NGA DITARI I NJË LUFTËTARI

Natën e parë mbrrimë në Brigadën 138 "Agim Ramadani". Ishim pakëz të lodhur për arsye se kishim bërë disa kilometra këmbë, duke ecur deri në cakun tonë. Vetë isha i rraskapitur sepse ishte hera parë që po ecja në malet e Shqipërisë, që ishin aq të larta e të thepisura. Natën e parë na ndanë në disa dhoma. Na takoi të flejmë në dhomën e "Batalionit Diverzant e Vëzhgues" apo, si e quanin ata, "B.D.V. DELTA". Në atë dhomë shporeti me dru ishte i ndezur dhe nxente shumë...






Kur u zgjuam të nesërmën, ata të BDV-së kishin dalë për të vrapuar dhe pastaj për të ushtruar tërë ditën. Ne kishim pushim si ushtarë të rinj, të sapoardhur. Këtë e mirëpritëm duke fjetur tërë ditën. Pas ushtrimeve që i kishin kryer ushtarët e BDV-së, ata erdhën tek ne, dhe filluam të njoftohemi. Në atë dhomë z. Kasim Uka ishte më i moshuari. Gati të gjithë ushtarët në këtë dhomën ishin të rinj, 17 deri 27 vjeçarë. Një rast që më preku pamasë qe, kur z.Kasim filloi të më çmonte si ushtarë të "moshuar", kështu që ai më liroi nga disa punë të mirëmbjajtjes së dhomës. z. Kasimi e mirrte përgjegjësinë për të gjithat punët që duheshin kryer në dhomë, por nuk ishin kryer gjatë kujdestarisë sime. Edhepse ai ishte në atë dhomë më i moshuar se unë!

Me këtë ai shprehte respektin e tij të pafund ndaj atyre që kishin ardhur nga Perëndimi për të luftuar për Kosovën... Pas një kohe, unë u caktova në njësitin kundërajror "Shqiponjat". Por, kjo dhomë e "Shqiponjave" ishte përplot me ushtarë të tjerë, kështu që u vendos të qëndroj aty ku ishim deri më tani, pra në BDV-ë. E, si ushtar i BDV-së z.Kasim ishte më i dalluari. Dhe për atë njeri të gjithë kishin respekt të madh... Para se të thehej kufiri, kishim për detyrë të bartnim armatim, natën, prej bazës së dytë ku ishim dhe ta dërgojmë afër kufirit shqiptaro-shqiptar, ku e kishim bërë një llojë "bunkeri" me dru, që shiu të mos e lag armatimin. Këtë punë e kryenin ata që ishin më të shlodhur. Gati tërë kohën si vullnetarë e kam parë të ndjerin z.Kasim, edhe pse ishte më i vjetëri se unë e të tjerët.

Tre-katër ditë para së të thehet kufiri shqiptaro-shqiptar, më thirrën në Kukës, t’i ndreq disa kompjuterë, pasi që kisha dijeni për kompjuterë... Atë ditë kur u thye kufiri i mallkuar, dëgjova në Radio-Kukës që kishin vdekur disa ushtarë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. U mërzita pa masë. Nuk e mirrja me mend fare se njëri nga këta mund të ishte edhe i ndjeri z. Kasim. Kur të nesërmën erdhi z. Nasim Haradinaj dhe më tregoi se kush kishte vdekur gjatë thyerjes së kufirit, gati sa s’më ra pika në zemër! Kishte rënë heroikisht shoku, vëllau, e trimi i UÇK-së, z.Kasim Uka. Atë e kishte rrokur plumbi i armikut serb mu në ballë dhe kishte mbetur i vdekur në vend. Të nesërmën u nisa me disa ushtarë që kishin ardhur nga Perëndimi (ata ushtarë janë në këtë foto si më poshtme) dhe shkuam për në Koshare, buzë kufirit, pra në bazën e UÇK-së.

Luftëtari i ndjerë z. Kasim Ukaj tashmë ishte i varrosur në Bajram Curr.

I përjetshëm qoftë kujtimi për të!

NË KOSHARE

(Kushtuar shokut të armëve, Kasim Ukës)

Lotët që i pata
mi hoqi dora jote e ftohtë
prej varrit
Lirinë që e patën në zemër
e solle me gjak
E çka bëra unë?
të lashë në atë Koshare të zezë.

POEZI TË ZGJEDHURA NGA PRIMO SHLLAKU

Poeti Primo Shllaku u lind në Shkoder me 16 dhjetor 1947. Shkollen fillore e kreu ne qytetin e lindjes. Pasi mbaron studimet ne Universitetin e Tiranës për gjuhë-letërsi shqipe, me propozim të Prof. Dr. Eqerem Çabej, emërohet pedagog pranë këtij universiteti, por për arsye të cuditshme, ky emërim anullohet.

Më pas emërohet në Institutin e Lartë Pedagogjik të Elbasanit (sot Universiteti Aleksandër Xhuvani), por për arsye të transferimit të familjes së tij në Shkoder, e refuzon detyrën e pedagogut për të filluar si mësues në zonën e Shllakut (Shkoder), jashtë profilit për të cilin ishte arsimuar.

Prej andej në shkollën pyjore e më pas në atë industriale. I martuar që prej vitit '78, me dy fëmijë, familja për Primon është një guaskë e fortë, brenda së cilës ai ka mundur të mbajë gjalle punën dhe idetë si krijues.
Djali i regjisorit, Artistit të Popullit Lec Shllaku, nipi i përkthyesit të famshëm Gjon Shllaku dhe vëlla me aktorin e teatrit "Migjeni", Bruno Shllaku, Primo që prej fillimviteve '90-të jeton dhe punon në Greqi.

Ndër veprat më të rëndësishme përmendim vëllimet poetike "Lule nate" dhe "Hana e njelmët e ditës". Etj

 

ALEKSANDRA

Shkojnë autobusat nëpër natë.
Zhurma e njenit duket si gjellë
që heshtaz valon.
Ai të zbret te pragu i derës sime.
Ti sjell me vete mollë,
shkrepse
dhe trokitje padurim




DYSHI

Isha i marrë kur besoja
Se dashunia vjen.
Jo. Dashunia ikë,
Ikë gjithmonë.
Dashunia s'ka ftyrë.
Ka vetëm shpinën.
Ajo jeton në shtjerrje gjithëherë,
Jeton në zgrip ndonjiherë.
Si jeta.
Jeta e vogël, (la vie mineure)
Që zgjat.
Kjo jetë e vogël, e bame prej ne të dysh.
Dhe prej gjithë të dyve të tjerë që janë.
Dyshi.
Numri ma i madh i botës.
I pamatë.
Botë e futun në gjoks.
Botë që shtjerret.
Botë që rri në zgrip.
Botë që zgjat.
Prandej isha i marrë kur besoja
Se dashunia ikë.
Jo, dashunia vjen.
Kthehet e vjen prap.
Ndoshta?




NJI PLAGE

Qe, ky ishte gjaku im.
Nji çast ma parë ai vraponte nëpër zemër.
Merre këtë gjak dhe vene në qiellin tand
si diell.
Në s'ban,
vene si hanë.
Në prapë nuk ban, vene siç asht,
si gjak
që disa çaste ma parë
vraponte në zemrën time
dhe ndoshta atje i pa,
n'errsinën e kuqe,
sytë
e tu plot drit




GOSTIA

Ne ishim pak
Dhe kishim pak me thanë.
Dielli ishte përshkue nëpër tavolinën tonë
dhe ishte ndalë te pasqyrat.
Vetëm frutat s'i kishte zanë hija.
Dora ndiqte copat e diellit
deri te cepi i tavolinës që mbaronte me zgrip.

Ne pinim ujë të ndêjun,
ndonji dëshironte me heshtë
dhe na e lênim të heshtte
ndërsa dielli i radhës e prekte në shpinë.

Flisnim për motin, për thojzat,
për pikturat me karbon e teatrin.
Flisnim për kambët e Maries.
Ra fjala për frutat që po mbaronin,
u përmendën ato që do të delnin.
Pak ishim që donim të flisnim.
Të tjerët rrinin aty të papranishëm.

Flisnim për ditën që shkurtohet.
Flisnim për freskun e darkës.
Flisnim për gjoksin e Maries.

Na ishim pak,
Askush s'kishte ma qejf të fliste.
Dikush vërejti se këtë radhë
Fjalët kishin sosë para ushqimeve.
Krismat n'tavolinë ishin metalike,
Krueset e dhambëve ishin mbarue të gjitha.

Flisnim për Marien, për vdekjen e saj,
Ra fjala për vorrin.
S'e di se kush tha se ajo ishte skelet tashma.
Lëvizje kambësh nën tavolinë.
Ky ishte shêj se fjalët,
nëse s'kishin mbarue,
ishin kah mbarimi.

Na flisnim për Marien,
për jetën e saj, për fundin,
pinim kafe me thithje të gjata
dhe pyesnim vetveten
nëse do të delte nji tjetër si ajo?




REJA, MALI DHE TI

Ne fund te rruges qe more
erdhi nje shenj kohe
qe mbetet
ti, mali dhe reja.
Ishit vetem te tre.
Vetem.
Bota qe terheqe.
Mes jush frynte nje ere e ftohte pa cak.
Ju shikova
dhe diku thelle ne mue
dicka e vogel u keput.
Ju ndejtet aty te ngrime,
te ardhun prej thellesise se castit
derisa e rrahuna e qerpikut tim
ju shtyu edhe nje hap.
Mbi ecjen tuej te ngadalte,
te shpejte,
te pame dhe ta papame
shuhet ngadalte,
kujtimi
i atij casti
tashma
te harruem.





NE VETEN E DYTE

Ti
i vetmi kujtim i dites tjeter
Ti
E vetmja pasqyre e diellit te zhdukun.
Ti
ma pershperitesi burim i drites.
Ti
shkallare e imet drite qe ngjit kah inteligjenca.
Ti
e vetmja cice e nje shtatoreje te pazbulueme.
Ti
syni endacak i nje trendafili qe jeton moshen e vet blu.
Ti
tel i trashe kontrabasash i shkurdisur nder huj.
Ti
send i ndritshem qe vala hedh ne plazhet e qiellit.
Ti
syni ma i habitun
ma i madh
ma kureshtar i krejt femijenise sime.
Ti
cerdhe e fresket dallendyshash
qe zemra nis pa pushim drejt botes.
Ti
pashkez e lumtun mbi faqen e erret te gjithesise.
Vete shterpe, por dashnore e dashnoreve.
Zemren prush
synin freski.
Ti
e vetmja qe s'e njeh lamtumiren.
Ti
sy i celun me vese mbi nja balle teper tue nderrueshem
Ti qe ne gjuhen time amtare ke emrin tingellues:
HANA




BASHKEKOHES

Kemi linde bashke
dhe koha
per ty njelloj kalon.
nje minut yti
per nje minut timin
ose, per saktesi,
nje minut yti
per gjashte dhjete sekonda te jetes sime kalon,
vjen, barazohet e shkon.
Po.
Cdo casti i imi
asht i njajti cast i yti
a thue se gojet tona
mbi te njajten cice
thithin njeheresh ranen e amshte te zgjatjes se sendeve.
Nje dite do ta marrim vesh
se e vetmja gja qe kishim te perbashket
deri ne fund
ishte saktesia e persosun
se cdo dite e imja
ishte saktesisht e njajta dite e jotja
dhe se, pa e dite,
na kishim jetue kohen e njeni-tjetrit
me titullin ma te lehte te botes:
"bashkekohes"
Me duej pra, se dielli asht njeni prej nesh.
Me duej se ky yll qe pershperit ate heshtjen e vet blu
ndoshta asht nje fill i keputun drite
e Koha s'rrjedh ma per te.
Me shih si nje gja
qe ma kurre nuk do te perseritet mbi toke,
si nje qe ndave me te
saktesisht
e barabar
cdo thermi te kohes tande.

Dyert tona jane te verbeta
dhe syte nuk mund te shtrengojne.
Keta sy qe ndeshen, pyeten
por qe s'preken, s'njihen.
Ah, gati vdekja!
E une kam me te dashte
si due token.
ate toke
ku muzat e vdekuna nuk lane skelet
por bar mbi syte e pleqve




DUER TE PAMUNDUNA

Anes Luka

Kam mall me i pa duert e mia.
Kam mall me i zberthye nje pulle te njohun.
Kam deshire me u krye diku te thembra.
Kam deshire ta deboj kete mize te syni.
Duer mbi tavolinen e nje dasme
Duer te medha ku pushon koha
Duar ere te papritun mbi pemet e prehjes
Duer qe ndezin nje qiri
Duer qe shkruajne ne ajer figura blu
Duer mbi grunin e ri e te vjeter
Duer mbi tavolina, kercenuese dhe andrrimtare
Duer qe rreshqasin pa shkrue
Duer mbi qytet
Duer qe marin nje hane
Duer te besdishme qe s'i se ku t'i futesh.

Kam mall me i pa duert e mia
Kam mall me i ferkue duert e mia
Kam deshire me hape dere ne doren time
Kam nevoje me i shtri duert e mia perpara.
Por duert e mia jane te lidhuna mbrapa.

Duer te shendosha
Duer skeletike
Duer qe s'kane asgja
Duer qe kane gjithcka pikersiht se nuk kane asgja
Duer qe dashunohen
Duer qe urrehen sepse nuk njihen
Duer qe nuk duhen sepse nuk njihen
Duer te vemendshme
Duer te vdekuna nga vemendja
Duer qe dallojne buzen nga thembra
Duer qe humbasin ne pyjet e flokeve
Duer te vdekuna pa zberthye nje gushe
Duer te ndrojtuna ngjyre rranje
Duer qe do te donin me qene duer.

Kam mall me i pa duert e mia
kam deshire me shkrue nje emen
Kam deshire me preke
dicka me dashje
Asht koha me tregue me gisht.

Por duert e mia ende s'kane linde ...




GJUETARE

Binte shi ate dite
Dhe femijet do te shkonin per zogj
Nder xhepa llastika dhe gure
Gure te zgjedhun te rrumbullaket

Ate dite shiu s'kishte pushue
por femijet e kishin lane te shkonin
Kercitnin guret neper xhepa
Shkrehnin llastikat ne te thate.

Varg u nisen femijet neper shi
Shoshokut i shkelnin thembrat
Grate shihnin ne enderr fundin e tyne
Burrat shihnin cigaret deri afer thonjve.

Nje per kacube rrinin femijet neper prita
Shiu u lagte floket, duert, syte e shpinen
i njajti shi binte mbi zogjte e strukun
Prandej rrinin thelle ne zemer te ferrave.

Priten me ore femijet kalimin e ndonje zogu
Iu ngrine gishtat ne lastika te pashkrehuna.

Me shi u kthyen femijet, m eshi ashtu si dolen
Neper ajrin blu te dites qe mbaron
i fshehen rrobat, kepucet, i ndrydhen teshtimat
Por askush s'i pyeti, si qysh e tek.

Nen shi shkuen, nen shi erdhen
Me gure u nisen, m egure u kthyen
Zogjte kishin mbetur prej shiut nder skuta
Ai shi prape binte krena te tyne ne shtreten.


SIMFONI

Moxarti asht semunde.
Puthjet mund te mbaronin.
Moxarti lengon.
Une gjeta fjale te reja.
Moxarti dha shpirt.
Ne kemi nje cast lodhjeje per kujtimin tone.
befas Moxarti ngjallet
Nje tjeter simfoni po lindet.
Kesaj here autoret jemi na.




KEPUCET

Me vrisnin kur ishin te reja
Tashti
qe kamba i ka ba per vete,
jane vjetrue.
Ishte nje cast vec,
kur s'me vrisnin fort
e s'ishin te vjetra fort.




KRYET E GJELIT

Ne livadh kryet e nje gjeli qe kendonte.
Syni i poshtem
mbi bar te ashper
qe ther si fjale.
Syni i siperm
drejt nje qielli te gjanev si heshjte.
Shikimi i tij si pyetje retorike.
Qielli, e vetmja liri.
Heshtja e vetmja shkence.
Dashunia i vetmi dimension.




KRIM I PERSOSUN

Nje diktatori

E mbolli aren e Buzeqeshjes me miser te verdhe gjeorgjian
Nxorri jashte ligji Pasten e Brushen e dhambeve.




PESHKU I VOGEL

Ate dite lumi po shterrte.
Mbeti pa grope
peshku
dhe perhere e ma i vogel
bahej rrethi
i rruges se tij

Nje diell i nalte
ia merrte ujin gropes,
nje toke e rreshkun
ia thithte ujin gropes.
Peshku
rrotullohej perhere e ne rrathe ma te vegjel,
ma ta vegjel.
Shpina e tij e murrme
u duk si gunge mbi uje.
barku i tij ndeshi ne zall.
Nje diell i nxehte ia thithte ujin,
nje zall i rreshkun ia vidhte ujin
peshkut.
Ky peshk i vogel
s'mund te rrinte ma vec ne bark.
Syni i tij shihte ne ajer,
tjetri vec koken e turbullt.
Mbas pak ai mbeti,
hasi ne toke
dhe miza celiku iu ndalen mbi sy.
Ai u hodh.
Diku nder make
stuhia kish shperthye
me shi e me rrebesh.
Ujenat e qiellit,
te bame ujenat e tokes,
po vinin neper zall
ne drejtim te peshkut te vogel
qe luftonte me mizat prej celiku.
Lekura po i thahej peshkut
me nje blu te panjohun.
Uji po vinte
me ballin e vet te shkumezuem,
po vinte drejt peshkur.
Ai perhere e ma rralle perpelitej.
perhere e ma fort ...
Dicka si jeta a vdekja
e shqetesonte peshkun e vogel.
Uji po mberrinte
tue e lage zallin me shkumen e vet kakao.
E ndieu peshku rropamen e ujit
qe po vinte afer,
e ndjeu ...
Ah, po te arrije, po te arrije ...
U ngrit peshku nalt me furi,
mizat u shperndane,
trupi ju njom.
Furia e vales
e shtyu ne nje amull.
U peshtet per breg
dhe, me gojen e hapun,
merrte nje fryme me zor.
Erdhi uji, erdhi uji,
i dha vetes peshku,
por trupi s'iu bind ma.
brenda tij sendet po ndaheshin.
I dha prape vetes qe te ndreqej.
Dicka si truni a zemra a muskujt
nuk i punonin ma peshkut.
Erdhi vone ky uji erdhi vone.
Te vinte atehere kur u duken te parat miza.
Atehere te kishte ardhe ...
Mizat prej celiku u duken prape.
Kesaj here peshku ishte i tyne ...




FUNDI I KSAJ VERE

Ajër i palëvizun
dhe erna të mshefta
që bajnë me mërdhitë ujnat e fundit të kësaj vere.
Gjinkallat sharrojnë zhegun e lodhun,
ndërsa plepat djalosharë bisedojnë atje në majë,
me gjuhën e ndonjë gjethi që s’mbshet ma.
Dhe shtati i tyre avullon nëpër zhegun
me sytë e picërruem
Pjesazhet janë ba të pjerëta
dhe malet janë ngjitë në qiell me lehtësi shpijake,
ndërsa syni i reshkun kërkon pemët e fëminisë,
hijet e përhershme
dhe ujnat e fundit të kësaj stine.
Gjithçka shtihet përpara
nën dorën time që s’mund të zgjedhë
dhe hija e saj fort i përngjet
melankolisë dhe urave të saj që më lidh me botën.
Një diell mizor
që ka zenë vend tamam mbi lëkurën time të pambrojtun,
ma thith nga mendje karvanin e duerve të sime shoqje
që shkojnë të lahen ndër brigjet,
ku reh vala e gjakut tim.
Kjo dritë e fundit të verës
që sytë e si depërton,
më rrzon në shpinë,
më ngroh, më pështjell me nji lbyrje të madhe e të gjatë,
që mue më topit si një dashuni e re
e ndryshme dhe e pa përmbajtshme.


LULE NËN BORË

Po të niste
atë natë papritmas me ra borë,
do të delja shpejt me i mbledhë
të gjitha lulet
që rrejti mot i mirë
Do ti fusja në vathë kto lule,
të gjitha si dele të buta,
të bardha e të bindura...
Të këputuna.
E vatha do të ishte nji buqetë e madhe
me erna të lehta,
andërruse, shtegtuse, dëshpëruse.
Vdekja i përngjet një lulje të bardhë,të ftohtë si ajo bora
që atë natë mund të niste papritmas me ra.
por i përngjet dhe vathës ku delet janë lule
e ajo vetë buqet.
I përngjet erës së çdo lulje të kputun,
që shpirti i del, e i bahet aromë.
Po të niste atë natë,
papritmas me ra borë,
do të delja shpejt me ndejë
dhe unë nën borë me lulet.

Kepucet


Me vrisnin kur ishin te reja
Tashti
qe kamba i ka ba per vete,
jane vjetrue.
Ishte nje cast vec,
kur s'me vrisnin fort
e s'ishin te vjetra fort.

Kryet e gjelit


Ne livadh kryet e nje gjeli qe kendonte.
Syni i poshtem
mbi bar te ashper
qe ther si fjale.
Syni i siperm
drejt nje qielli te gjane
si heshjte.
Shikimi i tij si pyetje retorike.
Qielli, e vetmja liri.
Heshtja e vetmja shkence.
Dashunia i vetmi dimension.

Peshku i vogel


Ate dite lumi po shterrte.
Mbeti pa grope
peshku
dhe perhere e ma i vogel
bahej rrethi
i rruges se tij
Nje diell i nalte
ia merrte ujin gropes,
nje toke e rreshkun
ia thithte ujin gropes.
Peshku
rrotullohej perhere e ne rrathe ma te vegjel,
ma ta vegjel.
Shpina e tij e murrme
u duk si gunge mbi uje.
barku i tij ndeshi ne zall.
Nje diell i nxehte ia thithte ujin,
nje zall i rreshkun ia vidhte ujin
peshkut.
Ky peshk i vogel
s'mund te rrinte ma vec ne bark.
Syni i tij shihte ne ajer,
tjetri vec koken e turbullt.
Mbas pak ai mbeti,
hasi ne toke
dhe miza celiku iu ndalen mbi sy.
Ai u hodh.
Diku nder make
stuhia kish shperthye
me shi e me rrebesh.
Ujenat e qiellit,
te bame ujenat e tokes,
po vinin neper zall
ne drejtim te peshkut te vogel
qe luftonte me mizat prej celiku.
Lekura po i thahej peshkut
me nje blu te panjohun.
Uji po vinte
me ballin e vet te shkumezuem,
po vinte drejt peshkur.
Ai perhere e ma rralle perpelitej.
perhere e ma fort ...
Dicka si jeta a vdekja
e shqetesonte peshkun e vogel.
Uji po mberrinte
tue e lage zallin me shkumen e vet kakao.
E ndieu peshku rropamen e ujit
qe po vinte afer,
e ndjeu ...
Ah, po te arrije, po te arrije ...
U ngrit peshku nalt me furi,
mizat u shperndane,
trupi ju njom.
Furia e vales
e shtyu ne nje amull.
U peshtet per breg
dhe, me gojen e hapun,
merrte nje fryme me zor.
Erdhi uji, erdhi uji,
i dha vetes peshku,
por trupi s'iu bind ma.
brenda tij sendet po ndaheshin.
I dha prape vetes qe te ndreqej.
Dicka si truni a zemra a muskujt
nuk i punonin ma peshkut.
Erdhi vone ky uji erdhi vone.
Te vinte atehere kur u duken te parat miza.
Atehere te kishte ardhe ...
Mizat prej celiku u duken prape.
Kesaj here peshku ishte i tyne ...

Përgatiti:Flori Bruqi

Poetët shqiptar takohen në Prishtinë

Tre poetë shqiptar, ishin dje pjesë e një takimi letrar me studentë, kritik letrar, studiues të gjuhësisë, shkrimtarë dhe njerëz të artit e të librit në Prishtinë.
Takimi, që kishte për qëllim prezantimin e poetëve Primo Shllaku, Ledia Dushi dhe Manjola Brahaj, njëkohësisht përcolli mesazhin e vlerave të gegërishtes para publikut prishtinas.
Pjesë e orës letrare ishin edhe Ag Apolloni, Adem Gashi dhe Adil Olluri, të cilët shpalosën më shumë detaje rreth veprimtarisë krijuese dhe për profilet e poetëve nga Shqipëria. Me të tillë frymë vijoi ora e rezervuar nga Art Center, për poetët shqiptarë, të cilët shkëputën vargjet më të bukura nga veprimtaria e tyre krijuese letrare.
“Poetja Ledia Dushi ka seleksionuar lexuesin duke shkuar drejt lexuesit të elitës me një inteligjencë gjuhësore drejt përsosmërisë. Në pamje të parë duket si lojë e autores për ta shprehur abstrakten sa më mirë. Ledia ka arritur te pazëshmen të padukshmen duke bërë që mendimi abstrakt të afrohet me pjesën e dukshme pra me vargjet”,-është thënë ndër të tjera për poezitë e poetes nga Shkodra. Ndërsa për poetët e tjerë të ftuar, kritikët kanë vënë në pah një mungesë pozitive domosdoshmërie për tu kushtëzuar në kohë. Ku poezia nuk e ndjen nevojën e një sfondi, por jeton përtej kohës. Ndryshe Primo Shllaku ka botuar deri tani pesë libra, ndër të cilët tre vëllime poetike, një libër me refleksione dhe një studim për poetin e madh Martin Camaj. Ndërsa poezitë e para Dushi i shkroi kur ishte 14 vjeçe. Në vitin 2009, ajo boton librin me poezi “Me mujt me fjet... me kthimin e shpendëve”. Manjola Brahaj vjen nga tropoja. Në ''Çmimet Kombëtare të Letërsisë 2010'' ka fituar çmimin ''Migjeni'' me vëllimin “Vajtimi i Kalipsosë”, si poete debutuese.
Shkruan dhe boton artikuj dhe shkrime kritike në shtypin kosovar dhe shqiptar.

Duhet edituar krijimtaria e artistëve të rënë

Secila komunë i di më së miri gjërat për secilin dëshmor, apo të humbur, për të cilin duhet përkujdesur për trashëgiminë e tij kulturore, artistike apo shkencore. Nëse nuk do ta bënin këta, atëherë lind pyetja, kush duhet ta bëjë mbledhjen, sistematizimin dhe prezantimin komplet të veprimtarisë së tyre?

 

BEDRI HALIMI

Disa emra të kulturës e artit, derisa ishin gjallë, me veprimtarinë e vet i kanë bërë nder artit e kulturës shqiptare. Tashmë për arsye se ata nuk janë më në mesin e të gjallëve, dikush duhet të përkujdeset për veprimtarinë e tyre, që ajo të mos mbetet në harresë. Këtë, në radhë të parë duhet ta bëjnë institucionet përgjegjëse komunale, duke filluar nga kryetarët e komunave përmes drejtorateve përkatëse të tyre, e deri te nivelet më të larta të Qeverisë, përmes Ministrisë së Kulturës. Nëse nuk do t’i bënin këta, atëherë lind pyetja, kush duhet ta bëjë mbledhjen, sistematizimin dhe prezantimin komplet të veprimtarisë së tyre? Të rënët nuk kanë nevojë më për krijimtarinë e tyre, po për atë kemi nevojë ne, për t’u mbetur trashëgim edhe gjeneratave të reja.



Gjakova duhet të përkujdeset për ruajtjen e interpretimeve të Esat Bicurrit dhe veprimtarisë shkencore të prof. dr. Bardhyl Çaushit


Këngëtari njohur i muzikës popullore, Esat Bicurri, siç dihet, është vrarë nga forcat serbe më 5 maj 1999. Ai ka lënë pas vetes shumë këngë popullore të interpretuara, të cilat gjenden të shpërndara në arkiva të ndryshme të ish RTP-së. Deri tani Komuna e Gjakovës për këtë këngëtar të njohur të këngës shqipe ka pagëzuar me emrin e tij një festival në Gjakovë, por fatkeqësisht edhe 12 vjet pas vrasjes së tij, Gjakova nuk i ka përmbledhur interpretimet e tij qoftë në CD, qoftë edhe në një DVD, në mënyrë që dashamirët e muzikës popullore ta kenë rastin që interpretimet e tij t’i kenë në fonotekën familjare. Ishte veprim i qëlluar i MKRS, që e mori iniciativën për veprimtarinë e Nexhmije Pagarushës, e cila padyshim se e meriton një gjë të tillë, por duke pasur parasysh faktin e fatit tragjik të jetës së Esat Bicurrit dhe talentit të madh të tij, do të ishte e udhës që Komuna e Gjakovës, përmes Drejtoratit të kulturës ta bënte këtë gjë, për ta nderuar jo vetëm emrin e paharruar të Esat Bicurrit, por edhe kulturën kombëtare. Gjakova ka traditë kulturore, që e dëshmoi edhe me koncertin madhor kushtuar veprimtarisë së Qamilit të Vogël, prandaj do të duhej të bënte përpjekje për ta nderuar këtë këngëtar emblematik, si dhe dashamirët e kulturës muzikore në përgjithësi.
Gjithashtu, Gjakova do të ishte mirë t’i botonte edhe punimet shkencore të prof. dr. Bardhyl Çaushit në libra të veçantë. Një intelektual i kalibrit të tillë çfarë ka qenë prof. Bardhyli, meriton gjithsesi një përkujdesje të tillë.


Mitrovica duhet të përkujdeset për ruajtjen e interpretimeve të Haki Misinit

E njëjta gjë vlen edhe për komunën e Mitrovicës, ku siç dihet, pushteti serb pati likuiduar në mënyrë mizore këngëtarin e njohur të muzikës argëtuese, Haki Misinin. Edhe ky këngëtar ka lënë në fonotekën e tij një varg këngësh argëtuese, të cilat janë të paharruara jo vetëm për gjeneratat e hershme. Ato kanë vlerë kurdoherë, prandaj një komunë e madhe si Mitrovica, ndonëse me probleme të mëdha, mund ta bëjë gjithsesi nxjerrjen e një CD-je dhe DVD-je me këngët e Haki Misinit. Fundja, ky është borxh i të gjallëve ndaj të vdekurve, sepse Haki Misini nuk ka më nevojë për këngët e tij, por për ato kemi nevojë ne.

Klina e Malisheva duhet të përkujdesen për ruajtjen e interpretimeve të Mujë Krasniqit e Beqir Gashit

Edhe komuna e Klinës duhet të bëjë përpjekje për grumbullimin në një CD, e pse jo edhe DVD, të interpretimeve të komandantit të njohur të UÇK-së, Mujë Krasniqit, tashmë dëshmor i kombit, i cili luftoi me pushkë dhe këngë. Ai, siç dihet, ra dëshmor me mikun gjithashtu këngëtar, Beqir Gashin (njërin nga bijtë e Sefës).


Kjo do të mund të bëhej edhe në bashkëpunim me Komunën e Malishevës, përmes drejtorateve për kulturë të këtyre dy komunave. Është i qëlluar organizimi i festivalit folklorik me emrin e Mujë Krasniqit në komunën e Klinës, por kjo nuk do të thotë se nuk duhet mbledhur me kujdes krijimtarinë e Mujës dhe Beqës. Ato i duhen jo vetëm historisë, por edhe dashamirëve të artit e kulturës.

Vitia e Gjilani duhet të përkujdesen për ruajtjen e krijimtarisë së Gursel Sylemanit e Agim Ramadanit në pikturë

Në Viti, punimet e Gursel Sylemanit, piktorit të talentuar, tashmë dëshmor dhe hero i kombit, do të ishte mirë të tuboheshin për t’u botuar në një libër të veçantë.
Gjithashtu, në Gjilan, i është botuar libri me poezi i luftëtarit dhe komandantit të shquar, Agim Ramadani, tashmë dëshmor. Vlen një përkujdesje institucionale edhe për pikturat e tij, të cilat ka mundësi të botohen në formë libri.


Me veprime të tilla, do të nderoheshin jo vetëm të rënët, por edhe trashëgimia kulturore e shkencore e tyre. Në këtë rast, ka mundësi që dikush të mos na kujtohet, për momentin, por secila komunë i di më së miri gjërat për secilin dëshmor, apo të humbur, për të cilin duhet përkujdesur për trashëgiminë e tij kulturore, artistike apo shkencore.

Duhen botuar librat e intelektualëve të rënë

BEDRI HALIMI

Në luftën e fundit në Kosovë, gjatë viteve 1988-1999, Serbia, përveç vrasjes së njerëzve të paarmatosur, vrau pleq, gra e fëmijë, nuk i kurseu as njerëzit e kulturës, disa prej të cilëve u likuiduan pa mëshirë, edhe pse ishin duarthatë. Edhe ata që luftuan me pushkë në dorë, por edhe ata që u morën nga shtëpitë e tyre, ku pastaj u likuiduan në kushte enigmatike, deri tani veprimtaria e tyre qoftë në lëmin e muzikës, qoftë në artin e të shkruarit, do përkujdesje. Dhe përkujdesja doemos duhet të jetë institucionale, për të dëshmuar edhe para vetes, edhe para popullit, por edhe para opinionit ndërkombëtar se Kosova di t’i çmojë dhe t’i ruajë vlerat e artit e kulturës, veçmas të atyre që nuk janë më fizikisht në mesin tonë. Janë të gjallët ata që duhet t’u dalin zot të rënëve, e Kosova duhet ta dëshmojë se vërtet ka të gjallë. Këtu më poshtë po i japim disa nga personalitetet e kulturës, për veprimtarinë e të cilëve duhet përkujdesje.


Rahoveci duhet të përkujdeset për ruajtjen e veprimtarisë shkencore të Ukshin Hotit

Gjithashtu, edhe letrat e burgut të Ukshin Hotit, ndonëse të botuara në ndonjë gazetë a revistë të kohës, deri tani nuk janë të botuara si libër i veçantë, që gjithsesi do të ngjallnin interes për lexuesit jo vetëm vendës. Kjo pashmangshëm kërkon edhe nevojën urgjente të botimit të kompletit të veprave të Ukshin Hotit, të cilat deri tani kanë mbetur të shkapërderdhura, siç është “Filozofia politike e çështjes shqiptare”, “Lufta e ftohtë dhe detanti”, si dhe punimet e shumta të tjera të tij. Për këtë çështje, rolin kryesor do të duhej ta luante në radhë të parë Komuna e Rahovecit, tashmë me kryetar të ri dhe energjik, por edhe instancat e tjera deri te Qeveria. Kjo gjë, pa dyshim, do ta sensibilizonte opinionin, jo vetëm vendës, por edhe atë ndërkombëtar, në zbardhjen e fatit të tij të pagjetur. Hezitimi dhe paraqitja e çfarëdo pengese në këtë drejtim, në radhë të parë, është nëpërkëmbje e dinjitetit të Ukshin Hotit. Logjika e kujtdoqoftë, se mos po i bëjmë keq Ukshinit me botimin e kompletit të tij, është vetëmashtrim. Është koha që fatin tragjik të Ukshin Hotit të mos e përjetojë edhe krijimtaria shkencore e tij. Serbia e di krejt çka ka shkruar Ukshin Hoti, prandaj përse kjo punë është zhagitur deri tani? Ukshin Hoti tërë jetën ia kushtoi çështjes kombëtare, duke u shkrirë për shqiptarizëm, prandaj ai u përket tërë shqiptarëve, kudo që gjenden ata. Urojmë që të gjitha këto të bëhen gjatë vitit 2011.

Drenasi duhet të përkujdeset për ruajtjen e krijimtarisë së Ymer Elshanit






Nga komuna e Drenasit është shkrimtari njohur për fëmijë Ymer Elshani, i cili, gjithashtu, u vra në prill të vitit 1999. Kjo komunë ka bërë organizimin e një manifestimi letrar “Sofra poetike”, që e mban emrin e Ymer Elshanit. Por, kanë kaluar 12 vjet dhe emri i tij meriton më shumë se kaq. Meriton që t’i botohet edhe kompleti i veprave të tij. Komuna e Drenasit ka përvojë në manifestime kulturore, që nga Revista e Folklorit Burimor e deri te “Sofra poetike”, prandaj botimi i kompletit të veprës së Ymer Elshanit do të ishte një larje e borxhit ndaj tij dhe, njëkohësisht, një kontribut në letërsinë shqiptare. Ja se çfarë deklaron poeti Xhevahir Spahiu në momentin kur, pas luftës, ka ardhur për herë të parë për ta vizituar Drenicën:
“Kur hymë në Drenicë, mbante erë shkrumbi e erë baruti. Ndalojmë në Drenas. Doja ta shihja vendin ku ishte vrarë poeti i njohur Ymer Elshani me gjithë familje. Në oborrin e shtëpisë së tij na pret një plak mbi të 70-tat, me qeleshe të bardhë në kokë e me një shall malësori. Ishte babai i poetit. Pasi përshëndetemi vëllazërisht, ulemi në tokë. Lotët na pushtuan. Të gjithë qanim. Ai qante pa zë, unë isha gati të vija kujën, por u përmbajta. Aty erdhi edhe i vëllai i Ymerit. -Kur erdhën policët serbë, fill u drejtuan nga ai grumbull me thëngjill,- tregon ai me dorë andej nga cepi i oborrit. Aty gjetën dorëshkrimin e një vepre të Ymerit kushtuar Skënderbeut, të cilin e asgjësuan. Nga dritarja e dhomës së punës së poetit dëshmor shikoja një kumbull. Një frymëzim i çastit ku më lindën disa vargje...Sakaq, kur mora vesh se ende askush nga Prishtina nuk e kishte vizituar këtë familje, nëpër mend më silleshin vërdallë pyetjet:
- A janë botuar të gjitha librat e Ymer Elshanit në Kosovë?
- Po në Tiranë?
- Kush do të kujdeset për to?
Për realizimin e të gjitha këtyre propozimeve për komunat e Rahovecit e Drenasit, përpos angazhimeve dhe organizimit që do të duhej të bënin drejtoritë komunale të kulturës, ato mund të gjenin edhe përkrahjen e donatorëve (firmave të ndryshme dhe individëve të vullnetit të mirë), si dhe përkrahjen për aq sa do të ishte e nevojshme edhe të Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sporteve të Qeverisë së Kosovës.

Shembujt e mirë që duhen ndjekur






Në këtë drejtim, Komuna e Podujevës ka bërë një hap të qëlluar në botimin e tre librave të gazetarit, luftëtarit dhe krijuesit Afrim Maliqi, tashmë dëshmor.

                                                         Në foto Afrim Maliqi

Ndërkaq, në Prizren, me ndihmën e bashkëluftëtarëve dhe të familjeve të dëshmorëve Xhevat Berishës e Remzi Ademajt, u janë botuar nga një libër.

Është mirë të veprohet kështu, siç është vepruar me të drejtë edhe me krijimtarinë e prof. Latif Berishës dhe të dr. Fehmi Aganit, duke ua botuar librat e tyre pas luftës.

Bedri Halimi :Me shkas: Si prezantohen vlerat e poezisë botërore nëpërmjet librave antologjikë

BEDRI HALIMI

Ndonëse interesimi për poezinë ka rënë pothuaj në pikën kritike, për shkak të gjendjes socio-ekonomike, kulturore dhe morale, në të cilën ndodhet Kosova dhe përgjithësisht shoqëria shqiptare, megjithatë bëhen përpjekje të caktuara për t’i prezantuar vlerat e poezisë në libra të veçantë. Kështu, për shembull, në disa libra përpiluesit e tyre i përdorin kriteret sipas shijes që kanë. Në disa libra të tjerë, përpiluesit e librit janë njëkohësisht edhe përkthyes të poezive. Kriteret e përzgjedhjes së këtyre poezive të autorëve të ndryshëm botërorë, para së gjithash, varen nga shija e përkthyesve. Në disa libra, duke dashur përpiluesi i librit të jetë sa më origjinal me vetveten dhe jo me autorin e përkthyer, e bën përzgjedhjen e poezive të papërkthyera, për t’ia sjellë opinionit lexues si një libër origjinal me vlera të reja. Në këto raste, dëmtohet autori i prezantuar nëpërmjet përzgjedhjes subjektive të krijimeve të tij, sepse mund të ndodhë që krijimet më të arrira, të përkthyera nga përkthyes të tjerë dhe të botuara në ndonjë libër tjetër, nuk përfshihen në antologjinë përkatëse.

Prezantimi i poezisë spanjolle, franceze...

Këtu më poshtë po i sjellim disa shembuj të botimeve të disa librave me poezi nga autorët botërorë:
Libri me titull “Poezi spanjolle të shekullit XX”, botuar që nga viti 1991 nga shtëpia botuese “Naim Frashëri”, është përgatitur dhe është përkthyer nga Aurel Plasari, i cili është munduar ta ruajë strukturën poetike të autorëve spanjollë. Po kështu, edhe libri me titull “Poezia franceze e shekullit XX-Antologji”, e përkthyer nga Anton Papleka, i botuar nga shtëpia botuese “Uegen” Tiranë 2003, është një libër që pasqyron krijimet e një numri të madh të poetëve francezë (81 sosh). Mirëpo, edhe në këtë libër, brenda 240 faqeve nuk mund të prezantohet mirëfilli secili autor i përzgjedhur. Madje ka shumë autorë që janë prezantuar edhe me nga një poezi të vetme. Në këtë libër nuk ndodh niveli i prezentimit të poetëve, siç ndodh p.sh në librin e përgatitur nga Aurel Plasari, me poezi spanjolle, i cili përmban 460 faqe, gjithsej me 61 autorë. Gjithashtu nga shtëpia botuese “Mësonjëtorja” (për çudi viti nuk i figuron askund), nga i njëjti përkthyes dhe përpilues i librit, botohet libri me titull “33 poetë francezë-poezi të përzgjedhura” , i cili brenda 215 faqeve bën përpjekje të prezantojë krijime nga krijimtaria e këtyre poetëve francezë.
Ndërkaq, në Kosovë, nga shtëpia botuese “Rilindja” qysh më 1988 është botuar libri me lirikë bashkëkohore frënge, i titulluar “Kurrizi i engjëllit”, i përzgjedhur dhe i përkthyer nga Muhamet Kërveshi. Ky libër brenda 270 faqeve përmban 22 autorë. Numri i poezive të prezantuara nga autorët është i mjaftueshëm, por jo edhe niveli i prezantimit. Aq më tepër, në qoftë se lexuesi i vëmendshëm do t’i lexojë krijimet poetike të të njëjtit autor, të përkthyera nga këta dy përkthyes, do të vërejë dallime edhe në strukturën e poezisë të të njëjtit autor.

Prezantimi i poezisë gjermane, italiane...

Në vitin 2000, nga shtëpia botuese “Logoreci”, është botuar libri me titull “Poezi gjermane, austriake, zvicerane”, zgjedhur dhe përkthyer nga gjermanishtja prej përkthyesit dhe studiuesit Petraq Kolevica. Ky libër, brenda 330 faqeve, mundohet ta paraqesë nivelin e poezisë gjermanofone nëpërmjet prezantimit të 46 poetëve gjermanë, 18 poetëve austriakë, 9 poetëve zviceranë, si dhe tre të tjerë që shkruajnë në gjuhën gjermane. Sado që si libër pretencioz, megjithatë nuk ia ka dalë në nivel të kënaqshëm që të paraqesë në formë antologjie poezinë gjermane, duke filluar që nga poezia popullore e shek XII e këtej.
Ky libër gjithsesi ka mbetur në nivelin e një panorame poetike dhe assesi antologjie (edhe përpiluesi i librit nuk e quan antologji). Prandaj, edhe shumë autorë në këtë libër prezantohen me shumë pak krijime (disa prej tyre edhe me nga një).
Ndërkaq, në Kosovë më 1988, nga redaksia e botimeve të Rilindjes, është botuar libri “Qumështi i zi i agimit” (lirikë e re gjermane), zgjedhur dhe përkthyer nga Isak Ahmeti, i cili në këtë libër brenda 190 faqeve mundohet t’i paraqesë vlerat poetike të 31 poetëve gjermanë. Në disa raste, ia del t’i prezantojë në nivel të kënaqshëm numerikisht disa autorë, kurse në disa stagnon, apo edhe ndonjë nuk e fut fare, si p.sh Herman Hesen.
Nga poezia italiane, në këtë rast vlen të përmendet libri “Poezi italiane e shek XX”, i përgatitur nga Klara Kodra dhe Donika Omari, ndërsa botuar nga shtëpia botuese “Elena Gjika”, Tiranë 2000. Ky libër brenda 380 faqeve përmban 50 autorë dhe mund të thuhet se është ndër librat më të realizuar, krahas librit të përgatitur nga Aurel Plasari me poezi spanjolle. Edhe pse ky libër nuk quhet antologji, i ka tiparet e një antologjie, megjithëse ndonjë autor prezantohet me shumë pak poezi.
Përzgjedhja e poezive nga këto dy studiuese është bërë me kujdes nga shumë përkthyes të ndryshëm, krahas edhe përkthimeve të veta.
Gjithashtu, në vitin 2005, nga shtëpia botuese “Plejad” është botuar libri “Antologji e poezisë italiane e shek. XIX-XX”, përkthyer dhe përgatitur nga origjinali nga Dritan Thomollari. Ky libër brenda 447 faqeve përmban 85 poetë dhe, ndonëse niveli i poezive të prezantuara është i kënaqshëm për autorët e prezantuar, megjithatë, do të ishte më e udhës sikur antologjitë e poezisë të ndaheshin brenda një shekulli, gjë që nuk është kështu në këtë libër.

Prezantimi i poezisë angleze, ruse...

Në vitin 2009, gjithashtu nga shtëpia botuese “Plejad”, është botuar libri “Antologji e poezisë në gjuhën angleze e shekullit XIX”, hartuar dhe përkthyer nga Dritan Thomollari. Ky libër brenda 320 faqeve përmban 35 autorë britanikë dhe 25 poetë amerikanë. Ndonëse hyn ndër librat e realizuar, megjithatë brenda tij do të ishte mirë sikur të prezantoheshin edhe poetë të tjerë nga Britania e Madhe (Skocia, Irlanda, Uellsi), si p.sh Xhojsi, edhe pse është më i njohur si prozator, etj. Gjithashtu, prezantimi i Emilly Dickinsonit në këtë libër nuk është fare adekuat, ngase autori, ndonëse është munduar të bëjë përzgjedhjen e pjesëve të poemës së saj, do të ishte mirë që të prezantonte edhe poezi të tjera me tituj të veçantë.
Në vitin 2003, në Tiranë, nga shtëpia botuese “Albin” është botuar libri me titull “Poezi anglo-saksone e shek XX”, përgatitur dhe përkthyer nga Azem Qazimi dhe Gazmend Krasniqi. Ky libër brenda 226 faqeve paraqet 34 poetë. Ndonëse numri i poezive është i kënaqshëm, niveli i përkthimit lë për të dëshiruar, ngase shumë poezi janë të pakuptueshme, saqë po t’ia heqësh emrin e autorit dhe t’ia ofrosh poezinë, cilësdo redaksi të botimeve, zor se do ta pranonte ndonjëra për ta botuar.
Në vitin 1999, nga botimet Dritëro është botuar libri “Shekulli i argjendtë”, shqipëruar nga rusishtja dhe përgatitur nga Dritëro Agolli. Ky libër brenda 556 faqeve prezanton 20 autorë rusë, ku niveli i prezantimit të secilit autor është i kënaqshëm, qoftë si emër, qoftë edhe si volum. Mirëpo, lind pyetja: a janë vetëm këta 20 autorë të letërsisë ruse që janë përfaqësuesit e vetëm të poezisë ruse të shek XIX? Sigurisht, jo. Ndonëse libër i arrirë, megjithatë vlen të theksohet se krijimet e shumë poetëve në këtë libër, për nga struktura, ngjasojnë me njëri-tjetrin dhe të lënë përshtypjen sikur nuk janë shkruar nga autorë të ndryshëm, por nga një autor i vetëm. Me fjalë të tjera, këto poezi ruse tingëllojnë nga pak Agollqe.
Në vitin 2007, nga shtëpia botuese “Uegen” Tiranë botohet libri me titull “Antologjia e poezisë ruse”, e përgatitur dhe e përkthyer nga Aleko Ballauri. Ky libër brenda 198 faqeve përmban 45 poetë rusë. Në të shumtën e rasteve, prezantimi i tyre bëhet me shumë pak poezi, kurse te disa prej tyre madje as nuk prezantohen fare titujt e poezive. Ndonëse përkthimet duket se janë funksionale, të pretendosh për antologji të poezisë ruse me kaq pak faqe, madje që nga shekulli XVII, është një pretendim që lë shumë për të dëshiruar.

Pretendimet për antologji botërore

Në vitin 2008 në SHBA, nga shtëpia botuese “Equinoxes Publishing House”, është botuar libri “Antologji e poezisë botërore e shek XX”, përzgjedhur dhe përkthyer nga Betim Muqo. Ky libër, i cili është ndër më voluminozët deri tani, brenda 600 faqeve i përmban krijimet e 135 poetëve nga vende të ndryshme të botës. Numri i madh i poetëve ia ka pamundësuar këtij përpiluesi të librit që t’i prezantojë autorët me më shumë krijime të tyre. Këtë e pranon edhe vetë përkthyesi. Ndonëse mund të konsiderohet si libër i suksesshëm, megjithatë, në disa gjëra çalon, ngase përzgjedhja e poezive është bërë kryesisht nëpërmjet internetit dhe jo nga librat e veçantë të autorëve të ndryshëm. Kjo d.m.th. se edhe përkthimet nuk janë bërë nga shumë gjuhë të botës, por kryesisht nga dy-tri sosh.
Në këtë libër, gjithashtu, ka edhe ndonjë poet që nuk është ndonjë emër i shquar në letërsinë botërore, siç është, p.sh., Vill Aleksandër, në krahasim me mungesën e disa emrave të shquar në këtë libër, si Kiplingu, Bukovski, Brehti etj.
Në vitin 2009, nga shtëpia botuese “Uegen”, është botuar libri me titull “Antologjia e poezisë botërore”, e përfaqësuar me 40 poetë, nga të cilët 16 nobelistë. Ky libër është përkthyer dhe është përgatitur nga poeti Faslli Haliti. Në këtë libër, brenda 364 faqeve, autorët që i prezanton janë në nivel të kënaqshëm. Por, normalisht, me 40 poetë, sa mund të quhet antologji e poezisë botërore?
Në vitin 200,5 në edicionin e botimeve të shtëpisë botuese “Toena” në Tiranë, u botua libri poetik me titull “Qielli pikon Yje” (Antologji e poezisë lirike botërore), përkthyer dhe përgatitur nga Muzafer Xhaxhiu. Në këtë libër, brenda 415 faqeve, përpiluesi prezanton krijime nga krijues prej 40 vendeve të botës. Mirëpo, gjatë leximit, lexuesi has në kritere të çuditshme të përpiluesit, ku as përzgjedhja e autorëve nga vende të ndryshme nuk është prezentuese më e denjë e vlerave poetike të atij vendi, pastaj përpiluesi më tepër i kushton rëndësi poezisë së vendeve ballkanike, madje edhe poezive popullore nga vendet e Ballkanit, të cilat, edhe pse mund të kenë vlera të caktuara, assesi nuk i plotësojnë kriteret për t’u futur në antologji të poezisë lirike botërore, siç pretendon përpiluesi. Për të parë se sa joseriozë është pretendimi për këtë të ashtuquajtur antologji e poezisë lirike botërore, i prezantojmë numerikisht disa të dhëna:
Nga Greqia paraqiten dy poetë me nga një poezi, nga Bullgaria 16 poetë me nga një poezi, nga Sllovenia 22 poezi, nga Kroacia 8 poetë, nga Serbia 12 poetë, nga Mali i Zi 6 poetë, nga Maqedonia 8 poetë, nga Bosnja poetë e kështu me radhë. Ndërkaq, nga Gjermania paraqiten tri poezi nga tre poetë, nga Italia 7 poezi nga 6 poetë, nga Franca 10 poezi nga 7 poetë, nga Anglia tri poezi nga tre poetë, nga Spanja tri poezi nga dy poetë, nga Amerika dy poezi nga dy poetë e kështu me radhë, duke e quajtur kështu përpiluesi i librit këtë prezantim “Antologji e poezisë lirike botërore”. Edhe pse në parathënien e tij thotë se “një vend me rëndësi të veçantë zënë poetët nga vendet e Ballkanit dhe poezia e tyre popullore”, si dhe e pranon se ka përzgjedhur poetë më pak të njohur me një kriter të tillë të çuditshëm, si mund të quhet Antologji e poezisë botërore?! Ky libër mund të jetë i një niveli, për shembull, me librin poetik “Nesër takohemi sërish”, botim i shtëpisë botuese “Mësonjëtorja” Tiranë 2005. Madje, për nga kriteret e përzgjedhjes së autorëve, është mbrapa edhe këtij libri. Dhe, megjithatë, libri me poezi botërore “Nesër takohemi sërish” nuk quhet nga përpiluesit e tij si Antologji.
Botimi i librave të tillë, s’do mend, mund të ketë edhe subjektivizëm nga përpiluesit e librave, por, megjithatë, është e nevojshme që secili përpilues të mundohet ta prezantojë sa më denjësisht atë epokë, atë poezi të atij populli, apo edhe të popujve të ndryshëm.
Vërtet, lexuesi duhet t’i kthehet poezisë, por që të bëhet kjo, së pari poezia duhet t’i kthehet lexuesit

Liberta Spahiut i pëlqen meshkujt e sigurt

 Liberta Spahiu thotë se mashkulli “ideal” duhet të jetë në radhë të parë i sigurt, pastaj ta dojë vetëm atë dhe, pse jo, të ketë pak para.
“Mashkulli im duhet të jetë i sigurt në vete, i zgjuar, me humor të mirë dhe i gatshëm të më takojë vetëm mua. Pa ngurrim. Nëse është edhe pak me para, s’do të ishte keq”, ka thënë bukuroshja për Telegrafi.com. Liberta, së fundi, tha se do të heqë dorë nga modelini për shkak se kjo më nuk i jep ndonjë ndjenjë të veçantë.