2012-01-18

Më mundi malli i fshatit (poezi)



 
Nga   Përparim     Hysi   
 
 
Dua të ikë nga zhurma e qytetit dhe  makinave
Dua që të kthehem në timin fshat
Atje mes shqerrave e blegërimave
Kur tufë lozin a ikin me vrap.
 
 
Dua të dalë   tutje nëpër ara
Të shetis diku nën ullinj
Nga malli për fshatin,më shumë u zbardha
Nga malli për të,u bëra finjë.
 
 
E di që domenin e ka vënë dimri
E di që ka ngricë e acar
Por dua të shkoj dhe tërr s'ma bën syri
Se unë brez pas brezi,jam fshatar.
 
 
Të shkoj atje tek imja korie
Dhe atje të ndez një zjarr bubulak
Bukën që kam marrë në trastë prej shtëpie
Pranë zjarrit zë ta thekë pak e nga pak.
 
 
Pastaj me uri zë e kafshoj
Një copë bukë,pak qepë e djathë
O s'ka gjë tjetër që aq shumë t'më shijoj
Se sa kjo bukë që ha në fshat.
 
 
Mandej turrem për gjah në korie
Se malli i dikurshëm më mundi
Mos kujtoni se ka  ardhur prej Anglie
I famshmi "gjuetar" Robin Hudi!
 
 
Si ai  s'kam hark e shigjetë
Por kam me vete çomange
Di ta vërvis si djalë levend
Se s'kam më as strese as halle.
 
 
Ato,të gjitha,po i lë në mërgim
Dhe ja  tek kthehem në fshat
Ç'shkruaj, po e jap me firmë
Veç firmës dhe me"vulë" të thatë.
 
 
Me vulë të thatë siç bën noteri
Kjo vulë zë gjithkund
Me sy,o miq,po ma bën Fieri *
Malli për të e për fshatin po më mund.
 
*Fieri- qyteti im që nuk e ndërroj me asnjë qytet në botë.
 
                 17 janar     2012
 

Dy arritje tё mёdha




                Mbas njё kohe shumё tё gjatё prej 2500 vjetёsh, historisё  i hapet faqia e re dhe e vertetё se qytetёrimi nё botё ka srdhur nga stёrgjyshёrit tanё Pellazgё.
                Nё Tiranё mё 15-4-2011 u formua Shoqata: “Qendra e Studimeve Pellazgjike”.
                Nё Paris mё 2 janar 2012, Mathieu Aref mbrojti tezёn e doktoraturёs me temё: “Studime e kёrkime shkencore mbi Pellazgёt nё prejardhjen e qytetёrimit grek”.
                Nga Doktor i shkencave Lutfulla Peza: “Shoqata qё nё fillim vendosi tё organizojё konferencёn e parё shkencore, pёr tё ndriçuar Qytetёrimin Pellazg, e cila u mblodh mё 21-22 tetor 2011 nё Tiranё, ku morёn pjesё mjaft studiues. Konferenca u organizua nga shoqata “ Qendra Studimore Pellazgjike”, nё bashkёpunim me Universitetin Vitrina, e cila ka si qёllim kryesor studimin e qytetёrimit pellazgjik dhe tё vlerave tё tij. Nё Konferencё pati rreth 27 referues, tё gjithё referuesit mbёshtetёn tezat e qёnies sё qytetёrimit pellazg nё themelet e qytetёrimit perёndimore dhe shqiptarёt pasardhёs tё pellazgёve. Sollёn prova bindёse, se pellazgёt shpikёn shkrimin dhe abecen e parё nё botё gjatё mijё vjeçarit VI p.e.s. qё vёrtetohet pёr herё tё parё. (referuar nga Lutfulla & Liljana Peza), vёrtetohet se gjuha e shumerёve shpjegohet me anёn e gjuhёs shqipe. (Referati A. Shuke).
                Fatkeqёsisht nё konferencё nuk morёn pjesё studiues nga istitucionet tona, tё historisё, gjuhёsisё, arkollogjisё etj., megjithёse u ftuan dhe ishin tё mirёpritur. Historianё dhe gjuhtarёt tanё duhet ta rivlerёsojnё Qytetёrimin Pellazg dhe tё mos shkojnё pas dogmave tё vjetra, qё e mohojnё atё ...”
                Tu a themi me forcё, fёmijve tanё nёpёr shkolla se historia botёrore fillon me pellazgёt, tё cilёt janё stёrgjyshёrit tanё. Nga ana tjetёr ata duhet tё ngren zёrin e tyre dhe tё kundёrshtojnё falcifikimet moderne tё historisё . Dy vёllime tё mёdha ka botuar Akademia e Athinёs vitet e fundit: “Epirus: 4000 years of Greek History” dhe “Macedonia: 4000 years of Greek history”. Tё dija kёto “vepra” janё mbushur fund e krye me shtrёmbёrime dhe falcifikime pёr ti paraqitur Epirin dhe Maqedonine si truall grek, qё nga kohrat mё tё lashta. Kёshtu pёrpiqen politikanёt e Athinёs, tё ndihmuar nga “historianёt” pёr tё pasur ganxhёn e ngulur pёr qёllime ekspansioniste ndaj vendeve fqinj. (Po kёshtu Akademija sllavo – maqedonase, botoi Enciklopedin, qё shqiptarёt i mer pёr ardhacakё nё atdheun e tyre. Shёnimi im) Tё gjitha tё dhёnat arkollogjike dhe historike dёshmojnё se helenёt kanё ardhur nё rajonin e Egjeut vetёm nё fillim tё shek. VI p.e.s. dhe jo rreth vitit 2000 p.e.s., siç mund ta paraqesin veten grekёt e sotёm. Ky ёshtё falcifikimi i madh, qё i bёhet historisё. Nga ana tjetёr tё gjithё autorёt antike kanё shprehur gjithmonё qartё se pёr helenёt e lashtё popujt e Maqedonisё, Ilirisё  dhe Epirit janё tё njё gjaku dhe popujt e kёtyre trevave i quanin “barbarё”pse nuk flisnin gjuhёn helene. (Gazeta ILLYRIA  22-12-201).
                “Mё 3 janar 2012, nё Paris u bё mbledhja e tezёs sё doktoratёs sё historianit Aref Mati nё Universitetin e Sorbonёs, qё shtrihet nё krahun e majtё tё lumit Sena nё Kuartierin Latin. Nё kёtё godinё kanё kaluar emra tё shquar si Marie dhe Piere Kyri (çmimi nobel pёr fizikё), teollogu i famshёm Erasmo da Rotterdam, Filozofi dhe shkrimtari  Jean -Pol Satre dhe shumё figura tё tjera tё shquara. Teza ishte me titull: “Kёrkime mbi pellazgёt, si origjinё e civilizimit grek”.               
               
Juria pёrbёhej nga:
                Profesorёt: Dominikue Briquell, Profesor nё Universitetin Paris-Sorbonё, qё ishte dhe drejtuesi i temёs.
                Çarles Guitard, Profesor nё Universitetin Paris-Nanterre (Paris X).
                Guillaume Bonet, Profesor nё Universitetin e Bourgogne (Dijon).          
                Nё sallё ishin shumё studjues tё gjuhёs shqipe nё Francё, intelektualё,  studentё dhe miq shqiptarё dhe franceze, por asnjё nga ambasada jonё megjithёse ambasadorit Aliçka i ishte dёrguar ftesё nga historiani. Kёshtu qё qeveria shqiptare dhe Akademia Shkencave u tёrhoqёn mёnjanё. Pse?!
                Çfarё thot Aref Mati:  “...duhet provuar shkecёrisht me anё tё studimeve dhe hulumtimeve tё bazuara me argumente provuese, akte dhe fakte tё pakundёrshtueshme dhe analiza tё drejta se shqiptarёt janё me tё vёrtetё pasardhёsit e pellazgёve. Kёta pellazgё tё famshёm janё keqtrajtuar prej shumicёs sё historianёve dhe gjuhёtarёve modernё me kёtё fjali lapidare: “Pellazgёt popull parahelenik, janё tretur pa lёnё gjurmё”. Ja gabimi fatal qё ka penguar breza tё tёrё dijetarёsh tё mos shkojnё mё larg nё hulumtimet pёr kёta pellazgё. Vetёm nё shek. e XIX tё erёs sonё dhe nё fillim tё shek. XX disa dijetarё filluan tё studiojnё gjuhёn shqipe, midis tё cilёve njё numur i madh gjuhёtarёsh gjermanё dhe austriakё si Jokli, Majeri, von Hahni, Kreçmeri dhe tё tjerё jo mё pak tё njohur. Pёr fat tё keq, ajatollahёt e gjuhёsis moderne (dhe tё asaj qё pranohet prej tё gjithёve) nuk i kanё marrё parasysh kёto punime qё dalin nga shtigjet e rrahura. Ata veç kanё pranuar (pa e studiuar me rrёnjё dhe pa pasё pёrmёndur dialektin gegё, tё cilёn  s’e pёrfillёn fare) se gjuha shqipe ёshtё gjuhё “indoeuropiane” (skaj qё unё nuk e pranoj) qё pёrbёn njё degё mё vete nё gjenealogjine dhe çka nuk do ta thotё patjetёr “etnogjenezё” e gjuhёve. Ja pse nuk ёshtё thelluar studimi i kёsaj gjuhe, veçanёrisht dialekti geg i veriut qё mbetet “njё fosil i gjallё”. Ky gabim i dyfishtё (Pellazgё tё injoruar dhe gjuha shqipe e shtёnё nё dollap) bёri qё gjuha shqipe tё pёrjashtohet nga studime dhe hulumtime nё kuadrin e kёtij  “akademizmi indoeuropian” , Kahja e shmangur e tё cilit e ka zhytur kёtё disiplinё nё njё qorrsokak tё vёrtetё...
Çfarё tezash hodhi  Arif Mati ?               
                Arif Mati, duke ndjekur rrugёn metodike shkencore, nёpёrmjet njё gjurmimi tё dёshmive tё autorёve antik mbi pellazgёt, shkrimet e Greqisё antike tё Homerit, Hekatit tё Miletit, Helanikosit tё Lesbosit  etj. tё cilёt lejojnё tё nxjerrё disa pёrfundime:
- grekёt e lashtё nuk e njihnin “qytetёrimin Miken”, pasi nuk ka patur asnjё “qytetёrim Miken”.
- Linearin B, Ventris dhe Chadwick nё mёnyrё mekanike e emёrtuan “Mikenё” dhe gjuhёn si “greqishtja e lashtё”.      
- atroponimet, topominet, oronimet, eponimet apo fjalё tё tjera nuk shpjegohen me gjuhё greke        
- Qytetёrimi i vetёm qё ka egzistuar para ardhjes sё grekёve nё Ballkan qe ai i Pellazgёve.
- Pellazgёt i quajtёn  “barbarё” se nuk flisnin greqisht, pra Pellazgёt nuk ishin stёrgjyshёrit e grekёve.
-Pellazgёt iu dhanё Helenёve njё pjesё tё madhe tё kulturёs sё tyre, tё istitucioneve, besimin fetar, dhe njё fond gjuhёsor tё pasur.
-Pellazgёt padrejtёsisht janё trajtuar nga historia moderne si njё popull i zhdukur pa lёnё gjurmё.
-Ai, pёr mbrojtjen e tezёs sё tij, ka pёrdorur burime historike, kulturore, arkeollogjike, antrpollogjike dhe mitollogjike dhe nёpёrmjet njё analize tё thelluar dhe argumentave tё verifikueshme arriti nё kёto konkluzione. Mё tej ai theksoi:
- se lidhjen e gjuhёs pellazgo-shqipe e ka trajtuar si rrjedhim tё fakteve;
- pёr vendosjen e kёsaj lidhjeje (tё gjuhёs shqipe me pellazgjishten) ai nuk ёshtё influencuar nga origjina e tij shqiptare, dhe po tё kishte qёnё kinez, pёrsёri do tё kryente kёto studime dhe do tё nxirrte tё njёjtin pёrfundim”.
                “Teza e tij ёshtё njё studim prej 798 faqesh, ku ai ka shfrytёzuar 338  autorё. Vetёm pёr ta ka shkruar i ka kushtuar njё punё e pёrditshme prej afro 15 orёsh, pёr tre vjet rrjesht. Si pёrfundim ai rekomandon tё reflektojmё mbi origjinёn e Greqisё dhe tё grekёve si popull, mbi historinё e tyre, mbi origjinёn e kulturёs dhe gjuhёs sё tyre. Duke studiuar autorёt e lashtё mund tё zbulojmё njё histori tjetёr, thotё ai , mjaft me komplekse tё ashtuquajturёs Greqi antike, e cila nuk kufizohet vetёm me Helenёt e paktё qё erdhёn aty. Nёpёrmjet kёtyre autorёve tё lashtёsisё, nё fakt, mund tё zbulohen kontraditat, mospёrputhjet kohore dhe manipulimet e tjera politike tё sotmes dhe ata do na japin njё kёnd vёshtrimi tё rivonuar tё historisё sё Europёs.
                Teza u pёrshёndet nga juria pёr serjozitetin dhe rrugёs shkencore tё ndjekur nga autori, mbas konsultimit, juria vendosi dhёnien e titullit; “Doktor nё shkencёn e historisё sё antikitetit (Greqia atnike) tё Universitetit Paris-Sorbon”.
                Historiografia europiane ka ngritur njё kёshtjellё tё tёrё, thjesht pёr qёllimet e saj politike mbi bazёn e sё cilёs Greqia ndёrtoi tezat e veta raciste. Fatkeqёsia ёshtё se edhe Akademija e Shqipёrisё pёrsёriti si papagall teoritё e tyre dhe kur Arif Mati botoi librin e tij, iu hodhёn pёrkokё duke e quajtur amator. Bile organizuan dhe maskarada nё TOP Channel me Fatos Lubonjёn me shokё, tё cilёve u dukej vetja sikur kishin zbritur nga maja e olimpit dhe talleshin para kamerave me kulturёn dhe historinё tonё. Ja qё ky “amator” tani ёshtё  DOKTOR I SHKENCAVE dhe diplloma e tij ёshtё shumё mё e vlefsheme se sa tua mbledhish gjithё akademikёve shqiptar sё bashku. Arif Mati e mbrojti doktoratёn nё kёtё moshё tё thier (74 vjeçare) jo pёr tё marr njё copё diplomё, se nё kёtё moshё nuk i hyn mё nё punё, por ai paraqiti punёn e tij tё njё jete aty, ai luftoi qё tezat e tij tё pranoheshin nё forumin mё tё lartё akademik europian, siç ёshtё Universiteti i Sorbonёs. Tezat e Arifit u pranuan dhe u vlerёsuan lart, puna e tij nuk shkoi kot, ajo ёshtё vetёm preludi i rishkrimit tё historisё antike, ku populli shqiptar do zёrё vendin e tij qё meriton.
                Unё i pёrulem me respekt punёs dhe personalitetit tё lartё  tё Arif Matit, njeriut qё pёrmbysi njё mit fallco tё madh, qё vuri bazat e njё historie tё re, tё historisё sё vёrtetё europiane.
                Jazёk Akademisё shqiptare qё e pёrfoli, jazёk dhe qeverisё shqiptare qё nuk begenisi ta nderojё kёtё ngjarje tё madhe dhe kёtё figurё tё lartё tё kulturёs shqiptaro-franceze. Puna e Arifit do tё kthehet nё pikё referimi, nё bibliografi pёr gjithё shkencat e botёs qё do merren kёtej e tutje me antikitetin europian. Tezat e tij u pranuan pёrfundimisht nё sferat akademike tё Francёs. Ky ёshtё dhe suksesi mё i madh qё kemi korur ndonjёherё nё kёtё fushё”.  (nga Pёrparim Demi).
                Nuk jemi nё shekullin e 18 kur murgu grek Çoban Babaj  i quajturi “Shёn Kozma” frikёsonte popullin me shkishёrim nёse nuk flisnin vetёm greqishtё nё shtёpi dhe jashtё saj. Ishim nёn perandorinё Osmane me koglomerat popujsh, pa shtet formues, por ishin shqiptarё. Pashai i Beratit Kurt Pasha e ekzekutoi shpёrdarёsin e helenizimit. Po sot qё po mbushim njё shekull si shtet i formuar, tradhёtarёt e Kombit Shqiprar sollёn priftin grek nё krye tё kishёs shqiptare. Po i japim fjalёn atdhetarit Abdi Baletёs; “Tradhtari Ramiz Alia shkon e shkul altarin e pavarёsisё sё kombit, pranoi mё 1991 Janullatosin nё Shqipёri... e shpallёn kryepeshkop. Ai s’mund tё jetё kryepeshkop! Pёr ne ai ёshtё uzurpatori, ёshtё djalli, ёshtё satanai... Por fajin mё tё madh e ka Berisha. Sepse kjo qё po ndodh, qё Shqipёria i ёshtё dorёzuar Grqisё,ёshtё rezultati i punёs sё Janullatosit. Janullatosi kёtu ёshtё kthyer nё mёkёmbёs tё mbretit”. Kёshtu Baleta shkruante para 6 vjetёve qё parashikoi nё tradhёti tё hapur tё Sali Berishёs,  para njё muaji Janullatosi i dha titullin e lartё “BEKIM YNE I ARTЁ” i akorduar nga Kisha Greke, titull qё u jepet vetёm tё huajve qё u kontribuojnё me akte dhe vepra tё mёdha ndaj kombit grek. Prandaj qeveria dhe Akademia nuk morёn pjese nё tё dy ftesat qё iu dёrguan pse?! Kjo ёshtё fatkeqёsia jonё se janё transformuar nё grekё.

Referenca:

Lufulla Peza “Konferenca e parё mbi qytetёrimin pellazg” gazeta “ILLYRIA” 22-12-2011, f.24.
Nga Perparim Demi
http://stopinjorances.blogspot.com/2010/11/bisede-me-historianin-arif-mati-aref.html#ixzzlisvAg6uV http://lajme.shqiperia.com/lajme/artikull/ iden/412477/titull/persiatje-per-pranine-gjuhesore-te-pellazgjishtes-se-lashte
Abdi Baleta “Vetёm nacionalizmi e shpёton Kombin Shqiptar” bot 2005, f.54-55.            
                                                 
Rasim Bebo Addison Çikago janar 2012.

NJË EMAIL I TRISHTUAR NGA SHPRESA BILALLI, PRISHTINË

 RIZA LAHI

 
 
 
Në dilemën për t’u prononcuar rreth përplasjeve të dhunëshme mes një grupi idealistësh kosovarë dhe policisë , po kosovare, vendosa t’I kërkoja mendim edhe Shpresës.
Shpresa Bilalli është një vajzë shumë e  bukur, siç janë vajzat kosovare, qytetare nga Prishtina, pasionante e leximeve, shumë paqësore dhe , po ashtu, trimëreshë, nga ajo kategori trimash, që nuk I mburren kujt se janë trima, madje, nuke  dijnë as vetë këtë gjë.
Ja se si jam miqësuar me të. Kisha botuar dhe ishte përhapur në internet një tregim me titull “Tri vajzat nga Prishtina”. Më kishin ardhur mbi 50 emaila përgëzimesh për tregimin, kur…edhe një me këtë përmbajtje: “Zoti shkrimtar! Ju lutem, mos shkruani më për tema që nuk I njihni, pash zotin. Nëqoftëse e besoni Zotin! Shpresa Bilalli”.
Mendova se mos ishte ndonjë vajzë e dhunuar nga të pështirët ushtarakë serbë, por jo. Ajo as në luftë nuk kishte qënë, as e futur në politikë e as e kishin kapur a arrestuar  serbët ndonjëherë . Ajo kishte marrë kurrajon një herë me të motrën e kishin dalë vetëm natën për të parë Prishtinën fshehur e ishin ktheyr sërish në banesën e boshatisur, kur ngado bëhej batërdia. Ajo nuk e kishte dashur tregimin tim, jo se ishte shkruar keq “ qysh keq, bre?!”, por se nuk duronte më kësi temash të llahtarëshmë. U bëmë miq më në fund, si I dërgova vjersha e përralla për fëmijë , si edhe poezi, që I donte dhe I don shumë.
Nëqoftëse ngado flitet për mungesë korrektese, këndej e sidomos andej Drinit, Shpresa është shëmbëll korrektese ; edhe mua më dha kësi provash. Unë kam krijuar bindje tanimë se kjo vajzë e Prishtinës, me atë pafundësi librash të lexuar, përfaqëson njeriun e popullit të kryeqytetit të Kosovës. Ndaj, për prononcimin tim, vendosa të di edhe mendimin e  kësaj vajze të heshtur, në punë të vet , ish ekonomiste e që tanimë instruktore e një autoshkolle.
    Ndërsa prisja se çfar do të më thoshte Shpresa Bilalli, ja se çfar kisha hedhur në kompiutër:”
                                        PO PSE KAQ EGËRSI?
“Vetvendosja” vendosi të vepronte në kundërshtim me këshillat, le të themi, interesat dhe “interesat” e qeverisë aktuale kosovare dhe papërjashtim të të gjithë ndërkombëtarëve që monitorojnë Republikën e Kosvës dhe u sul, në emër të reciprocitetit më Republikën e Sërbisë, të kryente një veprim të jashtëligjëshëm. Bllokimin e maunave sërbe në emër të “reciprocitetit mes të dy republikave fqinje”. 
Deklarata e Albin Kurtit për çfar do të bëhej më 14 janar, në drekë, më kujtoi një tjetër deklaratë të këtij djaloshi trim, në vitet ’90. Në një nga TV e Tiranës u dha njoftimi zyrtar I qeverisë së Beogradit se, (afërsisht), demostrata e këkruar që të bëhet nesër në Prishtinë, është e paligjëshme dhe  forcat e rendit do të ndërhyjnë me të gjitha kopetencat që u jep ligji, që të ms bëhet”. Pas një sekondi, sapo mbaroi njoftimi, kamera dhe një djalë me flokë të gjatë; një bukurosh shtatderdhur që tha : Demostrata e planifikuar për nesër do të bëhet. Në krye ta saj, do të jem unë. Quhem Albin Kurti.
Të nesërmen në darkë e pashë se si e kishin filuar duke e tërhequr rrëshaqnë dy njerëz me uniformë; njëri nga ata e goditi me shkop nja dy herë, pikëirsht djalaoshin me flokë të gjatë. Ishte tanimë “miku “ im I panjohur, që më kishte bërë të psherëtija një ditë më parë: “Ja se çfar burrash ka Kosova!”.
Rodhën vitet e tensionuara dhe…personin që tani ka krijuar një parti, që është deputet I Kosovës, e pashë , në një tubim tjetër “të paligjëshëm”, sipas ligjeve të “Kosovës sovrane dhe të monitoruar” , kur po I vinin hekurat dy policë. Nuk ishin më policë të Beogradit, por bij të Kosovës. Më ra në sy kënaqësia e njërit prej prangashtërnguesëve; dalloheshin në ekran shkëlqimet e syve të tij që kishin diçka nga ngjyra, forca dhe përdhuna e prangave…
    Kohë më parë, I tregova një miku tim kosovar,  në Tiranë,  një kolegun tim pilot, që po nxitonte, ndërsa ne po hanim nga një pulë të pjekur, pas këmbënguljes së kosovarit me u ulë “me e pi nji lang”.
Kur I thashë se, ai, K.B. një burr shtat-hedhur nga Korça , vetë I tretë, ka ulur forcërisht një avion luftarak jugosllav në Rinas – dhe njëri nga pilotët është pas ngritur qënga krevati, veshur vetëm në mbatje banjoje – ai këmbënguli që ta ftonim në tavolinën tonë pilotin hero, por ai , vetëm na buzëqeshi me përzemërsi, dhe u largua. Me burrin nga Kosova bëmë këtë bisedë:
“ Unë: Kur u ul Bozhidari 25 vjeçar, dhe dolli me duart lart e kominoshet gjithë djersë, tanët e morën në ambulancë, I ofruan një mëngjes të pasur pilotësh shqiptarë, por ai refuzoi. Këkroi vetëm një cigare dhe, piloti që e kapi rob, I ofroi tër paqetën e tij që kishte në xhep.
Ai : O Rizë! Paj, a je në te, more. E qysh me I dhonë me hongër e cingare sërbit? Paj të kishe kanë ti në dorë tyne, si ka ra ai në dorën e shqyponjave shqyptare të ajrit, ta kishin qitë qumështine nanës tuj të rrahë e tuj të mbytë.
Unë: Ky qëndrim ka të bëjë edhe me edukatën kombëtare të shqiptarëve”
   Sigurisht që unë duhet të ndodhesha atje, për të dënuar apo miratuar demostruesit apo policët dhe, kjo gjë nuk mund të bëhet nga Tirana.
Edhe policët e qeverisë së njërit nga kryetrimat e luftës së Kosovës, Hashim Thaçi, ca nga të cilët, madje, edhe të plagosur, me siguri që janë djem që kanë dhënë prova dashurie për atdheun dhe popullin e tyre. Militarët serbë, I përzenin refugjatët kosovarë drejt kufirit shqiptar duke iu thënë “Iditje tu Thaça”. Thaçi atëherë qe bërë simboli I burrërisë kosovare që vdes për liri, siç kishin rënë aq e aq burra e djem, mes të cilëve Heroi Kosovar Adem Jashari. Ama, diçka bie në sy. Pse me kaq egërsi? Pse kaq egër godasin policët? Janë arrestuar edhe 5 vajza. E çmund të kenë bërë secila prej këtyre vajazve vallë? Ufff….Ama, kam një bindje personale. Kosova, duke qënë për kaq kohë nën Sërbinë, pa dashtje, mbase, segmente të saj, kanë huazuar dhe bërë pjesë të tyre, edhe gjëra nga armiku I tyre. As egër kanë qëlluar dhe vepruar policët serbë, por, oh, jo policët e Tiranës. Nuk do të qe keq që, nëse qeveria e Kosovës, ka në organet e punëve të brendëshme   kuadro që kanë shërbyer më parë në polici ,ushtri e  sigurim të Jugosllavisë etj, këta, që sigurisht që janë gati të japin jetën për popullin e Koosvës e për Republikën e Koosvës, nuk do të qe keq, që ta rishikonin me sy shumë kritik formën e veprimit në periudhën e mëparëshme  Ja, e treguam shëmbëllin e “Bozhdiarit”. Në Shqipëri I dhanë tëra të mirat , kurse rasti analog në praktikën Jugosllave, do të ishte me të rrahura , tortura e poshtërime të papërfytyrueshme për traditën e shqiptarëve. Ishalla jam I gabuar, por…aq egërsi…duket hapur nëpër kamera, pavarëisht se zëmra nuk ma do. Paj qysh arrestuan edhe 5 vajza krahas qindra të tjerëve, ca nga të cilët u rrahën? Po a me kurvëri , drogë, kanë vrarë a kanë plaçkitur njeri ndonëjra nga vajzat apo djemtë?Mos Glauku, me këtë emër aq të bukur? Ata po kërkojnë diçka në të mirë të Kosovës, siç ua merr mëndja e tyre dhe janë një shumë e madhe njerëzish….Oh, sa egërsi!”
E lashë shkrimin pa mbaruar.
Një person që ka luftuar në Kosovë nga Tirana, më këshilloi të mos e botoja se “as nuk din gjë e as nuk të duhet gjë”, si ia lexova ç’kisha shkruar më lart.
Kur…Shpresa paqësore, kjo vajzë kosove që don poezitë, muzikën, që qesh me shpirt, që më ka pritur mua dhe miqtë e mi kur kam shkruar në Pristinë me shpritin e  saj të bukur, e palidhur me partitë e shtetarët kurr, kjo vajzë që qeshë menjëherë, ja se ç’më shkruajti.
“Janë sjellë policia jonë sikur serbë. Parlamenti I Kosovës ka votue për eciprocitet më Sërbinë, por kjo gjë nuk zbatohet në realitet…Ka ndodhë si  në kohën e serbëve. Jena të trishtuem të tanë, më beso. Albin Kurti ka shumë të drejtë. Diplomatët e huaj sillen si bossa këtu në Kosovë, sepse e kanë gjithëçka së bashku me qeverinë. Të gjithë po preken në interesat personale. Asgjë nuk është siç duhet të jetë, asgjë! Të gjithë e dijmë se gjithëçka në Kosovë është e korruptuar dhe e  shitur…Një këtë makineri policia nuk e ka përdorur kur ka qenë puna për veriun e Mitrovicës….Shpresa Bilalli”.
           Shpresa më përmendi edhe një emër  nga aktivët e atyre përplasjeve, “ që na ka përqeshur të gjithë neve që e përjetuam të qënët refugjatë”. Unë nuk duhej ta harroja “atë “ emër në shkrimin tim, ku ajo popo, nuk kishte asnjë drojë që të citohej hapur. Vajza nga Prishtina ishte vërtetë e  revoltuar,për atë emër që duket po përflitet si ndonjë nga protagonistët e dhunës.
Por, siç e shihni, miq, unë nuk po  e përmend. Janë probleme të brendëshme dhe ne të Tiranës nuk duhet dhe nuk kemi tagër të hyjme në kësi detalesh. Drejtuesit e Kosovës, të kësaj toke që vuajti kaq shumë dhe që ata vetë sakrifikuan dhe vunë kokën në satër sa e sa herë, me siguri do të dijnë të reflektojnë në gabimet e ndryshme të bëra.
Ne vetëm I duam të mirën Kosovës që vaujati kaq shumë. E duam sa më të bukur, të lirë, të qetë, të pasur dhe që njerëzit ta duan sa më shumë  njëritjetrin. Ta shohin njëritjetrin me sa më pak egërsi të mundëshme. Veç të tjerave, edhe për hir të popullit dhe rinisë së thjeshtë kosovare, një nga të cilët është vajza që nuk do të kishte dashur të përballonte lotët e tregimit “Tri vajza nga Prishtina”, dhe për të cilin më pat shkruar me ata fjalë që të shtinin lemerinë
 

TRI VAJZAT NGA PRISHTINA




RIZA LAHI 

Lufta plasi katër muaj pa përfunduar provimet e maturës. 
Kishin të trija emra ujrash dhe i kishin flokët e derdhur si derdhen ujrat. Ishin shoqe të pandara, si delta e një lumi të dalë nga gjimnazi i Prishtinës. Quheshin Valbona, Vjosa dhe Jonida. 
Tri netë pasi ia mshau NATO me fluturime, ato u mblodhën të trija dhe ndenjën tërë natën zgjuar;prindërit asnjëherë nuk bëheshin merak për kësi rastesh që ishin të rralla - ishin rritur të tria bashkë dhe nënat i kishin shoqe me njëratjetrën. 
- Unë do të nisem për në Shqipëri me kollonën që niset nesër në mëngjes - tha Valbona. 
- Unë hë për hë do të rri këtu;mbase do të vijmë edhe ne më vonë, por s'e kemi vendosur. Arsyeja e vetme është gjyshja ime plakë e cila ka disa vite që del vetëm te dera e oborrit - tha Vjosa. 
- Unë nesër do të shkoj me vëllain në UÇK - tha Jonida. 
Këto ishin fjalët e para ndarjes së tri shoqeve ndërsa yjet mbi Prishtinë kishin nisur të fundoseshin e tyli i zbehtë i agimit, si një kombinezon nate, sikur sillte aromën e veçantë të çarçafëve të nuseve kosovare natën që i shtien në gjerdek. 
Ja se si rrodhi jeta e secilës brenda tri javëve pas asaj nate e cila, ndërsa largohej si perçe myslimane e flakur natën e gjerdekut, ofshante e të këpuste shpirtin nga lotët e ndarjes. 

JONIDA 
Në fillim i bënë një kurs të shpejtë për mësimin e "kallashnikovit"; kur shtiu për herën e parë në jetën e saj, mundi ta mbante veten për mrekulli pa iu dridhur dora. I ngjitën nofkën "infermierja" dhe ajo tek po merrte çantën e ndihmës së shpejtë, befas u kërkoi shokëve që ta mbante ajo "golinovin" e vetëm që kishin . Nuk kishin besim?Të urdhëronin, cili të donte e të bënin një garë me të. . . Hahahaaa, po bënte hajgare Nida, po qysh ajo, more vëllazën, dinte me shtie m'shkja ma mirë se ju? 
Çuditërisht, shokët vendosën t'ia jepnin asaj "golinovin", mitrolozin e rëndë. 
Ja edhe beteja e parë për gjimnazisten nga Prishtina. 
Si një re plot me breshër e vetëtima kish rënë në shpirtin e Jonidës njoftimi se atë natë do të kalonin dy makina ushtarake serbe dhe se u duhej bërë pritë. Pikërisht atë natë;pikërisht në mesnatë. 
Ishte mesnata e parë kur vajza mbase do të vriste një njeri;mbase më shumë. Ndoshta vërstnikë me të. Sigurisht që dikush u kishte mësuar atyre se si shtihet me pushkë sepse, natyrisht që ata më parë kishin qenë djem që asqë e dinin se ç'ishte pushka, por bridhnin pas diskove. Kurse tani. . . Ata bridhnin anembanë Kosovës me ura zjarri ndër duar. "Kur shikoj cilindo polic serb, pyes veten: "Kushedi se sa gra ka përdhunuar ky e sa fëmijë ka vrarë", i pat thënë nën dritën e hënës njëri nga të njëmbëdhjetë luftëtarët e njësitit natën e dytë të stabilizimit; ishte një djalë i ardhur nga SHBA që e vështronte vajzën me sy përgjërues, sikur i fliste një ikone. 
Komandanti tyre ishte një vendas i ardhur nga Suedia pas njëmbëdhjetë vitesh emigracioni politik. Ishte me sy miopësh, shkruante poezi dhe kishte tri vajza që ia kish lënë së shoqes. Një poezi, ai ia kish dhënë për ta lexuar edhe Jonidës. Aty ai i thonte së shoqes t'i rriste vajzat vetë dhe, poqese babai i tyre do të binte për lirinë e Kosovës, ishte detyra e asaj t'u tregonte bijave se i ati u kishte rënë duke u postuar nga një të puthur para vdekjes. 
Informata jepte shifrën e 50 a 60 luftëtarëve serbë të forcave speciale. Pra, nga më të tmerrëshmit. 
- Ja e fitojmë një betejë sonte, ja vdesim të tanë si burrat. A qe besa, he burra? - pyeti komandanti të dhjetë antarët e njësitit të tij duke i ndalur sytë pak më gjatë te Jonida. 
Asnjë qerpik nuk lëvizi. Në të vërtetë, në të gjitha shkollat ushtarake të rruzullit, sulmuesit duhet të kishin epërsi taktike në njerëz dy deri në tri herë. Kurse. . . 
- Kam menduar që, pritën ta zëmë në një vend ku secili nga ne ta ketë të pamundur për t'u tërhequr, kurse… Që të gjithë, me përjashtim të Jonidës kemi qenë nganjëherë, e pakta, në duar të torturonjësve serbë. Pra. . . 
Edhe më e tmerrëshme nga xhenazja yte ishte të rënët rob. 
- Jo, more djem.… ngjoni mue… ngjoni mixhën… Duhet me e xanë pritën sak qatje, tu prroni. Me ndej e me pritë qatje pa u ndie e me t'ia msha shkjaut me të tana sa ta bien kryet. Kur t'fillojnë e ta marrin vedin, kur të vijnë përforca, se shkjau ka radie e ka alete frëngu boll, me hikë përmes prronit… Me gjue si rrfejae me hikë si era! Or çun! 
Kishte ndërhyrë ndërkohë baca Nuredin, bash i ati i komandantit, një plak i bukur, i gjatë si lis Kosove që i bie bora në dimër; kish qEnë në rininë e parë kaçak para se të dilte në mal kundër gjermanëve në Luftën e Dytë Botërore. 
Stepjen e theu komandanti: 
- Babë, pashë zotin… Na len… 
- Paj duheni edhe për sonte, por edhe për nesër, more cullët e mixhës. Duheni derisa të dliret Kosova.… Me gjue e me hikë, me gjue e me hikë. . . 
- Babë!… Vinka pleqëria edhe me frikë… 
Komandanti e pa të atin gjithë inat në vënd që t'i hidhej në fyt. 
Baca Nuredini zbërtheu xhaketën dhe të gjithë panë kokën e kuqe të një bombeje të vjetër. 
- Sonte nuk ju dahet mixha more djem. Jena bashkë sonte! 
Tanimë asnjë sy i inatosur. 
Jonida u ngrit ta përqafonte plakun, i cili sërish këmbënguli për "te përroi". Qatje! Vetëm qatje prita e bje e mshai m'ta shkjaut! 
Luftëtarët vendosën variantin e "parashutistit". Varianti i "parashutistit" donte të thoshte për të gjithë - i njëjti fat që e pret parashutistin në luftë . Kur ai kërcen nga aeroplani, ai e ka të pamundur të kthehet prap atje ku u hodh dhe, e vetmja mënyrë që të shpëtojë është asgjësimi i kundërshtarit që e pret poshtë. 
Virgjëria e luftës për Jonidën do të prishej ose me fitoren e betejës, ose me vdekjen e saj ( "Do ta ruaj për vete fishekun e fundit;unë nuk bie e gjallë në duart e militarëve sërbë. Do ta ruaj edhe një granatë;asaj i heqë fitilin me dhëmbë, dhe gjithëçka merr fund edhe po mu dridh dora t'ia shkrep vetes"- kështu u pat thënë Jonida Vjosës dhe Valbonës "atë" natë. 
Veçse tërheqje nuk kishte. Ja fitore, ja vdekje. 
- Me i mbushë do thasë me zall e me i vu gjithandej me u mbrojte. . . Edhe, hyxhym, me i thye të tana dritat e rrugës. . . Asnji cingare me ndezë! 
Të gjithë i zbatuan si engjëj këshillat e kaçakut plak, i cili luftoi atë natë pranë Jonidës që desh i shpëtoi arma nga dora kur dëgjoi zhurmën e kamionëve si të ishte këngë djajsh që nga skëterra. 
Kur serbët nisën të kundërpërgjigjeshin me zjarr, Jonida u mat të ngrihej e t'ia mbathte nga sytë - këmbët. Ishin çaste absolutisht instinktive, pothuajse të pakontrolluara nga ajo por, atë tam - tam të llahtarëshëm sekondash e kish prerë sokëllima "Prite, he thi, Azem Galicën!" dhe granata e gjirit e kaçakut të vjetër. 
Sokëllima e zërit të bacës Nuredin, shpërthimi i granatës e sollën në vete vajzën e cila, fillpas, mori furi nga breshëritë e "golinovit" të saj. 

VJOSA 
Vjosa, ky kombinim i mahnitëshëm e vetëm kosovar i cipës e nazeve të vajzave të orientit me vështrimin çapkën, klasik evropian të Mona Lizës, ndenji në Kosovë, por në rrethana krejt të tjera të shoqes së saj. 
Në fillim të shekullit 19 një gjeograf frëng shkruante se vajzat më të bukura që ai kish ndeshur banonin në Horasanin e Persisë dhe në Kosovën shqiptare. Sigurisht ai nuk duhej të kishte ndeshur fëtyrë e trup më të bukur se të Vjosës, historia e së cilës, në këta tri javë, ishte më e ngjeshur se ajo e shoqes së saj, dhe ne do ta përshkruajmë ashtu siç ka rrjedhur. 
Pikërisht atë natë që Jonidën e sollën në vete krismat e "golinovit" të saj, atë natë atë e përdhunuan shtazërisht. Atë shenjtëri vajzërore të cilën e kishte ndryrë si peshtafin më të shtrenjtë në botë dhe në vëndin më të fshehtë nga gjithkush, me gjithë aq ngacmime e ngucje, ia rrëmbyen e ia shqyen ushtarët. 
Në fshatin e gjyshes së saj. 
Dhe ja se si ndodhi. 
Kish nxituar te qënia që donte më shumë në botë - te gjyshja;të vinte edhe ajo në Shqipëri, siç po shkonin të gjithë. Babai dhe nëna e Vjosës ishin të bindur se vetëm ajo, bija e tyre ojna - ojna mund t'ia mbushte mendjen plakës ta linte shtëpinë. 
Sapo kishte kërcyer nga vetura, Vjosa qe gjendur përball tymit që kishte mbuluar gati krejt shtëpinë e gjyshes. Pak më tej njerëz të vënë në rresht përball me gryka kallashësh. Ajo i njihte të gjithë fshatarët e vënë ashtu për ibret; kish qënë e përkëdhelura e fshatit sa herë që vinte për të ndenjur me gjyshen tre muajt e verës atëherë, ah, në ata vitet e fëmijërisë. 
Oj loke?! Po gjyshja e saj. . . nëne moj . . . ku ishte? 
Në fillim i kish pyetur me ata sytë e butë e të shtangur fshatarët e vënë në rresht se ku ishte gjyshja e saj. Pastaj u qe sulur ushtarëve me zë të lartë e që të këpuste shpirtin, amani, a kishin zemër ata, t'i tregonin se ku ishte gjyshja. Si kish ndjerë vetëm heshtje e llahtarshme të kobit, qe sulur nëpër tym. Tek hyrja në krye të shkallëve, ajo pa dy kova bosh ku shkruhej me shkronja cirilike "Benzinë". 
Gjyshja ndodhej në dhomën e miqve dhe e veshur me rrobat që ujdiste në trup e vet vetëm në ditën e Bajramit të Madh. Rrinte e palëvizur mbi minder. 
"Oj gjyshe, çka je kah pret ma?Hajde me mua! Hajde qetash!" Nisi ta puthte ku mundte plakën që rrinte palëvizur si një bust ndërsa tymi po hynte me shtëllunga në dhomë. 
Plaka vështronte mbesën sikur ajo të ishte vetë meleku që kish ardhur ta merrte. 
"Kam qitë cekën me dekë sot, oj lulja e lokes!" 
"Gjysh, po unë kam ardhë sall prej Prishtinës, sall veç për ty. . . Kam ardhë me të marrë për me hikë në Shqipni. . . Uf, çka kam hekë me ardhë deri kët, lokja jeme!" 
Në faqet e zbehta të gjyshes nisën të rrëshqisnin lotë si në një bust kur bie shi. 
"Paj, çohu moj gjyshe. . . Paj, çohu pra!" 
"IK, oj fllanza e gjyshes. . . Ik ti. . . Sa për mue. . . Unë kam hi nuse me duvak në këtë shtëpi kur kam kenë sall sa je ti sot. . . Njitu. . . bash në nji këtë dhomë, u kam qitë kafe burrave e njiktu kam qa xhenaze!" 
"Paj, as për hatrin tem s'po vjen, oj gjyshe?. . . Paj, kur kam kenë e vogël, ti gjithmonë ma puthke faqen e më thojke "ty të pafsha nuse! ". . . " 
Flakët shpërthyen në dhomë. . . Uf, sa nxehtë. . . Uf. . . Drurët e dritares po kërcisnin ashtu? 
"Ik, oj nusja e lokes. . . Ik pa mue!" 
Vajza e pushtoi gjyshen, ndërsa minderi mori flakë. Donte të vdiste me gjyshen e saj edhe ajo, e rrëmbyera dhe e bukura si lumi i Vjosës në Shqipëri. 
"Vjosa e nanës! Duhet me hikë njitash, ndryshe, unë kam me të mallkue kur ka me m'lanë zemra." 
"Aman, eja!" 
"Kur të më vijë fryma e fundit, kam me të pa nuse përmbi kal e, bash njat herë ka me më dalë shpirti". 
Flaka u afrua vetëm dy pëllëmbë nga fustani i gjyshes. 
"Vjosa e nanës. . . Amanet. . . kur të lindësh fëmijën e parë, poqese asht vajzë, venia emnin tem. . ." 
"Gjyshe. . . mos më len pa ty. . .!" 
"Unë nuk kam tjetër çka me i dhanë Kosovës. . . Po ia nap qatë gja që më ka mbetë - shpirtin tem"! 
Dhe e shtyu vajzën ndërsa një tra ra në mesin e dhomës. 
Kur nga dhoma e pritjes e Krasniqëve u dëgjua prej të gjithëve në oborr një 
"Oooohhh!!!", Vjosa u sul edhe një herë brënda drejt flakëve, por e mbërthyen dy ushtarë. Ajo i pështyu, i gërdhishti, i kafshoi, por ata e morën rrëshqanë dhe e çuan në komandaturën e tyre. Atje, në katin e dytë, e përdhunuan me radhë ndërsa gjyshja po jepte shpirt disa metro më tej. 

* * * 
Të nesërmen Vjosën e vranë me një breshëri prej shtatëmbëdhjetë plumbash; e vrau vetë naçalniku i komandaturës. 
Në këta rrethana. 
Në mëngjes, në dhomën e komandaturës që përdorej zakonisht si vënd paraburgimi e torturash, erdhën ushtarët. I thanë se, pas pak, do të vinte naçalniku. "Naçalnik epshelli. . . Naçalnik epshelli", i nxirrnin gjuhën duke u shkrirë së qeshuri vajzës së zhveshur nudo ata. 
"Naçalnik epshelli. . . Naçalnik e do të rruar", thanë ata prap, ndërsa Vjosës i kish rënë të fikët. Të kruajturat e një brisku në vëndet e saja më të turpëshme, e sollën në vete. 
"Hi - hi - hi - ki - ki - ki" 
Të qeshurat e përbindshëve u dëgjuan tani pas dere dhe Vjosa arriti ta fshihte në pëllëmbën e djathtë briskun e flakur matanë. 
Në derë u dha naçalniku;Vjosës nuk i lëvizi asnjë nerv ndërsa, në rrethana të tjera, asaj do t'i përqethur mishtë. Ishte Ai, Dragolubi, një rrugaç që i ishte vënë sa herë pas e që banonte në një fshat ngjitur me atë të gjyshes;ishte një fshat serbësh ku e flisnin shqipen fare mirë. 
Edhe Dragolubi ishte i zhveshur nudo dhe, me seksin e eksituar dhe sytë e kërcyer e të skuqur, nuk i linte asgjë mangut djallit në mesnatë. 
Vajza gjeti forca të kruspullohej. "A ke motër, bre?" 
Djalli me gjoksin e leshtë iu lëshua përsipër duke i mërmëritur me zë të dridhur: "Vjosë, oj Vjosë! Ahhh!!! Tash ma ban edhe mue nji Dragolub të vogël. . . Qetash. . . Edhe qefë ban, edhe Dragolubin. . . Ahhh. . ." 
Dhe, si ia përpiu me gojën e madhe të tërin gjirin e saj të majtë, aq të vogël, të ujtë, të vaktë dhe që s'e kish prekur dorë mashkulli kurr me përjashtim të natës së mëparëshme, nisi të shtyhej ngadalë, pa u ngutur, atje, në vendin ku e kishin çvirgjëruar ndërsa gjyshja e saj jepte grahmën e fundit. 
Kur po penetronte duke mërmëritur tër epsh " Qepra, njiky asht serbi!". . . 
Ushtarët që prisnin përjashta, dëgjuan një klithëm të tmerrshme e që të këpuste shpirtin dhe, fillpas, ata panë të dilte naçalniku i tyre me të dyja duart përmbi penisin e tij të mbytur në gjak. 
Dragolubi, gjeti forca të mbushte kallashnikovin aty pranë ndërsa ushtarët shihnin organin e tij gati duke iu këputur dhe hyri sërish në dhomën ku dergjej Vjosa që ende e mbante briskun me dorë. 
Në fishekun e shtatëmbëdhjetë të breshërisë përmbi trupin e pehrrisë kosovare, kapiteni Dragolub Vërlloviq, vjeç njëzetetetë, dha shpirt duke liruar gishtin nga këmbëza. 
Megjithë ndërhyrjen kirurgjikale, ai vdiq pas dy ditësh, ndërsa e ëma me të shoqen nuk morën pjesë në varrim. 
Të nesërmen, kufomën e Vjosës, të mbuluar vetëm me pllangat e gjakut të saj e të flakur jashtë oborrit të komandaturës, e gjeti një plak memec e gjysmë i marrë, që jetonte me të lypur e flinte nëpër shpella;i vetmi që kishte mbetur nga banorët e fshatit të braktisur. 
Ai mori një kazmë e një lopatë në oborrin e një shtëpie diku afër dhe ia hapi gropën Vjosës pa i ngritur sytë lart qoftë edhe një herë. Pastaj mori një kovë me ujë dhe e lau pa u nxituar kufomën duke iu lutur Allahut me të tëra suret që dinte. 

VALBONA 
Ajo mundi të kalonte në Shqipëri;jo edhe pa peripeci, por, gjithsesi. . . 
Arriti të vendosej në Tiranë. Arriti të shpallej madje edhe "Miss Shqipëria 1999" dhe të fitonte me këtë rast edhe 25000 dollarë kesh në dorë. Vetëm brënda tri javëve të saja. 
Ja se cila qe aventura e Valbonës. 
Kur kollona me kamionë, zetorë, vetura e karroca po i afrohej për disa kilometro "Qafës së Morinit" në Kukësin e shtetit shqiptar, befas, sikur u pushoi zëmra që të gjithëve, në të njëjtën të rrahur. Valbonës, nga frenimi i menjëhershëm, i erdhi për të vjellë dhe volli atje, në cepin e karrocerisë, te sponda fundore. 
Ecjen e mëtejshme të karvanit me refugjatë e kishte penguar një njësi paramilitarësh. 
- Ma len vajzën. . . A ke zot? Pash njatë zot që beson ti, pash njatë zot që asht nji, mos ma merr vajzën! . . . Të puthsha kamët, mos ma merr. . . Mos ia merr nanës vajzën se a zot. . . Aman. . . A ke motër, bre?Po shpirt, a ke, more, ty të shitoftë zana. . . Të shitoftë zanaaaaa. . . . Ma lësho vajzën, moreeee shkjau i qenit!!! 
Ishte një zë gruaje në këtë natë që do të kishte rrënqethur edhe ujkun e uritur. . . Një krisëm automatiku fillpas. . . Një "pëlltumb" në tokë. . . Ofshama në prag të vdekjes. Njeriu i parë i kësaj autokollone po jepte shpirt pa e arritur "Mekën e shqiptarëve", siç i thonin ngado shtetit Amë. 
Nata ishte pus;qielli dukej qe i përmbytur nga retë se nuk dukej qoftë edhe një yll i vetëm. 
Nëna e Valbonës veshë edhe sot e kësaj dite shallvare apo barrnavekë - një lloj mode me origjinë nga orienti që ende e veshin gratë në Kosovë. Futur nën shallvaret e së ëmës ndodhej Valbona kur përmbi kamionin e tyre u kacavarën dy paramilitarë pa maska dhe me elektrikë dore. Flukset e dritave, si sy ulkonjash kontrolluan çdo fëtyrë në karrocerinë plot me pleq, fëmijë dhe nëna. 
"Domethënë nuk paska asnjë njomcake, ë? Asnjë pulë të hutuar? Vetëm gërdalla plakë?" 
Kur erdhi dita, autokollona me 1349 njerëz të numuruar nga patrulla e paramilitarëve, ende nuk po lëvizte, ndërsa Valbona vazhdonte nën barrnavekët e nënës, puq me mishin e saj, si atëherë kur e pat lindur, duke u dridhur si një dredhëz. Para se të jepej urdhëri për nisje, ndodhi një llahtar që ka për t'u treguar brez pas brezi, derisa të flitet gjuha shqipe. 
Pra, gjithmonë. 
Para syve të autokollonës, në krahun e majtë të saj, mu në mes, u ndal një kamion i boshatisur - njëmbëdhjetë a dymbëdhjetë metro më tej. Gjoja të mbuluara nga trupi i kamionit, në barin e lagur, u shtrinë përdhunshëm nëntë vajza të reja, të mbledhura nëpër autokollonë me ata llampat që mbanin dritën e zbehtë të xhehenemit, ndërsa e tër autokollona dëgjonte klithmat e tyre q të këpusnin shpirtin. Pastaj i ngjitën vajzat në karrocerinë që qe përpjekur të fshihte atë përgërë paramilitarësh, e cila dolli në krye të kollonës. Por skëterra nuk kishte të mbaruar ende. 
Sapo u dha urdhëri për nisje, u anollua nga një tjetër paramilitar, që shokët e thërrisnin "Cërrni". Ai kërceu mbi një karroceri, dy para asaj të Valbonës që dridhej e dridhej tër kohës, dhe i mori të nipin tre vjeçar një plaku me qeleshe. 
- Hidh këtu 20000 marka në dac të marrësh fëmijën prap! 
Plaku arriti të nxirrte nga kuleta 6000 marka dhe ia dha. "Cërrni" pa i kërkuar para të tjera plakut, nxori menjëherë thikën nga milli dhe e preu fëmijën në fyt. Duke e mbajtur nga flokët kokën e prerë e duke e flakur trupin e ferishtes te karroceria e plakut, i tha atij: 
- Gjashtë mijë marka bën vetëm koka!!! 
Deri edhe disa nga paramilitarët serbë nisën të villnin kur "Cërni" filloi ta shëtiste kokën e prerë përgjatë autokollonës. . . 
. . . Të ishte më e bukura nga të gjitha vajzat konkurruese Valbona? 
Ekipi i jurisë ishte i tëri një ekip poetësh. E kush në Shqipëri e kishte shpirtin më të pikëlluar për Kosovën sesa shpirtrat poetë? 
NJERËZ! EDHE NË ÇASTET E FRYMËMARRJES SUAJ MË TË MËNXYRËSHME SE SA ERA E KUFOMAVE TË PASHTËNA NË DHE, BËNI EDHE PËRPJEKJEN E FUNDIT FALNIUNI MAGJISË SË DIJES DHE MENDONI PËR MREKULLINË QË QUHET "JETË"; PËR KRYEATYREN E SAJ QË QUHET "DASHURI". 

PASI MBAROI LUFTA TË TRI SHOQET U TAKUAN PRAPË 
epilog 

Pas përfundimit të luftës në Kosovë, një ditë prej ditësh, të trija shoqet u takuan sërish. 
Në këta rrethana. 

VALBONA 

Po e niste vetë kerrin e mrekullueshëm të dhuruar nga një shqiptaro - amerikan, i cili i pat kërkuar si shpërblim për dhuratën e tij vetëm një fotografi të bërë sëbashku. Ai do ta shumfishoonte atë që t'ua dhuronte klientëve të restorantit të tij me këtë diçiturë:"MISS SHQIPËRIA 1999, PAMJA E ARDHËSHME E KOSOVËS SË MASAKRUAR". 
Në kerr po udhëtonin me Valbonën të gjithë njerëzit e saj më të dashur;të gjithë shëndosh e mirë;të gjithë drejt Prishtinës. 
Befas, vajza nisi të pakësonte shpejtësinë. Fëtyre - terur. Po kalonin në rrugën e një fshati ku thuhej se, në një shkollë të mesme, në shkollën e vetme të fshatit, ushtria serbe kishte mbyllur 62 veta dhe u kishte vënë flakën. 
Një regjisor gal shtangu dhe nxitoi të filmonte "një amazonë kosovare" të zbehtë dyll, që niste vetë makinën duke kafshuar buzën. 
Papritur Valbona frenoi menjëherë. Sytë e saj të përmbytur në lotë të cilët, sikur kishin frikë të derdheshin poshtë, dalluan diku tej, një trup të derdhur me flokë të derdhur si ujra mbi shpinë. 
Trupi ishte i veshur me uniformën e UÇK së dhe ishte lëshuar përmbi një topil të freskët dheu me krahët hapur, sikur donte ta fuste të tërin në gji. 
Disa burra, si të ishin qiparisa qark një varri, veshur edhe ata me uniformen e UÇK-së, rrinin të heshtur anash vajzës luftëtare. 
Vetëm telepatia kish mundur të bënte t'i rrihte zëmra aq fort që tutje MISS it shqiptar. 
Valbona u hodh nga kerri dhe u derdh, edhe ajo, përmbi topilin e dheut, duke e puthur atë;herë atë, herë luftëtaren flokëderdhur që qante me të madhe. 


JONIDA 

Jonida qe bërë shoqe me gazetaren italiane Xhenina di Xhovanni. Vetullzezë e syzezë, me dy buzë si prej bugenvilesh që rriten ngado nëpër Mesdhe, italiania, befas qe ndodhur në brigadën kosovare të rrethuar nga të katër drejtimet prej forcave serbe të mbështetura në MIG ë. 
" Mos i hiqni këpucët, mos u zhvishni fare. . . Do të flini në këtë çadër me ushtarë, nuk kam tjetër. . . Ju nuk keni se si të largoheni tani. . . Mbase sonte natën do të ketë sulm". 
Kështu i tha Xheninës komandanti i brigadës, një burrë me mjekër të zezë, i cili, në fakt nuk kishte qënë i gabuar në pandehmën e tij. 
Ishte ora dy pas mesit të natës. Rraketat e MIG ëve verbonin edhe dritën e plotë të hënës tek shpërthenin duke u përplasur përdhe me tërsëlimë. 
Pas pak minutash, sapo ra tempi i MIG ëve, serbët hynë në territorin e kampingut. Oficerët e brigadës arritën të vendosnin menjëherë situatën kur sapo paniku nisi të shpërthente si ciban i ndyrë në mes të rekrutëve të rinj, shumica vetëm entuziastë nga qyteti që nuk kishin rënë kurrë në të këtilla kërcënime të jetës . Jonida duke shtënë me " Golinov " thërriste slloganin e vjetër të kosovarëve të rilindjes sonë kombëtare:"Prite, he thi, Azem Galicën! ". 
Sokëllima e saj vajzërore solli në vete gjithë ata rekrutë që qenë shushatur, ashtu si edhe ajo vetë dikur në kontaktin e parë me zjarrin. 
Gjithsesi, mysafirja gazetare, për më tepër vajzë e huaj, duhej të mbrohej me aq dinjitet, sa mbrohej edhe flamuri i brigadës, i cili mund të binte në duart e sulmuesve me një kusht - pasi të shfarosej edhe kosovari i fundit. Jonidën e urdhëruan të priste të plagosurit në pikën më të mbrojtur;t'i priste tok me Xheninën me buzët si bugenvilet e Mesdheut në Napoli, ku ajo kishte shtënë për herë të parë dashuri me detin. . . . Sollën një të plagosur që ishte pothuajse i vdekur;pulsi i pakët tregonte se pulsi po i fikej nga njëra sekondë në sekondën tjetër. Ishte fare i ri;në fëtyrë i dalloheshin puçrat e dashurisë . Jonidës i ra të fikët sapo thirri "shpirti i vetëm i dadës! ". Ishte i vëllai, vetëm dhjetë muaj më i madh nga ajo. . Luftëtari që ishte duke u fikur ishte i vëllai i Jonidës. 
Xhenina di Xhovani, mbase edhe se prej vitesh e njihnin në tër botën si "gazetare e luftës", arriti ta mblidhte veten menjëherë. Me dy grushta ujë në fëtyrë, ajo solli në vet shoqen e saj. Pastaj u vu përmbi djaloshin me puçrat e dashurisë në fëtyrë. Kur Jonida arriti të bënte veprimet e njeriut të sapozgjuar nga gjumi, Xhenina kish derdhur tër ujin që i kishte mbetur mbi djaloshin dhe ia kishte lidhur plagën me sutjenat e veta që i kishte shqitur me forcë. 
I plagosuri, si njohu të motrën, si i buzëqeshi asaj, mundi. . . popo. . . arriti të ngrinte dorën e ta shëtiste nëpër xhaketën e çapërlyer me copa - copa të përgjakura. . . 
"Oh, ç'bukuri e mrekullueshme;vetëm shqiptare;vetëm kosovare" - do të shkruante më pas në reportazhin e saj gazetarja italiane që punonte për një gazetë angleze, duke sqaruar se luftëtari shqiptar, në pragun e vdekjes së tij, kishte kërkuar në xhepin e xhaketës gjënë më të shtrenjtë që kishte pasur - një cigare. Për t'ia dhuruar asaj, si një e huaj që po i ndihmonte shqiptarët në ditë të rëndë. 
Atë agim ra edhe komandanti i brigadës, një luftëtar që kishte marrë pjesë më parë në luftë për çlirimin e popullit kroat. Pas tij, komanda e brigadës u mor nga e shoqja e cila, i urdhëroi në mënyrë kategorike të tërhiqeshin të gjithë kurse vetë, ajo, snajperja më e mirë nga të gjithë luftëtarët e UÇK së, vendosi të luftonte vetëm. Kur qenë tërhequr të gjithë dhe serbët e ende nuk kishin kurajon për të organizuar një mësymje tjetër, kosovarja nisi të shtinte në këmbë. Donte të vritej atë ditë, me të shoqin, të cilin e kishte shoqëruar në të gjitha betejat, që në Bosnjë. 
Pas gjashtëmbëdhjetë ditëve, brigada sulmoi një kamp ku të gjithë të ndaluarit ishin gra dhe përdhunoheshin për ditë;ishte një kamp përdhunimesh. Që të dyja shoqet e pandara tanimë, luftëtarja dhe gazetarja, shoqëruan për në fshatin ku në të vërtetë ndodhej varri i Vjosës, një grua 22 vjeçare që quhej Lëndina. 
"Serbët kanë në strategjinë e tyre përdhunimin e grave dhe vajzave kosovare, por jo vrasjen e tyre, në mënyrë që të godasin sa më rëndë mentalitetin mysliman të familjes kosovare dhe të ligështojnë meshkujt e tyre luftëtarë", do të shkruante për në Londër drejt nga Kosova Xhenina di Xhovani në një tjetër reportazh. 
Dy herë Lëndina desh u shpëtoi duarve të shoqeve me qëllim për t'u vetëvrarë derisa e çuan tek i shoqi, një fshatar me shtatë klasë shkollë. Ai rrinte brënda në shtëpinë e tij të boshatisur krejt dhe, kur pa të shoqen që kishte aq kohë pa e parë të hynte kokulur, u verdh dyll. 
"Unë e di se çfar i kanë bërë serbët kësaj në komandatutë. . . Më mirë ta kisha puthur të vdekur", tha ai ndërsa Lëndina qante me ngashërim e pa zë në fundin e dhomës pa guxuar t'i afrohej të shoqit, duke nxjerrë me gjysmë zëri të vetmen gënjeshtër në jetën e saj se "atje. . . veçse më kanë rrahë. . . kurrgja tjetër, të keqen dada. . . ". Një gënjeshtër që i dilte përmes lotëve të përvëluar. 
"Oj Lëndinë! Ik, shko te baba! ! " 
Gruaja humbi ndjenjat me një klithëm që do të kishte qetësuar edhe sulmin e një gjarpëri. 
Xhenina nisi ta sillte në vete, ndërsa Jonida i tha fshatarit që kishte qënë në burg si bartës municionesh për UÇK në: 
"Ti je burr që ke durue burgun në Kosovë, por nuk po diftohesh burr ma. A të ka mbetë ndonjë pikë burrnie, bre? Paj, a e din kanunin e maleve qi thotë si nuk ka ma qartë se ca duhet me ba kur ka nji rast si ky i joti, bre trim? Që të dy, gruaja e përdhunueme me forcë e dhe burri i saj i koritun, hakmerren të dy bashkë. Hakmarrja lahet vetëm me gjak. Përdhunuesit e popullit kosovar kanë kenë pushtuesit e Kosovës, e na, qe pra, Kosovën e dlirme!!!" 
Kur Lëndina erdhi në vete, ndjeu kokën e të shoqit mbi gjoksin e saj dhe i mbylli sytë sërish për t'u ndjerë më mirë, por kosovari iu drejtua të dy vajzave të reja duke parë nga dritarja: 
"A po e shifni q'atë topilin me dhe?Atje asht vorri i nji vajzës që ka mbytë me brisk rroje nji komandant shkiesh. Rahmet pastë, quhej Vjosa, vajza ma e bukur qi kanë pa njikta dy sytë e mi e të Lëndinës. . . Ka dekë me shtatëmbëdhjetë plumba kallashi në shtat. . ." 

MBYLLJA 

Kështu, atë ditë, u takuan sërish të tri shoqet prishtinase. Njëra me rrobat e luftëtares e me shtëpi të rrënuar, le ta quajmë, të varfër, pra, për më tepër me të dy prindërit të vrarë, por me të vëllain shëndosh si molla. 
Tjetra me kurorën e MISS ALBANIA, me xhepat me dollarët e fituar brënda një koncerti, me kerrin e mrekullueshëm, me prindërit gjallë dhe shtëpinë në Prishtinë të paprekur. 
Tjetra - poshtë topilit me dhe. 
Heshtjen e theu zëri i MISS it. 
- Unë, me dollarët e MISS-it kam me të ba nji vorr të madhe e kam me ta çue atje nji bust prej argjenti, oj motra ime qi re për Kosovë. Besoj se dalin, apo jo? - iu kthye luftëtares, duke shtuar në drejtim të saj: 
- Kurse kerrin, merre ti, Jonida, se unë nuk i hypi e gjallë ma atij. . . Ti je ma e bukur se unë, por bukurinë tande ta pa e tanë bota;të tanë bota e ka pa bukurinë e plumbave të tu për liri! 
- A e di se çka kam gjanë ma të shtrenjtë në këtë botë?Kam rrobat e mia të luftës, armët e mia e qindisinat e mia qi i kam mbarue kur të tjerët flejshin. . . Njita kam, oj Vjosa ime, e njita kam me t'i shti ty në dhe -i foli luftëtarja varrit nën trupin e saj. 
Xhenina di Xhovani, ndërkohë, çau kordonin e burrave që i kishin rrethuar të tri shoqet, dhe u lëshua, edhe ajo, mbi topilin e dheut duke klithur "Mama mia" e duke qarë për herën e parë pas kaq kohësh në Kosovë. 

12 korrik 1999 - 1 gusht 2001

RTSH s’kishte njerëz të kualifikuar për përzgjedhjen e këngëve



Festivali i Këngës në RTSH nuk prezantoi në 50 vjetor krijimtarinë artistike që priste publiku, aq më shumë që dhe për emrat e njohur të krijimtarisë muzikore ai nuk erdhi në nivelin artistik që pritej. Kompozitori i njohur Alfons Balliçi, i cili në vitin 1968 u ngjit për herë të parë në skenën e festivalit tregon se në 50 vjetor ky aktivitet linte për të dëshiruar, ndërsa skenës i munguan dhe shumë emra të njohur të krijimtarisë muzikore.

Dekada të tëra me krijimtarinë muzikore nderuar dhe me titullin “Mjeshtër i Madh”, kompozitori Alfons Balliçi pohon se problemet me festivalin nisin që nga përzgjedhja e këngëve që bëhet për festivalin. Sipas mjeshtrit të këngës shqiptare, nëse do të ishte një komision i aftë dhe me përvojë, atëherë do të bëhej një përzgjedhje artistike me vlera dhe nuk do të kishim këto probleme në krijimtari.

Në këtë intervistë kompozitori i suksesshëm i shumë këngëve popullore dhe të muzikës së lehtë shqiptare, orkestruesi i një numri të madh këngësh dhe veprave muzikore, ashtu si çdo artist profesionit e shqetëson mungesa e frymës kombëtare në krijimtari, duke theksuar se kënga duhet të tingëllojë shqiptare.
Në vitin 1968 ju keni marrë pjesë për herë të parë në Festivalin e Këngës në RTSH ndërsa keni vijuar dhe pas viteve ’90. Pas kaq dekadash si e patë këtë aktivitet në 50 vjetor?

Vetë fakti që u fol për një jubile, 50 vjetor të një aktiviteti kaq madhor dhe të rëndësishëm të këngës shqiptare, do të thotë që ne prisnim kulmin e këtij festivali. Ne prisnim suksese që në organizmin e tij, realizmin e tij, pa përjashtuar këtu dhe pjesëmarrjen e figurave të njohura që kanë dhënë një kontribut të çmuar gjatë këtyre 50 viteve festival. Nata e tretë gala solli kujtimin dhe nostalgjinë e atyre viteve, por ajo mund të kishte këngë dhe më të bukura dhe mendoj se përzgjedhja e këngëve të kësaj nate duhet të ishte bërë më mirë.

Si ishte për ju nata e tretë e festivalit me dy netët që kishin këngë konkurruese?

Nëse do të bëjmë një krahasim, mendoj se krijimtaria e natës së parë dhe të dytë në Festivalin e Këngës në RTSH linte për të dëshiruar, krijimtaria e natës gala ishte shumë më lart. Këtu është problemi i mënyrës së organizmit të festivalit, dhe mua më duket se kjo punë çalon që në zanafillë të këtij aktiviteti.
Çfarë do të thotë kjo?

Zanafilla e festivalit në RTSH fillon me seleksionimin e këngëve që paraqiten në festival. Nëse kemi të bëjmë me një komision të aftë dhe me përvojë, që do të thotë në jetën tonë artistike nuk mungojnë emra si Agim Krajka, Aleksandër Lalo etj, atëherë do të bëhej një përzgjedhje artistike me vlera dhe nuk do të kishim këto probleme.

-Cilat ishin problemet në krijimtarinë artistike?

Në këtë festival mungoi melodia. Melodi mund të bësh dhe me nota pa frymë kombëtare, por këtu mungoi fryma kombëtare, që na dallon ne nga të tjerët që jemi shqiptarë. Është për të ardhur keq që kur del nga festivali nuk mban mend as këngën e fundit. Të thuash mungon fryma kombëtare në radhë të parë kjo përgjegjësi i bie jo vetëm kompozitorëve që shkruajnë dhe paraqesin krijimet e tyre për në festival, por dhe të njerëzve që seleksionojnë këngët.

Kjo është përgjegjësi e drejtorisë së RTSH është punë shtetërore, këta njerëz nuk janë të aftë për të seleksionuar, gjë që e ka treguar koha dhe në festivalet e tjera, pasi shohim që është po e njëjta gjë. Muzika shqiptare vuan nga i njëjti problem dhe këtu duhet një “operacion”. Kjo zgjidhet duke marrë njerëzit më të kualifikuar që për fat janë akoma gjallë. Këta ta kenë përgjegjësinë për të bërë seleksionimin e këngëve në festival dhe pastaj vjen faza e realizimit.

PENEROLOGJIA POLITIKE





“E keqja më e madhe që mund të bëhet, është t’i japësh vetë të keqes përmasat e një rëndësie të jashtëzakonshme”. – O. Uajlldi

14 janari ishte tmerr! Katrahurë! Për shumë kë, diçka e pabesueshme se kështu mund të veproj një pushtet që vetes i thotë demokratik. Por jo të gjithë mendojnë ashtu. Së paku, jo edhe ata që e kanë ditur dhe parathënë me kohë një gjë të tillë. Unë, ta zëmë, me këtë rast, mund t’i besoj gjithë atyre arsyetimeve shabllone dhe shterpe të qeveritarëve tanë se, shteti ligjor në këto raste, me të gjitha instrumentet e veta disponuese e mbron me çdo mjet qarkullimin e lirë të njerëzve dhe të mallrave në vendkalimet e veta doganore, parime këto që konsiderohen si vlera esenciale të botës së përparuar demokratike, por, para gjithë atyre skenave trishtuese të aplikimit më çnjerëzor të kësaj dhune që pamë në të cilën nuk janë kursyer as pleq, gra, fëmijë dhe invalid në karroca invalidore, si ta bindi veten se vërtetë ishte i tillë ky intervenim?!!
Përgjithësisht, gjatë gjithë kohës së zhvillimit të shoqërive të ndryshme gjatë historisë nëpër botë, në shumë strukturat e saja organizative, përveç atyre njerëzve profesionist, të mençur, të urtë dhe të përkushtuar, përherë kemi hasur edhe në injorantë, mediokër dhe jo/inteligjentë, andaj, varësisht nga niveli i përfaqësimit të tyre në këto struktura përgjegjëse shoqërore, zakonisht dukurinë në fjalë e kemi konsideruar si diçka normale. Por kur kjo kategori njerëzish arin të futet në nivelin e aparatit të fuqishëm organizativ shtetëror, atëherë, ardhmëria e asaj shoqërie, gjithmonë rrezikohet dhe dikur patjetër përfundon në diktaturë.

Penerologjia politike

Për ta kuptuar edhe më afër se sa mund të jetë i rrezikshëm një pushtet në dorë të disa njerëzve të çakorduar nga paniku i ndjeshmërisë paranoide të ofrimit të humbjes së saj, mu deshtë që t’i rikthehem edhe një herë së lexuari librit: “PENEROLOGJIA POLITIKE – studim shkencor mbi natyrën e “SË KEQES”, e adaptuar për qëllime politike”, të autorit, Andrew M. Lobaczewski. Për ata që nuk e dinë, Penerologjia është emri për një dege të re të shkencës së psikologjisë që merret me studimin e fenomenit të së KEQES në përgjithësi. Ndërsa, libri konkret ka të bej me trajtimin e kësaj dukurie të shprehur në kuptimin edhe më të ngushtë: analizës psiko-etike të mentalitetit të elitës politike të një shoqërie.
Lavdi përjashtimeve, kuptohet, por gjatë tërë kohës sa e lexoja këtë vepër interesante shkencore të shembujve të përshkrimit psiko-analitik të tipareve të personaliteteve politike nga autori në atë libër, në parafytyrimet e mija gjithnjë në mendje më shkonte krahasimi tek politikanët tanë kosovar. I nxitur nga ndjeshmëria e situatës dhe korrektësia e mos keqkuptimit eventual nga disa të kësaj teme nga ky libër, atë do ta lëmë që më gjerësisht ta trajtojmë ndonjëherë tjetër.
A thua, me këtë mendësi kështu, kah po na shkon kjo shoqëri e jona? Sa kemi në të udhëheqës dhe vendimmarrës të mençur, e sa të urtë?! Ndoshta në mençurinë e disave mund të hasësh aty, por sinqerisht dyshoj se edhe në urtësinë e tyre...
Këtë e kam thënë disa herë dhe mbase duhet ta përsërisë ende: Urtësia dallon shumë prej mençurisë! MENÇURIA është intelekti, ndërsa URTËSIA- inteligjenca, dy vlera këto të kundërta në mes vete që mundet t’i posedoj një njeri! E para në vete ngërthen dijen dhe mendjen, ndërsa e dyta e pasuron një personalitet me një nivel të lartë të ngritjes shpirtërore.

Mençuria dhe urtësia

Nga të gjitha vlerat e njeriut, thuhet se mendja është më së miri e shpërndarë në botë, sepse askush nuk ankohet se i mungon. Por, sado që të jemi të kënaqur me mendjen dhe inteligjencën tonë, realiteti i përditshëm na dëshmon të kundërtën: mbi pamundësitë, kufizimet intelektuale dhe marrëzinë tonë, e mos të flasim për urtësinë, e cila ndoshta edhe nuk ekziston fare.
Por, në këtë kohë që gjendemi ne sot, edhe sikur të kishim shumë mend, nuk do të na mjaftonte. Sepse, përveç mendjes dhe mençurisë, na duhet edhe urtësia.
Po, po! Edhe URTËSIA! Sepse këto të dyja në mes veti janë tejet të kundërta.
Me dijeni nënkuptojmë, që nga njohja dhe mbajtja në mend e shumë të dhënave e shënimeve që na ofrohen në çdo çast, e gjeri tek intelekti që na formon si intelektual. Fatmirësisht, këso "dijetar" kemi mjaft dhe në çdo vend, e më së shumti aty ku vendoset nga lartë - Në PUSHTET.
Mos vallë mu për këtë shkak sot e kemi gjendjen ashtu siç e kemi? Si shoqëri jemi aty ku jemi?!

E, urtësia? Çka është urtësia?

Urtësia është shumë më e lartë se vetë intelekti dhe tërë mençuria së bashku. Ajo vendos shpejtë dhe drejtë. S'ka gabime dhe nuk frikësohet nga askush, e më së paku nga vetja. është aftësia e Zotit e ndërtuar gjatë dhe me vrojtim të qartë në rrjedhën e gjërave. Ajo i gjen shkaktarët në pasoja, dallon realitetin nga iluzionet, vlerëson saktë ç'është patjetër për momentin, është e panënshtrueshme para emocioneve dhe instinkteve momentale. Nuk është egocentrike dhe në gjykime është tejet e shpejtë dhe e qartë. Në të s'ka kokëfortësi, por vendosmëri, nuk është imponuese dhe zëdhënëse, por është e patjetërsueshme, sepse në vete përmban forcën e madhe të realitetit.
Urtësia sot na nevojitet shumë dhe më së tepërmi, por ku ta gjejmë atë? A ekziston?
E k z i s t o n! Por, jo në vendet ku vendoset. Fatëkeqësisht ajo nuk gjendet aty, sepse nuk di të vardiset, nuk imponohet dhe as lajkaton, prandaj edhe me arsye të plotë nuk është në pushtet ku ne jemi mësuar ta kërkojmë.
Fare nuk është çudi pse ajo nuk është në pushtet, por duhet të jetë çudi pse pushteti nuk i këshillon ata që e kanë këtë aftësi, së paku për të pasur edhe me se të lavdërohen si zakonisht, se urtësia e dikujt është e tyre.
Për këtë veprim të urtë kur nuk është vonë...!

Adnan Abrashi

Ngjarjet në Kleçkë të shpallen të papranueshme

Fatmir Limaj ka kërkuar të hënën që dëshmitë e kryeministrit Hashim Thaçi lidhur me ngjarjet në Kleçkë të shpallen të papranueshme. Të papranueshme i ka konsideruar edhe dëshmitë e ish-shokëve tjerë të luftës që nga Ramë Buja e deri te Kadri Veseli. 
 
Parashtresën që ka bërë me avokatin e tij, Tahir Rrecaj, në bazë të nenit 154 paragrafi 1 dhe 2 të Kodit të Procedurës penale për shpalljen e provave të papranueshme dhe veçimin nga shkresat e lëndës dëshmitë e 46 dëshmitarëve, një pjesë e madhe e të cilëve kanë dhënë nga dy e tri dëshmi, Limaj e ka quajtur “zemër të kundërshtimit”.  
 
“I nderuar hirësi, zemra e kësaj parashtrese është që mbrojtja pyetet dhe kërkon përgjigje se a ka pasur të drejtë prokurori të bëjë hetime pas konfirmimit të aktakuzës? A ka pasur autorizim nga trupi gjykues për vazhdimin e hetimeve? A ka vepruar prokuroria ligjërisht kur u është ofruar dëshmitarëve të mbrojtjes dhe pa autorizimin e trupit gjykues?”, ka shtruar një seri pyetjesh Limaj në seancën që është mbajtur në Gjykatën e Qarkut në Prishtinë. 

Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)

Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës.  Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...