2021-12-04

Shmangia e përgjegjësive ligjore për dështimet e rrjeteve sociale


 

Facebook-u dhe shumë rrjete të tjera sociale përdorin algoritmet e kompjuterit për vlerësimin dhe rekomandimin e përmbajtjes. Ata qeverisin atë çka shfaqet në ballinën e përdoruesit. Ideja e Haugenit është që të largohen këto mbrojtje në rastet kur përmbajtja kryesore e drejtuar nga algoritmet favorizon angazhimin masiv nga përdoruesit mbi sigurinë publike.

Ligjvënësit amerikanë po parashtrojnë propozime për frenimin e gjigantëve të mediave sociale, duke kufizuar mbrojtjen e tyre të fjalës së lirë kundër përgjegjësisë ligjore.

Përpjekjet e tyre po vijnë pasi ish-menaxheri i produkteve të Facebook-ut prezantoi rastin kur sistemi i kompanisë zgjeroi urrejtjen e ekstremizmin online, si dhe dështoi në mbrojtjen e përdoruesve të rinj nga përmbajtjet e dëmshme.

Sinjalizuesja, Frances Haugen, pritet të renditet nga ana e propozimeve të ligjvënësve në seancën dëgjimore të mërkurën. Zbulimet e saj të mëparshme i kanë nxitur përpjekjet legjislative dhe rregullatorët në të gjithë botën për qëllimin e shkatërrimit të gjigantit teknologjik dhe ajo kishte bërë një sërë paraqitjesh së fundmi, para ligjvënësve dhe zyrtarëve evropianë të cilët po hartojnë rregulla për kompanitë e mediave sociale.

Haugen, shkencëtare të dhënash, e cila ka punuar për Facebook, në njësinë për integritetin qytetar, mbështeti çdo pohim të saj me një grumbull dokumentesh të brendshme të kompanisë, që i kishte kopjuar fshehurazi dhe ua dha ato rregullatorëve federalë dhe Kongresit.

Kur ajo e kishte bërë paraqitjen e saj të parë publike këtë vjeshtë, duke bërë një dënim të gjerë të gjigantit të rrjetit social para një nën-komisioni të Senatit për Tregti, ajo kishte mendime se si platformat e Facebook-ut mund të ishin më të sigurta me urdhra për veprime nga Kongresi. Ajo e ka refuzuar idenë e të shkatërruarit kompaninë gjigante, ashtu siç shumë prej ligjvënësve po bëjnë thirrje, duke favorizuar në vend të kësaj mjetet juridike.

Më së shumti, ata përfshijnë ndalime të reja në mbrojtjet afatgjata legale për fjalime të postuara në platformat e mediave sociale. Si ligjvënësit republikanë, ashtu edhe demokratët kanë bërë thirrje për zhveshjen e disa mbrojtjeve të siguruara nga një depozitë në ligjin 25-vjeçar, përgjithësisht i njohur si Seksioni 230, që mbron kompanitë e internetit nga përgjegjësia e asaj se çka postojnë përdoruesit.

Facebook-u dhe shumë rrjete të tjera sociale përdorin algoritmet e kompjuterit për vlerësimin dhe rekomandimin e përmbajtjes. Ata qeverisin atë çka shfaqet në ballinën e përdoruesit. Ideja e Haugenit është që të largohen këto mbrojtje në rastet kur përmbajtja kryesore e drejtuar nga algoritmet favorizon angazhimin masiv nga përdoruesit mbi sigurinë publike.

Ky është mendimi prapa aktit të drejtësisë kundër algoritmeve dashakeqe, që u prezantua nga një demokrat i lartë i Dhomës rreth një javë pasi Haugen dëshmoi në panelin e Senatit në tetor. Projektligji do t’i mbante përgjegjës kompanitë e mediave sociale me heqjen e mbrojtjes së tyre, sipas Seksionit 230 për rekomandime të përshtatura te përdoruesit, që mendohet se po shkaktojnë dëme. Platforma do ta humbte imunitetin në rastet kur “me vetëdije ose pa të” promovon përmbajtje të dëmshme.

Një komitet i Energjisë dhe Tregtisë së Shtëpisë së Energjisë do të mbajë të mërkurën një seancë dëgjimore për projektligjin dhe legjislacionet e tjera të propozuara për të ndaluar abuzimet në platformat e rrjeteve sociale. Demokratët e lartë në komitet, përfshirë edhe kryetarin e Frank Pallone të New Jersey, parashtruan projektligjin që synonte algoritmet.

“Komiteti ka parë dëshmi gjithnjë e në rritje të asaj që kompanitë ballafaqohen me zgjedhjen mes të bërit më shumë para ose të mbrojturit e shëndetit publik dhe sigurisë, e që ata vazhdojnë të zgjedhin paratë”, ka theksuar Pallone së fundi. “Mungesa e transparencës në këto kompani ka pasoja të rënda për të gjithë amerikanët. Koha për vetrregullim ka mbaruar. Kongresi tani duhet të bashkohet në mënyrë dypartiake për të shqyrtuar me mend propozimet që sjellin llogaridhënie reale”.

Disa ekspertë, që mbështesin rregullore më të rrepta të mediave sociale, kanë thënë se ky legjislacion mund të ketë pasoja të paqëllimshme. Nuk është mjaft e qartë se cila sjellje e algoritmeve specifike do të çojë në humbjen e mbrojtjes së përgjegjësisë, kështu që, ata sugjerojnë që rregullat të jenë më të rrepta për të parë se si kjo funksionon në praktikë e duke çuar në mosmarrëveshje të gjera mbi atë se çka mund të bëjë në të vërtetë.

Platformat Meta, emri i ri i kompanisë Facebook, ka anuluar komentimin mbi legjislacionet e propozuara. Kompania ka sqaruar se prej kohësh ka mbrojtur rregulloret e përditësuara.

Themeluesi i Meta-s, Mark Zuckerberg, ka sugjeruar ndryshimet që do t’u jepnin platformave të internetit vetëm mbrojtje ligjore nëse ato mund të dëshmojnë se sistemet e tyre për identifikimin e përmbajtjeve të paligjshme janë në gjendje të keqe. Kjo kërkesë mund të jetë më e vështirë për platformat më të vogla teknologjike dhe ato që sapo janë krijuar, duke i bërë kritikët të akuzojnë se kjo do të favorizonte Facebook-un menjëherë.

Kompanitë e tjera të mediave sociale kanë kërkuar kujdes në çdo ndryshim legjislativ në nenin 230.

Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)

Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës.  Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...