Agjencioni floripress.blogspot.com

2012/08/26

ZEF PERGEGA:A PO E HAN HAGA YLLIN E MENGJEZIT TE KOSOVES?!



ZEF PERGEGA

Akuzat e dala nga katakombet e zeza të urrejtjes akademike dhe institucionale antikosovare që tash shtatë vjet kanë penalizuar yllin e mëngjezit të lirisë së Kosovës, Ramush Haradinaj. Çeshtja e tij është e veçantë, komplekse dhe kontraditore. Llogjika me e thjeshtë mund të arrijë në pytjen, se a po e han Haga yllin e shpresës kosovare që lindi nga qielli i dheut të tij për të mbrojtur popullin vet nga egërsia e bishave urale.


Pse është e veçantë?! Sepse Ramush Haradinaj, lideri i dorës së fortë, karizmatik në ide e veprime, arkitra i vlerave të shtetit ligjor, u dorëzua vullnetarisht në Hagë dhe nuk u fsheh si frikacak. Kjo ndodhi një herë kur ishte kryeministër i Kosovës, bash në vlugun kur ai po instalonte themelet e sigurta të shtetit të ri, kur po jepte shëmbullin se si duhej qeverisur vendi i tij dhe si duhej të funksiononte demokracia pluraliste, me 5 mars 2005 erdhi lajmi i zi që e detyroi të ndërpriste inisiativat e duarve të pastra, duke i hedhur baltë mbi dritën e syve me të pavërteta të provuara nga vetë Tribunali i Hagës. 

Herën e dytë në korrik të vitit 2010 Haradinaj ishte në opozitë në detyrën e kryetarit të partisë Aleanca për Ardhmerinë e Kosovës, i përkushtuar dhe i përcaktuar si subkjekt i djathtë i pluralizmit politik në përputhje me sublimin dhe aspiratën e heronjëve të llogorëve të luftës çlirimtare. E tash Haradinaj, pas shpinës së tij burgoset se specialistet e statusve të Veriut të Kosovës duan të realizojne atë ç’ka u rekomandojne bandat serbe e shqiptare që ia kanë zënë frymën, jo vetëm pavarësisë së Kosovës, por edhe kanë përdhosur gjakun e deshmorëve. Haradinaj nuk ka faj se nuk din të nderojë me grusht po din fort mirë të godasë në zemër çerdhet e korbave të ushqyera nga strukturat paralele me shina serbe.

Sa të pa vlerë po e paraqesin sumblimin e martirëve që ranë për tokën e Kosovës kolltukofagët që mbajnë kollare allafranga me nyje që tërhiqen liro-shterngo nga të huajt! Ka ndodhur në të tilla raste se ende pa u tharë gjaku trasheve të bëhet burim biznesi e fitimi për të eturit për pushtet!


Pse ështe kontraditor mbajtja pas hekurave të Haradinajt?! Heronjtë lirisë të një kombi nuk dalin me urdhëra e vendime aparatçikësh, as nga radhët e atyre që hije plumbi mbi vetull i kanë bërë kombit të tyre, Ata dalin nga gjiri i shpirtit të shtypur për të luftuar pushtuesin. Nje i tillë ështe edhe Haradinja që artin e luftës e mesoj në lekurën e dhimbjës kosovare, përballë terrorit dhe genocidit sllav. UCK-ja nuk doli nga ministria e mbrojtjës së Kosovës se ajo nuk ka ekzistuar dhe nuk ekziston, por ajo çeli agimin e lirisë dhe e pastroi tokën nga paramilitaret gjakatar. 


Kontradita qëndron ne faktin se për 37akauzat ndaj Haradinjat Tribunali e shpalli të pafajshëm. Nese vendimi i tyre nuk ishte i padrejtë atëhere duhej që ky trup gjykues të zevëndesohej me një tjetër dhe Haradinaj të lihej i lirë. Asnjë gjykatë nuk është hyjnore dhe as jashtë tokësore dhe mund të lëkundet nga termeti i interesave politike, klanore dhe i qëndrimeve të shtetëve nga vijnë këta gjyqtarë. 

Gjykata ndërkombëtare e Hagës duhej ti shpënzonte të gjitha energjitë ne mbledhjen e faktëve ne varrëzat masive të shqiptarëve të vrarë nga serbet, në listën e 1800 të zdukurve në kry të së cilës qëndron Ukshin Hoti e Fehmi Agani, ne 450 puset e mbushura me kufoma shqiptare. 

E si mund të mbushën krojet me gjak, zonja gjykatë?!. Po krojet janë burimi i jetës! Si mund të pijë fëmija gjak në vend të ujit?!

Në 3800 kullat e djegura dhe në rradhen e gjatë të largimeve me dhunë të një milion kosovareve për në shtetet fqinjë. Në vargonjtë e oxhakut të kullës kosovare, kur gjaksori i përmbindshëm serb hidhte në vorbën me ujë të nxehtë gjymtyrë fëmijesh dhe u thoshtë antarëve të familjës ta hanë për mish. Ku ka, o njerëz, gjykatë apo njeri që të mos i rrënqethet trupi kur dëgjon këtë mënxyrë?!

Ta shpënzonin në varret e 54 pjestarëve që mbajnë një mbiermer të lavdishëm Jasharaj, në varrët e tre vëllezërve Bytyci në Amerikë. Për këto e shumë të tjera duhej që Tribunali i Hagës ta pyeste organin e akuzës, nese ka mbetur ndopak humanizëm njerëzor në nervin e së drejtës! Madje ajo duhej që me mjetet e saj të mësonte nga burime speciale se si u formulua akuza dhe në cilën kuzhinë u pjek aq shpejt?!

Kompleksiteti i çeshtjes Haradinaj vjen edhe nga heshtja. Pse heshtin institucionet e Kosovës?! Pse pikërisht Haradinj shkoi para drejtësisë në momentin që po përgatitej për fushatën elektorale?!

Haradinaj shikohet si rival i papërballueshëm. Kur u shpall i lirë u prit si hero. Se hero i lirisë është, ndaj dhe populli i thuri këngë dhe heronjtë duhet të vendosen bash në krye të vendit. Pse heshtin qarqet intelektuale?! I ka mbërthyer frika e vendit të punës nga presioni i militantizmit. Nese mbrojnë ramushin mund të largohen nga detyra dhe të shesin banane apo cigare duhani në tregun fshatar të Prishtinës, por nëse e sulmojnë, përseri mund të kenë probleme në të ardhemen të pakten në opinionin publik. Në të dyja rastet intelektuali frikacak është i denueshem dhe në fund të fundit kjo reflekton gjëndjen e rëndë të demokracisë, fjalës së lirë dhe të vërtetës. 

Njerëz kurajozë, lëvizni pak atë ferrën e vogël mes jush dhe do të shikoni sa i madh paska qenë lepuri që na fle në bark!

Ç’bëjnë mediatikët?! Së pari publikisht pranohet se qëndrimi i Ramush Haradinajt para Tribunalit të Hagës është korrekt, burrëror, i urtë, i sinqertë, dhe i matur, duke treguar shkallën më të lartë të qytetarisë dhe kurajos civile të shqiptarit. Një pytje lind vetevetiu: “Cila është shkalla e rrezikshmërisë që mund të paraqesë ky lider në jetën shoqërore?! Asnjë rrezikshmeri dhe as më të voglin problem. 

Heshtja ndaj çeshtjes Haradinaj duhet kuptuar si rrugë e lirë e infeksionit që po injekton serbi në damarët e lirisë së Kosovës, jo vetëm nëpërmjet strukturave paralele në Veri, por nëpër strukturat e fshehta në aparatin shtetror, në shpirtin e revoltës së popullit dhe në klanet apo fiseve politike në mes të Prishtinës. 

Vijmë tek pytja se çfarë bëjnë pra njerëzit që merren me fjalën dhe misionin e saj të paprekshëm.?! Të krijohet përshtypja se ato nxjerrin krimba nën këmbët e urës së Mitrovicës për të zënë ndonjë peshk të vogël që ta paraqesin në kronikën e ditës si zërin e e fortë të një balene të madhe deti. Në vend që të kuptojnë se bash në çerdhen e krimbave i hedh rrënjët tradhëtia! Ata duhej ti mbushnin ekranet e televizioneve dhe të bënin filma artitik me dokumenta e dëshmi të gjalla për atë masakër antinjerëzore që bëri serbi në shekullin 21.

Po ç’dëshen serbet në malet tona, vallë?!
Se i terbonin plisat e bardhë!


Para se Kosova të fitonte pavarësinë në Universitenin An Arbur të Michiganit organizohet një konferencë me debat. Në njërën anë DioGuardi me bashkëshorten në mbrojtje të Kosovës dhe në anën tjetër një profesor serb i ndihmuar nga ish-ambasadori amerikan në Kanada. Kujtim Qafa dhe Mikel Demaj folën me temperament në mbrojtje te pavarësisë së Kosovës, Edhe mua në krah të tyre mu dha rasti ta kundërshtoja nga ana profesionale dhe njerëzore dokumentarin e profesorit serb, i cili gjithë fajin e luftës ia hidhte kosovarëve, duke i paraqitur ata si terroristë të popullësisë serbe. Ky dokumentar ishte shfaqur edhe në Bruksel e shtete të tjera te Europës.

Kur mbaroj konferenca një nga profesoret amerikan të këtij universiteti me pyeti:

“Pse ju shqiptaret flisni me zjarr dhe zë të lartë?! 
“Kjo ndodh sa herë kemi të drejtë”- i thashë 

“Po e dini ju se e drejta ka mik argumentin, faktin dhe proven! Ju nuk kishit bërë një dokumentar që të provonit të kundertën e asaj çka kishte bërë serbi!”

Besoj se ky fakt është i bollshëm për të kuptuar se media në Kosovë nuk po e luan rolin e pasqyrimit e dokumentimit të luftës, heroizmin e heronjëve dhe egërsinë e paramilitarizmit politik dhe ushtarak serb në tokën e tyre. Kështu ata do ta ndihmonin historinë dhe vellaun e tyre Ramush Haradinaj, i cili nuk ka ra po do të ngrihet me lart…

Neser kam një dëshirë, që e ka shumë kush në diasporë, të trokas në një derë ku lexohet “Ramush Haradinaj, kryeministër i Kosovës”

Zef Pergega 


libri57@hotmail.com

FJALA ME KANUN NUK BENTE MORT, OH SA TE RENDE E KA SOT ATE SHKOP…!”




ZEF PERGEGA

Nuk kam qene asnjehere ne Kosove. As Prishtinen nuk e kam pare. Enderrat me parashute me kane hedhur ne balte. Jam ngritur deri tek enderrat , por ato me kane shtyre te qendroj ne radhe. Ne radhe per vendin tim?! Po po, se mbi enderren e lirise se shqiptarit rri ngrehur pushka e extrakomunitarit! Mu be njehere se rruga pertej kufirit, per te mberritur ne Prekaz e bera tri dite me kale. Nuk i rashe andej nga rruga e kombit se te mbysin skapamentat e lavdit me tym, por ndoqa rrugen e Gjergj Kastriotit, ku malet ende ruajne burrerine e fisnikeve dhe pushken e gjate e mbajne gjithmone mbi sup. Pse more burer i forte, kush ka qene ai sundues qe ka mundur me i nguc! Ndaj m’u duk vetja nje shpend i lire e ajri i tyre ma shkepi blozen e mallit ne pulmone. Atje pra ne Prekaz mu be se bac Ademi doli nga kulla e vet me flake, me trupa pa jete, si medalione qielli dhe mori nje grusht Dhe, pasi pastroi gezhojat e topit serb tha: ” Pa merri ere, ka vlug Shqiperie”

SI U THYEKAN ATO RREZE

Ne nje shesh te vogel te Prishtines permendorja e madhe e Heroit tone kombetar Gjergj Kastrioti Skenderbeu. Gjithmone mbi kale dhe me shpate. Gjergji i Beslidhjes Kombetare, ka ecur edhe ne kembe, ka bere kuvende odash e princash edhe i ulur ne sixhade te thurur kuq e zi me shiponje, ka marre edhe flamurin e principates se vet ku eshte betuar para betejes me turqit, duke rene ne gjunje para tij dhe Zonjes se Shkodres… Ai ka folur edhe me pleq, plaka, gra e te rinje, me njerez te mencur, poet, shkrimtar dhe parashikues. Ka folur edhe me prijesat fetar, se edhe ata ishin ushtaret dhe bekuesit e tij…

Diku mediat kosovare na paraqesin pallatin e qelqte te Prishtines. Pallati eshte blu. Duar i ka te gjata per t’u dukur nje me qiellin. Ndoshta tek ato thonj te pa prere eshte kufiri mes tyre. Godina e qelqte eshte e rrethuar me hekura. Disa te lyer me ngjyre blu te shperlare e disa boje ndryshku. Zgjas koken dhe hap syte. Pallati i gjate edhte rritur nga loti i nenave te te pagjeturit. Nga kockat e atyre qe humben ne varret masive. Shikoni more se diku gjoksi i tokes eshte i fryer nga fontana e gjakut! Ne ato hekura, qe rrethojne pallatin e qelqte mijra foto heronjsh te heshtur te zhdukur. Dhe nanat qe emrin e kane lot dhe dhimje luten para syve te tyre se mos pallati i heshtur i qelqte ka ndermend ti gjej. Te pakten te kene nje varr e ne gjakun e tyre te marterizimit te celin lulet e kujtimit. Permendorja e heroit hesht ne bronx, pushtetaret celin dritaret dhe mbushen me afsh kadifeje . Mburren, jane lart e Heroi poshte. E dine, Gjergj legjendari nuk zbret nga kali, ti terhiqte vec njehere prej kapistre qe te hingellinin… Nje anen tjeter tre mije shtepi te djegura nga lufta. Kallur flaka e kallur vatra, gure mbi te cilet hartojne Kosoven me lot e gjak e nuk shkrihen. Heronjte e ri jane shtuar ne bulevard me shlivovice e pite klline. Hej toke e bekuar, c’po te luan ajo thike pas shpine! Rradha e gjate ne dogane, kosovare mergimtare sjellin pare e sjellin mall, per te ngritur ato shtepi, po me pare duhet te paguash qindra mije. Te paguash ne token tende?! Ta blesh atdheun me EURO e marka gjermane?! Shkau ba bac! Rrezet e diellit, si po thyehen e kah po shkojne, kur bien mbi xhamat zais te pallatit te qelqte?!

VELLA E KAM NJE AMANET MOS MI LE KOCKAT SERBI ME MI TRET

C’ka kerkojne me teper te renet?! Vec rehatimin e kockave ne token e vet. Kam mendimin se eshte nje iluzion te jesh i barabarte para lirise dhe ligjit. Si mund te ndodhe kjo kur ka sundues dhe Maliqe?! Ne kete jete te pameshirshme je i barabarte vetem para Dheut tend. Madje edhe kete barazi qe e kemi prej prej perendise po na e shprishin burrat e kombit. Te gjithe do te kene ne jeten tjeter nje cope vend nga ky Dhe. Pa c’ka se dikujt ia mbulojne arkivolin me flamur e te shtena topash, apo dikujt, qe vetem percillet me lot mbi dheun e shkrifet. Lopatat e mbulimit i perdorin shpejt ato qe ne jeten e perdithme hodhen balte, apo i vrane pas shpine. Cuditerisht amanetin e te reneve e kane ne dore politikanet!.

Me ka rastisur te bisedoj me nje kosovar, drejtues e hero i gjalle i llogoreve te lirise se Kosoves. Si ne lufte, ia drejtova ato pytje. Po mua edhe sot e kesaj dite me ka mbetur ne mendje rrefimi I tij: “…Ishte perendim dielli kur syte e luftetarit te lirise ne krahun tim perenduan. Mori plage te renda dhe ashtu me gjysem zeri me tha: “Mos e ndal luften, po qello me shume sikur te isha une. Te mos mendoje armiku se eshte vrare shqiptari. Dhe nje amanet vella, mos e lejo qe serbi te na shkele mbi varre…Dha jete per Kosoven e Lire” Mu kujtua lufetari I lirise Binak Gashi, kur nje nate bujti ne banesen e prinderve te mi ne Shengjin, i cili kur pa gjendjen tone te veshtire me tha: “Mos u merakos, o jaran se per shtroje kam nje taban, rrenjet e te cilit ma mbajne drejt shtyllen kurrizore, per mbuloje kam flamurin, qe ma ndez ne zemer zjarrin e lirise, per jestek kam kondakun e pushkes dhe emblemen e UCK-se, pishtaret e udhes tone!”

Zgjas koken dhe hap fort syte prej lluksit te pallatit te qelqte. Atje ne sfond larg dalloj ushtaret e huaj, te armatosur, rreth komondantit Ramush Haradinaj, i denje per konvertime ne kenge e legjenda, te cilin e shoqerojne ne shtepine e vet qe te mos kembeje asnje fjale me popullin qe e pret. Po shqiptarin kurre nuk ka mundur njeri ta shoqeroje me pushke ne kullen e vet e ne token e vet ! E nderkohe ca sinjale me teheqin vemendjen. Makinat e bukura, si kontesha me kone per dore me mijra kordele ne elegance e shpifte. Vija ndarese, bodigarde qe ruajne me syte aty ku thyhet drita dhe bresheri i kristaleve nuk ben zhurme ne revolten e fshesagjinjeve te qytetit, qe dikur kumbonte nga zeri i vashes rrethur me flamur mbi tank. Tani keto zera jane relike bulevardi, ku ngjiten e shtypen cimcakizet, qe pertypin ushtaret e huaj. Zgjas koken qe te mos terheq vemendjen e turmes. Shikoj kamera te fikura dhe gazetar te ndrojtur. Diku me tej jane ngrehuar ne cadra revoltat e mbytyra te invaliteve te luftes, e Gjergj Kastrioti me shpate ne dohe hesht e nuk ndeshkon. Hesht Ai qe i nderonte heronjte e luftes! Po c’fare mund te besh para pallatit te qelqte, qe u ngrit diteve te entuziazmit te kashtes se lirise?!

Kortezhi i veturave me grilla te zeza, po del nga pallati i qelqte dhe eshte nisur pa navigator drejt bisedime per pace a per corbe me Serbine!

QE TE NDALET KOLLONA DUHE TE NDERROHEN BINARET

Dikush ka marr ushqim me vete. Sa per pijet, dehjen kane per ta gjetur ne slivovicen serbe dhe votken ruse. Dikush ua ben me dore per t’i ndalur. Ndoshta per t’u thene nje fjale me shume. Se Fjala ne kanun nuk bente mort, e besa kush del kunder te rende ne liri e ka ate shkop. Nje nga perfaqesuesit e akademise u del perpara. Ndaluni burra se kjo nuk eshte e mbara. Pa ngreh plugun s’ka si mbine fara. Kolona nuk ndalet… Drejt dheut e gureve ne barikadat e Ures se Ibrit. Me tutje kolonizimi ka hedhur themelet e pallateve te larta. Serb gdhihen aty pa ditur asnje emer vendi. Territori eshte me i rendesishem se banori i ardhur rishtas. Madje nentoka e dhe pasurite. Per te arritur kete qellim duhet ca serb me fryme edhe te mykur. Para kollones te pallatit te qelqte qe eshte nisur per bisedime politike me Serbine katermije banore shqiptar ne Mitrovice kane shpallur greven e zize, si dikur grevistet minatore te Trepces. Rruga e mbushur me militante te punesuar e ka bere te erret xhamin e pallatit te qelqte, per te riaktivizuar minjeren, punesuar dy mije nen toke, qe do te thote edhe njere apo dy me shume mbi toke. Po mbi toke jam une fisi e bajraku , kush cicerine si zogu ne kembe rri dajaku! Shqiptaret ne Mitrovice jane heronje se uren e kane ngritur mbi guximin dhe mbi shpatullat e tyre e ushqejne mbijetesen. Kur sebet dhe treqind ilegalet i sulmojne dhe i vrasin, televizioni shkon atje, kur nga pallati i qelqte niset telegrami me ngushellime.

Diku shoh nje grup poetesh qe i kane zene rrugen kollones se pallatit te qelte me nje grumbull me vjersha, poezi, dhe poema martiresh, per te lexuar ndonjeren para se te ulen ne sofren e ngrenies me Serbine. Ca bodogarde i marrin dhe ua hedhin ne kanal. Kolona nuk pyet edhe se gomat thyejne eshtra heronjsh!

More vella, po nje komb qe nuk degjon zerin e poetit, e ka pak ta shqyejne egersirat ne fund te detit!

Qe te ndalet kollona mbrenda kolones se shtate te qelqte, duhet se paku ti nderrohen binaret, te celen dritaret, per te nxjerr jasht mykun e kolltukut!

MUZA E ALFABETIT DHE DED GJON LULI




NGA ZEF  PERGEGA

Ende pa u përfunduar fjalori, nga Shkodra me 1908 i kumtohej Vjenës: “Sado e rëndësishsme të jetë kjo punë për përparimin e gjuhës shqipe, nga ana tjetër ne nuk duhet të lejojmë pa e parë se ajo do të këtë si rrjedhim një përkrahje të metejshme të gjuhës italiane në Shqipëri. Shoqëria gjuhësore “Bashkimi” e mbaroi fjalorin. Eshtë një vellim me 538 faqe, shkruar me alfabetin e “Bashkimit”që do të thotë, dy shkronjësh, i cili merr si bazë dialektin e Shkodrës më shumë theksime mirditore”

Abati i Mirditës Prend Doçi i shkruante dhe i botonte librat në Vjenë me këtë fjalor me gërma latine dhe kur i sillte në Shqipëri u griste fletën e parë për ti shpetuar përndjekjës nga autoritetet turke. Për këtë fjalor shqip-italisht, të hartuar nga Abati Doçi, Faik Konica i shkruan At Shtjefen Gjeçovit. “Mundësisht ti jepet zë imzot Prend Doçit se puna vete shumë mirë. Megjithë kundërshtimet e paarsyeshme, shoqëria që themeloi Abati me bashkëpunëtoret e tij do të zërë vendin e parë në listën e bashkimit të gjuhës e kombësisë shqipe!”

Aktiviteti letrar i Abatit të Mirditës është përfshirë në Enciklopedinë turke, shteti pushtues 550 vjeçar, që këtë meshtar e burgosi.

NUK SHUHET FLAKA E LIRISE

Abat Prend Doçi ishte një nga udhëheqësit e kryengitjeve mirditore kundra Portës së Lartë. Autoritet turke ishin shprehur që Abat Doçi mund të shkonte në Romë, por të mos kthehej më kurrë në Shqipëri, për shkak të aktivitetit të tij letrar dhe atdhetar.

Kështu Prend Doçi largohet nga Shqipëria nepërmjet viseve të Malësisë Madhe, për të kaluar në Mal të Zi e pataj në Romë e në kryeqytetet perëndimore, për të realizuar planet e tij, si një prift mendje hollë dhe patriot i flaktë, pasi ishte përzier në trubullirat e Mirditës

Pasi mbërriti në derën e parë të fisit të Hotit, trokiti në derën bujare të Ded Gjo’ lulit. Atë natë Deda thirri besnikët më të afërt në trimeri e besë të tij. Asnjë nuk fjeti, e kuvendi erdhi e u ndez, siç përflakën kullat nga gjuhët e flakëve të lisit në votër. Kulla e Ded Gjo’lulit nuk kishte patur mik më të mirë mirditor dhe prift me të ditur së Abati i Mirditës Prend Doçi. Deda me azganet e tij paraqiten gjithë zonën e kufirit, përqendrimin e forcave turke dhe malazeze dhe mundësinë e gjetjës së një shtegu për ta përcjellë të sigurtë Prend Doçin deri në tokën malazeze.

Heret në agim Ded Gjo’luli bëhet gati për rrugë dhe ndoshta edhe për përpjekje me armë. Kështu edhe njëherë kontrollojnë armët dhe municionin. Deda shkon tek arka e tij dhe prej andej nxjerr një kostum kombëtar të malësorit, bashkë me xhamadanin, një revole dhe disa fishekë dhe i thotë Abatit se është më mirë dhe me sigurtë për jetën që Prend Doçi të lente velladonin, librin e shënjtë dhe uratët në shtëpinë e Dedës dhe ai të udhëtonte me ta si një malësor i zakonshëm. Kur Deda u sigurue se jeta e Abatit nuk përbënte rrezik se kishte kaluar kufirin shqiptar, Abati Doçi duke i shtërnguar dorën dhe përpjekur kokat vëllazërore e burrërore, i ka thënë Ded Gjo’Lulit:

“Mos harroni se në këto male as nuk është shuar as nuk do të shuhet kurrë për jetë flaka e lirisë dhe nuk do të shqimbët besa e shqiptarit. Ai gjak që ka valuar në dejet e atij burri të varrosur në Lezhë nuk është bërë ujë. E përderisa rron emri i Gjergj Kastriotit, që dëgjohet shpesh në këto male rron e ka për të jetuar Shqipëria. Unë për vete si bir i këtyre maleve edhe pse po tres larg tharmit të truallit tim arbëror, mendja do të më punojë veç për këto troje e zemra ka më më rrah veç për Shqipërinë. Ne po ndahemi, por e kam besimin se shpejt kemi me u pa dhe nuk po të them o Ded trimi lamtumitrë por mirë u pafshim!”

Deda u hodhi një veshtim maleve dhe i pa një për një në sy trimat e tij si për tu marrë pelqimin për besën që do të jepte. I shtiu dorën Abatit mirditor, ia mbajti fort dhe pasi u falen sipas zakonit i tha: “Ma para se të ndahemi po ju tham dy fjalë imzot Doçi vella. Pa dalë faret Hoti e gjithë Malësia e Madhe pushka e shqiptarit nuk ka me pushue në këto anë pa e ba Shqipninë të lirë e zojë me vete në katër Vilajete. Dalsh faqëbardhë dhe Zoti e ndihmoftë misionin tënd!”

RREFIMET E PREK GRUDES

Një ditë në Detroit, krejt rastësisht, me disa gazeta dhe botime të vjetra nga nacionalizmi shqiptar me bie në dorë një letër e shkruar nga Prek Gruda në Florida me 3 prill 1999. E lëxova me vëmendje pasi ai jepte versionin e tij mbi tri momente të jetës së heroit të popullit Ded Gjo’ lulit. Ja çfarë shkruan ai fjalë për fjalë:

“Ded Gjo’ luli është një burrë malësor. Me burrëri e karakter, zemër përveluar për atdhe dhe me këto ndjenja i rriti të tre djemtë e tij. Një ditë Deda ra në Shkodër për tregti. Frati i Brigjeve të Hotit i jep një letër për P. Pal Dodën në Kuvend të Fretneve. Deda ishte i njohur me freten dhe me njëherë ato e ftojnë mbrënda ku ishin edhe meshtar të tjerë. Ndërkohë Padër Pashko Bardhi po lëxonte një gazetë të huaj. Deda pa të keq i drejtohet P. Palit dhe i thotë së zotnisë po i dhimkan sytë. Jo, Dedë, i thotë P. Pali, por para tij e lëxova edhe unë atë gazetë dhe m’u mbushën sytë me lot se i ligu i Bosforit është dobësuar dhe serbo greket kanë me e përla Shqiprinë. Deda trishtohet nga këto fjalë e bof në kamë dhe e pyet meshtarin “Ç’ka dom më thanë i ligu i Bosforit?!” Meshtaret ia shpjegojnë se është Perandoria Turke dhe se duhet me luftue për më e mbrojt vendin e më fitue lirinë. Deda ju jep besën se sa të mbërrijë në Hot ka me fillue luftën. Dhe ashtu ndodhi e filloi luftën me tre djem dhe kushurinjt.

Mark Gjeloshi Gojçaj, antari i çetës ishte 16-vjeçar. Kam bisedue me te disa herë dhe ai me ka diftue si u kanë ra turqeve befas në postën e Rapshës se Hotit. Si ua kanë marrë armët…

Pika e dytë ndoshta ma e rëndësishmja në jetëshkrimin e Ded Gjo’ lulit, të cilin deri me tash nuk e përmend askush. Deda dhe Kol Zefi i Grudës shkojnë tek Knjaz Nikolla në Cetinë. Jo njëherë, por disa herë kam pas rastin me e dëgjue Kol Zefin ka difton: “Ishim në lufte me Turki e kishim nëvojë për armë, strehim e çdo gja tjetër. Shkuem të Sokol Baci në Nikshiq e i diftuem qëllimin tonë. Ai urdhëroi sekretarin me na shkrue një letër për Knjazin dhe u nisëm për në Cetinë, ku mbërritem në bramje. Mark Culi i Trieshit na çeli derën. Mbas disa kohe erdhi Knjazi me krahë të hapur duke theksuar në gjuhën shqipe: “Mirë se ju pruni Zoti bijtë e mi! Deda ka ik prapa disa hapa duke thenë; “Kurrë mos e pastë than Zoti më të mësye për babë, as për vëlla, por për mik të afermt!” Unë rashë në krahët e tij, thotë Kola, dhe me dha gradën major e një fishek me napolona të verdhë, kurse Dedën e qiti jashtë dhe e përcuell me dy gjandarë deri në Kotorr që e zotnonte Austria.

Pika e tretë ende pezull dhe e pasqarueme është vrasja e tij nga serbet e bashibozuket e Esat Pashë Toptanit. Kjo leu e gabuar me djallëzi të E. Hoxhës dhe erdh e u bë e bësuar edhe nga historiani i Mirditës P. Doçi që mendon së është vrarë me kurdisje të Gjon Markagjonit. Kjo nuk është aspak e vërtetë. Pikësepari në Orosh në shtator të vitit 1915 nuk ka qenë kërkush nga mashkujt e familjës së Gjonmarkut, kur është vrarë Deda.

Me 1930 kam shkuar në Orosh në shkollë e në Konviktit e Mirditës. Atëherë isha 18 vjeç mjaft me interesim me ditë e me kuptue. E shoqja e Preng Marka Prengës që ishte bajraktari i Oroshit dhe kryebajraktari i Mirditës me ka thënë: “Erdhi Ded Gjo’luli fillikat në shtëpinë tonë dhe me tha se don me shkue të Sali Mani në Krasniqe dhe me lypi njerëz me e përcjellë. Banda e Esat Pashë Toptanit e diktoi dhe e arrestoi dhe më vonë morëm vesh që i masakruan të gjithë bashkë me Deden dhe i qitën në Shpellë të Akullit mbas Shkambit të Qërshisë të Oroshit…”

Shtatë burrat mirditor që u vranë për Ded Gjo Lulin, të caktuar nga bajraktari i Oroshit ta shoqëronin deri në Krasniqe kanë qenë: Mark Llesh Doda, Ndue Kol Pjetri, Zef Ndue Gjoka, Preng Cup Deda, Preng Gjok Skana, Preng Marlura e Llesh Deda. Serbët arrestuan edhe 70 mirditor të tjerë, bashkë me të birin e Ded Gjo” ulit, Kolën dhe i intërrnuan në Itali.

Në festën e përkujtimit te 100 vjetorit të Kryengritjës së Malësisë Madhe të organizuar në Kishen e Shën Palit në Detroit, një burrë i moshuar dhe me kujtesë të freskët, Fran Lulgjuraj, në moshë 78 vjeçare me ka treguar:

“Në vitin 1980 kam takuar në Podgoricë në shtëpinë e tij në rrethina miditorin e zgjuar Frrok Bisaku. Malësoret dhe kosovarët e merrnin Frrokun kur kishin prombleme gjaku dhe ngatërresa, të cilat ai i zgjidhte si njohës i thellë i Kanunit. Sipas tij 11 herë janë ndryshuar ligjet e Kanunit të Lekë Dukagjinit. Ai me ka thenë se Ded Gjo’ lulin e ka parë të shtrirë përdhe të vrarë. Ishte vetëm trupi i tij pa jetë. Ia kishin marrë çakshirët, armët dhe e kishin lënë me mbathje të gjata, me çorape e këmishë të bardhë…”

MALCORET U BIJNE TURVET

Gjergj Fishta


“ Ishte nata e Nuncjatës 24 Mars 1911, e natën nëpër terr nji çetë tetmdhetë vetesh, shtatë me armë e njimdhetë pa armë, rrugë pa rrugë, bite Qafës Bukoviqit, drejt ka Rrapsha, ku gjindej nji ndër blochaus, qi Bedri Pasha kishte ngref kah Malcija. Tue shkue malit e tue bisedue të vogel njani me tjetrin, po zën e thotë Kol Marash Vata, qi u kishte pri:

“Me nimë të Zotit, burra, na i herë sande po i bijmë kaushës se asqerit e… të dalë ku të dalë. Për në kjoftë se na ec falli mbarë, po i marrim njato tridhet mauzerre të turkut e masandej po ia çojmë puçë Bedri Pashës e po ia lajmë të dhetat me kokrra plumash. Por në kjoftë thanë prej zotit me mbetë, prap mirë se mirë, mos tjetër, s’kemi me pa dhunitë e barbaritë, qi Xhemleti don me na ba mbi Malci. Ma mirë dekë si burrat, së gjallë e më marre”

Kështu tha Kol Marashi dhe çeta iu avit blochausit të ushtarëve të Turkisë. Aty xunë vend, e masi u shtërnguen me armë ia nisën pushkën ushtarëve, shtatë malcorë e tridhet ushtar. Ushtarët mrenda e malcoret jashtë. Krisi pushka sa krisi e qatje vonë xu me i lshue zemra ushtarët edhe u ranë ndore malcorëve. Malcorët u muarne armët, e ushtarët i lshuan me shkue ka deshtën. Nuk ishin Sllav me pre robt e nxanun. Malcorët atëherë në fillim mësyen kaushën e Çemerrit dhe e pushtuen pa pushkë të shtime.

Gruda në tjetrën anë, tue luftue si kulshedra me dragoj, kishte marrë kaushet e Pikalës e të Shtegut te Selishtit, të Bokrrines e kur u err dita e 25 Marcit, Kol Mirashi e Gjon Pllumi me shokë të vet u kishin marrë ushtarëve të Turkis 86 mauzerre. Atëbotë iu qit kushtrimi Malcisë, e mësyen e morën Tuzin e filluen me u shtërngue për më i ra Shkodrës.

Mjaf ka kenë prej anet të malcorëve me mujt me e mendue!”

Pader Gjergj Fishta i ka përshkrue fazat e ndyshme të kësaj kryengritje në “Hyllin e Drites” 1914 me një varg artikujsh me titull “Lot Gjaku” ne “Mrizin e Zanave” e “Lahutën e Malcisë” duke e përjetësuar trimin e malsorëve Ded Gjo’lulin

Edhe pas gritjës së flamurit në Deçiq me 6 prill 1911Ded Gjo’luli nuk e ndali luftën. Me 16 prill 1914 dymbëdhjetë batalione malazeze mësyjnë natën Malsinë dhe bëjnë masakra në Hot e Grudë. Flakë kallën fahatrat bagëtia e pasuria. 575 shtëpi bëhen të pabanueshme dhe malsorët lëshojnë vendin. Ded Gjo’luli bashkë me dy krenë nga paria e Shkodrës i kërkon ndihmë qeverisë së Durrësit….Mbi armikun krisi pushka!

ISHIM KALAMA….

Ernest Koliqi


“Ishim kalama me 1911. Nuk e harroj kurrë mbramjen e kuqe, në të cilën pash prej qytetit të huaj ku ndodhësha aso kohe tue u nisur dyqind burra dosido të armatosur kah malet e afërme, ku vlonte pushka. I shikova në fytyrë nji e nga nji në kalim. Kishte nëpërmjet tyre djelmosha në versën ma të bleruar, kishte pleq të molisur nga vitet e shumta. Ecshin pa folë nëpër nji fushë të gjanë. Edhe unë eca me ta në heshtje, nji copë rrugë. Mandej u ndala, pse po behej tepër vonë e drojshëm në qortimet e babës. E ata u zhduken të përpimë nga hijet e natës. Pyeta se ku shkojnë!? Dikush me kallxoi: “Me luftue për Shqipni”

Shqipni!…Emen u çuditshëm dhe i ri. Vonë në atë natë më mori gjjumi. Mendimet qi me sillëshin nëpër tru ishin ma të medhaja se mosha ime. Kur u zgjova në mëngjez edhe dola në dritare me shikue kah Deçiqi vura re menjiherë se pushka mbi ato male kërciste me rrëptësi të shtuar. Dyqind burra të heshtur kishin mbërritur atje.

Prap në mbremje dola në fushë, i nxitur ma tepër se kureshtja feminore nga një epsh i fshehtë i shpirtit. E pashë disa prej atyne, qi një ditë më parë u nisën të fortë e të shëndetshëm, tue u kthye të mbajtun në vig prej shokëve. Disa të varruem e disa të dekun. Nanat, nuset, bijat qi banojshin në vobëktsinë ma të egër nëpër shpella plot lagështinë të nji lumthi rrjedhës në atë fushë, i pritshin me lot të heshtun pa vaj me denesë. Vetëm ndonji plak fliste e thoshte “Per hajr!”

Deshta me dijtun ma tepër e pyeta gjithkënd. Me kallxuen historinë e Skenderbeut.Vetëm atëherë mendja ime e njomë e kuptoi nëpër te, në mënyrë të avullueshme, bukurinë që e rrethonte vdekjen e atyre fatosave t papërmendun…!”

Në atë kohë Ernest Koliqi fëmijë 9-vjeç ishte larguar nga Shkodra. Babai i tij si shumë tregtar ishte vendosur në Podgoricë. Një numër i konsideruar të tregtarëve shkodranë, të gjithë katolik, morën pjesë në Komitetin e Ndihmës me kryetar Sokol Bacin për kryengitjen e Malsisë Madhe.

“Kalxon Mark Kakarriqi që paska qëllue nji përiudhe që luftetarët e lirisë kishin mbetë pa bukë. Ardh në Podgoricë Kola, djali i madh i Ded Gjo’lulit e diftue Markut gjëndjen. Ky i ka çue tek Shan Koliqi (babai i Ernestit) qi shkruan një biletë ku urdhnon të merrën 100 thasë miell e të dërgohen në furrën e caktueme për bukën e malcorëve në luftë kundra turkut…!”

Nëpër vegimet e krojeve peotike të Mark Krasniqit



NGA ZEF  PERGEGA


Qëllon shpesh që në vorbullën e vetmisë dhe preses së saj të fortë hidraulike, me zë të brëndshëm flas me vete. Vetë i formuloj pytjet dhe vetë u përgjigjem. Pytja e parë që më bëhet si një re e mbarsur me korba, të cilët ndjekin coftinën e hedhur buzë kanalit, me vjen si një pllakë e bronxtë mbi rrudhat e ballit dhe me vobektëson shikimin se: përse ndjehemi të friguar të flasim për të gjallët!

E bash kjo vjen prej mediokreve që shtërzojnë nga kapslleku intelektual, duke e valvisin flamurin e tyre të shpërlarë me beze të huaj për të krijuar murrlane në dritën e udhës së shënjtë të të gjallit. Lumturia me e madhe e këtyre soi sorollopi që kasollën me kashtë e kanë gritur mbi maje brrylash dhe e shkelin frymën e tjetrit si bërsi rrushi, për t’i mbushur kovat jo me musht por me uthull që të tërbon në thartësirë.

      AKADEMIK MARK KRASNIQI

Pse pra ka ngurrime për të folur për njeriun që bën të mira, për njeriun që brënda botës së tij ushqehet një botë e madhe ajo e prosperitetit të kombit vet?! Mundohemi ta zhveshim nga trungu nga lekura, pikërisht nga ajo mbulesë që mban brenda lëngun e rritjës. Pse pra ky përçmim i madh për të gjallët dhe një hiprokrizi në të vdekur?! E keni vene re se fjaleët e mira ruhen të thuhen para arkivolit dhe kur të sigurohemi se ai nuk mund të ngihet më mblidhëmi dhe i çojmë letër presidentit për ta dekoruar pas vdekjës! Dhe dekoraten për të mos e marrë familja, por ata që i hodhën baltë gjithë jetën!

Përsonalisht nuk i përkas sferës akademike, sepse nuk quhet botë shkencore ajo të lash kazanat e Amerikës, për të ngrënë një copë bukë me shije artificiale, duke preferuar të ulem rrafsh në qylimin e blertë të djersës time e të thur ndonjë poezi apo të bëj ndonjë gërmim historik e jetësor që kulmon në zemër në shpirt të dheut të humanizmit në diasporë e me tej, se sa t’i ndërroj kostumet apo mimikën e fytyrës sa herë u ngordhet suflerëve!

Bash ato që na hedhin baltë sa jemi gjallë nuk duhet lejuar të nga hedhin një grusht Dhe që sado i shkrifet të jetë do ta ndjejmë si një heshtë që të vret për të fundit herë…!

Këto po mendoja me 5 gusht të vitit 2011, kur Rush Dragu me vuri në tavolinë kafen ekspres dhe një gotë ujë me akull. Pastaj ai çeli kapakët e një libri dhe na lexoi një poezi për fshatin, për vendlindjen dhe për të gjithë atë yllësi visarësh që i sillen qiellit të saj. Nuk fola dhe e lashë mikun t’i dilte në krye të fshatit dhe të lëshonte zërin për poezi të tjera.

Kështu me ra në dorë libri poetik i Mark Krasniqit “Jehona e Kohës”, të cilin autori me autograf ia kishte dhuruar historianit të diasporës Mark P. Gjokaj.

Ky ishte motivi që unë e lexova këtë libër edhe për kreshërinë që më ngjall tema kosovare, si një olimp me salvime. Vargjet e autorit kanë lindur pikërisht aty ku gjaku i martirëve ka çelur faren e lirisë, aty ku autori klithi për dashuri dhe jetë pa zaptues, në atë lëndinë, ku roje i bëhet ylberi e ku duan të mbijnë edhe ferrat e hithrat të zgjaten drejt qiellit për t’u vyshkur prej diellit. Vargu i Krasniqit mbërthehej me motive zanash, fortësi guri e luspa gruri, me kthjelltësi loti që maja majës u lëshon zë për punë të mëdha, për plugun që lëron e frymon, për trimin që lufton e mbron përvujtërinë e farës se vet nën zhgun…

Duke lëxuar poezinë e Krasniqit “Mulliri i fshatit” m’u kujtua fëmijeria e hershme. Ishim kthyer nga qyteti i vogël në fshat. Kishim marrë me vete dy bukë gruri. Sapo erdhi mbremja morem lajmin se kulla jonë kishte radhën të bluanim në mullirin e fshatit. Trimat nuk ishin në kullë. As sot nuk e di pse kalin e bardhë e thirrnim “muzak” Kështu nana me vuri mbi thasët e misrit të verdhë me një copë bukë me djathë u nisem të bluanim gjithë naten… Mulliri i fshatit të Mark Krasniqit nuk ka ndryshim me mullirin e fshatit tim me mullirin e fshatit tend!

Ndërsa mullisi i vjetër

I vinte thasët në kandar

Unë vetëm këtu pashë një botë tjetër

Që kurrë së pashë më parë

Nje gur sa lemshi i diellit

Vetë sillej pa e prekur me dorë

Nën shtëllungat e miellit

Hidheshin si floktha me borë…!

Simbolin e lëvizjes dhe të jetës që në të rallë i mbyll ciklet me vjeshtë, Mark Krasniqi na i përcjellë më një konfiguracion dhe rregullësi të imtë që njeriu i shkon tehut të natyrës si koncept dhe si veprim, të ngritur në norma zakonore të pacenueshme. Një energji e madhe djerse për të prodhur bukën, që mund të krahasohet me energjinë e rrjedhjës së ujit, për t’a lidhur me forcen e zjarit e brumit të pjekur nën kaki. Sa sy vorfanjakësh janë njomur në pritje të afshit të saj që ta ëmbëltonte shpirtin ende pa e provuar buzët dhe këtë ndjenjë e ka provuar poeti Krasniqi që na sjellë perlën e jetës së fshatit.

Nuk mund të këtë poet shqiptar që të mos këtë një vjershë për vendlindjen të përshkuar me mallin e zhuritur për te. Se atdheu për shqiptarin është mish e gjak, në çdo dasem është krushk i parë, është toka e Atit, Birit Shpirtit të Shënjtë. Në të gjitha meshat apostolike atdheu është kryemeshtari. Atdheu është si një nimfë që kurrë nuk i shuhet zani dhe shënjtërimi, as nuk plaket dhe as nuk vdes, si një margaritar që peshon sa një det! Vendlindja e Krasniqit është e njëjtë me vendlindjen time. Toka është shqiptare, vetëm pagëzimi i një trualli nuk përbën ndonjë ndryshim.

Po burrë i forte, kush po pyet sot për atdheun?! Pa larë mire mykun e orjentit që i është ngjitur mjekrrës fallso të diplomacisë dhe pushtetit, siç i ngjitëshin dikur jeniçerët kalave tona, jemi turrur sllaganit “Drejt Europës”, siç i’u versulem depove të armëve me 1997, kur shkatërruam çdo gjë, duke vrarë vetveten, e për këtë bësë të Zotit, si e vetmja kryevlerë që na e la në kullen e karakterit s’ka më qenë e largët dita e shyqer syshë për defrime, të gdhihemi nëpër kazanat e botës me sklepa në retinë, duke mbledhur therrime dhe do të bertasim më të madhe: “Po kush ma mori tokën time?!” Amanet na lanë të parët Rilindasit dhe shkrimtarët, të renë e progreset e jetes perendimore, te mirat e saj, t’i shartojmë ne trungun e moçëm të Dheut tonë! Kohën e maskarenjëve dhe të shiturve e kanë mallkuar poetët.

Ai komb që nuk dëgjon zanin e vërtetë të shpirtit të poetit e ka pak të shqyhet prej egërsirave në fund të detit!


Po poeti legjëndë e tokës tonë Mark Krasniqi shkruan për traullin e të parëve…


Vendlindja ime nuk është veçe një fshat

Ajo është vatër e gjërë dhe e gjatë

Që nga Preveza deri në Tivar

Gjithkund motra e vëllezër shqiptar!

Krasniqi ndalet para jazit të fshatit me ujët e kthjellët që pasi ka bërë gjarperime rrjedhjësh, duke prekur e njomur çdo rrënjë kopshtësh e arash, i ka dhënë jetë e bereqet kullave e natës së zjarrëve në vatra, e poeti shikon kotjen e yjeve që ulen pezull mbi shpresën, për pak shi që vada të mos thahet e mulliri të mos e ndalë rrotullimin e gurit që gjysma e mbetur e misrit të bluhet, e rriti i rradhës së familjeve të vazhdojë…

Një natë ëndërr kështu unë kam parë

Disi tërë qielli kishte rënë në jaz brënda

Dhe ishte mbushur me ar

Lahëshin natën yjet edhe hena!

Pasi poti i njëmijë ëndërrave rinore, mbërthyer në kuriozitetin e të panjohurës që botën kërkon t’a këtë nën vete, rrukullis kush e di sa gurë nën rërë të jazit përgjatë shtratit të tij të ngushtë, duke kërkuar ndonjë yll të praruar. Ndoshta është fshehur nën shallin e valëve, ndalet në fund të ëndërrës së mëngjesit, tek kroj i katundit, për ta frekuar me faculeten e beqarit ëndërrën me ëndërrën gurgulluese, aty ku vasha me boljerë dhe bariu i tufës shkëmbejnë miklime dashurie.

Dhe në këtë gurgullimë fjalësh në besë të krojit, zemrat rriten e bëhen si malet. Nanat që e kanë provuar në rini së ç’është dashuria e krojeve, shpërthejnë pa shkak në qortime për vonesën e vashës…

…Prita sa të dalë

Nga reja hana

Të ma ndriçonte rrugën

Kështu kje lum nana!

Krojët janë shënjtër të tokës që e ushqejnë me proteina muzën e të riut e të plakut. Muza shpërthen në vargje siç gulfon kroj në gjoks të tokës. E kënga zbret si flutur mbi telat e çiftelisë, në odat e miqve, nën vrojtimet e gëzueshme të tufës me fëmijë. Në mur, bri saj, varur një lahutë dhe një kavall. Poshtë në dollapin e drunjtë, takemet e kafës e rakisë, kutia e duhanit dhe unuri me ëshkë, të cilat përcjellin deri në traun e kulmit ritin e traditës. Këto përjetime nuk ishin ora e muzikës, si mënyrë argëtimi, po brënda këngës lartësohej heroizmi, trimëria, dashuria për tokën dhe flamurin, respekti për mikun dhe urrejtja për armikun, një informacion dhe një formim me tharmin e krenarisë, diturisë dhe edukatës në fletët ligjeve zkonore dhe dokeve të thella, sa rrënjët e Lisit te Zjarrit dhe Krasniqi ia dridh vetë telat çiftelisë!

Kjo çifteli me tela të hollë

Dhe këngët e trimërisë në kullë të vjetër

Për mua ishin e para shkollë

Për nga kujtimi nuk zbeh tjetër!

Mark Krasniqit edhe pse i ra rasa t’i shkelë këmba në disa vende të Europës, të mësojë për modernen në perëndim, të shohë opera e teater, film dhe koncerte, edhe pse dëgjoi muzikën hyjnore të shtyllave historike, kujtimi i tij i fëmijërisë u rrit në ato dy tela të çiftelisë dhe mbresa e tij është e pashlyer në një zemër të madhe, e në një gropë të kraharorit edhe sot në moshë te epërme i bën prore.

Para syve të tij, si në një album fotografik me ikona vallëzojnë plot ngjyra hovesh që të kujtojnë themelet, bahçet e gjëra të Rrafshit të Dukagjinit me jehonën e këngës me tekst të poetit të mallëngjimit.

Madheshtore ngrihen kullat

Mbi themele të gur-çelikut

Në to është murosur

Besa e Verrave të Llukës

Koka e Mazhar Pashës

Vendimet e Junikut

Bujaria e sofrës së bukës

Zemra e Azem Bejtes

Dhe tmerri i armikut!

Ashtu siç furia e jazit e rrotullonte gurin e mulirit ashtu dashuria e ka ngroh dhe ndez mendjen e njeriut. Në çdo kohë e në çdo rrethane, dashuria mbetet ndjenja me thelbësore e shpirtit të njeriut. Seç ka një lidhje të mistershme midis dashurisë dhe krojëve.

S’ka patur as besoj nuk do të këtë gjë me hyjnore që shpikësi i ndjenjave të dashurisë, lidhësi i tyre të jetë kroj!

Ndoshta nga se krojët burojnë nga syri i malit. Dhe poeti i këndon krojëve kur takohen me krojët.

Me kujtohen vajzat tona

Flokët e lëmuara të mbuluara me shami

Faqet si mollë lalçe

Dy ftoj të paprekur në gji

Nën këmishë të qëndisur me lara

Këmbësorës së ngushtë

Duke u kthyer nga ara

Rrugëtarit udhën kokëulur ia lëshojnë!

Kujtimet si kujtimet! Fluturojnë pa pasaporte e biletë avioni. Ndalen këtu e ndalen atje, nektarin, si bleta në zgjua ta kthejnë. Duke lëxuar poezinë “Djepi” të Krasniqit m’u kujtua fëmijëria ime. Me saktë motra e pa fat që shumë vite të shkuara ndërroi jetë pa mbushur nje vit. Xhaxhai im e prishi djepin dhe ia vuri mbi varr. Ishte një rit që e mësova pak vite më parë që fëmijët që lindnin pas një vdekje të rritëshin në djep të ri. Dhe ky fakt u bë shkak që librin tim për vendlindjen ta titulloi “Djepi i Thyer”

Po ku janë djepat tanë?! A janë thyer e braktisur apo janë hedhur nëpër hatlla të tavanëve të zeza, si folezë për marimanga?! Fëmijet nuk rritën më në djepa. Me duket mua se trupin e drejtë si pishë shqiptari e ka prej djepit. Dhe Krasniqit i rrjedhin vargjet për këtë emër që ka dalë nga përdorimi i përditshëm, për të mbetur i pa vdekshëm në vargje poetike, nga se koha nuk mbështillet më në shpërganj, por thane epshet me letër higjenike!

Si lundër e çarë e lënë në harresë

Në limanin e fshatit në prehër të vetmisë

Pushon nën tra nën pullaz të vjetër

Djepi i fëmijerisë!

Krasniqi me dorën e tij ëngjëllore dhe mendjen në kufinjt e një lëgjënde nuk e djerrë shpresën dhe hov i jep kumtit shqiptar…

Ndërsa pranë vatrës në djepin e ri

Në rreze të diellit çel buzëqeshjen një fëmijë!

Në qiellin shqip të fjalës, krijimtaria poetike e Mark Krasniqit është një yllësi me mesazhe e metafora që zbresin në lëndinen e lirisë së Kosovës me një tufë krojësh me krahasime, për t’i dhënë kohës së sotme jehonen e munguar.

libri57@hotmail.com

“FJALA ME KANUN NUK BENTE MORT, OH SA TE RENDE E KA SOT ATE SHKOP…!”



ZEF PERGEGA

Nuk kam qene asnjehere ne Kosove. As Prishtinen nuk e kam pare. Enderrat me parashute me kane hedhur ne balte. Jam ngritur deri tek enderrat , por ato me kane shtyre te qendroj ne radhe. Ne radhe per vendin tim?! Po po, se mbi enderren e lirise se shqiptarit rri ngrehur pushka e extrakomunitarit! Mu be njehere se rruga pertej kufirit, per te mberritur ne Prekaz e bera tri dite me kale. Nuk i rashe andej nga rruga e kombit se te mbysin skapamentat e lavdit me tym, por ndoqa rrugen e Gjergj Kastriotit, ku malet ende ruajne burrerine e fisnikeve dhe pushken e gjate e mbajne gjithmone mbi sup. Pse more burer i forte, kush ka qene ai sundues qe ka mundur me i nguc! Ndaj m’u duk vetja nje shpend i lire e ajri i tyre ma shkepi blozen e mallit ne pulmone. Atje pra ne Prekaz mu be se bac Ademi doli nga kulla e vet me flake, me trupa pa jete, si medalione qielli dhe mori nje grusht Dhe, pasi pastroi gezhojat e topit serb tha: ” Pa merri ere, ka vlug Shqiperie”

SI U THYEKAN ATO RREZE

Ne nje shesh te vogel te Prishtines permendorja e madhe e Heroit tone kombetar Gjergj Kastrioti Skenderbeu. Gjithmone mbi kale dhe me shpate. Gjergji i Beslidhjes Kombetare, ka ecur edhe ne kembe, ka bere kuvende odash e princash edhe i ulur ne sixhade te thurur kuq e zi me shiponje, ka marre edhe flamurin e principates se vet ku eshte betuar para betejes me turqit, duke rene ne gjunje para tij dhe Zonjes se Shkodres… Ai ka folur edhe me pleq, plaka, gra e te rinje, me njerez te mencur, poet, shkrimtar dhe parashikues. Ka folur edhe me prijesat fetar, se edhe ata ishin ushtaret dhe bekuesit e tij…

Diku mediat kosovare na paraqesin pallatin e qelqte te Prishtines. Pallati eshte blu. Duar i ka te gjata per t’u dukur nje me qiellin. Ndoshta tek ato thonj te pa prere eshte kufiri mes tyre. Godina e qelqte eshte e rrethuar me hekura. Disa te lyer me ngjyre blu te shperlare e disa boje ndryshku. Zgjas koken dhe hap syte. Pallati i gjate edhte rritur nga loti i nenave te te pagjeturit. Nga kockat e atyre qe humben ne varret masive. Shikoni more se diku gjoksi i tokes eshte i fryer nga fontana e gjakut! Ne ato hekura, qe rrethojne pallatin e qelqte mijra foto heronjsh te heshtur te zhdukur. Dhe nanat qe emrin e kane lot dhe dhimje luten para syve te tyre se mos pallati i heshtur i qelqte ka ndermend ti gjej. Te pakten te kene nje varr e ne gjakun e tyre te marterizimit te celin lulet e kujtimit. Permendorja e heroit hesht ne bronx, pushtetaret celin dritaret dhe mbushen me afsh kadifeje . Mburren, jane lart e Heroi poshte. E dine, Gjergj legjendari nuk zbret nga kali, ti terhiqte vec njehere prej kapistre qe te hingellinin… Nje anen tjeter tre mije shtepi te djegura nga lufta. Kallur flaka e kallur vatra, gure mbi te cilet hartojne Kosoven me lot e gjak e nuk shkrihen. Heronjte e ri jane shtuar ne bulevard me shlivovice e pite klline. Hej toke e bekuar, c’po te luan ajo thike pas shpine! Rradha e gjate ne dogane, kosovare mergimtare sjellin pare e sjellin mall, per te ngritur ato shtepi, po me pare duhet te paguash qindra mije. Te paguash ne token tende?! Ta blesh atdheun me EURO e marka gjermane?! Shkau ba bac! Rrezet e diellit, si po thyehen e kah po shkojne, kur bien mbi xhamat zais te pallatit te qelqte?!

VELLA E KAM NJE AMANET MOS MI LE KOCKAT SERBI ME MI TRET

C’ka kerkojne me teper te renet?! Vec rehatimin e kockave ne token e vet. Kam mendimin se eshte nje iluzion te jesh i barabarte para lirise dhe ligjit. Si mund te ndodhe kjo kur ka sundues dhe Maliqe?! Ne kete jete te pameshirshme je i barabarte vetem para Dheut tend. Madje edhe kete barazi qe e kemi prej prej perendise po na e shprishin burrat e kombit. Te gjithe do te kene ne jeten tjeter nje cope vend nga ky Dhe. Pa c’ka se dikujt ia mbulojne arkivolin me flamur e te shtena topash, apo dikujt, qe vetem percillet me lot mbi dheun e shkrifet. Lopatat e mbulimit i perdorin shpejt ato qe ne jeten e perdithme hodhen balte, apo i vrane pas shpine. Cuditerisht amanetin e te reneve e kane ne dore politikanet!.

Me ka rastisur te bisedoj me nje kosovar, drejtues e hero i gjalle i llogoreve te lirise se Kosoves. Si ne lufte, ia drejtova ato pytje. Po mua edhe sot e kesaj dite me ka mbetur ne mendje rrefimi I tij: “…Ishte perendim dielli kur syte e luftetarit te lirise ne krahun tim perenduan. Mori plage te renda dhe ashtu me gjysem zeri me tha: “Mos e ndal luften, po qello me shume sikur te isha une. Te mos mendoje armiku se eshte vrare shqiptari. Dhe nje amanet vella, mos e lejo qe serbi te na shkele mbi varre…Dha jete per Kosoven e Lire” Mu kujtua lufetari I lirise Binak Gashi, kur nje nate bujti ne banesen e prinderve te mi ne Shengjin, i cili kur pa gjendjen tone te veshtire me tha: “Mos u merakos, o jaran se per shtroje kam nje taban, rrenjet e te cilit ma mbajne drejt shtyllen kurrizore, per mbuloje kam flamurin, qe ma ndez ne zemer zjarrin e lirise, per jestek kam kondakun e pushkes dhe emblemen e UCK-se, pishtaret e udhes tone!”

Zgjas koken dhe hap fort syte prej lluksit te pallatit te qelqte. Atje ne sfond larg dalloj ushtaret e huaj, te armatosur, rreth komondantit Ramush Haradinaj, i denje per konvertime ne kenge e legjenda, te cilin e shoqerojne ne shtepine e vet qe te mos kembeje asnje fjale me popullin qe e pret. Po shqiptarin kurre nuk ka mundur njeri ta shoqeroje me pushke ne kullen e vet e ne token e vet ! E nderkohe ca sinjale me teheqin vemendjen. Makinat e bukura, si kontesha me kone per dore me mijra kordele ne elegance e shpifte. Vija ndarese, bodigarde qe ruajne me syte aty ku thyhet drita dhe bresheri i kristaleve nuk ben zhurme ne revolten e fshesagjinjeve te qytetit, qe dikur kumbonte nga zeri i vashes rrethur me flamur mbi tank. Tani keto zera jane relike bulevardi, ku ngjiten e shtypen cimcakizet, qe pertypin ushtaret e huaj. Zgjas koken qe te mos terheq vemendjen e turmes. Shikoj kamera te fikura dhe gazetar te ndrojtur. Diku me tej jane ngrehuar ne cadra revoltat e mbytyra te invaliteve te luftes, e Gjergj Kastrioti me shpate ne dohe hesht e nuk ndeshkon. Hesht Ai qe i nderonte heronjte e luftes! Po c’fare mund te besh para pallatit te qelqte, qe u ngrit diteve te entuziazmit te kashtes se lirise?!

Kortezhi i veturave me grilla te zeza, po del nga pallati i qelqte dhe eshte nisur pa navigator drejt bisedime per pace a per corbe me Serbine!

QE TE NDALET KOLLONA DUHE TE NDERROHEN BINARET

Dikush ka marr ushqim me vete. Sa per pijet, dehjen kane per ta gjetur ne slivovicen serbe dhe votken ruse. Dikush ua ben me dore per t’i ndalur. Ndoshta per t’u thene nje fjale me shume. Se Fjala ne kanun nuk bente mort, e besa kush del kunder te rende ne liri e ka ate shkop. Nje nga perfaqesuesit e akademise u del perpara. Ndaluni burra se kjo nuk eshte e mbara. Pa ngreh plugun s’ka si mbine fara. Kolona nuk ndalet… Drejt dheut e gureve ne barikadat e Ures se Ibrit. Me tutje kolonizimi ka hedhur themelet e pallateve te larta. Serb gdhihen aty pa ditur asnje emer vendi. Territori eshte me i rendesishem se banori i ardhur rishtas. Madje nentoka e dhe pasurite. Per te arritur kete qellim duhet ca serb me fryme edhe te mykur. Para kollones te pallatit te qelqte qe eshte nisur per bisedime politike me Serbine katermije banore shqiptar ne Mitrovice kane shpallur greven e zize, si dikur grevistet minatore te Trepces. Rruga e mbushur me militante te punesuar e ka bere te erret xhamin e pallatit te qelqte, per te riaktivizuar minjeren, punesuar dy mije nen toke, qe do te thote edhe njere apo dy me shume mbi toke. Po mbi toke jam une fisi e bajraku , kush cicerine si zogu ne kembe rri dajaku! Shqiptaret ne Mitrovice jane heronje se uren e kane ngritur mbi guximin dhe mbi shpatullat e tyre e ushqejne mbijetesen. Kur sebet dhe treqind ilegalet i sulmojne dhe i vrasin, televizioni shkon atje, kur nga pallati i qelqte niset telegrami me ngushellime.

Diku shoh nje grup poetesh qe i kane zene rrugen kollones se pallatit te qelte me nje grumbull me vjersha, poezi, dhe poema martiresh, per te lexuar ndonjeren para se te ulen ne sofren e ngrenies me Serbine. Ca bodogarde i marrin dhe ua hedhin ne kanal. Kolona nuk pyet edhe se gomat thyejne eshtra heronjsh!

More vella, po nje komb qe nuk degjon zerin e poetit, e ka pak ta shqyejne egersirat ne fund te detit!

Qe te ndalet kollona mbrenda kolones se shtate te qelqte, duhet se paku ti nderrohen binaret, te celen dritaret, per te nxjerr jasht mykun e kolltukut!

YLBERET E SHEJZAVE- ZEF PERGEGA

Nga Flori Bruqi

Zef Pergega “Ylberet e Shejzave” nje veshtrim letraro-historik kushtuar arkitraut te prozes moderne shqipe prof Ernest Koliqit dhe akademise se fjales shqipe ne mergim





Ne kete liber me titull metaforik "Ylberet e shejzave " i shkruar me mjaft kujdes ,ndjenje dhe profesionalizem pasqyrohet nga autori  i mirenjohur Zef Pergega .veprimtaria letrare, poetike historike, shklkencore, perkthyese, akademike dhe patriotike e disa figurave me te spikatura te diapores shqiptare ne Amerike e Europe qe nepermjet bashkepunimit me “Shejzat” mbajten gjalle frymen e tradites se genit shqiptar ne boten  ilirike.

Shkrimtari i mirenjohur shqiptar Zef  Pergega u ka bere nje analize letrare dhe poetike krijimtarise se Martin Camajt, Arshi Pipes, Gjon Sinishtes, Zef Oroshit, Vehbi Ismailit, Prek Ndrevashes, Baba Rexhepit, Zef Valentinit, Petro Vucanes, Karl Gurakuqit, Antony Athana etj,

Ata ishin lisi i ushqyer me buken shqipe me dy dege disa toske e disa gege

Pozitivizmi jo ne kuptimin e rrymes filozofike letrare por si nje premise e prirje shpirterore eshte karakteristike e autorit pergega



Lidhja krijuse, shpirterore dhe patriotike e pesonazheve te ketij libri si nje kembane ne katedralen e fjales ne boten e lire, bashkepunimi me revisten me brilante te diaspores “Shejzat” me shoqaten “Vatra” dhe me iunstitucione akademike perendimore si dhe botimi nga ana e tyre te shtypit te lire shqiptar si “Albanika” "Jeta katolike” “Buletini katolik “Jeta Islame” ”Dielli” dhe “Zei i Bektazhizmit" paraqiten nga autori ne menyren me dimensionale dhe koncize ku shendrisin ylberet e mesazheve te ketyre korifejeve te letersise shqipe

Per nga vlerat qe mbart krijimtaria e gjithaneshme e ketyre autoreve dhe thesaret e vyera qe na lane si nje shkolle institucionale ne diaspore libri I Pergeges eshte i mirepritur ne cdo familje mergimtare shqiptare.

Lexoni:

http://floripress.blogspot.com/2012/06/neper-vegimet-e-krojeve-peotike-te-mark.html

http://floripress.blogspot.com/2012/08/ca-pika-shiu-ende-bien-mbi-oher.html

NE MES NESH JETON DETI I DETIT…




CIKEL POETIK NGA  ZEF PERGEGA



BRESHER SERB ME DHEMBE TE THYERA


Me formule te pagezimit
Engjelli Pal ne Lter te katedrales tha:
Gjaknjoma eshte Kosova
Grykat e hutave ndezen zjarre ne vetul te henes
Ne nenqiellin e kupes se vet
Togje-togje cerdhe shpendesh
Ne tel violine i shkrine cicerimat
E plisat u mbushen me gezhonja
Senati i yjeve degedardhen e pare e stolisi
Me kordele ylberesh kolor me ngjyra
Rreth trungut te saj kalbet
Bresheri serb me dhembe te thyera!



MENDJA E NJERIUT


Sa nje kokerr gruri
Per t’ia shkul urrejtjen
E mbush me dashuri
Djerse e lot, sa ujet e nje lumi

SA TINZAR

Prej molles se Andamit e Eves
Njeriu erdhi ne jete nga deti
Kur dielli ia celi syte
Shikimin e ktheu nga bregu
Me dallge dheun e vet mundohet ta shtyje
Sa tinzar me zbaticen
Nen lekure te tatuazhit gerryen!


PARA KOHE


Para kohe njerezit
Vdesin duke jetuar gjate
Lulekrimbash varret
Kur mendojne vec per parate!

QORTIMET PRINDERORE

Fjala e hojeve prinderore
Aty ne plage ku dhemb
Ne qerpikte e femijeve
Mengjeseve lind nje gjemb!

PERSERITJA E KOHES

Koha e gjethes ne Olimp
Shpines i shtronte bar
Fytyrat i mbulonte me rete e vrejtura
Enderrat e paenderruara
Thurnin naten me kllapine e gjumit
Pa aguar dita
Zerat e mbytyra
Te epshuara e c’burrnonin gurin…

Tatute me doren e dites se sotme
Zbardhin dhembe peshkaqenesh
Neoni nxjerr mazut nga gropa e syve
Loti i yjeve pikon mbi balle
Surreten dykembesh
Rranin bashke te flene ne nje stalle!

Ne rezet e traut gjunjethyer
Lodhshem po mbahet kjo dere
Koha e re po i heq vetullat
Me piskatoren e gjethes se verdhe!

BURRAT E KULLES

Kur lehjet e forta vini nga jashte
Ne forxhen e terbimit
I konin uje nofullave te kafshimit
Beslidhjen e granitit
Ne dysh ta shqyenin

Burrat e kulles dridhnin mustakun
Ne mur pikturonte copa dashurie
Regetima e prushit te zjarrit
Trokitnin gotat e rakise me mikun
E ndrronin kutine e duhanit
A ndjeve , loke?!
Ze me kollitje u leshonin grave
Hidhni nje kocke atyre zagareve!

NE MIRDITE

Ne trung te nje peme
Neteqindvjecare emerbukura Uldi
Mali i Shenjte stinet
I vesh me xhurdi
Plisin e bardhe e zhgunin e benediktit
Bibla i vallon me sy

Vetem qesh… perballe stuhise
E kryet e mban mbi rete
Vec ne Mirdite
Shqipet i ngrehin cerdhet me rrufete

Toke e bekuar dimer-vere
Fara e grurit ne korpin e njebesimit
Pluguar me eshtrat e alfabetit engjellor
Me kryqin e dy Faneve
Hedhur ishullit mirditor

SURPRIZA E BINJAKEVE

Mbi flete xixellonjash zbriti Delta
Bora e priti me qylymin e barshe ne Detroit
Mario e Lorenco me foto vendlindjen ne duar
“Babi, ja Lezha jone e malli yt!”

Legjendave nen jestek te kumbimit
Mahnitja e koloneve ngriti velat
Ne bashin e lundrimit
Pashe toke… Gjirin e Shengjinit

E preka me dore se mos takoj
Rinine ne anijen e mbytur
Gjurmet e mia te fshira
Batica i kishte mbushur me jod
Nga Gryka e Bumes deri ne Rodon

Fryme mora ne Kodren e Nuseve
Agimi me rreze shkruante elegjine
Me tej ne Pyllin e Zanave
Me homeline e Malit te Rencit
U rashe fort kembanave

Zhytjeve me dehje pranverore
Fytyre zhubrosur ne pasqyre te vales
Me polumbarin e lumit plak
Mu be vetja si zog i zene ne cark

Mollezat e gishterinjeve
Si gusha mjelme ne acar
U ankoruan ne Liqenin Knalla
Aty ku lashe varken
E mbushur me enderralla
Vallja e terbimit te ujqerve
Trasten e fares shqyente
Truallin ma kishin shit
Tek zoti i pazotshem
Emrin ne shqim te kulles
Me te shtena shkalazit

Oh, per ato thesare!
Sa qese florinj kushton
Ta keme prone edhe nje here
Dheun e Atit te te pareve!

BESOVA

Karakterin dhe profesionin
Ia besova venave te dheut
Dhe rruazave te kuqe e rruazave te bardha
Pena dhe fjala ecen
Si plugu si fara…
Kurre nuk i mbeshteta
Mbi supe te konjuktures
Qe te mos treten bre
Si urina e pules…!

HERONJTE

Vdesin per Dheun e Atit
Gjaku i paster per liri
Politikanet…
Sakrificat sublime dhe famen
Ne kupe ua pijne per lavdi!

ME ZANAT E BREGUT DETI I DETIT

Kur ecja diteqiriu e poetit
I binte canges se zgjimit
Refrenet si pjergulla mushti
Tog mblidheshin
Dita ne fytyren e tanes qeshte si guri
E udha e gjate e fares se molles..
Gjarperonte si Lum-Lumi

Te perditshmes se Prishtines
C’akorduar sinfonia e hapave
Kemisha e bardhe e nuneshave te dhimbjes
Me tempin e imazheve mbajne heshtje
E vallja e simboleve poetike e uli flamurin
Prej ikjes se Ali Podimes

Leje mora ne cerdhen e nje zogu
Rete e muzgut i ndrydha me krah shpendi
Syte i ngrita mbi kthjelltesine
Atje nje pellumb i bardhe
Kishte shkruar kuq e zi ne retine te qiellit
Ali Podrimja po vjen
Me zanat e bregut, deti i detit

Detroit, Gusht 2012 

 libri57@hotmail.com

Web faqja “Zemra shqiptare.net” është një blog antishqiptar

Web faqja “Zemra shqiptare.net” është një blog antishqiptar që editohet nga njëfarë ekstremisti dhe terroristi antishqiptar nga Shkodra, m...