Mbulesa dhe zbulesa

E para, në disa shkolla të Kosovës, por edhe në qytetin tim, është duke u ripërsëritur diskursi mbi raportin kulturë, respektivisht religjion dhe arsim laik. Disa nxënëse me mbulesë të identifikimit islam, janë përjashtuar nga shkolla.

E dyta, drejtorët e shkollave fillore dhe të mesme në Kosovë punojnë me udhëzimin administrativ të Ministrisë së Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë që interpretohet si e ndalueshme bartja e uniformës me ngjyrime fetare, gjegjësisht atij islam. Drejtorët thirren në këtë udhëzim administrativ dhe thonë se po e zbatojnë ligjin, gjegjësisht udhëzimin administrativ. Ndërsa disa drejtorë edhe më shumë po e shkelin ligjin kur po bëhen aq "kreativ" dhe po thonë se duhet përjashtuar nxënëset me shami, ndërsa në fund të vitit shkollor mund të hyjnë në provime, sikur të ishin në fund të semestrit universitar. Madje, në një qytet të Kosovës, vetë kryetari i komunës është prezantuar në medie se ka bërë një marrëveshje me degën lokale të Bashkësisë Islame të Kosovës, ku "kërkohet të barten shamitë me ngjyra më evropiane dhe kjo marrëveshje të vlen për një vit". Si njëra ide që në fund të vitit të notohen këto nxënëse me shami, si tjetra për të përcaktuar dhe shpikur koloritin dhe dizajnin e "shamisë evropiane" (!), pavarësisht nga cilat motive rrjedhin, janë po ashtu të papërputhshme me ligjin ekzistues.

E treta, shumica absolute e prindërve të këtyre nxënësve, por edhe fetarët e vlerësojnë si shkelje të të drejtave të njeriut dhe lirisë së besimit.

E katërta, jetojmë në një botë të ekstremizmave, qofshin atyre laikë, qofshin atyre fetarë.

E pesta, njëra palë e laicizmit thirret në nenin e Kushtetutës së Republikës së Kosovës që shteti ynë përkufizohet si laik.

E gjashta, pala e dytë e fetarisë thirret në nenin tjetër që thotë se s"ka asnjë diskriminim me bazë ushtrimin e besimit fetar.

E shtata, feministët dhe grupet që avokojnë të drejtat e grave thonë se bartja e shamisë është lloj shovinizmi mashkullor që përmes shamisë dëshiron ta kontrollojë dhe ta sundojë femrën. Po ashtu, këto grupe thonë se "hajde-hajde në universitet dhe pas kalimit në moshën e pjekurisë, femra mund të zgjedhë, ndërsa si nxënëse, asaj nuk duhet t'i imponohet nga prindërit apo indoktrinuar." Këto grupe sillen si "shpëtimtare" të të drejtave të femrave. Për ta nuk është thjeshtë aspekt simbolik kjo mbulesë fetare, por nënkupton më pak liri, më pak karrierë në jetën publike, më pak mundësi për qenë e lirë në argëtim dhe liri personale e të ngjashme.

E teta, fetarët, por edhe shumë njerëz thonë dhe mund të theksojnë se, prindërit edukojnë në një mënyrë të caktuar të modelit kulturor, qoftë edhe ky fetar, prandaj secili imponon dicka. "Edhe prindërit u imponojnë emrat e tyre të preferuar këtyre fëmijëve, por nuk do të thotë se kjo është ndonjë gjë e kobshme" - ia kthejnë feministëve.

E nënta, feministët përsëri replikojnë me fetarët, duke u thënë se ndryshe është të imponohet emri, e ndryshe të kontrollohet jeta e femrës përmes mbulesës, sepse emri mund të ndërrohet madje edhe me ligj, ndërsa mbulesa është set i bërë në mënyrë të fuqishme psikologjike dhe sygjestionuese.

E dhjeta, fetarët përsëri replikojnë duke thënë se femrat e kanë përsëri zgjedhjen e tyre ta ndryshojnë veshjen kur të duan. Ata citojnë ajetin kuranor se në fe s"ka imponim/dhunë.

E njëmbëdhjeta, vazhdon replika e tyre, por nxënëset nuk janë të interesuara për këto replika, ato thjeshtë duan zgjidhje: lejimin e tyre në shkolla, duke shtuar vetëm këto fjali: "Ne po sillemi me sjellje shembullore, po mësojmë, asgjë nuk po bëjmë dëme me shami. Shamia vjen prej besimit tonë fetar dhe në asnjë mënyrë s"do të heqim dorë."

E dymbëdhjeta, disa nxënës kanë shprehur hapur bindjet e tyre duke thënë se nxënëset me mbulesë nuk na pengojnë fare në klasë, nuk e propagandojnë fenë, nuk na shpërndajnë fletushka islame në shkollë. Thjesht, e kanë jetën e tyre! Ndërsa disa nxënës të tjerë thonë se nxënëset me shami nuk i preferojmë t'i kemi në klasën tonë sepse nuk po mund të flasim më hapur, po druhemi të flasim ndonjë fjalë rinie para tyre, janë më të druajtura dhe më "moraliste" dhe nga pak kemi qejf të "halitemi në humor". Po ashtu, këta thonë se po që se do të kërkonim të mbajmë ndonjë "aheng-party", ato fare nuk janë të interesuara të vijnë me "të klasës".

E trembëdhjeta, laikët frikësohen se duke lejuar shaminë, fakt po e cenojmë arsimin laik. "Le të mësojnë dhe le të shkojnë në shkollat e medresesë. Këtu (në shkollat publike laike) ne i bëjmë rregullat tona. Ne nuk po përzihemi në mënyrën kulturore të arsimit në medrese. Pse ata nuk po e mësojnë teorinë e evolucionit se njerëzit e kanë prejardhjen prej primatëve shtazorë?!" - ia mësyjnë debatin laikët.

E katërmbëdhjeta, fetarët thonë se nëse po frikësohen laikët prej shamisë, kjo po i bie sikur laicizmi po shqetësohet se po e humb betejën me "argumentet e shkrimeve të shenjta dhe zbulesës qiellore". "A nuk është argument kjo se njerëzve iu duken më të logjikshme dhe më të pranueshme idetë fetare për origjinën sesa idetë shkencore, ngase laikët po bien në ankth se mos po ndikojnë këto nxënëse me mbulesë në përhapjen e bindjeve fetare te moshatarët e tyre, ndërsa po shtohet konkurrenca me leksionet laike arsimore nga mësimdhënësit?!" - ia kthejnë debatit fetarët.

E pesëmbëdhjeta, për myslimanët shamia nuk është thjeshtë simbol, por detyrim.

E gjashtëmbëdhjeta, për disa njohës të islamit, janë të rrallë por që ekzistojnë kudo, shamia është keqkuptuar kur është përkthyer në gjuhët e tjera nga Kur"ani. "Fjalët për mbulesë që përdoren në Kur"an janë khim?r dhe xhilbab, e jo hixhab" - thonë ata.

E shtatëmbëdhjeta, në traditën arabe, pakistaneze, indiane, malajziane, indoneziane e të ngjashme, fjala shami ka përdorimin gjuhësor dhe praktik jo vetëm për burrat, por edhe për gratë si fjalët: "songkok, taqiyah, jubba, igal, turban, blangkon e të ngjashme."

E tetëmbëdhjeta, ka një listë të tërë të versionit të aplikuar të shamisë së grave në botën islame si: hijab, burqa, bushiyya, jilbab, dupatta, niqaab, paranji etj.

E nëntëmbëdhjeta, shumica e këtyre termeve të mësipërme për mbulesën është keqkuptuar në gjuhën shqipe.

E njëzeta, duhet zhvilluar kjo shoqëri debat të gjerë me të gjitha grupet për të tejkaluar këto shqetësime të nxënëseve me shami dhe laikëve.

E njëzet e një, gjëra të tjera…

Pro et contra dr. të UÇK-së Craig Jurisevic-it

Përgatiti :Flori Bruqi

T THE AUTHOR — CRAIG JURISEVIC

CRAIG JURISEVIC

Craig Jurisevic was born in Adelaide, South Australia in 1965 and is married with three children. He is a cardiothoracic and trauma surgeon and has worked in many conflict zones. These include Israel and Gaza (1992–93), Albania and Kosovo (1999), and with the Australian Army in East Timor (2006) and Afghanistan (2008). He is a member of the International Humanitarian Law Committee of the Australian Red Cross. He currently works full-time as a surgeon in Adelaide and is a Senior Lecturer at the University of Adelaide.

Craig Jurisevic asnjëherë nuk ka menduar se do të bëhet gjithashtu i famshëm kur iu bashkua aradheve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, në vitin 1999. Të bëhesh vendor, nuk është shumë e popullarizuar te punëtorët humanitarë në raste të situatave konfliktuoze. Craig u ndje se nuk mjafton vetëm të shërohen të plagosurit në Spitalin e Kukësit, me kushte të vështira, por Kosovës i duhej më shumë se aq dhe Craig ishte i gatshëm ta japë atë kontribut. Craig Alexander Jurisevic, një australian me origjinë sllovene ka shkruar një libër për përvojat e tij në Shqipëri gjatë luftës së Kosovës dhe depërtimet e tij ‘mbrapa vijave të armikut' me njësitin e tij, si ka qenë dëshmitar i një masakre dhe si projekti i tij është gati të bëhet projekti më i madh ndërkombëtar i realizuar ndonjëherë për një ushtri guerile – Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës. Ekskluzivisht për Express, flet Craig Jurisevic




Si keni përfunduar në kufirin në mes Shqipërisë dhe Kosovës?
Kam qenë koordinator i kirurgëve për të gjitha kampet dhe spitalin e Kukësit, kam punuar për International Medical Corps dhe Kombet e Bashkuara. Aty kam zbuluar korrupsionin në spitalin e Kukësit, ku refugjatët Kosovar liheshin të vdesin nga zyrtarët e spitalit nëse nuk kishin para të mjaftueshme për t'i paguar doktorët. Kjo shumë ishte rreth 200 marka gjermane. Kjo storje u publikua në "The Stars and Stripes", një revistë ushtarake amerikane.












Bosët lokalë të krimit të organizuar, duke përfshirë drejtorin e spitalit, pas kësaj vendosën një çmim për kokën time. Unë në mënyrë që të ndihmoja refugjatët dhe për shkak të sigurisë sime personale iu bashkëngjita njësiteve të UÇK-së. Kam trajnuar ushtarët në Helshan dhe pastaj në Cahan, e më vonë edhe në Pashtrik. Kam krijuar një ekip kirurgjik në një shpellë shumë afër vijës së frontit, ku kemi trajtuar qindra ushtarë të plagosur. Kam bërë 5 patrullime pas vijave serbe të frontit për t'i tërhequr ushtarët e plagosur si dhe civilët.





Sa kohë keni qëndruar në vijën e frontit?
Dy javë në vijën e frontit, ku kemi bërë rreth 130 operacione të ndryshme si dhe 230 trajtime të tjera. Për këtë kohë ka pasur diku rreth 70 të vdekur.












Si keni rënë në kontakt me producenten e filmit?
Kam dërguar përmbledhje të librit për shumëkënd në industrinë e filmit. Asaj i ka pëlqyer pa masë dhe e ka marrë menjëherë. Për momentin ajo po mundohet të gjejë investitor në Amerikë, Kosovë apo Shqipëri, të cilët do të mund të ndihmonin me financimin për të siguruar skenografinë më të mirë. Sa për aktorët mund të them se Sam Worthington ka treguar shumë interesim, por aktorët tjerë potencialë përfshijnë edhe Eric Banda dhe Matt Damon.





Keni qenë pjesë e patrullave të UÇK-së pas linjave të frontit me serbët?
Kam marrë pjesë në patrulla në veriun dhe veri-lindjen e Kosovës. Me njërën ndër patrullat kemi shkuar rreth 4 km prapa vijës ku ishin serbët në një vend që quhet Kusnin. Këtu kemi qenë dëshmitarë të një masakre, ku janë vrarë 12 civilë nga një kompani ushtarake dhe paramilitare jugosllave. Patrulla jonë ishte e përbërë vetëm nga 5 persona dhe nuk kemi mundur të intervenojmë. Pastaj së paku 3 nga kjo patrullë (nga njësiti gjermanfolës) kanë vdekur në patrullat tjera. Dhe dy tjerët kanë vdekur në një shtëpi të minuar ku ka pasur edhe civilë të plagosur.

M'i përshkruani pak ndjenjat kur ndihmoni luftëtarët guerilë?
Pasi që unë kam pasur shumë përvojë si gjuetar në Australi dhe kam punuar për rreth 12 muaj me ekipet e MEDEVAC në Izrael dhe Gaza, unë isha me siguri më i trajnuar se sa shumica në front. Kam ndjerë se ishte detyra ime të trajnoj, trajtoj dhe përkrah luftëtarët e UÇK-së, të cilët në fund të fundit ishin civilë dhe refugjatë të armatosur.


------------------------

Craig Jurisevic në Frontin e Parë të UÇK’së

Pse keni vendosur të shkruani një librin “Blood in my hands”?
Kam dashur të dokumentoj luftën në mënyrë të saktë dhe pavarur. Nuk i përshkruaj vetëm ofensivat e serbëve kundër shqiptarëve të Kosovës, por edhe për krimet e bëra nga shqiptarët e Shqipërisë ndaj kosovarëve. Gjithashtu zbuloj të vërteta për komandën në front dhe si komandantët lëshonin frontin dhe shkonin në një siguri relativisht më të mirë në Krumë, duke lënë burrat dhe gratë e pa përvojë për t'u mbrojtur nga sulme shumë të egra. Tregimi im për luftën është pa paragjykime, i vërtetë dhe i përgjegjshëm.









Kur keni qenë në Kosovë për herën e fundit?
Gjatë luftës.

Keni shokë në Kosovë?
Kam pasur kontakte të rralla me njerëzit nga koha e luftës deri më tani. Tani jam i zhytur në mesazhe përkrahjeje nga njerëzit nga Kosova. Do të vizitoj Kosovën në të gjitha rajonet. Shpresoj këtë vit.


-------------------------
3.

Kujtimet e Crag Jurisevic do ta tronditin shumkë me portretet e tij të parregullsive dhe korrupsionit – si dhe heroizmin - prapa frontit të parë të luftës së Kosovës më 1999.

Udhëtimi i jashtëzakonshëm  i Craig Jurisevic nga një spital në Adelaide (Australi) për në frontin e parë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës është një skenar  i shkëlqyer edhe për Hollywood’in. Nuk është për t’u çuditur fakti që edhe producentja, fituese e çmimeve të Akademisë Amerikane, Eva Omer, qysh prej fillimi ishte pajtuar për ta transmetuar rrëfimin në ekran televiziv. Por, filmi siç duket po mbetet në mëshirë të donatorëve, për të bindur Hollywood’in për ta xhiruar këtë skenar.

Libri i Craig Jurisevic, që u promovua për mbarë botën me 1 maj 2010 dhe i cili në fund të dhjetorit 2011 u përkthye dhe u botua në shqip nga Koha, sipas kirurgut kardiotorakal dhe traumave,  do të jetë i mundimshëm për tu lexuar nga disa ish-komandantë të lartë të UÇK’s të cilët tani janë politikanë të lartë ose biznesmenë të fortë.

Ai i tha Gazetës Jeta në Kosovë: “Libri im përshkruan heroizmin e burrave dhe grave, që për ndryshim nga shumica e komandantëve të tyre, qëndruan në frontin e parë pavarësisht nga kushtet e tmerrshme dhe mosmarrëveshjeve të shpeshta”.

“Është një përshkrim i qartë dhe i sinqertë i luftës ashtu siç ka qenë, dhe jo ashtu se siç protagonistët e kanë detyruar shumicën të besojnë se ka qenë”. 

“Kam përkrahje të fortë nga njerëzit e Batalionit Atlantik dhe batalionet Gjermane dhe Zvicerane me të cilët kam shërbyer në [malin] Pashtrik edhe ata i kanë verifikuar aspekte të rëndësishme të librit,” shtoi ai.

“Disa nga komandantët të cilët i kanë lënë ushtarët e tyre të pinë kafe në male në Krume tani janë ministra me influencë në Qeverinë e Kosovës dhe pjesë e komunitetit të biznesit, dhe ky libër ndoshta është një ofendim për ta.

“Njerëzit e Kosovës dhe të botës duhet ta dinë se çfarë me të vërtetë ka ndodhur dhe ky libër e tregon atë. Është një testament i vullnetit dhe i forcës të shqiptarëve të Kosovës gjatë kësaj lufte të tmerrshme dhe do të ngelet si një referencë e saktë dhe e paanshme e asaj periudhe.”

Kosova nuk ka qenë eksperienca e parë e Craig në një konflikt. Ai ka punuar në Izrael gjatë fillimit të viteve 1990 kështu duke përfunduar në kufirin e Shqipërisë me Kosovën në vitin 1999 pasi që lufta ishte shkallëzuar në mes të UÇK’së dhe forcave Serbe dhe kur NATO vendosi për kampanjën e bombardimeve.

Pas përfundimit të konfliktit ai ka punuar me armatën Australiane në Timorin Lindor dhe në Afganistan, dhe tani është rikthyer në jetën e tij të zakonshme, si kirurg dhe ligjërues në Adelaide.

Ai erdhi në Kosovë në fillim të vitit 1999 pasi që ishte shokuar nga pamjet televizive të luftës, duke e lënë në shtëpi bashkëshorten Donna dhe djalin e tij pesëvjeçar [në atë kohë] dhe vullnetarizmin në International Medical Corps [Trupat Mjekësore Ndërkombëtare].

Shpejt më pas i trajtonte refugjatët kosovarë të sëmurë dhe të plagosur pasi që ata kalonin kufirin në Kukës, në veri të Shqipërisë, qyteti më i afërt nga kufiri, ku për një kohë të shkurtë dhjetëra mijëra refugjatë arrinin gjatë një dite.

Por derisa i mjekonte të plagosurit, ai filloi të vërejë se diçka nuk ishte në rregull. Pavarësisht nga katastrofa humanitare që ndodhej rreth tij, disa pacientë të dyshuar arrinin të mjekoheshin në spital.

Edhe pse spitali ishte i mbushur me mjete mjekësore të reja, vetëm disa njerëz të plagosur kishin mundësi të përfitonin nga ky spital. Jurisevic në ndërkohë kupton se të sëmurëve u kërkohej të paguajnë për shërbimet.

Craig Jurisevic në Frontin e Parë të UÇK’së

I vendosur për ta publikuar këtë problem, ai takon Sekretarin e Përgjithshëm të OKB’së Kofi Annan. Ai mandej e adresoi këtë temë tek një gazetar amerikan, dhe pas botimit menjëherë faji iu adresua atij duke kërkuar prej tij që urgjentisht të largohej nga Kukësi.

“Jam ballafaquar me korrupsion në spitalin e Kuksit ku nga refugjatët e lënduar kërkohej të largohen ose liheshin anash nëse nuk paguanin për shërim,” tha Jurisevic.

“Ky rrëfim u botua në Stars and Stripes [gazetë ushtarake amerikane] dhe NATO e hulumtoi korrupsionin.”



Blood on My Hands in Prishtina, Kosovo.



Blood on My Hands Book Launch, Sydney. From left: 
Craig Jurisevic, Mark Colvin and Sue Cowden.



Blood on My Hands Book Launch, Melbourne.



The countryside around Kukes, with the town in the distance.

Shpejt pasi u largua nga Kukësi, Craig u njoftua me Hosnje Hoxha, komandant i UÇK’së, i cili i kërkoi atij që t’i bashkëngjitej ekipit kirurgjik që merrej me viktima në një kamp afër vijës të parë të frontit.

Eksperienca e tij në bazën e UÇK’s në Helshan dhe në vijën e frontit që nga fundi i majit deri me 9 qershor ishin dëshpëruese. 

Më tej ai kuptoi se UÇK’ja përbëhej nga rekrutë të rinj pa eksperiencë nga e gjithë bota të cilët vështirë se dinin se si të mbanin një pushkë në dorë, dhe ishin lënë të luftonin një luftë të egër. Ishte shumë e qartë se ata nuk ishin të trajnuar aspak për t’u përballuar në beteja me serbët nga forcat paramilitare.

Blood on My Hands in Prishtina, Kosovo.



Blood on My Hands Book Launch, Melbourne.



Blood on My Hands Book Launch, Melbourne.
From left: Major Gen. Jim Molan, Craig Jurisevic,
 Catherine Lewis and Tim McCormack.


Kampi mjekësor i pajisur mirë me mjete kirurgjike nuk u kryente gjë punë sepse ishte shumë larg nga luftimi, dhe mjekët nuk kanë qenë të përgatitur që të udhëtonin aty ku ngjante aksioni në mënyrë që t’i shërojnë dhe shpëtojnë të plagosurit.

Craig kishte vendosur që të bashkëngjitet në vijën e parë të frontit. Udhëtimi për në Malin Pashtrik ishte një rrezik që e çoi atë afër  minave të hekurta. Gjatë këtij udhëtimi ai vazhdimisht u ndesh me snajperistë serbë dhe zjarr artilerie. 

Në front ai themeloi një ambulantë primitive në shpellë, duke punuar ditë të gjata për t’i trajtuar plagët e tmerrshme dhe duke amputuar edhe gjymtyrë. Ai fjeti pranë trupave të pajetë të vendosur në shpellën e cila shërbente si spital, kënd të mjekut dhe morg. “Jam i ulur në shpellë bashkë me trupat e pajetë, të kalbura në shpinë, duke u kalbur edhe më shumë në të nxehtin e tmerrshëm,” cekë Craig në librin e tij.

An avenue of tents housing refugees in the UAE camp.




Gjatë kësaj periudhe, Craig udhëhoqi ekipe që riktheheshin prapa vijave serbe gjatë mbrëmjes për t’i shpëtuar civilët nga fshatrat më të afërta. Si rrjedhojë, ai i përjetoi pasojat e masakrës së grave dhe fëmijëve dhe nga afër  i pa rezultatet e tmerrshme të kampanjës të spastrimit etnik të Sllobodan Milloshevicit.



Dr Ylber Vata and I removing a leg. Notice 
the dirty and stained surgical drapes and 
trolley and scant equipment.

Colonel Toccafundi and I at the Italian Military 
Surgical Unit.

Një patrullë e dërgoi atë në një fshat të braktisur ku një grua në gjendje të tmerrshme ishte lënë në vuajtje të vdiste ngadalë, e rrethuar nga familja e vrarë e saj. Ajo e luti atë që tu jepte fund vuajtjeve të saj, për çka ai u pajtua që të bënte - me të vetmin mjet që kishte në dorë - një pistoletë që ia kishte dhënë komandanti i UÇK’së për t’u mbrojtur vet personalisht.

Duke e mbajtur premtimin që ia kishte dhënë gruas që ishte duke vdekur, Craig e mori trupin e pajetë të djalit të vogël të saj në majë të malit, duke e varrosur atë në një varr me drejtim nga fshati. “Në frontin e UÇK’së në Pashtrik unë isha mjeku i vetëm sepse të gjithë mjekët e tjerë qëndruan poshtë në Cahan ose Krume ku ishte shumë më sigurt,” rikujtonte ai.

Vetëm katër ose pesë komandantë qëndruan në front në Malin Pashtrik, të tjerët qëndruan në Krume ku ishte sigurt dhe qetë.”

Refugees crossing into Albania at the Morina border
 crossing. With little more than plastic sheeting to 
shield them from the elements, many have travelled
 like this for over a week. Most refugees were from 
farming communities. They would carry as much of
 their livestock as could fit on their tractor-trailers when 
fleeing the attacking Serb troops.






“Ushtarët e UÇK’së ishin urdhëruar të mos sulmojnë pozicionet serbe por të qëndrojnë në pozitat e tyre. [Sidoqoftë,] këto pozicione ishin të ekspozuara rëndë nga mortajat serbe, artileri, raketa dhe zjarr snajperi, duke rezultuar në një humbje të tmerrshme, të diku rreth 75 të vdekur 250 të plagosur ndërmjet 1 qershori deri 9 qershori 1999,” shtoi Jurisevic.
Ushtarët e UÇK’së ishin lënë pothuajse pa udhëheqës në front, tha ai. “Përpos patrullave të rastësishme pas frontit serb, disa nga të cilat i udhëhoqa unë, atje kishte shumë pak aksione sulmuese kundër forcave serbe që nga 30 maji e andej”.

On the front line at the top of Mt. Pastrik: a soldier 
melting the snow and boiling water for a morning 
coffee. Fetching fresh water from the spring put us i
n extreme water danger from sniper fire. 
Improvisation was required to avoid dehydration.




Duke kuptuar se ushtarët e pastërvitur dërgoheshin në beteja ose drejt vdekjes, Craig u angazhua personalisht për t’i trajnuar më mirë ushtarët rreth detyrave të tyre të tmerrshme. 

Si një goditës rekreativ që nga Australia, dhe me një eksperiencës ushtarake nga Izraeli dhe Gaza që nga fillimi i 1990’ës, ai i trajnoi të rinjtë rreth përdorimeve bazike të armëve të përdorura në ushtri dhe teknikave ushtarake në terren. 

“Në fillim të karrierës sime kirurgjike kam pasur eksperiencë me llojet e plagëve të para në Kosovë”,  u rikujtua ai, “plagët e marra nga armë zjarri automatike ose gjysmë-automatike; nga eksplozionet e minave, granata të dorës, mortaja dhe plagë të artilerive”.

“Në Izrael, gjatë Intifadës së parë më 1992 dhe 1993, unë kam parë se çka munden plumbat t’i bëjnë trupit njerëzor dhe kam mësuar se si kirurgjia moderne mundet ndonjëherë t’i kurojë plagët nëpër botë.”

A booby-trapped front door in a village near Kusnin. Serbian troops placed these devices in recently ransacked villages to ensure that any rescuers would either be killed or suffer horrendous injuries. The wire would be obscured by shoes or foliage, the clearing of which by patrol members often had fatal consequences. We learned quickly from the mistakes of others.


I pyetur pse i është bashkangjitur UÇK’së, ai tha se i janë rikujtuar memoriet e gjyshit të tij slloven në Luftën e Dytë Botërore që e kanë nxitur atë. 

“Gjyshi im slloven, i nënës sime, i ka përjetuar Dachau’n dhe Mauthausen’in (kampe koncentrimi Naziste),” tha ai. “Ashtu që unë sikur të mos i kisha ndjerë kampet përqendrues të Milloshevic’it, do t’i kisha tradhtuar kujtimet dhe memoriet e atij [gjyshit] njeriu të butë dhe të sinqertë.”

Jurisevic i tregoi Gazetës se po shpreson që të ketë bashkëpunim të ngushtë me shqiptaro-amerikanët për ta realizuar filmin e tij.



Two Kosovar refugee boys living in a park near 
the hospital along with their livestock.

Libri ‘Duart e Përgjakura’ i përkthyer në shqip nga botimet Koha mund të blihet në të gjitha pikat e shitjes të gazetave ditore.

Kosova përgatitet për 100 vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë

Shënimi i 100 vjetorit të shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë është ngjarje madhore e historisë së popullit shqiptar, e cila u takon të gjithë shqiptarëve kudo që janë, meqë Pavarësia është vepër e gjithë kombit. Prandaj, duhet përkujdesur për t'u organizuar sa më mirë që është e mundur, vlerëson Këshilli Organizativ i konferencës shkencore me temë: "Pavarësia e Shqipërisë dhe Kosova 100 vjet pas".

Në një takim me gazetarë akademik Hivzi Islami dhe Dr. Jusuf Bajraktari, në emër të Këshillit Organizativ thanë se institucionet e Republikës së Kosovës nëpërmjet këtij Këshilli të ngritur për këtë qëllim nga Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës dhe Instituti i Historisë në Prishtinë, do të përkujdesen në mënyrë profesionale për të hartuar Programin e Konferencës Shkencore - "Pavarësia e Shqipërisë dhe Kosova 100 vjet pas", - e cila do të mbahet në Prishtinë me dt. 13 14 shtator 2012.

Në këtë konferencë dyditore do të marrin pjesë studiues, të cilët me kumtesat e tyre do të trajtojnë dhe do të ndriçojnë shkencërisht rrethanat historike, politike, diplomatike dhe shoqërore përgjithësisht nga akti sublim i Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë më 28 nëntor 1912 e deri më sot.

Duke u ndërlidhur me temën bosht do të trajtohen një varg çështjesh të cilat në mbështetje të rezultateve shkencore historiografike si dhe të burimeve të reja që do të plotësojnë tabllon e ngjarjeve dhe rolin e figurave të shquara në rrjedhat e periudhës një shekullore.

Këshilli Organizativ vlerëson se Vilajeti i Kosovës që nga Lidhja Shqiptare e Prizrenit e deri në shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë ka qenë vatër e shumë organizimeve politike e shoqërore dhe i kryengritjeve të armatosura për çlirimin dhe bashkimin e trevave shqiptare. Gjithë periudha 34 vjeçare paraqet një mozaik të begatë të zhvillimeve historike, të cilat kanë kushtëzuar rrjedhat ekonomike, sociale, psikologjike, politike dhe ushtarake jo vetëm në Kosovë por në mbarë hapësirat kombëtare, rajonale dhe më gjerë. Të gjithë këta faktorë kompleks kanë lënë gjurmë dhe pasoja të cilat hetohen edhe në periudhat e zhvillimeve bashkëkohore.

Referuesit që do të marrin pjesë në këtë eveniment shkencor do të prezantojnë kumtesa me interes nga këndvështrime e fakte të reja për ngjarje e personalitete që kanë lënë gjurmë në historinë e popullit shqiptar.

Këshilli Organizativ i Konferencës ka miratuar edhe Kalendarin e veprimeve. Pritet që referimet e pjesëmarrësve do të botohet në një vëllim të veçantë.

Beqë Cufaj-Kultura politike gjermane

Është një ngjarje e cila duhet të shënohet. Edhe pse politike deri në thelb, megjithatë ajo është një peizazh dhe leksion njëkohësisht, sesi politika, ose thënë edhe më saktë politikanët – qofshin ata edhe në postet më të larta të mundshme, nuk mund t'i rezistojnë asaj që quhet opinion publik. Me opinion publik mund të përmbledhim këtu: mediet dhe ndikimin e tyre te qytetarët (votuesit?), por edhe drejtësia, e cila e kryen punën e saj, sepse në bazë të asaj që mediet printojnë a emetojnë edhe reagojnë.

Rasti i Presidentit të Republikës Federale të Gjermanisë, Christian Wulff, i cili dje dha dorëheqje nga posti më i lartë shtetëror në këtë shtet, tregon sesi pikërisht roli i medieve jo vetëm që është esencial për shpirtin dhe para së gjithash funksionimin e një demokracie, por në pah nxjerr edhe një të vërtetë të madhe, e cila i ka dy anë të cilat mbase janë një dhe e vetmja gjë: sado që një shtet të ketë traditë dhe institucione të shëndosha, megjithatë politika dhe politikanët dinë të jenë të korruptuar.

Por ja që janë mediet, është dimensioni i "pushtetit të katërt"- pra i medieve, ai i cili, edhe pse jo i shkruar në kushtetutat e vendeve demokratike, megjithatë si aktorë qenësorë luan këtë rol kaq të rëndësishëm për të ruajtur shëndetin e shteteve nga sëmundjet e korrupsionit, joligjshmërisë e jokorrektësisë.

Pak a shumë e kësaj natyre mund të quhet historia e ngritjes dhe rënies së ish-presidentit të Gjermanisë, Christian Wulff.

I zgjedhur si President i Gjermanisë, post ky i cili ka më shumë karakter etik dhe reprezentativ dhe për këtë është edhe mëse i çmuar për çdo politikan, Wulff ishte i përzgjedhuri i kancelares Angela Merkel, por edhe partnerëve të saj të koalicionit nga liberalët. Me shtrëngime dhëmbësh-pse ishte i ri nga mosha, pse prapa vetes linte një post të Kryeministrit të Niedersachsen-it, pse ishte tepër afër Kancelares (para dy vitesh kishte deklaruar edhe vetë që nuk donte dhe nuk do të bëhej kurrë Kancelar i Gjermanisë, as pas Merkelit)… disi u arritën votat në Asamblenë Federale të Gjermanisë dhe Wulff fitoi.

Dhe kjo u bë pas turbulencave që ngjanë kur Horst Koehler, paraardhësi i tij, në mënyrë befasuese pati dhënë dorëheqje sepse ndihej i injoruar nga Kancelarja. Gjë kjo e cila dihej dhe deri diku edhe u kuptua si një ndërskamcë e kësaj gruaje me talente të jashtëzakonshme, si për politikë të brendshme ashtu edhe të jashtme. Wulff, pra, ishte i përzgjedhuri i saj dhe është vërtet larg mendsh që Merkel ishte prapa lojërave që Presidentit të saj dhe të Gjermanisë dalëngadalë por sigurt t'i nxirreshin në shesh afera të mëdha dhe pak më të vogla të cilat atë e detyruan që dje të jepte dorëheqje. Thjesht-politikanët jo rrallë dinë ta luajnë edhe mikun në publik dhe armikun në prapavijë. Këtë gjë e kemi ne, e kanë gjermanët, francezët e amerikanët. Por kauza Wulff, kjo gjë nuk vlen.

Natyrisht që për pikëshikimin tonë-ajo që Wulff kishte bërë, nuk ishte asgjë. Ose ishte diçka që nuk do t'ia vlente të përmendej sepse… sepse te ne politikanët bëjnë… e ç"nuk lënë pa bërë dhe janë aty ku janë. Edhe më të fortë sesa mund të imagjinojmë. Christian Wulff-in e kishte përcjellë me vete posti i Kryeministrit të Niedersachsenit. Atje, duke e mbajtur këtë post- ai kishte marrë një kredi private nga një ndërmarrës i madh gjerman dhe atë kredi nuk e kishte lajmëruar siç e do rregulli. Këtu-kur ky lajm u bë i ditur Wulff bëri gabimin e tij fatal.

Nga Arabia kishte kapur telefonin dhe i kishte thirrur një kryeredaktori të një gazete (asaj më të madhes dhe më të verdhës) "Bild Zeitung" dhe pas tij edhe shefit të krejt Imperiumit Axel Springer-dhe të dyve u ishte kërcënuar me "luftë" nëse do ta botonin lajmin në fjalë… Më pas, si në formë të një orteku bore… nuk u ndalën ngjarjet me dhe rreth presidentit. Përkundër mbrojtjes morale e publike që Kancelarja e koalicioni i bënin, mediat në formë sistematike zbuluan që kredia që e kishte marrë për kthimin e borxhit ishte kthyer me një kamatë shumë më të ulët sesa qytetarët e tjerë e paguajnë. Që kishte udhëtuar e pushuar me kostot e miqve të tij bujarë të biznesit në pjesë të ndryshme të botës… dhe ata për këtë kishin marrë privilegje nga ky sa ishte Kryeministër.

Një aferë, jo dramatike por për këtë sistematike ku dilte e qartë që të qenit politikan atij i jepte privilegje-të cilat ky ua kthente miqve të tij. Rreth 4 muaj luftë mediale dhe zigzage mes Presidentit dhe medieve të pavarura gjermane-të të gjitha ngjyrave.

Derisa parmbrëmë, prokuroria e Hannoverit kërkoi nga Bundestagu që të fillonte me procedurën e heqjes së imunitetit të Presidentit të Gjermanisë. Për herë të parë në historinë e këtij shteti.

Nuk mjaftuan as 12 orë… dhe Wulff shkoi. Përgjithmonë dhe i përulur ndaj demokracisë, shtetit të së drejtës dhe… kulturës politike gjermane. Kaq.

Beqë Cufaj - E kaluara pa të ardhme

E kaluara nuk ka vdekur, bile ajo as që ka kaluar. Kështu është shprehur njëherë William Faulkner. Dhe kjo thënie nuk ka si të mos vlejë sidomos për politikën - dhe jo vetëm atë, ndër shqiptarët. Apo t’i harrojmë këtu „debatet“ për spiunët e vrasjet në atentatin ndaj Jusuf e Bardhosh Gërvallës e Kadri Zekës, akuzat për fondet e „Qeverisë Bukoshi“ apo „Vendlindja Thërret“, mosdërgimin e parave për (mbi)jetesën e Familjes Jashari dhe përgjithësisht tema të kësaj natyre, të cilat vetëm kur hapen, si një ortek i pandalshëm bore, në fillim të pranverës marrin çdo gjë me vete dhe zënë përfundi çdo frymë të jetës së qytetarëve të vendit.

Nëse dikush do t’i dijë arsyet se pse ngjet diçka e këtillë, atëherë përgjigja nuk ka si të mos jetë ndryshe pos ajo e atij mendimi për të kaluarën, e cila as që kaluar. E njëjta situatë nuk shfaqet aspak më ndryshe as në viset tjera shqiptare në Ballkan.

Në Tiranën e mbërthyer nga ngërçet e përjetshme mes „poleve“ të paafrueshme por edhe Shkupin gjithmonë të elektrizuar mes pyetjeve identitetesh (maqedonase) dhe dilemash (ndër)shqiptare. Krejt këto situata janë pasqyra e qartë e asaj që do të mund ta quanim kështu: personazhet politike dhe profilet janë të njëjtat dekada të tëra me radhë, kurse koha që ata jetojnë me neve nuk është gjë tjetër pos një manipulimi masiv që po këta bëjnë me floskulat për aspiratat për „integrimet europiane“.

Shumica absolute e tyre e dinë dhe punojnë bile kundër proceseve të integrimeve të shqiptarëve në familjen e Bashkimit Europian, i cili natyrisht që nuk është i gatshëm që në gjirin e vet të pranojë tipa profilesh si të Thaçit me kompani a doktorit me familje. E dinë, që të dy dhe shumë të tjerë si ata që janë të bëmat e tyre, parametrat që ata i plotësojnë, se i gjen fati i Sanaderit e Gjukanoviqit nëse duan të shohin shtetet e tyre në lëvizje drejt asaj që të gjithë themi që po duam por s’po mundemi: Brukselit.

Apo s’e keni shënuar se ku përfundoi Berisha me dhe në një vizitë të rëndësishme? Te njëra prej figurave më të urryera politike të Europës së sotme - në gjirin e Orban (krye)hungarezit prej ku na fliste për "postEuropën!". Po kjo puna e kasaphaneve ndëretnike rrugëve e shesheve, fshatërave e qyteteve të Maqedonisë nuk iu ngjet si një gjetje e bërje e bashkëpushtetarëve maqedonas e shqiptarë, në mënyrë që të kthehet pak “vëmendja” e Perëndimit drejt problemit të emrit të shtetit të shkronjave (FYROM)?!

Po me këtë shtetin tjetër të fusnotës si është puna? Aspak më mirë. Ose thënë edhe më ndryshe: më së keqi. E keni parë H. Thaçin se çfarë pritje kishte organizuar me rastin e 13 vjetorit të nisjes së sulmeve të NATO-s kundër serbëve? Një atmosferë mortore në një sallë hoteli, ku njeriu nuk mund të shihte as ndiente asgjë pos fjalëve të tij, të cilat në shesh nxirrnin vetminë e zgjedhur të një njeriu i cili nuk do të jetë pjesë e atij nënqielli.

Dhe për ta dëshmuar këtë e tregonte pikërisht të nesërmen kur tërë Kosova shënonte Epopenë e lufës për liri, kurse po ky Thaçi kishte zgjedhur të na çonte selame nga Rruga e Kombit të Kosovës “Europiane”. Do të ndahet. Dhe me këtë të bash si bashkëkombasit e tij - shefat në Tiranë e Shkup të na tregojë se veç me të dhe askënd tjetër do të shkohet në Europë... e cila jo vetëm që nuk do t’ia shohë as atij e as kolegëve të tij surratin, por thjesht po tallet duke pritur e pritur derisa populli, shqiptarët gjithandej në Ballkan ta kuptojnë që me këta politikanë, jo vetëm që janë larg Europës por edhe nëse do të plasin nga dëshpërimi e trishtimi, nuk do të bëjnë as hapin më të vogël drejt afrimit insticional me Bashkimin Europian.

Këtë gjë s’po e shpikim ne. Te ky konkluzion vinte në editorialin e së shtunës gazeta më e moçme dhe më me renome në Europë “Neue Zuercher Zeitung”, e cila fliste për atë sesi “faktori” shqiptar në Ballkan vazhdon të jetë larg familjes europiane, duke iu falënderuar pikërisht frymës së politikës e të bëmave të politikanëve shqiptarë në Prishtinë, Tiranë por edhe Shkup.

Puna është që ende s’e kemi kuptuar se çfarë të tjerët po e mendojnë dhe thonë atë që tashmë po e ndiejmë. Dhe derisa nuk e kemi kuptuar do vazhdojmë të shkojmë vërdallë kështu: mes të sotmes, e cila s'është gjë tjetër pos e kaluar. Por, gjithsesi pa të ardhme për të cilën vetëm mund të ëndërrohet me këto kasta politike.

Fahri Xharra :Kush janë Shqiptarët e Serbëve?

Kush janë shqiptarët e serbëve? Pse ne ishim të atillë ,vetëm ashtu si donin serbët të na paraqisnin? Pse Europa iu besonte? Pse shqiptarët njiheshin në Europë vatëm ashtu dhe të tillë si ç`na përshkruanin serbët? A punonte koha për ne? Edhe kur punonte , a e dinim t`a çfrutëzonim atë kohë? A mos vallë Europa po i ribindet vetëm shkrimeve dhe përshkrimeve serbe për ne? Ku jemi ne? Pyetjet janë të panumërta,por edhe mundësia qe t`i përgjigjemi është e panumërt. Aq shumë ka shkrime serbe për ne ,kundër nesh dhe për përjashtimin tonë ; sa që

edhe nëse do të botonim përditë nga një libër si kundërpërgjegje dhe me fakte bindëse nuk do të mundnim t`i errësonim të gjitha ato që janë shkruar nga serbët për ne. Ku ishim ,dhe ku jemi? Me shkrime po mendoj.

Apo a ishim të tillë dhe a jemi sot të tillë si po duan të tjerët?

Në letrën e botuar me 3 janar 1913 ,në gazetën :Temps” dr.G.M. Jakshiqi në mënyrë shumë të “bukur” –sipas serbëve e ka paraqitur shtrirjen jonatyrore të shqiptarëve jashtë kufinjëve të” vërtetë” të Shqipërisë: në Sanxhakun e Novi Pazarit, në Fushën e Kosovës ,nëpër Sërbinë e vjetër dhe nëpër Maqedoni. Shrirja e shqiptarëve ,jashtë kufinjëve të Shqipërisë paraqitej si një lum vërshues , i cili del nga shtrati i tij ( sepse s` është kush t`ia rregullon shtratin); dhe se tani ( 1913) erdhi koha që ai lumi shkretues-vërshues të kthehet në lum të qetë dhtë plleshëm. Që të kthehet në shtratin e tij është detyra Shteteve të Mëdha të brengosura, të cilat e zgjidhin problemin e kufinjëve të Shqipërisë ,dhe ato do t`a bëjnë këtë nëse e vendosin Shqipërinë në ‘megjet “ e saja natyrale.

A ishte kush që në atë kohë t`i kundërvihet kësaj letreje? Apo, a donte kush dhe a e kishte kush fuqinë,besueshmërinë dhe dëshirën që gjërat mos të shkojnë sipas dëshirës së serbëve; dhe që shqiptarët e serbëve të rahatoheshin një herë e përgjithmonë në “shtratin” e tyre naturor? Po, një farë pretendenti për karrikën mbretërore shqiptare i ashtuquajturi Arbanas ,princi Fuad me prejardhje nga Kavalla ,kurse i lindur në Egjipt, i cili sorrollatej nëpër hotelet e Romës. Zotërinjt e fatit të shqiptarëve si gjithmonë i fajsonin të tjerët për shpërndarjen aq të madhe të një numri aq të vogël të shqiptarëve nëper tokat serbe.

Shikoni se si i spjegohet Europës qështja shqiptare: Lumi shkretues-vërshues shqiptarë nuk është dalur nga shtrati për shkak të shpejtësisë së madhe të rrymimit që e ka e aq ma pak që është dalur nga shtrati i tij për shkak sasisë së madhe të ujit për të vërshuar.Por e tëra është përgaditur nga të tjerët duke ia ndërruar shtratin e “vërshimit” sipas nevojave të veta politike. Lumi vërshues i shqiptarëve iu nevojitej turqëve në mënyrë që turqit të mbajnë pushtetin mbi popujt që e kërkonin lirinë (?) Shtrirja e shqiptarëve jasht lumit të tyre nuk është e vjetër ,ia mbushin mendjen Europës. Kufinjtë e Shqipërisë si shtet i pavarur ( e ka fjalën për kohën e Skënderbeut) ishin shumë të vegjël , edhe shkurt në kohë; ashtu edhe më vonë si krahinë ndër Turkun. Ata kufinjë nuk ndërrohen as në dy shekujt e parë të pushtimit turk. Ata ishin në një hapësirë të vogël. Europa vetëm ndegjon. Serbët flitnin e nga ana e shqiptarëve dilnin esatpashatë. Por vetëm në kohën kur turqëve iu filluan të dalin dorësh popujt e krishterë e posaqërisht Serbët, atëherë shqiptarët e paskan pas kalur “megjen” e tyre. Shqiptarët qenkan përdorur nga Turqit për shuarjën e lëvizjeve për liri si dhe përhapjen e muslimanizmit.

“E vërteta “që është pak e njohur ,e të cilën Serbet mundohen ta plasojnë në Europë në kohën e thyerjeve të mëdha në kohën kur ne ende mundoheshim ta ruajmë gjumin pesëshekullorë ,në kohën e lëvizjeve vendimtare për një të ardhme shumë të rrezikshme për ne; serbet mundohen të “rregullojnë” shumë padrejtësi që iu paskan pas bër gjatë historisë. Ajo “ e vërtetë” ishte ,se shqiptarët kishin një rol të madh në përhapjen e muslimanizmit dhe shqiptarizimin me dhunë të srbëve të “ pastër” që ishin në kufijë me atë Shqipëri që s`paska pas egzistuar kurr.

Por thonë ata : “ që mos të na shihet se ne e kemi në shenjestër vetëm marrëdhënjet e serbëve me shqiptarë , ne do ta japim edhe historinë e shkurtër të vendbanimit shqiptar në Sanxhak, i cili nuk ishte muhamedan por i krishter. dhe dhunën ndaj tyre prej vetë shqiptarëve,me këte të tregojmë si plotësim se si shqiptarët muhamedanë ishin pa kurrfarë vetëdije kombëtare,por vetëm shërbyes të urdhërkryes të turqëve në muslimanizimimin e të krishterëve të robëruar.”



Pra ,po e shofim viktimën e terrorit shqiptarë ndaj serbëve të pastër në kufirin e ngushtë me Serbët.

E njejta lojë edhe tani,serbët viktima të shqiptarëve dhe përgjegjës historik për “vuajtjet” e tyre. Kurse ne prap s`mundemi të ndahemi nga ajo që” mëndja e robëruar është pasojë e shpirtit dhe e trupit të robëruar. Robëria i njef një mijë mënyra me të cilat e skllavëron mendjën e të robëruarit;dhe mendja si e tillë përkundër lirimit të saj fizik mbetet prapnë kthetrat e lartëmadhërisë së saj-ish robërisë.”

Edhe sot ka thyerje të mëdha, edhe sot nuk ka përfunduar asgjë Ende sot : “ Bac` s`u krye”.

Jo që po e them unë, por çka po shofim dhe çka po dëgjojmë e kemi vetëm një përsëritje të së kaluarës jo të largët; 100 vjeqare.

Të shofim se si spjegohen shqiptarët e serbëve,po e them shqiptarët e serbëve ,sepse vetëm ata kanë folur për ne,na kanë përhapur na kanë cunguar , na kanë sjellur nga malet na kanë paraqitur njerzë me bisht ; sepse ne nuk dinim të flisnim ,nu donim të flisnim apo nuk na lejonin të flisnim.:” Vendbanime të arnautëve të besimit të krishterë në terenin serb në kohët e kaluara kishte kryesisht nëpër qytete si Prishtinë, Vidin., Novi Pazar,Krushevac,Prokuplje ,Nish dhe Çupri ( Acta Bulgariae polissimum ecclesiastica (Monumenta spectantia historiam Slavorum Meridionalium, vol. XXIII, 339). Këta paskan pas qenë tregëtarë dhe zanatlinj që erdhën në qytete ku kishte karakteristika katolike dubrovnikase. por kishte edhe andej e këndej të shpërndarë nëpër fshatra të cilët qenkan larguar për ti ikur dhunës së bashkëfisnorËve muhamedan apo të shpërndarë nga vetë turqit për qëllime politike. Në të gjitha ato vende shqiptarët e krishterë si edhe të krishterët tjerë ishin të shkelurit e perandorisë. Pra largë kufirit të ngushtë të Serbisë me Shqipërinë paska pas pasur shqiptarë e edha të krishterë (Pohimi serbe i një të vërtete e cila sa do që tentohej të mëshifej ajo iu ikte nga klishetë e përgatitur për botën perëndimore) .

Shqiptarët në Kaqanik paskan pas ardhur si plaçkitës në shek XVI-të ,të cilët i zënin pritë karavaneve ,dhe vritnin e plaçkisnin vetëm e vetë për të plaçkitur e të përkrahur nga turqit.(?)”Fakte” ,”fakte” të atilla që edhe historianin më të kujdesshëm Europian e çojnë në drejtim të gabuar.

“ Muhamedan në gjysmën e shekullit XIX-të ia arrijtën të i muslimanizojnë Serbet Katolik (?) në rrethin e Prizrenit ,Gjakovës dhe në disa vende të Kosovës,si dhe Serbet ortodoks që u shqiparizuan dhe u muslimanizuan në shekullin e XVIII-të. Një shkrim i gazetës “ Novine Çitalishta Beogradskog” nr.12.12 Mars 1848 shkruan:” Peshteri dhe Biori janë dy vende të vogla në mes të Shkodrës, Bijelo Poljes dhe Novi Pazarit ,vende ku nuk ka pushtet ,por vetëm me anë të forces së fiseve jetojnë ,ka shtëpi ku janë nese janë dy vëllezër njëri beson në Krisht e tjetri në Muhamed,njëri falet e tjetri kryqohet. Në disa shtëpi janë nga tre vëllezër dhe që të tretë mbahen për turqë,kurse babën e kanë Serb.dhe kështu djemtë falën karsi i ati kryqohet “. Procesi i muslimanizimit të Serbëve ortodoks paska pas filluar vonë në këto anë dhe në kushte shumë të vështira

E vërejtë mënyrën e “vajtimit” serb karshi botës në shekullin e kaluar. Por sot ata çka flasin për ne? Zoti e di. Por e dijnë edhe bashkëbiseduesit e serbëve, të cilët vetëm se pohojnë me krye duke i dëgjuar çpifjet serbe të cilat ende janë aktuale për botën.

E ne ,a mundemi që me ndërgjegje të plotë të dalim para botës e të themi :jo,nukështë e vërtetë se çka thonë serbet për ne.? Ku po e dijmë se çka po thonë serbët për ne? Po si me qenë aty:,sjelljet tona flasin dhe dokumentojnë dhe s`ka nevojë të jemi aty.

Fëmijët e dëbuar në Kosovë

UNICEF-i ka hartuar dhe botuar një raport ku kërkohet ndalimi i dëbimit të fëmijëve kosovarë nga vendet perëndimore. Shumë prej fëmijëve të dëbuar vuajnë nga traumatizimi, thuhet në studim.
Organizata e Kombeve të Bashkuara për mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve (UNICEF) kërkon ndalimin e dëbimit të fëmijëve në Kosovë. Çdo rast i familjeve, të cilëve u skadon e drejta e qëndrimit të mëtejshëm në Gjermani duhet të shqyrtohet në mënyrë të pavarur, sepse dëbimi i familjeve me fëmijë mund të ketë pasoja shumë të rënda shpirtërore dhe shëndetësore - në veçanti për fëmijët. Kështu u shpreh ekspertja për sociologji Verena Knaus, me rastin e prezantimit të mërkurën në Berlin të studimit të UNICEF-it "Vuajtja e Heshtur". Në të shumtën e rasteve dëbimi duhet të evitohet, sepse fëmijët dhe të rinjtë dëbohen në një vend të panjohur, ku  traumatizohen shumë shpejt.

Çdo i dyti fëmijë vuan

Në këtë studim janë marrë në pyetje gjatë verës së kaluar 164 fëmijë dhe të rinjë dhe 131 prindër, të cilët janë larguar në Kosovë në vitin 2010 nga Gjermania dhe Austria. Çdo i dyti fëmijë e përshkruan kthimin e tij në Kosovë si një prej përjetimeve më të rënda në jetë. Rreth 44 % e të rinjve të kthyer ka përjetuar depresione, ndërsa një e treta vuan nga simptomat post traumatike.

Më shumë se një e katërta e të anketuarve ka deklaruar madje se ka menduar të bëj edhe vetëvrasje. "Këto të dhëna i gjejmë vetëm në rastet ekstreme si për shembull menjëherë pas luftës apo pas katastrofave të rënda natyrore", thotë Knaus. Sipas një marrëveshjeje të miratuar mes Gjermanisë dhe Kosovës në vitin 2009, në Kosovë duhet të kthehen 12.000 pjesëtarë të minoriteteve, ndër ta 6.000 fëmijë. Ministria e Brendshme e Kosovës pohon se deri tani janë kthyer rreth 300 fëmijë. Në këtë studim thuhet se të kthyerit shumë shpesh kanë gjetur një gjendje të mjerueshme dhe kushte shumë të rënda për jetesë. Ata janë kthyer në një vend të panjohur.

Shumë kanë nevojë për trajtim mjekësor

Shumica prej fëmijëve të dëbuar kanë lindur në Gjermani, kanë shkuar këtu në shkolla dhe flasin vetëm gjuhën gjermane. Për shkak të traumave të përjetuara pas kthimit, shumë prej tyre kanë nevojë për trajtim mjekësor dhe terapi. Ndërkohë që në Kosovë ka vetëm gjashtë psikiatra për fëmijë, pohon deputeti ekologjist Tom Koenigs. Sipas tij, në Gjermani po ndodhin gjëra "absurde", sepse nga vendi largohen njerëzit që kanë dëshirë dhe janë të gatshëm për integrim.
Shumë prej tyre kanë ikur sërish nga Kosova dhe janë kthyer ilegalisht në Gjermani dhe nuk kanë mundur të integrohen në këtë vend. Ndërsa zëvendësshefi i UNICEF-it në Kosovë, Luciano Calestini, pohon se Gjermania ka investuar shumë para për shkollimin e kosovarëve të rinj, të cilët tani përpiqet t'i dëbojë nga vendi. Ai nënvizoi gjendjen shumë të rëndë ekonomike në Kosovë. Kosova ka aktualisht nivelin më të lartë të vdekjes së fëmijëve në Evropë, nivelin më të lartë të varfërisë dhe standardet më të ulëta të shkollimit. Edhe ai angazhohet për ndalimin e dëbimit të fëmijëve nga Gjermania. "Fëmijët në radhë të parë duhet të shikohen si fëmijë dhe jo si migrantë", theksoi Calestini.

Bahri Cani