Nenad Çanak ka marrë kërcënime me vdekje

Deputeti i Kuvendit të Serbisë dhe kryetari i Lidhjes Socialdemokrate të Vojvodinës (LSV) Nenad Çanak ka marrë kërcënime me vdekje nëpërmes të Facebook-ut, ka kumtuar LSV.

Siç pretendohet, partia për këtë e ka njoftuar policinë dhe pret reagimin urgjent të autoriteteve.

Çanak i cili të mërkurën dhe të enjten e ka komentuar aktgjykimin për Radovan Karaxhiqin, dhe e ka quajtur kriminel lufte, i është porositur: “Karaxhiqi nuk është kriminel, mirëpo ti do të theresh”.

Përveç kësaj, ai ka marrë edhe një sërë fyerjesh të ashpra dhe akuza për separatizëm dhe tentim të ndarjes së Vojvodinës nga Serbia, shkruan në kumtesë të Lidhjes Socialdemokrate të Vojvodinës.

Serbia nis tankset nga Presheva në drejtim të Kosovës

Një tank serbe ka kaluar në qendren e Preshevës, për të vazhduar në drejtim të kufirit me Republikën e Kosovës

Tanku i cili kalonte nëpërmes qytetit në drejtim të kufirit me Republikën e Kosovës, ishte i shoqëruar nga policia e shtetit dhe policia ushtarake.

çmim.

Ngjarja ka ndodhur para vetëm 30 minutash.

Qytetarët preshevarë janë shqetësuar nga ky provokim.

Kujtojmë se, këto provokime të Serbisë vijnë pikërisht në kohën kur SHBA kërkon nga të dy vendet një marrëveshje finale.

Kodet e shërbimeve seksuale në 'sallonet e masazhit' në Tiranë!

Pronarët e salloneve të masazhit në Tiranë përdorin kode për shërbime seksuale në qendrat e tyre. Janë disa qendra masazhi, ku vajzat që punojnë atje ofrojnë masazhe erotike, të quajtura “body body” (nudo, trup më trup) dhe “happy end” (seks oral).

Fiks Fare, për të dytën ditë me radhë, vijoi investigimin që zgjati disa muaj, duke zbuluar të tjera sallone që rekrutojnë vajza për shërbime seksuale. Në ditën e parë, u transmetuan biseda të gazetares në dy raste, ku kërkonte punë si kamariere ose masazhatore, por iu ofrua pagë vetëm si “punonjëse seksi”.

Ndërkohë, në emisionin e së premtes, u transmetua rasti i tretë, kur gazetarja shkon në një tjetër ambient, ku kërkon punë si masazhatore. Ekipi i Fiksit, pasi shikon disa njoftime punësimi në internet, lë takim me një pronar të një qendre masazhi. Gazetarja e takon në një bar- kafe dhe flasin për punën.

Gazetarja i thotë pronarit se nuk është mirëfilltazi masazhatore apo fizioterapiste dhe nuk ka ndonjë kurs apo certifikatë. Por, një gjë e tillë nuk është problem për pronarin, pasi ai ka nevojë për një vajzë që të bëjë masazh të mirë.

Gjatë bisedës, pronari i thotë Fiksit se klientët i gjen ai, po ashtu edhe pagesat. Ai i thotë se ambienti ndodhet në një apartament me qira. “Ti mund të fillosh që sot, unë flasë me klientë dhe u them që është një vajzë që bën masazh” i thotë pronari gazetares së Fiks Fare, në takimin në bar- kafe.


Gazetarja e pyet pronarin se çfarë kërkojnë zakonisht klientët dhe ai i thotë masazh nudo, masazh erotik dhe “happy end”, ose ndryshe seks oral. Fiksi e lë që të takohen të nesërmen që të shohin ambientin dhe flasin rreth punës dhe pagesave.

Të nesërmen, gazetarja dhe pronari i sallonit të masazhit takohen. Pasi takohen, ai e merr në makinë dhe i drejtohen zonës së “Freskut” në Tiranë. Ata shkojnë në një pallat, ku apartamenti ishte në katin e parë. Aty shohin ambientin ku bëhet masazhi dhe diskutojnë për pagesat.

Nga totali i pagesës, masazhatorja do të marrë 40 për qind. Pronari i demonstron gazetares një shembull të thjeshtë. “Mund ta lëmë 50 mijë lekë. Edhe ti ke, diku te 20 mijë lekë”, i thotë ai.

Biseda 1:

Fiksi – Si je? Si kalon?

Pronari – Mirë si je?

Pronari – Për atë arsye e kam nxjerrë njoftimin, kërkoj masazhatore. Ambienti është i ri, nuk ka shumë që është hapur.

Fiksi – Po ndoshta ti i do kështu, më certifikatë?

Pronari – Jo, jo nuk është problem. Unë dua një vajzë fiks si ti. Është apartament me qira, ka 3 dhoma edhe 2 banjo. Për këtë gjë kam nevojë, më kupton, klientelën e gjej vet. S’është problem për klient. E di që meshkujt kanë kërkesa nga më të ndryshmet, po unë do mundohem të gjej klientët më të mirë. Dua të më kthesh një përgjigje tani direkt që thjesht do vish.

Fiksi – Ideja është, maksimumi nesër do të them do vi, s’do vi.

Pronari – Po, hajde shikoje dhe ambientin. Për ça bëhet fjalë. Për mua, unë e nis që sot më kupton. Dërgoj ca mesazhe tani edhe klientët janë të gatshëm të vijnë. U them kam gjet një femër që bën masazh të mirë, janë të gatshëm të vijnë që sot.

Fiksi- Shiko të flasim hapur, zakonisht çfarë duan? Masazhi bëhet nudo? Normal.

Pronari- Po bëhet nudo. Besoj më kupton nga kjo pjesë, më kupton? Ti mesa shoh je fiks vajza që unë kam kërkuar të paktën.Atere më lejo të them, unë do filloj që sot të flas me klientët e mi. Jam i bindur që do ngelesh e kënaqur për çështjen e pagesës nëse ti e bën punën mirë.

Fiksi – Domethënë, do flasësh ti për punën e pagesës dhe thua E…. vazhdo?

Pronari – Tani klientët e mi duan të dinë nga unë, ça bën kjo ( masazhatorja) .1, 2,3 me radhë. U them, dhe kaq me këtë çmim. Edhe ai, para se të vi e di, e ke kaq, 5o mijë lekë, 30 mije lekë. Nuk e di, ti ke bërë shërbime nëpër shpia?

Fiksi – Jo.

Pronari – S’ke bërë.

Fiksi – Pse bëhet shërbimi nëpër shpia?

Pronari – Po sigurisht që po, vajzat që kisha unë e bënin

Fiksi – Me vërtet?

Pronari- Ai thotë nuk dua të ashtu… të paguaj më shumë dhe hajde te shpia.

Fiksi – Ajo është pagesë më e lartë?

Pronari- Po sigurisht është me e lartë, shkon 70, 80. Edhe ndahet, ti fiton 40% tat, unë mar 60%. Pjesa më e vështirë është klientela jo puna. Besoj se ti duhet ta kuptosh, që në këtë lloj biznezi, është e vështirë që ti bindësh të vijnë. Për këtë pjesë bëjmë mirë të jemi të sinqertë e të hapur, që ti do bësh masazh erotik, masazh “happy end”.

Fiksi – Seks oral?

Pronari- Po, po. Dhe kjo pastaj është pjesa jote sesi e menaxhon ti, sesi e bën ti. Kjo pak a shumë, është një pjesë pune që ti duhet ta dish. Përderisa meresh me këtë punë, ta dish që kjo, kjo, kjo ndodh. Ka ndodh që nuk u intereson fare çështja e pagesës, vijnë me 100 euro, 200 euro. Ke gjysmën tjetër nga bakshishet, dhe gjysmën tjetër e marr unë, bashkë me përqindjet. Domethënë ke përqindjet bashkë me gjysmën tjetër.

Bisedë 2

Fiksi – Ça bën si je?

Pronari – Mirë si je ti?

Fiksi – Fole që dje ti domethënë (me klientë).

Pronari – Po, po fola. Më morën dhe tani.

Fiksi – Ça tha?

Pronari – Më tha ça ke bo, ça bëhet andej nga puna…, kur të duash hajde. Sjellin klientë.

Fiksi – E kuptoj. Çfarë u the ti?

Pronari – Pak a shumë ne duhet ta dimë ça të flas unë, e ça tu thuash ti. Të kemi një ide se për çfarë, ça ofrojmë. Kam vënë dhe ngrohëset.

Fiksi – Këtu, puna duhet të vesh perde.

Pronari – Po ka grilë, mos e vrit mendjen.

Fiksi – Për punën e errësirës.

Pronari – Punën e errësirës e kemi rregulluar, e kupton, s’është problem. Kjo është banja.

Fiksi – Ka ujë 24 orë?

Pronari – Sigurisht, është dushi.

Fiksi – Dëgjo, atëherë këto çarçafët të larë? Lavatriçe s’ke ti?

Pronari – Jo se s’kam lavatriçe, po s’kam këtu, se i laja në shpi, s’është problem. Peshqirë e çarçafë, kështu gjërash e rregullojmë.

Fiksi – Varja,…. ça janë këto?

Pronari – Ky është boks muzike. Ky është masazh erotik, për ndezje, është çik kështu…

Fiksi – Ky është krem. Mirë shumë.

Pronari – Për oraret nuk kam lënë.

Fiksi – Po deri këtu dinë të vijnë ata (klientët)?

Pronari – Po k’tu vijnë, kanë ardhur kanë bërë masazh të tjerët. S’është hera e parë që po ndodh kjo gjë. Ky është ambienti, unë do vë dhe ca piktura. Paskan marrë me privat.

Fiksi – Kush të ka marrë?

Pronari – Klientë do kenë qenë, se s’duan të jenë kështu…

Fiksi – Ata ça të pyetën dje, çfarë kërkuan, që ta di unë. Zakonisht ça kanë bërë?

Pronari – Marrin në telefon, duam të bimë të bëjmë, ça bën ça s’bën, a bën ndonjë nudo, ndonjë kështu “happy end” .

Fiksi – Ata çfarë kërkuan? Duan seks oral, fërkim të p….?

Pronari – Pak a shumë. Kshu gjërash.

Fiksi – Ok, po për pagesën. Sa?

Pronari – Masazhi erotik për shembull ose “full body”, e di “full body”

Fiksi – Gjithë trupi?

Pronari – Gjithë trupi, kur thotë “full body” ndoshta do ti prekësh edhe penisin, gjëra kshu. Pjesë intime kupton?

Fiksi – Po.

Pronari – Mund ta lëmë 50 mijë lekë. Edhe ti ke, diku te,…. tani, 50 bie fjala, minus, ti i bie të marrësh diku te 20 mijë lekë, është 35% është i joti.

Fiksi – E kuptoj. Kjo është baza?

Pronari – Ti ke 35% nga çdo shumë që merr. Se jo çdo lloj masazhi ka çmimin njëlloj. Përshembull masazhi normal që do ti bësh ti, është masazh normal i mbuluar. Mos t’ia bësh kështu zbuluar edhe ti prekësh dokushdo, mos ti bësh..

Fiksi – Gjërat pa lekë?

Pronari – Pikërisht. Do masazh erotik thuaji atij, po, e ke 50 mijë lekë. Do “happy end”, e ke 70 mijë lekë. Ky është çmimi i të dyve ne. E do “happy end” ai… gojore, se po flasim hapur, një gojore është 70. Ta prekësh, ta eksitosh pak a shumë. E kam vendos tani këtë, krijon njëçikë atmosferë.

Pronari – Mund ta përdorësh edhe këtë pjesën, ta mësoj unë, “body body”. E di ça është “body body”, trup më trup?

Fiksi – Jo. Si është kjo “body body”?

Pronari – Ai është lakuriq, ti je lakuriq.

/Top Channel/

Ndërkombëtarët dhe antishqiptarët

Nga Prof. dr. Ago NEZHA

Duke lexuar listimin e ndërkombëtarëve dhe antishqiptarëve në mënyrë kronologjike te gazeta “DITA”, në shkrimin “Dështimi i aventurierëve politikë”, nga penarti Viktor Malaj, lidhur me opinionet që kanë shprehur në kalvarin e protestave pakrye të opozitës dhe bojkotimin e Parlamentit nëpërmjet dorëzimit të mandateve, befasohesh për nga gjuha e përdorur dhe opsionet që japin aktorët politikë të opozitës për rrëzimin e pushtetit me të gjitha mjetet e dhunës. U trishtova, kur lexova, ç’kanë nxjerrë nga goja këto mostra të demokracisë, që në çdo fjalë që artikulojnë, bëjnë thirrje për t’i vënë flakën Shqipërisë. Në tërë sfondin e dyfaqëshit të cituar me korrektësi dhe referacion nga z. Malaj, ballafaqohesh dhe përballesh me dy kampe të kundërta në ideologji, konceptualitet, psikologji, botëkuptim, atdhetari, dhe pozicionim qëndrimi, që i dallon dukshëm ndërkombëtarët nga antishqiptarët. Lista është e gjatë, duke filluar me shkrimtarë, gazetarë, profesorë, pseudoanalistë, liderë të partive, politikanë, e plotë të tjerë sharlatanë, që fillim kanë, por fund nuk kanë. Po ta mbledhësh urrejtjen e këtij klani antishqiptar, të ashtuquajtur demokrat, që janë ngjallur lugat, e flenë në një shtrat, vëren se Shqipëria është fatkeqësisht e pafat, me këta pseudodemokratë. Ata, me helmin që hedhin dhe vrerin që vjellin në rrëkenë e krimit për të helmatisur opinionin shoqëror, po krijojnë një klimë mbytëse për ta asfiksuar jetën hallemadhe të shqiptarëve. Shqiptarët nuk kanë si harrojnë folenë e tradhtarëve të grerëzave të kombit në këto gati tre dekada, që sa herë kanë humbur karrigen e pushtetit kanë dashur t’i venë flakën Shqipërisë, në emër të demokracisë. Ata krenohen me gjuhën e krimit dhe pickimit dhe dalin në publik si korifenj të shpëtimit. Deklaratat e ndërkombëtarëve, po t’i rreshtosh në një listë të përbashkët, vëren se janë në një linjë dhe kanë të njëjtin opinion për pretendimet që ngre opozita. Nuk gjen dallime në qëndrimet që kanë mbajtur ndërkombëtarët për bojkotimin e Parlamentit, dorëzimin e mandateve, nën pretekstin se zgjedhjet e 25 Qershorit të 2017, nuk ishin të lira dhe të ndershme, ishte një proces zgjedhor i manipuluar, Parlamenti është ilegjitim, se qeveria lindi nga votat e drogës e të krimit, e sofizma pafund të llojit Berisha-Basha-Kryemadhi. Këto deklarata të opozitarëve vijnë pas një gjumi letargjik dy vjeçar të linçuara nga papagajtë e mendjerrjedhurve të Berishës, Bashës dhe Kryemadhit. Ndërsa ndërkombëtarët, duke filluar nga aleati ynë strategjik dhe dashamirësi kryesor për përparimin e demokracisë në Shqipëri SHBA -ja, OSBE-ja, ODHIRI, BE-ja, PE-ja, DASH, CDU dhe CSU dhe shumë përfaqësues të institucioneve të rëndësishme europiane kanë qenë në unison se Shqipëria ka bërë progres në të gjithë sektorët. E kjo nuk e delirizon mazhorancën se ka arritur majat e suksesit, përkundrazi, ka shumë gjëra që duhej bërë ndryshe. Por trendi në vështrimin e tyre është pozitiv. Ata, kanë vlerësuar reformat që ka bërë qeveria në ekonomi, reformat në drejtësi, si dhe përparimin në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar.

Zgjedhjet e 2017, janë certifikuar nga organizmat ndërkombëtare si zgjedhjet më të lira dhe më të ndershme të pluralizmit në Shqipëri dhe se Parlamenti dhe Qeveria “Rama”, janë më se legjitime. Këto deklarime e pohime pozitive i kanë verbuar e qorruar jo vetëm liderët opozitarë, por dhe disa opinionistë oportunistë, e lekistë dhe media antishqiptare, që paguhen me pare, nga aleanca e madhe ortodokse e sllave. Po t’i mbledhësh opinionet e ndërkombëtarëve dhe të antishqiptarëve (opozitës, disa opinionistëve dhe disa mediave), dhe t’i vendosësh në emërues të përbashkët, do shohësh se ato ecin në dy shina paralele me kahe të kundërt. Ndërkombëtarët vlerësojnë arritjet dhe përparimet që ka bërë Shqipëria si garanci për integrimin e saj në BE, ndërsa fronti antishqiptar përpiqet me të gjitha format dhe mjetet të nxijë, errësojë dhe baltosë situatën, për të penguar hapjen e negociatave dhe për ta izoluar Shqipërinë nga perëndimi. Kjo strategji antishqiptare ka dalë hapur jo vetëm në tregun politik por edhe në opinionin e gjerë shoqëror, duke u deklaruar në mediume, në forumet e partive opozitare, në protesta si dhe në takime e biseda me ndërkombëtarët. Etja për pushtet me çdo kusht e opozitës ju ka errësuar sytë dhe mpirë gjykimin, duke arritur të deklarojnë se pushteti duhet të merret me të gjitha mjetet, qoftë edhe me dhunë, pavarësisht nga kosto që do paguajnë shqiptarët duke i futur dhe në luftë civile. Këto deklarata janë bërë publike dhe drejtësia hesht. Ata, që i deklarojnë janë autorët e viktimave të ’97, të grushtit të shtetit të ’98, të masakrës së Gërdecit, të tragjedisë së 21 Janarit, etj, etj. Kjo klasë politike ka dhënë prova se di të shkatërrojë dhe viktimizojë njerëz të pafajshëm. Protestat kanë qenë të dhunshme ndaj policisë dhe shkatërrimtare ndaj pronës së përbashkët. Prokuroria ndalon disa protestues, që në vështrimin tim, ata janë lojtar të euforisë së liderëve që i ndërzejnë turmat në veprime vandaliste. Prokuroria duhet të ndalojë fajtorët, që në rastin konkret janë organizatorët, shkaktarët e gjithë këtij cunami që po përgatitin aleatët e shkatërrimit të Shqipërisë. Aksioni i shkatërrimit të Shqipërisë, që kanë marrë si zotim opozitarët, i ka bërë më të motivuar për të qenë krenar dhe mburren para Shqiptarëve dhe ndërkombëtarëve për vendosmërinë dhe trimërinë e tyre. Kjo më kujton një fabul të Tagorës, kur arrëza i mburrej bletës në pyll: “se unë kam një thumb që kur pickoj helmoj dynjanë. Bleta heshte, nuk fliste. Pylli ndërhyri duke i thënë arrëzës, se vërtet që ti prodhon helm dhe helmon dynjanë, por ka një krijesë tjetër si bleta që jo vetëm nuk helmon, por dhe helmin tënd e shëron me mjaltin e saj”. Fabula s’ka nevojë për koment. “Kundrejt fajtorëve duhet qenë i ashpër pa egërsi dhe i butë pa lëshim”, Thotë Dyklo.

Zvicra është tronditur nga vrasja makabre e vogëlushit shqiptar në qytetin e Baselit nga një grua e moshuar 75 vjeçare.

Mediat më të rëndësishme botërore kanë përcjellë lajmin e kobshëm se një grua e moshuar 75-vjeçare ka therur për vdekje një djalë 7 vjeç shqiptar në Basel të Zvicrës. “The Guardian” shkruan se djaloshi u godit me thikë teksa po kthehej në shtëpi, shumë pranë shkollës së tij.

Fëmija u sulmua duke ecur vetëm në qytetin veriperëndimor të Bazelit. Mësuesi i djaloshit me origjinë nga Kosova e gjeti të miturit të shtrirë në tokë dhe kërkoi menjëherë ndihmë mjekësore. Pavarësisht përpjekjeve të mjekëve për ta mbajtur gjallë, 7-vjeçari nuk mbijetoi dot. Gruaja e moshuar ka pranuar krimin dhe u arrestua. Forcat policore të Baselit tha se hetimet për rastin vazhdojnë.

Si ndodhi ngjarja? Sipas hetuesve, djali po largohej nga shkolla në orën lokale 12:45 minuta në St Galler-Ring. Djali u plagos rëndë nga e moshuara me anë të një thike dhe u shtri në trotuar. Ai u gjet i vdekur nga mësuesi, që pak më vonë kaloi pak më tutje me biçikletë.

Edhe BBC shkruan për ngjarjen e rëndë në Zvicër, ku mbeti i vdekur një djalë 7 vjeç, sikundër edhe media të tjera të rëndësishme globale dhe europiane.


***


“Nëna e djalit nuk e ka ditur rastin si ka ndodhur deri në ora tetë e mbrëmjes, pasi që policia i ka thënë asaj një makinë e ka goditur. Ajo këtë ka kujtuar, sepse nuk e kanë lënë ta shoh djalin e saj”, tregon një i afërt i familjes.

“Ka dalë mjeku e i ka thënë ka vdekur nga hemorragjia, më tepër nuk i kanë dhënë informacione të emës së djalit. Nëna e fëmijës është në gjendje shumë, shumë të keqe“, sipas albinfo.ch nga burime të afërta të familjes.

Thuhet se nëna ka qenë në shtëpi duke pritur djalin për drekë, ndërsa babai në punë.

“Ajo ka pasur fëmijën e vogël më temperaturë në shtëpi dhe nuk ka dalë dot ta pres vogëlushin”.

Nëna e vogëlushit të vrarë ka 7 vite që jeton në Zvicër, kurse babai vogëlushit është rritur në Basel. Vogëlushi ka mbaruar shkollën në ora 12 dhe ka qenë rrugës për në shtëpi për pushimin e drekës.

“Ata jetojnë shumë afër shkollës. Banesa e tyre nuk është më larg se 10 minuta në këmbë nga shkolla deri në shtëpi”, tregon një burim.

“Fëmija ka mbaruar shkollën në ora 12, kurse trupi i tij është gjetur rreth orës 12.30 nga mësuesja e tij i shtrirë në tokë me hemorragji të madhe. E ka prerë në fyt”.

Kryeministri i shtruar në spital me emrin Mustafa? Rama i “përvishet" gazetarit Çim Peka

Kryeministri Edi Rama në komunikimin e tij në Facebook ka paralajmëruar se do të marrë masa ligjore duke publikuar të gjithë zyrtarët e opozitës dhe mediat që publikuan lajmin e shtrimit të tij në spitalin e Berlinit.

Rama tha se me këto lajme janë shqetësuar miqtë në Shqipëri, por edhe ata ndërkombëtar.Kryeministri tha se ishte për të qeshur fakti i lajmit të publikuar se ai në Gjermani ishte regjistruar me emrin Mustafa Rama.
Rama iu drejtua gazetarit Çim Peka, i cili e përhapi këtë lajm, duke e etiketuar si Çim Kadriu dhe duke paralajmëruar një padi për të.

“Me keqardhje për shqetësimin që është krijuar shumë kujt dhe shumë kujt në këtë faqe, s’më mbetet vetëm ti mëshiroj ata që sajuan këtë histori. Dhe duke qenë se ndryshe nga kafshët për ta ka ligj edhe ata i kanë shkelur në mënyrë flagrante, do t’u kërkoj të përgjigjen në gjyq dhe të paguajnë sajesën që shqetësoi një dynja me njerëz. Por ky është një tjetër rast që ju miqtë të kuptoni se sa keq tallet me ju, me të vërtetën me detyrën, bota e Qimkadrinjve.
Më vjen keq cilin do që i klikon dhe i sheh këto egërsira që e përdhunojnë përditë e për natë të drejtën e informimit dhe për të debatuar me të vërtetë. Ata që ndjekin rrugëhumburit e dëshpëruar, e merrni vesh e sa për të qarë hallin jeni që mbështesni njerëz që sajojnë sëmundje për mua që t’ju japin kurajo juve. E kuptoni se në çfarë pike ka arritur që një Qimkadri që flet në emrin tuaj, ju tregon se unë qënkam shtruar prej katër ditësh në Gjermani me emrin Mustafa Rama, dmth me një emër fallco dhe me mbiemrin tim. Për të qeshur për mua dhe për të qare me ju”, ka thënë Rama.

SHQIPTARËT NË STUDIMET GJERMANE

Historia dhe gjuha e shqiptarëve, një “terra incognita” për Evropën shkencore të periudhës së Rilindjes evropiane, u bë relativisht vonë objekt i një interesimi të gjallë dhe hetimi shkencor, për arsye se Shqipëria ende nuk ishte një shtet i pavarur ose autonom, e rrjedhimisht, historia dhe kultura e saj u pa vetëm në kuadrin e një entiteti më të gjerë politik, të Perandorisë Osmane. Për shkak të mungesës së të dhënave për Shqipërinë dhe shqiptarët gjatë një periudhe të mesjetës (shekulli VI deri XI), prejardhja e shqiptarëve, në studimet gjermane, u bë objekt i një debati të gjatë shkencor. Studimi i gjuhës shqipe për të arritur në përfundime mbi prejardhjen e saj e të shqiptarëve filloi qysh me filozofin dhe matematikanin gjerman Lajbnicin (Gottfried
Wilhelm Lajbniz, 1646-1716) dhe me historianin suedez Tunman (Hans Erich Tunmann, 1746-1778; profesor në universitetin e Halles në Gjermani).
Tunman është një nga albanologët e parë. Në veprën e tij Hulumtime për historinë e popujve të Evropës Lindore (1774) bëhen orvatjet për të shpjeguar prejardhjen e shqiptarëve dhe të gjuhës së tyre. Sipas tij, bazuar në dokumentet e lashta greko-latine e bizantine, del se shqiptarët mesjetarë janë vazhdues autoktonë të ilirëve. Studimi i parë gjerman, e njëkohësisht evropian, rreth prejardhjes së gjuhës shqipe e të shqiptarëve i takon filozofit më të madh të kohës së tij – Lajbnicit. Këtë përpjekje ia kishte kërkuar bibliotekari i Bibliotekës Mbretërore të Berlinit, ku tanimë ishte themeluar Akademia e Shkencave e Prusisë. Për prejardhjen e gjuhës shqipe Lajbnici bën fjalë në tri letra që tanimë njihen si “Letra shqiptare” të cilat ai i dërgonte bibliotekarit të Bibliotekës Mbretërore të Berlinit.
Në letrën e dytë të datës 10 dhjetor 1709 Lajbnici e quan shqipen “gjuhë e ilirëve të lashtë”. Enciklopedisti i gjuhëve – Lajbnici – thotë se kishte shtënë në dorë një libër dhe një fjalor të gjuhës shqipe, të cilët dihet se janë “Doktrina e kërshtenë” (1618) e Pjetër Budit (1566-1622) dhe “Fjalori latinisht-shqip” (“Dictionarium latino-epiroticum”) (1635) i Frang Bardhit (1606-1643). Filozofi i madh, në etimologjizimet e fjalëve shqip operon me një koncept që do të formulohej shkencërisht rreth një shekull më vonë. Shekulli XVIII është shekull i iluminizmit. Më 1774 u botua në Lajpcig libri i Tunmanit Kërkime për historinë e popujve të Evropës Lindore, kushtuar historisë dhe prejardhjes së shqiptarëve dhe të rumunëve. Tunmani del si eksploratori i parë i Evropës shkencore në historinë e shqiptarëve. Tunmani kishte vënë në dorë Fjalorin latinisht-shqip të F. Bardhit dhe përkthimin shqip të Katekizmit të Belarminit nga Pjetër Budi.
Koncepti i familjes gjuhësore indoevropiane në formën e tij embrionale u parashtrua së pari nga Uiliam Xhons rreth 80 vjet pas letrës së Lajbnicit. Gjuhëtari gjerman, një nga themeluesit e linguistikës si shkencë e pavarur Franc Bop (Franz Bopp, 1791-1867) është i pari që argumentoi se shqipja bën pjesë në trungun e gjuhëve indoevropiane.
Filozofi, shkrimtari dhe teoricieni i historisë së shekullit XVIII Johan Gotfrid Herder (Johann Gottfried Herder, 1744-1803) në veprën e tij “Ide për historinë e njerëzimit”, 1784-1791), bën fjalë edhe për popujt e sotëm të Evropës e të botës. Herderi në këtë vepër thotë për shqiptarët: “Ata nuk janë aspak të huaj, por një popull i lashtë i familjes evropiane”. Kjo ide e Herderit pohon autoktoninë e popullit shqiptar. Për Herderin, shqiptarët janë popull me histori të lashtë; dhe shqiptarët rrjedhin prej ilirëve.
Në vitin 1850, profesori i Universitetit të Berlinit August Shlajheri (1821-1868) vërtetoi karakterin indoevropian të shqipes.
Studiuesi dhe albanologu gjerman Jozef Riter fon Ksilander (Josef Ritter Xylander,1794-1854) është autor i veprës Gjuha e shqiptarëve (Die Sprache der Albanesen oder Schkipëtaren,1835). Në kohën kur është botuar vepra në fjalë e Herderit, për Evropën shkencore ishte bërë e njohur edhe pikëpamja që mohonte autoktoninë e shqiptarëve (rrjedhimisht edhe prejardhjen ilire të tyre) nëpërmjet autorëve bizantinë Laonik Halkokondilit (rreth 1425-1490, i vetmi athinas të cilin e njeh historia e letërsisë bizantine) dhe historianëve kishtarë Le-Quien dhe Assemani, që i bënin shqiptarët të ardhur gjatë mesjetës, i pari nga Alba e Italisë, kurse dy të tjerët – nga Albania e Kaukazit. Herderi është autori i tretë gjerman ( njëkohësisht edhe evropian) që shprehet në favor të prejardhjes ilire të shqiptarëve.
Studimet rreth Shqipërisë e shqiptarëve hyrën në një fazë të re pas themelimit të pashallëqeve shqiptare – autonome, sidomos të pashallëkut të Janinës, udhëheqësi i të cilit, Ali pashë Tepelena (1740-1822), një nga figurat më madhore dhe më komplekse të kombit shqiptar, synoi jo vetëm autonominë nga Porta, por edhe krijimin e një shteti të pavarur që do të shtrinte sovranitetin e tij mbi të gjitha trojet e banuara nga shqiptarët. Ekzistenca e pashallëqeve faktikisht autonome i dha një impuls të fuqishëm zgjimit të vetëdijes kombëtare të shqiptarëve dhe idesë së një shteti kombëtar shqiptar dhe bëri të njohur Shqipërinë si një entitet i veçantë politik brenda Perandorisë Osmane, si një objekt hetimi për Evropën shkencore.
Në pashallëkun e Ali pashë Tepelenës u vendosën për herë të parë përfaqësues diplomatikë të fuqive të mëdha, fillimisht të Francës e të Anglisë, të cilët u morën me problemet shqiptare bashkëkohore dhe të së kaluarës, duke lënë vepra interesante.
Konsull i përgjithshëm i Francës në Janinë u emërua Pukëvili. Ky ndoqi nga afër e për shumë vite veprimtarinë politike të Ali pashë Tepelenës. Në veprat e tij jepen të dhëna të shumta mbi Shqipërinë dhe shqiptarët. Vepra e tij përshkohet nga një admirim për grekët dhe nga njëfarë denigrimi për shqiptarët.
Përfaqësues politik i Anglisë në Janinë u emërua Uilliam Martin Lik. Me këto punime bota shkencore evropiane mori në dorë një informacion të pasur për Shqipërinë si dhe nxitje për studimin e këtij vendi dhe të historisë së tij. Për qëllime njohëse dhe studimi do të shëtisnin në Shqipëri që nga poeti romantik anglez Xhorxh Gordon Bajroni (George G. Byron, 1788-1824) dhe miku i tij Xhon Kam Hobhaus (1786-1869) deri te dijetari francez Ami Bue dhe arkeologu francez Leon Hezej. Në këngën e dytë të poemës së vet Shtegtimet e Çajld Haroldit (1812-1818) Bajroni vlerëson traditat burrërore, trimëritë, fisnikërinë dhe mikpritjen e shqiptarëve.
Rreth problemit të prejardhjes së shqiptarëve u shprehën vetëm Pukëvili dhe Liku. Qëndrimet e tyre janë krejtësisht të kundërta. Studiuesi francez pranon pikëpamjen fantastike të shprehur nga historianët kishtarë Le Quien dhe Asemani nga mesi i shekullit XVIII.
Në fillim të shekullit XIX Anglia dhe Franca kishin interesa politike, ekonomike dhe ushtarake në Mesdhe dhe në perandorinë Osmane, duke përfshirë edhe provincën shqiptare të saj. Në atë kohë Rajhu gjerman ende nuk kishte interesa të këtilla ekspansioniste në rajon. Por në “klubin” osman të fuqive evropiane shpejt do të futet Austria. Që nga vitet 40 të shekullit XIX edhe Austria do të kishte në Janinë përfaqësuesit e saj konsullorë. Në fillim të shekullit XIX problemi i prejardhjes dhe i gjuhës së shqiptarëve u bë objekt i hetimit shkencor për arbëreshët e Italisë, të cilët tani kishin hyrë në etapën e një zgjimi të vetëdijes për kombësinë e lashtë së cilës i përkisnin.
Së pari Nikollë Keta (1742-1803) në veprën “Etimologji të gjuhës shqipe” argumentonte autoktoninë e shqiptarëve dhe prejardhjen ilire të tyre. Në “Annales des Voyages” (vol. III, 1809) (Analet e udhëtimeve) të botuar nga Malte-Brun, studiuesi arbëresh Engjëll Mashi (1758-1821) botoi punimin “Ese për prejardhjen e zakonet dhe gjendjen aktuale të kombit shqiptar” duke argumentuar prejardhjen ilire dhe autoktoninë e shqiptarëve.
Kur më 1835 Uilliam Martin Lik nisi të botonte në Londër veprën e tij “Udhëtime në Greqinë e veriut”, në Frankfurt-mbi-Majn, doli nga shtypi libri i gjuhëtarit bavarez Jozef Riter fon Ksilander Die Sprache der Albanesen oder Schkipëtaren, në të cilin duke u mbështetur në 3500 fjalë të shqipes solli argumente themelore në të mirë të prejardhjes së lashtë indoevropiane të saj, duke hedhur poshtë pikëpamjen për prejardhjen tatare ose kaukaziane të saj dhe duke u shprehur se shqipja është bijë e ilirishtes dhe shqiptarët – pasardhës të ilirëve. Ai argumentoi se shqipja nuk ka lindur nga ndonjë përzierje mekanike e gjuhëve romane.
Ksilanderi studimin e gjuhës shqipe arriti që ta vërë në nivelin e gjuhësisë krahasimtare bashkëkohore. Me Ksilanderin përfundon etapa e parë e studimeve gjermane mbi Shqipërinë dhe shqiptarët.
Studiuesi dhe albanologu gjerman, njëri nga themeluesit e shkencës së albanologjisë Johan Georg fon Han (1811-1869) i lindur në Jenë, gjatë udhëtimit në Shqipëri dhe Greqi, njohu shqiptarë dhe arbëreshë. Emërimi i tij si konsull i Austrisë në Janinë në vitin 1847, i dha atij mundësinë që t’i kushtojë thuajse tërë jetën e tij aktive si studiues i popullit shqiptar nga i cili ishin shkëputur arbëreshët në mesjetë. Hani është autor i veprës monumentale për historinë dhe botën shqiptare në përgjithësi “Studime shqiptare” (Albanesische Studien, Jena, 1954). Më vonë botoi veprën Udhëtim nëpër viset e Drinit e të Vardarit (1867-1869).
Në veprën Studime shqiptare Hani thotë: “Meqë shqiptarët nuk janë sllavë dhe nuk lidhen ngushtë me ndonjë nga popujt e tjerë që njohim, meqë burimet fare të pakta që kemi nuk flasin për ndonjë shtegtim tjetër (veç atij sllav), i cili të ishte aq i madh sa të krijonte një popull të madh, duhet pranuar se shqiptarët e sotëm janë banorët e hershëm parasllavë të atij vendi .” Më 1868 Hani boton në Vjenë veprën Udhëtim nga Beogradi në Selanik. Ai riformulon pikëpamjen e tij për autoktoninë e shqiptarëve. “Ne mund të pranojmë në mënyrë të padiskutueshme se shqiptarët e sotëm janë pasardhës të ilirëve dhe të epirotëve të lashtë” (vepra e cituar, f. 228). Në këtë vepër ai përshkruan vise të banuara nga shqiptarë në Kosovë, Maqedoni e Serbi, njeh prejardhjen dardane të kosovarëve, njeh autoktoninë e shqiptarëve në trevat e banuara prej tyre në Maqedoni në shekullin e kaluar. Argumentimi i autoktonisë së shqiptarëve nga Hani ngjalli një reagim të menjëhershëm nga ana e kundërshtarëve të autoktonisë.
Më 1855 u botua teza e doktoraturës e studiuesit Nikokles në Universitetin e Hajdelbergut në të cilën nga pozita antishkencore ai përpiqet të argumentojë pikëpamjen mitike të ardhjes së shqiptarëve nga Albania e Kaukazit në periudhën e mesjetës, që ishte paraqitur së pari nga historianët kishtarë një shekull para tij.
Punimi i Nikoklesit mori përgjigje shkencore në vitin 1857 nga historiani dhe helenisti i shquar gjerman i mesit të shekullit XIX – Jakob Filip Falmerajeri (Jakob Philipp Fallmerayer, 1790-1861), i cili tregoi karakterin antishkencor dhe fantastik të punimit në fjalë. Në veprën e tij në tri pjesë Elementi shqiptar në Greqi, 1857, Falmerajeri përshkruan situatën e studimeve rreth historisë dhe prejardhjes së shqiptarëve, duke na dhënë tablonë në të cilën duket qartë dominimi i pikëpamjes së autoktonisë mbi atë të aloktonisë, një dominim në nivel shkencor të argumentimit.
Falmerajeri zbulon vitalitetin e lartë të popullit shqiptar, qëndresën e tij të jashtëzakonshme ndaj asimilimit kulturor dhe etnik dhe e konsideron popullin shqiptar si një shembull të gjallë të faktit që një popull luftarak është në gjendje të mbijetojë edhe përballë rrebesheve më të egra të historisë. Falmerajeri është edhe autor i veprës Historia e gadishullit të Moresë. Ky ishte i pari që dëshmoi në mënyrë shkencore praninë e elementit shqiptar në Greqi.
Në vitet 40 të shekullit XIX gjuha shqipe u bë objekt studimi për figura të tilla të shquara botërore të gjuhësisë krahasimtare siç ishin Franc Bopi (1791-1867), profesor në Universitetin e Berlinit dhe August Shlajheri (1821-1868).
Më 1843 F. Bopi shqyrtoi numërorët dhe përemrat e shqipes dhe arriti në përfundimin mbi karakterin indoevropian të shqipes, duke konfirmuar përfundimin e J. R. fon Ksilanderit.
Më 1850 August Shlajheri, i njohur si themelues i teorisë së pemës gjenealogjike në gjuhësinë e krahasuar indoevropiane dhe rikonstruktuesi i gjuhës protoindoevropiane, kishte provuar karakterin indoevropian të shqipes, duke i dhënë asaj një vend të afërt me greqishten. Më 1855 Bopi e hodhi poshtë pikëpamjen e Shlajherit rreth lidhjeve të ngushta të shqipes me greqishten. Ky ishte një përfundim i rëndësishëm edhe për lëvizjen patriotike shqiptare gjatë Rilindjes sonë Kombëtare, sepse sillte një argument shkencor kundër propagandës së megali idesë rreth një lidhjeje të lashtë prejardhjeje të përbashkët e kulturore të shqiptarëve me grekët.
Qysh në vitin 1861 arkeologu francez Leon Hezej (Leon Heuzey) vizitoi dhe përshkroi një sërë qendrash të lashta, ish-koloni greke të lashtësisë. Edhe studimet për gjuhën shqipe filluan të dalin përtej kufijve të Gjermanisë.
Gjuhëtari slloven Franc Miklosiç (1813-1899), profesor në Universitetin e Vjenës, nga vitet 60-70 të shekullit XIX u mor me historinë e shqipes (së cilës ai i njohu prejardhjen ilire) dhe me problemet e marrëdhënieve të shqipes me gjuhët e tjera në fushë e leksikut.
Po kështu nga vitet 80 të shekullit XIX gjuhëtari çek Jan Urban (1848-1923) u mor me problemet e gjuhës e të folklorit shqiptar.
Nga mesi i shekullit XIX në historiografinë gjermane dhe atë botërore po ngrihej figura e njërit prej historianëve më të mëdhenj të kohëve moderne, Teodor Memesen-it. Në punimin e vitit 1850 Dialektet e Italisë së Jugut ai arriti në përfundimin mbi lidhjet e mesapishtes me ilirishten dhe me shqipen. Në veprën madhore të tij Historia e Romës, epirotët e lashtë të prirë nga Pirua ai i mbiquan “shqiptarë të lashtësisë”. Jemi tani në kohën kur gramatikanët e rinj (Junggrammatiker) kishin formuluar ligjet e përgjithshme të evolucionit fonetik të gjuhëve.
Për shqipen ky moment arrin kulmin me botimin në vitin 1891 të Fjalorit etimologjik të gjuhës shqipe nga profesori austriak dhe albanologu Gustav Majer-i (1850-1900).
Majeri hapi rrugën e studimit të fonetikës historike të gjuhës shqipe në të cilën më vonë do të jepnin kontribute themelore figura të tilla të gjuhësisë si Holger Pedersen-i (1867-1953; gjuhëtar dhe shkencëtar danez, albanolog), Norbert Jokli (1877-1942; pedagog dhe studiues austriak, albanolog) e deri te Eqrem Çabej (1908-1980) dhe studiues të sotëm si Erik Hempi, Martin Huldi etj. Në vitin 1877 në Gjermani del studimi i parë antropologjik për shqiptarët e, me të bashkë, nis dhe antropologjia e shqiptarëve. Udhëhapës në këtë degë të albanologjisë do të jetë një figurë e shquar e shkencës së shekullit XIX, patologu dhe antropologu Rudolf Virhov (Rudolf Virchov,1821-1902) i njohur si themeluesi i patologjisë qelizore. Ai botoi në Berlin punimin Mbi kraniologjinë e ilirëve. Shqiptarët, kafkat e të cilëve i pat studiuar, Virhovi i identifikon me ilirë.
Nga fundi i shekullit të kaluar Helbig-u zbuloi se emrat e njerëzve që hasen në mbishkrimet mesape në shumë raste janë thuajse të njëjtë me antroponimet ilire të bregdetit lindor të Adriatikut. Mesapët ishin një fis joitalik që në Italinë Jugore, në pjesën lindore të siujdhesës apenine, kishin emigruar nga Epiri dhe Iliria. Ata ishin një degëzim i trungut të popullit ilir. Për t’i deshifruar mbishkrimet mesape, dijetarët vendosën ta shfrytëzojnë shqipen.
Studiuesi gjerman S. Buge në vitet 90 të shekullit XIX botoi punimin Mesapishtja dhe shqipja ku ai, në evolucionin fonetik dhe në leksik, midis gjuhës së mesapëve të lashtë dhe shqipes së sotme zbulon një sërë përputhjesh.
Në fillim të shekullit XX pasuan studime të tjera si ai i studiuesit italian F. Ribeco (F. Ribezzo).
Në vitet 30 të shekullit XX pasuan studimet e gjuhëtarit gjerman A. fon Blumental, kurse në vitet 60 të atij shekulli – studimet e O. Has-it. Historia dhe gjuha e ilirëve u njoh me një konsensus të kënaqshëm ndërkombëtar si histori dhe gjuhë e paraardhësve të shqiptarëve. Kërkimet në këtë fushë, duke nisur nga fillimi i shekullit XX formojnë një fushë të veçantë të dijes, të njohur si ilirologji.
Një ndër përpjekjet më të hershme për ta parë gjuhën e ilirëve në një kontekst të dyfishtë, si paraardhëse të shqipes e në marrëdhëniet e saj indoevropiane u bë nga gjuhëtari i shquar gjerman e një nga helenistët më të mëdhenj – Paul Kreçmeri në kryeveprën e tij Hyrje në historinë e gjuhës greke (1896), ku problemet e ilirishtes trajtohen në unitetin e tyre me shqipen dhe mesapishten.
Shkencëtarët gjermanë ishin Prometheu që nxori dritën e së vërtetës nga terri i mosdijes.
Para monumentit që ata kanë ngritur në fushën e historisë dhe të gjuhës shqipe, shqiptarët përulen me mirënjohje të thellë.
SHQIPTARËT DHE AMI BUE, FRANSUA PUKËVIL, MARTIN LIK

Me shqiptarët dhe me Shqipërinë janë marrë edhe studiues të tjerë, si për shembull etnografi, natyralisti dhe udhëtari francez Ami Bue (Ami Boué, 1794-1881). Ky bëri udhëtime në Evropë dhe në Ballkan, e në veçanti në Shqipëri. Me interes për çështjet shqiptare janë veprat: Turqia evropiane, Paris 1840 (Esquisse géologique de la Turquie d’Europe) në katër vëllime dhe Përmbledhje udhëtimesh në Turqinë evropiane, Vjenë 1854, në dy vëllime.
Në to paraqet të dhëna për historinë politike dhe ekonomike të Shqipërisë si dhe për demografinë, për veçoritë e kulturës materiale dhe shpirtërore të shqiptarëve. Ndonëse ka dhënë disa vlerësime të diskutueshme, të dhënat e tij kanë vlerë njohëse historike.
Me shqiptarët dhe Shqipërinë është marrë edhe ushtaraku anglez Uilliam Martin Lik (William Martin Leake, 1777-1860). Ky ishte përfaqësues politik i qeverisë angleze pranë oborrit të Ali pashë Tepelenës në fillim të shekullit XIX. Është autor i dy veprave në gjuhën angleze: Kërkime në Greqi (Researches in Greece, 1854) dhe Udhëtime në Greqinë e Veriut (Travels in Northern Greece), 1835, në katër vëllime. Në veprën e parë, përveç materialeve të ndryshme me karakter ekonomiko-shoqëror dhe politik, me interes për Shqipërinë, jep edhe shënime mbi gramatikën shqipe në bazë të një punimi të hartuar nga mësuesi Jan Evstrat Vithkuqari (1755-1822) si dhe mbi një fjalor të gjuhës shqipe.
Udhëtime nëpër Greqinë e Veriut e Likut është një vepër themelore për historinë e Shqipërisë jugore, nën sundimin e Ali pashë Tepelenës, me informacione historike, gjeografike, ekonomike, gjuhësore, etnografike, arkeologjike etj. që shtrihet në kohë – nga e sotmja deri në lashtësinë klasike. Këtu bie në sy njohja e burimeve të lashta greke e romake lidhur me trojet e Shqipërisë së jugut.
Liku arriti në përfundimin se shqiptarët janë autoktonë në trojet e tyre qysh nga fillimi i epokës historike.
Shqiptarët kanë qenë objekt interesimi i studiuesit francez Fransua Pukëvilit (François Charles Hugues Laurent Pouqueville, 1770-1838). Ky ishte mjek, natyralist, diplomat, historian dhe arkeolog. Ishte konsull i përgjithshëm i Perandorisë e më pas i Mbretërisë franceze në Janinë dhe në Patra. Ndoqi nga afër veprimtarinë politike të Ali pashë Tepelenës. Njihet si historiani më i rëndësishëm i çerekut të parë të shekullit XIX për pashallëkun e Janinës. Vizitoi edhe një pjesë të madhe të Shqipërisë, duke udhëtuar nga Janina në Shkodër.
Në veprat e tij Udhëtim nëpër Greqi (Voyage de la Grèce, Paris 1820) dhe Historia e ringjalljes së Greqisë (Histoire de la regénération de la Grèce) jep të dhëna të çmueshme për vendin, për popullin si dhe për shtresat shoqërore të Shqipërisë jugore. Ndonëse armik politik i vezirit të Janinës, provoi më së miri synimet e Ali pashë Tepelenës për shkëputje nga Perandoria Osmane.
Duhet shtuar se vlerësimet e Pukëvillit që nxin personalitetin e vërtetë të Ali pashë Tepelenës nuk i kanë qëndruar kritikës bashkëkohore dhe asaj të mëvonshme. Pukëvilli ishte një filogrek i përbetuar. Me shkrimet e veta ai e mbështeti pavarësinë e Greqisë nga Perandoria Osmane dhe u konsiderua si arkitekt i filohelenizmit në Evropë e sidomos në Francë.

Xhelal Zejneli