Nga Prof.Dr.Eshref Ymeri :Bashkimi Evropian ka heshtur për faktin që një shtet anëtar i tij, siç është shteti grek, ndodhet në gjendje lufte me një vend fqinj...

Nga Prof.Dr.Eshref Ymeri :Bashkimi Evropian ka heshtur për faktin që një shtet anëtar i tij, siç është shteti grek, ndodhet në gjendje lufte me një vend fqinj...

I dashur Flori,

Me këtë shënim, Ju drejtohem Juve, si një moderator i talentuar i faqes autoritare të internetit " Agjencioni Floripress", e cila qëndron në pozitat e shëndosha të nacionalizmit shqiptar dhe të objektivitetit shkencor.

Siç e u bë e njohur nga mjetet e informimit masiv, Komisioneri i Zgjerimit të Bashkimit Evropian, Johanes Hahn, e ka njohur Çështjen Çame. Me këtë rast, zotëria i nderuar Jahanes Hahn, duhet falënderuar publikisht nga ana e qeverisë shqiptare për deklaratën e tij për Çështjen Çame.

 Deri tani, Bashkimi Evropian ka heshtur për faktin që një shtet anëtar i tij, siç është shteti grek, ndodhet në gjendje lufte me një vend fqinj, Republikën e Shqipërisë, që prej vitit 1940, sipas ligjit fashist të luftës që Athina vazhdon ta mbajë në fuqi.

Këtë paradoks Bashkimi Evropian e ka ditur që prej vitit 1981, kur Greqinë karagjoze e pranoi në radhët e veta, paçka se Greqia, sipas një deklarate të presidentit Karamanlis të po atij viti, përfaqëson një azil të çmendurish.

Evropa na njeh mirë se cilët jemi ne shqiptarët, grekosllavët na njohin mirë se cilët jemi, prandaj edhe qeshin dhe tallen me ne. Dhe kanë shumë të drejtë.

Sepse si është e mundur që Shqipëria arriti t’i lejojë vetes të pranonte vendosjen e marrëdhënieve diplomatike me Greqinë më 08 maj 1971, duke e ditur që kjo e fundit kishte në fuqi ligjin e luftës që prej vitit 1940?

 Ku është parë dhe ku është dëgjuar në mbarrë rruzullin tokësor, që dy vende, në gjendje lufte me ligj, të kenë lidhur ndonjëherë marrëdhënie diplomatike?

Një lëshim i tillë skandaloz, që iu bë shtetit shovinist grek, kishte për autor mercenarin e grekosllavizmit, me emrin Enver Hoxha.

Prandaj ambasadorja shoviniste greke, me emrin Eleni Sourani, ministri i jashtëm grek Kotzias, me prejardhje nazifashiste, janë në "të drejtën" e vet shoviniste kur deklarojnë se nuk ekziston Çështje Çame dhe, sipas tyre, gratë, fëmijët pleqtë e plakat çame “bashkëpunuan” me nazistët gjermanë dhe “bashkë” me ta u larguan për në Shqipëri.

Ministria e Jashtme greke nuk ka as turp as nder, prandaj edhe reagoi në një mënyrë aq të paturpshme ndaj deklaratës së Komisionerit të Nderuar Johanes Hahn, sepse asaj s’ia bën syri tërr, se e di që klasa politike shqiptare është mercenare e shovinizmit grekokaragjoz.

Trashëgimtarët e thekur të Enver Hoxhës i kemi në pushtet për më shumë se një çerek shekulli, prandaj edhe shtetit shovinist grek nuk i vunë asnjëherë si kusht kryesor heqjen e ligjit të luftës. Guvernatorin grek Janullatos e kemi në Tiranë, dhe klasën politike të Tiranës ai e ka vënë nën këmbë, duke përfaqësuar në hije një shtet shumë më të fuqishëm sesa shteti zyrtar shqiptar.

Në këto kushte, të gjitha përçapjet anësore, jashtë strukturave të shtetit shqiptar, për zgjidhjen e Çështjes Çame dhe, për pasojë, të pronave të shqiptarëve të Çamërisë, si edhe të kthimit të tyre në vatrat amtare, janë thjesht rrahje uji në havan.

 Ligji i luftës është mburojë e pakapërcyeshme e shtetit shovinist grek. Me këtë ligj, Athina e ka mbyllur Çështjen Çame se është e bindur se në Shqipëri s’ka burra që t’i tregojnë vendin Greqisë. Prandaj ka plotësisht të drejtë Profesori i Universitetit të Oksfordit Xhejms Petifer, i cili thotë:
“Shqipëria ka qënë e paaftë të ribashkojë pjesët e copëtuara të territorit të saj” (Gazeta “Telegraf”. 08 maj 2012).

Të shikojmë se sa do ta ngrejë zërin në Bruksel Tirana zyrtare pas deklaratës aq objektive të Komisionerit Johanes Hahn.

___________________

Ja çfarë tha fjalë për fjalë Johanes Hahn për Çështjen Çame

Pretendimet irredentiste kundër një shteti anëtar nga ana e koalicionit qeveritar të Shqipërisë

Më 5 qershor 2016, një ditë para vizitës së Ministrit të Jashtëm grek në Shqipëri, Kryeministrit të Shqipërisë, Z. Edi Rama, duke iu drejtuar konventës së “Partisë për Drejtësi, Integrim dhe Unitet” çame, referuar “shqiptarëve në Shqipërinë qëndrore, në Epir dhe Maqedoni “.

Më 6 qershor 2016, “Partia për Drejtësi, Integrim dhe Unitet” e Çame, e cila ka ministra të rinj në qeverinë e Edi Ramës, organizoi një marshim nga sheshi qendror i Ministrisë së Punëve të Jashtme e drejtuar nga Shpëtim Idrizi, deputet në parlamentin shqiptar.

Qëllimi i protestës që ishte toleruar nga autoritetet, e cila u zhvillua në hyrje të ndërtesës së Ministrisë së Jashtme shqiptare, ndërkohë kur Ministri i Jashtëm grek po futej në ndërtesë për takimin me homologun e tij, Z. Bushati, protestuesit e kanë pritur me parulla të tilla si “Çamëria, nëna jonë, na pret ne!” në një përpjekje për të mos prezantuar realitetin historik.

Në të njëjtën kohë, Shqipëria, një aplikant për anëtarësim në BE që nga 27 qershor 2014, ka marrë fonde para anëtarësimit në vlerë 649,4 milionë euro.

Në funksion të kësaj: Komisioni e konsideron këtë veprim të kësaj partie në qeverisje të jetë në frymën e një fqinjësie të mirë?

A do të marrë parasysh ngjarjet e mësipërme në raportin e progresit për Shqipërinë?

Komisioneri Europian per Politiken e Fqinjesise Europiane dhe Negociatat e Zgjerimit, Johannes Hahn, gjate nje takimi te Ministerialit te vendeve te Ballkanit Perendimor, organizuar ne Muzeun Arkeologjik ne Durres.

Përgjigjia e dhënë nga Z. Hahn në emër të Komisionit: Komisioni monitoron bashkëpunimin e ngushtë rajonal dhe marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë në vendet e zgjerimit.

Në Pakon e Zgjerimit 2015

(1) dhe raportin e tij për Shqipërinë

(2), Komisioni mirëpriti Shqipërinë, e cila ka vazhduar të marrë pjesë aktive në bashkëpunimin rajonal dhe për të ruajtur marrëdhëniet e mira fqinjësore, në përputhje me angazhimet e saj në kuadër të Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit.

Komisioni do të nxjerrë vlerësimin e tij të përditësuar në kuadër të Paketës së Zgjerimit 2016, të planifikuar për botim vjeshtën e ardhshme. Në nivelin politik, Komisioni vuri në dukje pozitive se frekuenca e vizitave të nivelit të lartë në mes të autoriteteve të Shqipërisë dhe Greqisë është rritur.

Ndër të tjera, vizita e ministrit shqiptar të Punëve të Jashtme në Athinë në muajin mars 2016 dhe vizita e ministrit grek të Punëve të Jashtme në Tiranë në qershor të vitit 2016, në kuadër të 25-vjetorit të Traktatit të Miqësisë dypalësh, ishin shenja të rinovohet angazhimi.

Marrëdhëniet diplomatike mes dy vendeve janë intensifikuar, edhe për dialog politik më të mirë. Komisioni mirëpriti se të dy vendet po diskutojnë krijimin e një mekanizmi të përbashkët, që do të mblidhet në mënyrë periodike, për zgjidhjen e çështjeve të pazgjidhura bilaterale.

Këto përfshijnë caktimin e shelfit kontinental dhe zonave detare shqiptaro-greke, të drejtat e personave që u përkasin minoriteteve, dhe çështjen çame. Komisioni ka përgëzuar këto përpjekje, duke shprehur mirënjohjen për angazhimin e përtërirë të tillë të rëndësishëm diplomatik, në këmbim të letrës me Ministrin e Punëve të Jashtme të Greqisë.


_________________

“The Commission welcomed that the two countries are discussing the establishment of a joint mechanism, to be convened periodically, for the resolution of outstanding bilateral issues. These include the delimitation of Greek-Albanian continental shelf and maritime zones, the rights of persons belonging to minorities, and the Cham Issue.”

Paketa e ministrit të Jashtëm Ditmir Bushati për adresimin e çështjeve të hapura mes Shqipërisë dhe Greqisë, ka marrë bekimin e Komisionit Europian.

Ka qenë komisioneri Johanes Hahn, i cili në një seancë dëgjimore me eurodeputetët, ka theksuar faktin që çështja e detit, ndryshe nga sa ka deklaruar ambasadorja greke në Tiranë, njihet nga Komisioni Europian si një çështje e pazgjidhur mes dy vendeve.

Komisioneri Hahn është ndalur në mekanizmin dypalësh në adresimin e çështjeve historike mes dy vendeve, pjesë e paketës Bushati-Kotzias, ku Komisioni njeh si të tillë edhe Çështjen Çame. Floripress ka siguruar përgjigjen që Komisioneri Johanes Hahn i ka kthyer shqetësimit të eurodeputetes greke Maria Spyraki lidhur me ato që ajo i ka cilësuar “pretendime irredentiste të Shqipërisë”, duke listuar një sërë ngjarjesh të ndodhura përpara dhe gjatë vizitës së ministrit Kotzias në Tiranë.

Deputetja e nis që nga deklaratat e kryeministrit Edi Rama në Konventën e Partisë Drejtësi Integrim dhe Unitet dhe protestën e zhvilluar gjatë vizitës së ministrit grek në Tiranë. Në fund, eurodeputetja e Demokracisë së Re i adreson dy pyetje Komisionerit Hahn.

“A e konsideron Komisioni veprimet e kësaj partie (PDIU) në qeveri të jetë në frymën e fqinjësisë së mirë, kjo duke qenë dhe një parakusht për anëtarësimin e Shqipërisë?

A do të merren parasysh ngjarjet e mësipërme në raportin e progresit për Shqipërinë?”, pyeti eurodeputetja greke.

Përgjigjja e komisionerit Hahn ishte shumë e qartë. “Komisioni vuri në dukje pozitive se frekuenca e vizitave të nivelit të lartë në mes të autoriteteve të Shqipërisë dhe Greqisë është rritur. Marrëdhëniet diplomatike mes dy vendeve janë intensifikuar, gjithashtu edhe dialogu politik është formësuar më të mirë.

Komisioni mirëpriti faktin se të dy vendet po diskutojnë krijimin e një mekanizmi të përbashkët, që do të mblidhet në mënyrë periodike, për zgjidhjen e çështjeve të pazgjidhura dypalëshe.

Këtu përfshihet përcaktimi i shelfit kontinental dhe zonave detare shqiptaro-greke, të drejtat e personave që u përkasin minoriteteve dhe Çështjen Çame. Komisioni ka përgëzuar këto përpjekje, duke shprehur mirënjohjen për ripërtëritjen e një angazhimi të tillë të rëndësishëm diplomatik dypalësh”, iu përgjigj Komisioneri Hahn.


_____________________

Tërbohen grekët me komisionerin Hahn. 

Shpëtim Idrizi: Unë jam çam, unë jam Europian. 

 Reagon kryetari i PDIU-së, Shpëtim Idrizi:

 Keqardhje që shteti grek njehsohet me kriminelë si Napoleon Zerva dhe mbron krimet kundër njerëzimit. Ministria e Jashtme greke e ka vlerësuar të papranueshme deklaratën e komisionerit të BE-së, Johannes Hahn, i cili i rekomandon Greqisë dhe Shqipërisë të zgjidhin së bashku Çështjen Çame dhe atë të kufijve detarë. Ministria e Jashtme greke deklaron: “Çështja Çame nuk ekziston dhe për këtë arsye nuk është pranuar kurrë të negociohet mes qeverisë shqiptare dhe asaj greke”.

Pavarësisht kësaj deklarate, në agjendën e bisedimeve mes ministrit të jashtëm shqiptar Ditmir Bushati dhe homologut të tij grek Nikos Kotzias,

Çështja Çame është në krye të listës së problemeve të shtruara për zgjidhje. Deklarata e djeshme e zyrtarit të lartë të Brukselit ka shkaktuar reagimin e ashpër të shtetit grek, pasi për herë të parë Çështja Çame mbërrin në Bruksel, ku dhe kërkohet zgjidhje.

Lidhur me reagimin e Ministrisë së Jashtme greke, ka reaguar kreu i PDIU-së, Shpëtim Idrizi.

Përmes një deklarate për mediat, ai shpreh keqardhjen për qëndrimin e shtetit grek duke e cilësuar si pergjigja e të fortit të lagjes dhe arrogancë e papranueshme e groteske. Deklarata Keqardhje e madhe për një vend të BE e vendin e Aristotelit. Reagimi i MJ greke më ngjan si përgjigja e të fortit të lagjes e arrogancë e papranueshme dhe groteske.

I keqardhur për Qeverinë e sotme Greke që më detyron të them që është njësuar e mbron krimet e bandave vrastare të Napoleon Zervës.

 E ftoj Qeverinë Greke të distancohet nga krimet kundër njerëzimit e kompleksi i Makbethit. Deklarata e Komisionerit Hahn është një shuplakë për nacionalizmin grek vërteton se Çështja Çame nuk është as çështje dypalëshe e as shumëpalëshe, por çështje themelore e të drejtave të njeriut.

Çështja Çame do të ekzistojë për aq sa do të ekzistojë qoftë dhe një shqiptar i vetëm i Çamërisë. Deklarata e BE përforcon qëndrimin e kahershëm të PDIU dhe Shoqatës “Çamëria” se integrimi europian i Shqipërisë dhe zgjidhja e Çështjes Çame janë e njëjta rrugë, pasi vetë Çështja Çame është çështje të drejtash evropiane. PDIU inkurajon qeverinë shqiptare të vijojë në rrugën e drejtë, atdhetare dhe humane të zgjidhjes së Çështjes Çame, duke e ndërkombëtarizuar atë, siç tashmë pranon edhe Bashkimi Europian.


------------------------



Floripress/Flori Bruqi

Deputetja demokrate Jozefina Topalli,akuzoi kryeministrin Edvin Kristaq Rama: Mafia po merr vendimet, po ruan me armë në çdo cep të Shqipërisë parcelat e drogës

Kryeministri Edi Rama mbrojti sërish në Parlament ligjin për importin e mbetjeve, pas akuzave të shoqërisë civile dhe deputetëve që votuan kundër.

Pas nismës që plasi në disa qytete ku shënohej emri i Ramës dhe deputetëve të PS në kazanet e plehrave, sot një tjetër veprim ofendues ka ndodhur ndaj Kryeministrit.

Një video e publikuar nga ‘Jeta Osh Qef’ tregon një djalë që në celular dëgjonte Ramën duke folur në Parlament dhe më pas telefonin e vendos në WC. Mesazhi është i qartë.

Sot mundohet ta mbrojë me mish e me shpirt ligjin e plehrave, por vetëm pak vite më parë kryeministri Edi Rama mendonte krejt ndryshe.

Në rrjetet sociale ai shkruante i bindur kundër këtij ligji, duke e cilësuar madje si tradhtinë më të madhe kombëtare sjelljen e plehrave nga jashtë.

Por, sot ndodh krejt e kundërta dhe vetë kryeministri po përpiqet me të gjitha mundësitë të mbushë mendjet e qytetarëve, të cilët prej miratimit të ligjit, para një jave, janë ngritur të revoltuar duke kërkuar referendum.

Ky ndryshim drastik i qëndrimit të tij ngre dyshime të forta se pas këtij ligji fshihen shuma të mëdha parash.

“Rama e kupton mirë se ligji për importin e mbetjeve është gabimi më i rëndë i jetës së tij politike”. Kështu deklaroi në parlament deputetja demokrate, Jozefina Topalli, e cila akuzoi kryeministrin Rama se po gënjen shqiptarët çdo ditë, për t'i bindur se nuk e ka shkelur betimin e tij që nuk do të sillte kurrë plehra në Shqipëri.

“Vetëm sot kam dëgjuar të paktën 6 orë gënjeshtra. Të vjen të lesh sallën dhe të largohesh. Çdo gjë në fushatë e tij, në politikën e tij Rama e kishte bazuar në betimin e tij se nuk do sillte kurrë plehra. Flet çdo ditë të paktën dy tre ore që tu shpjegojë shqiptarëve që sa mirë që ju gënjeva ju mashtrova. Ndoshta ai e kupton më mirë se ky është gabimi më i rëndë i jetës së tij politike.”- deklaroi Topalli.

Sipas ish-kryetares së Kuvendit, “mafia po merr vendime në Shqipëri, mafia po ruan me armë në çdo cep të Shqipërisë parcelat e drogës.”

Akuzave të ish-kryetares së Kuvendit iu përgjigj deputeti socialist Taulant Balla, i cili ironizoi zonjën Topalli, duke i sugjeruar të ndryshojë profesion, sepse sipas tij, nuk e ka të gjatë në politikë.

“Deputetja parafolëse është duke u munduar të gjejë një profesion tjetër, pasi ky i politikës mesa duket dhe me ç’ka bërë ndërmend Luli, nuk e ka të gjatë. Pyeta Bruno Shllakun, me tha nuk bën as për aktore. Kështu që gjej ndonjë profesion tjetër. Mos bëj sikur të dhemb shpirti për të varfrit dhe për shkodranët.- u shpreh Balla.

Sipas Ballës, i vetmi gabim që ka bërë qeveria me ligjin e mbetjeve, është që nuk e ka quajtur ligj për industrinë ricikluese, sepse s’ka të bëjë fare me plehrat.

*****

Deputetja demokrate Jozefina Topalli akuzoi kryeministrin Rama se ka shkatërruar politikën.Duke folur në Kuvend, Topalli ia njohu dhe këtë “meritë” Kryeministrit krahas kanabizimit të vendit dhe eksodit të shqiptarëve drej vendeve të BE.

Jozefina Topalli: Gjatë këtyre viteve në opozitë unë kam ngulur këmbë për dy gjëra, duke akuzuar Kryeministrin e vendit. I kam thënë vazhdimisht që nëse do të mbahesh mend për diçka dy janë gjërat: E para është periudha e qeverisjes sate gjatë të cilës shqiptarët kanë ikur sepse nuk ndihen me shpresë dhe e dyta gjatë periudhës sate ky vend është mbuluar nga hashashi.Ndoshta duhet ribërë një rivlerësim, gjëja më e rëndë që ka ndodhur gjatë kësaj periudhe nga ky Kryeministër është shkatërrimi i politikës. Jetojmë në një sitem politik të thyer që nuk përfaqëson, nuk ka kauzë dhe në një periudhë dhe vend ku gënjeshtra është rregulli dhe e vërteta duket sëmundje. Kur Kryeministrit hipokrizia i duket sinqeritet dhe krimi i duket i respektueshëm të vjen nganjëherë të mbyllësh gojën, të ikësh fare nga salla sepse fjala nuk ka peshë.Asgjë nuk ka kuptim sepse ka shkatërruar politikën. Unë e di që ka një ndjenjë neverie ndaj poltiikës, problemi është se politika është diçka shumë serioze. Shumë persona në këtë parlament të rankuar lart në toppolitikën janë ngujuar në burgun e tyre.

Sipas Topallit situata është e atillë sa të gjithë sëbashku po rrëshqasin.

Topalli: Nëse kemi krim, bazën e ka tek korrupsioni i politikës dhe vendimarrjes. Mafia po merr vendimet, mafia po ruan me armë në çdo cep të Shqipërisë parcelat e drogës.Çfarë duhet të ndodhë më shumë që të kuptojmë se të gjithë sëbashku po rrëshqasim.

Një përgjigje i rezervoi Ramës edhe për investimet në qarkun e Shkodrës.

Topalli: Investimet në qarkun e Shkodrës në periudhën 2005-2013 kanë arritur në vlerën 670 milion dollarë, ky flet për 20 milion dollarë. Janë ndërtuar 930 km rrugë me vlerë 200 milion dollarë, nga të cilat 232 km rrugë kombëtare, 208 km rrugë rajonale nga Fondi Shqiptar i Zhvillimit, 490 km rrugë lokale në komuna e bashki. Gjatë këtyre 3 viteve nuk di jo 3 km rrugë, zero, në çdo gjë zero. Sot mu në qendër trë qytetit të Shkodrës do shihni dyqanet e mbyllura, jepet me qera. Nëse një qytet i është rënë në qafë historikisht ai e ka emrin Shkodër.

Ylli Pepo: Prodhimi artistik në vend problematik në cilësi dhe sasi, drama shqipe ka vdekur...

Filmin e parë “Edhe ne jemi ushtari” regjisori Ylli Pepo e realizoi 48 vjet më parë. Kur po bëhen gati pesë dekada nga ajo kohë regjisori i njohur Ylli Pepo tregon se jeta e tij ka qenë gjithmonë me filmin. Në intervistën e tij regjisori, i cili është i njohur dhe në seriale televizive apo dhe në filmin dokumentar, mes të tjerave flet për punën që është bërë për filmin. Por si një kineast i njohur ai shpreh dhe keqardhjen për problemet që shikon sot në kinematografinë shqiptare. Sipas tij, vazhdojnë të jenë probleme që kanë lidhje me financimet e pakta në film. Për regjisorin duhet të ketë më shumë vëmendje për kinemanë shqiptare, pasi talentet nuk mungojnë. Tjetër problem për regjisorin si njeri i artit është dhe zhvillimi i jetës artistike në institucione të ndryshme. Sipas tij, nuk është e drejtë që dramaturgjia shqipe mungon në skenën e teatrit, duke theksuar se duhet punuar më shumë që ajo të jetë në skenë. Problem për regjisorin është dhe mosvëmendja e Ministrisë së Kulturës që sipas tij nuk po dëgjon sa duhet kur artistët flasin për vështirësitë e jetës artistike.

Ju gjejmë me miqtë tuaj dhe kolegët, vëmendje te projektet. Si ka nisur vjeshta për regjisorin Ylli Pepo?

Unë në muajin gusht mbusha 48 vjet nga realizimi i filmit tim të parë, “Edhe ne jemi ushtari” lidhur me studentët e 1968, kur ata u thirrën të shërbenin ushtarakisht në kohën kur ne dolëm nga Traktati i Varshavës. Ajo ka qenë një ngjarje e madhe historike, sepse ne u shkëputëm nga ai traktat. Unë atëherë student bëra një film, i cili dhe sot është në arkiv, së bashku me regjisoren mjaft të njohur të filmit dokumentar Marianthi Xhako. 48 vjet nuk janë pak, gjatë gjithë kësaj kohe kam qenë me prodhime filmash dhe më shumë kam jetë brenda filmit se sa jashtë tij. Pyetja juaj se me merrem, gjithmonë merrem me filmin. Të merresh me film është si puna e motit. Shpesh me diell, e shpesh me shi. Më duket se këtë periudhë që po më bëni këtë pyetje unë jam në motin me shi. Vetë klima, vetë ato çka po ndodhin nuk të japin dorë për të realizuar projektet, jo vetëm unë, por dhe kolegët e mi kanë probleme.

Çfarë mungon sot për ju në film?

Mungon paraja. Kjo është e para. Jo se ne kërkojmë shumë para, madje ka kolegë të mi që e bëjnë me shumë pak lekë filmin. Mungojnë fondet. Tani Qendra Kombëtare e Kinematografisë ka më tepër vëmendje edhe ndaj të rinjve. Shumë regjisorë të rinj kanë marrë pjesë dhe në festivale, por të ndihmuar nga QKK. Shqipëria përfaqësohet vazhdimisht këto vite në Oscar me prodhime të filmit të viteve të fundit dhe këto nuk janë arritje të vogla. Por në këto arritje, mungon cilësia, e cila për mua nuk vjen nga mungesa e talentit dhe kërkesës që kanë regjisorët, por më duket se vjen dhe nga ngushtësia e madhe e mundësive financiare për të bërë një film. Pra ti nuk ke atë kujdes dhe atë mbështetje që ta çosh punën tënde, të realizosh atë që ke menduar për filmin e ardhshëm. Kjo i ndodh shumë kineastëve. Ju e keni vënë re që para ’90 filmat qenë mbushur me skena masive, atëherë kishte një organizim tjetër, sot i thuaj një regjisori të xhirojë një skenë me 100 veta, e bën dot apo jo? Ndaj ne shikojmë filma me dyer të mbyllura. Filma larg temës kombëtare, të cilat i sheh dhe nga një autor tjetër i huaj. Kjo besoj se është një zgjidhje e gabuar për rrugën e ardhshme të kinematografisë shqiptare. Kinemaja është art me shpenzime të mëdha. Këtë duhet ta kemi në mendje. Ndaj ose të bëhen filma ose të mos bëhen fare. Por të mos bëhen filma do të thotë të kapitullojë memoria kombëtare. Pra ti të lesh një nga gjinitë dhe zhanret më popullore, më interesante pa lëvruar dhe akoma më shumë bie në sy kjo kur dikur prodhoje 14 filma. Të ideologjizuar apo jo, ky është tjetër problem. Por ti shikon që edhe sot e kësaj dite, që ata filma shfaqen përveç atyre që janë tematikë. Në këtë kuptim them që secili nga ne duhet të bëjë pyetjen, sa do ti rrojë vepra? A do të jetë një vepër që do të ketë vlera për të ardhmen, apo është një vepër që flet për të sotmen, por nuk i flet së nesërmes. Këto janë probleme në filmin shqiptar sot. Kjo sepse tema kombëtare është mbyllur. Ne nuk jemi keq nga kineastët në trajtimin dhe përpjekjen për ti hapur vend kombëtares, por më keq është teatri.

Po flisni për teatrin, i cili këto kohë është diskutuar jo pak për mungesën e dramës shqipe. Në gjykimin tuaj çfarë po ndodh?

Dramës shqipe i është mbyllur porta. Nuk po merrem me justifikimet e njërit apo tjetrit, por qëndron fakti që është shumë domethënës. Drama shqipe ka vdekur. Midis shumë dramave ka dhe drama me cilësi, ka regjisorë që kanë dhe një afeksion për të vënë dramën shqipe në skenë. Kjo sepse ka drama të mira, zhvillohen konkurse, i kemi dhe në Kosovë këto konkurse. Në krahasim me këtë ne kineastët duhet të jemi të lumtur, sepse ka mundësi që të bëhen disa filma.

Meqë po flisni për jetën artistike, një regjisor si ju si i shikon institucionet e artit në Tiranë?

Me aq sa shikoj, them që ka një paqartësi të madhe lidhur me institucionet dhe vijimësinë e tyre. Flitet për projekte të reja, për ndërtesa të reja, flitet për TOB, etj, dhe kemi dëgjuar shumë. Por thelbi është që këto vijnë më shumë nga paqartësitë që kanë institucionet për të shpjeguar vijueshmërinë e tyre, për të shpjeguar se çdo të bëjnë jo vetëm me planet konkrete për shfaqjet siç janë ato të teatrit, ku dua të them që ishte shumë e mirë që drejtori i Teatrit Kombëtar prezantoi kalendarin. Pra mirë ose keq, ne e shikojmë kalendarin e teatrit. Por ne nuk kemi një informacion se sa filma janë prodhuar këtë vit, dhe sa janë shfaqur, etj. Mungon një bilanc. Duhet të kemi një strategji për të ardhmen se në çfarë raporti të rendë filmi artistik, dokumentar, ai i animuar, etj. Ndaj them se kjo është një e metë e punës institucionale.

Jeni pjesë e jetës artistike, diskutoni jo pak mbi probleme të artit dhe kulturës. Për ju, sa dëgjohen njerëzit e artit nga Ministria e Kulturës?

Mendoj se nuk i dëgjon fare artistët, njerëzit e artit. Kjo sepse ne nuk dëgjojmë ndonjëherë reagime për atë që kërkojnë artistët, ata të cilët institucionalisht varen nga Ministria e Kulturës. Më shumë ka heshtje. Në këto vite, që nga koha kur erdhi kjo ministri dhe i fliste për projektet, etj, disa gjëra janë bërë mirë e disa keq. Disa gjëra janë harruar, e disa janë harruar me qëllim. Kurse ato të cilat janë bërë mirë janë më shumë profile, që kanë të bëjnë me përkthimin e veprave që nuk është keq, por shumë e mirë, kanë të bëjnë me trashëgiminë kulturore, por pothuajse është lënë në harresë zhvillimi aktual i prodhimit artistik në vend. Është mbrapa shumë prodhimi artistik në vend edhe si cilësi dhe si sasi.

Në fillim të kësaj bisede me ju, thatë se janë bërë 48 vite nga realizimi i filmit të parë. Çfarë ju ka falur filmi?

Është gati gjysmë shekulli nga ajo kohë. Të them më ka falur kënaqësi është një përgjigje skematike. Filmi më ka falur gjithë botën, më ka falur marrëdhënie të shkëlqyera me njerëzit, një hapësirë të pamat shpirtërore për të hyrë në botën e njerëzve dhe për tu përpjekur që të tregoj atë në ekran. Por ama edhe pas këtyre 48 viteve ndjehem borxhli.

Pse borxhli në film?

Mund ti kisha dhënë dhe shumë më tepër filmit. Më duket se pengesat nuk kanë qenë brenda meje, por më shumë kanë qenë pengesa të jashtme të të gjitha natyrave, që nga ambicia, xhelozia e deri tek institucionet.

Intervistoi: Julia Vrapi

Urrejtja racore, në filmin “French blood”

French Blood / Un Français (2015) - Trailer (Eng Subs)


https://www.youtube.com/watch?v=WQLbktHdCCQ

Filmi “French blood” është historia e një francezi të lindur në vitin 1965, në periferi të Parisit. Historia e një kokërruari, që urren arabët, hebrenjtë, zezakët, komunistët dhe homoseksualët. Një zemërim që do t’i marrë tridhjetë vjet për t’u zhdukur. Një maskara, të cilit do t’i duhen tridhjetë vjet për t'u bërë dikush tjetër. Dhe ai kurrë nuk do ta falë veten për këtë. Ky film vjen në ditën e dytë të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit për të Drejtat e Njeriut që mbahet në Akademinë e Filmit dhe Multimedias “Marubi”. Ky projeksion francez i vitit 2016 në 97 minuta jep përgjigjet reale përmes një fictioni përse ka aq shumë racizëm për emigrantët, me regji dhe skenar të Diasteme. Ajo që fillon si kinetikë, dhe në të njëjtën kohë, si kronikë në stilin e Alan Klark “made in Britain”, kthehet në diçka krejtësisht tjetër, në një film që përfshin gati dy dekada duke ndjekur një të ri neo-nazist të transformuar nga një rrugaç, brutal në një njeri i torturuar nga vetmia.

Përshkrimi jep një anë të rrallë të shoqërisë franceze, kjo përpjekje nga dramaturgët dhe skenaristët të cilët nuk arrijnë të bindin plotësisht në frontin dramatik, me një narrativë që avullon si karakteri i humbësit. Por, kjo është thyer me daljen e parë të filmit duke e bërë të shikueshme edhe për ata që nuk duan të shohin një subjekt të tillë ku “French Blood” mund të përhapet si një temë kureshtjeje në festa dhe shtëpinë e ngrohtë të artit.

Filmi zgjoi disa polemika në Francë, kur regjisori, përmes blogut të tij, pohoi se premiera ishte anulluar për shkak të kërcënimeve të mundshme nga simpatizantë të ekstremit të djathtë. Ndërsa distributorët kanë mohuar anullimin e ndonjë shfaqjeje, ata thuhet se kanë zvogëluar sasinë e printimit nga gjysma, edhe pse është e vështirë të thuhet nëse kjo është një masë sigurie ose një çështje e vlerësimit të zyrës së arkëtimit. Në çdo rast, Blood, thuhet se sigurisht nuk është parashikuar të mirëpritet nga shikuesit për shkak të mbështjelljes së saj të frikshme, që është kundër të huajve me personazhe Marco, Braguette, dhe Grand Guy të cilët janë në rrugën e tyre së bashku me disa adoleshentë të parrezikshëm por që shpërthejnë në një urrejtje racore ndaj një grumbulli pleqsh. Në këtë mes Diasteme, fokusohet në jetën e zymtë të Markos në periferi të Parisit, ku ai jeton me babain akoolist dhe përpjekjet e nënës së tij për të mbijetuar.

Julia Vrapi : Regjisori Diasteme: Pse solla në Shqipëri filmin “Gjaku francez”, premiera që u shoqërua me policë në Paris

Në ditën e dytë të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit për të Drejtat e Njeriut që mbahet në Akademinë e Filmit dhe Multimedias “Marubi” u shfaq filmi “French Blood” (Gjaku francez). Me skenar dhe regji nga Diasteme, filmi tregon historinë e një francezi, të lindur në vitin 1965, në periferi të Parisit. Historia e një kokërruari, që urren arabët, hebrenjtë, zezakët, komunistët dhe homoseksualët. Një zemërim që do t’i marrë tridhjetë vjet për t’u zhdukur. Një maskara, të cilit do t’i duhen tridhjetë vjet për t'u bërë dikush tjetër. Ky projeksion francez në 97 minuta jep përgjigje përmes një fictioni përse ka aq shumë racizëm për emigrantët. Një film, i cili ka sjellë shumë diskutime dhe për ta prezantuar në Tiranë ishte dhe vetë regjisori francez Diasteme. Për herë të parë në Shqipëri me filmin e tij, regjisori tregon se ka qenë shumë e vështirë premiera kur u shfaq në Paris, duke treguar se pati dhe policë në shfaqjen e filmit. Në intervistën e tij regjisori e quan rast unik këtë film, dhe tregon se e kishte zgjedhur këtë tematikë, sepse dy vite më parë ishte një nga tematikat më të rëndësishme për tu shpalosur në kinema. Por për këtë film, ai tregon se në aktivitetin e tij ka mësuar shumë në punën e tij, sepse realizimi i “French Blood” ka qenë i vështirë. Në lidhje me projektet e reja në fushën e kinematografisë regjisori tregon se ndryshe nga filmi që prezanton në Tiranë, projekti që para dy muajsh ka prezantuar në Francë ka qenë një film komedi, duke shtuar se në vijim ka në vëmendje një film për historinë e poetëve të shekullit të 19.

Jeni në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit për të Drejtat e Njeriut dhe merrni pjesë për herë të parë në këtë festival. Filmi juaj “French Blood” është shfaqur më herët dhe në vende të tjera të botës. Çfarë mund të na thoni me prezantimin e këtij filmi me skenar dhe regji nga ju, në disa shtete të botës?

Për mua është hera e parë që marr pjesë në këtë festival, por edhe hera e parë që vij në Shqipëri. Filmi im “French Blood” u përzgjodh nga festivali për të qenë pjesëmarrës në ditët e zhvillimit të tij. Deri më tani filmi “French Blood” është shfaqur në disa shtete të botës. Unë po merrem dhe me një film tjetër, dhe nuk mund të isha në të gjitha vendet njëkohësisht ku shfaqej filmi. Por filmi është shfaqur në disa shtete, dhe megjithatë unë kam zgjedhur që ta dërgoj vetë filmin në vende si Kanada, Portugali, Brazil, Turqi, etj, dhe jam dhe në Shqipëri me filmin tim.

Edhe më herët është diskutuar për temën e filmit tuaj, urrejtja racore. Por duke qenë se prek një temë të tillë tabu, si është pritur filmi juaj në Paris. Si regjisor, çfarë mund të na thoni për këtë, pse zgjodhët për t’u marrë me një film kontraversial?

Mund t’ju them se ka qenë shumë e vështirë shfaqja e filmit. Frikë nga e djathta ekstreme. Kur filmi u shfaq në kinema pata frikë jo vetëm për vete, por dhe për aktorët pjesëmarrës në film, kur u shfaq filmi. Gjatë premierës së filmit në Paris pati dhe policë, por fatmirësisht nuk pati asnjë incident. Nuk e zgjodha tematikën, sepse ishte kontraversial. E zgjodha këtë tematikë sepse mendova se dy vite më parë ishte një nga tematikat më të rëndësishme për tu shpalosur në kinema. Kjo sepse gjatë kësaj kohe pashë njerëz në rrugë, që ishin mbledhur kundër martesave homoseksuale. E mendoja që vendi im normalisht ishte një vend i hapur, kur të gjithë mund të jetojnë në paqe sëbashku, por kjo nuk ndodhi. Ndaj për mua ishte e rëndësishme që të trajtoja historinë e një djali që heq dorë nga urrejtja e tij, në një kohë kur urrejtja është gjithandej.

Në qendër të filmit vjen historia e një francezi, që urren arabët, hebrenjtë, zezakët, komunistët dhe homoseksualët. Një zemërim që do t’i marrë tridhjetë vjet për t’u zhdukur. Çfarë mund të na thoni për zgjedhjen e personazhit nga ju, a përfaqëson ai rininë franceze?

E zgjodha këtë personazh, sepse e njoh këtë karakter. Kemi një moshë të njëjtë dhe jemi rritur bashkë. Prezantojmë gjatë kësaj kohe vetëm një pjesë të vogël të rinisë. Dhe gjatë gjithë këtyre viteve fatkeqësisht urrejtja ndaj minoriteteve siç janë komuniteti homoseksual, etj, njerëz të margjinalizuar, sa vjen e zmadhohet, është gjithmonë dhe më e madhe.

Pse po ndodh kjo gjë në shoqërinë franceze. Ju jeni i shqetësuar për këtë situatë?

Nëse nuk do të isha i shqetësuar nuk do ta kisha bërë këtë film. Të urresh njerëzit është një gjë e tmerrshme. Urrejtja ndaj njerëzve vetëm pse janë të ndryshëm është e tmerrshme.

Si i prezanton kinemaja apo kultura franceze këto zhvillime politike, apo ju jeni një rast?

Nuk ka pasur film tjetër më parë që është bërë për të djathtën ekstreme në Francë dhe kjo është hera e parë, ndaj e quaj veten një rast specifik. Nuk mund të flas dot për kolegët e mi dhe nuk di pse ata nuk e kanë bërë një film të tillë më përpara, tematika të ngjashme. Ndoshta kanë pasur frikë, ndoshta kanë pasur arsye të tjera, por nuk mund të flas për ta.

Ju merrni pjesë për herë të parë në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit për të Drejtat e Njeriut që këtë vit në edicionin e tij të 11 ka në vëmendje temën e migracionit, që është një shqetësim i madh në Europë. Për ju si duhet të sillen shoqëritë, konkretisht shoqëria franceze?

E di që festivali i filmit këtë vit në zhvillimin e tij ka temën e migracionit. Franca është një vend i vjetër. Normalisht që i pranon të gjithë njerëzit. Në fakt kemi thënë që do të pranonim mbi 40 mijë emigrantë. Vetëm stadiumi në Francë merr 40 mijë njerëz, dhe mendoj se Franca është e pasur mjaftueshëm për ti mirëpritur vetëm në stadium, duke qenë se ka këtë kapacitet.

Duke qenë se jeni një regjisor i njohur, sipas jush ku qëndrojnë problemet në industrinë e kinemasë franceze?

Në Francë çdo vit bëhen rreth 300 filma, ndaj dhe ne e kemi mundësinë që ti bëjmë gjithë këta filma. Kjo është e veçantë. Është gjithmonë Amerika dhe India. Për një kohë të gjatë kemi pasur filma komercialë dhe filma autor njëkohësisht. Tani është e vështirë të bëhen filma autor. Është e vështirë për të gjetur mundësitë për të bërë filma që ndoshta nuk do të kënaqin miliona njerëz, por për një grup të vogël njerëzish. Bërja e artit në filma është e vështirë.

Me filmin tuaj “French Blood” keni pasur jo pak vëmendje, ashtu si ju pohuat është shfaqur në disa shtete të botës ku dhe ju vetë e keni prezantuar, sikurse jeni dhe në Tiranë me këtë film. Si ka ndikuar ky film në karrierën tuaj si regjisor?

Me realizimin e këtij filmi unë kam mësuar shumë me punën time. Kjo sepse ka qenë një film shumë i vështirë për tu xhiruar. Përmes këtij filmi thjesht desha të tregoja një histori, dhe tani që ai ka përfunduar së realizuari unë jam shumë krenar për filmin, që ta nxirrja jashtë këtë histori sepse ishte shumë e vështirë. Por tani kur e shikoj çështjen, tani jam shumë krenar kur shikoj që ka pasur efekt edhe pse me gjithë këtë frikë që e rrethon filmin. Por unë do të vazhdoj të punoj me të njëjtën mënyrë me filmat e mi. Nuk jam politikan, por jam një regjisor, jam autor dhe bëj filma.

Çfarë mund të na zbuloni për projekte tuaja në vijim me filmin. Puna juaj si regjisor, ku do të jetë e fokusuar?

Para dy muajsh unë prezantova një tjetër film i realizuar nga unë. Por ndryshe nga ky ai ishte një film komedi, një film për familjen, historia e dy motrave me pushime. Ndërsa tani po punoj për një tjetër film, që zhvillohet në shekullin e 19. Në këtë film do të tregoj historinë e poetëve të shekullit të 19, për rrethin letrar dhe për çmimet që merrnin në atë kohë.

Arkiva e CIA, ja si nisën rebelimet kundër Hoxhës më 1951, sulme ndaj ushtrisë dhe karvaneve me ushqime, përballja me grupet e Mehmet Shehut

Enver Hoxha nuk ka qenë gjithmonë i qetë në drejtimin me dhunë të vendit. Në vitin 1951, në Shqipëri operonin një sërë grupesh rebele që luftonin kundër tij. Të dhënat janë bërë publike nga CIA. Në disa dokumente të deklasifikuara, tregohet se në zonat malore ishin ngritur disa grupe që punonin kundër regjimit. Nga ana tjetër, vetë Mehmet Shehu kishte urdhëruar ngritjen e disa grupeve që do luftonin këto grupe rebele.

Rezistenca ndaj regjimit aktual

Pakënaqësia mes popullit shqiptar vazhdon të jetë e gjerë, dhe në vitet e fundit ka pasur disa raste të rezistencës së hapur ndaj regjimit. Edhe vetë regjimi ka pranuar ekzistencën e elementëve "diversantë" dhe sulmeve ndaj ushtrisë dhe karvaneve civile të furnizimeve. Incidenti më i rëndë i rezistencës ishte bomba në ambasadën sovjetike në shkurt 1951, por vrasjet lokale dhe sabotimet kanë qenë gjithashtu një sfidë për autoritetet komuniste. Deri tani, regjimi i Hoxhës ka ditur të përballet me lëvizjet kundërshtare duke zbatuar masa të shumta represive. Për shembull, ministri Shehu ka krijuar disa batalione të veçanta ndjekjeje që operojnë në zonat malore kundër grupeve individuale të rezistencës. Refugjatët anti-komunistë kanë raportuar për ekzistencën e disa grupeve të rezistencës me emra si "Lidhja Kombëtare e Maleve", "Liria", "Skënderbeu", "Thirrja", por nuk ka informacion specifik mbi to. Nuk duket se ka bashkëpunim mes grupeve të disidentëve megjithë dëshirën e tyre të përbashkët për largimin e regjimit të Hoxhës. Mes grupeve shqiptare në emigracion, më i rëndësishmi duket se është Komiteti Kombëtar për Shqipërinë e Lirë, me selinë evropiane në Romë, i cili përbëhet nga tre grupe: 1) Partia Demokratike Agrare/Balli Kombëtar, të cilët kanë më shumë ndjekës në Jug të Shqipërisë, 2) Partia e Legalitetit (pro-Mbretit Zog) e cila është më e fortë në qendër të Shqipërisë, dhe 3) Lidhja e fshatarëve e katundarëve që mbështetet në Veri të vendit dhe në provincat jugosllave ku jetojnë shqiptarë. Të gjitha grupet kanë si qëllim krijimin e Shqipërisë së lirë e të pavarur, por kanë dallime mes njëri-tjetrit për llojin e qeverisë së re. Aktivitetet e Komitetit brenda Shqipërisë kanë qenë vetëm shpërndarje propagande dhe disa përpjekje subversive nga agjentët e tij. Operacioni i tyre më efektiv ka qenë lëshimi i fletëve të propagandës, që ka shkaktuar mjaft eksitim brenda vendit, dhe ka nxitur nota proteste ndaj zyrtarëve italianë apo dhe largim të njerëzve nga Shqipëria.

Rebelimet

Shumica e komunistëve duket se janë të gatshëm të bashkëpunojnë me çdo organizatë që ka në plan përmbysjen e regjimit për arsye të zhgënjimit me qeverinë, besimit se BRSS nuk do të rrezikojë të futet në luftë për shkakun e Shqipërisë apo sepse besojnë se pushteti i Hoxhës do të bjerë së shpejti dhe presin t'i japin llogari qeverisë tjetër që do të vijë më pas. Qeveria nuk i beson më as policisë dhe raportohet se më shumë se një e katërta e policisë janë në favor të revolucionit. Raportohet se nëntëdhjetë për qind e njerëzve janë gati të veprojnë kundër qeverisë, por kërkojnë siguri se nuk do të ketë lëshime territoriale ndaj Greqisë, Jugosllavisë e Italisë. Popullata është konfuze prej sponsorizimeve të ndryshme që kanë grupet e huaja që hyjnë në vend fshehtësisht, prandaj besojnë se nëse këto grupe nuk bashkohen, vendit mund t'i shkaktohet më shumë dëm sesa favor. Qeveria ka bërë shumë propagandë gjatë kësaj kohe, duke akuzuar se Komiteti për Shqipërinë e Lirë punon për Greqinë dhe ka ndërmend t'i kthejë asaj Epirin e Veriut. Gjithashtu, ajo propagandon se grupet italiane do të kthejnë në vend influencën italiane dhe jugosllave, dhe do t'i japin rajonin e Kosovës Jugosllavisë. Meqenëse anëtarët e arrestuar të grupeve të mëparshme të agjentëve kanë treguar te hetuesit për ata që i kanë ndihmuar brenda vendit, qytetarët kanë frikë të ndihmojnë grupet e ndryshme të agjentëve dhe i kanë raportuar ato te autoritetet. Grupet jugosllave nuk kanë influencën e pretenduar në zonat veriore dhe as ato të dërguara nga grekët nuk konsiderohen të favorizuar.

Përçarjet mes komunistëve

Partia Komuniste shqiptare si rezultat i debateve është e përçarë. Grupe të vogla partizanësh prej 15- 20 vetësh janë vendosur në male. Ka terror dhe uri, asnjë nuk është i sigurt për jetën e tij. Ushtria e vendit përbëhet nga 25 mijë njerëz por qeveria nuk ka shumë besim te trupat e saj, prandaj gjatë zhvendosjeve nga një vendndodhje në tjetrën ushtarët nuk i kanë armët e mbushura. Numri i specialistëve rusë në vend ka arritur në 1000. Siç shihet nga më sipër, Shqipëria drejtohet nga një klikë e vogël komunistësh që nuk ka lidhje me popullin e saj. Ky grup ka gjithashtu debate mes vetes. Pakënaqësia e popullit rritet dita-ditës. Sapo sinjali i revoltës të jepet, populli shqiptar do t'i japë fund komunistëve brenda disa ditëve. Tito nuk do të lëvizë sepse Shqipëria e Enver Hoxhës përfaqëson për të armikun kryesor. Duhet të supozojmë që Tito do të ndihmojë fshehtësisht largimin e regjimit të Hoxhës dhe kompanisë së tij. Por kushtet e më- poshtme janë absolutisht të nevojshme: Greqia, nëse është e mundur, duhet të deklarojë solemnisht që njeh kufijtë e Shqipërisë së vitit 1913, domethënë ato përpara pushtimit italian të vitit 1939, duke hequr dorë nga pretendimet e saj për Epirin e Veriut (provincat pjellore të Korçës e Gjirokastrës, dhe të nisë një politikë të re miqësie me Shqipërinë e re demokratike. Një deklaratë e tillë ka shumë rëndësi pasi populli shqiptar preferon më mirë të vuajë nën thundrën komuniste nga frika e pushtimit grek të Jugut të vendit. Deklarata të njoftohet me radio dhe nga shtypi, duke inkurajuar popullin shqiptar të krijojë kushtet e nevojshme për revolucionin. Kjo iniciativë duhet të kryhet nga forcat shqiptare jashtë vendit (në Itali, Greqi, Turqi, Egjipt e Siri) numri i të cilave të jetë 1500 deri në 2000 njerëz. Kontakti direkt duhet të vendoset me liderët e kualifikuar të rezistencës, brenda dhe jashtë vendit. Në çdo rajon të Shqipërisë ka njerëz që zotërojnë autoritetet absolut mbi provincat e tyre. Armatimet, municionet dhe furnizimet e tjera do të sigurohen nga Aleatët. Pasoja e një grushti shteti të suksesshëm është: Goditje e rëndë ndaj imperializmit rus dhe një shembull i shkëlqyer për vende të tjera që vuajnë nën thundrën sovjetike; Fundi i luftës civile në Greqi; Kapja e bazës së rëndësishme në ishullin e Sazanit.

Memorandumi, 6 dhjetor 1949

Është pranuar nga shërbimet britanike dhe amerikane se është e nevojshme dhe e kohës një riekzaminim i statusit, objektivave dhe kryerjes së operacionit FIENDVALUABLE. Siç është konceptuar dhe aprovuar, operacioni FIENDVALUABLE kishte si objektiv minimal krijimin e konflikteve të brendshme në Shqipëri, aq sa për të reduktuar aftësinë materiale të mbështetjes ndaj grupeve guerile greke, ndërsa objektivi maksimal ishte përmbysja e regjimit të Enver Hoxhës. Objektivi maksimal është i dëshirueshëm sepse 1. Do të eliminonte Shqipërinë si një bazë për guerrilasit grekë, 2. Do t'i mohonte ushtrisë sovjetike mundësinë e bazave ajrore, detare e tokësore ushtarake në Mesdhe, 3. Do të shërbente si një faktor i rëndësishëm psikologjik stimulues për vende të tjera të Evropës lindore për përmbysjen e një diktature të fortë komuniste. Që prej nisjes së operacionit FIEND-VALUABLE dhe formulimit origjinal të objektivave të tij, kanë ndodhur dy ndryshime madhore në faktorët kryesorë të operacionit dhe objektivave. I pari është ndalimi, të paktën për momentin, i lëvizjeve guerrilase greke në kufirin shqiptar, dhe i dyti është intensifikimi i presionit të vendeve të Cominform ndaj regjimit të Titos, çka ka sjellë dhe një ndryshim të politikave të SHBA e Britanisë në mbështetje të Titos si një bllok ndalues zgjerimin e mëtejshëm të influencës sovjetike. Përveç kësaj, ekzistenca e operacionit dhe fakti i interesit të SHBA dhe Britanisë tashmë njihen gjerësisht. Ndryshimet e sipërpërmendura sigurisht që nuk prekin objektivat fillestarë, por sjellin Shqipërinë në një fokus të ri, sepse e ardhmja e saj është shumë e lidhur me atë të Jugosllavisë dhe të Greqisë.

Dokumentet e CIA, ja kush ishin agjentët e parë që bashkëpunuan me amerikanët, nga Xhevdet Bloshmi te Kolë Çuni, detajet e operacioneve në Mirditë

Një pjesë e madhe e shqiptarëve të larguar jashtë vendit, gjatë regjimit komunist, bashkëpunuan me CIA. Në një dokument të deklasifikuar nga shërbimi sekret amerikan, tregohen emrat e disa shqiptarëve që u rekrutuan dhe u dërguan në Shqipëri për operacione të ndryshme, me qëllim rrëzimin e regjimit komunist. Mes tyre përmenden emra si Xhevdet Bloshmi apo Alush Lleshakanu. Ata dhe disa të tjerë janë lëshuar në shkurt 1949 në Mirditë dhe u pajisën me radio të posaçme. Më pas tregohet se si agjentë arritën që të largohen nga Shqipëria në prill të 1949 nga Greqia.

Agjentët e rekrutuar

Objektivat e inteligjencës janë caktuar nga Uashingtoni, duke përfshirë dhe informacionin e dëshiruar mbi grupet e rezistencës, kushtet e brendshme politike dhe instilacionet ushtarake të mbrojtjes. Plani ka hyrë në fazën operacionale në shkurt 1949, kur katër agjentë në dy grupe me mjete të veçanta radio, u lëshuan në kushte perfekte të motit në pikën e dëshiruar në Serrisht, në Mirditë. Agjentët ishin Alush Lleshakanu e Xhevdet Bloshmi të grupit të parë, dhe Ndue Gjonmarkaj e Ndue Mlyshi në grupin e dytë. Shyqyri Biçaku dhe Kolë Çuni ishin pjesë e grupit të dytë mbështetës, por po mbahen në rezervë për arsye shëndeti të keq. Ende nuk është vendosur kontakt radio me dy grupet e para. Një fluturim në kushte të mira moti u krye mbi Shqipëri natën e 12 prillit, por nuk u vërejt asnjë sinjal në zonën e caktuar, sipas planit paraprak. Më 24 prill, Ismail Vërlaci mori një kabllogram komercial nga Kastoriaja në Greqi, të nënshkruar nga Lleshanaku, ku thuhej se ai dhe Blloshmi kishin arritur mirë në Kastoria. Më 28 prill, ai mori telegramin se dy agjentët kishin arritur në Athinë, ku menjëherë u vunë në kontakt me qendrën tonë atje për dhënie të informacioneve.

Ndërhyrja nga fqinjët

Gjatë veprimeve të revolucionit, forcat e stërvitura prej rreth 4000 shqiptarësh që pretendohet se ekziston në Jugosllavi dhe forcat ushtarake të Greqisë e Jugosllavisë, duhet të qëndrojnë të gatshme për asistencë nëse lind nevoja. Forcat greke dhe jugosllave duhet të tërhiqen menjëherë prapa kufijve të tyre sapo revolucioni të ketë shpallur suksesin. Flota e gjashtë amerikane do të bëjë manovra në detin Adriatik e Jon gjatë revolucionit, për të mbuluar zbarkimet amfibe dhe për të ndihmuar revolucionarët në rast nevoje. Ajo nuk do të ketë një rol aktiv nëse nuk thërritet për këtë. Flota do të mbetet në zonë për disa javë për të shkurajuar dhe parandaluar veprime antagoniste nga Bashkimi Sovjetik apo satelitët e tij. Të organizohen zgjedhje të lira për qeverinë demokratike. Teksa shumë nga rekomandimet individuale në paragrafët e mësipërm mund të mos jenë të nevojshëm, është me rëndësi të kërkohet neutraliteti miqësor i Italisë, Greqisë e Jugosllavisë për përmbysjen e qeverisë shqiptare, në mos bashkëpunimi i tyre aktiv.

Trajnimet në Gjermani

Grupet e vlerësimit të CIA kanë analizuar më shumë se 200 individë në Kompaninë e Gardës në Gjermani dhe kanë zgjedhur 66 prej tyre si më të kualifikuar për operacione. Strukturat ekzistuese për trajnimin e agjentëve në Gjermani janë tashmë, pas kompletimit të trajnimit për agjentët bullgarë, të gatshme për stërvitjen e agjentëve shqiptarë. Trajnimi i operatorëve radio do të bëhet në kohë për të furnizuar operacionet e fundit të verës. Kontraktorët tanë kanë marrë një tjetër qendër stërvitjeje në Gjermani, përveç asaj në Hambuechen dhe është më efektive sesa qendra jonë e parë atje. Kampi i refugjatëve shqiptarë në Lavrion në Greqi është analizuar nga Partia e Legalitetit dhe është hartuar një listë prej 117 shqiptarësh që mund të shërbejnë si agjentë, të cilët aktualisht po u zbardhen të dhënat nga grupet e sigurisë. Një broshurë në lidhje me episodin e bombës është hartuar në Londër prej 8 prillit, por nuk është lëshuar mbi Shqipëri për arsye të masës së ndalimit të vendosur nga Departamenti i Shtetit. Por gjithsesi misioni i furnizimit u lejua të lëshonte 50.000 kopje të kësaj broshure në disa lokalitete si instrument mashtrimi. 500.000 kopje të broshurës që njofton nisjen e transmetimeve klandestine radio kanë mbërritur në Athinë, duke u bërë në total 1.500.000 broshura që do të shpërndahen me heqjen masës së ndalimit në 3 qershor 1951.

Transmetimet radio

Mjeti detar me stacion e radio klandestine ka krijuar bazën e tij në Patras të Greqisë dhe një oficer ndërlidhjeje mes detit dhe tokës do të shkojë në Patras në maj. Nisja e transmetimeve besohet të nisë rreth 15 majit, pasi është penguar nga vështirësitë teknike dhe të personelit. Ndërkohë po kryhen riparime në pajisjet e telegramit të dëmtuara gjatë kalimit të oqeanit. Mbledhja e stafit të propagandës po përfundon në Greqi dhe pritet të arrijnë në vend redaktori i propagandës dhe një tjetër teknik radio. Tekstet që do të transmetohen dërgohen fillimisht në Uashington. Dega e propagandës në Komitetin Kombëtar të Shqipërisë së Lirë po rrit prodhimin e saj dhe materiali i kalon nevojat e përmuajshme prej 500.000 broshurash. Përveç kësaj Komiteti po prodhon material të bollshëm edhe për gazetën e Komitetit që botohet në Nju Jork.

Aktivitetet politike ende nuk kanë zgjidhur problemet e brendshme politike mes grupeve të Komitetit Kombëtar të Shqipërisë së Lirë, megjithëse ai vazhdon të funksionojë si një njësi duke dhënë mbështetje të konsiderueshme me juntën e tij ushtarake dhe me degën e propagandës.

Dy numrat e prillit të gazetës së Komitetit u botuan në kohë. Said Kryeziu, anëtar i kryesisë së Komitetit për Shqipërinë e Lirë (NCFA) dhe drejtues i Partisë Agrare, i cili ka vizituar Kompaninë e Gardës në Gjermani, pritet të jetë në SHBA më 10 maj, në një vizitë që ka si qëllim përmirësimin e marrëdhënieve mes tij dhe anëtarëve të tjerë të NCFA`

1951-1952

Memorandum

Përshkrim i projektit dhe zhvillimeve të tij në ShqipëriObjektivi i projektit OBHUNT është infiltrimi i agjentëve në Shqipëri me qëllim krijimin e rrjeteve të rezistencës, bazave të sigurta dhe inteligjencës operative. Komiteti Kombëtar i Shqipërisë së Lirë po reklamohet si sponsor i këtyre operacioneve dhe objektivi final i tyre është krijimi i një bërthame force sulmuese dhe drejtuese për popullatën, kundër regjimit aktual në kohën e duhur. Një nga asetet kryesore të projektit është grupi prej 25 shqiptarësh të stërvitur që mbahen në Athinë, por me vlerë konsiderohen dhe elementë të tjerë në Kampin grek të Lavrionit, të cilët përbëjnë material premtues me anë të refugjatëve që vijnë aty nga Shqipëria herë pas here. Një tjetër aset, me më pak vlerë është Kompania shqiptare e Gardës në Honenbrun në Gjermani, me rreth 4000 anëtarë, ato mund të përdoren nga CIA në rast nevoje për një forcë të armatosur, për veprim aktiv kundër regjimit komunist.

Rivaliteti mes amerikanëve dhe britanikëve

Në diskutimet tona të ardhshme me britanikët në lidhje me Shqipërinë duhet të ngrihen disa pika që ndikojnë në pranimin ose jo të propozimeve të britanikëve. Një prej tyre është fakti se operacioni ynë BGFiend është shumë më i madh dhe më kompleks sesa operacioni britanik Valuable dhe gjatë viteve të fundit operacionet tona kanë qenë shumë më të suksesshëm se ato britanike, duke dhënë shumicën e inteligjencës dhe duke shtuar prestigjin amerikan në rrethet shqiptare anti-komuniste. Ka disa sinjalizime se britanikët duket disi të pakënaqur nga arritjet tona në Shqipëri, pasi shqetësohet se ne mund të fitojmë një pozitë më të favorizuar influence si brenda vendit ashtu edhe në rrethet e emigracionit.

Një pjesë e madhe e shqiptarëve të larguar jashtë vendit, gjatë regjimit komunist, bashkëpunuan me CIA. Në një dokument të deklasifikuar nga shërbimi sekret amerikan, tregohen emrat e disa shqiptarëve që u rekrutuan dhe u dërguan në Shqipëri për operacione të ndryshme, me qëllim rrëzimin e regjimit komunist. Mes tyre përmenden emra si Xhevdet Bloshmi apo Alush Lleshakanu. Ata dhe disa të tjerë janë lëshuar në shkurt 1949 në Mirditë dhe u pajisën me radio të posaçme. Më pas tregohet se si agjentë arritën që të largohen nga Shqipëria në prill të 1949 nga Greqia.

Agjentët e rekrutuar

Objektivat e inteligjencës janë caktuar nga Uashingtoni, duke përfshirë dhe informacionin e dëshiruar mbi grupet e rezistencës, kushtet e brendshme politike dhe instilacionet ushtarake të mbrojtjes. Plani ka hyrë në fazën operacionale në shkurt 1949, kur katër agjentë në dy grupe me mjete të veçanta radio, u lëshuan në kushte perfekte të motit në pikën e dëshiruar në Serrisht, në Mirditë. Agjentët ishin Alush Lleshakanu e Xhevdet Bloshmi të grupit të parë, dhe Ndue Gjonmarkaj e Ndue Mlyshi në grupin e dytë. Shyqyri Biçaku dhe Kolë Çuni ishin pjesë e grupit të dytë mbështetës, por po mbahen në rezervë për arsye shëndeti të keq. Ende nuk është vendosur kontakt radio me dy grupet e para. Një fluturim në kushte të mira moti u krye mbi Shqipëri natën e 12 prillit, por nuk u vërejt asnjë sinjal në zonën e caktuar, sipas planit paraprak. Më 24 prill, Ismail Vërlaci mori një kabllogram komercial nga Kastoriaja në Greqi, të nënshkruar nga Lleshanaku, ku thuhej se ai dhe Blloshmi kishin arritur mirë në Kastoria. Më 28 prill, ai mori telegramin se dy agjentët kishin arritur në Athinë, ku menjëherë u vunë në kontakt me qendrën tonë atje për dhënie të informacioneve.

Ndërhyrja nga fqinjët

Gjatë veprimeve të revolucionit, forcat e stërvitura prej rreth 4000 shqiptarësh që pretendohet se ekziston në Jugosllavi dhe forcat ushtarake të Greqisë e Jugosllavisë, duhet të qëndrojnë të gatshme për asistencë nëse lind nevoja. Forcat greke dhe jugosllave duhet të tërhiqen menjëherë prapa kufijve të tyre sapo revolucioni të ketë shpallur suksesin. Flota e gjashtë amerikane do të bëjë manovra në detin Adriatik e Jon gjatë revolucionit, për të mbuluar zbarkimet amfibe dhe për të ndihmuar revolucionarët në rast nevoje. Ajo nuk do të ketë një rol aktiv nëse nuk thërritet për këtë. Flota do të mbetet në zonë për disa javë për të shkurajuar dhe parandaluar veprime antagoniste nga Bashkimi Sovjetik apo satelitët e tij. Të organizohen zgjedhje të lira për qeverinë demokratike. Teksa shumë nga rekomandimet individuale në paragrafët e mësipërm mund të mos jenë të nevojshëm, është me rëndësi të kërkohet neutraliteti miqësor i Italisë, Greqisë e Jugosllavisë për përmbysjen e qeverisë shqiptare, në mos bashkëpunimi i tyre aktiv.

Trajnimet në Gjermani

Grupet e vlerësimit të CIA kanë analizuar më shumë se 200 individë në Kompaninë e Gardës në Gjermani dhe kanë zgjedhur 66 prej tyre si më të kualifikuar për operacione. Strukturat ekzistuese për trajnimin e agjentëve në Gjermani janë tashmë, pas kompletimit të trajnimit për agjentët bullgarë, të gatshme për stërvitjen e agjentëve shqiptarë. Trajnimi i operatorëve radio do të bëhet në kohë për të furnizuar operacionet e fundit të verës. Kontraktorët tanë kanë marrë një tjetër qendër stërvitjeje në Gjermani, përveç asaj në Hambuechen dhe është më efektive sesa qendra jonë e parë atje. Kampi i refugjatëve shqiptarë në Lavrion në Greqi është analizuar nga Partia e Legalitetit dhe është hartuar një listë prej 117 shqiptarësh që mund të shërbejnë si agjentë, të cilët aktualisht po u zbardhen të dhënat nga grupet e sigurisë. Një broshurë në lidhje me episodin e bombës është hartuar në Londër prej 8 prillit, por nuk është lëshuar mbi Shqipëri për arsye të masës së ndalimit të vendosur nga Departamenti i Shtetit. Por gjithsesi misioni i furnizimit u lejua të lëshonte 50.000 kopje të kësaj broshure në disa lokalitete si instrument mashtrimi. 500.000 kopje të broshurës që njofton nisjen e transmetimeve klandestine radio kanë mbërritur në Athinë, duke u bërë në total 1.500.000 broshura që do të shpërndahen me heqjen masës së ndalimit në 3 qershor 1951.

Transmetimet radio

Mjeti detar me stacion e radio klandestine ka krijuar bazën e tij në Patras të Greqisë dhe një oficer ndërlidhjeje mes detit dhe tokës do të shkojë në Patras në maj. Nisja e transmetimeve besohet të nisë rreth 15 majit, pasi është penguar nga vështirësitë teknike dhe të personelit. Ndërkohë po kryhen riparime në pajisjet e telegramit të dëmtuara gjatë kalimit të oqeanit. Mbledhja e stafit të propagandës po përfundon në Greqi dhe pritet të arrijnë në vend redaktori i propagandës dhe një tjetër teknik radio. Tekstet që do të transmetohen dërgohen fillimisht në Uashington. Dega e propagandës në Komitetin Kombëtar të Shqipërisë së Lirë po rrit prodhimin e saj dhe materiali i kalon nevojat e përmuajshme prej 500.000 broshurash. Përveç kësaj Komiteti po prodhon material të bollshëm edhe për gazetën e Komitetit që botohet në Nju Jork.

Aktivitetet politike ende nuk kanë zgjidhur problemet e brendshme politike mes grupeve të Komitetit Kombëtar të Shqipërisë së Lirë, megjithëse ai vazhdon të funksionojë si një njësi duke dhënë mbështetje të konsiderueshme me juntën e tij ushtarake dhe me degën e propagandës.

Dy numrat e prillit të gazetës së Komitetit u botuan në kohë. Said Kryeziu, anëtar i kryesisë së Komitetit për Shqipërinë e Lirë (NCFA) dhe drejtues i Partisë Agrare, i cili ka vizituar Kompaninë e Gardës në Gjermani, pritet të jetë në SHBA më 10 maj, në një vizitë që ka si qëllim përmirësimin e marrëdhënieve mes tij dhe anëtarëve të tjerë të NCFA`

1951-1952

Memorandum

Përshkrim i projektit dhe zhvillimeve të tij në Shqipëri

Objektivi i projektit OBHUNT është infiltrimi i agjentëve në Shqipëri me qëllim krijimin e rrjeteve të rezistencës, bazave të sigurta dhe inteligjencës operative. Komiteti Kombëtar i Shqipërisë së Lirë po reklamohet si sponsor i këtyre operacioneve dhe objektivi final i tyre është krijimi i një bërthame force sulmuese dhe drejtuese për popullatën, kundër regjimit aktual në kohën e duhur. Një nga asetet kryesore të projektit është grupi prej 25 shqiptarësh të stërvitur që mbahen në Athinë, por me vlerë konsiderohen dhe elementë të tjerë në Kampin grek të Lavrionit, të cilët përbëjnë material premtues me anë të refugjatëve që vijnë aty nga Shqipëria herë pas here. Një tjetër aset, me më pak vlerë është Kompania shqiptare e Gardës në Honenbrun në Gjermani, me rreth 4000 anëtarë, ato mund të përdoren nga CIA në rast nevoje për një forcë të armatosur, për veprim aktiv kundër regjimit komunist.

Rivaliteti mes amerikanëve dhe britanikëve

Në diskutimet tona të ardhshme me britanikët në lidhje me Shqipërinë duhet të ngrihen disa pika që ndikojnë në pranimin ose jo të propozimeve të britanikëve. Një prej tyre është fakti se operacioni ynë BGFiend është shumë më i madh dhe më kompleks sesa operacioni britanik Valuable dhe gjatë viteve të fundit operacionet tona kanë qenë shumë më të suksesshëm se ato britanike, duke dhënë shumicën e inteligjencës dhe duke shtuar prestigjin amerikan në rrethet shqiptare anti-komuniste. Ka disa sinjalizime se britanikët duket disi të pakënaqur nga arritjet tona në Shqipëri, pasi shqetësohet se ne mund të fitojmë një pozitë më të favorizuar influence si brenda vendit ashtu edhe në rrethet e emigracionit.