Poeti YMER ELSHANI nuk vdes...

  

YMER ELSHANI – biografi

Nga  Arif Veliu

Ymer Elshani u lind në fshatin Korroticë e Poshtme (e Ulët), me 14 qershor 1948.

Që si fëmijë 4-5 vjeç u vërejten te Ymeri shkëndijat e talenilt të lindur. Të gardhi i oborrit pothuaj se çdo pasdite tuboheshin fëmijët, po edhe të rriturit, për ta dëgjuar Ymerin duke recituar poezitë që i mësonte, ose i kishte dëgjuar prej te tjerëve. Kështu i argëtonte moshatarët që shqepeshin në gaz nga shakatë e tij.

Fëmjërinë dhe rininë e kaloi në fshat. Mësimet në klasën e parë të fillores i nisi në vitin shkollor 1955/1956. Kushtet e atëhershme ishin te rënda, e veçmas në familjen e Ymerit, pasi që babai Nazifi kishte shumë fëmijë dhe mezi e siguronte bukën për familjen shumëanetarëshe.

Në mësime Ymeri ishte përherë i shkëlqyeshëm. Për mësues e pati Hasan Kastratin nga Kizhareka, ndërsa shkolla ishte një ndërtesë e rregulluar dobët.

Katër klasë të fillores i mori ne vendlindje, pastaj ciklin e lartë të fillores e mbaroi në Komaran. Shkolla mbante emrin ”Jeta e re”.

Filloi të shkruante poezi që në moshën 10 vjeçare. Në fillim e nxiti dhe i ndihmoi daja i tij, mësuesi Fazli Greiçevci. Më vonë Ymeri do të tregojë se poezinë e parë e kishte shkruar për Diellin. Daja Fazli i kontrolloi vjershën dhe i dha kurajo. Edhe në shkollë i jepte mësim arsimtari Halil Bogaj, i cili po ashtu ndikoi te Ymeri duke i botuar poezitë që shkruante në fletushkën ”Pena e re”.

Si nxënës i klasës së shtatë botoi poezinë e parë në revistën ”Pionieri” nr. 6 te vitit 1962. Ajo titullohej ”Për gjah”.

Pas  kryerjes  së  shkollës  fillore,  Ymeri  vijoi   mësimet  për mësues në shkollën e mesme normale të Prishtinës. Që të bëhej mësues ishte edhe dëshira e dajës Fazli. Me të kryer klasën e parë të shkollës normale, i ndodhi një ngjarje tronditëse që i shkaktoi pikëllim të thellë. Ia burgosen dhe ia vranë me torturë dajën Fazli. Në varrimin e tij, Ymerit i rreshqitën lotët, por i duhej të mbahej i fortë. Në atë kohë Ymeri shkruante pandërprerë, kryesisht poezi, të cilat i lexonte në orët letrare që mbaheshin  në shkollën normale. Përkrahje dhe ndihmë në rrugën krijuese i jepte profesori Rexhep Hoxha, të cilin ai e adhuronte pa masë. Këtë respekt për të do ta mbajë gjatë tërë jetës. Poezitë i botonte në faqen për fëmijë të ”Rilindjes”, në revistën ”Shëndeti” dhe në revistat ”Gezimi” dhe ”Fatosi” që dilnin ne Shkup.

Në klasën e katërt të normales iu botua vepra e parë me poezi ”Anija e miqësise”. Ishte viti 1967, vazhdonte të shkruante më intenzitet edhe më të madh. Tash ai kishte fllluar të shkruante dhe tregime të shkurtra e pjesë teatrore.

Në shtyp u paralajmërua se po e përgatiste përmbledhjen e dytë me tituill ”Baloni i kaltër”.

Në këtë libër, përveç poezive kishte përfshirë edhe tregime ”Dy motra” dhe pjesën teatrale ”Lotët e Drenushës”, ”Anija e miqësisë”.

Pas botimit të veprës së dytë ”Çka ëndërrojnë lulet” (1971), Ymeri u paraqit në konkursin letrar të ”Rilindjes” me romanin ”Ndodhitë Hundëkarrotës” ku mori çmimin e dytë.

Kur ishte në vitin e parë të fakultetit në nëntorin e 1968-ës, Ymeri mori pjesë në demonstratat që u bënë në Prishtine. Për këtë më vonë për pak të perjashtohej nga puna. I dhanë masën e dënimit parapërjashtim dhe në këtë rast e mbështeti drejtori i shkollës, Halil Bogaj, duke arsyetuar se atë ditë Ymeri e kishte mbajtur mësimin. Në ditar i kishte të shënuara orët, se ashtu e kishte sugjeruar vetë drejtori, kuptohet, në një bisedë të fshehtë me mësuesin Ymer. Kështu për pak shpëtoi nga më e keqja mesuesi i ri, por përcillet vazhdimisht nga argatët e sistemrt të atëhershëm.

Në shkollë të mesme Ymeri banoi në Prishtinë në një kasolle të vjetër tek halla Mine, e më vonë në shtëpinë e shkrimtarit Nebil Duraku. Kushtet i kishte shumë te rënda. Ushqimi i dobët, të cilin ia sillte shpesh babai Nazifi nga shtëpia. Ka ndodhur që me një spec të kalonte ditën, do të rrefente me vonë Ymeri. Babai Nazifi shiste vezë në treg; punonte punë të rënda fizike; zbrazte thasë mielli, pra me shumë pengesa arriti ta shkollojë djalin e madh, Ymerin.

Në  mësime Ymeri ishte përherë i shkëlqyeshëm dhe punonte pandërprerë. Nga të ftohtit, gjatë kësaj kohe, Ymeri sëmuret bukur rëndë. I ngriheshin gishtërinjtë e dorës dhe një kohë e kalon në spital. Por ai kurrë s’u dorëzua. Posa doli mësues s’u kënaq me kaq dhe në afat rekord i kreu studimet.

Në tetor te vitit 1972 diplomoi në Fakultetin Filozofik – dega e gjuhës dhe letërsisë shqipe. Pas katër vitesh që punoi në shkollën filore ”Jeta e re ” të Komoranit, kalon në gimnazin ”Gjergj Kastrioti – Skënderbeu” në Gllogovc (tash Drenas).

Në fillim  mbante ose ligjëronte dy lëndë: gjuhën shqipe dhe gjuhën latine. Pas një kohe të shkurtër  zgjedhet zëvendësdrejtor i gjimnazit. Vijon studimet pasdiplomike dhe me notë të lartë 8.60 i kryen të gjtha provimet. Ndërkohë, më 1975 e kryen shërbimin ushtarak nëNovi   Sad. Kthehet  dhe  punon edhe  dy vjet si profesor  në  gjimnaz. Fillon të botojë studime dhe kritika për veprat e letërsisë për fëmijë.

Në revistën ”Shkëndija” ,më 1978 dhe 1979 boton disa recensione për veprat që atëherë ishin si lekturë shkollore. Përgatiti disa punime për emisionet e Radio – Prishtines.

Që nga shtatori 1977 u bë drejtor i gjimnazit, mirëpo emri i shkolles ishte ndërruar në  “Mareshali Tito”. Tash gjimnazi u shndërrua  në Qendra e Arsimit të Mesëm të Orientuar (QAMO). Pra, përpos paraleleve te gjimnazit të pergjithshëm, u hapen degë të reja teknike.

Organizator i suksesshëm, punëtor i palodhshëm, ai me profesorët e tjerë vinin rend dhe disiplinë të jashtëzakonshme në shkollë. Profesorët vinin nga Prishtina me furgon. Ishin këto vitet e lulëzimit të arsimit në Drenas. Dolën disa breza nxënësish të dalluar, të cilët më vonë u benë mjekë, professorë, ekonomistë etj.

Me 1978   Ymeri   magjistroi   me   temën ”Poezia për fëmijë 1946 – 1976 në Jugosllavi”. Mentorë i pati Dr. Ali Aliun dhe Dr. Rexhep Qosjen. Komisioni e vlerësoi lart punën e bërë dhe e çmoi kontributin e kandidatit në shtjellimin e suksesshëm të temës duke i dhënë gradën shkencore magjistër i shkencave filologjike.

Pa mbushur katër vjet të punës si drejtor, më 2 prill 1981 në Drenas shpërthyen demonstratat. Edhe nxënësit e gjimnazit dolën për të kërkuar Republikë. Ymeri me profesorët dolën të obliguar për t’i percjellë nxënësit, e mundësisht sipas urdhërit të Komitetit komunal për t’i shpërndarë. Afër fabrikës së ”FERRONIKELIT” plagosen disa demostrues. Pas kryerjes së demonstratës u ndërpre mësimi në shkollën e mesme dhe në shkollat e tjera. Duhej gjetur ”fajtorët” për këto demonstrata. Fillojnë diferencimet ideo-politike. Ymeri merret në biseda informative në polici. Pas pak ditësh e përjashtojnë nga puna se gjoja ka pasur qëndrim oportunist dhe është përgjegjes për demonstratat që u bënë në Gllogovc. Kështu mbeti pa punë poeti edhe profesori Ymer Elshani.

Erdhën ditë të zymta dhe një diferencim e ndjekje policore ndaj tij. Autorit të tetë veprave iu ndalua publikimi i shkrimeve. Ndiqej këmba-këmbës nga shërbëtorët e SPB-së.

Aneksat( ankesat!!) që i bëri gjyqit Ymeri për padrejtësi që ia bënë, iu refuzuan. I dhanë përgjigjje: je i papërshtatshëm për arsim.

Pesë vjet Ymeri mbeti në shtëpi. Punonte në ara, në kopshtije. Ishte bërë bujk i mirë, por letërsinë dhe krijimtarinë letrare nuk e la. Shkruante poezi, poema, tregime dhe me një qëndresë të pashoqe u bënte ballë furtunave që ia imponuan forcat reaksionare dhe njerëzit shpirtëzinj.

Megjithatë, Ymeri   më   në   fund,    pas   një   kohe   të   gjatë  punësohet në fabrikën e ,,Ferronikelit” si përkthyes. Kjo ndodhi në 1985.

Do cekur se   sa    ishte i    papunë   e përkrahu shkrimtari Rifat Kukaj, i cili ia kishte dhënë dhe të përkthejë librin, ”Nje mije e nje net” dhe ia boton veprën me   tregime ”Plaku   me violinë” (1984).

Në” Feronikel” punon deri më 1992. Prapë e largojnë nga puna si ”tepricë teknologjike”.

Më 1994 kthehet në arsim. Këtë herë prapë në gjimnaz si zëvendësdrejtor. Në rrethana të rënda për arsimin tonë, Ymeri prej vitit 1996 emërohet këshilltar për lëndën e gjuhës dhe letësisë shqipe. Me elan të përtërirë,  me tërë potencialin punoi në mirëvajtjen dhe përparimin e arsimit. Shkonte në të gjitha shkollat e komunës së Drenasit. Hospitonte në orë, jepte udhëzime dhe inkurajonte punëtorët e arsimit për të mbijetuar arsimi në gjuhën shqipe, që ishte në rrezik të shkatërrohej ngaSerbia.

Kur lufta filloi, më 1998 Ymeri kishte vendosur të mos largohej nga vendlindja. Disa ditë ishte në Prishtinë, por menjëherë u kthye në fshat.

Pas intervenimit të NATO-s  Ymeri, më 15 prill 1999 u dëbua nga fshati bashkë me tërë familjen.U vendos në fshatin Poklek i Vjetër, por gjithnjë mendonte të kthehej në shtëpi.

Më 17 prill 1999, herët në mëngjes tenton të depërtojë në Drenas me familjen e tij, me babanë, nënën dhe të tjerë, por te vigu, mbi lumin Drenica, gjysmën e turmës policia serbe i kthen prapa duke u thene: ”Kthehuni ku keni qenë. Askush s’do t’ju prek!”

Ymeri, me gruan, me 4 djemtë dhe me kunaten Shukriein strehohen në shtëpinë e Sinan Muçollit për t’i terur rrobat dhe për të pushuar pak aty. Atë ditë binte shi rrëke dhe bubullinte pa u ndalur.

Dy policë serbë hyjn në shtëpinë e Sinan Muçollit. I marrin Ymer Elshanin dhe Sinan Muçollin dhe pas pak ua shuajnë jetën mizorisht 52 njerëzve (vetave): gra, vajza, fëmijë të Muçollëve, të Carakëve, të Elshanëve që ndodheshin në një dhomë në katin e parë të shtëpise së Sinan Muçollit.

Polici hyn aty. E hedh nje bombë. Nxjerr pushkën automatike dhe i vret 51 veta. Këtu, përveç Ymerit, vritet e shoqja Nafia, 4 djemtë e Ymerit: Ardiani, Mirani, Kujtimi, Nderimi dhe kunata Shukria. Të nesërmen në një shtëpi afër vritet nëna e Ymerit, Nailja, e cila ishte motra e Fazli Greicevcit.

Pra, Ymeri pati fund tragjik, se vritet nga serbët sikur daja i tij. Rënia e tij e dhembshme shkaktoi pikëllim të madh në popull, veçanërisht në zemrat e atyre që e njohen dhe e çmuan për karakterin dhe madhështinë etike që e karakterizonin atë deri në renien në altarin e atdheut.

Mirëpo, poeti nuk vdes. Ai dhe vepra e tij jeton për jetë të jetëve. Kujtimi për dëshmorin Ymer Elshani është i përjetshëm.

Në Drenas u mbajt Sofra poetike “Ymer Elshani” 2012

Në përvjetorin e 13-të të vrasjes makabre nga forcat serbe të poetit Ymer Elshani, në organizim të Drejtorisë komunale të Kulturës sot në Shtëpinë e Kulturës në Drenas u mbajt manifestimi kulturor Sofra poetike “Ymer Elshani” 2012.

Salla e përmbushur përcolli dy kumtesa shkencore tematike nga pena të njohura të letërsisë, e para nga dr Hysen Matoshi me titullin “Feniksi kulturor shqiptar” dhe e dyta nga prof Rifat Ismajli me titullin “Mbi veprën tregimore të Ymer Elshanit”, ndërsa në vazhdim u lexuan poezi të përzgjedhura nga juria e konkursit letrar në përbërje dr Sadri Fetiu –kryetar, dr Adem Zejnullahu –anëtar dhe Shaqir Hasi -anëtar,që shpaëëi fituese këto:

Vendin e parë e mori poezia Natë pa emër e autorit Izet Abdyli, vendin e dytë Kujtimet e verdha të Rrahim Sadikut dhe e treta vjersha Dorëshkrim e shifrës 100 lule, kurse çmimin special të Sofrës e fitoi poezia Jeta kallëzon përralla e Rizah Greiçevcit. Drejtori i kulturës, Agim Kastrati ka shpalosur historiatin e zhvillimit nga fillimi në vitin 1995, duke e shndërruar në një manifestim tradicional kulturor, që me krenari mori emrin e poetit të shquar, Ymer Elshani.



Ymer Elshani lindi më 1948 në Korroticë të Epërme të Drenasit. Kreu fakultetin për gjuhë dhe letërsi shqipe dhe një kohë dhe një kohë të gjatë punoi në arsim. Botoi dhjetëra libra për fëmijë me poezi, tregime dhe romane. U vra dhe u masakrua më 17 prill 1999 nga forcat serbe në fshatin Poklek të vjetër të Drenasit bashkë me gruan, të katër djemtë, nënën, kunatën dhe me afro gjashtëdhjetë bashkëfshatarë të tij.

FLORI BRUQI

Ah ky kurbeti i shkretë…!

Nga Fatbardha Aziri (Kondakçiu)

Tek ecën rrugës me plepa të gjatë, plaku i heshtur e i vetmuar, hedh sytë verdallë mos dëgjon ndonjë zë të njohur, ose sheh ndonjë fytyrë të parë. Ulet në stol, vetmija i bën shoqëri. Mbyll sytë dhe ca lotë malli përplasen në breg të syve të lodhur, që të trembin atë të pamëshirshmen, „vetminë në pleqëri“. Plaku me duart që i dridhen shtërngon bastunin .
Ah ky kurbeti i shkretë…! Nuk ka me kë shkëmben dy fjalë.
Një jetë të tërë ka punuar plaku me flokët e thinjur, tani është koha të clodhet. Bën të ngrihet po këmbët nuk e dëgjojnë më. Nga kjo romatizma e shkretë, i cajnë kockat, po nuk ankohet. Nuk mban mend as tespijet ku i ka lënë. Kërkon nëpër xhepa dhe fillon t`i numërojë rruazat një e nga një, si vitet që i ikën e nuk vijnë më. Ato që kanë mbetur janë vetëm kujtimet.
Rritur në një fshat të vogël, në një familje me shumë fëmijë, kujtonte shtëpinë, rrugën e tatëpjete, nënën që ishte vetë burrë e vetë grua. Babai rrinte i larguar. Nëna punonte tokat, pastronte, gatuante. Kur nuk kishte bukë u bënte lakra me pak miell misri sipër. Binin të flinin një herë me bukë, e një herë pa bukë. E shkreta mundohej t`i qetësonte fëmijët që qanin se nuk i zinte gjumi nga uria. Me zë të ulet fillon të këndoj:
„ Ne dy javë shëndre
ti Nëne më le
ç`u trete moj nëne
seç u bëre dhe…“
I kujtohet nëna e vet, ishte rritur jetime, në mëshirë të Zotit, po ishte grua e fortë, 97 vjet kishte jetuar. Ne je plak, apo i rri, shpirti kur vuan thote: “ ah moj nënë!”
Po si vuajtjet e këtij plaku, kështu kanë vuajtur gjeneracioni i tretë në atë kohë, kush me pak e kush më shumë, ja dinë hallet njeri – tjetrit. E përmendin zërat e disa fëmijëve që ngasin bicikletat me shpejtësi. I vjen ne mend bicikleta e vet, një nga ato kinezet 28, sa vite e kishte perdorur” duhet dekoruar kjo bicikleta ime” – u thoshte fëmijeve të vet.
Jeta të ve para shumë sfidave. Kur je i ri nuk të bie në mend se do plakesh një ditë, e kur je plak mendon „ah, sikur te isha edhe nje here i ri.“ Ndoshta një herë e një kohë nuk kanë pasur kaq shumë gjera, një televizon bardhë e zi „Dajti“, po të paktën prindërit, motrën, vellanë, fëmijet i kishe afër. Tani janë shpërndarë, njëri në Itali, tjetri në Gjermani, ose ne Amerikë dhe prindërit e shkretë që s`dinë ku të venë më parë. Dhe fatin e tij e ndajnë shumë e shumë prindër të tjerë.
Kur është në Shqipëri, i mungojnë fëmijet, nipër e mbesa, e kur është tek ata, i mungon ajo e shkreta tokë. I ndërgjegjshëm që atje nuk do ishte më mirë, prapë ndjen mall. Kur marrin më gruan pensionin, së pari do heqin parët për ujin, dritat, telefonin, ilacet që u duhen të dyve për muajin. Dhe ajo që u mbetet, për të ngrënë. Ky është bilanci i atyre pridërve që kanë mbetur vetëm, dhe nuk janë të paktë.
Indiferenca ndaj moshës së tretë nga ana e politikës shqiptare është e paparë. Te mendosh që një jetë të tërë kanë punuar dhe s`kanë pare në xhep sikur te pinë një kafe, është me të vërtetë për të ardhur keq. Ah më falni zotërinj politikanë, ju keni prindër…!?
Natyrisht të gjithë ne, që jemi në emigrim nuk do t`i lëmë prindërit tanë të vuajnë. Na kanë bërë kokën, na kanë rritur me mund e vështirësi. Po mendoni për ata që nuk kanë njeri. Ti deputet që merr rrogën, je a s`je në parlament, merr pensionin e një te moshuari dhe jeto vetëm një muaj, atëherë do t`a kuptosh c`krim bën.
Ne mund të apelojmë në zemrat e atyre që kanë një, të trokasim ne dyer që janë mbyllur, të flasim për ata që s`duan të na dëgjojnë. Nuk mohojme ato që keni bërë, po ajo që keni bërë nuk mjafton për krijimin e mekanizmave institucionale dhe ligjore, për problemet dhe kërkesat e moshës së tretë.
Ndërsa ne Gjermani ka „Pflegeheim“ ose „Shtëpi përkujdesjeje“ për moshën e thyer, sa të tilla ka në Shqiperi? Nuk them se duhet të kopjojmë cdo gjë që bëjnë të tjerët, po të gjendet një mënyrë zgjidhjeje, në përshtatje me kushtet aktuale sociale e demografike të vendit. Sistemi shëndetsor duhet të ketë në vemëndje të vecantë sidomos pensionistat, dhe këtu nuk mendohet vetëm impulsimi i ilaceve apo qëndrimet në spitale, por të mendohet që të arsimohet nje kuader i vecante për përkujdesjen e moshës së tretë, si personel përkujdeses, në një ndërthurje të sektorit privat e shtetëror.
Zotërinj politikanë dhe ju që keni në dorë për të ndryshuar diçka, mos keni bërë ndonjë vaksinë kundër pleqërisë e keni fituar imunitet?
Mos harroni se do vij një ditë që edhe ju do bëheni si ky plaku i thinjur me një bastun ne dore, dhe atehere do pendoheni që nuk ndryshuat dicka, atëherë kur duhej. Për ne shqiptarët familja është e shenjtë. Në radhë të parë është dashuria dhe respekti qe kemi për gjyshin, gjyshen, prindërit, që duhet të na bëjë të mendohemi dhe të ndryshojmë këtë situatë. Cdo parti që vjen në pushtet premton të ndryshojë sistemin e pensioneve dhe të ndihmojë këtë shtresë të shoqërisë. Këta të moshuar nuk janë vetëm të lodhur nga jeta, por dhe nga premtimet.
Po të rrinë me orë të tëra në radhë për të marrë pensionin? Nuk mund t`a besoj, sa poshtë kemi rënë…A na ka mbetur pak dinjtet? Si mund të vemë në vend imazhin e kësaj shtrese të shoqërisë që ka bërë shumë për këtë vend. Nuk mjafton vetëm të shkruhet nëpër letra(vetëm Dokumenti i politikave ndersektoriale per moshen e trete, per 2009-2013 ka rreth 50 faqe)po ato që kanë rëndësi janë rezultatet, dhe unë shpresoj të keni sa më shumë të tilla.
Një eksperiencë shumë pozitive në Mynih janë dhe qëndrat e shumë gjeneratave, ”Mehrgenerationenhaus”. Në këto qëndra një pjesë e mirë e atyre që punojnë në mënyre vullnetare janë të moshuar që ndihmojnë fëmijët në detyrat e shtëpisë, lexojnë e luajne me ta.Pra ata e ndjejnë veten të nevojshëm në këtë shoqëri.
Zoti kur krijoj njerinë na dhuroj dhe nënën e babanë, me dashurinë e dhimbshurinë e tyre. Po jeta pa fjalët e dashura te nënës nuk do kishte kuptim, pa kurajon që të jep babai nuk do kishe forcë. Prandaj secili duke u nisur nga ne, cdo individë i kësaj shoqërie duhet të ndryshoj dicka, qoftë kjo dhe e vogël.Te gjithe së bashku të arrijm qëllimin që jeta e këtyre të moshuarve të jetë sa më e këndshme duke i hequr ca halle nga supet dhe duke i integruar ata në mënyrë aktive në shoqëri.
„ Gjyshi, gjyshi“- thërret djali i vogël dhe i hidhet gjyshit në qafë. Tek e përqafon me mall mendon:“për këto momente ja vlen gjithë mundimi i rrugës“. Mbas disa ditësh do kthehet përsëri në Shqipëri me shpresën që atje do të bëhet më mirë.

Përkujtohet 13 vjetori i rënies së heroit Sali Çekaj

Sali (Beqir) Çekaj

(22.06.1956 - 19.04.1999)

Me 19 prill të vitit 2012, u mbushën plot 13 vjet mungesë e më të dashurit tonë

Ishe dhe do të mbetesh engjëll mbrojtës i të gjithë neve, unik dhe i papërsëritshëm. Të kujtojmë me dhembje dhe me mall, jo vetëm si vëlla, por edhe si shok. Moralin dhe virtytet e larta njerëzore që i kishe na bëjnë të ndihemi krenar për ty që të kishim, andaj prehu i qetë dhe pusho në botën e përhershme.
Me mall të pashuar të kujton vëllai Smail Çekaj me familje.

Në 13-vjetorin e Betejës së Koshares dhe rënies së Heroit të Kosovë, Sali Çekaj, sot në Prishtinë u mbajt një akademi përkujtimore, në të cilën foli edhe Sabri Hamiti, nënkryetar i Kuvendit të Kosovës dhe nënkryetar i LDK-së. Në vijim po japim tekstin e plotë fjalës së zotit Hamiti.

“Ibrahim Rugova, më 14 korrik 1994, theksonte: Ky popull rezistent, me kurajo të fortë civile e kombëtare, pasi të bjerë muri shqiptar i Berlinit, do të thotë së shpejti "Kosova është e lirë".

Sali Çekaj bie dëshmor më 19 prill 1999 në Betejën e Koshares, duke thyer murin e Berlinit në mesin e shqiptarëve.

Presidenti i Kosovës, Ibrahim Rugova, më 19 prill 2005, e dekoron dëshmorin e kombit Sali Çekaj me Urdhrin Hero i Kosovës, për meritat e tij për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës.

Sot kujtojmë Sali Çekajn, Heroin e Kosovës, në trembëdhjetëvjetorin e rënies së tij, tashmë si monument trashëgimie e atdhesie të historisë nacionale. Në këtë kujtesë e në këtë histori, ne ripohojmë identitetin politik, nacional e kulturor të Kosovës.
Në këtë ditë, nuk do të flasim vetëm për heroin si mit, por për heroin si njeri dhe për bëmat e tij të mëdha në mesin e njerëzve.

Adhurojmë veprën e tij si dëshmi e trashëgimi. Jetojmë kurorën e veprës së tij, lirinë, që u bë kurorë shqiptare e Kosovës.

Sali Çekaj duke hyrë në LDK, me gjithë vrullin dhe dijen e vet, u bë veprimtar për pavarësinë e Kosovës, duke bashkërenduar veprimtarinë e vet politike, shtetërore dhe ushtarake në lëvizjen pavarësiste të Ibrahim Rugovës.

I pari në Kosovë, hartoi Statutin e Komunës së Deçanit në frymën e Kushtetutës së Kaçanikut.

Si nënkryetar i Degës së LDK-së në Gjermani, u bë organizator i shkëlqyeshëm i shqiptarëve për të ndihmuar materialisht e politikisht pavarësinë e Kosovës. Po ashtu, punoi dhe organizoi lëvizjen çlirimtare të Kosovës, duke vepruar në Kosovë, Shqipëri e në Evropë.

Sali Çekaj ishte kryengritës në rezistencën politike, u bë luftëtar në rezistencën e armatosur, mbaroi si dëshmor në luftën çlirimtare të Kosovës dhe u bë hero i Kosovës si sublimim i dhuntive të njeriut të madh që jep jetën për vendin e vet.

Saliu, burrë trim e i urtë, mbante në kujtesë fjalët programore të Mithat Frashërit: Në robëri puna jonë është lufta, në liri, lufta jonë është puna.

Tani le të më lejohet të përmend një kujtim personal për njeriun që njoha në punët e përbashkëta. Fliste pak dhe punonte shumë. Ulej leht e çohej leht e shpejt.

Kur i thoshe: ‘po lëviz si ushtar’, buzëqeshte pa thënë asnjë fjalë. Më vonë kuptova që shkruante ditar. Ata që punojnë shumë, si dhe ata që shkruajnë, flasin pak.

Duke përballuar plagët e atentatit, kam komunikuar me Saliun, atëherë kur ai me luftëtarët e tij po thyente kufirin, murin e Berlinit ndërmjet shqiptarëve. Në përballje me armikun dhe me moskuptimet shqiptare, herën e fundit tha shkurt: "Nëse mbetem gjallë, do të shihemi e do të kemi për çka të flasim".

Tani të gjithë flasin me një zë: Ra dëshmor në Koshare Burri i madh i Kosovës.
Kush jep jetën për atdhe nuk ka vdekë po ka lé”.

Në vazhdim po ju sjellim të plotë fjalën e zëvendëskryeministrit Hajredin Kuçi të paraqitur me këtë rast.

I nderuari Baca Rifat,
E nderuara familje Çekaj,
I nderuari Kryetar i LDK-së, Z. Mustafa,
Të nderuar deputet,
Komandant Berisha,
Zonja dhe Zotërinj,

Jam jashtëzakonisht i nderuar që mund të flas në këtë akademi për një betejë dhe për një hero që janë pjesë e historisë së vendit dhe popullit tim. I vetëdijshëm se betejat si ajo e Koshares dhe trimat si Sali Çekaj nuk mund të përfshihen në një fjalë e as nga një përshkrim, por vetëm nga një histori.

Veprën e burrave dhe grave të Ushtrisë Çlirimtare, të Adem Jasharit, të trimave të UÇK-së dhe të Koshares, të Heroit Sali Çekaj secili nga ne e ka dëgjuar.

Dikush i ka parë dhe të gjithë janë përjetësuar në veprën e lirisë dhe pavarësisë së Kosovës.

Beteja e Koshares i ka dhëne kuptim luftës dhe betimit të UÇK-së, kësaj lufte dhe kësaj beteje i kanë dhënë kuptim mitik heronjtë e rënë si Agim Ramadani, Sali Çekaj, Xhemajl Fetahu e 111 dëshmorë tjerë të rënë si dhe luftëtaret e saj të gjallë.
Në historinë e luftërave për liri ka raste kur emrat gjeografikë dhe emra vendbanimesh, pavarësisht madhësisë së tyre, shndërrohen edhe në emra historikë.

E tillë është Kosharja, një vendbanim i Alpeve Shqiptare, që hyri në historinë moderne të Kosovës 13 vjet më parë, duke përjetësuar momentin e thyerjes së piramidës jugosllave në kufirin e dhunshëm midis Kosovës dhe Shqipërisë.

Kjo thyerje e piramidës kufitare paralajmëronte ardhjen e një epoke të re, kur kufiri shekullor po relativizohej.

Në vend të ndalimit dhe izolimit, po vinte koha e lirisë së lëvizjes, koha e komunikimit dhe e hapjes.

Ushtria Çlirimtare e Kosovës kështu po hapte kapitullin e marrëdhënieve të reja në këtë pjesë të Evropës Juglindore.

Deri tek ditët e Betejës së Koshares, Ushtria Çlirimtare e Kosovës kishte kaluar nëpër sprova dhe sfida të shumta operacionale dhe politike.

Nën drejtimin e Shtabit të Përgjithshëm, UÇK-ja ishte bërë forcë reale, që i jepte kahen zhvillimeve politike në Kosovë.

Ajo ishte zgjeruar dhe strukturuar në tërë territorin e Kosovës.

UÇK kishte përballuar me sukses të gjitha ofensivat e ushtrisë dhe policisë serbe, duke dëshmuar karakterin e saj gjithë popullor demokratik dhe properëndimor.
Edhe pas Konferencës së Rambujesë dhe fillimit të Bombardimeve të NATO-s Ushtria Çlirimtare nuk e ndali për asnjë moment luftën e saj të drejtë dhe të vendosur.

Dëshmi e vendosmërisë për të luftuar më heroizëm dhe sakrificë të lartë ishin ushtarët dhe drejtuesit e Brigadës 138 në ditët e betejave të Koshares.

Në Brigadën 138 u rikonfirmua kualiteti i veçantë i drejtuesve të UÇK-së, rënia e prijësve dhe komandantëve të Brigadave të UÇK-së.

Në betejën e Koshares ranë oficerët e lartë, prijësit e saj: Agim Ramadani, Sali Çeku dhe Xhemajl Fetahu.

Ata janë krenaria dhe nderi i luftë së lavdishme çlirimtare.

Ata janë pjesë e lirisë së Kosovës.

Zonja dhe zotërinj,

Në trembëdhjetë vjetorin e rënies e kujtojmë me krenari komandantin Sali Ceku.
Komandanti Sali Çeku tërë jetën ishte i identifikuar me fatin e vendit të tij.
Aktiviteti i tij ishte në mbrojtje të të gjitha veprimeve që kundërshtonin sundimin e administratës serbe të Kosovës, deri tek mobilizimi i diasporës dhe kontributi në organizimin e strukturave ushtarake në kuadër të UÇK-së.

Organizimin dhe masivizimin e UÇK-së veçanërisht në Betejën e Koshares ishte kurora e lavdisë së jetës dhe veprës së tij.

Komandanti Sali Çeku pati fatin të vepronte në Brigadën 138, që shquhej jo vetëm për numrin e madh të luftëtarëve, por edhe për pjesët e atdheut që ata kishin sjellë në këtë Brigadë.

Sali Çeku efshte emër qe lidhet me lirinë dhe drejtësinë është emër që nocioni i tij identifikon lirinë për pavarësi, por edhe drejtësi për ta fituar lirin, dhe sot jo rastësisht çmimi për drejtësi ne Republikën e Kosovës nis me emrin e heroit Sali Çeku, dhe sot këtë titull e mbajnë punëtorët dhe aktivistët të drejtësisë së Kosovës të rënë dhe të gjallë, të cilët po e ndërtojnë shtetin dhe te cilën e synonte edhe Sali çeku.
Nuk ka qytet dhe fshat të Kosovës por edhe të viseve tjera shqiptare që të mos ketë pasur luftëtarë në këtë Brigadë.

Prandaj edhe dëshmorët që ranë në këtë betejë ishin dëshmorë nga të gjitha pjesët e atdheut.

Sot me krenari dhe nderim më të lartë shtetëror dhe institucional kujtojmë Betejën e Koshares dhe rënien e komandantit Sali Çeku.
Idealet për të cilët ra komandanti Sali Çeku dhe bashkëluftëtarët tjerë, janë bërë realitet.

Kosova është pjesë e botës së lirë dhe një shtet me rend dhe ligj me perspektivë të qartë euroatlantike.

Lavdi jetës dhe veprës së komandantit Sali Çeku!
Lavdi të gjithë dëshmorëve kombit!

Nobelisti gjerman,shkrimtari dhe publicisti Günter Grass nuk ndryshon qëndrim

Kritikat që nobelisti Gunter Grass i bëri në lidhje me qëndrimin e Izraelit ndaj programit nuklear të Iranit, janë mirëpritur sot nga Irani.

Në letrën drejtuar shkrimtarit të njohur gjerman, “autorit të shquar Dr. Gunter Grass”, zëvendësministri i Kulturës i Iranit, Javad Shamaqdari, citohet të ketë shprehur mirënjohjen që “Grass e ka thënë të vërtetën”. Ai shprehu shpresën se kjo e vërtetë “do ta zgjoj vetëdijen e fjetur perëndimore”.

Grassi është ballafaquar me kritika të mëdha në Gjermani dhe në Izrael pasi që në poezinë “Ajo që duhet thënë”, të cilën e ka botuar ditorja gjermane Suddeutsche Zeitung, ka akuzuar shtetin hebraik se kërcënon paqen në botë, duke i dhënë vetes të drejtën për të shpallur sulm mbi Iranin. Sipas tij, Izraeli i pajisur me armë bërthamore “mund ta fshijë nga faqja e dheut popullin iranian”, me të vetmen “goditje të parë”.

Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, e ka cilësuar këtë poezi si të “turpshme”.

Vendet perëndimore kanë frikë nga potencialet ushtarake të programit bërthamor të Iranit, ndërsa Izraeli muajve të fundit në disa raste ka kërcënuar se do të sulmojë lokacionet bërthamore të Iranit, për ta ndaluar kështu Teheranin për të bërë bombë atomike.

Zyrtarët iranianë shpesh i referohen zhdukjes së Izraelit, fuqisë së vetme atomike në rajon, duke e cilësuar si “tumor malinj” të Lindjes së Mesme. Nga ana tjetër, Teherani thotë se programi i tij bërthamor ka vetëm qëllime paqësore.

"E kam lexuar poezinë e paralajmërimit e cila dëshmon për humanizmin tuaj dhe ndjenjën tuaj të përgjegjësisë. E vërteta me siguri do ta zgjojë ndërgjegjen e fjetur dhe memece perëndimore. Shkrimtarët me penën e tyre mund të bëjnë më shumë se ushtritë në ndalimin tragjedive njerëzore”, thuhet në letrën e zyrtarit iranian

Was gesagt werden muss


Warum schweige ich, verschweige zu lange,
was offensichtlich ist und in Planspielen
geübt wurde, an deren Ende als Überlebende
wir allenfalls Fußnoten sind.
Es ist das behauptete Recht auf den Erstschlag,
der das von einem Maulhelden unterjochte
und zum organisierten Jubel gelenkte
iranische Volk auslöschen könnte,
weil in dessen Machtbereich der Bau
einer Atombombe vermutet wird.
Doch warum untersage ich mir,
jenes andere Land beim Namen zu nennen,
in dem seit Jahren - wenn auch geheimgehalten -
ein wachsend nukleares Potential verfügbar
aber außer Kontrolle, weil keiner Prüfung
zugänglich ist?
Das allgemeine Verschweigen dieses Tatbestandes,
dem sich mein Schweigen untergeordnet hat,
empfinde ich als belastende Lüge
und Zwang, der Strafe in Aussicht stellt,
sobald er mißachtet wird;
das Verdikt "Antisemitismus" ist geläufig.
Jetzt aber, weil aus meinem Land,
das von ureigenen Verbrechen,
die ohne Vergleich sind,
Mal um Mal eingeholt und zur Rede gestellt wird,
wiederum und rein geschäftsmäßig, wenn auch
mit flinker Lippe als Wiedergutmachung deklariert,
ein weiteres U-Boot nach Israel
geliefert werden soll, dessen Spezialität
darin besteht, allesvernichtende Sprengköpfe
dorthin lenken zu können, wo die Existenz
einer einzigen Atombombe unbewiesen ist,
doch als Befürchtung von Beweiskraft sein will,
sage ich, was gesagt werden muß.
Warum aber schwieg ich bislang?
Weil ich meinte, meine Herkunft,
die von nie zu tilgendem Makel behaftet ist,
verbiete, diese Tatsache als ausgesprochene Wahrheit
dem Land Israel, dem ich verbunden bin
und bleiben will, zuzumuten.
Warum sage ich jetzt erst,
gealtert und mit letzter Tinte:
Die Atommacht Israel gefährdet
den ohnehin brüchigen Weltfrieden?
Weil gesagt werden muß,
was schon morgen zu spät sein könnte;
auch weil wir - als Deutsche belastet genug -
Zulieferer eines Verbrechens werden könnten,
das voraussehbar ist, weshalb unsere Mitschuld
durch keine der üblichen Ausreden
zu tilgen wäre.
Und zugegeben: ich schweige nicht mehr,
weil ich der Heuchelei des Westens
überdrüssig bin; zudem ist zu hoffen,
es mögen sich viele vom Schweigen befreien,
den Verursacher der erkennbaren Gefahr
zum Verzicht auf Gewalt auffordern und
gleichfalls darauf bestehen,
daß eine unbehinderte und permanente Kontrolle
des israelischen atomaren Potentials
und der iranischen Atomanlagen
durch eine internationale Instanz
von den Regierungen beider Länder zugelassen wird.
Nur so ist allen, den Israelis und Palästinensern,
mehr noch, allen Menschen, die in dieser
vom Wahn okkupierten Region
dicht bei dicht verfeindet leben
und letztlich auch uns zu helfen.




Cfare duhet thene

Pse hesht une, hesht prej kohesh,
cfare duket dhe ne planlojrat,
perjetuar eshte, rezultuar si i mbijetuar,
ne megjithate fusnote jemi.

Eshte e ashtuquajtura e drejta per goditjen e pare,
leshuar prej nje sharlatani,
dhe qe nje jubel te organizuar shkaktoi,
popullin iranian mund te asgjesonte,
sepse ne token e tij berja,
e nje bombe atomike dyshohet.

Por perse nuk guxoj une,
emrin e vendit tjeter te them,
qe prej vitesh – edhe pse sekret,
nje fuqi nukleare ne rritje ka,
por jashte kontrollit, pasi nuk pranon,
kurrfare kontroll?

Kjo heshtje masive e kesaj te vertete,
qe heshtja ime i eshte nenshtruar,
e perjetoj si nje genjeshter te mundimshme,
dhe ankth, qe persekutimin ofron,
sapo ta injorosh;
emertimi „Antisemit“ i pashmangshem.

Por tani, meqe vendi im,
nga mizorite e trasheguara,
qe te pakrahasueshme jane,
here pas here i kujtohen e akuzohet,
perseri e thjesht per biznes, edhe pse,
pertypur deklarohet si larje fajit,
nje nendetse tjeter Israelit,
i ofron, spezialiteti i se ciles eshte, kapsula shfarosese,
ti drejtoje atje, ku ekzistenca,
edhe e nje bombe atomike nuk eshte vertetuar,
por nga frika si deshmi duhet te vleje,
them une cfare duhet thene.

Pse heshta une kaq gjate?
Sepse mendoja , origjina ime,
damkosur nga nje njolle e pashlyeshme,
s`me lejon, me kete fakt si nje te vertete te pamohueshme,
Izraelit, qe e respektoj,
dhe dua me tej ta respektoj, ta rendoj.

Perse them une tani se pari,
plakur e me pikat e fundit te bojes:
Fuqia atomike Izrael rrezikon,
paqen boterore po ashtu te brishte?
Sepse duhet thene,
cfare neser shume vone do ishte;
edhe pse ne – si gjermane mjaftueshem –
pjesetare te nje krimi mund te behemi,
qe i parashikueshem eshte,
prandaj bashkefajesia jone
prej asnje justifikimi te zakonshem
s`do pranohej.

E pranoj: une nuk hesht me,
sepse dyfytyresine e perendimit
nuk e duroj;
po ashtu shpresoj,
qe shume te clirohen prej heshtjes,
shkaktarit te rrezikut te dukshem
ti kerkohet heqje dore nga dhuna dhe
njehkohesisht me vendosmeri,
nje kontroll pa pengesa e i vazhdueshem
fuqise potenciale te Izraelit
dhe linjat atomike iraniane
mes nje Instance nderkombetare
te lejohet nga qeverite e dy vendeve.

Vetem keshtu mundet te gjitheve, izreliteve e palestinezeve,
per me teper, gjithe njerezve, qe ne kete
rajon te pushtuar nga cmenduria
ngushte, te armiqesuar jetojne
dhe se fundi edhe neve, tu ndihmohet.






What must be said

Why I am silent, silent for too much time,
how much is clear and we made it
in war games, where, as survivors,
we are just the footnotes.

That is the claimed right to the formal preventive aggression
which could erase the Iranian people
dominated by a bouncer and moved to an organized jubilation,
because in the area of his competence there is
the construction of the atomic bomb.

And then why do I avoid myself
to call the other country with its name,
where since years – even if secretly covered -
there is an increasing nuclear power,
without control, because unreachable
by every inspection?

I feel the everybody silence on this state of affairs,
which my silence is slave to,
as an oppressive lie and an inhibition that presents punishment
we don’t pay attention to;
the verdict “anti-Semitism” is common.

Now, since my country,
from time to time touched by unique and exclusive crimes,
obliged to justify itself,
again for pure business aims - even if
with fast tongue we call it “reparation” -
should deliver another submarine to Israel,
with the specialty of addressing
annihilating warheads where the
existence of one atomic bomb is not proved
but it wants evidence as a scarecrow,
I say what must be said.

Why did I stay silent until now?
Because the thought about my origin,
burdened by an unclearing stain,
had avoiding to wait this fact
like a truth declared by the State of Israel
that I want to be connected to.

Why did I say it only now,
old and with the last ink:
the nuclear power of Israel
threat the world peace?
Because it must be said
what tomorrow will be too late;
Because - as Germans and with
enough faults on the back -
we might also become deliverers of a predictable
crime, and no excuse would erase our complicity.

And I admit: I won’t be silent
because I had enough of the Western hypocrisy;
Because I wish that many will want
to get rid of the silence,
exhorting the cause of a recognizable
risk to the abdication, asking that a free and permanent control
of the Israel atomic power
and the Iran nuclear bases
will be made by both the governments
with an international supervision.

Only in this way, Israelis, Palestinians, and everybody,
all people living hostile face to face in that
country occupied by the craziness,
will have a way out,
so us too.

Gynter Grasit, shkrimtarit dhe nobelistit të njohur, i ndalohet hyrja në Izrael duke u bazuar në një ligj kundër nazistëve. Nobelisti edhe vetë e ka pranuar se dikur kishte qenë ushtar SS. Gjatë kësaj periudhe kohore sa është publikuar kjo vjershë, të dyja palët, sidomos shteti hebraik ka lansuar kritika të ashpra për shkrimtarin Gynter Gras.




Izraeli i propozon që idenë e nisur në Luftën e Dytë Botërore Grasi ta përhapë më tej në Iran. Pas botimit të vjershës së tij kritike ndaj Izraelit, Izraeli ia ka ndaluar nobelistit të letërsisë Gynter Grasit të hyjë në vend. "Po të ketë dëshirë që të përhapë edhe më tej veprat e tij të shtrembëruara dhe të gënjeshtërta, unë propozoj që ai ta bëjë këtë nga Irani", tha ministri i brendshëm i Izraelit, Eli Jishai. 




Në Iran ai do të gjejë një "publik entuziast". Sipas zëdhënësit të ministrit të Punëve të Brendshme të Izraelit, Jishai, vjersha e Grasit ka pasur për synim "që të nxisë zjarrin e urrejtjes ndaj shtetit të Izraelit dhe ndaj popullit izraelit". 



Në këtë mënyrë, Grasi dëshiron "të vazhdojë idenë që ka mbështetur më parë me mbajtjen e uniformës së SS-it." Ndërsa ministri i Jashtëm izraelit, Avigdor Liebermann, deklaroi që nga Italia, ku ndodhet për vizitë se intelektualë si Grasi janë të gatshëm "të sakrifikojnë hebrenj në altarin e antisemitizmit". 




Për ndalimin e hyrjes në vend ndaj Grasit, Jishai shfrytëzoi një ligj të qeverisë, i cili u ndalon ish-nazistëve hyrjen në Izrael. Grasi ka pranuar se ka qenë në muajt e fundit të Luftës së Dytë Botërore në radhët e ushtarëve SS. Në vjershën e tij, Grasi kishte shkruar se Irani kërcënohet nga një goditje preventive atomike e Izraelit, goditje që mund të shuajë popullin iranian.







 Më tej ai shkroi se Izraeli e kërcënon paqen botërore. Kjo bëri që Grasin ta kritikojnë shumë personalitete dhe ta lidhin me antisemitizmin. Shkrimtari ende nuk ka reaguar në lidhje me ndalim hyrjen e tij në shtetin hebre, por një gjë e tillë pritet të ndodhë së shpejti.

Politikanë, organizata hebreje dhe gazetarë: të gjithë reagojnë ashpër ndaj poezisë së Grass-it për konfliktin mes Izraelit dhe Iranit. Ata thonë se Grassi është i "papërgjegjshëm" dhe ngatërron faktet.



Poezia e nobelistit 84 vjeçar gjerman, Günter Grass po shkakton me tej indinjatë. "Fuqia atomike Izraeli rrezikon paqen e brishtë", shkruante autori të mërkurën (04.04.2012) në poezinë e botuar në gazetën "Süddeutsche Zeitung" me titull "Çfarë duhet thënë". Kritikët e akuzojnë Grass-in se shtrëmbëron situatën. Jo Izraeli, por regjimi në Iran kërcënon paqen në botë.



I dërguari izraelit në Berlin, Emmanuel Nahshon, akuzon Grasin në faqen e internetit të ambasadës në Berlin, se ai përdor stereotipe antisemite. "Ajo, që duhet thënë, është se bën pjesë në traditën evropiane, për të akuzuar hebrejtë para festës së Pashkëve për ritualin e vrasjes." Sot nuk janë më të krishterët, por iranianët, që duan gjoja ta shuajnë popullin hebre. Nahshon thekson se izraelitët duan të jetojnë në paqe me fqinjët në rajon.




"Pamflet agresiv agjitativ"

Këshilli Qëndror i Hebrejve, organizata më e rëndësishme hebreje në Gjermani, e kritikon ashpër Grasin. Presidenti i Këshillit Qëndror, Dieter Graumann e quajti tekstin "një pamflet agresiv agjitativ". "Sajimet dhe ngatërrimet" e Grasit në demonizimin e Izraelit janë të papërgjegjshme. Kjo tregon se "një autor i shkëlqyer nuk është patjetër ekspert politik i shkëlqyer," tha ai.
Në vjershën e tij, që i ngjan më shumë një editoriali në strofa, Grass-i shkruan se Gjermania me shitjen e planifikuar të një nëndetëseje tjetër Izraelit mund të bëhet bashkëfajtore në shkatërrimin e popullit izraelit. Faktin që Izraeli nuk lejon kontrollin e potencialit të tij nuklear dhe bota hesht për këtë, ai e quan "një gënjeshtër të dëmshme", së cilës nuk do t'i nënshtrohet më tej. "Unë nuk hesht më, sepse jam i lodhur me hipokrizinë e Perëndimit," shkruan Grassi. Ai kritikon faktion që kritika ndaj Izraelit shpesh herë ngatërrohet me antisemitizmin.

Minimizim i rrezikut

Në lidhje me këto teza provokative ka reaguar edhe skena politike gjermane. Pa e përmendur Grass-in me emër, ministri i Jashtëm gjerman, Guido Westerwelle (partia liberale), tha se të minimizosh rreziqet e programit atomik iranian, do të thotë të mos e e kuptosh seriozitetin e situatës. Qeveria gjermane reagoi me qetësi: "Në Gjermani ekziston liria e artit dhe për fat të mirë ekziston edhe liria e qeverisë gjermane, për të mos u shprehur në lidhje me çdo krijim artistik", njoftoi qeveria përmes zëdhënësit të saj.




Günter Grass

Zëdhënësi i grupit parlamentar socialdemokrat gjerman për politikën e Jashtme, Rolf Mützenich, e akuzoi Grassin për njëanshmëri. Shkrimtari me siguri që nuk është antisemit, por në tekstin e tij rreziku vjen vetëm nga Izraeli. Për rreziqet, përballë të cilave ndodhet shteti izraelit, nga ana tjetër heshtet dhe rreziku nga presidenti iranian Mahmud Ahmadinexhad minimizohet.

"Stil për të dhënë mend"

Edhe në shtypin gjerman nuk ka të rreshtur debati për poezinë e Grasit. Njëri nga botuesit e gazetës "Frankfurter Allgemeine Zeitung", Frank Schirrmacher, e quajti një "Krijesë resentimentesh". Grass-i me siguri që të do shohë lindjen tani të një diskutimi, nëse si gjerman bën ta kritikosh Izraelin. Ai e akuzoi shkrimtarin, se e paraqet gjithë botën si viktimë të Izraelit, në mënyrë që Grassi vetë të mund të bëjë paqe me të kaluarën e tij.

Vetë kolegët shkrimtarë distancohen nga Grasi. Shkrimtarja nga Berlini, Tanja Dückers i tha DW-sÙ në një intervistë: "Stili, me të cilin Grass-i del prej një kohe të gjatë në publik është një stil për të të dhënë mend. Dhe ky është një stil, që në përgjithësi nuk më duket se u përshtatet artistëve." Shkrimtarët nuk janë studiues shkencorë, ata sjellin në publik vetëm mendimet e tyre subjektive.




E drejta e lirisë së mendimit

Në debatin aktual ka edhe zëra, që marrin në mbrojtje Grass-in. "Duhet të jesh në gjendje të thuash një fjalë hapur, pa u denoncuar si armik i Izraelit", tha presidenti i Akademisë së Arteve, Klaus Staeck. Grasi ka të drejtën e lirisë së mendimit, tha ai.

Grasi në të kaluarën është shprehur edhe si autor politik, kështu që ai në Gjermani shpesh është cilësuar si instancë morale. Në vitin 2006 Grasit iu desh të pranojë, se në moshën 17 vjeçare kishte qenë anëtar i armatës SS të Adolf Hitlerit. Kjo i solli atij kritika të ashpra. Integriteti i tij moral u zbeh.


---------------------------

Günter Grass nuk ndryshon qëndrim

- Shkrimtari gjerman Günter Grass ka mbrojtur qëndrimet e shprehura në një poezi kritike ndaj Izraelit. Grass është shprehur se ka simpati të madhe për Izraelin, por është kundër sulmeve atomike.

Nobelisti gjerman i letërsisë, shkrimtari Günter Grass ka hedhur poshtë kritikat që i janë drejtuar pas botimit të poezisë kritike për Izraelin. Ai nuk ndryshon qëndrimin e tij, se Izraeli me armët atomike rrezikon paqen botërore, ka thënë Grass. "Nëse Izraeli - ndoshta me të ashtuquajturat bombat konvencionale dhe koka shpërthyese do të sulmojë centralet atomike iraniane, kjo mund të çojë në bë luftë të tretë botërore". Kështu është shprehur Grass të Enjten për agjencinë gjermane të lajmeve, dpa.

Me poezinë e tij politike, është shprehur Grass, ai ka dashur të të bëjë thirrje që si Izraeli ashtu edhe Irani t'i nënshtrohen kontrolleve ndërkombëtare. Grass është shprehur se është kundër një goditjeje preventive. Si gabim Grass ka pranuar vetëm që në poezinë e tij përmendet Izraeli dhe jo konkretisht qeveria izraelite. Ai ka simpati të madhe për Izraelin, ka thënë Grass, dhe dëshiron mbijetesën e Izraelit edhe në të ardhmen.



Shkrimtari 84 vjeçar u shpreh se askush nuk ballafaqohet me përmbajtjen e poezisë. Në poezinë me titull "Çfarë duhet thënë", Grass akuzon "fuqinë atomike Izrael" se me politikën që po ndjek ndaj Iranit po rrezikon paqen botërore. Ky tekst, i cili u botua të mërkurën në tre gazeta shkaktoi një valë të fortë reagimesh dhe indinjatë në mbarë botën.




Grass kritikon median

Ndërsa në një intervistë të dhënë të enjten në mbrëmje për televizionin e parë gjerman, ARD, Grass u shpreh se konstatoj se në një vend demokratik si Gjermania, ku sundon liria e shtypit, është bërë parësor njësimi i opinioneve.




Në intervistën për ARD Grass u shpreh se e kishte pritur debatin. Madje ai vetë kishte shpresuar për ndezjen e debatit, sepse disa gjëra duhen thënë, është shprehur Grass. "Por ajo që po përjetoj është një shtyp i njësuar. Nuk ka zëra kundër. Marr me shumicë E-maile nga njerëz që janë të një mendimi me mua. Por kjo nuk del në opinionin publik. Ajo që bie në sy pastaj, është natyrisht mosmarrja me përmbajtjen, me faktet, ato duhet të kundërshtohen. Për shembull tema e tabuizuar që Izraeli është një fuqi atomike prej shumë kohësh e jashtë çdo lloj kontrolli."


Përgatiti : Flori Bruqi

Leter mikut nga Kukesi

I dashuri miku im z.Avdi,

Deshiroje qe te jeni mire Familjarisht. Kosovaret nuk jane te tille…Une them per veti dhe Familejn time…U jam mirenjohes se pari nenes time dhe babiait tim i cili plote dyzet vjet punoi si profesor i gjeografise,perhere ne gjirme te zemres e pati/ edhe e ka /rregullimin e hartes se Atdheut, ku te gjithe shqiptaret e Ballkanit do te frynonin te lire...Pra , ju i takoni gjenerates se babait tim…


              Babe dhe bije :Albana Avdia Omuri dhe  Adem Avdia 

Nuk e dije kush kane qene ata luftetare…Por ne mesin tone,si ne Kosove ashtuedhe ne Shqiperi ka patriotedhe “ patriote ” me bateria...

Shume “luftetare” te devotshem te ceshtjes kombetare jane bere mercenare...


Nje numer i madh i luftetareve jane mbete pa mbrojtje shendetesore,tejskashmerisht te varfer...dhe nje numer tjeter lider e lideruce jane bere milijardere...per nje kohe te shkurter...




Nese ata luftetare,qe kane marre dijenine nga ju...si ushtarak...,ju kane harruar,ska gajle...,sepse per sakrificen Tuaj ndaj atdheut jua di vete Hyji...dhe Populli ...

Nuk po zgjatem me shume...edhe nje here ne emrin tim ju Falenderoje-nga Zemra per punen qe ke bere ndaj Atdheut...

Vellaznisht ju pershendes,

Flori Bruqi

Prishtine,18 prill 2012



LETER MIKUT, NGA NJE USHTARAK SHQIPTAR

Zoti Flori !

Kam menduar gjate dhe nuk ka arritur te sqaroj veten time, mbi mardhenjet e mia dhe vijimesine e tyre me miqte e mij Kosovare. (Do ti quaj Kosovare, per efekt shprehje, te gjithe ata banore shqiptare, qe per momentin jetojne jashte kufirit te Shqiperise Etnike, ne teritorin e Republikes se Kosoves*).

Mardhenjet e mia me Kosoven kane pas lindur qe ne enderrat femijrore, per arsye se babai im, ne vitin 1937, nga Sekretar Komune ne fshatin tone Bicaj, transferohet Sekretar Bashkie ne Prizren, ku jeton e punon familjarisht deri ne vitin 1946, kohe ne te cilen zhvendoset pergjithmone ne qytetin e Kukesit.

Tregonte per shume gjera, e mua me mbetej enderr Kosova. Kur isha ne Ushtri dhe dilnim ne vezhgim ne kufi, kisha nje tjeter ndjenje, me levizte diçka ne “shpirt”, me zgjohej nje ndiesi e panjohur, e kjo deri atehere….

….. kur ne gazeta filloj te flitej per UÇK-ne, Komandanti me theriti e me tha qe do fillojme stervitjen me disa “djelmosha” nga Kosova. Stervitja do zgjaste 3 muaj, do zhvillohej naten, ne kushte fshehtesie.

Çasti erdhi… ora 23.00… ne nje ambient disi te ftohte u futa ne “klase” e para meje 11 djem te moshes 20- 25 vjeç, te etur per dije, te gatshem per tu perballur me makinen luftarake serbe, fillesa e kuadrove ne terren.

Te shkonte mendja se po pergatiteshin per te sulmuar “kuçedren” e perrallave. U prezantova, nuk i pyeta per emrat, nuk pranova te plotesoj evidencen, nga qe nuk desha t’i identifikoj, qe per mua te mbeteshin anonym. Me vone mora vesh se 9 ishin nga Prizreni e 2 nga Gjakova.

I stervita ne specialitetin tim 3 muaj. 3 muaj pa gjume, ne fshehtesi, pa asnje “marke”, e te nesermen e çdo dite vazhdoja punen normal, se detyra organike kerkonte kohen e saj. Pas tre muajsh u ndame. Me vone mora vesh se Hyseni ka rene ne perpjekje, 10 te tjeret jetojne e punojne.

Pas Çlirimit te Kosoves nga UÇK-ja dhe Nato, me njoftojne se ne Njesine tone Ushtarake kane ardhur vizitor nga Kosova.

Pasi u takova, mora vesh se ishin te sektorit tim. U njoha shkurtimisht me situaten tek ata, gjendjen e nivelin ushtarak, qe kuptohet qe ishte ne shkalle shume te ulet, pasi ata kishin luftuar e mesuar, por tani duhet te mesonin per te ndertuar.

Kam marre urdher, jo legal, nga Komandanti dhe jam zhvendosur dite pas dite ne Prizren, ne Zonen e 2-te Mbrojtese. Kam zhvilluar leksione, tema, seminare e biseda me kuadrot ushtarake.

Mundohesha t’i pergatisja mire materialet (qe me hante shume kohe), te arrija synimin qe ata te kuptonin ate qe u duhej dhe ndjehesha shpirterisht i kenaqur.

Disa here kam shkuar edhe ne Shtabin e Pergjithshem ne Prishtine. Atje niveli ishte me i larte por nevoja per njohuri ndjehej. Une nuk ish “Mesia”, por kisha e dija diçka me teper se ata… kisha Akademine Ushtarake per profilin tim, kisha nje specializim ne ushtrine gjermane ne Gjermani, e kisha nje jete pervoje ushtarake.

Dua te theksoj se te gjitha keto pa asnje shperblim, vetem shperblimin per detyren funksionale ne Kukes, ku nuk lija asgje mangut.


….. e ja tani ku du ate dal, o Zoti Flori.

Ne ate kohe kur une bashkpunoja, kur shkrija pa kursim energjite e mia fizike e profesionale, kur punoja pa shperblim e pa paragjykime, kur synimi im ishte vetem te ngrihej Ushtria Kosovare, isha “miku”, “shoku”, “shefi” “komandanti” e “Majori” i tyre i shtrenjte.

Me dhane Mirenjohje, foto, ftesa per Festa e Dite te Shenuara, etj…… po me vone… une dola ne rezerve… askush nuk permendet…tentoj te kontaktoj… me kot… heshtje……… mosperfillje….mosmirenjohje….as ata 10 te gjallet e fillimit…. as dhjetra te gjallet e fundit.

Kjo eshte e gjitha, e une du ate te pyes si Mik, pasi vete me keni thene te kam “mik” : - Pse ndodh kjo? A duhet te shfrytezohet tjetri e pastaj te hidhet si limon i shtrydhur? A duhet t’i pergjigjesh ndonje telefonate, thirrje ne facebook a MSN?

Apo “kalova lumin, te …… kalin”! Ne nga anet tona, kur m’plaket Gomari e nxjerrim ne mal qe ta haj ujku. Ndofshta kjo po ndodh me mua. Une nuk jam dakord qe te mbetet “koka prapa”, se nuk dua qe askush te ndjehet borxhli, por vetem pak respekt, ndjesi ne kujtim te atyre diteve te shenjta e ne kujtim te atij mundi te pa-paguar.

Pse me drejtohesh mua- thua me vete ! E drejte! …. Por nuk kam gjetur pergjigje. Nga ata, te rrethit te ngushte, qe kam biseduar me thone se keshtu jane kosovaret, jane mesuar me Perendimin, kane jetuar ne Gjermani e jane bere si gjermanet, “mbarojne pune e s’te njohin”, etj…. Por une nuk jam dakord, sepse….

Isha nje dite ne Murnau, Landi i Bavarise, Gjermani dhe po shetisja ne breg te nje liqeni.

Aty ishte nje çift i moshuar qe po ushqente patat ne liqen. U prezantova e biseduam gjera te rastit.

U ndame. Pas 2 – 3 muajsh nga ana tjeter e ruges nje grua e moshuar, kishte nxjerre trupin nga makina ne levizje e therriste : - Ej Major, Wir haben in Feldafing gesehen.

Sa u gezova… ne te vertete ishim pare ne Feldafing, pra vetem pare. Kjo ishte gjermane nga Gjermania, dhe vetem ishim pare, nuk kishim luftuar, punuar, bashkpunuar, shkembyer dije e pervoje, nuk ishim bashkekombes, nuk kishim nje gjuhe, nje identitet, nje ide, nje deshire, nje ideal si ai i te jetuarit bashke, por megjithate me tha : Ne jemi pare dikur, pra mbasi jemi pare nuk duhet te harrohemi, se “vetem Mali me Malin nuk piqen”.

Kjo pra ishte Zoti Flori, nje fragment nga jeta ime, qe ta besova me shpresen se do marr pergjigjen se pse ndodhi kjo? A eshte normale? Apo te qetesohem me ate se te gjithe kosovaret keshtu jane! Apo une kam lajthitur e kerkoj …..”Qiqra ne Hell”.

Me shume nderime

Adem AVDIA

Kukes, 18 Prill 2012





----- Forwarded Message -----
From: adem avdia
To: floribruqi@yahoo.com
Sent: Wednesday, 18 April 2012, 14:25
Subject: Vetem per mendim.

DY POEZI TË FILDISHTA NGA SENAD GURAZIU

Senad Guraziu




KURORË GJEMBASH

Padyshim duhet të jetë çmenduri
ta ndjekësh vetë hijen, mbyllur në xhama
të provosh ta puthësh Mona Lizën,
t'i quash sytë e saj burim rrezesh, spektroskopi
infra-e kuqe, prej drite shufra blinduese,
masë sigurie për "trezorin" hyjnor artistik,
roje për buzëqeshjen enigmatike,
prandaj gjykimin ta peshosh
në mustakun e Duchamp, dhe ngutshëm
ta sjellësh konkludimin: s'ka kush,
s'ka hajn të botës që mund ta vjedh
zemrën e saj... në Louvre.

Pa brus ndjenjash, ta kaptosh estetiken
e secilit trëndafil, të secilës petale,
çdo mimozë regjionale, secilën lule
të botës si herbalist romantik pa e këputur
ta kornizosh, me puthje ta varësh
në breg të Venerës, pa shtytës, pa fibra
emocionale, pa dridhje, pa timbra...
ta quash "xigëlushe", epiqendër të ndjenjës,
rënkimet t'i përthithësh - artistikisht
ta zbukurosh, t'i falesh orgazma
vetë idesë së ekstazes, të "bukuren"
e korbave në sy mjellmash ta bësh
aq tërheqëse, si sekreti i buzëve të ML,
natyrale si pafajsia, si virgjëria - e vetë
të klithësh, të rënkosh, të përjetosh
shkrirje në të kuqen deri në përgjakje,
si luleshtrydhet ballit të kullosh,
gjemba germash, kurorë e marrëzisë,
padyshim profet... vetëflijim, pseudo-kritik
arti në vertikalen e "fajit" të Kalvarit.

DA VINÇI NË OLIMPIADË



Miku im i "mbathi" nallanet e veta,
në fakt u hipi lundërzave të drunjëta,
si pandofla të çuditshme... shpikur
nga ai vetë - punoi gjatë, pa pushim
shkriu mend, panumër skicash e faqesh
në Codex Atlanticus - dhe vrapon
si i marrë mbi syprinën e detit,
fillimisht e humbi orientimin, u nis gabim
andej kah Bosfori, por u këndell,
shpejtë e ndërroi kursin... tani ndodhet
diku afër ngushticës së Gjibraltarit -
ka vendosur të jetë garues zyrtar
në Olimpiadën e Londrës.


Sot e humbëm kontaktin, iPhone
i vet mund t'i ketë rënë në ujë, por
në emailin e fundit më shkruante:
pse ti s'merr pjesë në festivale kurrë,
as në gara, as olimpiada... nisu pra,
mbath ca aso të drunjëta holandeze,
bjeri i qetë La Manshit, dil andej
dhe më prit, mos ki frikë, në një kanal
aq të ngushtë nuk mbytesh dot,
as si delfin, as zbathur, as me not...
pa le që "klompet" janë të njohura
në gjithë botën, ndoshta ia del,
triumfon, bëhesh "i parë", kampion
i ecjes mbi ujë, por dhe pas meje
nëse ngelesh, një medaljon i fildishtë,
o çfarëdo qoftë, padyshim të takon.