Lum si ti Ali Podrimja

RRAHMAN PAÇARIZI

(Në përvjetor) Nëse kisha me e përkufizu fatin, e kisha konsideru veten me fat që kam jetu në një periudhë thyerjesh dhe kam arritë me njoftë shumë njerëz, ndër ta Ali Podrimjen, Azem Shkrelin, Besim Bokshin… Të gjallëve s’ua kam besën. Deka është faqe e bardhë.

Ka qenë dimër i vitit 2011. Duhej të mbanim një punëtori të RTK-së me Bordin dhe Menaxhmentin e RTK-së. Si zakonisht, në të njëjtën veturë udhëtuam me Ali Podrimjen, e Naim Beqirajn. Pra, unë dhe dy poetë të mirë të Kosovës. Unë s’e konsideroj veten poet edhe pse shkruaj, por poezia më ka ndihmu me i njoftë njerëzit që i përmenda, pra edhe bashkudhëtarët e mi. Ata që e kanë njoftë Ali Podrimjen e dinë se ai s’ka qenë njeriu i workshopeve.

Ali Podrimja, që veten e quante “mixha”, s’kishte durim me ndejtë në mbledhje, e sidomos jo në mbledhjet e gjata të Bordit të RTK-së, natyrisht as në punëtoritë e organizuara për sistematizimin e vendeve të punës. “Brucosh, ma gjej një veturë se du me shku deri në Tiranë. Dritëroi s’është mirë me shëndet!” Ia siguruam veturën dhe vazhduam mbledhjen. Nuk kaluan dy-tri orë dhe sa dolëm për një pauzë, “mixha” ishte ulë vetëm në oborrin e hotelit. Cigare nuk mbante me vete, por e ndizte nganjëherë. “A nuk shkove?”, e pyeta. “Shkova e u ktheva. M’kanë ba nervoz.” Mjaftonte. Ali Podrimja ishte poet dhe kishte botën e tij. Kishte diçka që nuk shkon në karakterin e tij. Nuk kishte durim, ta ndërpriste fjalën kur i tekej, madje as veten s’mund ta duronte – edhe vetes ia priste llafin. Kaq i pasistemuar ishte, por njëkohësisht tepër i mbyllur. E njihja që nga viti 1995, kur kisha nisë me punu në “Bota Sot”. Një herë erdhi për ta marrë për kafe Milazim Krasniqin, por meqë ai ishte i zënë pata dalë unë me Aliun për kafe. E thërrisja zoti Ali dhe ai më shikonte si të mos kuptonte pse po i drejtohesha ashtu. Për mu kish qenë andërr me e taku Ali Podrimjen – mbaja mend çdo varg të tij. E kam rrëfyer njëherë se sa i dëshpëruar qeshë kthyer në zyrë pas takimit të parë me Ali Podrimjen, se më ishte dukë sikur më kishte injoru. Ali Podrimja, pra, s’kishte durim me e dëgju as veten, e lëre më një fëmijë të verdhë që i ishte ngjitë si rrodhe për kafe. Milazimi ma shpjegoi se nuk më kishte injoru, por i tillë ishte Ali Podrimja. Pra, ali Podrimja ishte poet. Nuk ishte i zakonshëm, i rëndomtë, nuk ishte si njerëzit e tjerë. Dukej sikur asnjë fjalë s’e çonte deri në fund dhe shpesh e këpuste ndonjë sharje ashtu në ajër. Aq i pasistemuar në dukje, Ali Podrimja kurrë nuk ka folë për veten dhe as për miqtë e tij. As barcoleta madje. Ndërsa, të gjithë miqtë e tij tregonin barcoleta për të, ai kurrë s’e hapte gojën. Vdekjen e Azem Shkrelit e pati përjetu rëndë. Kishin kalu një jetë bashkë. Ishin krejt të ndryshëm. Gjithë çfarë kishte Aliu nuk kishte Azem dhe gjithë çka kishte Azemi, nuk kishte Aliu. Mirëpo, të dy ishin për t’u dashur deri në adhurim, të tillë çfarë ishin.

E, atë dhjetor deri sa po ktheheshim nga Tirana, dhe i mërzitur siç ishte për fjalosjen e rëndë me Dritëro Agollin, Ali Podrimja u bë tepër intim me mua e Naime Beqirajn. Edhe Naimja që e njihte shumë më gjatë se unë çuditej se si Ali Podrimja ishte hapur aq shumë. Ajo udhë e bërë bashkë ishte konfesioni i fundit e ndoshta i vetmi i Ali Podrimjes. Ali Podrimja na tregoi gjithçka për pothuajse të gjithë njerëzit e kulturës e letërsisë në Kosovë, do me thënë për raportet e tij për vështirësitë e mbështetjet. Në esencë, ajo që pamë ishte se Ali Podrimja e donte secilin në mënyrën e tij, ndonëse kishte arritur të prishte raportet me secilin së paku për një orë, i kishte sha, po prapë i kishte dashur. Natyrisht me Basri Çapriqin asnjëherë nuk ishte fjalosë, sepse Basriu, që tash rron me Aliun, ishte tepër i gjerë, ulqinak tipik, mesdhetar.

Ajo udhë, ai autokonfesion i Ali Podrimjes ishte i fundit, e ndoshta i vetmi, por me siguri ishte hera e parë dhe e fundit kur Ali Podrimja kishte arritë me e dëgju veten aq gjatë, pa ia pre fjalën vetes.

Dhe, në përvjetorë të tillë, kur Naime Beqiraj poston fotografinë nga Durrësi me Ali Podrimjen, mu më kujtohet veç udha e fundit e tij me mua e Naimen. Pak muaj më pas ai shkoi te Lumi i tij. Dha shpirt te nje lumë. Ali Podrimja ishte poet, jetonte si i tillë, e poetët nuk janë të përsosur, por janë të veçantë. Papërsosmëria e tyre është përsosmëri.

Atë udhë me Aliun e Naimen nuk e zhbëj. Nëse kisha me e përkufizu fatin, e kisha konsideru veten me fat që kam jetu në një periudhë thyerjesh dhe kam arritë me njoftë shumë njerëz, ndër ta Ali Podrimjen, Azem Shkrelin, Besim Bokshin… Të gjallëve s’ua kam besën. Deka është faqe e bardhë.

Lum si ti Ali Podrimja që ke vdekë më vakt dhe ke marrë me vete plot rrëfime të patreguara. Prandaj, je poet, Ali Podrimja. Kemi me e gjetë një vend për shtatore për ty. Ndoshta te Pallati i shtypit, që tash është ndërtesë qeveritare. S’besoj që dikush ka me guxu me kërku shesh ma të gjerë për ty.

Kurozitete nga: Argjira UKIMERI

Njeriu eshte qenia me e persosur ne rruzullin tokesor. Kjo eshte vertetuar shkencetarisht dhe fetarisht. Truri yne, permbane gjithesej 1.5 miliarde qeliza. Deri ne moshen e vonshme, qelizat jane riprodhuese. Ndersa tek disa njerez, riprodhimi i qelizave mund te ndaloi edhe me heret.

Arturina

Egjipti i lashte, shquhej ne cdo gje. Arti dhe Kultura zinin vend ne secilin qytetar. Njerezit e ketij populli shiheshin me sy pozitiv nga popujt fqinje. Nje rol te rendesishem ne jeten egjiptase, luante edhe feja. Sipas tyre, kur te vdes nje person, ai mbeshtillet me fasho, lecka te ndryshme dhe i kendonin kenge. Pervec ketyre gjerave mortore, bashke me trupin e te vdekurit ne arkivol futeshin Lira te cmuara te njohura si Arturina. Kjo ndodhte me qellim qe personi ne fjale mos te pengohet ne rrugetimin e tij drejte amshimit. Te gjithe qytetaret ne Egjipt kur vdisnin, gezonin te drejte te mbeshtillen me keto lloj te lirave



Alfabeti Hebre

Pervec pervujterise, kultures dhe besnikerise ndaj vendit te tyre, hebrenjte rol te rendesishem i kane kushtuar gjuhes. Permes simboleve, shkronjave dhe pikturimeve ata kane arritur te mirren vesh mes vete. Ndersa, alfabeti i tyre numeron gjithesej 22 shkronja.



Trizomia

Eshte crregullim neurobiologjik. Per dallim nga sindromet tjera, Trizomia karakterizohet nga nje numer me shume i kromozomeve. Njerezit qe kane kete crregullim kane sy te vegjel te skuqur, koke te rrumbullaket te shtypur nga mrapa, goje te vogel. Zakonisht, kjo sindrome preke me shume vajzat.



Nefroni

Veshkat jane organe shume te rendesishme ne trupin tone. Ato kryejne funksionin e urinimit tek ne. Ato kane formen e fasules. Poashtu, vija qe ndane veshkat quhet Nefron (ne baze te nje mjeku qe kishte zbuluar disa komplikime ne keto organe). Per kete arsye, specialisti i ketyre organeve njihet me emrin Nefrolog.







Idete fetare dhe antifetare

Shume filozofe dhe shkencetare kishin dal me qendrimet e tyre antifetare. Nder ta ishte edhe filozofi gjerman Frederith Foyerbah. Ne vepren e tij Feja dhe Njeriu, autori shkruan: Njeriu e ka krijuar fene (me qellim te frikesimit dhe largimi nga gjerat negative) dhe jo feja njeriun. Ndersa Frederith Nice shkruan: Ejani te gjuajme zotin me gure. Ai (Zoti) nuk egziston.



Nostradamusi dhe profecite e tij

Mjek, filozof dhe profet francez. Michelle des Notredame (Nostradamus), njihet per parashikimet e tija te sakta. Shembulli me i sakte i profecise se tij eshte ky: Derisa filozofi qendronte ne oborrin e tij, aty kaloi nje vajze. Vajza ne fjale e pershendeti me termin “Pershendetje Profesor”, ky ia ktheu: Pershendetje zonje. Vajza e habitur e pyeti: Perse me the ashtu? Filozofi ia ktheu: Heren e dyte kur te kalosh kendej, do te jesh vete e dyta (kjo tregoi qe vajza kishte shkuar te takoi partnerin e saj, me pas do te martohej me te).



Tempulli Solomon

Njihet nder tempujt e pare monoteiste ne bote. Profeti ne fjale kishte intelegjence te larte. Prandaj, ne cdo hyrje te cdo tempulli ne Izrael shkruhet keshtu: Kemi prejardhje Abrahamike dhe dije Solomonike.



Vdekja e gjeniut

Fizicienti me prejardhje hebraike Albert Ainshtajn njihet per gjenialitetin e tij, vajzen jashtemartesore etj. Vdiq i vetem ne banesen e tij. Ne fillim mendohej per nje vrasje te dyshimte ndaj tij. Mirepo, gjeniu kishte nje vdekje normale. Pas dy javesh vdekjeje, era e rende filloi te qarkulloi ne lagjen ku jetoi, qytetaret lajmeruan organet e rendit ku dhe u vertetua qe personi ne fjale ishte, se shkencatari vdiq.



Lutja dhe Njeriu

Inkasit e vjeter njihen per menyren e jetes religjioze dhe asaj kulturore qe kishin. Besimi ne zot, ishte pasqyre drejtesie per kete popull. Lutjet e shumta qe benin, dashuria e zotit ishte prane tyre (ashtu mendonin ata). Nder lutjet kryesore per ta ishte: Zot i vdekur dhe i amshuar. Na i fal mekatet tona. Ndersa kjo lutje pothuajse eshte huazuar nga te krishteret, ku luten keshtu: Ati yne qe je ne qiell, u shenjterofte emri yt, ardhte mbreteria jote,u befte vullnesa jote si ne qiell ashtu ne toke, buken tone te perditshme na jep sot, na i fal fajet tona, si falim ne fajtoret tane, e mos na lere te biem ne tundim, por na liro nga i keq. Ky eshte nje huazim dhe pershtatje e lutjeve.



Truri dhe njeriu

Njeriu eshte qenia me e persosur ne rruzullin tokesor. Kjo eshte vertetuar shkencetarisht dhe fetarisht. Truri yne, permbane gjithesej 1.5 miliarde qeliza. Deri ne moshen e vonshme, qelizat jane riprodhuese. Ndersa tek disa njerez, riprodhimi i qelizave mund te ndaloi edhe me heret.

Kuriozitete te ndryshme

Kuriozitete te ndryshme nga Argjita Ukimeri -Prizren

1. Vdekja dhe njeriu – Ne Egjiptin e lashte, rol te rendesishem i kushtohej pothuajse cdo gjeje. Ne te gjitha ceremonite gazmore dhe ato mortore, merrnin pjese te gjithe. Ne momentin kur vdiste nje person ne Egjiptin e Lashte, I nxirreshin te gjitha organet e brendshme nga trupi (ku sipas tyre njeriu kalon me lehte ne boten tjeter). Psh: me shufra metalike, i futeshin permes hundeve ne menyre qe te kete frymemarrje me te lehte personi i vdekur.

2. Albinizmi – Eshte syndrome (nuk eshte semundje),qe karakterizohet me pigmentin ngjyrues, gjegjesisht qe ka te beje me prodhimin e melanines, qe i shkakton probleme gjenetike ngjyres se flokeve dhe lekures. Zakonisht ky sindrom demton dhe syte. Sot ne bote ka mbi 17.000 njerez albiniste.

3. Kur thyhet nje xham, disa copeza shperndahen me shpejtesi 3000 milje ne ore. Ne nderkohe shpejtesia e te tjerave, eshte shume here me e vogel.

4. Nje njeri i rritur merr fryme afersisht 25.000 here ne dite. Kurse rreth 27 % e ushiqmit ne vendet e zhvilluara perfundon ne koshat e plehrave.

5. Krokodili eshte e vetmja kafshe qe vazhdon te zgjatet deri ne ditet e fundit te jetes, centimetrat e saj ndryshojne pothuajse nga muaji ne muaj.

6. Izraeli eshte nder shtetet me te pervuajtur ne rruzullin tokesor. Qe nga antikiteti e deri ne ditet e sotme, ky shtet ka konflikte te ndryshme. Nder to jane edhe ato martesore. Nje hebre (sipas ligjit te tyre fetar), nuk ka te drejte te martohet me nje jo hebre. Ndryshe mund te perjashtohet nga shteti. Kjo gje praktikohet sidomos nga pjesa e hebrenjeve ortodokse ekstremiste.
7. MUSHKERITE - Mushkëritë njihen si organet kryesore te frymarrjes. Poashtu, mushkerite tuaja kanë të njëjtën sipërfaqe me një fushë tenisi.

8. QARKULLIMI I GJAKUT
Një prej zbulimeve më të rëndësishme në mjekësi, zbulimi i qarkullimit të gjakut i njihet si meritë anglezit Uilliam Harvej. Në 1628, ishte i pari që përshkroi të plotë sistemin e qarkullimit, si dhe rëndësinë e pompimit të gjakut në tru dhe zemër.

9. ADN – Qe nga krijimii I botes dhe deri ne kohen modern ka teori te ndryshme mbi shkencen dhe menyren se si funksion trupi yne. Njera prej tyre eshte edhe ADN –ja, qe tregon menyren se si funskionon trupi yne. Shumë njerëz besojnë se biologu amerikan Xhejms Uatson dhe mjeku anglez, Frensis Krik, zbuluan ADN-në në vitet 1950, por në fakt ajo u identifikua në 1860 nga kimisti zviceran, Fridrih Misher. Më pas u kryen shumë studime, se si organizmat i trashëgojnë gjenet.
10. QENTE – Zakonisht njihen si kafshet me mike me njeriut. NE kohen me te hershme, eshte thene se nese qeni ka uleritur, jemi vene ne dijeni per ndonje mysafir, apo ndonje hajdut brenda shtepise. Ndersa sot,Qentë mund të stërviten që ta nuhasin kancerin e mushkërive kohë përpara shfaqjes së simptomave.

11. NEVOJAT FIZIOLOGJIKE – Nga kohet e lashte dhe deri ne kohet modern, njeriu ka patur pothuajse cdo nevoje. Nder to dhe nevojat fiziologjike. Perderisa permes tyre bejme clirimin e trupit nga ushqime qe hame dhe pijet qe konsumojme, ne Romen e Lashte – nevoja e vogel(Shurra) perdorej per pastrimin e dhembeve.

Pergatiti: Argjira Ukimeri (Pedagoge).

"TOSKËT E LUARIT TË MALLAKASTRËS" nga SHYQYRI ARSHIN TOSKA

Përparim Hysi ka lindur më 21 janar të vitit 1943, në fshatin Petovë të Fierit. Për një periudhë të gjatë kohe ka punuar si mësues në fshatrat e Fierit dhe ne vitet 1996-2000 inspektor arësimi për gjuhë dhe letërsi shqipe pranë Drejtorisë Arësimore në Fier. Ka kryer studimet pedagogjike në Elbasan dhe më vonë pa shkëputje nga puna ka përfunduar studimet e arësimit të lartë për gjuhë letërsi. Ka botuar katër libra me poezi: “Rektimat e dashurisë”, “Prushi i dashurisë”, “Më piku dashuria”, ““Luftë” me dashurinë”. Është anëtar i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptarë-Amerikanë. Ka botuar librat në prozë: "Tregime","Faji" i Isakovskit, "Një meshë për "Rrobaqepsin" e Konti Monte Kristos", "Lotët e Kumurisë" dhe librat me poezi:"Eh,si qenka dashuria!","Kurthi i mallit","Kot s'jam i vdekshëm", "Njerëz që dua" dhe "Mbeta dashurive".Veç këtyre në "makzazinën" e tij krijuese janë në pritje për botim qindra poezi dhe dhjetra tregime. Në pritje për botim është një libër me esse dhe përshtypje të autorit për libra të autorëve shqiptarë. Në pirtmëni për një libër më vete, është dhe libri me përshtypjet e autorëve të tjerë për të.

Aktorë! Ju kam gjetur një dramë

"TOSKËT E LUARIT TË MALLAKASTRËS" nga SHYQYRI ARSHIN TOSKA

(ese)

Nga Përparim Hysi

Apeli im për aktorët, më lindi,aty për aty, sapo mbarova librin e SHYQYRI ARSHIN TOSKËS "TOSKËT E LUARIT TË MALLAKASTRËS". Pa hyrë në detaje (ato do t'i tregoj më poshtë), por në përshtypjen time kemi të bëjmë me një dramë me përmasa të mëdha që, domosdomërisht, duhet të vihet në skenë jo vetëm për t'u njohur nga mbarë shoqëria shqiptare, por dhe si një pikë referimi që, kjo lloj drame, siç gjykoj unë,sikur vazhdon në një mënyrë krejt tjetër dhe, për fat të keq, metastazat vazhdojnë e"vrasin" (tani urtë e butë dhe si me pambuk),përsëri ata që e vuajtën këtë dramë dhe ende nuk po shpëtojnë.
* * *
Jo më kot u bëj apel aktorëve. Kam qenë dashamir i teatrit që në moshë të re dhe vazhdoj që ta dua teatrin. Ende kam si të gjallë që në verë të viteve '60-61 të shekullit që iku, në Tiranë (kisha ardhur me pushimet e verës) dhe ndiqja "Hamletin" të luajtur nga aktorët e mëdhenj: NAIM FRASHËRI,KUJTIM SPAHIVOGLI dhe KADRI ROSHI!

Dy të parët kishin ndihmën e një regjisori sovjetik (akoma qe këtu dhe mbase e kish Batko. të më falni për harresën),kurse KADRI ROSHI përgatitej vet.

Njerëzit e artit e dinë mirë që ka qenë kështu. Unë pëlqeja Kadrinë,- mes të treve- dhe kjo ndodhte,se aso kohe Kadri Roshi banonte tek Pallatet"Agimi",ku strehohesha dhe unë tek ime motër dhe rroftë"fqinji!"!

Dhe nuk kishe se si mos dashuroheshe me teatrin!

Më vonë, këtë"Hamletin" e mesit (Kujtim Spahivoglin) do ta takoja në fshatin tim në Fier,ku e internuan dhe shkrova skicën time"Hamleti në MBrostar-Ura". Kam qenë në Tal të Lezhës, kur të madhin LORO KOVAÇI,ngaqë luante TUÇ MAKUN, askush nuk e mori në shtëpi,se e quanin"kulak". Dhe mund të vazhdoja me shembuj analogë që,krejt rastësisht, jam njohur me aktorë dhe ruaj respektin për ta. Ruaj kujtime nga aktori "Artist i merituar" ADEM KASTRATI, nga Artistët e Popullit RESHAT ARBANA apo ALBERT VERRIA; nga fierakët që ta çonin buzën vesh më vesh,si:Nestor Pogaçe,Luftar Paja, Todi Lllupa,Hajrie Rondo e të tjerë.


Këtë apel e bëj dhe, kur shoh që disa prej tyre, janë ngritur në mbrojtje të ndërtesës (tani ngrehinë ) së teatrit. Sa për mua, ndërtesa nuk është pronë e aktorëve. "Pronë" e aktorëve është loja e tyre: sa më bukur të luajnë,aq më të dashur bëhen. As mos i shkoj mendja kujt se jam nga ana e qeverisë. Qeveria që,sipas aktorëve dhe ata që i mbështesin, ka plot mënyra për të zhvatur,siç dhe ka zhvatur. Por tek shoh gjithë këta të "përbetuar që edhe mund të flijohen", më lind e drejta që t'u bëj nja dy pyetje që fare mirë mund të përmblidhet në një fjali:" Ku ishit ju,ADAMËR?!". Ku ishit ju dhe pse nuk u ndjetë,kur u martirizua Kinostudio"SHqipëria e re?".

Pse nuk u ndjetë,kur shumë nga ju kini "nxjerrë bukën e gojës" atje dhe më tej akoma:- A ju kujtohet,kur ministri i çkulutrës,YLLI PANGO, i vuri drynin Lidhjes së Shkrimtarëve dhe ju që të gjithë ishit anëtarë të asaj "Lidhjeje" dhe katandisët"film pa zë",sikur gjuhën t' jua kish ngrënë macja. Mbeti kryetari i Lidhjes, HYSEN SINANI, me vulën në xhep.

Asnjë për be nga ju nuk e hapi gojën. Ishte turpi më i madh që e kini që të gjithë mbi ballë. Kam dëgjuar se nuk jipni shfaqje,se nuk ka drama;se shkrimtarët nuk shkruajnë drama dhe rrini e ngroheni në diell dhe, në vend të na kënaqni me lojët tuaj në skenë, jini bërë si ata personazhet skematikë tek ndonjë pjesë,si:"Duam dhinë, duam qumështin!"
* * *
Kam mendimin që drama ka, por nuk ka vullnet për të qëmtuar në libra dhe për t'i dramatizuar ato. Jo më kot "eseja ime" ka notat e një apeli. Është si një kambanë që e tund, për ta dëgjuar ata që kanë veshë. Them se kam zbuluar një dramë. Jo vetëm e kam zbuluar, por nën efektin e saj dhe po shkruaj. Sa jam i tronditur,aq sa dua të sensibilizoj me fjalën time që këtë dramë, ta njohë mbarë shoqëria shqiptare.Kjo dramë nuk është as trillim as dhe shpikje. Këtë libër nuk e ka shkruar një shkrimtar. E ka shkruar një njeri që këtë dramë e ka vuajtur vet. Tek ballafaqoj autorin me librin. më vjen ndërmend ajo sentenca që tregohet për kaun. I thanë kaut:- Pse e ke të"rrjepur" qafën? Dhe kau u përgjigj:" Se kam mbajtur zgjedhën vet". Pra, autori i librit"TOSKËT E LUARIT TË MALLAKASTRËS",SHYQYRI ARSHIN TOSKA, është ai"Gorki" që shkroi "Univerisitet e mia". 

Dhe vërtet kështu ka ndodhur me autorin. Ai e ka shkruar librin, tani, në moshën e tretë( autori është 80-vjeç), por libri,sado që nuk shquhet për ndonjë kulturë të veçantë letrare, ka brenda atë tharmin e të vërtetës dhe kjo,e vërteta, është aq tronditëse sa jo vetëm të prishë gjumin, por të ndjekë si hije nga pas. Është një "hije" e rëndë dhe vërtet tramakse.

* * *
Për të bërë dhe lexuesin pak më afër asaj drame, në "vija të trasha", po ju tregoj: Luari është një fshat i madh në zonën e ROSKOVECIT. Një nga fiset e mëdha kanë qenë"TOSKËT". Këtu fillon dhe shtjellohet drama:me mbiemrin TOSKA nga Luari ka qenë një kriminel me emër,ISA TOSKA, që nuk la krim e zullum pa bërë deri nëvitin 1943,kur u vra aty ku është gjimnazi"JANAQ KILICA" në Fier.

Ky kriminel la hijen e zezë mbi gjithë fshatin dhe kjo"lloj hijeje" zuri dhe TOSKËT ATDHETARË. 

Këta, ATDHETARËT, paguan për krimet e ISA TOSKËS. Së pari, e pagoi,HYSNI TOSKA që tërë jetës i shrëbeu ATDHEUT: që nga ISMAIL QEMALI dhe deri tek MBRETNIA SHQIPTARE kur për tri legjislatuar qe deputet.

HYSNI TOSKA bëri vetvrasje se njësiti partizan kërkonte kokën e tij, kur një pushkë nuk hodhi kundër partizanëve. Jo vetëm kaq,por i vranë dhe djalin 16 vjeçar,Skënderin,sado që ky qe me Rininë Komuniste. E mandej kalvari vazhdon, sipas atij avazit:" dokumentet ndjekin postën".

 Drama sa ka hapur siparin: regjimi komunist filloi të ndjekë e të preskutojë gjithë pinjollët e familjes "TOSKA". Sado që ARSHIN TOSKA nuk qe kundra partisë dhe sado që , pas çlirimit, u zgjodh nga populli i fshatit kryetar i Frontit NACONAL-Çlirimtar,regjimi tek ai shihte armikun; se kishte "soj agai" dhe,fare pa faj, në moshën 32-vjeç e vrasin me dy plumba pas kokës.

Familjen(ky,GORKI që tregon atëherë ishte 7-vjeç) nxjerin nga shtëpitë, ua morën me laçkë e plaçkëdhe u thanë nga sytë,këmbët! Filloi ajo maratonë e mudimshme, e lodhshme për familjen e ARSHIN TOSKËS dhe krejt fisit të tyre.

 Ua morën dhe tokat, dhe ullinjtë dhe, më së fundi, u morën dhe shtëpitë: u "shtetëzuan" në emër të pushtetit të popullit". Dhe në libër nuk ke sse si mos traumatizohesh, kur sheh ato vuajtje; ato tortura; ato ndasi që bëjnë mu dhe ca më shumë, kur sheh që "mes teje" dhe mes të tjerëve që ke"lidhje gjaku", vendoset një"vijë e trashë demarkacioni". Aty, në ato kohë të vështira, bien në sy karaktere dhe njerëz pa shtyllë kurrizore.

Kalvari mbi familjen qe sa i gjatë dhe po aq i rëndë. Por,"GORKI" (kështu po e quaj, pa i marrë leje), i vetmi mashkull që u rrit parakohe, i ngjet atij grurit elit që edhe në shkëmb,çan gurin dhe mbin. Kështu "çau gurin dhe mbiu", gjelbëroi dhe u bë vital: pa e shitur nderin.

U shkollua cop-copë, ca këttu dhe ca atje ( në moshë të madhe mbaroi bujqësore natën), por kudo që punoi: murator apo montator, eliktricist apo "teknik i ulët bujqësie",tregoi se geni është gen dhe ndodh ashtu siç thuhet: bujku zgjedh farën, pa mbjellë arën. Pjesën ndermues të këtij kalvari e ka klauar në Sukth dhe, për çudi, sado me "damkë" ka bërë miq e dashamirë kudo. Se nuk ka njohur as rrenën,as pabesinë dhe gjithmonë ka patur në rremba: gjakun valë të TOSKËVE TË MIRË TË LUARIT!
* * *
NJë sekuencë tronditëse e kësaj "drame" për të cilën bëj apel, është "aksioni" si fyt mew fyt me"gjaksin".Zhvarimi i babait,ARSHINIT, që nuk lejohej të"varrosej me të tjerë!!!".

 Po a ka faqe më tronditëse se kaq? Dhe aty, në libër, e gjen "GORKIN" që jo vetëm e zhvarros të atin,por më bëhet si JORIKU tek HAMLETI,tek hulumton. plumbat në kafkë. Sa rrënqethëse janë këto çaste! Të kesh bërë kaq shumë për fshatin, prë ATDHENË dhe, së fundi,as dy pëllëmbë për varr!
Kalvari i GORKIT tonë vazhdon edhe sot e kësaj dite, kur nuk ka marrë as shpërblim për shtëpinë e shtetëzuar,as për qindra ullinj apo qindra dynymë tokë.

Dhe për t'u çuditur: ky, 80-vjeçar, që ka gjasshtë çupa që i rriti me djersën e ballit atje në persekutim, në asnjë faqe të librit prej gati 300-faqesh, nuk tregon mllefin e hakmarrjes. Mban letrat (tapitë me hipotekë",por asnjë gjë në xhep.

I mësuar me këto vuajtje, ai e kalon si me të qeshur.Se nuk qan dot.
Ja, kjo është një nga dramat që doja ta shikoja në skenë. Por, vallë a do ndodhë kështu? Unë shpresoj.

Tiranë, 25 korrik 2018

Letër nga Kukësi... : E degjuar per disidentet e rreme e per Hurshovin...

Nga Rexhep Shahu

I dashur Havzi, nuk kam kohe keto dite qe te ulemi rrafsh per muhabet. Po punohet fort per 10 gushtin, 30 vjetori i varjes tende, kur do te inagurohet shtepia jote qe po e nderton bashkia Kukes, do te prezantohet nr special i revistes Illz dhe libri me shkrimtaret per ty.
Sonte vec desha qe te qeshesh pak me nje histori me Hurshov e disidente. Do ta tjerrim holle kete gje ne ditet ne vijim...

Pas vdekjes së Stalinit, pushtetin në Bashkimin Sovjetik e mori Hrushovi. Dhe si gjithë udhëheqësit, edhe ai doli në popull për të sqaruar njerzit për ndryshimet që po ndodhnin.
Në mes të sallës në një qytet të madh, teksa Hrushovi po kritikonte Stalinin e vijën e tij të ashpër, dikush nga salla i çoi një pyetje me shkrim Hrushovit.
Pse keni heshtur dhe nuk e keni kritikuar Stalinin sa ishte gjallë por e kritikoni tani, kjo ishte pyetja për Hrushovin.
Hrushovi e mori letrën dhe e lexoi pyetjen.
Kush e ka shkruar këtë pyetje le të ngrihet në këmbë, foli Hrushovi.
Heshtje. Asnjë fjalë. Askush nuk foli. As u ngrit ne kembe.
Kjo letër dhe kjo situatë e ka përgjigjen brenda, u shpreh Hrushovi. Ai që e bëri këtë pyetje dhe nuk vuri emrin në letër ka frikë. Ashtu edhe une kisha frike nga Stalini si te gjithjë, foli ai.
E shkrova këtë histori jo bukur sic meriton, por vetem si një kujtesë për disidentët e rremë që kanë mbushë ding udhët tona.

Malli....

Jahja Lluka

Ah, malli i Shqipërisë, malli i atdheut të dashur, i shenjtë mall dhe dashuri e shenjtë, kush është ai shqiptar që s’e ka pasur në dhe të huaj!


Duhet të jesh jashtë Shqipërisë, e të jesh larg, për të kuptuar se ç’forcë e ç’bukuri të ëmbël ka për veshët kjo fjalë: Shqipëri! – Faik Konica




Duke pasur parasysh që numri i shqiptarëve është shumë më i madh, jashta atdheut sesa brenda, është domosdoshmëri që diasporës ti kushtohet vëmendje e veçantë; duke përdorur një strategji konkrete në raport me të.

 Përderisa potenciali i saj mbetet i lartë në shumë fusha, shtetet shqiptare duhet të jenë të hapura së pari në thithjen e trurit nga jashtë, poashtu në krijimin e mundësive për investime në ekonomi, arsim e shëndetësi, të cilat do të krijonin një ambient të mirëqenë për popullatën brenda atdheut dhe rikthimin e shpresës dhe dëshirës për ta bërë vendin.

Sepse ne mund të jemi në gjithë botën por kemi vetëm një shtëpi, me rrënjet e së cilës jemi të lidhur përjetësisht.

 Por për tu bërë racional dhe praktik duhen të merren vendime të prekshme të cilat do ishin frytdhënëse në raport me diasporën. Kushtetuta duhet ndryshuar për t’iu dhënë mundësinë e votimit diasporës, kështu do kishin përfaqësuesit e tyre në parlamentet shqiptare.

Fati i një pjese të madhe të kombit tonë ka qenë që në periudha të ndryshme të ndryshme të historisë të shpërngulet nga trojet e veta përshkak të luftrave, eksodeve dhe faktorëve të tjerë.

Por pavarësisht faktit që ishin larg atdheut, diaspora shqiptare dha kontribut të rëndësishëm, në shumë procese përfshirë këtu krijimin e shtetit shqiptar me 1912 dhe poashtu vazhduan misionin e tyre deri në pavarësimin e Kosovës.

Madje edhe në ditët e sotme, diaspora është kontribuesi kryesor në mirëqenien e shumë familjeve në vend e që kanë ndikim të drejtë për drejtë në progresin e përgjithshëm të shoqërisë shqiptare.

Duke e pasur të gjallë frymën patriotike të trashëguar nga pasardhësit të cilët vdiçën me mall për Shqiptarinë, sot gjeneratat e reja përveç që po shkëlqejnë në karrierë në fusha të ndryshme,ata asnjëherë nuk po i mohojnë rrënjet, përkundrazi po e ngrisin lart kombin shqiptar me veprat e tyre brilante.

 E pamë Kampionatin Botëror të Futbollit, ku djemtë tanë shkëlqyen duke na dhënë vullnet dhe duke i treguar botës se shqiptarët janë bartësit e civilizimit të lashtë, në shtyllat e të cilit qëndrojnë sot vlerat perëndimore.

 Fakt është që diaspora jonë, jo vetëm që ka ndihmuar atdheun por ajo u integrua në ato vende dhe kontinente ku është prezente, ku përveç fuqisë punëtore, ajo nxjerri koka intelektuale të kalibrit botëror, artistë e sportistë të cilët po mahnisin botën.

 Duke pasur parasysh që numri i shqiptarëve është shumë më i madh, jashta atdheut sesa brenda, është domosdoshmëri që diasporës ti kushtohet vëmendje e veçantë; duke përdorur një strategji konkrete në raport me të.

Përderisa potenciali i saj mbetet i lartë në shumë fusha, shtetet shqiptare duhet të jenë të hapura së pari në thithjen e trurit nga jashtë, poashtu në krijimin e mundësive për investime në ekonomi, arsim e shëndetësi, të cilat do të krijonin një ambient të mirëqenë për popullatën brenda atdheut dhe rikthimin e shpresës dhe dëshirës për ta bërë vendin.

Sepse ne mund të jemi në gjithë botën por kemi vetëm një shtëpi, me rrënjet e së cilës jemi të lidhur përjetësisht. Por për tu bërë racional dhe praktik duhen të merren vendime të prekshme të cilat do ishin frytdhënëse në raport me diasporën.

Kushtetuta duhet ndryshuar për t’iu dhënë mundësinë e votimit diasporës, kështu do kishin përfaqësuesit e tyre në parlamentet shqiptare.

Përderisa ekziston vullneti i diasporës që të ndihmojë vendin ku përket, njashtu shtetet shqiptare duhet të shfaqin vullnetin për të ndryshuar ligjet kushtetuese ku përfshihen mërgimtarë të zot të cilët do të kontribonin në zhvillimin e demokracisë në vend.

I kemi shembull arbereshët që edhe pse numërojnë shekuj, jashta atdheut, nuk harruan gjuhën , kulturën dhe traditën.

Kemi arvanitët në Greqi të cilët janë miliona, e që ruajnë me fanatizëm rrënjët dhe gjuhën e vjetër pavarësisht politikës naciste sllave. Kemi arnautët të cilët e mondernizuan Egjiptin dhe Turqinë e që janë miliona, duke mos harruar se nga vijnë.

Kemi diasporën në Perëndim që dhanë shumë për çështjen shqiptare, diasporën në Amerikë e cila e ngriti në nivel botëror kauzën shqiptare duke i dhënë shpresë e dritë kombit në ditë të vështira. Andaj diaspora duhet trajtuar si asset i rëndësishëm e që nuk duhet të mbesin vetëm fjalë në këtë drejtim por vendime të prekshme nga ana e qeverive shqiptare sepse gjaku nuk tjetësohet e as nuk bëhet ujë.

Artisti i filmit më famë botëroreArben Bajraktaraj, mësuesi i rreptë i të rinjve në Kamboxhia

Shkruan Flori Bruqi 

Artisti i filmit më famë botërore Arben (Avdyl) Bajraktaraj nga Isniqi  i Deçanit është i rreptë me të rinjtë, por megjithatë ka një arsye pse ai bërtet, që ata të perfomojnë si duhet.

Arben Bajraktaraj (i lindur më 28 nëntor 1973) është një aktor francez me origjinë shqiptare.


Ai ka luajtur në shumë filma francez, por gjithashtu ka bërë paraqitje në filmat ndërkombëtarë, si për shembull Sex Traffic ose Eden Log. Ai gjithashtu interpretoi rolin e babait hebre të Sarah Starzinsky në filmin Ajo quhej Sarah përshtatur nga romani i Tatiana de Rosnay Ai është i njohur gjithashtu për luajtjen e rolit te Mangemorit Antonin Dolohov në Harry Potter dhe Urdhëri i feniksit dhe Harry Potter dhe të shenjtërit e vdekur - pjesa 1.




Të rinjtë në Kamboxhia, shtet në Azi, janë të talentuar kur vjen puna për performancë para publikut, por kanë frikë dhe ende nuk janë ballafaquar me të kaluarën e shtetit të tyre. Gjyshërit e tyre, prindërit e tyre, kanë vuajtur pasojat e një regjimi të fuqishëm. Në vitet 1975-1979, gati 3 milionë qytetarë në Kamboxhia kanë vdekur nga regjimi Khmer Rouge – i cili ushtroi një gjenocid në vend.

Shqiptari Arben Bajraktaraj është angazhuar që të rinjtë që kanë pasion teatrin dhe performancën të japin më të mirën e tyre. Në dokumentarin “Year Zero36”, i cili u dha këtë javë në një nga kinematë e Berlinit, e pasqyron rreptësinë por edhe profesionalitetin e Arbenit krahas të rinjve.

“Jam vetë me prapavijë nga një shtet ku ka pasur luftë e gjenocid dhe e kuptoj emocionin e këtyre të rinjve” tregon mes tjerash Bajraktaraj, një aktor i njohur tanimë jo vetëm në Francë por edhe në mbarë Evropën, sidomos në shtetet ku flitet gjuha franceze.

“Puna kërkimore në Kamboxhia rreth kujtesës ndërbrezore ( transgjeneratash) ka qenë punë e gjatë, e thellë dhe të ju them të drejtën shumë prekëse” tregon Arben Bajraktaraj .

“Ndjeshmëria është një prej gjërave më të rëndësishme në procesin e krijimit. Duhet ti lëmë anash gjykimet tona për të zbuluar një pikturë të vërtetë të asaj se si e shohim botën. Për këtë, duhet të çlirohemi në tërësi” tregon Bajraktari.

Në Kamboxhia, ai vjen si trajner i trupës së të rinjve në bashkëpunim me Global Arts Corps.

Trupa, pasi bëhet gati për performancë, udhëton për në Ruandë, atje ku në kampin e refugjatëve jepet performanca e parë e trupës. Tanimë, të rinjtë futen thellë në role dhe nga një grup i amatorëve shndërrohen në aktorë. Me anë të aktrimit, ata e zbulojnë dhe ballafaqohen me të kaluarën e familjes së tyre, pjesën tjetër të identitetit.

Bajraktaraj, pjesë e dokumentarit i cili ende nuk ka përfunduar në tërësi, shihet se ka plot emocione për shkak të përvojë personale si një njeri me të kaluarën ku përfshihet lufta e gjenocidi.

Gjatë dokumentarit në fjalë, një prej valltarëve pëson një aksident që gati del të jetë fatal për të. Trupa pengohet nga shumë çështja drejt suksesit, por megjithatë ia del të formohet, me ndihmën e trajnerëve dhe regjisorit të dokumentarit, dhe vetë Arbenit.

Bajraktaraj ka studiuar në Slloveni, ndërsa ka luajtur në filmin “Heroi” dhe në “Woman who brushed off hear tears”, në mes plot filmave tjerë.

Dokumentari “Year Zero36” ende është ëork-in-progres, i papërfunduar.

****

https://www.imdb.com/videoplayer/vi1529652505?playlistId=tt1397280&ref_=tt_ov_vi

Taken është nje film aksion - dramatik nga regjisori francez Pierre Morell i cili për protagonist në rolin kryesor e ka aktorin e mirënjohur të Irlandës Veriore Liam Neeson.


Bryan (Liam Neeson) nje ish-agjent sekret, ekspert i arteve marciale dhe njohes e perdorues i mire armeve, tashme punon si truproje yjeve te skenës.

Jeta e tij private nuk shkon dhe aq mire, i divorcuar, ai takohet rralle me vajzën e tij shtatembdhjete vjeçare Kim, qe jeton me ish- gruan e tij.

Kim një dite vendos te shkoje me shoqen e saj Amanda ne Paris për pushime (por ne fakt vajzat ne menyre te fshehte do te ndjekin turin muzikor neper Evropë te grupit U2). Bryan ne fillim është ne medyshje për te pranuar faktin qe vajza e tij 17- vjeçare mund te lëvize e vetme ne Paris. Pas shume e shume porosive, Bryan vendos ta lere vajzën e tij te niset.

Me te mberritur ne Paris vajzat genjehen nga një student i rreme (qe ne fakt është një trafikant) dhe me vone rrembehen nga një organizate kriminale shqiptare qe merret me rrëmbim dhe trafik femrash drejt vendeve arabe.

Bryan atëherë i duhet te kthehet dhe një here ne detyrën e agjentit, me te mberitur ne Paris ai do te lere mbrapa një rruge te gjate gjaku për te gjetur dhe për te shpëtuar vajzën e tij. Gjate ndjekjes dhe kërkimit ai zbulon se nuk ishte organizata shqiptare qe drejtonte këtë trafik por ishin funksionar te larte te shtetit francez.

Filmat :

• 2000 : Mekanika e grave nga Jérôme de Missolz
• 2005 : Luftëtarët e qiellit : Fredericks
• 2007 : Harry Potter dhe Urdhëri i feniksit, (Harry Potter dhe Urdhëri i feniksit) : Antonin Dolohov (Mangemort)
• 2007 : Eden Log : Teknik
• 2008 : Taken : Marko, bosi Shqiptar
• 2009 : Liria : Darko
• 2009 : Verso : Besim
• 2010 : Harry Potter dhe të shenjtërit e vdekur - pjesa 1 dhe 2 (Harry Potter and the Deathly Hallows) : Antonin Dolohov (Mangemort)
• 2010 : Ajo quhej Sarah : Wladyslaw Starzynski
• 2010 : Burra dhe zota : Puntor kroat 2
• 2011 : Polisse : Jugo i arratisur
• 2012 : Mains armées : Gustav Alana "Trajner"
• 2012 : Superstar : Koleg Lolita 2
• 2012 : The Woman Who Brushed Off Her Tears : Lucien
• 2012 : Dita e bretkocës : burri i nje mbrëmje
• 2012 : Burri që qesh : Hardquanone
• 2013 : La cité rose : Cigan
• 2013 : Woman With No Name de Fabio Soares : Darren Chacal
• 2014 : La Mante religieuse : Stan
• 2014 : 419 nga Eric Bartonio : Verak

• 2005 : Au bout du quai : Ibrahim

Heroi i UÇK-së përfundon në tendë

Filmi që flet për një luftëtar të UÇK-së, cili jetën ia kushtoi atdheut, por që më pas jeton në mjerim, është shfaqur për herë të parë në Prishtinë.

Filmi ka emocionuar publikun dhe është cilësuar si medium që nxjerrë në pah të vërtetat e mëdha për kushtet në të cilat jetojnë ish-luftëtarët.

Tanket e ushtrisë serbe po sulmojnë çdo gjë që shohin me sy, shtëpitë e fshatit rrëzohen e digjen një nga një, ndërsa, ushtarët në këmbë po i ofrohen malit – vendit ku janë të strehuar gratë, fëmijët, pleqtë e plakat e fshatit.

Shkëmbi është një ushtar i vetëm i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, që përpiqet me çdo kusht t’i dalë në ndihmë popullatës, por si i vetëm e ka të vështirë.

Me t’iu afruar vendstrehimit të fshatarëve ai kërkon edhe dy burra që e kanë kryer ushtrinë, është fjala për ushtrinë jugosllave, që do të thotë se dinë t’i përdorin dy kallashnikovë, aq sa i ka me vete përpos armës së vet, interpreton me fjalë kultplus përmbajtjen e filmit.

Dhe falë vetorganizimit ai i urdhëron dy fshatarët e armatosur që të gjuajnë sa nga një cep sa nga cepi tjetër i malit për të krijuar përshtypjen se janë shumë ushtarë dhe në këtë mënyrë arrihet që të shpartallohen forcat serbe dhe të shpëtohen civilët.

Kështu nis filmi “Heroi” i cili pasqyron jetën e një luftëtari që ua shpëton jetën të gjithë banorëve të fshatit, por që pas luftës jeton në varfëri të skajshme, në mjerim të thellë, dhe në kushte të pazakonta për jetë.

Heroi i fshatit jeton në tendë të shqyer

Në ditët e para të pas luftës, fshati ku ka luftuar Shkëmbi, që në fakt është artisti kosovar që jeton në Francë, Arben Bajraktaraj, organizon pritje madhështore për të dhe për gruan e tij, të cilët janë çift i ri. Shkëmbi, që duket i bindur se e ka kryer misionin shkon tek varrezat e fshatit dhe varros kallashnikovin e tij.

Por, pak kohë pas pritjes që i bëhet, jeta e tij merr një dimension krejtësisht tjetër. Ai e ngrit një tendë ku nisë jetën me gruan e tij, ndërkaq, pranë saj e bënë një banjë të improvizuar me najlon, në të cilën pastrohet herë pas here.
Emri dhe autoriteti i tij është jashtëzakonisht i madh, gjë e cila ndikon që në ditët e para të jetës së tij në paqe të vizitohet nga një biznesmen, i cili kërkon prej tij që me autoritetin që e ka t’i ndihmojë rreth një “problematike” në Doganë, dhe që më pas i premton se do t’ia ndërtojë një shtëpi.

Dhe ndërtimi i shtëpisë, të cilën veterani i UÇK-së nuk e sheh si opsion të pranueshëm, asnjëherë s’bëhet realitet, meqenëse, biznesmeni më shumë është i interesuar si ta shfrytëzojë ushtarin, madje edhe duke bërë foto me të, sesa për t’i ndihmuar.
Ndërkohë, atij i lindë një djalë dhe siç paraqitet në film, gjashtë vjet pas luftës, djali e ka datëlindjen e gjashtë, për të cilën, ai ia dhuron një pulë me shpresë se i biri do të luaj me të, por që fatkeqësisht pula më pas i humbë, ndërkaq, djali përherë përpiqet që ta gjejë atë duke e kërkuar gjithandej malit.

Tenda në të cilën jeton Shkëmbi së bashku me gruan e tij, që interpretohet nga artistja Adriana Morina, e lëshon ujin, sikurse edhe të ftohtit, ndërkaq, drekën që përherë kjo familje e ka më të dobët sesa ditën paraprake, ata e hanë në një sofër që përreth i ka tre gurë të mëdhenj, që luajnë rolin e karrigeve.

Në çdo vend e kërkon punën që asnjëherë se gjen

Luftëtari i dikurshëm fillon të punojë si arsimtar në një shkollë, por aty nuk i shkon gjatë ngase drejtori i shkollës, që luhet nga aktori Luan Daka, e largon nga puna me pretendimin se në fshatin ku është shkolla janë diplomuar dy persona që tashmë po kërkojnë punë.

Pas humbjes së vendit të tij të punës për të nisin vështirësitë edhe më të mëdha. Ai kërkon punë gjithandej, por nuk gjen askund. Secili biznesmen që e takon vetëm se tallet me të, me luftën që e ka bërë, por asnjëri nuk i ofron punë. Madje, njëri nga ta, që luhet nga aktori Enver Petrovci, i ofron ta bëjë një punë që është e paligjshme, por të cilën ai për shkak të parimeve nuk pranon ta bëjë.

Pak a shumë, në gjendjen të njëjtë janë edhe dy bashkëluftëtarët e tij të dikurshëm. Njëri punon me mermer të varrezave, që luhet nga aktori Çun Lajqi, dhe tjetri mbanë një kafe ku konsumohet alkooli, është aktori Salahudin Bilall. Por asnjëri dhe as tjetri nuk arrin të kenë sukses, dhe të jetojnë një “jetë më të mirë”.

Ndërkohë, Luli i vogël, që është djali i Shkëmbit sëmuret nga një alergji që kërkon barna shumë të shtrenjta, ndërsa, babai nuk ka mundësi t`ia sigurojë as kushtet elementare për jetë.

Teksa banorët ikin nga fshati një pas një, nga një kronikë televizive atij i lind ideja që të shes gjak, gjë të cilën bënë, ndërkaq, arrin të marrë vetëm një sasi të vogël të parave. Me ato para ai sjellë pak gjësende në shtëpi, ndërkaq, në përpjekje për të siguruar pak më shumë të ardhura ai shkon në një klinikë private për të provuar që ta shes njërën veshkë – gjë që nuk bëhet për shkak se njërën e ka të dëmtuar dhe nuk është e siguritë se do të jetojë nëse e largon tjetrën.

Kushtet e vështira në shtëpi, nusja shkon tek i ati

Nga ana tjetër, i ati i nuses së tij, herë pas here i dërgon të bijës nga një thes me qepë, duke pretenduar që t’i ndihmojë, ndërkaq, pas një kohe i propozon asaj që së bashku me djalin të kthehet te prindërit, derisa burri i saj të bënë një zgjidhje.

Kjo gjë nuk i pëlqen atij, që me gjithë mirëkuptimin e gruas së tij për kushtet në të cilat jeton, vendos ta shet uniformën e UÇK-së, gjë me të cilën dështon, pasi që atë ia grabisin dy persona në treg.

Si rrjedhojë, as Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale nuk i bënë zgjidhje, ndërkaq, zyrtarët e saj përherë e përmendin faktin se “shumë shpejt” do të bëhet Ligji për Veteranët e Luftës, me çka do të trajtohet secili ish-luftëtar.

I mërzitur se tashmë nuk e ka pranë gruan dhe djalin e tij, të cilët pa dëshirën e tij e braktisin tendën ku jetojnë, ai vendosë të bëjë një veprim tjetër. Vishet me tesha të zeza, vendos maskë në fytyrë, e nxjerrë armën nga “varri” dhe del e ndalon një autobus me udhëtar, të cilëve ua merr paratë që i kanë me vete.

Pas kësaj, ai i merr paratë me vete dhe i dëshpëruar shkon e shtrihet mbi një varr, me idenë se me paratë që i lë do të paguaj shpenzimet e varrimit, por pasi shtrihet mbi varreza, i parafytyrohet zyrtari i ministrisë, i cili, në varrimin e tij flet në cilësinë e një politikani kosovar, dhe lavdërohet se si janë duke punuar dhe do të punojnë për t’ua përmirësuar kushtet ish-luftëtarëve.

Dhe është pikërisht ky detaj i cili ndikon që Shkëmbi të ngritët në këmbë, të marrë gjësendet e tij dhe të ikë nga fshati.

Filmi pasqyron realitetin kosovar me ish-luftëtarët

Pas përfundimit të filmit, i cili ka filluar të xhirohet shumë vite më parë, dhe i cili hyn në mesin e filmave të metrazhit të gjatë, regjisori dhe skenaristi Luan Kryeziu, thotë se në këtë formë e ka paraqitur realitetin në të cilin jetojnë ish-luftëtarët nga paslufta e këndej.

“Parashikimet e Qendrës Kinematografike të Kosovës kanë qenë që filmi të kushtojë treqindegjashtëdhjetë mijë euro, por kanë dalë parashikimet tona, që do të thotë se filmi ka kushtuar katërqindegjashtëdhjetë mijë euro”, ka thënë Kryeziu duke shtuar se në shumë segmente filmi ka dalë më i shtrenjtë se që është paraparë, siç është rasti tek ndërtimi i njëqind metrave të hekurudhës.

Edhe dramaturgu Haqif Mulliqi, i cili luan në këtë film në rolin e zyrtarit të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale, e ka vlerësuar lartë filmin, sipas të cilit, asgjë në këtë film nuk është e ekzagjeruar.

Në konferencën për gazetarë ka munguar aktori kryesor, Arben Bajraktaraj, i cili, sipas regjisorit të filmit, e ka pasur të pamundur praninë e tij, ndërkaq, aktorja Adriana Morina ka thënë se nuk e ka pasur të lehtë ta luaj rolin që iu ka besuar, ngase shumë herë është dashur të dalë jashtë vetës së saj.

E faktin se luftëtarët e dikurshëm vazhdojnë të jetojnë në mjerim, e ka vërtetuar një qytetar që ka qenë i pranishëm, i cili me sjelljen e tij ka emocionuar të pranishmit.

Teksa e ka përcjellë konferencën, Liridon Berisha, që është prezantuar si familjar i njërit prej dëshmorëve, është ngritur në këmbë dhe i ka përgëzuar krijuesit e filmit për punën, ndërkaq, iu kanë mbushur sytë me lot kur ka treguar se me vete e ka faturën e rrymës të cilën nuk ka pasur para ta paguaj.