....Nëpërmjet faqeve të këtij libri, ne prekim realitetin jetësor të këtyre figurave të shquara të mohuara, sepse ” elitë”, në fakt është ajo pjesë intelektuale më e mësuara e shoqërisë. Figura të tilla nuk janë vetëm pjesë përbërëse e shoqërisë , po edhe më e domosdoshmja, sepse i hap horizont gjithë shoqërisë së një vendi për zhvillim të mëtejshëm. Duke shfletuar librin, të dashur lexues, ne do të njihemi edhe me atë pjesë të elitës intelektuale, së cilës sistemi ua ndrydhi vlerat e vërteta me një farë presioni klasor. Një ndër ta, është dhe shkrimtarja e këtij libri, “Mjeshtre e Madhe e Penës”, Akademikja, zonja Vranari.
Në kushtet aktuale të vendit tonë, në këto 30 vitet e fundit, elita ka marrë dy goditje të rënda;
– atë të emigrimit të inteligjencës shqiptare mbas viteve 90-të,por edhe tendencën e sotme që përsëri inteligjnca e mësuar, elita që po përgatitet, ka tendencën e largimit nga vendi.
Pra në të dy rastet, truri i kombit në mënyrë figurative “ka marrë valixhen e emigrantit”.
Kjo është humbje për vendin, për kombin dhe shoqërinë tonë.
Një e keqe e madhe është edhe goditja që sistemi i sotëm i jep elitës aktuale të mësuar ( jo asaj drejtuese), por inteligjencës së mirëfilltë. Kjo e fundit në vend që të edukohet me këmbënguljen drejt shkencës…, si e vetmja mënyrë e funksionimit të të gjitha aparateve shtetërore në të gjitha nivelet e administratës, e edukon elitën e sotme me moralin e përfitimit maksimal nga shoqëria…dhe jo nga mënyra e punës së saj mendore, krijuese, akademiko-shkencore, organizuese, drejtuese për t’i dhënë vlera shoqërisë dhe kombit.
Një pikë tjetër është se në kushtet aktuale në Shqipëri, si rezultat i një korrupsioni galopant që sot ka mbërthyer shoqërinë dhe inteligjenca ka pësuar goditje, duke e shëmtuar imazhin e elitës.
Së fundi mund të themi se elita e shëndoshë dhe e ndershme është pasuri për çdo lloj kombi dhe në shumë raste, kur ajo bën hapa gjigande, me vlera të vërteta i kapërxen dhe kufijtë e një kombi.Këtë na pasqyron shkrimtarja jonë, në këtë libër.
Për këtë libër nuk kam fjalë tjetër veçse, i jashtëzakonshëm!
Jam matur disa herë, pasi stepem të shkruaj se mos ia zbeh fuqinë që mbart brenda, një fuqi që ta jep vetëm dëshira për të mësuar nga më të mirët e kombit tonë, brenda dhe jashtë kufijve. Punë, dije, sakrifica, jashtë çdo imagjinate dhe vetëm e vetëm t’u hapësh sytë njerëzve për të ecur drejt dijes, kulturës, artit dhe shkencës në shërbim të një shoqërìe më të zhvilluar, të emancipuar dhe të integruar.
Në radhën e botimve, ky studim vjen si një tjetër perlë e Mjeshtres së Madhe të Penës, Akademikes vlonjate, një himn për jetën dhe fuqinë që të jep dija, kultura dhe shkenca.
Një libër që duhet të zërë një vend të rëndësishëm jo vetëm në bibliotekat tona personale, po është një domosdoshmëri që ky libër duhet të gjëndet në bibliotekat e të gjitha kategorive të shkollave dhe institucioneve të ndryshme letrare, shkencore e kulturore të vendit tonë.
Urime dhe shumë suksese shkrimtares tonë, VILHELME VRANARI HAXHIRAJ, për këtë pasuri studimore që padyshim do të zerë vend denjësisht në kolanën e letërsisë shqiptare!
Redaktore e librit
LEJLA GORISHTI
****
Ftesë publike
Shkrimtarja vlonjate, Vilhelme Vrana Haxhiraj, përuron librin studimor, me titull, “Elitat e Mohuara...,Krenari Kombëtare”.
Takimi organizohet në Universitetin privat “Pavarësia”,Vlorë, pranë “Stacionit të Orizit”, ditën e shtunë, data 10 gusht( 10.8.2019), ora 10_oo para dite.
Janë të lutur të marrin pjesë në takim gjithë personalitet që jetojnë, apo familjarët, të afërmit ose miqtë e elitave që nuk jetojnë, të cilët janë përfshirë në këtë libër.
Prania juaj nderon auditorin! Jeni të mirëpritur!
Për grupin organizator
Fitim Haxhiraj
Lista emërore e Elitave të përfshira në libër:
1-Abdyl Frashëri......................................................................................................
2-Adem Jashari......................................................................................................
3-Aleksandër Moisi..............................................................................................
4-Alfred Uçi...........................................................................................................
5-Ali Asllani ..........................................................................................................
6-Ali Hafiz Korça..................................................................................................
7-Ali Mihali .........................................................................................................
8-Ali Podrimja .....................................................................................................
9-Anton Harapi....................................................................................................
10-Aristidh Kola.....................................................................................................
11-Arkitekt Sinani...................................................................................................
12-Arshi Pipa..........................................................................................................
13-Bekim Fehmiu....................................................................................................
14-Bilal Golemi ......................................................................................................
15-Ded Gjo’Luli .....................................................................................................
16-Dervish Aliu......................................................................................................
17-Donika Kastrioti ..................................................................................
18-Drita Pelingu ...................................................................................................
19-Dhimitër Pilika................................................................................................
20-Elena Gjika (Dora D’Istria)...........................................................................
21-Elena Lukrecia Peshkopia ..............................................................................
22-Ernest Koliqi ...................................................................................................
23- Faik Konica.....................................................................................................
24-Fan Noli...........................................................................................................
25-Fatos Merorrapaj............................................................................................
26-Fehmi Agani ...................................................................................................
27-Frang Bardhi...................................................................................................
28-Gjergj Arianiti.................................................................................................
29-Gjergj Bubani ..................................................................................................
30-Gjergj Fishta ..................................................................................................
31-G.j K.Skënderbeu..................................................................................
32-Gjon Buzuku....................................................................................................
33-Hasan Prishtina..............................................................................................
34-Ibrahim Kodra................................................................................................
35-Ibrahim Rugova.............................................................................................
36-Ismail Qemali ................................................................................................
37-Isuf Luzaj.......................................................................................................
38-Janica Martinaj.............................................................................................
39-Jeronim De Rada..........................................................................................
40-Josif Bageri..................................................................................................
41-Jul Variboba.................................................................................................
42-Karl Gega......................................................................................................
43-Kostandin & Athanas Zografi .....................................................................
44-Lasgush Poradeci..........................................................................................
45-Laskarina Bubulina.......................................................................................
46-Lejla Dino......................................................................................................
47-Marigo Pozio ................................................................................................
48-Marko Boçari ................................................................................................
49-Maro Konda,...................................................................................................
50-Martin Gjoka, ................................................................................................
51-Mid’hat Frashëri.............................................................................................
52-Mitrush Kuteli ................................................................................................
53-Musine Kokalari..............................................................................................
54-Mustafa Merlika..............................................................................................
55-Naim Frashëri.................................................................................................
56-Nebil Çika, 1932-’36........................................................
57-Nermin Vlora Falaschi....................................................................................
58- Nexhat Mersini ..............................................................................................
59- Nënë Tereza ...................................................................................................
60-Nora e Kelmendit.............................................................................................
61-Odhise Grillo .................................................................................................
62-Osmën Haxhiu..................................................................................................
63-Papa Albani XI..................................................................................................
64-Pashko Gjeçi.....................................................................................................
65-Pashko Vasa......................................................................................................
66-Pjetër Budi.........................................................................................................
67-Pjetër Bogdani............................................................................................
68-Pjetro Marubi..............................................................................................
69-Qazim Koculi...............................................................................................
70-Rugjina Balsha............................................................................................
71-Sabiha Kasimati..........................................................................................
72-Safet Butka.................................................................................................
73-Sami Frashëri.............................................................................................
74-Sevasti e Parashqevi Qiriazi.......................................................................
75-Shote Galica...............................................................................................
76-Shtjefën Gjeçovi.........................................................................................
77-Tefta Tashko Koço......................................................................................
Personlitetet që jetojnë dhe japin vlera:
1-Agim Krajka-Tiranë....................................................................................
2-Baki Ymeri- Rumani...................................................................................
3-Eshref Ymeri –SHBA..................................................................................
4-Fatmir Terziu- Mbretëria e Bashkuar........................................................
5-Flori Bruqi -Dardani-Prishtinë.................................................................
6-Italo Costante Fortino/ Itali......................................................................
7-Joseph DioGuardi/ ShBA...........................................................................
8-Laura Mersini (Houngton)/ ShBA.............................................................
9-Mehdi Hyseni-ShBA...................................................................................
10-Rudolf Stambolla.. Tiranë......................................................................................
11-Skënder Kamberi-Tiranë..........................................................................
12-Skënder Kodra.- ShBA.........................................................................................
13-Spiro Qirko-Tiranë....................................................................................
I nderuar lexues!
Para pak ditësh doli nga botimi libri studimor, me titull, “Elitat e Mohuara..., Krenari Kombëtare”, i shkrimtaresVilhelme Vrana(ri) Haxhiraj. Cilido dashamirës apo lexus, që dëshiron ta ketë këtë libër në bibliotekë, ku përfshihen 90 figura të shquara elitare, apo i intereson ndonjëri nga këto personalitete të nderuara, mund të shkruaj në adresën,
E-Mail: haxhirajvilhelme@gmail. com
Autorja nuk e përballon dot finaciarisht postimin, pasi libri është voluminoz dhe veç taksës së lartë postare, edhe botimi ka dalë me kosto të lartë.
Respekte për gjithë lexuesit dhe të interesuarit
Menaxheri
Fitim Haxhiraj
Vlorë, 30-3-2019
Doli nga botimi libri studimor, me titull,“Elitat e Mohuara...,Krenari Kombëtare”, i autores Vilhelme Vrana(ri) Haxhiraj.
Vilhelme Vranari Haxhiraj
“Mjeshtre e Madhe” & Akademike
Elitat e mohuara..., krenari kombëtare Studim
Ky libër u kushtohet gjithë atyre shqiptarëve që e donin apo e duan Shqipërinë si gjithë vendet perëndimore me demokraci të zhvilluara!
Sh.B”Nacional”
.................................................................
Titulli : “Elitat e mohuara...., krenari e kombit”
Gjinia :studim
Autori: Vilhelme Vrana Haxhiraj
Redaktor: Lejla Gorishti
Kopertina:
-Kompozoi dhe ideoi autorja , Vivra
-Punoi Jorgo Saqellari.
U shtyp në shtypshkronjën Eurporint-
ISBN:
©: gjithë të drejtat autori.
Shtëpia Botuese Nacional
Tiranë 2019
..................................................................
Mirënjohje
“S’është kombi që nderon njerëzit e shquar, po janë ‘ATA’
që ia rrisin vlerat dhe nderojnë KOMBIN!”Vivra
I nderuar Lexues!
Për realizimin e këtij libri studimor e volumiznoz duhej punë me përgjegjësi morale,vullnet,kohë dhe palodhshmëri. Autori nëse nuk e nxjerrë shpirtin prej Nevetes dhe nuk ua dhuron personazheve që kërkon të përjetësojë, nuk mund të dhurojë kurrë një libër të dashur për lexuesin. Gjithashtu më duhej bashkëpunim i përgjegjshëm faktik me shumë njerëz që kanë njohuri rreth këtyre personaliteteve.
Në këtë drejtim të parin që do të falënderoj, është bashkëshorti, menaxheri dhe fotografi im personal, Fitim Haxhirajqë, si rezultat i shumë njohurive, kujtesën e tij do ta quaja një arkiv më vete.Mirënjohje për bashkëpuntorët e mi: Redaktoren, znj.Lejla Gorishti, z.Kadri Tarelli për parathënien, dizenjatorin, z.Jorgo Saqellari,zj.Blerina Ndreu,Shtypshkronjën “Europrint”dhe Sh.B. “Nacional”! Falënderoj mediat, miqtë e mi kudo në botë dhe lexuesin tim!
Nderim e mirënjohje për ata/o që dhanë më të mirën e vetes e nuk jetojnë më! Personaliteteve elitarë që vazhdojnë të japin vlera, iu uroj jetë të gjatë dhe suskese, në misionin e tyre madhor dhe kombëtar!
Struktura e librit:
Në këtë libër përfshihet jeta dhe vepra e tetëdhjet’ e nëntë (89) personaliteteve të shquara të kombit, në periudha të ndryshme historike. Po t’i grupoja, atëherë do të ndaheshin në katër kategori:
a-Elitat e vlerësuara, por dhe këto janë parë nën dritën klasore apo ideologjike.
b-Individualitete të vlerësuara nga shtetet e tjerë, të cilët njihen si pa atdhe. Këta shqiptarë, meritat e të cilëve i nxorën në pah vendet, ku ata dhanë vlerat, ndaj sot diskutohet origjina e tyre
c- Elitat e mohuara, shumica e të cilave u burgosën , u vranë pa mëshirë, kurse disa prej tyre e gjetën
veten në dhẻ të huaj..
d-Personalitete të shquara, që jetojnë e punojnë në atdhe apo në emigracion, të cilët kanë dhënë e po japin vlera të veçanta në fusha të ndryshme. Me punë, vullnet e përkushtim, këta zotërinjë të nderua e kanë rendiur veten në Elitat e kombit.
Libri është ndarë në tri kapituj
Kap.I
Ky kapitull, si hyrje e këtij libri vlerash, pasqyron elementet e para të kulturës si, ABC-ja e shkrimit shqip. Aty gjejmë autorët e parë me veprat e tyre që u bënë zanafilla e përhapjes së arsimit shqip, letërsisë, të cilat i dhanë shtysë dhe përparësi zhillimit social në tërësi dhe shkencave të ndryshme në veçanti. Një vend të rëndësishëm në këtë studim, zë segmenti femër, e cila ndër shekuj ka treguar vitalitetin, forcën , mençurinë, besnikërinë, përpkjekjet për lirinë dhe të drejtat e saj për të qenë vetvetja. Unë kam sjell modele zonjash që kanë bërë emër në Histori, të cilat janë elitare.
Kap. II
Në këtë kapitull evidontohet jeta, arsimimi, aktiviteti profesional, arsimor, kulturor apo shkencor i shtatëdhjetë e shtatë(77) personaliteteve të shquara që nuk jetojnë më. Ata kanë jetuar e kanë dhënë kontribute në kohë të ndryshme dhe fusha të ndryshme, por të gjithë kanë pasur të njëjtin synim, zhvillimin dhe integrimin e kombit në çdo fushë të jetës, për ta ngritur dhe renditur atë në nivelet e demokracive të zhvilluara. Por për fat të keq, u vranë, u përbuzën, u mohuan, u harruan në rrjedhat e pluhurosura të kohës e megjithëatë, ata , me punën e tyre e kanë vendosur veten në piedestal të Elitës Kombëtare për aq sa jetuan dhe sa vlera dhanë. Këto individiulitete intelektuale do të shërbejnë si udhërrëfyes të jetës, për brezat që janë e do të vijnë.
Kap.III
Në këtë kapitull janë përfshirë trembëdhjetë (13) intelektualë të mirëfilltë bashkëkohor, të ciët janë elitarët e të sotmes.
Pasqyra e Lëndës
-Mirënjohje..................................................................................................................
-Struktura e librit..........................................................................................................
- Kadri Tarelli “Elitat e mohuara, Plagë e pambyllur në trupin e kombit tim”..........
Kap.I
-Prelud, mohimi i vlerave të kombit.............................................................................
-Sa duhej të krenohej Shqipëria, kur bota mburret me Elitat e saj?!.........................
-Gra të shquara shqiptare, elitare të kombit...............................................................
-Rilindja Evropiane dhe lufta për të drejtat e gruas...................................................
-Shekulli i XIX-të, shekulli i Rilindjes Evropiane.......................................................
-Gratë e shquara shqiptare të kohës moderne...........................................................
-ABC-ja e shkrimeve të para në gjuhën shqipe.........................................................
-Dokumentet e para të shqipes së shkruar................................................................
Kap. II
1-Abdyl Frashëri......................................................................................................
2-Adem Jashari......................................................................................................
3-Aleksandër Moisiu..............................................................................................
4-Alfred Uçi...........................................................................................................
5-Ali Asllani ..........................................................................................................
6-Ali Hafiz Korça..................................................................................................
7-Ali Mihali .........................................................................................................
8-Ali Podrimja .....................................................................................................
9- Anton Harapi....................................................................................................
10-Aristidh Kola.....................................................................................................
11-Arkitekt Sinani...................................................................................................
12-Arshi Pipa..........................................................................................................
13-Bekim Fehmiu....................................................................................................
14-Bilal Golemi ......................................................................................................
15-Ded Gjo’Luli .....................................................................................................
16-Dervish Aliu......................................................................................................
17-Donika Arianit Kastrioti ..................................................................................
18-Drita Pelingu ...................................................................................................
19-Dhimitër Pilika................................................................................................
20-Elena Gjika (Dora D’Istria)...........................................................................
21-Elena Lucrecia Peshkopia ..............................................................................
22-Ernest Koliqi ...................................................................................................
23- Faik Konica.....................................................................................................
24-Fan Noli...........................................................................................................
25-Fatos Merorrapaj............................................................................................
26-Fehmi Agani ...................................................................................................
27-Frang Bardhi...................................................................................................
28-Gjergj Arianiti.................................................................................................
29-Gjergj Bubani ..................................................................................................
30-Gjergj Fishta ..................................................................................................
31-G.j Kastriot-Skënderbeu..................................................................................
32-Gjon Buzuku....................................................................................................
33-Hasan Prishtina..............................................................................................
34-Ibrahim Kodra................................................................................................
35-Ibrahim Rugova.............................................................................................
36-Ismail Qemali .......................................................................................
37-Isuf Luzaj.......................................................................................................
38-Janica Martinaj.............................................................................................
39-Jeronim De Rada..........................................................................................
40-Josif Bageri..................................................................................................
41-Jul Variboba.................................................................................................
42-Karl Gega......................................................................................................
43-Kostandin & Athanas Zografi .....................................................................
44-Lasgush Poradeci..........................................................................................
45-Laskarina Bubulina.......................................................................................
46-Lejla Dino......................................................................................................
47-Marigo Pozio ................................................................................................
48-Marko Boçari ................................................................................................
49-Maro Konda,...................................................................................................
50-Martin Gjoka, ................................................................................................
51-Mid’hat Frashëri.............................................................................................
52-Mitrush Kuteli ................................................................................................
53-Musine Kokalari..............................................................................................
54-Mustafa Merlika..............................................................................................
55-Naim Frashëri.................................................................................................
56-Nebil Çika, botuesi i Minervës, 1932-’36........................................................
57-Nermin Vlora Falaschi....................................................................................
58- Nexhat Mersini ..............................................................................................
59- Nënë Tereza ...................................................................................................
60-Nora e Kelmendit.............................................................................................
61-Odhise Grillo .................................................................................................
62-Osmën Haxhiu..................................................................................................
63-Papa Albani XI..................................................................................................
64-Pashko Gjeçi.....................................................................................................
65-Pashko Vasa......................................................................................................
66-Pjetër Budi.........................................................................................................
67-Pjetër Bogdani............................................................................................
68-Pjetro Marubi..............................................................................................
69-Qazim Koculi...............................................................................................
70-Rugjina Balsha............................................................................................
71-Sabiha Kasimati..........................................................................................
72-Safet Butka.................................................................................................
73-Sami Frashëri.............................................................................................
74-Sevasti e Parashqevi Qiriazi.......................................................................
75-Shote Galica...............................................................................................
76-Shtjefën Gjeçovi.........................................................................................
77-Tefta Tashko Koço......................................................................................
Kap. III
1-Agim Krajka-Tiranë....................................................................................
2-Baki Ymeri- Rumani...................................................................................
3-Eshref Ymeri –SHBA..................................................................................
4-Fatmir Terziu- Mbretëria e Bashkuar........................................................
5-Flori Bruqi -Dardani-Prishtinë.................................................................
6-Italo Costante Fortino/ Itali......................................................................
7-Joseph DioGuardi/ ShBA...........................................................................
8-Laura Mersini (Houngton)/ ShBA.............................................................
9-Mehdi Hyseni-ShBA...................................................................................
10-Rudolf Stambolla.. Tiranë..........................................................................
11-Skënder Kamberi-Tiranë..........................................................................
12-Skënder Kodra.- ShBA...............................................................................
13-Spiro Qirko-Tiranë................................................................................
|