Prof.Dr.Enver Bytyçi
Në Kosovë po vijon debati për krijimin e qeverisë së re. Të drejtën e e mandatit për qeverisje e ka partia ose koalicioni që ka marrë më shumë vota dhe sigurisht që kjo ka të bëjë me partitë PDK-AAK-Nisma. Presidenti i vendit ka detyrim kushtetues t’i japë mandat këtij koalicioni që ai ta krijojë qeverinë e re.
Po a do të mund ta bëjë këtë Ramush Haradinaj?! Eshtë pak e komplikuar. Atij nuk i mjafton vetëm lista serbe, e cila ka deklaruar se nuk do të koalicojë me këtë grupim. Me listën serbe dhe pakicat e tjera numri i deputetëve në parlament shkon në 59. Zotit Haradinaj i duhen 61 vota për t’u bërë kryeministër. Nuk po hamendësoj për ndonjë abstenim në radhët e PDK-së, e cila e ka traditë krijimin e vështirësive në kësi procesesh. Atëherë atij i duhet si partner LDK ose Vetëvendosje. Të dyja këto parti kanë deklaruar se nuk bëjnë koalicion me PDK-në e zotit Thaçi e zotit Veseli. Vetëvendosje për shkaqe të pozicionit të saj antikorrupsion, program të cilin ia paraqiti elektoratit të saj. Ndërsa LDK për shkak të paqëndrueshmërisë së koalicioneve të mëparshme fajëson për këtë pikërisht PDK-në.
Megjithatë ka eksponentë të LDK-së që do të duan ta realizojnë për të disatën herë një koalicion LDK-PDK, në rastin konkret edhe me AAK-në dhe Nismën. Këta zëra mesa duket duan që të nxjerrin nga përgjegjësia e humbjes kryetarin e LDK-së, Isa Mustafa. Zoti Mustafa nuk kandidoi në listën e deputetëve të LDK-së. Fillimisht kjo u mor si modesti e tij. Në fakt po rezulton se ai nuk donte të thellonte dështimet e mëparshme. Po të kandidonte do të merrte aq vota sa Sabri Hamiti e Vjosa Osmani do të ishte shume më lart se sa kreu u partisë. Në këto kushte Vjosa do të kishte asin nën mëngë për ta larguar menjëherë Isën. Ndërsa moskandidimi ia ka krijuar atij mundësinë që të mjegullojë situatat. Në këtë lloj mjergulle ai dhe përkrahësit e tij nxisin partinë të bëjë koalicion me PDK-në, me qëllim që zoti Mustafa t’i thotë anëtarësisë së “Ne nuk kemi humbur, ne jemi në pushtet”. Ndoshta ai ka ofertë nga zoti Veseli për detyrën e kryetarit të parlamentit ose të zv.kryeministrit. Zoti Veseli do ta dëshironte shumë një bashkëqeverisje me zotin Mustafa, sepse e sheh atë si aleat për të eleminuar një ditë në formën e një puçi institucional kryeministrin e kandiduar, zotin Haradinaj. Pra në këtë pikë përputhen interesat dhe intrigat e politikës së djeshme.
Por LDK duhet të ndryshojë, duhet të rinovohet, duhet të ketë një lidership të ri, i cili të afrojë figurat kontribuese të saj, të bashkëpunojë me këto figura, t’i respektojë ato, sepse në këtë mënyrë respekton trashëgiminë e saj dhe veten e saj. Në këto kushte një koalicion me PDK-në do të ishte vetëvrasje. Do të pengonte për të ndërtuar të ardhmen e saj dhe do ta sillte në një situatë të eleminimit si parti parlamentare.
Më e mira është që LDK të mësohet të qëndrojë në opozitë. Në këtë mënyrë do të rritej, do të freskohej, do të kishte kohë dhe mjete të mjaftueshme për t’u rikthyer fuqishëm në skenën politike të Kosovës. Ndërkaq një koalicion i saj me Vetëvendosjen nuk do t’i sillte dëmet që sjell një koalicion me PDK-në, gjithësesi do bëhej pengesë për rritjen e saj. me Vetëvendosjen PDK ka më shumë afërsi sesa me PDK-në. Lidhja Demokratike ka qenë besnike e koalicioneve, ka programe progresive zhvillimi në ekonomi, kurse Vetëvendosja ka një vrull të padëshmuar për qeverisje. Kombinimi i eksperiencës së LDK-së dhe vrullit të Vetëvendosjes do të ishte mundësia e vetme e zhvillimit dhe përparimit të gjithanshëm të Kosovës. Në këtë kuptim, është interes i Kosovës që LDK dhe Vetëvendosje të bëhen bashkë për qeverisjen e vendit. Por do të ishte interes i LDK-së qëndrimi i saj në opozitë, duke e lënë Vetëvendsjen t’i bashkëngjitet koalicionit ë partive të dala nga lufta.
Megjithatë një koalicion midis Vetëvendosjes dhe LDK-së do të vinte në rend, vetëm pas dështimit të zotit Haradinaj për të krijuar qeverinë e re. Kjo natyrisht kërkon kohën e vet, por jo pa limit. Më pas duhet ardhur te formula Vetëvendosje-LDK, gjithnjë nëse Albin Kurti do ta refuzonte një lidhje me PDK-në, siç edhe ka deklaruar. Skemën për të pranuar zv.kryeministrin e ministrin e Jashtëm zoti Kurti nuk ka gjasa që ta pranojë. Me LDK-në ai është e do të duhet të jetë kryeministër i vendit, së paku përmes një rrotacioni 2+2 vite. Këtë skemë mund t’ia ofrojë edhe PDK, por nuk ka për ta pranuar zoti Haradinaj.
Përfundimisht duket se qeveria e re do të ketë dy aktorë, njëri i ri, Vetëvendosja, dhe tjetri i vjetër, LDK plus pakicave. Me këtë numër deputetësh vendimmarrja në parlament do të ishte solide dhe e pacënuar. PDK, AAK dhe Nisma do të mbeteshin në opozitë, e ndërkaq me kalimin e kohës mundet që zoti Hardinaj dhe zoti Limaj të shkëputeshin prej opozitës, duke iu bashkëngjitur koalicionit qeverisës. Kosova do kishte kështu një shans më shumë për të ndryshuar në rrugën e zhvillimit dhe integrimeve euro-atlantike. Natyrisht që zoti Kurti do të duhet të pozicionohet qartë në vijën politike të njohjes dhe konsolodimit të shtetit të Kosovës, gjë që kushtëzon edhe ndryshimin e koncepteve sa i përket bashkëpunimit rajonal, si kusht i integrimeve euro-atlantike.
