialogut politik, të shpalimit të alternativave, po përdoret “gjuha e dhëmbëve”, “dhëmb për dhëmb”, pa lëshuar asnjë centimetër në istikamin ku është vendosur kjo politikë inatçore dhe agresive.


Është fakt më se i njohur se politika duhet të prodhojë ide, konsensus, iniciativë dhe veprim demokratik, konkurencë vlerash, platformash, ideshë dhe, në analizë të fundit, një standard të ri demokratik të vetë shoqërisë. Por, në këto njëzet e tre vjet, për fat të keq, krahas këtyre vlerave që nuk kanë qenë në shkallën e duhur të shfaqjes dhe veprimit të tyre, politika ka prodhuar dhe urrejtje, përjashtim, ndasi, parcelizim e konflikte, që kanë mbajtur peng zhvillimin dhe progresin e kësaj shoqërie.


Në strukturat e pushtetit vendor kjo politikë ka prodhuar kundërvënie, taraf nepotik e deri bajraktarizëm të fiseve e dyerve të ndryshme, duke e kthyer konkurencën në një start “lufte” për më të fortët. Ende pa nisur mirë fushatat elektorale, kur sapo fillojnë shpalimet e garës së kandidatëve në komuna e bashki, gjatë gjithë këtyre viteve është manifestuar kompleksi i dhunës dhe forcës, që ushqehet nga fanatikët, një realitet që frymëzohet e vihet në veprim nga një fantazi e sëmurë e një politike dritëshkurtër dhe inkoherente. Njëra palë e llogores politike ka vënë përballë palës tjetër një arsenal të tërë mjetesh e praktikash dhune, që nga fjalori i dhunshëm, deri te kërcënimet dhe dhuna fizike. Jo më pak agresive kanë qenë palët në zgjedhjet legjislative, ku ka ndodhur në disa fushta elektorale që palët politike, të egërsuara e të stresuara nga ethet e fitoreve apo humbjeve të supozuara, janë hedhur në sulm ndaj njëra tjetrës, pa llogaritur koston morale të këtyre akteve anakronike, gati mesjetare.


Ka pasur dhe vazhdon të ketë një tentativë të dëshpëruar dhe të gjithëkohëshme, për ta zhvendosur fushatën nga një fushatë për sovranin, në një fushatë politike, për më tepër në një fushatë të tensionuar politike, çfarë ka mbartur e mbart me vete dredhinë e shmnagies nga përgjegjësia e qeverisjes vendore apo kombëtare të një partie qoftë opozitare apo në pushtet, parti, individë përfaqësues të së cilave, kuptohet, para se të kërkojnë votën e qytetarëve duhet të tregojnë se çfarë kanë bërë gjatë mandatit qeverisës në njësitë vendore përkatëse dhe në zonat e mandatuara të legjislativit, së dyti, çfarë kanë ndërjmend të bëjnë në katër vitet e ardhshme për njësinë qeverisëse dhe banorët e saj.


Një pjesë e tejndezur nga paradigm folklorike dhe sindromike që tanimë është vërsulur me bomba e tritol, real apo simbolik, duket se është e interesuar që ta mbajë të ndezur situatën, duke tentuar të krijojë artificialisht dhe me çmim të rëndë psikozën e shthurjes. Pasi kanë traumatizuar peizazhin elektoral me zhurmënajën e zënieve, grindjeve, mërive, sherrnajave, vringëllimës së pisqollave, plagosjeve dhe tentativave për vrasje, këta “ustallarë” kërkojnë të gjejnë alibitë e humbjes, ndërkohë që pjesa tjetër kërkon të justifikojë tamburet e fitores. Ish mazhoranca që nuk don ta pranojë faktin kokëfortë se është në opozitë, në vend që të reflektojë për të mësuar nga gabimet e fajet e të ngrejë struktura të hapura dhe efektive, vijon të tregojë “dhëmbët”, duke bërë presion mbi ata që i konsideron fajtorë për humbjen e thellë.


Ka një psikologji mbajtje pengu dhe sulmi deri në privatësi ndaj individëve, që nuk pajtohen me këtë soj politike. Në zgjedhjet e vitit 2009, vetëm katër muaj para tyre, Ilir Kuta, ish aktivist i PD-së dhe kryetar komisioni i kësaj partie nga themelimi i saj deri në zgjedhjet 2009, do të pozicionohej pro PS-së, pasi po shikonte se nepotizmi ia kishte marrë frymën selisë blu. Pasi ai intervistohet në Konventën e PS, ku denancon klinetelizmin në oborrin e PD-së, fill pas kësaj, fillojnë ndaj tij presionet, kërcënimet deri dhe dhuna fizike, me pasoja për jetën e tij. Kjo “nxjerrje dhëmbësh” do të vazdonte ndaj tij nga njerëz të paidentifikuar, por që veprojnë në emër të disa segmenteve të PD-së, që nuk mund ta kuptojnë se të jeshë në opozitë është pjesë e rrotacionit dhe rregullave të sistemit demokratik. Po kështu ndodh dhe në kampin tjetër, në selinë socialiste, bëhet presion ndaj atyre që dalin nga rreshti rozë, në mjaft raste nuk zbatohet fryma e kolegjialitetit, por vetëm ajo e unit të lidreshipit.


Politika agresive, me provokim të hapur, ka synuar gjatë gjithë kësaj kohe ta tensionojë situatën, me qëllim që të anashkalohet përgjegjësia e humbjes (për njërën palë) dhe ajo e mosefikasitetit të reformave në shkallën e duhur (për palën tjetër). Nuk janë një e dy por disa raste që po vijnë duke u pasuar çdo ditë nga të tjerë, ku fanatikët e “djathtë” apo të “majtë” godasin, provokojnë, qëllojnë me armë, plagosin dhe kryejnë akte të tjera dhune ndaj rivalëve konkurentë dhe përkrahësve të tyre. Militantët e sëmurë partiakë, në disa fushata elektorale, që kanë pasuar njëra tjetrën kanë rrahur, plagosur, marrë peng e vrarë militantë të krahut tjetër politik dhe asnjëherë nuk ka mbajtur përgjegjësi ligjore e morale, duke u distancuar nga psikologjia e krimit dhe terrorit politik.


Nuk do shumë mend dhe arsyetim për të kuptuar se përgjegjësitë penale janë indivdiuale për persona që manifestojnë gjuhën e urrejtjes, dhunës e të gjakderdhjes, por motivimi është nga lartë-poshtë, vjen duke u përshkallëzuar nga piramida në bazë. Kjo ndodh pasi lidershipi politik i dy partive kryesore në çdo prononcim publik, mediatik apo tribunal, nuk lënë rast pa kërcënuar politikën përballë, me një gjuhë që bie erë dhunë dhe terror politik.


Prapavija e këtyre ngjarjeve të trishta gjendet në kompleksin e faktorëve politikë e moralë të ngjarjeve dramatike të 21 janarit 2011, të cilat kanë mbetur pezull dhe nuk iu është vënë pika mbi “i”. Këto ngjarje kurrësesi nuk duhet të konsiderohen si një zhvillim spontan, për shkak të mos menaxhimit të protestës apo për shkak të disa “huliganëve”, që gjoja paskan penetruar në turmën e organizuar; problemi është më i thellë se kaq dhe ka të bëjë me psikologjinë e lidreshipit politik të të dy krahëve politikë.


Deformimi i analizës së shkaqeve të kësaj traume nuk shërben për gjë tjetër, përveçse për rritjen e agresivitetit politik, duke fshehur krizën reale të lidershipit politik rozë e blu, si dhe vonon përgjegjshmërinë dhe angazhimin për zgjidhjen e kësaj krize. Nga ana tjetër, mos distancimi nga 21 janari fatal, përkundrazi thellimi dhe avragimi më tej i gjuhës së dhunës politike, tentativa për ta tensionuar artificialisht situatën, me qëllim që të krijohet një klimë kolektive mosbesimi, krize e paniku, janë përllogaritur, ndonëse gabim, për të prishur imazhin e çdo reforme që synon krijimin e një klime të shëndetshme stabiliteti të gjithëanshëm.

FLORI BRUQI : Croatian police arrest Zagreb mayor on corruption charges: media

Zagreb's long-serving mayor Milan Bandic has reportedly been arrested on suspicion of corruption. Various unnamed high-ranking officials were detained over activities relating to a municipal services company.

Croatian anti-corruption authority USKOK on Sunday announced the arrests of several leading Zagreb administration figures on suspicion of corruption and abuse of power.

Although the official statements did not name any of those involved, local media all named Bandic as one of those who had been arrested.
According to USKOK, the arrests related to a suspicion of corruption and suspicion of abuse of power. The operation followed "a criminal investigation of several months" and involved several people from the administration.

The investigators said they were looking into possible illegal acts related to a holding entity belong to the city - Zagrebacki Holding - that runs many of the city's public services.

Renovated  Zagrebacka Avenue 

"After several months of a complex criminal investigation, several persons have been arrested on suspicion of illegal activities in the city of Zagreb and Zagrebacki Holding," the state prosecutor's office said in a statement on its website

Croatia launched an extensive anti-corruption effort in 2010, to give a lift to its faltering bid for membership of the EU. Since then, it has tried and convicted a number of top state officials, among them the former Prime Minister Ivo Sanader.

A former Social Democrat who left the party in 2009, Bandic became an independent candidate in that year's presidential election. He has run the Croatian capital - home to about a quarter of Croatia's 4.4 million people - since 2005. He also served between 2000 and 2002.

Pro-Bandić billboard during second round of 2009–2010 presidential elections 

Milan Bandić (Croatian pronunciation( listen), born 22 November 1955 in Grude, Bosnia and Herzegovina) is an influential Croatian politician currently (as of 2013) serving his fifth term as a mayor of the Croatian capital, Zagreb. Between 2000 and 2009, he was a prominent member of the Social Democratic Party of Croatia (SDP). In 2007, he unsuccessfully ran for party president. However, he remained one of the main rivals of the current party president Zoran Milanović. On 5 November 2009 he announced his intention to run for a president, in violation of the party's bylaws which led to his expulsion from the party. On 10 January 2010 he lost Croatian presidential election to the official SDP candidate Ivo Josipović in the runoff elections.

                                            IVO  JOSIPOVIC

Although described in 2002 as the SDPs most popular politician for the "famous 24 hours he devotes to the service of citizens of Zagreb", he has also gained notoriety for a number of actions and statements he has made as mayor. Bandić is viewed as a hands-on mayor because of his ambition and the number of projects related to Zagreb that he has undertaken. He is widely credited for the renovation of Ljubljanska Avenue (now Zagrebačka Avenue), for his work on the Arena Zagreb and the Homeland Bridge (which opened during his third term).

Milan Bandić was arrested in the evening hours of 19 October 2014, along with 18 other officials, under the suspicion of malfeasance related to Zagreb Holding. In his absence, his deputy Sandra Švaljek is expected to take up the duties of mayor.


                                           Milan Bandić


Milan Bandić was born to Jozo and Blagica Bandić (née Tomić) in the small hamlet of Bandića Brig, a part of Cerov Dolac in the municipality of Grude, Herzegovina (then PR Bosnia and Herzegovina, FPR Yugoslavia). He was the middle child in the family, with an older brother Drago and a younger sister Tonka. His family's main source of income was a tobacco plantation. As a child, Bandić was altar servant in local church. He attended Antun Branko Šimić High School in Grude and he was excellent student. In 1974, he moved to Zagreb to study at the Department of Political Science at the University of Zagreb. To pay of his student loans he unloaded sugar and coal and he was also a mason, and house painter.

After graduation, Bandić was conscripted to the Yugoslav People's Army, and after that he was employed in Ledo, producer of ice creams.

During his student days he met his wife Vesna. He was married to her until their divorce in 1996, although they still live together in their Stara Peščenica apartment. They have a daughter, Ana-Marija. Bandić has stated that his divorce was the result of a seven-year separation.Bandić owns two golden retrievers, Bil and Rudi, which he often walks during his work hours.


Results of the second round in all of Croatia's counties: the candidate with the majority of votes in each administrative division.Josipović:red ; Bandić:


Bandić is an avid distance runner describing himself as "addicted to running". He is reported to run 10 kilometers every weekday morning,and in March 2008 completed the 61 km Zagreb-Čazma ultramarathon.
After serving the army and short work in Ledo company Bandić was employed in Municipal Committee of League of Communists of Croatia in Pešćenica where he worked as professional political worker.]

After collapse of SFR Yugoslavia and League of Communists of Croatia Bandić did not wanted to leave the party because he worked for years in Pešćenica and thus it was matter of pride. He expressed his hopes that he and his colleagues will return to political stage as Croatian social democrats.

During the Croatian War of Independence Bandić helped with logistics.

Bandić was one of the few Herzegovinian Croats to remain with the party after the first democratic elections in 1990 in which the Communist Party, led by Ivica Račan, reformed and re-branded itself as the Social Democratic Party of Croatia (SDP). He demonstrated organizational ability and populist political instincts. These abilities allowed the SDP to gain in Zagreb blue-collar neighborhoods and attract votes which the Croatian Democratic Union (HDZ) and its then-president Franjo Tuđman had considered theirs by default. As such, he proved to be a valuable asset for the Social Democratic Party. In 1993 he became party secretary.

Conflict between HDZ and SDP manifested in the 1995 parliamentary and City of Zagreb elections, leading to the Zagreb Crisis: an electoral alliance (in which the SDP was a major partner) won a majority in the Zagreb elections and chose Goran Granić as the new mayor, but Franjo Tuđman used a legal loophole to stop Granić from taking office. Several subsequent elections were held, with the SDP winning each time and Tuđman promptly removing every candidate. For a time Zagreb was a city without a mayor, which led to public unrest and protests in Ban Jelačić Square. With the final 1997 election of the HDZ candidate Marina Matulović-Dropulić as the mayor of Zagreb, the crisis faded. Bandić played a role in the crisis by becoming a city councilman in 1995 and the leader of the Zagreb SDP in 1997.

During the first campaign his Herzegovinan background became an issue, as the Croatian Peasant Party (HSS) suggested that only a native citizen of Zagreb could become the city's mayor. HSS also launched a propaganda campaign against Herzegovinans in an effort to undermine Bandić's campaign. The party hoped that the majority of Zagreb voters would turn away from Bandić. Those expectations were not fulfilled and Bandić later used his Herzegovinan background as an advantage, broadening his support among the ordinary citizens of Zagreb.

Bandić eventually crashes HDZ's power in Croatian capital in 2000.

Following the illness and death of Račan Bandić announced his candidacy for SDP leadership,planning to resign as mayor afterwards. He competed against Željka Antunović, Zoran Milanović and Tonino Picula. Zoran Milanović was elected on June 2, 2007 as the new SDP leader, while Bandić remained mayor of Zagreb. He did not give up the fight, however, organizing opposition within the party and campaigning to defeat Milanović in the next party election.

On June 26, 2008 the Main Committee of SDP received a letter entitled Za što se, uopće, danas zalaže SDP? ("What, overall, does the SDP stand for today?") by Dražen Lalić (a Croatian sociologist) which attacked Bandić by pointing out his misdeeds and errors and questioning Bandić's loyalty to the SDP's principles. The letter was sparked partially by the assault and battery of anti-corruption Zagreb road-authorities director Igor Rađenović, which had not been properly investigated. Another reason was a concert held on Ban Jelačić Square by Marko Perković Thompson, a singer known to attract an ustaša audience. Bandić supported the concert instead of condemning it, inaccordance with SDP anti-nationalistic principles. Although the letter attacked the SDP as a whole, Bandić was considered a key participant in all events described. Bandić responded to the letter indirectly by encouraging the police to do their job, while failing to appropriately defend his position. Zoran Milanović responded instead, accusing Lalić of trying to buy himself a return to the Croatian political scene. Bandić thus received the SDP's support, ensuring his candidacy in the upcoming 2009 mayoral election.

Until 2009, the mayor of Zagreb was elected by the city council. In elections held in the spring of 2009, the mayor was directly elected for the first time. Bandić was forced into a second round not by HDZ candidate (Jasen Mesić) but by outsider Josip Kregar (dean of the Faculty of Law at the University of Zagreb), who ran on an independent platform. Bandić won the second round, with 62 percent of the vote to Kregar's 37 percent. In October 2009, Bandić visited the site of a World War II partisan massacre on the island of Daksa with the Croatian Bishops' Conference.On 29 October 2009 Bandić's proposed exceptional budget, with a proposal to hold a referendum on the building of a new football stadium, was rejected. Among those voting against the budget was his own party, the SDP.

On November 5, 2009 Bandić announced his presidential candidacy in the 2009–2010 presidential election after media speculation. Bandić's move resulted in his automatic expulsion from the Social Democratic Party of Croatia and the loss of his positions as party president and leader of the Zagreb branch. He was replaced as leader of the Zagreb SDP by Davor Bernardić.

In the December 27, 2009 first round of the election Bandić received 14.83 percent of the vote, placing him in second place after SDP candidate Ivo Josipović (with 32.7 percent). On January 10, he lost the second round with 39.74 percent of the vote. In Zagreb Bandić lost both rounds of the election, receiving support in only a handful of city neighbourhoods.

On 8 October 2011 Bandić announced that he will compete in Croatian parliamentary election of 2011 with independent list named "Stijena" (English: Rock).

One of Bandić's best-known projects is the renovation of Ljubljanska Avenue, whose eastern stretch beginning at Svilkovići Street (later Savska Opatovina Rotary) was later renamed to Zagrebačka Avenue. He is also credited with the Zagreb model apartment building (Croatian: Zagrebački model stanogradnje), also locally known as Bandićevi stanovi ("Bandić's apartments"). Radimir Čačić, another investor in the Zagreb apartment market, accused Bandić of trying to undermine the statewide POS housing projects. POS (Croatian: POticana Stanogradnja, "subsidized apartments") is cheap housing instituted by Radimir Čačić during the coalition of SDP, Bandić's party, and several other parties (such as Čačić's HNS, which ruled the Croatian government from 2000 to 2003).

Bandić has heavily criticized the state of Zagreb's transportation system which he encountered at the beginning of his mayoral career.With the guidance of Zagreb traffic engineers Bandić has approved ambitious transportation projects in Zagreb, such as the Ljubljanska/Zagrebačka Avenue widening, Homeland Bridge construction, renovation of the green wave system in the city center with the addition of bicycle paths and multi-level underground parking garages at Tuškanac, Kvaternik Square and other locations. An important project begun during Bandić's term in office is the Zagreb metro, which is planned to become the main suburban transportation mode to the city.Many projects have been completed during Bandić's term or are currently in progress and supported by him. Bandić has arranged the construction of the Arena Zagreb, a handball arena located in Lanište, which was constructed to prepare the city for the 2009 World Men's Handball Championship.

Kryeministri serb Aleksandër Vuçiç, djali jashtëmartesor i gazetarit shqiptar Fahri Musliut?!

http://www.dnevno.hr/vijesti/regija/133114-vucicev-otac-albanac-a-stric-ustasa.html

Në mediat kosovare, që i referohen një portali kroat, po qarkullon një lajm, sipas të cilit, kryeministri serb Aleksandër Vuçiç është djali jashtëmartesor i një shqiptari. Bëhet fjalë për gazetarin Fahri Musliu. Sipas portalit Dnevno.Hr, gazetari Musliu është babai biologjik i Vuçiç. 

Ky portal ka postuar edhe foto të Musliut dhe Vuçiçit për të treguar ngjashmërinë që kanë. 

Portali kroat nënvizon se Fahri Musliu ka patur lidhje me nënën e Vuçiçit në kohën kur punonin të dy në Radio Televizionin e Serbisë, RTS. 

Ndërsa Express shkruan se në librin “Haske Muke” (Mundimet e Hagës), të autorit Ljubisa Petkovic, ish-nënkryetari i Partisë Radikale Serbe, thuhet se “Vuçiç ia ka dhënë besën babait të tij, Fahriut, se Kosova do të ndahet nga serbia”, shkruan portali Dnevno.Hr. 

Për këtë thuhet se Shërbimet Sekrete kanë edhe një video dhe se vetë Vuçiç e ka pranuar se e ka baba Muslun. Por gazetari shqiptar që jeton në Beograd e ka mohuar të jetë babai i kryeministrit Serb. Ai, i gjendur përballë një lajmi të tillë, ka thënë se biografia e Vuçiçit gjendet lehtësisht në Google dhe se gjithçka tjetër është spekulim. 

Por, nuk janë këto lajmet e fundit që ndërlidhen me prejardhjen e kryeministit serb. Mediat në Serbi thonë se ai shantazhohet me video nga Brukseli, për të pranuar pavarësinë e Kosovës. Thuhet se fjala është për video homoseksuale, mes Vucicit dhe nënkryetarit të Partisë Demokratike të Serbisë, Miodrag Rakic.

Gazetari beogradas Milovan Brkic, thotë se Vuçiç dhe rrethi i tij janë “lozha e parë e homoseksualëve në Serbi”.

“Për shkak të dashurisë së Vucicit për prapanicën e huaj, ai është i gatshëm të vijnë të huajt, e që përgjithmonë të na pushtojnë”, -ka shkruar ai.

 

Vučićev otac Albanac, a stric ustaša!

• Autor: Slobodan Rakočević, 7Dnevno/19. rujna 2014.
• Datum: ponedjeljak, 22. rujna 2014. u 13:51

Hoće li se nakon ovoga velikog otrkića prva potpredsjednica u Vladi Zorana Milanovića Vesna Pusić odreći svog  najboljeg prijatelja, srbijanskog premijera Aleksandra Vučića? Hoće li predsjednik RH Ivo Josipović sazvati sjednicu VONS-a i odmh zatražiti da se 'ustaškoj zmiji treba stati nogom za vrat'! 

U svojoj knjizi 'Haške muke' srpski radikal Ljubiša Petković napisao je da nitko iz porodice Vučić nije stradao u Jasenovcu. 'Posjedujem dokument  od 19. rujna 1941. godine iz kojeg  se vidi da su se Vučići izjašnjavali kao rimokatolička obitelj. Obitelji Kadijević, Lukić, Praljak i Vučić prešle su iz pravoslavne u rimokatoličku vjeru u rujnu1941. Glava porodice  bio je Anđelko Vučić, djed  aktualnog srbijanskog premijera Aleksandra Vučića.
'Rođeni stric Aleksandra Vučića je istaknuti ustaša', ekskluzivno je u svojoj knjizi 'Haške muke' napisao Ljubiša Petković, bivši potpredsjednik Srpske radikalne stranke.

'Zato na spomen ploči u Jasenovcu nema niti jednog Vučića', tvrdi Petković te dodaje:' Naravno da ih nema kada se dobro zna da je obitelj Vučić promijenila vjeru za večeru i da su svi preživjei Drugi svjetski rat. A kako i ne bi kada je obitelj Vučić bila tijesno povezana s ustaškom organizacijom. Naime Aleksandrov stric Braco bio je oženjen kćerkom iz poznate ustaške obitelji Tomas. Ljubo Tomas je jedan od najozloglašenijih ustaša, isticao se nezapamćenim zločinima nad srpskim narodom', piše u svojoj knjizi bivši potpredsjednik Srpske radikalne stranke Ljubiša Petkovć, koja je izazvala veliki interes, ali i brojne kontroverze  u Srbiji. Tim prije što  aktualni srpski premijer Aleksandar Vučić, gotovo puna dva desetljeća, kao mantru, ponavlja kako su tijekom Drugog svetskog rata ustaše  izvršile pokolj nad Vučićima, te da je više od 20 članova njegove obitelji  ubijeno  u Jasenovcu. No, tu 'tragičnu' Vučićevu priču demantira  Ljubiša Petković, bivši potpredsednik Srpske radikalne stranke i dugogodišnji poslanik, koji u knjizi „Haške muke" tvrdi suprotno:

Vučići su se izjašnjavali kao rimokatolička obitelj

„Niko iz porodice Vučić nije stradao u Jasenovcu. Posjedujem dokument od 19. rujna  1941. iz koga se vidi da su se Vučići izjašnjavali kao rimokatolička obitelj. Porodice Kadijević, Lukić, Praljak i Vučić prešle su iz pravoslavne u rimokatoličku vjeru u rujnu 1941. Glava porodice je bio Anđelko Vučić, Aleksandrov deda. O Anđelkovoj supruzi nemam mnogo podataka, budući da je u relativno kratkom roku nakon pristupanja rimokatoličkoj vjeri, napustila Bugojno i preselila se u Vojvodinu, u Kikindu, gdje se i rodio otac Aleksandra Vučića, Anđelko Vučić. Anđelko stariji imao je četvoro djece', piše Petković u svojoj knjizi. Najstariji sin Antonije imao je nadimak Braco, drugi po starosti bio je Kojo, a najmlađi Anđelko. 'Stari Anđelko je bio jedina žrtva Vučića u Drugom svjetskom ratu, ali ni on nije stradao od ustaša.  Naime djed Aleksandra Vučića umro je od zadobijenih rana, nakon jedne kavanske tuče u Banja Luci. Bavio se švercom. Pošto je bio u stalnim dugovima, osnovano se sumnja da je u pitanju osveta za nenaplaćena potrživanja. Po njemu je, najmlađi sin Antonije - Braco Vučić, inače otac Aleksandra Vučića dobio ime', piše Petković u svojoj knjizi.  Antonije je umro u Beogradu 1991. godine od posljedica upale čira. Drugi stric, aktualnog srbijanskog premijera Aleksandra Vučića, Kojo, umro je u Bugojnu od posljedica notornog alkoholizma. Vučićeva tetka umrla je krajem osamdesetih, prirodnom smrću.

Beogradski novinar Brkić Aleksandra Vučića i njegovo društvo nazvao je 'Prvom pederskom ložom u Srbiji'!

A Nakon ovog ekskluzivnog otkrića da je  stric Aleksandra Vučića bio ustaša, u Srbiji su se, po medijskim kuloarima, počele kao virus ebole, širiti raznorazne priče o tome kako je Vučić bio ucjenen od Bruxellesa, brojnim  video uratcima lascivnih scena, te je pod teretom tih i drugih ucjena morao pokleknuti  i priznati Kosovo Republiku. Naime, aktualnog srbijanskog premijera su, baš kao i nekoć bivšeg hrvatskog premijera Ivu Sanadera,  ucjenjivali snimkama strastvenih ljubavnih scena s potpredsjednikom Demokratske stranke Srbije Miodragom Rakićem. Te kuolarske priče su uzele tolikog maha de je i poznati beogradski publicist Milovan Brkić  u svojim izdanjima najavio objaviti mnoge detalje iz mračne biografije Aleksandra Vučića i njegovog okruženja, 'Prve pederske lože u Srbiji'. Zbog Vučićeve želje za tuđim dupetom, on je spreman da tuđinci dođu, uz njegov potpis, u Srbiju, i zauvijek nas okupiraju', žestoko je po srbijanskom premijeru Vučiću opalio beogradski novinar Milovan Brkić. A mi se pitamo hoće li se nakon otkrića da je stric Aleksandra Vučića bio zakleti ustaša, prva potpredsjednica u Vladi Zorana Milanovića Vesna Pusić odreći svog  najboljeg prijatelja? Hoće li predsjednik RH Ivo Josipović sazvati sjednicu VONS-a i odmh zatražiti da se 'ustaškoj zmiji treba stati nogom za vrat'! Ili će Vučiću olakotna okolnost biti, ako je vjerovati Brkiću i nekim srbijanskim medijima, to što je sklon osobama jačeg spola.

Vučić je dao besu svom ocu Fahrimu da će se Kosovo odcijepiti od Srbije!

Nakon ekskluzivnog otkrića da je stric Aleksandra Vučića bio ustaša, u Srbiji su se, po medijskim kuloarima, počele kao virus ebole, širiti raznorazne priče o tome kako je Vučić bio ucjenen od Bruxellesa, brojnim  video uratcima lascivnih scena, te je pod teretom tih i drugih ucjena morao pokleknuti  i priznati Kosovo Republiku. Naime, aktualnog srbijanskog premijera su, baš kao i nekoć bivšeg hrvatskog premijera Ivu Sanadera,  ucjenjivali snimkama strastvenih ljubavnih scena s potpredsjednikom Demokratske stranke Srbije Miodragom Rakićem.

Otac srbijanskog premijera je, bruji tamošnja medijsko­politička scena, Albanac Fahrim Musliju. Radio je na RTS­u, baš kao i Vučićeva majka

Da nevolje nikada ne dolaze pojedinačno, nego u kolonama, potvrđuju i najnovija otkrića o srbijanskom premijeru Aleksandru Vučiću i njegovim bližnjim, koja su ovih dana zapljusnula brojne tamošnje portale, blogove i neke tiskane medije. Tek što se digla bura oko ekskluzivnog otkrića da je Vučićev stric bio ustaša, srbijansku javnost je šokiralo novo otkriće u kojem se tvrdi da je otac Aleksandra Vučića bio Albanac ­ Fahrim Musliju. Radio je na RTS­-u, baš kao i Vučićeva majka. Pouzdani beogradski izvori tvrde, a navodno su to zabilježile i neke strane
obavještajne službe, da je aktualni srbijanski premijer, nekada davno, svome voljenom ocu Fahrimu dao besu da će Kosovo odcijepiti od Srbije i da će jednoga dana Kosovo postati neovisna država. Vrijeme je pokazalo da je Vučić čovjek od riječi jer je svome ocu, čim je došao na vlast, ispunio dano obećanje.

Fahri Musliu: E njoh nënën e Vucic, por nuk jam babai i tij

Gazetari shqiptar Fahri Musliu ka mohuar lajmin e dhënë nga një portal kroat se ai është babai i kryeministrit serb, Vucic. Në faqen e tij në Facebook Musliu thotë se ai njeh nënën e Vucic, pasi kanë qenë kolegë, gazetarë, por mohon të ketë patur lidhje me të. Ndërkohë në Kosovë, në disa portale sugjerohet që për shkak të ngjashmërisë që kanë, Musliu e Vucic duhet të bëjnë testin e ADN-së.

---

 Gazetari, Fahri Musliu, i ka mohuar shkrimet se gjoja është babai biologjik i kryeministrit aktual serb, Alekasndar Vuçiq. “Miq të nderuar, para pak çastesh, portali Gazeta Express e ka lëshuar një tekst, të marrë nga një gazetë e Zagrebit, për gjoja lidhjen time familjare me kryeministrin serb, Alksandar Vuçiq. Ky është një trillim i kulluar, të cilin qysh para dy vitesh e ka plasuar një revistë e Beogradit ‘Tabloid’ që merret me skandale. Prandaj, e kundërshtoj me forcë këtë shkrim dhe e konsideroj fyes, denigrues e tendencioz, meqë nuk ka të bëj asgjë me të vërtetën”, ka shkruar Musliu në profilin e tij në Facebook.
Reagimi vjen pas shkrimit në portalin “Dnevno.hr”, ku thuhet se Vuçiq ka prejardhje shqiptare nga babai. Sipas këtij portali, babai biologjik i shefit të qeverisë serbe është gazetari shqiptar, Fahri Musliu. Ky portal ka postuar edhe fotografitë e Musliut dhe Vuçiqit, për të krahasuar ngjashmëritë ndërmjet tyre.
Sipas reagimit të Musliut, duket se portali i parë ka qenë “Gazeta Express” që e ka transmetuar këtë supozim për publikun shqiptar. Kjo ka bërë që të reagojë edhe deputetja, Alma Lama, e cila ka shfaqur shqetësim për moszbatimin e rregullave dhe kodeve që duhet t’i kenë mediat. “Në rast se një media, vendore ose e huaj, spekulon dhe shpif rreth një çështje, pra shkruan pa asnjë fakt, është e pajustifikueshme që mediat tjera ta marrin të njëtin informacion dhe ta ribotojnë. Ato mbajnë përgjegjësi ligjore për shpifje, po aq sa edhe media që e publikon për herë të parë. Fatkeqesisht, kjo po ndodhë për ditë në mediat e Kosovës”, ka shkruar deputetja Lama në profilin e gazetarit Musliu.

Hetimet për aksidentin e Vuçiç po kryhen nga ushtria

Hetimet për zbulimin e shkaqeve të aksidentit të kryeministrit serb Vucic këtë të premte po kryhen nga policia ushtarake serbe dhe shërbim i tij i sigurisë. Në ushtrinë serbe askush nuk pranon të flasë për hetimet dhe drejtuesit e saj thonë se do ta bëjnë këtë kur proçesi të ketë përfunduar, raporton gazeta serbe Blic. Vetë kryeministri Vucic tha se nuk kishte pësuar gjë nga aksidenti dhe se përplasja e makinës Skoda i shkaktoi dëme fare të vogla Auidit ku udhëtonte ai. Skoda që shkaktoi aksidentin të premten, në rrugën Crnotravska e goditi makinën e kryeministrit i përket Drejtorisë për Cështjet e Përgjithshme në Qeverinë serbe. Nuk është ende e qartë se si ajo e goditi makinën e Vucic, një ngjarje që më shumë sesa dëme, shkaktoi panik tek autoritetet, pasi u dyshua për atentat. Në kryeqëzimin ku ndodhi aksidenti, gjendeshin 7 policë.

Ti Shqipëri më jep nder, më jep emrin Shqipëtar!

Si e ndezi Eduard Snoudeni luftën kibernetike

 78

Denoncuesi, ish punonjës i NSA, mund të ketë hedhur në erë shansin e vetëm të SHBA për të frenuar pangopësinë e Kinës, në vjedhjen e sekreteve të korporatave, qeverisë dhe ushtrisë

Për më shumë se një dekadë, një fushatë e pandalshme e Kinës për të vjedhur informacione të vlefshëm dhe konfidencialë nga korporatat e SHBA lulëzoi ndërkohë që Uashingtoni as nuk bënte zë. Ndërsa tani, mund të mos ndalet dot kurrë.
Sulmi i fshehtë në internet ishte i kuptuar shumë mirë prej dy administratave të fundit. Fushëveprimi i programit konfirmohej edhe në një investigim të klasifikuar të vitit 2009 që zbulonte se hacker-a kinezë – shumë prej tyre që vepronin në ndërtesa të lidhura me Ushtrinë Popullore të Kinës – kishin penetruar jo vetëm në të gjithë kompjuterat e korporatave që ishin analizuar, por edhe në cdo kompjuter të ekzaminuar, në përdorim të agjencive shtetërore apo federale.
Megjithatë, Departamenti i Shtetit paralajmëroi – sic ka bërë prej vitesh – se një konfrontim publik me Kinën në lidhje me luftën e saj ekonomike në internet do të dëmtonte marrëdhëniet me Pekinin, kështu që deklaratat e qeverisë amerikane në lidhje me këto ndërhyrje të hacker-ave nuk është se zbuluan shtrirjen e përpjekjeve të kinezëve. Vetëm në tetor të vitit 2011, administrata Obama ngriti pakëz perden në një faqe të vetme të një raporti publik që shumë pak u vu re në atë kohë, e që ishte hartuar nga Zyra e Drejtorit të Shërbimeve Kombëtarë të Inteligjencës.Por ajo këmbanë alarmi nuk bëri asgjë për të ndalur piraterinë informatike apo për të rritur shqetësimin në Kongres, dhe kërkesat e Uashingtonit që Kina të frenojë këto përpjekje vazhduan të parashtrohen heshturazi, në takime diplomatikë tete-a-tetes.
Gjithcka ndryshoi në fillim të vitit 2013. Në janar, Nju Jork Tajms nxorri një lajm se hacker-at kinezë kishin infiltruar kompjuterët e gazetës pasi Pekini kërcënoi me “pasoja” nëse gazeta do të botonte një artikull për kryeministrin e vendit. Në shkurt, Mandiant, një kompani që merret me sigurinë, zbuloi se hacker-a nga njësia ushtarake kineze 61398 kishin vjedhur të dhëna nga shumë kompani dhe agjenci amerikane. Në mars, Tom Donilon, atëherë këshilltar për sigurinë i Presidentit Obama, i bëri publikisht thirrje Kinës që të frenojë veprimtarinë e saj kibernetike. Më tej, zyrtarë të administratës nxorrën detaje të klasifikuar të një raporti të hartuar nga Pentagoni, sipas të cilit piratët kinezë kishin mundur të shtinin në dorë shumë projekte të sistemeve më të përparuar të armatimit, duke përfshirë edhe disa sisteme të mbrojtjes raketore dhe avionëve luftarakë.
Protestat e Kinës se nuk ishte përfshirë në pirateri të këtij lloji u injoruan nga Uashingtoni, që shkoi më tej me një plan për t’u përballur publikisht me udhëheqësit e saj. Në maj, Donilon shkoi në Pekin për t’u takuar me zyrtarë të lartë kinezë si dhe të përgatisnin një samit mes Obamës dhe presidentit kinez, Xi Jinping. Donilon dhe zyrtarë të tjerë amerikanë e bënë të qartë se do të kërkonin që pirateria kibernetike do të ishte një prej pikave parësore të diskutimeve. Duke ndërmarrë më në fund hapin e ushtrimit të trysnisë publike – dhe ndërkombëtare – ndaj kinezëve për t’u ndalur në taktikat e tyre kibernetike, administrata besonte se po ndërmerrte një hap shumë të rëndësishëm në zbutjen e një prej rreziqeve më të mëdhenj ndaj sigurisë ekonomike të Amerikës.
Por nuk ndodhi. Përpjekja e administratës për të frenuar sulmin e Kinës ndaj bizneseve dhe qeverisë amerikane u dëmtua – ndoshta një herë e përgjithmonë, thonë ekspertët – prej një punonjësi atëherë të panjohur të NSA-së, me emrin Eduard Snouden.
Përpjekjet e fshehta të Snoudenit për të nxjerrë zbuluar dhjetëra dokumenta të klasifikuar sekret në lidhje me aktivitetin e survejimit të NSA u shfaqën pikërisht teksa po intensifikohej presioni kundër piraterisë së kinezëve. Ai thirri gazetarët pikërisht pasi u bënë publikë përpjekjet e Kinës për të hyrë në kompjuterët e Nju Jork Tajms si dhe penetrimit prej vitesh të piratëve të njësisë ushtarake kineze 61398, në rrjetet që përdornin bizneset dhe institucionet qeveritarë amerikanë. Në 24 maj, në një email të dërguar nga Hong Kongu, Snoudeni informonte një gazetar të Uashington Postit të cilit i kish dhënë dokumentat se gazeta kishte 72 orë kohë për t’i botuar, përndryshe ai do i dorëzonte gjetkë. Nëse Uashington Post do të kish rënë dakord, lajmi i saj për spiunimin e kompjuterëve nga Amerika do të ishte botuar pikërisht në ditën kur Donilon zbriti me avion në Pekin për të kërkuar që veprimtaria piraterike kineze të futej në axhendën e samitit presidencial.
Lajmi i parë bazuar mbi dokumentat e Snoudenit u shfaq më në fund tek “Gardian”-i britanik në 5 qershor, dy ditë para takimit mes Obamës dhe Xi-së, duke nxjerrë kështu zbuluar ekzistencën e një programi super të fshehtë të NSA-së që mblidhte sasi të paimagjinueshme të dhënash mbi telefonata dhe aktiviteti në internet. Kur Obama ngriti cështjen e piraterisë së kinezëve, thonë zyrtarë të administratës, Xi përsëri mohoi që Kina të jetë përfshirë në veprime të tillë dhe më pas përmendi lajmin e Gardian si provë që Amerika nuk duhet t’i japë leksione Pekinit në lidhje me abuzimin me survejimet. “Snoudeni nuk mund të kish ndihmuar më mirë se kaq strategjinë e Kinës për mbrojtjen e veprimtarisë së saj kibernetike, edhe po ta kish bërë me qëllim”, thotë një zyrtar amerikan i shërbimeve të fshehtë.
Zbulimet e Snouden e zhvendosën shumë shpejt vëmendjen nga ai që vetë Snouden e quante “shteti amerikan i përgjimeve të brendshëm”, në spiunazh jashtë vendit të kryer nga SHBA. Pasi u arratis për në Hong Kong, ai u ofroi gazetarëve vendas dokumenta të NSA-së dhe u tha që Shtetet e Bashkuara ndërhynin në kompjuterët e kompanive të mëdha kineze të telekomunikacionit, një universiteti në Pekin si pronarit të një prej rrjeteve më të mëdhenj nënujorë të fibrave optike. Ky informacion, thonë zyrtarët qeveritarë dhe ekspertët e industrisë, tani përdoret nga kinezët për t’iu kundërvënë kritikave ndaj veprimtarisë së tyre kibernetike, si gjatë takimeve me administratën amerikane, ashtu edhe gjatë konferencave për sigurinë kibernetike.
Megjithatë, veprimtaria e dy palëve, është shumë e ndryshme si në fushëveprim, ashtu edhe në qëllim. SHBA angazhohen në spiunazh elektronik në shkallë të gjerë, por ai informacion i klasifikuar nuk mund t’i jepet ligjërisht industrisë private. Ndërsa Kina po e përdor për të vjedhur sekrete mbi tregtinë, për të dëmtuar konkurrentët ndërkombëtarë dhe sidomos bizneset amerikanë.
Snoudeni e ndryshoi argumentin nga: “Shikoni, kinezët po bëjnë këtë gjë, është e patolerueshme”, në “Shikoni, qeveria amerikane spiunon, kështu që të gjithë spiunojnë”, thotë Rikard Bejtlih, shef i sigurisë në Mandiant, kompania që lidhi përpjekjet për ndërfutje në kompjuterët amerikanë me ushtrinë kineze. “Sigurisht që SHBA spiunon, por asgjë nga ato që bën SHBA nuk është në dobi të bizneseve amerikanë, nërkohë që pak a shumë gjithcka që po bëjnë kinezët, është në dobi të bizneseve kinezë”.
Kina nuk e kufizon veprimtarinë e saj të spiunazhit elektronik tek Amerika: E gjithë Europa Perëndimore, Australia, Japonia dhe vende të tjerë të industrializuar janë vënë në shënjestër, një fakt që administrata Obama kishte shpresuar ta shfrytëznte për një trysni ndërkombëtare të unifikuar kundër Pekinit. Por zbulimet e mëvonshëm të Snoudenit në lidhje me spiunimin e vendeve aleatë dhe udhëheqësve botërorë nga Amerika (përfshirë kancelaren gjermane, Anxhela Merkel) e kanë zhveshur Amerikën nga aftësia për të bindur shtete të tjerë që të bashkohen me të në dënimin e Kinës.
“Sigurisht, e kemi humbur një herë e mirë këtë dava, me Anxhela Merkelin”, thotë Xhejzën Heili, drejtor i Nismës së Veprimtarisë Kibernetike në Këshilin e Atlantikut, një think tank kombëtar që merret me sigurinë me qendër në Uashington. “Sigurisht, askujt nuk i bëhet më vonë për kritikat tona ndaj spiunazhit kinez. Ka ikur një herë e mirë koha që kishim për t’i mëshuar kësaj kauze. Në skenën ndërkombëtare, nuk e shoh të mundur ta rimarrim veten”.
Disa zyrtarë të industrisë së sigurisë si dhe ish agjentë të shërbimeve të fshehtë thonë se fillimisht besuan që zemërimi i hapur i Snoudenit ndaj spiunazhit të qeverive do ta shtynte atë që të nxirrte zbuluar edhe veprimtarinë e kinezëve, të cilët përdorin aftësitë e tyre në pirateri kibernetike jo vetëm për konkurrencë ekonomike, por edhe për të gjurmuar dhe dëmtuar disidentët jashtë vendit si dhe për të monitoruar qytetarët e tyre. Kishte arsye të forta për të besuar që Snoueni kish shumë detaje mbi veprimtarinë e Pekinit – ai ka deklaruar publikisht që si punonjës i NSA kishte patur në shënjestër operacione të kinezëve si dhe kish dhënë mësim në një kurs mbi kundërspiunazhin kibernetik kinez. Dhe ndërkohë që thotë se ua ka dorëzuar dosjet elektronike të dokumentave të NSA disa gazetarëve në Hong Kong, ai mburret duke thënë se i njeh kaq mirë teknikat kineze të spiunazhit elektronik, saqë nuk ka asnjë shans që qeveria atje të futet në materialet e tij të klasifikuar.
Por përtej operacioneve të shërbimeve të fshehtë amerikanë që janë kryer atje, Snoudeni nuk ka zbuluar asgjë për survejimin dhe piraterinë në Kinë, as edhe për teknikat që thotë se i njeh shumë mirë.

Ka shumë për të zbuluar

Dhe ka shumë për të zbuluar. Rreziku i spiunazhit kinez shtë kaq i madh, saqë Senatori Sheldon Uajthaus, Demokrat i Roud Ajlënd, i cili ka kryeruar task force-n kibernetike të Komisionit të Shëbrimeve të Fshehtë të Senatit, deklaroi se ky është pjesë e “transferimit më të madh te pasurisë përmes vjedhjes dhe piraterisë, në historinë e njerëzimit”.
Shtysa më e madhe prapa përdorimit të piraterisë kompjuterike nga Kina si një strategji ekonomike dhe ushtarake erdhi pas luftës së Gjirit Persik në vitin 1991. Në atë kohë, si Iraku, ashtu edhe Kina kishin një strategji të ngjashme: ata besonin se po të kishin mjaftueshëm armatime, armë, dhe luftëtarë, do të mund të sprapsnin cdo sulm ushtara. Por ushtria e SHBA e mundi pa shumë mundim ushtrinë irakene. Strategjia e mbështetjes në masa të mëdha pajisjesj nuk do të funksiononte kundër sofistikimit teknologjik t armëve amerikane, duke e lënë Kinën vetëm me armët bërthamore si një kundërpeshë në cdo lloj konfrontimi konvencional – një pozicion që asnjë strateg ushtarak racional nuk do të preferonte ta adoptonte.
“Imagjinoni të jeni një planifikues në Ushtrinë Popullore të Kinës, që sheh tek shpaloset ajo luftë dhe të kuptoni që strategjia juaj nuk është në lartësinë e asaj të kundërshtarit që duhet të përballni”, thotë Stjuart A. Bejkër, ish ndihmës sekretar për politikat në Departamentin e Sigurisë së Brendshme dhe ish këshilltar në NSA.
Duke pranuar që nuk mund të konkurojë në fushëbetejë kundër ushtrisë së Amerikës, Kina iu kthye piraterisë kibernetike. Në fund të vitit 1991, udhëheqësit kinezë nisën të paguajnë një sasi të madhe parash për të zhvilluar, blerë dhe vënë në zbatim teknologji të përparuar kibernetike në qeveri, ushtri dhe sektorin privat. Nëse amerikanët kishin teknologji më të mirë, kinezët do ta merrnin; nëse ata bënin përpjekje për të sulmuar, Pekini do të kundërgodiste që mënyra që SHBA nuk mund t’i parashikonte.
“20 vjet pas Irakut, Kina ka avionë gjuajtës të vjedhur përmes teknikave të hacker-ave, projekte për aeroplanmbajtëset e saj dhe mund të përzgjedhë nga gjithë kërkimet dhe studimet për të cilët SHBA ka paguar”, thotë Bejkër. “Nëse do gjendemi në një konflikt serioz me një komb që ka këto kapacitete, mund të ndodhemi të sulmuar nga raketa “cruise” si dhe të shohim energjinë elektrike të Nju Jorkut të ndërpritet prej piratëve kinezë”. Një paralajmërim ky se sa fuqi kanë ata që të bëjnë dëm, duke përfshirë ndoshta edhe armët amerikane që kontrollohen përmes kompjuterëve.
Në piraterinë ekonomike, kinezët shkojnë shumë përtej vjedhjes së informacionit nga kontraktorët amerikanë të mbrojtjes. “Nëse ke një sistem informacioni të lidhur në internet dhe ke informacion që përbën interes të madh për Kinën, ata ndoshta e kanë tashmë”, thotë Martin Libiki, një shkencëtar në Rand Corporation i cili është i specializuar në impaktin që ka teknologjia e informacionit mbi sigurinë e brendshme dhe kombëtare.
Shumë kompani amerikane e kanë nxjerrë këtë mësim. Si rezultat, thonë ekspertët e sigurisë kibernetike, disa kompani po i kontaktojnë për ndihmë në crrënjosjen e hacker-ave, jo sepse kanë patur probleme, por thjeshtë sepse kanë konkurrentë që janë kinezë. “Kemi shumë ndryshime nga tre vite më parë, kur shumëkush mendonte që kjo ishte thjeshtë fantazi”, thotë Tim Rajën, i cili drejtoi skuadrën më të madhe kibernetike të Fbi-së dhe sot është drejtor i praktikave kibernetike në Kroll, një kompani gjigande ndërkombëtare në fushën e sigurisë. “Disa organizata e dinë që do të jenë në objektivin e piratëve kinezë dhe duan të fillojnë të bëjnë sytë katër. Dhe është rritur shumë numri i rasteve ku gjenden ndërfutje të hacker-ëve”.
Në vitet e fundit, dhjetëra kompani – përfshirë disa në fushën e teknologjisë së lartë, energjisë dhe financës – kanë raportuar se sistemet e tyre të informacionit kishin rënë pre e piratëve dhe të dhënat e tyre të pronësisë ishin vjedhur prej qeverisë kineze. Në vitin 2010, për shembull, Google zbuloi se kish qenë objektiv i një sulmi me programe kompjuterikë me virusë, pagëzuar me emrin Aurora. Sulmi u përdor për të krijuar një “banak” informacioni virtual – hacker-ët ekzaminonin Gmail-in për informacione mbi disidentët politikë dhe për të parë nëse autoritetet amerikanë po monitoronin llogaritë e emaileve të spiunëve kinezë në Amerikë.
Kinezët i “mbushën pjatat” e tyre edhe me pronësi intelektuale të shërbimeve dhe produkteve, si teknologjia e motorrëve të kërkimit, dhe ua kaluan këto informacione konkurrentëve kinezë të Google. Dhe sulmi nuk ishte i kufizuar tek Google – drejtues të industrisë së sigurisë thonë se Aurora goditi me qindra, në mos mijëra, kompani.
Lajmi i keq, mbi të gjithë lajmet e këqinj? Të dish që spiunazhi është duke ndodhur nuk ndihmon shumë – nuk ka mjete të disponueshëm e gjerësisht të përdorur për të parandaluar infiltrimin në rrjet. “Ka një mungesë opsionesh ndaj këtyre sulmeve në SHBA”, thotë Kenet Girs, analist i reziqeve globalë në “FireEye”, një kompani që specializohet në mbrojtjen e klientëve kundër sulmeve të përparuar kibernetikë. “Mbrojtja kibernetike është një disiplinë e re dhe e pamaturuar që ka ende shumë rrugë për të bërë”.
Pavarësisht rrezikut ndaj sekreteve të korporatave, strategjive dhe pronësisë intelektuale që paraqesin hacker-at kinezë, shumë biznese e injorojnë kërcënimin, gjë që i lë të ekspozuar ndaj dëmit. “Shumë kompani nuk i kanë kushtuar vëmendje serioze sigurimit të rrjeteve të tyre”, thotë Xhejms Ljuis, drejtor i Programit të Teknologjisë dhe Politikave Publike në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare. “Kjo do të thotë që piratët kinezë e kanë shumë të lehtë të shkëpusin pronësi intelektale nga kompani në SHBA dhe përreth botës”.
Nuk është thjeshtë cështje se cilat kompani kanë më shumë shitje, thonë ekspertët e industrisë. Nëse një biznes amerikan investon qindra miliona dollarë në zhvillimin e një produkti industrial vetëm për të parë që puna e tij vidhet, nëse krijon një strategji tregtare vetëm për të parë që bizneset kinezë e shfrytëzojnë atë, nëse paguan për kërkime në fushën e konsumit për të parë që gjithcka i shkon një konkurrenti, atëherë me kalimin e kohës do të “vdesë”.
“Nuk e di cila është pika kur derdhet kupa, por një parazit gjithmonë mund ta vrasë atë që e mbart”, thotë Xhefri Kejtën, president i Kepler Strategies, një kompani konsulence për hapësirën ajrore dhe hapësirën kibernetike, si dhe për cështje të sigurisë kombëtare. “Efektet afatgjatë mund të jenë stanjacioni në kërkim dhe zhvillim, ose që kompanitë në SHBa të dalin nga biznesi”.
Por tani, teksa e gjithë bota “shfryn” pas zbulimeve të dokumentave të NSA nga ana e Snouden, rreziku i piraterisë kineze ndaj kompanive amerikane po injorohet përsëri, duke hapur kështu mundësinë që rreziku që, për shumë vite shkaktoi aq shumë shqetësim pas dyerve të mbyllura në Uashington, tani mund të rritet e të bëhet më shkatërrimtar se asnjëherë.
“Duket se Kina tani mund të veprojë pa u ndëshkuar, pasi SHBA dhe shtete të tjerë e kanë të zhvendosur vëmendjen për shkak të skandalit të spiunazhit të NSA-së”, thotë Hilej. “Sektori privat në Amerikë po kalonte ditë të këqia edhe më parë. Tani vetëm sa do të përkeqësohet”.

Zbulohet harta e Shqiperise natyrale e vitit 1867

7

Profesor Ferdinand Milone (lindur në Napoli më 1896 dhe vdekur më 1987 në Romë), ka qenë një gjeograf i shquar, pedagog në Universitetin e Napolit dhe të Romës, anëtar i Akademisë Kombëtare të Lincei, autor i librave të shumtë, të një rëndësie të madhe për studimin e gjeografisë ekonomike.
Ai ka publikuar në numrin e marsit të vitit 1942, në revistën e klubit të turit italian “Rrugët e Italisë”, një ese tejet të rëndësishme me titull “Shqiptarët dhe Shqipërinë”. E mendoj si të dobishme botimin e një përmbledhje të esesë, meqenëse nuk është në dispozicion as të bibliotekave italiane e as të atyre shqiptare.
Autori pohon që në fillim të esesë se “në Ballkan, ku ka shumë vende e popuj, jo gjithmonë forma fizike të lejon të bësh dallimin mes një rajoni e një tjetri apo një kombësie e një tjetre. Territoret transite nga njëri popull në tjetrin, të banuara nga popullsi të përziera për shekuj me radhë gjatë historisë së përbashkët, duhet domosdoshmërisht dhe më shumë se një herë, të caktohen në këtë apo atë shtet politik.
Me pak më shumë vullnet të mirë, ndershmëri dhe studim objektiv të fakteve, do të jetë e mundur, megjithatë, edhe në këtë rajon të madh natyror dhe njerëzor, por edhe të komplikuar, për të arritur një marrëveshje të drejtë dhe të qëndrueshme”. Kështu, Ferdinand Milone fillon të marrë në konsideratë shtetin e ri shqiptar.Para së gjithash, – pyet, – a ekziston një kombësi shqiptare? Një shqiptar autentik, ministri Ernest Koliqi, novelist, poet dhe ministër i Arsimit në Shqipëri nga 1939 deri në 1942 në një udhëzues që hap guidën e bukur të Shqipërisë, botuar nga Shoqëria Turistike Italiane në vitin 1940, bën dy deklarata të rëndësishme: “Ngjarjet e ndryshme historike, nëpër të cilat kaloi raca shqiptare, i kanë dhënë asaj një karakter të veçantë, të larmishëm dhe të pazakontë, që e bëjnë të duket si një mozaik i vërtetë besimesh fetare, zakonesh dhe kostumesh të ndryshme”. Ai shton më tej: “Nëse ti i pyet njerëzit rreth e qark në qytet apo në mal, në veri apo në jug ‘kush jeni ju’, do të dëgjoni përgjigjen më të ashpër dhe më krenare ‘Jam shqiptar’”.
Ka të drejtë Koliqi, – pohon Milone: Sa më shumë ndalojmë nëpër Shqipëri, sa më shumë e studiojmë dhe mësojmë mbi këtë tokë dhe këtë popull kaq interesant, kaq të mirë dhe besnik, aq më shumë shohim se sa të ndryshëm janë njerëzit në këtë rajon. Është e admirueshme që pavarësisht nga sundimi turk, nuk është shuar ndjenja kombëtare në këtë popull barinjsh e druvarësh, të cilët në shekujt e gjatë të sundimit të huaj, nuk kanë një histori që nuk ka të bëjë me rebelimet e kryengritjet e guximshme apo shtypjen e përgjakshme.
Flaka e ndjenjave kombëtare ka mbetur gjallë në këtë popull aq sa, në vitin 1878, pas Kongresit të Berlinit, u krijua Lidhja Qendrore për mbrojtjen e kombësisë shqiptare, me kryeqendër Ohrin. Lidhja bëri thirrje për autonomi të shtetit shqiptar, në mënyrë që vendi të mbrohej nga copëtimi i territorit mes Serbisë, Malit të Zi dhe Greqisë. ”Milone kujton në artikullin e tij, se Italia edhe gjatë shekujve të mëparshëm e ka njohur shtetësinë shqiptare, duke i ofruar ndihmë Skënderbeut në luftën e tij të vërtetë epike dhe duke mirëpritur refugjatët shqiptarë në vendin tonë, ku ata jetonin lirisht, duke ruajtur fenë e tyre, gjuhën e tyre dhe kostumet e tyre, e kanë qenë të lidhur me shtëpinë “birësuese” jo më pak se me atë amtare.
Në vitin 1911, kur shqiptarët ishin në kryengritje, u formua në Romë një Komitet Parlamentar për Shqipërinë, që mblodhi 60 deputetë nga të gjitha ngjyrat politike; u organizua një ushtri që kishte një kauzë të përbashkët, që do të mblidhte edhe veshje dhe të holla në favor të kryengritësve. Ishte Italia ajo që së bashku me Austrinë, iu bëri jehonë të drejtave të shqiptarëve në Konferencën e Ambasadorëve të mbajtur në Londër në vitin e ardhshëm, kur edhe triumfoi kauza e tyre e drejtë.
Gjuha, kombi, feja “Kush është para syve tanë,- shkruan Milone, ndërsa vë në dukje se më shumë se çdo gjë tjetër ata (shqiptarët) dallohen nga gjuha që flasin. Ruajtja e gjuhës me besnikëri, është e shkëlqyeshme, pavarësisht nga arsyet e forta dhe të shumta që luftonin kundër ekzistencës së saj. Ruajtja e gjuhës e ka penguar ‘humbjen’ e njerëzve, duke i dalluar ata mes popujve të tjerë. Është shqipja, një tjetër element i fuqishëm e konservator i kombësisë, madje edhe atëherë kur kombet, politikisht me konsideratë, e kanë humbur kombësinë dhe pavarësinë e tyre.
Gjuhëtarët nuk janë të gjithë dakord sa i takon origjinës e autonomisë së gjuhës shqipe. Sipas shumicës së tyre shqipja vjen nga ilirishtja antike; ndërsa të tjerë mendojnë se është vazhdimësi gjurmësh të tjera e jo të ilirishtes. Sigurisht që është një gjuhë që ka ndikim të menjëhershëm nga jashtë e mes këtyre ka një ndikim të madh nga latinishtja. Nuk mungojnë fjalët që rrjedhin nga greqishtja e lashtë, por më të shpeshta janë fjalët që rrjedhin nga greqishtja mesjetare. Janë të dukshme megjithatë edhe ndikimet sllave e turke, ndërkohë që ndikimi nuk është i papërfillshëm as nga gjuhët e tjera të Ballkanit. Kështu përfundon Milone:
“Gjuha shqipe, edhe pse kaq e modifikuar, e ruan forcën e saj dhe punon sot për detyrat kombëtare”. Populli shqiptar është i ndarë në fe të ndryshme. Subjekt i ndikimeve të Romës dhe Bizantit, e dominuar për më shumë se katër shekuj nga pushtuesit myslimanë, kjo popullsi ka në mënyrë të dallueshme tri fe të mëdha: katolike, ortodokse dhe myslimane. Por kjo treshe besimi nuk e ka dëmtuar unitetin e popullit. Shumica myslimane jeton në tolerancë të plotë me ortodoksët dhe katolikët. Është e dukshme që për të kuptuar se kush është në të vërtetë populli shqiptar, elementi më domethënës i dallimit është ai gjuhësor.
Ajo është besnikëria e një populli për gjuhën e vet, një popull që për shumë vite u dominua nga të huajt dhe është padyshim dokumenti më i mirë i karakterit kombëtar. Nuk do të jetë e vështirë, që sapo të njihet kombi shqiptar, nga elementi gjuhësor të hiqen kufijtë që duhet të ketë shteti shqiptar. Për fat të keq, – thotë autori, – nuk është e lehtë për të kuptuar se sa veta flasin ende gjuhën shqipe në rajonin e Ballkanit. Pushteti osman kënaqej duke dhënë vlerësime e duke bërë dallime, më shumë mbi besimin, se sa mbi gjuhën.
Numri i popullsisë
Një publikim zyrtar i qeverisë angleze, që u publikua në vitin 1922, e nxori numrin e shqiptarëve rreth 1 milionë e gjysëm deri në 2 milionë banorë. Por, nga popullsia shqiptare, vetëm gjysma e saj, apo dhe ndoshta më pak, ka jetuar brenda kufijve të Mbretërisë së Shqipërisë. Gjysma tjetër dhe që nuk ishte e papërfillshme jetonte jashtë kufijve, në Jugosllavi dhe në Greqi.
Statistikat zyrtare jugosllave e ulin numrin e popullsisë shqiptare deri në 442.000 brenda kufijve të vet. Sipas burimeve zyrtare jugosllave, minoriteti shqiptar në shtetin e tyre na qenkërka sa gjysma e popullsisë shqiptare të Mbretërisë Shqiptare. Në të vërtetë, shqiptarët ishin të paktën dyfishi i asaj shifre që u dha prej tyre, dhe kjo ishte të paktën tre të katërtat e popullsisë së mbetur në Mbretërinë e Shqipërisë.
Hartat
“Në vitin 1919, – shkruan Milone, – u publikua një hartë etnografike për Gadishullin Ballkanik. Në Mal të Zi, rajoni i Tivarit dhe kufiri i vjetër banohet nga popullsi shqiptare që është ende kompakte dhe rrethohej nga liqeni i Shkodrës. Nga shqiptarët, në një masë kompakte janë të banuara edhe pellgjet e larta të Limit, Ibrit dhe Drinit të Bardhë, ku shqiptarët janë shtyrë deri në malet e Krushevicës, duke arritur deri në kufirin e vjetër në mes të Malit të Zi dhe Serbisë.
Shqipëria, – sipas Kettler, – duhet të ketë qenë shtrirë pothuajse gjatë gjithë Liqenit të Shkodrës dhe në rajonet e Hotit, të Alpeve dhe në rrethet veriore shqiptare të Ipekut dhe Gjakovës, bashkë me Methohinë pjellore, deri në malet e Krushevicës.
Në Serbi, përtej kufirit të saj të lashtë me Malin e Zi, shqiptarët kanë formuar një ishull të madh, që shtrihet me degët e veta edhe përreth Novi Pazarit, në pellgun e lartë të Ibrit, e deri në jug pranë Goljakut e Kopanikut. Ata janë të gjithë shqiptarë etnikë, me shumicë dërrmuese që vetëm përtej këtyre maleve përzihen me serbët dhe bullgarët. Ishuj të tjerë serbësh ndërpriten, megjithatë, vazhdimësia e popullatës shqiptare është kështu: menjëherë në lindje të Ipekut, dhe në veri të Prishtinës e në jug të Prizrenit.
Por edhe në këto zona popullsia është në shumicë dërrmuese shqiptare, ndërsa e gjithë Kosova është e banuar pa dyshim nga shqiptarët, të cilët në kultivimin e tokave fushore të këtij rajoni tregojnë kapacitetet e tyre të mëdha për punë dhe aftësinë e tyre të shquar për përparim. Në mes të Prizrenit dhe të Vranjës, ka një përzierje popullsie me bullgarët, të cilët zënë disa pjesë të luginave të lumenjve të mëdhenj. Rajoni malor në të djathtë të Vardarit të lartë është i banuar nga shqiptarët, të cilët, në fakt pak më në jug, kanë formuar disa ishuj të vegjël pranë Krushevit, Manastirit dhe Follorinës, një qytet që gjendet brenda kufijve të vjetër grekë.
Por, brenda kufijve të vjetër të Greqisë, shqiptarët përbëjnë një oaz më të madh se ai i Follorinës. Milone pohon nëse ka mbajtur shënim indikacionet e dhëna mbi shqiptarët që gjendeshin brenda dhe jashtë kufirit shqiptar, kudo në zonat e banuara nga shqiptarët etnikë jashtë kufijve (1940) të Mbretërisë së Shqipërisë. Për disa pohime ai ka pasur parasysh dijetarë të gjuhës, si gjermanin Kettler, i cili pajtohet me disa autorë të tjerë si Lejan, dijetarin rus Mirkovitch, sllaven Bradaska, Charles H. Kiepert dhe Sax), të gjithë dijetarë e studiues të gjysmës së dytë të ’800-ës.

Në dritën e këtyre burimeve autoritare, Ferdinand Milone shqyrton pretendimet shqiptare në Konferencën e Paqes. Çelësi për pretendimet shqiptare ishte memoriali i Turhan Pashës, që kërkonte kthimin Shqipërisë, të territoreve të inkorporuara në Mal të Zi dhe në Serbi, si edhe ato të inkorporuara në Greqi, si rezultat i Konferencës së Londrës të 1913-ës.
Kufiri etnik
Në thelb kërkohej e pretendohej kufiri etnografik i Shqipërisë, në të cilin si pjesë e Shqipërisë janë Tuzi, Hoti, Gruda, Podgorica, Ipeku, pjesa lindore e Mitrovicës, rrethet e Prishtinës, të Gjilanit, të Ferizajt, të Kaçanikut… një pjesë e Qarkut të Uskubit, rrethi i Kalkandeles, Gostivari, Kërçova, Dibra, duke arritur deri në malin që quhet Mal ‘ i Thatë, në mes të Liqeneve të Ohrit dhe Prespës. Duke u nisur nga kjo pikë, kufiri ndjek gjurmët e vitit 1913 deri në kreshtën e Monte Gramos dhe vazhdon drejt jugut, për të përfunduar deri në afërsi të Prevezës.
Të gjitha territoret e vendosura në perëndim të këtij kufiri janë toka etnike e historike shqiptare”. “Në limitet e këtyre territoreve të përmendura,- vazhdon memoriali i Turhan Pashës,- jetojnë rreth dy milionë e gjysmë shqiptarë, prej të cilëve gati një milionë jetojnë brenda kufijve të caktuar në Shqipëri nga ana e Konferencës së Londrës të vitit 1913 dhe një milion e gjysmë që e njëjta konferencë ia dha Malit të Zi, Serbisë, Greqisë”. Sigurisht që pas gjithë këtij “ushtrimi” historik, profesor Milone raporton në përfundimet e tij se: “Sigurisht, populli shqiptar ka tashmë të drejtë që të shohë të ndërtuar përfundimisht individualitetin e vet etnik e kombëtar”.

LEONARDO DA VINÇI, Endrra që s’ka mbaruar

Leonardo Da Vinçi është njeriu që më tepër se të gjithë është bërë sinonimi i Gjeniut. Kohët e fundit, emri i tij i ravijëzohet shumë shpesh botëve të errëta, sekteve fantazmë e sekreteve. Atëherë dhe fjalët e tij bëhen më të rëndësishme. Duam t’i ndjekim për të kuptuar çfarë lidhje kanë me romanin e Dan Brown, i cili ka përdorur emrin e tij. Në edicionet e para të Kodit Da Vinçi mund të lexohet menjëherë titulli: Paria e Sionit – shoqëria sekrete e themeluar në 1099 – është një sekt që realisht ka ekzistuar. Në 1975, pranë Bibliotekës Kombëtare të Parisit, janë zbuluar disa pergamenë, të quajtura si Dosjet Sekrete, në të cilën shfaqte identitetin e disa anëtarëve të Parisë, mes të cilëve Isaac Newton, Botticelli, Victor Hugo dhe Leonardo da Vinçi.

Për të qartësuar jetën e Leonardos nisemi nga Vinçi, një vend i vogël pranë Val d’Arno, në kodrat e gjelbërta të Firences. Këtu në 1452, ndoshta në 15 prill, lindi Leonardo. Në ato vite, Vinçi ishte një ndër fermentet kulturore të Toskanës, asokohe më tepër se kurrë zemra e jetës politike, artistike dhe letrare të Katërqindës. Leonardo ishte i pashëm dhe i pasur me talent, një i ri me të dhëna të pabesueshme si fizike dhe artistike, një personazh që sot do ta gjejmë në të gjitha revistat shkencore dhe më në zë të kohërave. Të gjithë bien dakort mbi personalitetin e tij të veçantë, talentin e tij të padyshimtë, krijojnë një imazh të një të riu pozitiv dhe adoleshenca artistike e Leonardos fillon në Firence: 17 vjeç bëhet pjesë e një prej grupeve më prestigjoze të kohës, atij të Verrocchio, ku gjendet përkrah dishepujve si Botticelli apo Perugino.

Thuhet që Andrea Verrocchio, piktor dhe skulptor shumë i vlerësuar, për pikturën e San Giovanni-t që pagëzonte Krishtin, kishte patur idenë për t’i besuar të riut të sapoardhur pikturën e një ëngjëlli. Duke parë më pas rezultatin e këtij të riu që mësonte kaq shpejt, ishte shumë më cilësor se i veti, u fut në një krizë të thellë. E vërtetë apo legjndë, me siguri që pas pikturës në fjalë – Pagëzimi i Krishtit – nuk do të ishte më kaq e lehtë të kërkoje një pikturë Verrocchio-s. Vinçi është vetëm një vend i vogël, por ka tre muze dedikuar gjeniut Leonardo, si për shembull Museu Leonardian.

Për pikturat e Leonardos është folur shpesh, kuadro që janë rrethuar nga mistere si Xhakonda, Virgjëresha e Shkëmbinjve, Beteja e Anghari-t dhe mbi të gjitha Darka e Fundit. Më parë duam të tregojmë një dimension gjenial të Leonardos, atë të shpikjeve të tij. Intuita dhe parapritat e një njeriu që jetonte në të ardhmen: makina fluturuese, helikopteri, tanksi, mitralozi, që vijnë nga vizatime dhe shënime të Leonardos, duke shpalosur një botë të brendshme të vizioneve absolutisht të mrekullueshme për kohën.

Duhet të vazhdojmë të ndjekim gjurmët e Leonardos duke u zhvendosur në Milano, në Darkën e Fundit – kuadri që prezanton thelbin e romanit të Dan Brown. Më parë duhet të bëjmë një kalim në muzeun e shkencës dhe teknikës të Milanos, pasi duhet të shquajmë një fakt me të vërtetë të pabesueshëm; telajo mekanike e projektuar nga Leonardo në 1495 është rindërtuar nga muzeu vetëm në 2002. Është impresionuese sistemi i komplikuar dhe automatik i kësaj përbërjeje që karakterizon këtë makinë. Vetë Leonardo e quan projektin: “shpikja më e bukur dhe më e vlefshme për shtypin”.

Por surpriza e vërtetë është që jo vetëm në këtë epokë nuk ekzistonte asgjë e tillë, por asgjë e ngjashme nuk do të kishte dalë në skenë për gati treqind vjet. Një pararendje prej tre shekujsh. Qindra shpikje, pararendje të së ardhmes. Përmendim këtu jetën e ajrit, pararendje e helikopterit të Forlaninit. Me pak fjalë, një burrë që jetonte në të ardhmen. Dikush mbështet faktin që informacionet merreshin nga e shkuara, nga origjinat e vjetra esoterike, që ai mund t’i kishte fshehur, kriptuar, në kuadrot e tij. Është ndërkaq momenti për t’u përballur me Santa Marinë dhe të përballet me një ndër misteret më të mëdha që përshtjellojnë ekzistencën e Leonardos, kuadrin e Darkës së Fundit.

Është në Milano, pika fokale e Kodit Da Vinçi. Atje, i dukshëm në një mur të Manastirit të Shën Marisë. Pikturë që gjenerata të tëra milaneze dhe jo vetëm ata, kanë konsideruar veprën më të bukur të Leonardos. Ky manastir është bombarduar dy herë dhe të dyja herët Darka e Fundit, ka shpëtuar për mrekulli. Elementi më i emocionuar është momenti i zgjedhur nga Leonardo për të prezantuar Darkën e Fundit: Jezusi sapo i ka thënë apostujve që njëri prej tyre do ta tradhtojë. Ajo pamje e fiksuar në pikturë nga Leonardo është një moment i reaksionit të çorientuar dhe të pavend të Apostujve pas marrjes së këtij lajmi. Të dymbëdhjetë pyesin njëri-tjetrin, pas fjalëve të Mësuesit të tyre. Kush nga ata është tradhtari? Kush mund të dijë diçka?

Në Ungjillin e Markut lexohet: “Me të ardhur darka, Ai mbërriti me të dymbëdhjetë. Tani ndërsa ishin në mencë dhe hanin, Jezusi tha: “Në të vërtetë iu them, një nga ju, ai që po ha me mua, do të më tradhtojë”. Atëherë filluan të trishtoheshin dhe të pyesnin njëri-tjetrin: “Mos jam unë?”. Në vangjelin e Lukës, fjalët e Jezusit në fakt janë këto: “Ja, dora e atij që më tradhton është me mua, në këtë tavolinë. Biri i njeriut ikën, ashtu siç është vendosur; por mjerë ai bir njeriu që e ka tradhtuar”.

Sipas studimeve dhe dokumenteve, Leonardo do të kishte hedhur dyshime për të përshkruar fytyrën e vërtetë të Jezusit. Kujdesi i tij për tregimin e ungjillit ishte aq i madh saqë do ta kishte përcaktuar pikën e vështrimit nga gjashtë metër largësi, ashtu si në realitet do të kishte qenë për një njeri të ravijëzonte një sallë të vendosur në një kat të dytë lartësi. Pikërisht aty ku, sipas tregimit, do të ishte salla në të cilën Jezusi dhe apostujt do të kishin konsumuar së bashku darkën e fundit. E vendosur në atë lartësi (sot mund të shihet qartë distanca duke qenë se është rikrijuar), vepra mrekullonte këdo edhe në atë epokë. Çdokush kërkonte në ato trembëdhjetë fytyra gjurmët e një moshe, të një karakteri, ndjenjë, në atë moment aq dramatik. Sipas fantazive të Dan Brown, frymëzuar edhe nga autorë të tjerë bestseller, kjo pikturë kundërshtonte provën e martesës mes Jezusit dhe Maria Madalenës, figurës në të djathtë të Jezusit, deri më sot konsideruar si San Giovanni, do të rezultonte në fakt Madalena.

Jo vetëm kaq. Ishte evidente, në hapësirën boshe afët Jezusit, një V e madhe, simbol i femërores së shenjtë, mbetet shumë prezente në darkën e fundit. Përveç kësaj, është e mundur leximi i nja M të madhe, mes sfondit dhe figurës, të Maria Madalenës dhe kështu prova e mëtejshme e supremacisë brenda grupit të apostujve. Ndoshta gjërat nuk janë kështu. Nëse ka një veçori që nuk bën sens, është pozicioni i dorës. Një dorë që drejtohet nga një thikë, që nuk përcaktohet mirë kujt i përket. Për të kuptuar më mirë duhet të hyjmë në pikurë. Si mundet një gjeni që ka bërë matje të pagabueshme të ketë pikturuar një vepër arti kaq të shpërpjestuar.

Një krah monstruoz i gjatë gati sa dyfishi i krahut të treguar në pikturë, në rast se do i përkiste një nga personave prezentë. Dhe përse kjo dorë, në këtë pikë e panjohur, do të tregonte pikërisht një thikë? Dhe nëse në realitet nuk do t’i përkiste asnjërit prej apostujve të ulur në tryezë, por dikujt të fshehur? Në këtë rast në treyezë do të ishin katërmbëdhjetë, jo trembëdhjetë persona: do të kishte vend tashmë për një tjetër. Dhe në këtë rast mund të ishte një grua.

E nëse Leonardo do të kishte interpretuar letrën e Ungjillit të Lukës, që flet për një dorë, simbol të tradhtisë, i rrezikut të fshehur? Mund të jetë dora e vetmja pjesë e dukshme që shohim e Xhudës?

Afër Krishtit, siç e dinë, ata që e njohin pikturën është gjithnjë një prezencë e heshtur dhe e ëmbël dhe që është ngritur në qiell ashtu si Jezusi, duke marrë zyrtarisht vendin afër tij në teologjinë e krishtërimit. Prezenca femërore në Darkën e Fundit, të Leonardos, nuk mund të ishte veçse Maria, mëma e Jezusit, gruaja që i është kushtuar manastiri i Shën Mërisë së Falenderimeve dhe lutja më e recituar nga katolikët. Një figurë thellësisht kristjane, ajo e Marias, Madonës, Virgjëreshës që Leonardo ka pikturuar disa herë. Në fytyrë e re, me një kokë të varur ëmbëlsisht, siç shprehet në disa portrete të dedikuara asaj. Mjafton të shohësh pikturat si “Virgjëresha e shkëmbinjve”, “Adhurimi i Magjistarëve”, “Shën Anna, Virgjëresha, dhe Fëmija”. Në secilën ka një ngjashmëri në pamjen e Marias me atë të figurës së ulur afër Jezusit tek Darka e Fundit, e njëjta fytyrë pak më e mplakur, i njëjti shikim me sy të ulura poshtë, i njëjti impostim i ëmbël i trupit.

Për gjithçka mund të thuash për Leonardon, përveç që nuk dinte të transmetonte pajte të ndryshme për çdo ekspresion që hidhte në telajo. Kjo na bën të mendojmë edhe më shumë që ngjashmëria, kur është si në këtë rast, nuk mund të jetë e rastësishme.

Do të ishte sekreti i vërtetë i Leonardo Da Vinçit, një figurë mëme, përkrah Zotit që u bë njeri, gruaja që afër tij që bëri mrekullinë e parë në dasmën e Kanës, gruaja që e ndoqi duke derdhur lot karvanin, gruaja që u lut nën kryqin e tij, gruaja që e përqafoi në mëshirën e vdekjes që po i afrohej.

Leonardo ka pikturuar një rol akoma më të rëndësishëm për atë që më shumë se çdokush tjetër do të kish patur në zemër fatin e Krishtit dhe të kishës së tij. Një prani që rivjen edhe sot në shumë prej shfaqjeve në çdo cep të botës. Ndërkohë, për t’u rikthyer tek Leonardo, në Romë jeton një studiues, i cili ka një teori disi të çuditshme mbi pikturat e Leonardos. Janë të shumta veprat që meritojnë nderimet më të larta, si “Sant’Anna”, “Virgjëresha dhe fëmija”, “Portreti i Cecilia Galleranit”, njohur më mirë si Dama me Herminë – dy versionet e “Virgjëreshës së Shkëmbinjve”. Dhe më pas portreti i “Ginevra de’ Benci”, i frymëzuar prej mjeshtrave të vjetër flamingë, si dhe “Madonna Benois”, që ruhet në Trashëgiminë e Shën Petërburgut. Janë piktura njëra më e bukur se tjetra, që qoftë edhe të vetme do të ishin në gjendje të krijonin famën e një artisti. Në tryeza dhe afreske ka dizenjo të pafundme, shpeshherë kaq të bukur sa të meritojnë vende me peshë në pinakoteka të rëndësishme.

Njeriu vitruvian

Një prej skicave më të famshme në botë, riprodhuar pothuajse kudo. Tek Kodi i Da Vinçit, përmendet për shkak të pozicionit të tmerrshëm të kuratorit të Louvre-t, Jacques Sauniere gjatë vdekjes së tij: nudo, me krahët dhe këmbët të vendosura sipas skicës së Leonardos. Por më interesante është saktësia me të cilën Leonardo studion dhe dizenjon trupin e njeriut, duke kodifikuar gjatësitë e gjymtyrëve, të sipërme e të poshtme. Dimë që përdorte kufoma të freskëta për qëllime studimesh.

Virgjëresha e Shkëmbinjve

Gjithnjë në Louvre ndodhet një prej dy kopjeve të Virgjëreshës së Shkëmbinjve, një tjetër pikturë që përmendet tek Kodi i Da Vinçit, duke ngatërruar megjithatë pozicionet e të voglit Gjon Pagëzor dhe të Jezusit fëmijë dhe duke arritur më pas në konkluzione arbitrare dhe duke përshkruar gishtat e dorës së Madonës si thonj të një shqiponje, në një gjest kërcënues ndaj një koke të padukshme e të paidentifikuar. Një tjetër prej shumë sajimeve të romanit që ka bërë në fakt të humbasë simbolizmi i vërtetë i shkëmbinjve, lidhur thellësisht me Marinë.

Xhokonda

Një prej kryeveprave të tij më emocionuese është pa dyshim Xhokonda. Saktësia e vështrimit indiferent, detajet e vetullave dhe gojës, aq të gjalla sa që duken të bëra jo me ngjyra por me mish të vërtetë. Sipas studimeve të fundit, në fakt historia e Xhokondës mbetet ende për t’u shkruajtur dhe se ka ende pasiguri mbi kur-në, ku-në dhe përse-në e veprës më të famshme në botë.

Sipas një sutdimi të kohëve të fundit të neurobiologes amerikane Margaret Livingstone, e Universitetit të Harvardit, “buzëqeshja e Xhokondës duhet të jetë një iluzion që duket dhe zhduket për shkak të mënyrës së veçantë me të cilën syri i njeriut analizon imazhet”.

Syri i njeriut ka një vizion të centralizuar, shumë të mirë për të njohur detajet; si dhe një tjetër periferik, shumë më pak të sofistikuar, por megjithatë më të përshtatshëm për të perceptuar hijet. Leonardo e pikturoi buzëqeshjen e Mona Lizës duke përdorur hije që i shohim shumë më mirë me vizionin tonë periferik. Për këtë arsye, për të parë Mona Lizën të buzëqeshë duhet të fiksojmë sytë e gruas ose çdo pjesë tjetër të pikturës, me qëllimin që buzët të bien në fushën e vizionit periferik.

Beteja d’Anghiari-t

Një tjetër mister ka të bëjë me Betejën e Anghiarit, e porositur nga qeveria fiorentinase për të kujtuar fitoren ndaj milanezëve në 1440. Gjë që ishte në fakt edhe një sfidë, duke qenë se piktura do të gjente vend në një prej mureve të Sallës së Këshillit të Madh të Pallatit të Vjetër, mu përballë Betejës së Kaskinës, e cila i ish dhënë për ta realizuar të riut dhe të famshmit Michelangelo Buonarroti, artisti që vetëm pak vite më vonë do të realizonte afreskun e Kapelës Sistinë.

Një përplasje titanësh, ndonëse asnjë prej dy veprave nuk u çua deri në fund. Leonardo arriti të transferojë në mur vetëm një pjesë të asaj që kish përgatitur. Vasari e mbuloi veprën me një afresk, duke lënë megjithatë një shenjë. Dhe në fakt në qershor të vitit 2005, ishte qëllimi i një studiuesi italian për të gjetur pikturën e humbur të Leonardos, duke nisur nga një frazë të gjetur me gërma të vogël në një flamur “kërko dhe gjej”, që zbuloi veprën.

Misteret janë të shumtë dhe kërkimi mes simboleve të Leonardos mbetet i hapur dhe agresiv. Misteri i vërtetë që rrethon Leonardon është aktiviteti i tij i ethshëm, paaftësia e tij për t’u ndalur, sasia e veprave, ideve dhe projekteve të realizuar apo vetëm ëndërruar. Gjithçka nis nga kurioziteti, nga vëzhgimi i vëmendshëm dhe i apasionuar i natyrës dhe botës që na rrethon.

Një njeri në gjendje të konceptonte pyetje në kërkim të përgjigjeve. Një ëndërr që vazhdon të jetojë dhe që të gjithëve na pëlqen ta shijojmë…