Agjencioni floripress.blogspot.com

2014/08/17

Flori Bruqi :Fjala e armatosur e poetit Rrustem Geci

Rrustem Geci

(Nga promovimi  I librit “Heroika” të poetit Rrustem Geci )


Rrustem Geci,autori I librit më të vëllimshëm me poezi në gjuhën shqipe,sot në Roganë të Kosovës,na vjen me pesë libra të rinj: “Heroika”; “Atdhetaret”; “Pasha këtë tokë” dhe “Jeta në letër”.
Me duhet të theksojë se,me poetin e shkrimtarin Rrustem Gecin, njihem që nga vitet e 70-ta.

Që nga ajo kohë ne kemi njohur njeri tjetrin me shokët e idealit dhe miq të përbashkët.

Në të gjitha dialogjet me Rrustem Gecin,për artin dhe poezinë,një ndërmjetës kishim poezinë dhe mesazhin e shenjtë të Rilindjes dhe rilindasëve kombëtar.

Rrustem Geci,shkrimtar dhe poet,do një studim më analitik dhe më të thellë shkencor.

Unë kujtojë se vlera e librave që sot po e promovojmë janë të padiskutueshme.

Foto


Libri  “Heroika”,Brenda ka pesë libra:”Jeta në letër”;”Këngë ilirishte”; “Arbëreshet” dhe libri I poemave “Heroika”.

Në këtë përmbledhje librash,me rreth 11 mijë  vargje,poeti Rrustem Geci,shënon piadestalin e tij poetikë:

“Në asnjë kaltërsi jete
Nuk ka aq këthjelltësi
Që ta shohin të tërën
Ëndrrën e së bukurës”…

Këto dhe mijëra vargje të tjera,tregojnë gjërësinë,thellësinë,dhe lartësinë e poezisë geciane.

Falë cilësisë dhe vlerave të larta të poezisë së Gecit,që ne sot po e përurojmë në vendlindjen e tij,është një vepër e madhe e lëtësisë sonë kombëtare.

Foto

Në foto:Flori Bruqi , Rrustem Geci dhe Tafil Duraku

Në librin”Pasha këtë tokë”,kushtuar Nevzat Balë Kryeziut,Rrustem Geci shkruan:

“I tëri jam qull me gjak, fjalës mi zihet fryma,
E gojës mi vije të tharë.Vëlla i gjakut tim,vëlla
I lirisë,liria nuk lypet,po ajo rrëmbehet”!

Shkrimtarin i njohur amerikan ,Jonson,në librin e tij për intelektualet,shkruan:”Të jesh novator në fushë krijuese,veç tjerash,duhet një shkallë e lartë përqëndrimi dhe energji e jashtëzakonshme”.

Unë kujtoj se erudite Geci i  ka të dyja këto cilësi.

Rrustem geci me librin “Heroika” dhe pesë librat Brenda tij,ai shtyn përpara,kufijtë e artit tone,fjalën e armatosur në poezi.

“Kosovë,njih vetvehten
Njih dhe mos hesht
Edhe në kohën tone
Po ajo Trojë shkilet
Po ajo Trojë  digjet
Po ajo trojë tymon”…

Foto

Në foto:Rrustem Geci me Flori Bruqin

Publik i nderuar,vendi ku sot po i promovojmë  librat e poetit,Rrustem gecit,fshati quhet Roganë,ndërsa shkolla mban emrin e patriotit të shquar të kombot,Metush Krasniqi.

Poeti Rrustem Geci,në librin e tij “Rogana”,ka një poezi për mësuesin dhe patriotin ,Metush Krasniqi.

“Mos ia jepni vote armikut
As taksat qevrisë së tij
Mos i dorëzoni armët
As luftën tuaj me gjak
Jepni karh luftës,ndihmojeni
Ndiqni mësimin e lirisë
Shumë janë burgjet me ne
Plot janë betejat që nap resin”…

Poeti gjerman ,Fridrih Hëlderin,shkruan:”Të shumtën e herës poetët shfaqën në fillim ose në mbarim të epokave,perms këngëve, dhe ideve që kohën e shtyjnë përpara”.

Prandaj arti është kalesa dhe tranzicioni i fitoreve dhe lirisë.

Foto

Në foto:Rrustem geci dhe Tafil Duraku 


Biografia e Rrustem gecit,është  e mbruajtur me punë gjiganteske.Rrustem Geci,autori i 23 mijë vargjeve dhe 26 poemave,punoi edhe në shtypin e luftës dhe disa poezi të tij ishin pjesëmarrëse në luftë:

“Kjo pushkë e bukur si vajzë,
Ka sytë më të kaltër në qiell
Kjo pushkë e bukur si vajzë
Ka emrin,Kosovë e lire”…

Foto

Shkrimtar shqiptar:Azem Geci,Flori Bruqi dhe Rrustem Geci



Po e mbyl këtë shkrim të shkurtër me një poezi të Rrustem Gecit:

Nëse qeshjës i qeshët
Qesh edhe ti ,qesh
Derisa qeshja të qeshë
Derisa qeshja të bjerë”!...

Urime dhe shëndet gjigandit të poezisë sonë,Rrustem Gecit.Shëndet o Gec!

Roganë,16 gusht 2014.


2014/08/15

Nga Jorina Kryeziu Shkreta-Horizonti kadarean i pritjes

Cover photo




Romani “Mjegullat e Tiranës”, i shkrimtarit Ismail Kadare, nga një vepër “e harruar” ose “e braktisur qëllimisht” në arkivin vetjak të dorëshkrimeve, me botimin e tij shërben si një “objekt estetik”, duke e kthyer raportin tekst-lexues në një raport konkret e të prekshëm. Ky roman, edhe pse në dukje i ri, për nga kronologjia e botimeve, përbën një prej krijimeve romanore më të hershme të shkrimtarit Kadare, madje më të hershmin. Kjo vepër letrare, e destinuar për të mos i shkuar lexuesit për të cilin u shkrua, i imponohet një lexuesi të një kohe krejt tjetër, si lexuesit të gjerë ashtu edhe lexuesit të specializuar. Botuesi, siç theksohet edhe në pjesën e pasme të ballinës, fton lexuesit dhe interpretuesit letrarë që të zbulojnë artificet e tekstit artistik. Lexuesi, në këtë rast, orientohet ta pranojë veprën përmes strategjive tekstuale, shenjave të dukshme e të fshehta dhe aluzioneve të nënkuptuara, karakteristika të njohura në krijimtarinë kadareane. Në këtë rast, autori e vlerëson lexuesin si një aktant të rëndësishëm në interpretimin dhe kuptimin e veprës letrare.
Kjo vepër, e shkruar në vitet 1957-1958, gjatë kohës kur autori ishte student në Tiranë, në degën “Gjuhë-letërsi”, nga njëra anë mund të pretendohet si një histori e ndodhur realisht, por nga ana tjetër mund të merret si fiction, një ngjarje e rindërtuar ose “e imagjinuar” prej shkrimtarit të ri. Por, a ekziston një realitetet imagjinar jashtë veprës letrare? Fiction-i në thelb është në gjendje për ta rindërtuar artistikisht realitetin, por nga ana tjetër, mundësitë e pafundme imagjinare sinjalizojnë pamundësinë e rindërtimit të realitetit në shfaqen më të plotë të tij. Nuk ekziston asnjë kriter apo teknikë në kritikën letrare për të matur “konstruktet” e realitetit, kështu që na mbetet të supozojmë se autori nuk është shfaqur “krejtësisht imagjinar” para lexuesit. Në romanin “Mjegullat e Tiranës” rrëfehet për dashurinë pasiononte të dy të rinjve, të Ëmës dhe të Bardhylit, studentë të të njëjtit kurs. Për sa i përket historisë së rrëfyer, e cila dallohet për elemente autobiografike, Kadare shprehet se: … ai [romani] ishte pjesë e jetës sime të njeriut, por jo e asaj të shkrimtarit. (Nga biseda e shkrimtarit me studiuesen Viola Isufaj.)
Kjo vepër, përveçse mund të shihet si një reflektim i një ndodhie ose përjetimi vetjak, vjen përpara lexuesit për të zbuluar se si e kupton dhe se si e zbërthen ai këtë dukuri. Kjo qasje hermeneutike lidhet me mënyrën se si pranohet një vepër letrare. Lind pyetja: A është gjithmonë e nevojshme të njohim kontekstin historik në të cilën u shkrua vepra, sidomos për atë lexues që nuk e njeh këtë kontekst? A mund të bëhet një rindërtim i veprës pa njohur sfondin historik në të cilin ajo u shkrua? Në teorinë e receptimit, teksti merr kuptim, “merr jetë”, vetëm përmes procesit të leximit, në këtë mënyrë distanca estetike (distanca mes horizontit të pritjes dhe horizontit të ndryshimit), bëhet njësi matjeje e rëndësishme e vlerës letrare. Horizonti i pritjes ka të bëjë me idenë se vepra ekziston atëherë kur bie në duar të lexuesit. Pra, nëse vepra nuk do ta kishte njohur dritën e botimit, do të ishte ende e panjohur nga lexuesi.
E njëjta gjë ka ndodhur edhe me romanin “Qyteti pa reklama”, shkruar në vitin 1959 dhe botuar në vitin 2001, të pretenduar prej studiuesit francez Eric Fayé, në parathënien e këtij romani, si romani i parë i shkruar prej shkrimtarit Ismail Kadare. Por, subjekti i këtij romani nuk ishte fare i panjohur për lexuesin, pasi ai ishte botuar, dhe njëkohësisht ndaluar, në vitet 1962-1963, në variantin e shkurtuar “Ditë kafenesh”, në dy numra të gazetës “Zëri i rinisë”. Ndërsa ekzistenca e romanit “Mjegullat e Tiranës” ishte fare e panjohur për lexuesin, përveç një rrethi të ngushtë miqsh të autorit. Si romani “Mjegullat e Tiranës” ashtu edhe “Qyteti pa reklama”, tashmë të pretenduara si veprat e para romanore të shkruara prej shkrimtarit Ismail Kadare, kanë në linjën e tyre histori dashurie. Linja e dashurisë që mbështjell romanin “Qyteti pa reklama” është shumë më e ndërlikuar se ajo e romanit “Mjegullat e Tiranës”. Gjoni, mësuesi i sapodiplomuar dhe i sapoemëruar në qytetin N., pra personazhi kryesor i romanit “Qyteti pa reklama”, dashurohet me Stelën, vajzën e shtëpisë në të cilën ishte vendosur për të qëndruar, e cila rezultoi të ishte edhe nxënësja e tij, e njëkohësisht kishte pasur një raport edhe me të motrën e saj, Dianën. Po tu referohemi veprave të para të botuara prej autorit, “Gjenerali i ushtrisë së vdekur” ose “Përbindëshi”, konstatojmë se ato janë shumë larg zhanrit të romancës, nëse do të guxonim ti quanim romanet e para si të tillë. Veprat e para romanore, të botuara, janë vepra të mirëfillta artistike, madje janë larg skemave artistike e estetike të romaneve të hershme të shkruara prej shkrimtarit Ismail Kadare.
Autori është shfaqur ndryshe para lexuesit të pas viteve 60, në aspektin e botimeve, dhe vjen krejt ndryshe te lexuesi i ditëve të sotme, përmes horizontit të pritjes, duke risjellë në jetë dorëshkrimet e rinisë. Kjo vetëshfaqje autentike e autorit lidhet me krijimet e tij të hershme romanore; krijime, të cilat, nuk kanë gëzuar pjekjen artistike që kanë pasur veprat e botuara. Ndoshta këto vepra, të trajtuara si “paraletërsi”, kanë qenë shkak i vonesës në botim. Me vetëdije të plotë autoriale, krijimet e hershme në prozë, për këtë arsye, lihen qëllimisht në duart e lexuesve dhe të interpretuesve letrarë. Sipas teoricienit Hans-Georg Gadamer, distanca kohore qëndron në themel të procesit të interpretimit, ku sipas tij çdo tekst është kombinim i tekstit dhe i mendimit historik, kombinim ky i cili përfshin realitetin e historisë dhe realitetin e të kuptuarit historik. Të kuptuarit e romanit “Mjegullat e Tiranës” ka të bëjë me një të kuptuar ndërvetjak e ndërsubjektiv, si parakushte kryesore për të arritur në interpretimin e veprës letrare. Interpretimi duhet të zbulojë pyetjet, si përgjigje e të cilave është konceptuar vepra, për të arritur në idenë se si të kuptohet ose të lexohet ajo.
Romani “Mjegullat e Tiranës” vë përballë dy lloj lexuesish: lexuesin për të cilin ai u shkrua, pra lexuesin e viteve 60 të shekullit XX dhe lexuesin, i cili e pret, lexuesin aktual të vitit 2014, të një shekulli dhe periudhe krejt të ndryshme nga ajo e para. Nëse romani “Mjegullat e Tiranës” do të ishte botuar në kohën kur u shkrua, receptimi i tij do të ishte krejt i ndryshëm nga ai i lexuesit të ditëve të sotme. Spektri që do të krijonin këta lexues të dy periudhave katërçipërisht të ndryshme e të largëta, më shumë se gjysmë shekulli, do të ishte i ndryshëm. Përvoja dhe njohuritë e këtyre lexuesve janë krejt të kundërta, çka do të nënkuptonim “autonomi të ndryshme semantike”, dhe absolutisht që do të ndesheshim me mospërputhje pikëpamjesh. Sipas Gadamer-it, megjithëse varemi nga mënyra jonë e vështrimit të botës dhe nga “horizonti” ynë, ne mund të pranojmë “horizontin” dhe këndvështrimin e tjetrit, atëherë kur realizojmë historicizmin e pozicionit tonë. Pra, ne shkrijmë horizontin tonë me atë të së shkuarës, çka do të thotë se të kuptuarit është gjithmonë shkrirja e horizonteve të shkuara dhe të tashme.
Teoritë letrare moderne të receptimit u përqendruan në ndërveprimin mes tekstit dhe lexuesit, për të zbuluar efektet sociale të një vepre artistike në një periudhë të caktuar historike, duke synuar analizimin e vlerave artistike dhe duke njohur rrethanat sociale e kulturore. Këto teori e njohin lexuesin si një agjent aktiv, i cili përçon “ekzistencën e vërtetë” të një teksti letrar. Horizonti i pritjes (i përdorur fillimisht si koncept prej Hans-Robert Jauss) lidhet me mënyrën sesi një lexues kupton, dekodifikon dhe vlerëson një tekst të caktuar në bazë të kodeve të veçanta, të cilat më së shumti lidhen me kohën kur është shkruar vepra, pra me sfondin historik të një teksti letrar. Receptimi i veprës kadareane në ditët e sotme lidhet me mënyrën sesi do të interpretohet dhe do të vlerësohet vepra, një receptim i ndryshëm nga brezi i lexuesve të cilit ajo i drejtohej.
Nëpërmjet interpretimit, një këndvështrim i ndryshëm nga teoritë e mëparshme letrare, të cilat pothuajse e injoronin rolin e lexuesit, teksti letrar merr kuptim përmes lexuesit, i cili është përgjegjës në kuptimin e tij. Kuptimi i veprës letrare mund të përcaktohet nga konteksti dhe rrethanat në të cilat ai është shkruar, por jo vetëm. Pra, a mund ta lexojmë romanin “Mjegullat e Tiranës” duke e vënë veten në rolin e lexuesit të viteve 60? Kjo duket thuajse e pamundur, sidomos për lexuesin që nuk e njeh atë kohë. Por edhe lexuesi, i cili e ka jetuar atë periudhë, nuk mundet kurrsesi që ta receptojë veprën ashtu sikurse do të mund ta receptonte në kohën kur është shkruar. Vallë, a do të mund ta pranonte lexuesi i saj kohe, për të mos folur për kritikën, titullin fillestar të romanit, “Dashuria Nr. 2”? Sipas autorit [në bisedën hyrëse], ky titull ishte një lloj kundërshtimi i “dashurisë romantike”, që ngjante si tipar i prapambetur, i një letërsie të prapambetur… kishte ikur koha e “dashurisë së vetme”, që “sharrohej kurrë”…: Kjo ishte nata e dytë në jetën e tij që po e gdhinte pa gjumë për shkak të një vajze. E para kish ndodhur në gjimnaz, në pranverë. (“Mjegullat e Tiranës”, “Onufri”, Tiranë, 2014, f. 57)
Horizonti i pritjes duket se nuk është një dukuri e panjohur për veprën kadareane, përkundrazi në disa raste ka qenë zgjidhja e vetme që i është ofruar autorit, madje është parë si shpëtim prej censurës së kohës. Përmendim këtu tri veprat e tjera, të shkruara pothuajse në të njëjtën kohë, në mesin e viteve 80: “Vajza e Agamemnonit”, “Hija” dhe “Ikja e shtërgut”, të cilat, gjithashtu, gëzojnë horizont të gjatë pritjeje. Dorëshkrimet e tyre u nxorën fshehurazi nga Shqipëria dhe u depozituan në një bankë të Parisit. Këto vepra janë gjykuar prej autorit për të mos u botuar në kohën kur u shkruan, për shkak të përmbajtjes së tyre. Ndërsa për sa i përket romanit të thukët “Mjegullat e Tiranës”, duket se është lënë qëllimisht “në harresë” prej autorit dhe shkak i horizontit të pritjes së këtij romani është vetëdija autoriale. Sipas tij, ky roman, duke qenë jashtë problemeve të kohës, do ta kishte të pamundur botimin. Kadareja këtë vepër duket se ia dhuron lexuesit, pra autori i fal lexuesit legjitimitetin e veprës letrare.

Nga Kristaq Turtulli – Tregim-Sa të plogët bëhen trenat kur je e sëmurë…




Me shpirt u betova përmes rrëkeve të lotëve, të mos vë dorë në shtëpi deri sa të jetë ai. Të mos laj, të mos pastroj, të mos hekuros, të mos përgatit për të ngrënë, të mos bëj asgjë. U betova gjithashtu të mos i bëj insulinën, sado i sëmurë të jetë, bile as të mos e kujtoj ta marrë atë dreq mjekim, metformin, le ti bëjë derman vetes. Nëse është i zoti të përgjigjet për gjithçka, nuk më intereson asgjë, absolutisht asgjë. Mjaft më, mjaft..!
Siç më shikon jam mbi peshë, marr çdo ditë medikamente të ndryshme për stresin. Punoj prej vitesh me tre turne, pastruese në Aeroportin e madh të qytetit të Torontos, i bie kryq e tërthor, terminaleve, korridoreve, sallave të mëdha, banjave të shumta. Kur përfundon orari i punës ndjehem e dërmuar, më çajnë kockat, trupi më mban erë të fortë prej ilaçeve të ndryshme që përdor për pastrimin e ambientit të aeroportit, ndërsa duart më thahen, fishken dhe plasariten. Nuk kam kohë të kujdesem për veten, të bëj tualet.
Më pas vjen odiseja e kthimit në shtëpi, vrapoj si e ndërkryer duke tërhequr çantën zvarrë të arrij autobusin e linjës: aeroport-stacioni i Kiplingut. Zbres shkallët me vrap të kap trenin, të marr metronë. Ulem në ndenjëse, fshij djersët dhe zbraz frymëmarrjen e nxituar. Me vështrim të lodhur pres me padurim shenjën e bilbilit, lëvizjen e trenit. Tridhjetë stacione parakalojnë përpara syve të mi, hipin dhe zbresin udhëtarë të ndryshëm nga të gjithë moshat dhe sekset, kombet dhe racat. Treni i ndërkryer, i paduruar, duke shfryrë, shpërndarë vrundull ere, më shpie në stacionin e fundit të metrosë, në stacionin Kenedi. Makinisti mban frenat, rrotat fërshëllejnë, unë marr frymë e lehtësuar. Prej stacionit të Kiplingut deri ne stacionin Kenedi rruga zgjatën gjithsej një orë e tridhjetë minuta.
Ne kemi vetëm një makinë të vjetër mazdsa dhe atë e përdor burri.
Dyert e treni hapen me zhurmë, unë zbres me nxitim. Dal jashtë stacionit dhe bëj dhjetë minuta në këmbë për të mbërritur në apartamentin tim, në katin e katërt, të pallatit të vjetër pesëmbëdhjetë katesh, me kopsht të madh para dhe prapa dhe me shumë ketra që hipin dhe zbresin nëpër pemë. Atje më presin dy fëmijë; një djalë i këndshëm flokëkaçurrel dhe një vogëlushe bionde me sy të shkruar, e cila qesh shumë bukur, i bëhen dy gropëza në faqe. Armiri është tetë vjeç, ndërsa Doloreza dy vjet e gjysmë. Të dy janë fëmijë të mrekullueshëm dhe unë i dua shumë.
Ora e mbërritjes në shtëpi zakonisht është njëmbëdhjetë e dyzetë minuta, pothuaj mesnatë. Pi me nxitim një gotë qumësht, mbuloj fëmijët, i mat burrit përqindjen e sheqerit në gjak. Kur e ka mirë e lë të flejë, kur e ka të lartë e zgjoj të marrë mjekimin. Ai është shkatarraq i madh. Kontrolloj prizat dhe dritat, më në fund bie në shtrat të fle. Shtrati më duket i fortë, vërtitem një copë herë majtas djathtas, burri grindet, ankohet, është i lodhur edhe ai, punon në fabrikën e plastikut. Mua gjumi më vjen me vështirësi.
Tringëllima e lebetitur e ziles më zgjon herët në mëngjes, ngrihem, hedh krahëve penuarin e zbardhur me lule, përgatis ushqimin për burrin dhe fëmijët. I përcjell ata në punë, në shkollë dhe në çerdhe, laj pastroj dhe përgatis si gjithnjë gjellën për drekë. Koha për të ikur në punë v jen tmerrësisht shpejt. Djalli ta marre, më duket sikur dy duar përbindëshi tërheqin kohën! Pa shkuar në punë ndjehem e lodhur, më janë acaruar nervat dhe është ngritur tensioni!
Mbushem me frymë për të larguar plogështinë. Nuk kam futur asgjë në gojë për të ngrënë, e ndjej veten pakës ligsh, hap dollapin, ha me nxitim, si e babëzitur. Kafshatat e mëdha të pa përtypura mirë i kapërdij në stomak. Koha vrapon. Përgatis teshat e punës, mbyll derën dhe pres me nervozizëm elevatorin të ngjitet, kur e shikoj që ai vonohet, u turren shkallëve. Dal jashtë dhe shpejtoj drejt stacionit të trenit, të rënduar nga trafiku.
Bulëzat e para të djersës shfaqen në ballë dhe rrëzë veshit, për dreq jam mbi peshë, sytjenat me shtrëngojnë, jam gati ti këput dhe ti flak tutje. Kur hip në shkallët lëvizëse për të zbritur poshtë në stacionin e trenit, lë trupin për disa sekonda të prehet i qetë, paçka se shpesh herë shkallët lëvizëse bllokohen, vijnë mekanikët, i shkulin pllakat e mëdha, i vaisin, ingranazhet e griparura i ndërrojnë, ndërsa unë ngjitem dhe zbres në këmbë.
Më pas vjen i njëjti ritual, një orë e gjysmë udhëtim për të mbërritur në punë. Paraqitem, ndërrohem, fut kartën në fole të më shënohet emri dhe të fillojë dita e punës. Marr karrocën ku janë brenda fshesa, lecka dhe kova me ujë, filloj të bëj punën rutinë, të laj, të pastroj pllakaqet, muret dhe banjat. Nuk është e këndshme, por gjithsesi është një punë dhe marr një rrogë.
Pardje kisha vjellje dhe marrje mendsh ndaj nuk munda të bëja punët e zakonshme të shtëpisë, në punë shkova dhe shpirti ma di sesi e shtyva atë ditë. Më dridhej trupi, më dukej sikur do të bija përdhe, në mes të turmës laramane, për turp dhe faqe të zezë. Kur gjeja ndonjë kthinë të qetë ulesha një grimë të mblidhja veten, pija ujë prej shishes që mbaja me vete. Hija e përgjegjësit shfaqej në fund të sallës, me shpirt ndër dhembë filloja punë përsëri. Dita mu duk tmerrësisht e gjatë, mbahesha fort mbas karrocës për të eliminuar rrëzimin. Mesi prisja të shkoja në shtëpi, të shtrihesha, të mblidhja kockat. Për dreq autobusi erdhi me vonesë dhe mua më zuri mesnata. Treni ishte i ngathët, lëvizte, shfrynte dhe nxirrte avull të nxehtë.
Sa të plogët bëhen trenat kur je e sëmurë!
Më në fund treni mbërriti në stacionin e Kenedit. Lashë trupin të prehej një copë herë në shkallët lëvizëse. Dola jashtë, koha ishte e vranët me shi të imët. Hapa çadrën, duart dridheshin, ishin të lodhura.
Fshiva ballin, shkunda flokët e qullura prej shiut dhe fillova të ngjisja shkallët duke tërhequr këmbët zvarrë, ndaloja, mbushesha me frymë, vazhdoja ngjitjen përsëri. U gëzova kur mbërrita më në fund përpara derës së shtëpisë, bëra një frymëmarrje të thellë dhe të plotë. Luajta kryet dhe shtyva derën lehtë. Nuk arrita të thosha mirëmbrëma, se menjëherë ndër veshë mu përplas zëri i lartë dhe nervoz i burrit, që vinte nga banja:
‘Punë muti, nuk kemi asgjë për të ngrënë, asnjë rrobë për të veshur, asnjë shtytkë për të ndërruar fëmijën, asnjë rrobë të hekurosur, phu, jetë leshi.’ Ai ishte spërkatur fund e krye me ujë, përpiqej të lante këmishën e punës.
Shtyva derën nga pas, lëshova çantën mbi stol dhe fola me zë të lodhur:
‘Tomi, nuk ke të drejtë të shash. Sinqerisht doja të bëja diçka në mëngjes, por s’isha në gjendje. Kam pasur marrje mendsh, më dridhej trupi si gjeth.’
Tomi shkundi kryet, më vështroi pjerrtas, nënqeshi:
‘Ah, ah,nuk paskam të drejtë të shaj, ç’na the!’ ia bëri dhe luajti kokën me nervozizëm, flaku këmishën në govatë dhe më vështroi ngulët: ‘Mos duhet të brohoras? Tu drodh trupi si gjeth, i bukur krahasim!’
‘Bëhu i arsyeshëm Tomi, të thashë isha e sëmurë,’ i fola me ton të thatë.
Tomi luajti shpatullat dhe mërmëriti:
‘A ç’më çan kokën, e sëmurë ti! Hëm, që je dy herë sa unë!’
Më dokëndisi e folura e tij, ktheva vrulltas kokën nga ai:
‘Tomi !?’ ngrita zërin, por çuditërisht zëri më doli i ulët: ‘Tomi, i mendon fjalët kur i thua, më dukesh krejt ndryshe sonte?’
‘Dhe ti dukesh krejt ndryshe,’ ma ktheu ai.
‘Jam e dërmuar, mezi erdha në shtëpi,’ fola ultas dhe kryqëzova duart në pëqi.
Ai përvoli buzët, bëri një lëvizje moskokëçarëse me dorë dhe më ktheu shpinën. Ndoshta i dukej e pazakontë se mund të sëmuresha unë, nuk isha ankuar kurrë. Eh, ku më linte kohë ai te ankohesha! Jam i lodhur, më dhemb këtu , më dhemb atje. E kam sheqerin e ulët, e kam sheqerin e ngritur. Unë e fërkoja, përkujdesesha pa hapur gojën.
Tomi me hapa të shpejta doli prej banjës, përplasi derën, hoqi teshat në ecje e sipër, i flaku përdhe.
‘E sëmurë ti!’ mërmëriti me të keq, luajti kryet dhe shtoi: ‘Nuk thua i bëra naftën shtëpisë!’
‘Unë i kam bërë naftën shtëpisë?!’ ia bëra e habitur.
‘Po, më le të laja rrobat vetë.’
‘Unë nuk jam shërbëtorja jote,’ i fola me zë ulët, të zvargur,duke përmbajtur inatin dhe shtova, ‘ngriji teshat e tua, vendosi në vend.’
Ai më zhbiroi me shikim të akullt, veshi pizhamet, shkundi kryet dhe shkoi u shtri në shtrat.
‘Tomi,’ ia bëra me zë të ngjirur, por zëri im u përplas në shurdhëri.
Doja të grindesha, të bërtisja, por nuk mundja isha e lodhur. U ula në stol kryqëzova këmbët, u mundova të mblidhja veten. Ndjenja një goditje të fortë mbrapa kokës. U kujtova për fëmijët, ata po flinin në shtratin e madh, më vinte keq ti zgjoja, ti vija të flinin në krevatet e tyre. I mbulova me kujdes me kuvertë. Dhembja e kokës nuk më ndahej, vura xhezven me ujë të ziente. Televizori po jepte reklama për mbrojtjen e mjedisit, ndërsa uji valonte mbi stufë. Prapa kokës ndjeva një goditje si tokmak. Përgatita çajin shpejt e shpejt, piva menjëherë dy aspirina, në djall të shkonte stomaku, i cili kishte filluar të më cimbiste herë mbas here. Kontrollova shtëpinë, fika dritën dhe shkova në shtrat të flija me mendimin të fiksuar të ngrihesha herët.
Ai po flinte në shpinë, me gojë hapët, gërhiste, fytyrën e kishte të skuqur. Ne jemi një moshë ai është akoma elegant, i pashëm, pa asnjë thinjë, me kaçurrelin e harlisur në ballë. Por dhe unë kam qenë shumë elegante dhe e pashme. Tomit i ranë këmbët derisa me mbushi mendjen të martohesha me të, delikatesa e tij më dukej e ngjashme si e një fëmije dhe mua më hyri në zemër. Lindja e vajzës më tjetërsoi, mu shëndoshën vithet dhe shpatullat. Ngandonjëherë trishtohem, më bëhet të ulërij, të shkul leshrat për këtë ndryshim.
Tomi ka vite që vuan prej sëmundjes së diabetit, merr vazhdimisht mjekime, kur i ngrihet ose ulet sheqeri, i bëj insulinë. Tomi nuk është mësuar të bëjë punët e shtëpisë, i ka gjetur gjithnjë gati. Mua më është dhembur, më është dukur gjithnjë delikat. Duke luajtur kryet e menduar u zhvesha dhe lëshova trupin ngadalë në shtrat të prehej një copë herë. Isha vërtet e dërmuar, të dy aspirinat e mëdha ma bënë trupin të plogët dhe unë u flaka rrëmbimthi mbi një sfungjer të qullët, atje ngela e lidhur në një rrjetë lagësht merimange dhe nuk shkulesha dot.
Gjithën kohën qëndrova e mbytur në djersë, u ngrita rrëmbimthi dhe vështrova përtej dritares, ishte akoma natë dhe hijet e shelgjeve lëviznin pjerrët, duke bërë hieroglifë të dyshimta. Fshiva djersën dhe sytë e lodhura, vështrova orën e dorës. Ishte tre e mëngjesit, gjumi mu prish dhe nuk kishte kuptim të flija më, sqetullat më ishin qullur, sumbulla djerse rrokulliseshin në ullukun e gjoksit të madh. U ngrita, shpëlava fytyrën me ujë të ftohtë, fshiva sqetullat, qafën, gjoksin dhe iu përvesh punëve. Vura rrobat të laheshin, mblodha të gjitha këmishët e burrit dhe teshat e fëmijëve, i hekurosa, punoja e përqendruar, avulli i hekurit më përplasej në fytyrë.
Nuk e ndjeva zhurmën e derës së dhomës së gjumit të hapej, por dëgjova hapa, ktheva kokën ngadalë dhe përmes perdes së djersës pashë burrin që po ecte në të mbathura drejt banjës. Fshiva djersën me shpinën e dorës dhe prita të më thoshte ndonjë fjalë të ngrohtë, për sakrifikimin e gjumit dhe përfundimit e të gjitha detyrave të shtëpisë.
‘Tani nuk ke çfarë të thuash,’ i thashë më në fund duke vënë buzët në gaz.
Tomi ndaloi përpara meje u shkerpërrua, luajti kryet lart dhe poshtë dhe qeshi me të keq.
‘Hëm, do të mbulosh mutin me shurrë, dosë!’ më foli me zë të ngjirur.
‘Çfarë!’ bërtita me sa zë që kisha në kokë, hekuri i nxehtë më shpëtoi nga duart ra mbi qilim e përzhiti. Ai nuk më kishte thirrur kurrë më parë, ashtu s’ma nxë goja: ‘do..së’. Unë sakrifikova gjumin, braktisa vetveten dhe ai pa pikë turpi më thotë të mbuloj mutin me shurrë dhe në fund, do…së! A ka vend për të marrë në konsideratë ndonjë gjë, sigurisht jo.
‘Ti je i pashpirt Tomi,’fola me zë të ngjirur.
Ai ndaloi qeshi me sarkazëm dhe tha:
‘Po ti a nuk je e pashpirt që më le të mbytem në pellgun e djersëve të tua.’
Hoqa hekurin nga priza, shkova në banjë dhe qava. Nuk dola prej banjës deri sa ai u largua për në punë, dëgjova zhurmën e derës së jashtme që u përplas dhe unë u betova të mos zija asgjë me dorë. Bëra betim të rëndë. Hyra në vaskën e dushit, hapa rubinetin e ujit dhe lashë ujin të derdhej rrëmbyeshëm mbi trupin tim të bëshëm.
‘Mos ka ndonjë tjetër? Ndoshta mund ta ndaj atë. Unë tashmë kam dy fëmijë po të dojë le të ikë. Do ti them të ikë, si ta ketë qejfin, por nuk do ta lejoj të më thërrasë do..së.’ gati sa nuk fola me zë, vështrova me dhembje gjoksin e madh dhe trupin tim të shëndoshë. Edhe kur bëjmë seks, unë e afroj e para, ai lëviz me përtesë me shikim të bredhur nëpër tapet, e bën si lepuri dhe më pas bie mbi shpinë.
Uji i ngrohtë i dushit më kërcente mbi lëkurë: ‘Me siguri duhet të ketë ndonjë!’
Vonë dola nga uji, shkunda trupin, fshiva flokët, piva përsëri aspirinë, hëngra drekë dhe u nisa për në punë. Çdo minutë i a përsërisja vetes, mbaje betimin Rudinë, ndoshta ai ka ndonjë tjetër.
Treni pati dy ndalesa të paparashikuara, nga pesë minuta dhe unë mbërrita vonë në shtëpi. Elevatori nuk punonte, shkallët i ngjita ngadalë, në këmbë duke mëshuar në thembra, kokë rënduar nga mendimet dhe me vete përsërisja:
‘Mbaje betimin Rudinë. Asgjë mos prekësh me dorë, as atij nëse i nevojitet, injoroje, mos i bëj insulinë, me vendim të madh.’
Nuk më bëhej të shtyja derën dhe të hyja brenda. Ai më kishte lënduar shumë. Korridori ishte i shkretë, prej tapetit vinte me duhmë erë pluhuri të vjetër. Hundët e një pastruese me përvojë ishin të pa gabueshme. Lëviza trupin ngadalë, hapa derën pa zhurmë dhe hyra brenda. Drita ishte e fikur dhe shtëpia dergjej në qetësi. Shtyva derën me shpinë dhe qëndrova një copë herë në errësirë, me përtaci shtriva krahun dhe hapa dritën, u rrotullova, burrin e gjeta të shtrirë në mes të dhomës, pa ndjenja dhe stoli i përmbysur. Instinktivisht bëra një hap prapa. Ai dergjej në pozicion të frikshëm, kokëvarur, gojëhapur, këmbë dhe krahë hapur.
‘Mbaje premtimin Rudinë, asgjë mos zërë me dorë,’ më foli një zë i rëndë brenda vetes.
‘A e urrej këtë njeri?’ I mbajta erë mos kishte pirë, asgjë.
‘Lëre të shtrirë, të vdesë!’ Shungulloi i paduruar zëri brenda meje.
Ndjehesha e mpirë.
’Po ai është babai i fëmijëve të mi?’ kundërshtova. Zëri i kundërt u përdrodh brenda gjoksit.
Përshkunda kryet, largova tutje zërin që më shkundte zemrën dhe betimin. Ai më kish fyer rëndë, Ky njeri asnjëherë nuk ish përkujdesur për mua.
‘Mos ka ndonjë tjetër dhe mua nuk më duron dot? Atë ezmeren e dobët e kam parë disa herë me Tomin dhe ky është justifikuar, bënin biseda pune?’ u grinda.
‘Atëherë lëre të vdesë?’ ngriti krye zëri.
‘ O Zot!’ Rënkova me shpirt:’ Çdo të bënte ky po të më shihte mua në këtë gjendje?’ Lukthi më dridhej. Shtrëngova gishtërinjtë fort sa më kërcitën. ‘Nuk e di, ndoshta më linte të vdisja përderisa nuk më duron as erën, Oh!’
‘Sigurisht do të linte të vdisje,’ buçiti zëri, më dërmoi gjoksin.
U kapërdiva me vështirësi.
’ Jo, njeriu nuk është krimb.’ Gati sa nuk bërtita.
Zëri brenda vetes po këlthiste. Lëviza krahun fort me nervozizëm të largoja trusninë e zërit të keq:
‘Ti flas për ndarje nesër?’ fola.
Ai nuk lëvizte, shprehja e fytyrës i ndërronte çdo sekondë. Me mëdyshje u përkula, i mata gjakun e kishte shumë të lartë. Fytyra e tij dukej e pafajshme, si fëmijë i humbur që bridhte në tjetër botë, aty ish xhungël dhe ai kërkonte ndihmë.
I bëra me të shpejtë insulinë dhe lajmërova urgjencën.

Shaban Bali Nokshiqi-Gurë te ngulun ne Nokshiq

Nga Gjon Neçaj



Doli ne qarkullim libri me i ri patriotit dhe atdhetarit te shquar, birit te Nokshqit, Shaban Bali Nokshiqi,me titull teper domethenes ,” Gurë te ngulun ne Nokshiq”,faqe 120,botuar nen kujdesin e Shoqates se Intelektualeve “Jakova” Gjakove,me redaktore prof.Haki Zllami dhe Prof.Dr. Hasan Mujaj dhe recensente Isa Brecani dhe Ali Sylaj.



Libri ka 35 vjersha qe I kushtohen heroizmit te kombit tone ne shekuj per liri dhe pavaresi,si dhe vendlindjes se autorit,Nokshiqit te Plaves.Nokshiqi eshte cilesuar si zemra e shqiptarise ,trimerise dhe atdhetarise, ku ende sot e kesaj dite ,ashtu sic ka thene nje krijues vendas,Hasan Gjonbalaj,”vetem vorret flasin shqip”.

Libri hapet me parathenien e prof. Haki Zllamit,me titull “ Shkemb fisnik” dhe mbyllet me nje esse te prof.Dr.hasan Mujajt,”Veper deshmi e heroizmit te historise”.



DY RADHE PER AUTORIN



SHABAN BALI NOKSHIQI u lind me 25 maj 1927 ne fshatin Llugaj,Tropoje.Shkollen fillore 4 vjecare e kreu ne Kolgecaj ne vitin 1935-1939.Pas shkolles fillore,ne Plave mbaroi shkollen 8 vjecare me mesues Shaban Ferrin.Ushtrine e kreu ne vitin 1951-1952 ne Tirane ne Artilerine Tokesore tek Rrapi I Treshit.

Ne vitin 1953 kreu nje shkolle nje vjecare per mekanike bujqesore.

Punoi ne kantierin e ndertimit si shef llogarie ne Bajram Curri per kater vjet. Pastaj per 22 vjet rresht punoj prane SMT-se ne Bajram Curri,Per 10 vjet punoi si traktorist.

12 vjet te tjera punoi si brigadier I makinerise se rende.Pastaj doli ne pension.

Pas viteve 90-te jeton ne SHBA.

Eshte libri I tij I pare kushtuar vendlindjes heroike te tij ne moshen 88 vjecare.Ky eshte nje rast I vecante dhe tipik ,pasi nje i moshuar I kesaj moshe del si autor I nje libri te ri me vlera kulturore dhe historike.

Zef Mulaj: (Plote me enderra lumenjte)Pieni di sogni i fiumi


Pas shume publikimeve te tjera, romane dhe poezi, shkrimtari i njohur Zef Mulaj na vjen me nje volum te ri me poezi haiku ne gjuhen italiane me titull “Pieni di sogni i fiumi (Plote me enderra lumenjte). Pjese te shkurtera poezishe, sa antike aq edhe moderne strofa japoneze, per kohen kur jetojme. Shumellojshmeria e temave te trajtuara, veshtrimi gjithmone e kujdeseshem i autorit, dhe kapaciteti tejet i madh per t’ia ofruar lexuesit vargun e fundit qe permban nje pyetje te thelle, jane virtyte qe e shtyjne autorin te shkruaje. Me shume se katerqind poezi haiku ne kete liber deshmojne mendjen gjithmone aktive te drejtuar drejt etikes, duke kerkuar te trasmetoje emocione te reje dhe vlera te thella njerezore. Librat e Dr. Mulaj tashme i perkasin nje letersie me te gjere se ajo italiane dhe shqiptare. Krijimtaria e tij eshte nje krijimtari bashkekohore europiane, ku veprat e tij jane publikuar ne disa gjuhe te kontinetit tone. Shkrimtari Mulaj eshte shembulli konkret i nje letersie qe nuk njeh kufij, por flet me gjuhen e shume popujve.

Vera Pelaj, nje talente e shkathet e intervistimit intelektual

Nga Bajram Kabashi( Gjergj Kabashi)

Nje veshtrim per librin me intervista te Vera Pelajt, Ama e fjales,Shtepia Botuese Faik Konica Prishtine.
Pas librit te saj te pare, Kaleidosopi i Letersise,gazetarja dhe folesja e lajmeve te shkurtera te Radiao Kosova,ne te dyja programet, keto dite e botoj librin e saj te dyte me intervista me intelektul te shquar te botes shqiptare,Ama e fjales,nje liber model e shembullor per kulturen qe e shquan intervistuesen Pelaj,per metodat e saj te intervistimit dhe per kulturen qe e shquan dhe ben te perafert ne intervistim me pyetjet inteligjente drejtuar bashkebiseduesve te shquar.
Vera Pelajn e kam njohur rastesisht ne fillim te korrikut 2014 ne restorantin e jashtem te Radio Kosoves ne Prishtine. Duhet ta pranoj publikisht se kete gazetare,publiciste dhe autoren e dy librave model te intervistimit,nuk e kisha njohur me perpara dhe qe veprimtarine e saj intelektuale ne gazetari,profilin e saj te admirueshem si intelektuale ne kete profesion nuk e kisha te njohur. Ndoshta per faktin se kur ajo kishte filluar punen si nje luftetare e etur e profesionit, une e kisha mbaruar apo kisha qene i detyruar ta mbaroja,thene kushtimisht, punen time ne gazetari dhe te nisesha rruges se mergimit per te gjetur rruge mbijetimi te cilat nuk kisha mund ti gjeja sa e ushtrova profesionin e gazetarise ne Kosoven e pushtuar,kur punoja ne Gazeten Rilindja,perkatesisht Bujkun e asaj kohe.,kur per ti ikur syrit te pushtuesit Rilindja shnderrohej ne Bujk e nxenesit e studentet detyroheshin ti braktisnin objektet e veta dhe te zhvillonin mesimin ne ato qe ne ate kohe quheshin shtepite shkolla.

Shkrimtari Ismail Kadare dhe  shkrimtarja-gazetarja Vera Pelaj


Duke menduar per ate kohe dhe kritikat shpesh te pavend per jokulturen dhe mosaftesimin profesional te gjeneratave te tera te nxenesve e studenteve qe qene te detyruar te shkolloheshin jashte objekteve te tyre, mendova per Vera Pelajn,e cila,po ashtu, eshte shkolluar ne ato kushte,apo me mire te thuhet eshte shkolluar dhe vetarsimuar edhe me tej duke u zgjeruar ne literature,pra duke shkuar me tej ne ambicjet e saj arsimuese si studente e Letersise dhe Gjuhes Shqipe ne Universitetin e Prishtines. Vera Pelaj u diplomua ne degen e letersise ne vitin 2001 ne temen Proza e Ernest Koliqit,kurse tash i vazhdon studimet ne shkallen master ne Universitetin e Prishtines,ne degen e Letersise,Drejtimi Shkencor dhe si thuhet ne shenimet per autoren ne librin e fundit,Ama e fjales, shume shpejte pritet ta mbroje temen,ne kete shkalle studimesh,Rrno vetem per me tregue,te At Zef Pllumit. Tash eshte edhe drejtuese e emisionit per letersine Universi Letrar,dikur me emrin Fokus Letrar.
Si nje gazetar qe dikur vet kam intervistuar personalitete te ndryshme kulturore e politike te Kosoves,Shqiperise,Maqedonise,Sanxhakut etj, isha kurreshtar qe perpos leximit te vemendshem te beshkebisedimeve te saj me personalitete te shquara, ti analizoja metodat e saj te intervistimit qe ne shume raste ishte nje bashkebisedim i paster ku objekti i intervistimit dilte i barabarte apo zihej dhe ndjehej jo mire nga pyetjet e mprehta te nje intervistuesje te ditur e cila paraprakisht ishte e pergatitur per intervistimin,duke i dhene bashkebisedimit nje nivel te kenaqshem kulturor dhe investigues. Ne Amen e Fjales, Vera Pelaj e interviston Ali Podrimjen,Agim Gjakoven,Agim Vincen,Amik Kasoruhon,Alfred Moisiun,Anton Nik Berishen,Behar Gjoken,Bajram Sefajn,Blendi Fevziun,Dom Lush Gjergjin,Edi Shukriun,Filippo Landi,Flutura Ackan,Ismail Kadaren,Ilire Zajmin,Irena Gjonin,Ilinden Spassen,Jeton Kelmendin,Marie Gushon,Mazllum Sanejan,Ndricim Ademajn,Ramiz Kelmendin,Sylejman Aliun,Shkelzen Gashin. Ne vend te pasthenjes ne kete liber te rralle intervistimi, botohet intervista Rajmona Moisiut me autoren e ketij libri, Vera Pelajn, qe eshte,sipas mendimit tim prezantimi me i mire qe mund ti behet nje intervistueseje kaq te talentuar e te kulturuar.
Dilemat e perjetshme se si formohet ma mire gazetari si profesionist,dilema qe eksistojne qekur njeriu pati nevoje te lajmeronte me ze e britma nga largesite per ndodhite e caktuara e te perjetuara,sikur sqarohen edhe ne rastin e gazetares Pelaj se nuk eshte gjithmone pergatitja strikte profesionale ajo qe e bene gazetarin,por eshte puna vetmohuese profesionale,leximi dhe kultura e fituar nga leximet. Shembulli i Kosoves ku qe nga paralufta e paslufta kemi dege e dege gazetarie per pergatitjen e gazetareve,e ku shpesh kultura e marre qe andej asht mediokre, flet se duhet kohe perderisa te formohen dege kometente profesionale te gazetarise e te zhareve te ndryshme ne kete profesion intelektual dhe mbrojtes i te drejtave njerezore. Mjafton te shikohet lista e atyre qe i interviston Vera Pelaj ne kete liber qe shpesh i merr karakteristikat e bashkebisedimit intelektual te te barabarteve, objektit te intervistimit dhe intervistueses. Menyra e tille e intervistimit eshte nje e arritur per gazetarine e Kosoves,nje frymemarrje e re intelektuale dhe humane ne intervistim,larg trembjes se objektit intervistues qe disa gazetar pseudotrima,te paarsimuar e te paedukuar,shpesh e vene objektin e intervistimit qe te jete gojembyllur,te terhequr, e te pavullnetshem per te dhene pergjigjen e duhur.
Duke iu pergjigjur Rajmonda Moisiut, Vera Pelaj ne intervisten e cilesuar si pasthenje ne liber,rrefehet ne kete menyre, …Megjithate,ne ate kohe te pashprese,vazhdova studimet per letersine,qe e doja dhe qe mendoja se eshte drejtimi me i perafert me gazetarine. Personaliteti i pare qe kam intervistuar ishte profesori im i nderuar i universitetit prof.Agim Vinca. Ishte emisioni im i pare qe e realizoja dhe e ftova ne studio per te diskutuar per romanin e ri te shkrimtarit Ismail Kadare,Pasardhesi. Natyrisht une isha shume e re ne profesion dhe profesori e kuptonte kete.Pranoi te vinte duke dashur te me jipte edhe perkrahje morale ne detyren time,ku me prisnin shume sfida.Jam ndjere jashtezakonisht mire,por edhe e ndrujtur sigurisht ngaqe nje profesor me kritere sic ishte Vinca dhe qe e kujtoja se ishte ai ne ligjerata dhe ne provime,i pata te njejtet edhe pse ate dite isha une ne rolin e tij ne studio. Rrefimi i thjeshte e kaq permbajtesor per detajet e rendesishme te formimit dhe ecjes se saj ne jeten profesionale ta kujton gazetarine rrefimtare,bazat teorike te se ciles shpresoj ti kete me te njohura ne formimin e metejshem intelektual e profesional gazetarja Vera Pelaj. Intervistuesit e vemendshem e te kulturuar si Vera Pelaj,shpesh qesin ne shesh fakte e deshmi per te cilat opinioni publik nuk ka qene i njohur apo ka qene i keqinformuar duke u endur ne nivel thashethemnaje,si gje teper e demshme per nje opinion qe gjykon ne menyre kritike. Personalisht me kane lene mbresa te vecanta intervistimet e njerezve skajeve e hijeve te botes se madhe qe e jetojme,si intervista me Anton Nik Berishen,Bajram Sefajn,Edi Sukriun,Ilinden Spassen,me te bijen e poetit tone te madh lirik,Lasgush Poradecit,Marie Gushon,Flutura Ackan etj. Permes atyre qe i interviston,njeriu e veren formimin e sigurte intelektual dhe seriozitetin e madh qe e shquan ne pergatitjet qe Vera i ben per intervistimin e secilit objekt intervistimi. E veren qartazi se Vera e njeh veprimtarine e plote krijuese te secilit dhe per veprimtarine krijuese te secilit e ka te formuar mendimin e saj kritik si intervistuese.
Kah fundi i ketij veshtrimi te shkurter per librin  Ama e Fjales dhe metoden e intervistimit te Vera Pelajt, do te ndalesha tek nje vleresim i Rajmonda Moisiut,dhene per gazetarine e Vera Pelajt,ku ajo ve ne pah se, …,Vera Pelaj eshte gazetarja me profesioniste ne intervistim,duke e shtuar mendimin tim se Vera Pelaj eshte nder gazetaret me te shquara shqiptare ne pergjithesi qe i zoteron mjaft mire teknikat e intervistimit dhe se,ne grupiin e ketyre gazetareve qe e zoterojne intervistimin,eshte gazetarja me me kulture dhe e pranuar nga te tjeret per ti intervistuar me pedanteri profesionale njerezit e shquar te kultures shqiptare.
Mendoj qe Vera Pelaj ne te ardhmen duhet te koncentrohet me shume ne njohjen e veprave ne fushen e intervistimit etj, te shkruara nga profesor te shquar ne deget e gazetarise evropiane,si eshte autorja e shquar Hege Lamark me librin e saj te njohur ,Som journalister spor,Si pyesin gazetaret,”o e ndare me vize permes,verejtja ime” qe ta kuptoj me mire bazen teorike te metodes se punes gjate intervistimit.

Lumenjtë e Ëndrrave të Zef Mulajt…



Shkruan: Lulzim Logu

ASOKOHE:

Asokohe, ndoshta përpara njëzetepesëvitesh, kur jemi njohur bashkë, ai ishte një djalosh përmbytur ëndrrash, që njësoj, si edhe për mua, tingëllonin naive, ndonjëherë edhe marri’ kur i shkëmbenim, ndërsa lexonim poezitë e njeri tjetrit…
Teksa bisedonim për zhvillimet e kohës, tek ai zbuloja papritur tikun e aventurës,lojën e rriskut për të tentuar kah një botë tjetër, nevojën për të provuar dhe prekur një terren ndryshe, ku ndoshta do të mundej të vendoste bazat e kerkimeve shkencore, fillesat e të cilave i diskutonim së bashku, unë si biolog, ai si farmacist, kryesisht për florën aq të pasur të alpeve tona, për bimët medicionale.
Kërkoi të më përfshijë edhe mua në ëndrrën e vet të largimit dhe kur zbuloi hezitimin tim, s’ma përmendi tjetër…
Dhe iku një ditë befas, shkoi larg, nga një rrugë që e zgjodhi me vetëdije, pikërisht duke besuar në forcën e ëndrrës së vet të parë dhe të madhe, për të jetuar mundësinë e gjetjes së jetësimit të interesave shkencore.Dhe ja arriti në krye të pak viteve, emri i tij filloi të figuronte në artikujt e botës shkencore italiane dhe më tej!
Më pas ju kushtua poezisë, duke shfaqur guxim në eksperimentime graduale, të cilat e afruan në rrjedha bashkëkohore të poezisë moderne, falë edhe leximeve dhe ballafaqimeve intensive letrare, shkroi romane dhe publicistikë, duke manifestuar inisiativë dhe përballje të lakmueshme, duke besuar aq fort’ në endrrën e madhe të dytë, në të qënit poet i lexuar dhe i sprovuar në hapësira shqiptare dhe jo vetëm.
Po kush është në fakt Zef Mulaj, për ata bashkëkohës që nuk kanë mundur ta ndjekin në udhetimin e tij jetësor, djalin e Nikaj Merturit?!
ZEF MULAJ

NE VEND TE BIOGRAFISE:

Zef Mulaj u lind në Nikaj-Mërtur të Malësisë së Gjakovës, në fshatin Qeresh-Mulaj.
Ka shkruar poezi qysh në rininë e tij. Ka mbaruar studimet e larta në Fakultetin e Mjekësisë, Tiranë (Dega Farmaci). Ka punuar shumë vite në zonat e vendlindjes. Veç punës si farmacist, është marrë gjithnjë me kërkime shkencore në fushën e tij, sidomos në studimin e bimësisë mjeksore të alpeve të Shqipërisë.
Në vitin 1994 vendoset në mënyrë legale në Itali, me një bashkëpunim shkencor në fushën e tij. Në vitin 1998, mbaroi përsëri studimet e larta në universitetin Camerino të Italisë, ku mbrojti titullin Doktor në shkencat farmaceutike, pikërisht në studimin e bimësisë mjeksore të alpeve të Shqipërisë. Është Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarve dhe Artistëve në qytetin ku jeton, në Itali. Antar i Liges Boterore të Poeteve Kontemporen (World Poets Society W.P.S.).
Antar i lidhjes së shkrimtarve të Kosovës. Merr pjesë vazhdimisht dhe në konkurset e organizuera në Itali në fushën e poezisë.
Specialist në tosikologjinë klinike e ambientale, në farmakovigjilence mjekesore, në kontrollin kimik të produkteve farmacutike e lëndën e parë. Espert në informatiken aplikative. Specializuar për ndërhyrjet e shpejta mjekesore për kryqin e kuq internacional. Punon dhe kërkon zbulimin e substancave të reja farmakologjike naturale. Antare i shoqates se Fito-Terapisë ne Repupliken e Italisë, me qender në Universitetin Sienes.

VEPRA TE BOTUARA:

Memory-Roman.Shtepia botuese Filara Tirane, tetor 2012
Altri occhi all’orizonte poezi, shtepia botues “Simple” Macerata Itali 2012
Lulet e shpirtit Poezi shtepia botuese “Filara” Tiran 2012
Merr per dore hijen time. Poezi,shtepia botuese Simple Macerata Itali , 2011
Imazh Roman,policesk shtepia botuese Weso Tiranë 2011
880 bimë mjeksore në alpet e Shqipërisë, Tiranë, 2009
Mjegullvarur mbi Ballkan, Tiranë, 2006 (Poezi)
Emri që lind diellin, Tiranë, 2004 (Poezi)
Pas botimit te librave me poezi dhe romaneve, vepra te cilat jan bërë jo vetëm për lexuesit shqiptar, por në mbarë Europë, për faktin se ne botimet e tij i gjejmë tashmë në katër gjuhë europiane.

LIBRI ME I RI I MULAJT:

Tash vjen me një libër tjetër poetik, pikerisht këto ditë doli nga shtepia botuese “SIMPLE” Macerata Itali me titull: “Pieni di sogni i fiumi”(Lumenj endrrash),një përmbledhje me poezi hajku ,me nje kapacitet të lartë për të inerpertuar tek lexuesit, duke e kthyer vargun e fundit të poezisë në një pyetje të thellë e të motivuar , për tu interpretuar nga lexuesi me fantazinë e tij , nje mendim mjaft aktiv, ku i drejtohet etikes dhe veprimit, duke kerkuar e trasmetuar lexuesit formen si duhet të jenë dhe si duhet te vlerësojm thellësisht vlerat njerzore.
( Novella Toreggiani)
Në parathënien e librit, nga Lino Palanka, lexojmë:
“Mulaj arrin të na rrëfejë vetveten dhe botën e vet me përdorimin e kujdesshëm të thjeshtësisë , nën sytë e lexuesit rrjedhin pritjet e zemrës dhe spekulimet e mendjes, udhëtimet e fantazisë, dashuria dhe thika e ftohtë e ndjenjës së zhdukur, entuziazmi dhe zhgënjimi; domethënë, ngjarjet e përditshme të rrjedhjes sonë të jetës, të mbyllur siç jemi aq shpesh brenda nesh, me frikë nga e panjohura, të pasur me keqardhje, të plagosur nga bota, në kërkim të vazhdueshëm të mënyrës për ta pajtuar absurditetin e saj ( të botës) dhe dëshirën tonë të pamposhtur për ta kuptuar. Mbase edhe kjo është një iluzion…
Kjo dashuri
E bukur si lule
Kaq e sigurt. ..
Mos lëviz
Kemi harruar
Dashurinë e largët…
Në pyllin
e kujtesës së lashtë
Shenjë jete…
PARFUM KOMPLEKS!…
Ky miku im i vjetër ka realizuar ëndrrën e vet të të qënit pranë shkencës dhe poezisë bashkëkohore, libri më i ri, një qasje profesionale e një poezie trevargëshe me traditë nga poezia jonë tradicionale, ngjyer në ekzotikën e pëlhurën si tis i hollë të frymës së hajkut japonez, e tregon më së miri këtë fakt.
Poezitë kanë ndjeshmëri të prekshme alpine, në tërësinë e tyre parfumojnë lulet dhe erërat e bjeshkëve të vendlindjes, ritmojnë në atmosferën intensive të vendit ku tashmë jeton, në gjuhën italiane zbutet paksa ashpersia e maleve dhe reve në kurorat e larta të tyre, në motive lehtësisht ka mjegull mëngjesi nga Nikaj Merturi dhe fllad i ëmbël nga riviera italiane, portretet e kaluara dhe aktuale njerëzore përshkruajnë rrugë të vjetra dhe të reja në kontinentin e vjetër dhe të ri, poeti e ndjen veten plotësisht një qytetar të botës…
Ai s’ka pranga frenuese provinciale, ai nuk mundohet nga paragjykimet, ambicioz dhe egoist për të treguar sa më gjerë dhe më thellë shpirtin dhe karakterin e vet, bëhet njësh me lexuesin e vëmëndshëm dhe të informuar dhe mund të mos kuptohet nga lexuesi i cekët, shkon dhe vjen në hullitë e veta dhe të botës, duke provuar të jetë dialogues me qytetërimin e tij.
Një parfum vendlindje sa dhe një parfum evropian dhe japonez përshfaqet në faqet e këtij libri të veçantë, që padyshim shënon një shkallë më tej në jetësimin e ënrrave të reja të Zef Mulajt, shkrirë në nuhatjen e zgjuar të shkencëtarit, në kujtimet fisnike të atdhetarit, në frymën e ngriohtë të familjarit si dhe në detajet delicate të një poeti fin, por dhe solid!
Ruhet dhimbja
E një kohe të kaluar
Shih përpara…

Çfarë ndodhi më 1 nëntor 2025?

  Serbia ka heshtur lidhur me raportimet se një serb është plagosur dhe rrëmbyer nga Xhandarmëria serbe në territorin e Leposaviqit, në veri...