SKANDAL KOMBETAR/ Zbardhen përgjimet greqisht të Janullatos me Vangjel Dulen: “Ne dhe Athina morëm garanci nga Rama”

Përkthimi i bisedës në shqip

Dule: Urime Hirësi për titullin qytetar nderi

Janullatos: Biri im ka 20 vite që pres më tepër se kaq

Dule: E vërtetë Hirësi por shqiptarët janë të pafe dhe të paudhë

Janullatos: Vangjel o bir, aty ku është i mbushur trupi me mikrobe, aty është më e lehtë që trupi të shembet

Dule: Eshtë katranosur. Na është sosur durimi Hirësi

Janullatos: Nuk kemi ardhur për ta adhjasur, por për t’nakatosur

Dule: Atdheu na thërret Hirësi

Janullatos: Misioni jot bir është të gatuash çorbën në enën që je futur

Dule: K’të mesazh e mora qartë edhe në Athinë

Janullatos: Delja e shëndoshë qëndron brenda tufës

Dule: Hirësi, nëse bariu e ndan tufën?!

Janullatos: Vangjel bir ki besim, ne dhe Athina morëm garanci prej tij

Komentet

Komente | Kthehu

Akomodimi i Rektorit të Përkohshëm dhe Premtimet e Realizuara Përgjysmë

 Merita Krasniq


Pesë muaj punë si ushtrues i detyrës së rektorit të UP-së nuk kanë mjaftuar për Anton Berishajn t’i përmbushë të gjitha zotimet e dhëna, ndërsa i kanë mbetur edhe dy muaj në këtë pozitë. Ai nuk e ka jetësuar premtimin për rishikimin e titujve akademikë të profesorëve por ka realizuar premtimin për bërjen publike të CV-ve. Ish drejtues të UP-së e profesorë nuk e lënë pa e kritikuar punën e deritashme të tij duke deklaruar që Berishaj nuk i ka zgjidhur problemet thelbësore por vetëm i ka minimizuar ato.

Roland Sylejmani, njëri prej studentëve iniciues të protestavepër largimin e ish-rektorit Ibrahim Gashi, e kishte marrë me gëzim lajmin për dorëheqjen e tij, e me entuziazëm edhe më të madh e priti zgjedhjen e menaxhmentit të përkohshëm.

Kishte pritje të mëdha nga profesori Anton Berishaj i cili e mori përkohësisht drejtimin e universitetit më të madh publik, por pesë muaj më vonë, Sylejmani, nuk është aq i kënaqur me punën e tij.

“Përveç publikimit të CV-ve në faqen e Universitetit nuk është se kemi parë hapa konkretë”, thotë Sylejmani për gazetën Jeta në Kosovë.

Ai dhe protestuesit tjerë kishin kërkuar inicimin e një grupi që do të hetonte doktoratat dhe titujt e dyshimtë të mësimdhënësve në Universitetin e Prishtinës “Hasan Prishtina”, por Sylemjani thotë të mos jetë realizuar ende kjo kërkesë.

Sylejmani megjithatë ka një dozë mirëkuptimi për menaxhmentin e ri pasi shfaq frikën se ish udhëheqësit e UP-së “po krijojnë probleme nga brenda”.

Në këtë drejtim, Sylejmani përmend rastin e protestave të administratës së UP-së në kërkim të pagave më të mëdha.

Në mars të këtij viti, kur Berishaj erdhi përkohësisht në krye të UP-së ishte në një kohë krize, dhe shumëkush e kishte vlerësuar këtë si akt guximi nga ana e tij. Pritej shumë nga ai, por më kryesorja ishte hetimi për avancimet e dyshimta të stafit akademik.

Një situatë e tillë ishte krijuar pas protestave dy javore të studentëve të cilët kërkonin largimin e ish-rektorit Gashi dhe tërë menaxhmentit të UPs-së. Këtyre protestave i kishte paraprirë skandali në media se ish-rektorti Gashi dhe disa profesorëve të UP-së kishin përdorur punime të publikuara në revista që dyshohet të jenë të rreme e të cilat më pas ishin shfrytëzuar për avancime në thirrje akademike.

Nën ndikimin e këtij skandali, Anton Berishaj, ushtrues i detyrës sërektorit të UP-së, me të marrë këtë pozitë kishte premtuar rishikim të titujve akademikë të profesorëve.

“Duam transparencë. Le të shihet kush çka ka bërë”, kishte deklaruar Berishaj në ditën e parë të punës së tij të filluar me 10 mars, duke iu referuar punës shkencore të profesorëve.

Ai kishte dhënë shumë premtime si publikimi i temave të masterit e doktoratës, publikimi i CV-ve të stafit akademik, dhe më kryesorja kishte premtuar rishikimin e titujve akademikë.

“Kjo (rishikimi i titujve akademikë) patjetër që do të ndodh...dhe ai grup punues apo grupe punuese nëse formohen do t’u caktohet një afat dhe do të raportojnë”, kishte deklaruar Berishaj me 10 mars.

Por, pasardhësi i Ibrahim Gashit nuk u qëndroi mbrapa të gjitha zotimeve të dhëna. Deri më tash vetëm është zgjeruar komisioni i cili ka pasur për detyrë rishikimin e titujve akademikë të profesorëve por ende nuk ka dalur ndonjë rekomandim apo vendim për ndonjë profesor nga ky komision.

Me 28 janar senati i UP-së kishte formuar Komisionin për vlerësimin e botimeve akademike i cili përbëhej nga profesorët Naser Zabeli, Agni Dika dhe Shaban Buza.

Dy ditë më vonë, më 30 janar, ish-rektori Ibrahim Gashi, pak para se të largohej nga kjo pozitë kishte deklaruar në emisionin Jeta në Kosovë se ishte formuar Këshilli Etik nën udhëheqjen e profesoreshës Myzafere Limani.

Por kjo e fundit e cila ishte e pranishme në këtë debat kishte deklaruar se ky këshill nuk është duke funksionuar dhe se ajo ishte vënë në dijeni se është në krye të këshilli tek pasi i kishte ardhur një zarf me anë të postës në Fakultetin ku ajo punon, atë të Elektroteknikës.

Dukagjin Pupovci, ekspert i çështjeve arsimore ka qenë ndër zërat kryesorë në opinion kundër mënyrës se si ish-rektori Ibrahim Gashi kishte përfituar nga punimet shkencore të botuara në revistat e rreme.

Pesë muaj më vonë, Pupovci thotë që menaxhmenti i ri i UP-së as që e ka hapur debatin për titujt akademikë dhe probleme të tjera, gjëra për të cilat ai në fillim kishte pritur se do të bëhen.

“Është pritur se do të hapet dialogu brenda Universitetit për çështje të rëndësishme siç janë korrupsioni akademik, mashtrimi me publikime në revista të dyshimta…por asgjë nga kjo nuk ndodhi”, thotë Pupovci.

“Në vend të lustrimit të vërtetë që i nevojitet UP-së, Berishaj zgjodhi rrugën më të lehtë të minimizimit të problemeve...pa bërë ndryshime thelbësore në të”, ka shtuar më tej Pupovci.

Lidhur me premtimin e ushtruesit të detyrës së rektorit, Anton Berishaj, për rishikimin e titujve akademikë, në rektorat kanë thënë se Komisioni i Etikës është në fazën e grumbullimit të të dhënave për publikimet e personelit akademik prej të cilave më pas do të dalin rekomandimet.

“Aktualisht është duke u punuar në grumbullimin e pjesës së mbetur të të dhënave në lidhje me publikimet dhe forumet ose vendet e publikimeve të të gjithë anëtarëve të personelit akademik”, thuhet në përgjigjen me shkrim nga Zyra për Informim e Rektoratit të UP-së.

“Menaxhmenti ka zgjeruar komisionin ekzistues edhe me anëtarë ndërkombëtarë që kanë kredenciale të dëshmuara në fushën e botimeve dhe në jetën universitare”, thuhet në një përgjigje të shkruar nga zyra për informim në rektorat.

Sipas Rektoratit, aktualisht janë duke u mbledhur të dhënat lidhur me publikimet e profesorëve. Pasi të jenë analizuar këto të dhëna, Senati i UP-së pritet të dalë me vendim të cilit do t’i paraprijë rekomandimi i Komisionit të Etikës.

Një përpjekje për ta shmangur avancimin e profesorëve në mënyrë të dyshimtë senati që kryesohet nga Berishaj, e ka bërë nëpërmjet miratimit të rregullores për procedurat vlerësuese të zgjedhjes dhe avancimit të stafit akademik.

Por rregullorja për të cilën gazeta Jeta në Kosovë kishte shkruar me 23 qershor, nuk ofronte zgjidhje pasi nuk kishte mekanizëm që ndalonte apo kontrollonte publikimin e punimeve edhe në revista të dyshimta nga stafi akademik i UP-së.

Leon Malazogu, anëtar i Këshillit Drejtues të UP-së, thotë të mos ketë pasur pritje të mëdha nga menaxhmenti i përkohshëm. Sipas tij, janë trashëguar shumë probleme nga ai i kaluari dhe për Berishajn “ka qenë e vështirë të punohet më shumë”.

“E vlerësoj performancën (e Berishajt) si solide në raport me sfidat”, thotë Malazogu.

Ndërsa për rishikimin e titujve akademikë, Malazogu e bën përgjegjës rektorin dhe senatin por jo edhe Këshillin Drejtues në të cilin bënë pjesë ai.

Muharrem Nitaj, i cili dha dorëheqje nga pozita e kryetarit të Këshillit Drejtues të UP-së dy ditë pas dorëheqjes së ish-rektorit Gashi, ka qenë kritik ndaj punës së deritashme të menaxhmentit.

“Atje jo vetëm që nuk janë realizuar pritjet, por ka ndodhur degradimi i skajshëm i UP-së”, ka thënë Nitaj.

Sipas tij, Berishaj nuk është dashur të bënte premtime pasi“ai ka shkuar si i pafuqishëm aty”.

“Por fatkeqësia është se ai është akomoduar si rektor e do të duhej veç t'i organizonte zgjedhjet dhe t'i menaxhonte funksionet vitale të UP-së”, thotë Nitaj.

“Berishaj bëri ca punë të mira”

Tre muaj pasi kishte ardhur në krye të universitetit më të madh publik, ushtruesi i detyrës së rektorit, Anton Berishaj, për herë të parë ua kishte mundësuar studentëve dhe qytetarëve të interesuar të shohin punën e secilit profesor.

Ai kishte arritur të publikonte CV-të e shumicës së profesorëve ndërsa i kishte bërë të qasshme për të gjithë punimet e temave të diplomës dhe masterit të stafit akademik.

CV-të e profesorëve janë online nëpër faqet e fakulteteve ku japin mësim këta profesorë, ndërsa sa i përket temave të masterit e doktoratës ato, sipas rektoratit, janë mbledhur në një hapësirë të veçantë nëpër bibliotekat e njësive akademike dhe të interesuarit mund t’u qasen atyre sipas nevojës.

Analisti Dukagjin Pupovci e sheh si veprim të mirë publikimin e CV-ve por shton se “rastet e mashtrimit me punime të dyshimta nuk zhbëhen me “lustrimin” e tyre ashtu siç ka ndodhur në UP”.

Megjithatë Pupovci ka një dozë mirëkuptimin për rektorin e përkohshëm.

“Ishte kohë fushate dhe u bënë veprime që ishin jashtë kontrollit të tij që tronditën universitetin, siç është, për shembull, zvogëlimi i pagesës së semestrave dhe konvikteve”, thotë Pupovci.

“Mbase Berishaj është ndjerë i stigmatizuar nga fakti se është udhëheqës i përkohshëm i institucionit dhe nuk ka dashur të bëjë veprime më radikale”, vlerëson ai.

Gjatë kohës së menaxhmentit të përkohshëm është ridizajnuar ueb-faqja e universitetit në nivelin qendror duke e bërë atë më të qasshme për studentët. Sipas rektoratit janë duke u bërë përpjekje që i njëjti model të instalohet edhe nëpër faqet e fakulteteve.

Mandati i përkohshëm i Anton Berishajt përfundon më 8 shtator.

Ndërkohë pritet të shpallet konkursi për rektor për pjesën e mbetur të këtij mandati që zgjat deri më 30 shtator 2016. Sipas statutit të UP-së, pozita e rektorit shpallet nga Këshilli Drejtues me konkurs publik në një afat prej pesëmbëdhjetë ditësh pasi të jetë konsultuar me rektorin.

Afrikanët shkaktojnë panik për Ebolan në Shqipëri

Shqipëria është duke e rimarrë veten pas një alarmi të rremë për virusin e Ebolas kur policia të martën arrestoi 38 emigrantë nga Eritrea në një vend malor dhe arrestoi dy të trafikues dyshimtë.

Frika për shpërthimin e virusit vdekjeprurës u shpërnda pasi mjekët në Vlorë, 145 kilometra në jug të Tiranës, i thanë mediave lokale se mostrat nga emigrantët afrikanë janë dërguar për testim në Institutin e Shëndetit Publik në Tiranë.

Silva Bino nga ky institut, e largoi frikën për një virus eventual.

“Nuk ka asgjë këtu”, tha ajo.

Ndërsa Eltar Deda nga Ministria e Shëndetësisë, tha për BIRN se emigrantët kanë marrë ndihmë mjekësore, por, sipas tij, nuk ka pasur nevojë për trajtim lidhur me Ebolan.

Shqipëria është përdorur shpesh si pikë transiti për emigrantët afrikanë në përpjekje për të arritur në Evropën perëndimore nga Greqia. Ata paguajnë banorët lokalë për t’i kontrabanduar nga kufiri me Greqinë drejt Malit të Zi në veri. Policia shqiptare zakonisht i ndalon ata për disa ditë, pastaj i lë të lirë.

Eritrea është një nga shtetet më të varfra në botë dhe është nën kontroll të regjimit shtypës. Megjithatë, vendi është mijëra kilometra larg vendeve të Afrikës perëndimore e cila është qendër e sëmundjes Ebola.

Inspektorati i Shëndetit i Shqipërisë ka ëkrkuar nga shqiptarët më 6 gusht që të mos udhëtojnë drejt Afrikës ndërsa qeveria ka shtuar kontrollet kufitare.

Aktualisht virusi Ebola është i pranishëm në katër shtete të Afrikës perëndimore: Guinea, Liberi, Nigeri dhe Sierra Leone.

Lexoni :
http://en.wikipedia.org/wiki/Ebola_virus_disease

References
^ Jump up to: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t "Ebola virus disease Fact sheet N°103". World Health Organization. March 2014. Retrieved 12 April 2014.
^ Jump up to: a b "2014 Ebola Virus Disease (EVD) outbreak in West Africa". WHO. Apr 21 2014. Retrieved 3 August 2014.
^ Jump up to: a b C.M. Fauquet (2005). Virus taxonomy classification and nomenclature of viruses; 8th report of the International Committee on Taxonomy of Viruses. Oxford: Elsevier/Academic Press. p. 648. ISBN 9780080575483.
^ Jump up to: a b "Ebola Viral Disease Outbreak — West Africa, 2014". CDC. June 27, 2014. Retrieved 26 June 2014.
^ Jump up to: a b c "CDC urges all US residents to avoid nonessential travel to Liberia, Guinea, and Sierra Leone because of an unprecedented outbreak of Ebola.". CDC. July 31, 2014. Retrieved 2 August 2014.
^ Jump up to: a b "Outbreak of Ebola in Guinea, Liberia, and Sierra Leone". CDC. August 4, 2014. Retrieved 5 August 2014.
Jump up ^ "Ebola virus disease, West Africa – update 8 August 2014". WHO. 8 August 2014. Retrieved 8 August 2014.
Jump up ^ "Ebola Hemorrhagic Fever: Signs and Symptoms". United States Centers for Disease Control and Prevention.
^ Jump up to: a b c d e f Gatherer D (2014). "The 2014 Ebola virus disease outbreak in West Africa". J. Gen. Virol. 95 (Pt 8): 1619–1624. doi:10.1099/vir.0.067199-0. PMID 24795448.
^ Jump up to: a b c d "Ebola Hemorrhagic Fever Signs and Symptoms". CDC. January 28, 2014. Retrieved 2 August 2014.
^ Jump up to: a b c Hoenen T, Groseth A, Falzarano D, Feldmann H (May 2006). "Ebola virus: unravelling pathogenesis to combat a deadly disease". Trends in Molecular Medicine 12 (5): 206–215. doi:10.1016/j.molmed.2006.03.006. PMID 16616875.
Jump up ^ "Ebola Virus, Clinical Presentation". Medscape. Retrieved 2012-07-30.
^ Jump up to: a b Simpson DIH (1977). "Marburg and Ebola virus infections: a guide for their diagnosis, management, and control" (PDF). WHO Offset Publication No. 36. p. 10f.
Jump up ^ Fisher-Hoch SP, Platt GS, Neild GH, Southee T, Baskerville A, Raymond RT, Lloyd G, Simpson DI (1985). "Pathophysiology of shock and hemorrhage in a fulminating viral infection (Ebola)". J. Infect. Dis. 152 (5): 887–894. doi:10.1093/infdis/152.5.887. PMID 4045253.
Jump up ^ Kuhn JH, Becker S, Ebihara H, Geisbert TW, Johnson KM, Kawaoka Y, Lipkin WI, Negredo AI, Netesov SV, Nichol ST, Palacios G, Peters CJ, Tenorio A, Volchkov VE, Jahrling PB (2010). "Proposal for a revised taxonomy of the family Filoviridae: Classification, names of taxa and viruses, and virus abbreviations". Archives of Virology 155 (12): 2083–103. doi:10.1007/s00705-010-0814-x. PMC 3074192. PMID 21046175.
^ Jump up to: a b c "Ebola Hemorrhagic Fever Prevention". CDC. July 31, 2014. Retrieved 2 August 2014.
^ Jump up to: a b "CDC Telebriefing on Ebola outbreak in West Africa". CDC. July 28, 2014. Retrieved 3 August 2014.
Jump up ^ Jaax N, Jahrling P, Geisbert T, Geisbert J, Steele K, McKee K, Nagley D, Johnson E, Jaax G, Peters C (Dec 1995). "Transmission of Ebola virus (Zaire strain) to uninfected control monkeys in a biocontainment laboratory". Lancet 346 (8991–8992): 1669–1671. doi:10.1016/S0140-6736(95)92841-3. ISSN 0140-6736. PMID 8551825.
Jump up ^ Jaax NK, Davis KJ, Geisbert TJ, Vogel P, Jaax GP, Topper M, Jahrling PB (Feb 1996). "Timed appearance of lymphocytic choriomeningitis virus after gastric inoculation of mice". Archives of pathology & laboratory medicine 120 (2): 140–155. ISSN 0003-9985. PMID 8712894.
Jump up ^ Harden, Blaine (2001-02-18). "Dr. Matthew's Passion". New York Times Magazine. Retrieved 2008-02-25.
Jump up ^ Mayo Clinic Staff. "Ebola virus and Marburg virus: Causes". Mayo Clinic.
Jump up ^ Lashley, Felissa R.; Durham, Jerry D., eds. (2007). Emerging infectious diseases trends and issues (2nd ed.). New York: Springer. p. 141. ISBN 9780826103505.
Jump up ^ Alan J. Magill, G. Thomas Strickland, James H. Maguire, Edward T Ryan, Tom Solomon, ed. (2013). Hunter's tropical medicine and emerging infectious disease (9th ed.). London, New York: Elsevier. pp. 170–172. OCLC 822525408.
Jump up ^ Johnson E, Jaax N, White J, Jahrling P (Aug 1995). "Lethal experimental infections of rhesus monkeys by aerosolized Ebola virus". International journal of experimental pathology 76 (4): 227–236. ISSN 0959-9673. PMC 1997182. PMID 7547435.
Jump up ^ Leffel EK, Reed DS (2004). "Marburg and Ebola viruses as aerosol threats". Biosecurity and bioterrorism : biodefense strategy, practice, and science 2 (3): 186–191. doi:10.1089/bsp.2004.2.186. ISSN 1538-7135. PMID 15588056.
Jump up ^ Weingartl HM, Embury-Hyatt C, Nfon C, Leung A, Smith G, Kobinger G (2012). "Transmission of Ebola virus from pigs to non-human primates". Sci Rep 2: 811. doi:10.1038/srep00811. PMC 3498927. PMID 23155478.
Jump up ^ Gonzalez JP, Pourrut X, Leroy E (2007). "Ebolavirus and other filoviruses". Current topics in microbiology and immunology. Current Topics in Microbiology and Immunology 315: 363–387. doi:10.1007/978-3-540-70962-6_15. ISBN 978-3-540-70961-9. PMID 17848072.
Jump up ^ Williams E. "African monkey meat that could be behind the next HIV". Health News - Health & Families. The Independent. "25 people in Bakaklion, Cameroon killed due to eating of ape"
Jump up ^ "Fruit bats may carry Ebola virus". BBC News. 2005-12-11. Retrieved 2008-02-25.
^ Jump up to: a b c Pourrut X, Kumulungui B, Wittmann T, Moussavou G, Délicat A, Yaba P, Nkoghe D, Gonzalez JP, Leroy EM (2005). "The natural history of Ebola virus in Africa". Microbes and infection / Institut Pasteur 7 (7–8): 1005–1014. doi:10.1016/j.micinf.2005.04.006. PMID 16002313.
Jump up ^ Swanepoel R, Leman PA, Burt FJ, Zachariades NA, Braack LE, Ksiazek TG, Rollin PE, Zaki SR, Peters CJ (Oct 1996). "Experimental inoculation of plants and animals with Ebola virus". Emerging Infectious Diseases 2 (4): 321–325. doi:10.3201/eid0204.960407. ISSN 1080-6040. PMC 2639914. PMID 8969248.
Jump up ^ Leroy EM, Kumulungui B, Pourrut X, Rouquet P, Hassanin A, Yaba P, Délicat A, Paweska JT, Gonzalez JP, Swanepoel R (2005). "Fruit bats as reservoirs of Ebola virus". Nature 438 (7068): 575–576. Bibcode:2005Natur.438..575L. doi:10.1038/438575a. PMID 16319873.
Jump up ^ Pourrut X, Délicat A, Rollin PE, Ksiazek TG, Gonzalez JP, Leroy EM (2007). "Spatial and temporal patterns of Zaire ebolavirus antibody prevalence in the possible reservoir bat species". The Journal of infectious diseases. Suppl 2 (s2): S176–S183. doi:10.1086/520541. PMID 17940947.
^ Jump up to: a b Starkey, Jerome (5 April 2014). "90 killed as fruit bats spread Ebola virus across West Africa". The Times. Retrieved 5 April 2014.
Jump up ^ Olival KJ, Islam A, Yu M, Anthony SJ, Epstein JH, Khan SA, Khan SU, Crameri G, Wang LF, Lipkin WI, Luby SP, Daszak P (2013). "Ebola virus antibodies in fruit bats, bangladesh". Emerging Infect. Dis. 19 (2): 270–3. doi:10.3201/eid1902.120524. PMC 3559038. PMID 23343532.
Jump up ^ Morvan JM, Deubel V, Gounon P, Nakouné E, Barrière P, Murri S, Perpète O, Selekon B, Coudrier D, Gautier-Hion A, Colyn M, Volehkov V (1999). "Identification of Ebola virus sequences present as RNA or DNA in organs of terrestrial small mammals of the Central African Republic". Microbes and Infection 1 (14): 1193–1201. doi:10.1016/S1286-4579(99)00242-7. PMID 10580275.
Jump up ^ Peterson AT, Bauer JT, Mills JN (2004). "Ecologic and Geographic Distribution of Filovirus Disease". Emerging Infectious Diseases 10 (1): 40–47. doi:10.3201/eid1001.030125. PMC 3322747. PMID 15078595.
Jump up ^ "Guinea Ebola outbreak: Bat-eating banned to curb virus". BBC News. Retrieved 17 August, 2014.
Jump up ^ Pringle, C. R. (2005). "Order Mononegavirales". In Fauquet, C. M.; Mayo, M. A.; Maniloff, J.; Desselberger, U.; Ball, L. A. Virus Taxonomy – Eighth Report of the International Committee on Taxonomy of Viruses. San Diego, US: Elsevier/Academic Press. pp. 609–614. ISBN 0-12-370200-3
^ Jump up to: a b Kiley MP, Bowen ET, Eddy GA, Isaäcson M, Johnson KM, McCormick JB, Murphy FA, Pattyn SR, Peters D, Prozesky OW, Regnery RL, Simpson DI, Slenczka W, Sureau P, van der Groen G, Webb PA, Wulff H (1982). "Filoviridae: A taxonomic home for Marburg and Ebola viruses?". Intervirology 18 (1–2): 24–32. doi:10.1159/000149300. PMID 7118520.
^ Jump up to: a b Geisbert TW, Jahrling PB (1995). "Differentiation of filoviruses by electron microscopy". Virus research 39 (2–3): 129–150. doi:10.1016/0168-1702(95)00080-1. PMID 8837880.
Jump up ^ Feldmann, H.; Geisbert, T. W.; Jahrling, P. B.; Klenk, H.-D.; Netesov, S. V.; Peters, C. J.; Sanchez, A.; Swanepoel, R.; Volchkov, V. E. (2005). "Family Filoviridae". In Fauquet, C. M.; Mayo, M. A.; Maniloff, J.; Desselberger, U.; Ball, L. A. Virus Taxonomy – Eighth Report of the International Committee on Taxonomy of Viruses. San Diego, US: Elsevier/Academic Press. pp. 645–653. ISBN 0-12-370200-3
Jump up ^ Smith, Tara (2005). Ebola (Deadly Diseases and Epidemics). Chelsea House Publications. ISBN 0-7910-8505-8.
Jump up ^ Sullivan N, Yang ZY, Nabel GJ (2003). "Ebola Virus Pathogenesis: Implications for Vaccines and Therapies" (Free full text). Journal of Virology 77 (18): 9733–9737. doi:10.1128/JVI.77.18.9733-9737.2003. PMC 224575. PMID 12941881.
Jump up ^ "Ebola Hemorrhagic Fever Diagnosis". CDC. January 28, 2014. Retrieved 3 August 2014.
Jump up ^ Grolla A, Lucht A, Dick D, Strong JE, Feldmann H (2005). "Laboratory diagnosis of Ebola and Marburg hemorrhagic fever". Bull Soc Pathol Exot 98 (3): 205–9. PMID 16267962.
Jump up ^ Büchen-Osmond, Cornelia (2006-04-25). "ICTVdB Virus Description – 01.025.0.02. Ebolavirus". International Committee on Taxonomy of Viruses. Retrieved 2009-06-02.
Jump up ^ Suzuki Y, Gojobori T (1997). "The origin and evolution of Ebola and Marburg viruses". Molecular Biology and Evolution 14 (8): 800–6. doi:10.1093/oxfordjournals.molbev.a025820. PMID 9254917.
Jump up ^ Taylor DJ, Leach RW, Bruenn J (2010). "Filoviruses are ancient and integrated into mammalian genomes". BMC Evolutionary Biology 10: 193. doi:10.1186/1471-2148-10-193. PMC 2906475. PMID 20569424.
Jump up ^ Taylor DJ, Dittmar K, Ballinger MJ, Bruenn JA (2011). "Evolutionary maintenance of filovirus-like genes in bat genomes". BMC Evolutionary Biology 11: 336. doi:10.1186/1471-2148-11-336. PMC 3229293. PMID 22093762.
Jump up ^ Longo, DL; Kasper, DL; Jameson, JL; Fauci, AS; Hauser, SL; Loscalzo, J, eds. (2012). "Chapter 197". Harrison's Principles of Internal Medicine (18th ed.). McGraw-Hill. ISBN 0-07-174889-X.
Jump up ^ Gear JH (1989). "Clinical aspects of African viral hemorrhagic fevers". Reviews of infectious diseases. 11 Suppl 4: S777–S782. doi:10.1093/clinids/11.supplement_4.s777. PMID 2665013.
Jump up ^ Gear JH, Ryan J, Rossouw E (1978). "A consideration of the diagnosis of dangerous infectious fevers in South Africa". South African medical journal = Suid-Afrikaanse tydskrif vir geneeskunde 53 (7): 235–237. PMID 565951.
Jump up ^ Grolla A, Lucht A, Dick D, Strong JE, Feldmann H (2005). "Laboratory diagnosis of Ebola and Marburg hemorrhagic fever". Bulletin de la Societe de pathologie exotique (1990) 98 (3): 205–209. PMID 16267962.
Jump up ^ Bogomolov BP (1998). "Differential diagnosis of infectious diseases with hemorrhagic syndrome". Terapevticheskii arkhiv 70 (4): 63–68. PMID 9612907.
^ Jump up to: a b Centers for Disease Control and Prevention and World Health Organization (1998). Infection Control for Viral Haemorrhagic Fevers in the African Health Care Setting (PDF). Atlanta, Georgia, US: Centers for Disease Control and Prevention. Retrieved 2013-02-08.
Jump up ^ Ebola Virus: Symptoms, Treatment, and Prevention
Jump up ^ Sompayrac, Lauren (2002). How pathogenic viruses work (3. print. ed.). Boston: Jones and Bartlett Publishers. p. 87. ISBN 9780763720827.
Jump up ^ Alazard-Dany N, Ottmann Terrangle M, Volchkov V (2006). "[Ebola and Marburg viruses: the humans strike back]". Med Sci (Paris) (in French) 22 (4): 405–10. doi:10.1051/medsci/2006224405. PMID 16597410.
Jump up ^ Special Pathogens Branch CDC (2008-01-14). "Known Cases and Outbreaks of Ebola Hemorrhagic Fever". Center for Disease Control and Prevention. Retrieved 2008-08-02.
Jump up ^ Schultz, edited by Kristi Koenig, Carl (2009). Koenig and Schultz's disaster medicine : comprehensive principles and practices. Cambridge: Cambridge University Press. p. 209. ISBN 9780521873673.
Jump up ^ Lewis1, David (Jul 30, 2014). "Liberia shuts schools, considers quarantine to curb Ebola". Reuters. Retrieved 3 August 2014.
Jump up ^ Hoenen T, Groseth A, Feldmann H (July 2012). "Current ebola vaccines". Expert Opinion on Biological Therapy 12 (7): 859–72. doi:10.1517/14712598.2012.685152. PMC 3422127. PMID 22559078.
^ Jump up to: a b Choi JH, Croyle MA (December 2013). "Emerging targets and novel approaches to Ebola virus prophylaxis and treatment". BioDrugs 27 (6): 565–83. doi:10.1007/s40259-013-0046-1. PMID 23813435.
Jump up ^ Xu L, Sanchez A, Yang Z, Zaki SR, Nabel EG, Nichol ST, Nabel GJ (1998). "Immunization for Ebola virus infection". Nature Medicine 4 (1): 37–42. doi:10.1038/nm0198-037. PMID 9427604.
^ Jump up to: a b Sullivan NJ, Geisbert TW, Geisbert JB, Xu L, Yang ZY, Roederer M, Koup RA, Jahrling PB, Nabel GJ (2003). "Accelerated vaccination for Ebola virus haemorrhagic fever in non-human primates". Nature 424 (6949): 681–684. doi:10.1038/nature01876. PMID 12904795.
Jump up ^ Geisbert TW, Daddario-Dicaprio KM, Geisbert JB, Reed DS, Feldmann F, Grolla A, Ströher U, Fritz EA, Hensley LE, Jones SM, Feldmann H (2008). "Vesicular stomatitis virus-based vaccines protect nonhuman primates against aerosol challenge with Ebola and Marburg viruses". Vaccine 26 (52): 6894–6900. doi:10.1016/j.vaccine.2008.09.082. PMC 3398796. PMID 18930776.
Jump up ^ Geisbert TW, Daddario-Dicaprio KM, Lewis MG, Geisbert JB, Grolla A, Leung A, Paragas J, Matthias L, Smith MA, Jones SM, Hensley LE, Feldmann H, Jahrling PB (2008). "Vesicular Stomatitis Virus-Based Ebola Vaccine is Well-Tolerated and Protects Immunocompromised Nonhuman Primates". In Kawaoka, Yoshihiro. PLoS Pathogens 4 (11): e1000225. doi:10.1371/journal.ppat.1000225. PMC 2582959. PMID 19043556.
Jump up ^ Geisbert TW, Geisbert JB, Leung A, Daddario-DiCaprio KM, Hensley LE, Grolla A, Feldmann H (2009). "Single-Injection Vaccine Protects Nonhuman Primates against Infection with Marburg Virus and Three Species of Ebola Virus". Journal of Virology 83 (14): 7296–7304. doi:10.1128/JVI.00561-09. PMC 2704787. PMID 19386702.
Jump up ^ Warfield KL, Swenson DL, Olinger GG, Kalina WV, Aman MJ, Bavari S (2007). "Ebola Virus‐Like Particle–Based Vaccine Protects Nonhuman Primates against Lethal Ebola Virus Challenge". The Journal of Infectious Diseases 196: S430–S437. doi:10.1086/520583. PMID 17940980.
^ Jump up to: a b Oplinger, Anne A. (2003-11-18). NIAID Ebola vaccine enters human trial. Bio-Medicine.
^ Jump up to: a b "Ebola/Marburg Vaccine Development" (Press release). National Institute of Allergy and Infectious Diseases. 2008-09-15.
Jump up ^ Martin JE, Sullivan NJ, Enama ME, Gordon IJ, Roederer M, Koup RA, Bailer RT, Chakrabarti BK, Bailey MA, Gomez PL, Andrews CA, Moodie Z, Gu L, Stein JA, Nabel GJ, Graham BS (2006). "A DNA Vaccine for Ebola Virus is Safe and Immunogenic in a Phase I Clinical Trial". Clinical and Vaccine Immunology 13 (11): 1267–1277. doi:10.1128/CVI.00162-06. PMC 1656552. PMID 16988008.
Jump up ^ Bush, L (2005). "Crucell and NIH sign Ebola vaccine manufacturing contract". Pharmaceutical Technology 29: 28.
Jump up ^ Jones SM, Feldmann H, Ströher U, Geisbert JB, Fernando L, Grolla A, Klenk HD, Sullivan NJ, Volchkov VE, Fritz EA, Daddario KM, Hensley LE, Jahrling PB, Geisbert TW (2005). "Live attenuated recombinant vaccine protects nonhuman primates against Ebola and Marburg viruses". Nature Medicine 11 (7): 786–790. doi:10.1038/nm1258. PMID 15937495.
Jump up ^ Phoolcharoen W, Dye JM, Kilbourne J, Piensook K, Pratt WD, Arntzen CJ, Chen Q, Mason HS, Herbst-Kralovetz MM (2011). "A nonreplicating subunit vaccine protects mice against lethal Ebola virus challenge". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 108 (51): 20695–700. Bibcode:2011PNAS..10820695P. doi:10.1073/pnas.1117715108. PMC 3251076. PMID 22143779. Lay summary – BBC News.
Jump up ^ "Canadian Press". CBCNews (Canadian Broadcasting Corporation (CBC)). 20 March 2009. Retrieved 2 August 2014.
Jump up ^ Tuffs A (2009). "Experimental vaccine may have saved Hamburg scientist from Ebola fever". BMJ 338: b1223. doi:10.1136/bmj.b1223. PMID 19307268.
Jump up ^ Feldmann H, Jones SM, Daddario-DiCaprio KM, Geisbert JB, Ströher U, Grolla A, Bray M, Fritz EA, Fernando L, Feldmann F, Hensley LE, Geisbert TW (2007). "Effective Post-Exposure Treatment of Ebola Infection". PLoS Pathogens 3 (1): e2. doi:10.1371/journal.ppat.0030002. PMC 1779298. PMID 17238284.
Jump up ^ Geisbert TW, Daddario-DiCaprio KM, Williams KJ, Geisbert JB, Leung A, Feldmann F, Hensley LE, Feldmann H, Jones SM (2008). "Recombinant Vesicular Stomatitis Virus Vector Mediates Postexposure Protection against Sudan Ebola Hemorrhagic Fever in Nonhuman Primates". Journal of Virology 82 (11): 5664–5668. doi:10.1128/JVI.00456-08. PMC 2395203. PMID 18385248.
Jump up ^ Bausch DG, Feldmann H, Geisbert TW, Bray M, Sprecher AG, Boumandouki P, Rollin PE, Roth C (2007). "Outbreaks of Filovirus Hemorrhagic Fever: Time to Refocus on the Patient". The Journal of Infectious Diseases 196: S136–S141. doi:10.1086/520542. PMID 17940941.
Jump up ^ Jeffs B (2006). "A clinical guide to viral haemorrhagic fevers: Ebola, Marburg and Lassa". Tropical Doctor 36 (1): 1–4. doi:10.1258/004947506775598914. PMID 16483416.
Jump up ^ Nkoghé D, Formenty P, Nnégué S, Mvé MT, Hypolite I, Léonard P, Leroy E (2004). "Practical guidelines for the management of Ebola infected patients in the field". Medecine tropicale : revue du Corps de sante colonial 64 (2): 199–204. PMID 15460155.
Jump up ^ "Sierra Leone Is Epicenter of Ebola as Guinea Clinic Shut". 2014-06-08. Retrieved 2014-07-30.
Jump up ^ Briggs, Helen (7 August 2014) Ebola: Experimental drugs and vaccines BBC News, Health, Retrieved 8 August 2014
Jump up ^ Alexander Gaffney for Regulatory Affairs Professionals Society News. 07 August 2014. Regulatory Explainer: What You Need to Know About the Regulation of Ebola Treatments
^ Jump up to: a b Pollack, Andrew (7 August 2014) Second Drug Is Allowed for Treatment of Ebola The New York Times, Retrieved 8 August 2014
Jump up ^ "Three leading Ebola experts call for release of experimental drug". Los Angeles Times. August 6, 2014.
Jump up ^ "In Ebola Outbreak, Who Should Get Experimental Drug?". The New York Times. August 8, 2014.
Jump up ^ Dennis Thompson via WebMD News from HealthDay. August 12, 2014 WHO Experts Give Nod to Using Untested Ebola Drugs: Move would be justified in 'particular circumstances' of current outbreak, ethicists say
Jump up ^ "Ethical considerations for use of unregistered interventions for Ebola viral disease (EVD)". World Health Organization. 12 August 2014.
Jump up ^ "Who, What, Why: How many people infected with ebola die?". BBC News. 2014-08-09.
Jump up ^ Hewlett, Barry; Hewlett, Bonnie (2007). Ebola, Culture and Politics: The Anthropology of an Emerging Disease. Cengage Learning. p. 103. Retrieved 31 July 2014.
Jump up ^ "Ebola hemorrhagic fever in Zaire, 1976". Bulletin of the World Health Organization 56 (6): 271. 1978. Retrieved 4 August 2014.
Jump up ^ "Ebola hemorrhagic fever in Zaire, 1976". Bulletin of the World Health Organization 56 (6): 271. 1978. Retrieved 4 August 2014.
Jump up ^ "Ebola virus disease". Retrieved 15 August 2014.
Jump up ^ "Mystery DR Congo fever kills 100". BBC News. 2007-08-31. Retrieved 2008-02-25.
Jump up ^ Formenty, P.; Libama, F.; Epelboin, A.; Allarangar, Y.; Leroy, E.; Moudzeo, H.; Tarangonia, P.; Molamou, A.; Lenzi, M.; Ait-Ikhlef, K.; Hewlett, B.; Roth, C.; Grein, T. (2003). "Outbreak of Ebola hemorrhagic fever in the Republic of the Congo, 2003: a new strategy?". Medecine tropicale : revue du Corps de sante colonial How did the Ebola river get its name? What is the origin of the word Ebola? I am wondering what is the origin of the word "Ebola". I understand that the Ebolavirus (Ebola virus) got its name from the Ebola river, but I am wondering how the river got its name. What is the origin and meaning of the word Ebola? What language does it originate from? 63 (3): 291–295. PMID 14579469. edit
Jump up ^ "Ebola Outbreak Confirmed in Congo". NewScientist.com. 2007-09-11. Retrieved 2008-02-25.
Jump up ^ Ebola outbreak in Congo. CDC news. 2007-09-12. Retrieved 2009-05-31.
Jump up ^ "Mystery DR Congo fever kills 100". BBC News. 2007-08-31. Retrieved 2008-02-25.
Jump up ^ "Uganda: Deadly Ebola Outbreak Confirmed – UN". UN News Service. 2007-11-30. Retrieved 2008-02-25.
Jump up ^ "DRC Confirms Ebola Outbreak". Voanews.com. Retrieved 2013-04-15.
Jump up ^ "WHO | Ebola outbreak in Democratic Republic of Congo". Who.int. 2012-08-17. Retrieved 2013-04-15.
Jump up ^ "WHO | Ebola outbreak in Democratic Republic of Congo – update". Who.int. 2012-08-21. Retrieved 2013-04-15.
Jump up ^ Castillo M (2012). Ebola virus claims 31 lives in Democratic Republic of the Congo. United States: CBS News. Retrieved 14 September 2012.
Jump up ^ "Guidelines for Evaluation of US Patients Suspected of Having Ebola Virus Disease". CDC. August 1, 2014. Retrieved 5 August 2014.
Jump up ^ Grady, Denise; Sheri Fink (2014-08-09). "Tracing Ebola’s Breakout to an African 2-Year-Old". The New York Times. ISSN 0362-4331. Retrieved 2014-08-10.
Jump up ^ "Outbreak of Ebola in Guinea and Liberia". Centers for Disease Control and Prevention. Retrieved 13 April 2014.
Jump up ^ World Health Organization (2014-04-07). "Ebola virus disease, West Africa (Situation as of 7 April 2014) - Guinea". ReliefWeb.
Jump up ^ "Ebola virus disease, West Africa". World Health Organization Regional Office for Africa. 2014-07-31.
Jump up ^ "WHO raises global alarm over Ebola outbreak". CBS. Retrieved 8 August 2014.
Jump up ^ "Ebola epidemic in West Africa declared a health emergency". Big News Network.com. Retrieved 8 August 2014.
Jump up ^ "Using a Tactic Unseen in a Century, Countries Cordon Off Ebola-Racked Areas". NYTimes. Retrieved 13 August 2014.
Jump up ^ "Emory Healthcare statement and letter to the Emory Community". Emory Healthcare Statement. Emory University. 2014-08-01.
Jump up ^ Stanglin D (2014-08-01). "2 American Ebola patients head to USA". USA Today.
Jump up ^ Botelho G, Brumfield B, Carter CJ (2014-08-02). "Ebola coming to U.S, as Atlanta hospital prepares". CNN.com.
Jump up ^ Harf M (2014-08-01). "Medical Evacuations of Two U.S. Citizens From West Africa". Press Statement. U.S. Department of State.
Jump up ^ "US allays Ebola fears as doctors flown home for treatment". Atlanta News.Net. Retrieved 2 August 2014.
^ Jump up to: a b Brown R (2014-07-17). "The virus detective who discovered Ebola in 1976". News Magazine. BBC News.
Jump up ^ Bennett D, Brown D (May 1995). "Ebola virus". BMJ (Clinical research ed.) 310 (6991): 1344–1345. doi:10.1136/bmj.310.6991.1344. PMC 2549737. PMID 7787519.
Jump up ^ King JW (2008-04-02). "Ebola Virus". eMedicine. WebMd. Retrieved 2008-10-06.
^ Jump up to: a b c Preston, Richard (1994). The Hot Zone. New York: Random House. p. 300. ISBN 978-0679437840.
Jump up ^ McCormick & Fisher-Hoch 1999, pp. 277–279
Jump up ^ Waterman, Tara (1999). Ebola Reston Outbreaks. Stanford University. Retrieved 2008-08-02.
Jump up ^ McCormick & Fisher-Hoch 1999, pp. 298–299
Jump up ^ Borio L, Inglesby T, Peters CJ, Schmaljohn AL, Hughes JM, Jahrling PB, Ksiazek T, Johnson KM, Meyerhoff A, O'Toole T, Ascher MS, Bartlett J, Breman JG, Eitzen EM, Hamburg M, Hauer J, Henderson DA, Johnson RT, Kwik G, Layton M, Lillibridge S, Nabel GJ, Osterholm MT, Perl TM, Russell P, Tonat K (2002). "Hemorrhagic fever viruses as biological weapons: medical and public health management". Journal of the American Medical Association 287 (18): 2391–405. doi:10.1001/jama.287.18.2391. PMID 11988060.
Jump up ^ Salvaggio MR, Baddley JW (2004). "Other viral bioweapons: Ebola and Marburg hemorrhagic fever". Dermatologic clinics 22 (3): 291–302, vi. doi:10.1016/j.det.2004.03.003. PMID 15207310.
Jump up ^ Rouquet P, Froment JM, Bermejo M, Kilbourn A, Karesh W, Reed P, Kumulungui B, Yaba P, Délicat A, Rollin PE, Leroy EM (Feb 2005). "Wild animal mortality monitoring and human Ebola outbreaks, Gabon and Republic of Congo, 2001–2003" (Free full text). Emerging Infectious Diseases 11 (2): 283–290. doi:10.3201/eid1102.040533. ISSN 1080-6040. PMC 3320460. PMID 15752448.
^ Jump up to: a b Leroy EM, Rouquet P, Formenty P, Souquière S, Kilbourne A, Froment JM, Bermejo M, Smit S, Karesh W, Swanepoel R, Zaki SR, Rollin PE (2004). "Multiple Ebola virus transmission events and rapid decline of central African wildlife". Science 303 (5656): 387–390. Bibcode:2004Sci...303..387L. doi:10.1126/science.1092528. PMID 14726594.
Jump up ^ Choi JH, Croyle MA (2013). "Emerging targets and novel approaches to Ebola virus prophylaxis and treatment". BioDrugs 27 (6): 565–83. doi:10.1007/s40259-013-0046-1. PMID 23813435.
Jump up ^ Ebola 'kills over 5,000 gorillas'. BBC. 2006-12-08. Retrieved 2009-05-31.
Jump up ^ Formenty P, Boesch C, Wyers M, Steiner C, Donati F, Dind F, Walker F, Le Guenno B (1999). "Ebola virus outbreak among wild chimpanzees living in a rain forest of Côte d'Ivoire". The Journal of infectious diseases. 179. Suppl 1 (s1): S120–S126. doi:10.1086/514296. PMID 9988175.
Jump up ^ Weingartl HM, Nfon C, Kobinger G (2013). "Review of Ebola virus infections in domestic animals". Dev Biol (Basel) 135: 211–8. doi:10.1159/000178495. PMID 23689899.
^ Jump up to: a b Johansen LM, Brannan JM, Delos SE, Shoemaker CJ, Stossel A, Lear C, Hoffstrom BG, Dewald LE, Schornberg KL, Scully C, Lehár J, Hensley LE, White JM, Olinger GG (2013). "FDA-approved selective estrogen receptor modulators inhibit Ebola virus infection". Sci Transl Med 5 (190): 190ra79. doi:10.1126/scitranslmed.3005471. PMC 3955358. PMID 23785035. Lay summary – Healthline Networks, Inc.
Jump up ^ Gehring, G.; Rohrmann, K.; Atenchong, N.; Mittler, E.; Becker, S.; Dahlmann, F.; Pohlmann, S.; Vondran, F. W. R.; David, S.; Manns, M. P.; Ciesek, S.; von Hahn, T. (2014). "The clinically approved drugs amiodarone, dronedarone and verapamil inhibit filovirus cell entry". Journal of Antimicrobial Chemotherapy 69 (8): 2123–2131. doi:10.1093/jac/dku091. ISSN 0305-7453. PMID 24710028.
Jump up ^ Mupapa K, Massamba M, Kibadi K, Kuvula K, Bwaka A, Kipasa M, Colebunders R, Muyembe-Tamfum JJ (1999). "Treatment of Ebola Hemorrhagic Fever with Blood Transfusions from Convalescent Patients". The Journal of Infectious Diseases 179: S18–S23. doi:10.1086/514298. PMID 9988160.
Jump up ^ Feldmann H, Geisbert TW (2011). "Ebola haemorrhagic fever". The Lancet 377 (9768): 849–862. doi:10.1016/S0140-6736(10)60667-8. PMID 21084112.
Jump up ^ Saphire EO (2013). "An update on the use of antibodies against the filoviruses". Immunotherapy 5 (11): 1221–33. doi:10.2217/imt.13.124. PMID 24188676.
Jump up ^ "Experimental drug likely saved Ebola patients". CNN. August 4, 2014.
Jump up ^ "Mystery Ebola virus serum manufactured by San Diego firm". Los Angeles Times. August 4, 2014.
Jump up ^ Spanish Priest Dies of Ebola Despite Z-Mapp Treatment
Jump up ^ Ethical Issues In Using An Experimental Ebola Drug
Jump up ^ Geisbert TW, Lee AC, Robbins M, Geisbert JB, Honko AN, Sood V, Johnson JC, de Jong S, Tavakoli I, Judge A, Hensley LE, Maclachlan I (2010). "Postexposure protection of non-human primates against a lethal Ebola virus challenge with RNA interference: A proof-of-concept study". The Lancet 375 (9729): 1896–1905. doi:10.1016/S0140-6736(10)60357-1. PMID 20511019.
Jump up ^ Warren TK, Warfield KL, Wells J, Swenson DL, Donner KS, Van Tongeren SA, Garza NL, Dong L, Mourich DV, Crumley S, Nichols DK, Iversen PL, Bavari S (2010). "Advanced antisense therapies for postexposure protection against lethal filovirus infections". Nature Medicine 16 (9): 991–994. doi:10.1038/nm.2202. PMID 20729866.
Jump up ^ Helen Branswell (August 3, 2014). "Nancy Writebol, U.S. missionary, didn't get TKM-Ebola drug, Tekmira says". The Canadian Press.
Bibliography
Klenk, Hans-Dieter (January 1999). Marburg and Ebola Viruses (Current Topics in Microbiology and Immunology). Berlin: Springer-Verlag Telos. ISBN 978-3-540-64729-4.
Klenk, Hans-Dieter; Feldmann, Heinz (2004). Ebola and Marburg viruses: molecular and cellular biology (Limited preview). Wymondham, Norfolk, UK: Horizon Bioscience. ISBN 978-0-9545232-3-7.
Kuhn, Jens H. (2008). Filoviruses: A Compendium of 40 Years of Epidemiological, Clinical, and Laboratory Studies. Archives of Virology Supplement, vol. 20 (Limited preview). Vienna: SpringerWienNewYork. ISBN 978-3-211-20670-6.
McCormick, Joseph; Fisher-Hoch, Susan (June 1999) [1996]. Level 4: Virus Hunters of the CDC (Limited preview). Horvitz, Leslie Alan (Updated [3rd] ed.). Barnes & Noble. ISBN 978-0-7607-1208-5.
Pattyn, S. R. (1978). Ebola Virus Haemorrhagic Fever (Full free text) (1st ed.). Amsterdam: Elsevier/North-Holland Biomedical Press. ISBN 0-444-80060-3.
Ryabchikova, Elena I.; Price, Barbara B. (2004). Ebola and Marburg Viruses: A View of Infection Using Electron Microscopy. Columbus, Ohio: Battelle Press. ISBN 978-1-57477-131-2.

Përgatiti:Mr.sci.Flori Bruqi

Edhe Dr.sc.Ferdije Zhushi ka publikuar punime në revista të rreme

Agjencia që kontrollon cilësinë në Universitete e Kolegje drejtohet nga një profesoreshë që vet ka publikuar punime shkencore në një revistë false. Kjo është Ferdije Zhushi, kryetare e Këshillit Shtetëror të Cilësisë, organ ky i cili ka statusin e Bordit të Agjencisë së Akreditimit.

E, Agjencia është përgjegjëse për “kryerjen e kontrolleve periodike mbi cilësinë e bartësve të licencuar të arsimit të lartë dhe marrjen e vendimit për akreditim apo riakreditim të tyre”.

Emri i kësaj profesoreshe të Fakukltetit të Shkencave Matematikë-Natyrore figuron në një punim të publikuar në volumin e tretë të revistës “International Journal of Scientific and Research Publications”.

Punimi mban titullin “Testimi i indeksit EFI tek lumenjtë e vegjël malorë në vlerësimin e cilësisë në Kosovë”.

Asnjë nga Bartësit Privat të Arsimit të Lartë as këtë vit nuk i plotësojnë kushtet të akreditohen si universitet.

Ferdije Zhushi-Etemi, drejtoreshë e Këshillit Kombëtar të Cilësisë, ka thënë se asnjë nga kolegjet që veprojnë në Kosovë nuk i kanë arritur kriteret e parapara me Ligj për Arsimin e Lartë që të akreditohen universitet. “Sipas Ligjit të Arsimit të Lartë në fuqi, asnjë kolegj pas këtij procesi nuk mund të arrijë të akreditohet si universitet. Për ta arritur këtë nivel kolegjet duhet të akreditohen në pesë fusha të ndryshme të programeve të doktoratës që, sipas kapaciteteve ekzistuese për hulumtime shkencore, këto institucione tani për tani nuk mund ta arrijnë këtë kriter”, ka thënë për “Epokën e re”, Zhushi-Etemi.

Ajo ka treguar se vizitat e ekipeve të ekspertëve të akreditimit në institucione kanë filluar në muajin shkurt 2013 dhe se deri tani janë kryer në një numër të konsiderueshëm. “Kanë mbetur edhe disa institucione për t’u vizituar në dy javët në vazhdim. Planifikojmë që të gjitha vizitat të përfundojnë deri më 10 qershor”, ka treguar Zhushi-Etemi.

Etemi është shprehur se në proces të akreditimit dhe riakreditimit janë disa programe të studimit të Universitetit të Prishtinës “Hasan Prishtina”, Universitetit të Prizrenit dhe Universitetit të Pejës. Ndërsa të gjitha kolegjet, me dy-tri përjashtime, janë në proces të riakreditimit institucional dhe të programeve. “Përveç këtyre, kemi edhe dy aplikacione për themelimin e institucioneve të reja. Universitet e reja publike do t’i nënshtrohen procesit të vlerësimit konform LAL, pasi të ratifikohet vendimi për themelim dhe statutet e tyre në Kuvendin e Kosovës”, ka thënë ajo, duke shtuar se ky është procesi më i madh që Agjencia e Kosovës për Akreditim ka realizuar që prej themelimit të saj.

Ajo ka bërë me dije se shumica e institucioneve i kanë përmbushur kriteret e përcaktuara të akreditimit. Edhe pse këtë vit, sipas saj, në krahasim me vitet e kaluara është vërejtur një progres, në disa çështje ende duhet të punohet shumë për ta arritur nivelin e dëshiruar. Zhushi-Etemi ka thënë se në rastet kur nuk përmbushet minimumi i kërkuar i cilësisë nuk do të ketë akreditim të institucionit ose programit. Ajo ka treguar se disa nga fakultetet e UP-së që janë në riakreditim të programeve të nivelit bachelor dhe master kanë aplikuar edhe për akreditim të programeve të doktoratës siç janë: Fakulteti i Mjekësisë, Fakulteti i Shkencave Matematiko-Natyrore (FSHMN), Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike dhe Kompjuterike (FIEK), Fakulteti i Ndërtimtarisë dhe Arkitekturës (FNA), Fakulteti i Inxhinierisë Mekanike (FIM) dhe Fakulteti Filozofik. Rezultatet do të shpallen në mbledhjen e Këshillit Shtetëror të Cilësisë të paraparë më 3 korrik 2013

Dy drejtuesit e lartë të Agjencinë Kosovare të Akreditimit, kryetarja e Këshillit Shtetëror të Cilësisë në këtë institucion, Ferdie Zhushi-Etemi, dhe drejtori ekzekutiv i Agjencisë, Basri Muja, janë duke u hetuar për veprime të jashtëligjshme, gjegjësisht nën dyshimin se kanë keqpërdorë pozitën zyrtare gjatë akreditimit të kolegjeve private.

Burime të Gazetës Blic, të afërta me Agjencinë Kosovare të Akreditimit kanë treguar se Zhushi-Etemi dhe Muja janë denoncuar në organet e hetuesisë nga drejtuesit e disa kolegjeve private, të cilët pretendojnë se gjatë procesit të akreditimit, dyshja në fjalë është zhytur në dallavere të shumta.

Muja mohon se është duke u hetuar

I kontaktuar nga gazeta, drejtori ekzekutiv i Agjencisë Kosovare të Akreditimit, Basri Muja, ka mohuar kategorikisht se ka informata se është duke u hetuar nga organet e drejtësisë.

“Unë për herë të parë po dëgjojë për këtë, asnjë informatë se kam, as nuk më ka kontaktuar askush. Nuk e kam asnjë informatë.  Zonja Feride Zhushi-Etemi është kryetare e Këshillit Shtetëror të Cilësisë, ata i marrin vendimet për akreditim. Unë për këtë hesap nuk kam çka të them. Por unë për herë të parë po e dëgjojë këtë, askush nuk më ka kontaktuar në atë drejtim, as prej institucioneve, as prej shtypit”, ka thënë ai nëpërmjet telefonit.

Ndërkaq, kontakti me kryetaren e Këshillit Shtetëror për Cilësi, Ferdije Zhushi – Etemi ka qenë i pamundur.

Zhushi- Etemi u jep afat shtesë jashtëligjshëm disa kolegjeve

Ndërkohë, një burim tjetër brenda AKA-së ka bërë të ditur se si Ferdije Zhushi- Etemi disa kolegjeve private, u jep afate shtesë në mënyrë të jashtëligjshme që ata t’i plotësojnë kushtet e kërkuara nga Agjencia e Akreditimit.

Sipas këtyre burimeve, kjo është edhe një nga arsyet se pse institucionet e hetuesisë kanë nisur punën që t’i hetojnë kreun e AKA-së. Ndërkohë, nga EULEX-i as nuk e kanë mohuar e as nuk e kanë pohuar hetimin ndaj zyrtarëve të lartë të Agjencisë së Akreditimit të Kosovës, për mundësinë e përfshirjes së tyre në  mesim.

Ministria e Arsimit pritet të nxjerr një vendim për vazhdimin e punës në Fakultetin e Edukimit, edhe pse Agjencia për Akreditim e Kosovës vlerëson se ky fakultet nuk do të duhej të akreditohej për të nxjerrë mësimdhënës për programe lëndore.

Rezultatet e Agjencisë së Akreditimit të Kosovës (AAK) nuk do të riakreditonin Fakultetin e Edukimit të Universitetit të Prishtinës/Prizrenit, për shkak të mospërmbushjes së rekomandimeve të saj për programet lëndore.

Agjencia e ngritur nga Ministria e Arsimit Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) për vlerësimin e cilësisë në institucionet publike dhe private të arsimit të lartë vlerëson se Fakulteti i Edukimit mund të përgatis mësimdhënës për klasa të nivelit parashkollor dhe fillor, por jo edhe për lëndë specifike pasi për këtë kërkohet që studenti të kryejë një bachelor përkatës në fakultet tjera dhe pastaj një master në edukim.

Pas këtyre vlerësimeve, Ministria krijoji një grup të ekspertëve për vlerësimin e të arriturave të fakultetit në programet lëndore dhe pritet që ajo sërish të lejojë punën në këtë fakultet.

Kryetarja e Këshillit Kombëtar të Cilësisë, në Agjencinë e Akreditimt të Kosovës, Ferdije Zhushi - Etemi, thotë për Gazetën Jeta në Kosovë, tha se deri më 30 shtator, kur u skadon akreditimi trevjeçar, do të riakreditohen Fakulteti Ekonomik, Juridik, i Mjekësisë, Filozofik, i Shkencave Aplikative në Ferizaj dhe në Mitrovicë si dhe një pjesë e fakultetit të Bujqësisë.

Por në Fakultetin e Edukimit, thotë Zhushi-Etemi, ka pasur vonesa në implementimin e rekomandimeve të vitit të kaluar.

Sipas saj, agjencia ka kërkuar që Fakulteti i Edukimit të ristrukturohet si dhe programet lëndore të kalojnë në departamentet përkatëse në fakultete tjera. Zhushi-Etemi thotë se studentet duhet të kryejnë një bachelor në lëndën përkatëse dhe pastaj të bëjnë një master në edukim, pasi ky model aplikohet edhe në Europë dhe rajon.

Kështu AAK pret që Fakulteti i Edukimit të merret vetë vetëm me aftësimin e mësimdhënëseve për nivelin parashkollor dhe fillor. “Ata që duan të bëhen mësimdhënës të lëndëve përkatëse duhet të kryejnë një bachelor në fakultetin përkatës pastaj në Fakultetin e Edukimit mund të vazhdojnë me master”, tha Zushi-Etemi. “Për programet lëndore, mënyra aktuale e funksionimit nuk është e duhur për përgatitjen e mësimdhënësve cilësorë dhe të aftë për ato lëndë”.





Po ashtu, AAK ka kritika në lidhje me kualifikimet e stafit që jep mësim në këtë fakultet.

Zushi-Etemi tha se AAK ka gjetur gjatë hulumtimit të saj se në atë fakultet bëhen punësime pa kritere dhe në bazë të njohjeve e lidhjeve. “Ne kemi evidencë që shumica e stafit që jep mësim në Fakultetin e Edukimit, është jo e kualifikuar për ato lëndë”, tha ajo. “Në Fakultetin e Edukimit, kemi mësimdhënës që japin mësim prej shkollave të mesme, e që absolutisht nuk janë të kualifikuar të japin mësim në këtë fakultet”.

Numri i të punësuarave në marrëdhënie të rregullt pune është më i vogël se sa i atyre të angazhuar, shtoi ajo.

Ristrukturimi, sipas saj, do të duhej t’i eliminonte këto probleme. “Agjencia e Akreditimit është e interesuar që t’i ndalë këto parregullsi pasi çështja është tepër e ndjeshme. Duhet të brengosemi, se ata studentë po aftësohen për t’i mësuar gjeneratat e ardhshme”, tha Zushi-Etemi.

Dekani dyshon tek agjencia

Me vlerësimet e AAK-së nuk pajtohet dekani i Fakultetit të Edukimit, Hasan Mujaj, i cili thotë se programet aty janë në harmoni me të universitete të Lubjanës dhe Zagrebit.

“Stafi i Fakultetit të Edukimit është i dyti pas fakultetit të mjekësisë për kak profesionalizmi, të kualifikuar me gradë përkatëse shkencore”, thotë dekani Mujaj, duke treguar se aktualisht, fakultet ka të punësuar rreth 90 profesorë dhe asistentë. “As një mësimdhënës nuk pranohet në marrëdhënie pune pa konkurs, përveç atyre që janë të angazhuar”.

“Po deshi Agjencia e Akreditimit të jetë korrekte, në çka dyshoj, po deshi të punojë në bazë të fakteve, do të duhej të akreditoheshin të gjitha programet - edhe lëndore edhe programi fillor dhe parashkollor. Nëse agjencia për ndonjë arsyeje siç thuhet të shpërndarjes të studentëve në fakultetin e shkencave matematiko-natyrore nuk e riakrediton Edukimin, atëherë kjo është e padrejtë”, tha Mujaj.

Sipas tij, që nga muaji tetor i këtij viti, kur edhe fillon viti i ri akademik 2012-2013, Fakulteti i Edukimit, i cili ka 6700 studentë, do ta ketë objektin e ri i cili do të plotësohet me inventarë dhe infrastrukturë dhe me këtë krijon kushte dhe hapësira më të mira për mësim.

Rreth problemeve në Fakultetin e Edukimit, zyrtarët e Rektoratit nuk kanë dashur të komentojnë. “Për pyetjet e parashtruara kontaktoni me zyrtarët e Fakultetit të Edukimit, rekomandimet e adresuara për këtë njësi nga Agjencioni i Akreditimit janë detyrime të stafit menaxhues të Fakultetit në fjalë”, tha zëdhënësja e Universitetit të Prishtinës (UP), Ferdane Llonçari, e kontaktuar nga Gazeta.

Përveç Prishtinës, Fakulteti i Edukimit funksionon edhe në Gjilan, Gjakovë dhe në Prizren por për nga parregullsitë dhe problemet prinë edukimi i Prishtinës, sipas AAK-së.

Megjithatë, Ministria pritet t’ia lejojë vazhdimin e punës.

Këshilltari i Ministrit të Arsimit Shkencës dhe Teknologjisë, Ragip Gjoshi, thotë se është kryer vlerësimi për Fakultetin e Edukimit dhe vendimi pritet të nënshkruhet nga ministri, Ramë Buja.

Ai thotë se ministria është e interesuar që të akreditohen të gjitha programet e Universitetit të Prishtinës, ndërsa programet e Edukimit do të reformohen. “Ne e kemi finalizuar draftvendimin, i cili do t’i dërgohet ministrit për nënshkrim dhe kështu Fakulteti i Edukimit do të riakreditohet”, thotë Gjoshi, për Gazetën JnK.

Ai thotë se ekspertët vendorë dhe ndërkombëtarë kanë vlerësuar vlerën dhe qëndrueshmërinë e programeve në Fakultetin e Edukimit, por se kërkesa për reformim dhe ristrukturim është bërë edhe nga Komisioni Europian.

Arsimi i degraduar, e shefja e Akreditimit Ferdije Zhushi me punim në revista indiane!

Dëgjoni të plotë materialin :

https://www.youtube.com/watch?v=_m2ByepWtw8

Arsimi i politizuar, arsimi i degraduar, Në debatin e sotëm “Puls” të KTV-së, përball Mefail Bajqinovcit mysafirë ishin Ferdije Zhushi - kryetare e Këshillit Shtetëror të Cilësisë; Dukagjin Pupovci - ekspert i arsimit të lartë; Hasnije Iljazi - prorektore për bashkëpunim ndërkombëtar në UP; si dhe Besnik Krasniqi, gazetar në Koha Ditore.

Dr.sci.Ferdije Zhushi

Zhushi në emision tha se nuk bëhet lehtë akreditimi në Kosovë, ndërsa Krasniqi thotë se Universiteti i Prizrenit dhe Universiteti i Pejës ka funksionuar në mënyrë të paligjshme, pa vendim të Kuvendit.


Hasnije Iljazi ka thënë se rekomandimet që vijnë nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës, ndonjëherë janë totalisht të paimplementueshme për shkak të mungesës së financave. E, Pupovci mendon se ka ndikime politike edhe në Agjencinë e Akreditimit.

“Janë formuar pesë universitete të reja publike në Kosovë. Asnjëri prej tyre kushtet ligjore për të qenë universitete nuk i përmbush. Por, Agjencia nuk mundet me dal jashtë vendimeve politike dhe e gjejnë një kompromis. Thirret Universitet në themelim diçka që në ligj nuk e kemi, dhe krijojmë iluzion se kemi kapacitete me i mbajt gjashtë universitete”, ka thënë Pupovci.

Krasniqi e pyet se a i plotësojnë kushtet për tu akredituar si Universitete këto që i ka hapur Qeveria.
“Në këtë moment, asnjëra nuk i plotëson kushtet për të qenë Universitet”, përgjigjet Zhushi.

Ndaj kësaj deklarate sërish reagon Krasniqi: “Po pse i jepni akreditim pasi nuk i kanë plotësuar kushtet këto universitete, kur dihet se këto janë vendime ilegale të qeverisë. Ndryshe po jepen vendime për institucionet private e ndryshe për atë publike”.

Prof.dr.sci.Dukagjin Pupovci(http://en.wikipedia.org/wiki/Dukagjin_Pupovci)

Pupovci mendon që ka institucione private që e meritojnë të jenë universitete. Ndërsa, Besnik Krasniqi thekson se Agjencia e Kosovës për Akreditimi është politike.

“Në bord janë krejt politikanë. Qysh nuk jeni i politizuar”, thotë ai.

Më tej, Krasniqi thotë se Agjencia e Akreditimit ka qenë indiferente pas daljes në publik të botimeve nëpër revista të rreme të profesorëve në UP.

“A e dini pse? Sepse edhe ju zonja kryetare keni botuar punime nëpër revista të tilla”, i thotë Krasniqi Zhushit.

“Tregoi publikut çfarë shkence është kjo, çka janë këto paragrafe, çka tregojnë?”, kërkon Krasniqi sqarime nga Zhushi. “Këto tregojnë për procedurat se qysh punohet punimi shkencor. Merre me mend çfarë cilësie presim, kur punimi është i këtij niveli. Kreu i Agjencisë së Akreditimit ka botuar punim në Indi dhe në këtë punim ka përfshirë procedurat se si punohet një punim shkencor. Dhe, e dyta, procedurat si bëhet pagesa”.
Më tej, Bajqinovci tha se rektori i ri, Anton Berishaj, do t’i nis hetimet për punimet shkencore dhe do t’i shkojë deri në fund kësaj pune. Por, pyet se pse janë ndaluar këto hetime?



Ilazi thotë se brenda Senatit është formuar komisioni që duhet të hetojë punimet. Mirëpo, Krasniqi thekson se Senati do t’i bllokojë këto hetime meqë “shumica e dekanëve kanë publikuar kësi lloj punimesh nëpër revista indiane”.

Pupovci ka thënë se pritjet kanë qenë të mëdha nga ky menaxhmenti i ri i UP-së, por se “nuk kemi vërejt nga rektori ndonjë gatishmëri që të merret me çështje aktuale ditore, por më shumë është marrë më ndryshimin e reputacionit të UP-së pa bërë ndryshime thelbësore”.

“Ne po flasim për cilësi, kur ju zonja Zhushi jeni gardiani, mbrojtësi i cilësisë, ndërsa vet keni publikuar nëpër revista të dyshimta dhe jeni avancuar. Çka me prit ma prej kësaj pune? Në një vend normal, hapi më i vogël kish me qenë me u largu prej këtij institucioni ku jeni duke e udhëheq. Me çfarë të drejte ju i thoni dikujt, nga ndonjë departament, se i ka të dyshimta punimet, kur vet jeni implikuar”, ka thënë Krasniqi.

Viti 1973: Si u survejuan pesë shkrimtarët e Kosovës në Shqipëri?

Çfarë zbulon relacioni 25 faqësh i hartuar nga shoqëruesit Odhise Grillo dhe Hamit Boriçi, për udhëtimin 12 ditor të shkrimtarëve Vehbi Kikaj, Maksut Shehu, Rifat Kukaj, Qamil Batalli dhe Agim Deva.
Çdo të thoshte të ishe turist në Shqipërinë komuniste, ku gjithmonë, dyshimi i parë që sillej ndërmend për çdo vizitor ishte agjentura?
Në një vizitë turistike, në vendin më të izoluar të botës, nën vëzhgimin e rreptë të shoqëruesve, por edhe me ëndrrën e mëmëdheut të munguar, pesë shkrimtarë e studiues kosovarë të letërsisë për fëmijë, të ftuar në nëntor të 1973 për një vizitë në Shqipërinë “mëmë” ishin vënë nën skanerin e pagabueshëm të regjimit.
Ata ishin Vehbi Kikaj, Maksut Shehu, Rifat Kukaj, Qamil Batalli dhe Agim Deva.
Ftesa ishte bërë nga Komisioni i letërsisë për fëmijë pranë Lidhjes së Shkrimtarëve dhe sektorit të historisë së Letërsisë Shqipe për fëmijë në Institutin e Gjuhësisë e të Letërsisë. Shkrimtarët kosovarë kanë qëndruar 12 ditë në tokën e “ëndërruar”, por çdo lëvizje e tyre, çdo bisedë, çdo detaj në sjelljen dhe veshjet e secilit prej vizitorëve, dëshirave dhe përshtypjeve të tyre, është vëzhguar me kujdes, me qëllim që të raportohej më pas.
Këtë detyrë kanë pasur dy shoqëruesit shqiptarë të këtij grupi, të cilët siç ndodhte në të gjithë vizitat e kësaj natyre, pas përcjelljes së miqve kanë hartuar një relacion të hollësishëm mbi detajet e vizitës 12 ditore të kolegëve të tyre.
Relacioni, për të cilin flasim është përgatitur nga shkrimtari Odhise Grillo dhe gazetari Hamit Boriçi, të cilët ishin caktuar që të ishin shoqëruesit e këtij grupi gjatë 12 ditëve të qëndrimit të tyre në Shqipëri.
Relacioni prej 25 faqesh ofron të dhëna të hollësishme mbi jetën e secilit prej shkrimtarëve, tendencat dhe karakteret krijuese dhe intelektuale, sjelljet “borgjeze” e detaje të imëta mbi pasurinë dhe jetën me privilegje në Jugosllavinë e Titos, dyshimet e lindura dhe informacione të shumta që janë vjelë prej tyre për çështje të brendshme në Kosovë.
Sot sjellim pjesën e parë të relacionit, që ruhet në fondin 14 në AQSH, ku veç raportit mbi vizitën me të gjithë detajet e saj përgjatë 12 ditëve, jepen të dhëna të hollësishme për dy pjesëtarët e parë të grupit, Vehbi Kikaj dhe Qamil Batalli, të cilët sikurse edhe kolegët e tyre Maksut Shehu, Rifat Kukaj, e Agim Deva, janë ndarë tashmë nga jeta, pa na dhënë mundësinë që sot të zbulonim një anë tjetër të këtij udhëtimi që përshkruhet në këtë dokument të hartuar gjithsesi nën presionin dhe kushtet e regjimit totalitar.
R E L A C I O N
MBI VIZITËN E NJË GRUPI SHKRIMTARËSH DHE STUDIUESISH KOSOVARË TË LETËRSISË PËR FËMIJË, QË VIZITUAN VENDIN TONË PREJ DATËS 13-25 NËNTOR 1973
Me ftesën e Komisionit të Letërsisë për fëmijë pranë Lidhjes së shkrimtarëve dhe artistëve të Shqipërisë dhe të sektorit të historisë së letërsisë shqiptare për fëmijë në Institutin e Gjuhësisë e të Letërsisë, erdhi për një vizitë 12-ditore në vendin tonë një grup shkrimtarësh dhe studiuesish kosovarë që merren me letërsinë për fëmijë, nga shoqata e shkrimtarëve kosovarë. Në këtë grup bënin pjesë Vehbi Kikaj (përgjegjës i grupit, anëtar i Kryesisë së shoqatës), Maksut Shehu, Rifat Kukaj, Qamil Batalli dhe Agim Deva.
Grupi erdhi në vendin tonë më 13 nëntor nga pika kufitare e Hanit të Hotit dhe u largua po nga kjo pikë më datën 25 nëntor.
Gjatë 12 ditëve të qëndrimit në vendin tonë, sipas një programi të aprovuar, grupi vizitoi Shkodrën, Lezhën, Krujën, Tiranën, Durrësin, Elbasanin, Hekurudhën Librazhd-Përrenjas (urën e Bushtricës), Fierin, Gjirokastrën, Sarandën dhe Beratin. Plani i hartuar qysh më parë u zbatua me përpikëri.
Në Shkodër, Durrës, Tiranë, Fier e Gjirokastër u takuam me shkrimtarë që merren me letërsinë për fëmijë dhe me kryetarët e degëve të Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve. Takimet kanë qenë të frytshme, korrekte dhe të dobishme.
Shkrimtarët dhe studiuesit kosovarë u njohën dhe mësuan për sukseset që ka arritur vendi ynë në fushën politike, ekonomike, kulturale e artistike dhe veçanërisht në letërsi e arte. Për këtë ndihmuan shumë vizitat në muzeume, ekspozita, qendra pune e prodhimi dhe takimet me krijuesit.
Grupi i shkrimtarëve dhe i studiuesve kosovarë zyrtarisht përfaqësonte shoqatën e shkrimtarëve kosovarë, por në të vërtetë ata janë përfaqësues të shtresës intelektuale të rretheve të shkrimtarëve dhe të gazetarëve. Kjo vihet re nga pikëpamjet që kanë, nga shijet, kërkesat dhe interesat e tyre, nga mënyra e veshjes, e të sjellurit. Ja disa fakte:
Përmendnin hotelet dhe klubet më të mira që kanë ata, si Pozhuri, udhëtimet me aeroplan, pushimet në vilat e Deçanit, në plazhin e Ulqinit, udhëtimi në Turqi, Greqi e gjetkë.
Ata, jo një herë, vunë në dukje mundësitë materiale që kanë, për të blerë e mbajtur makina personale, siç kishte Maksuti, për të ndërtuar vila, siç ndërtoi Qamili, etj. Fakti që një pjesë e tyre kishin valutë të huaj (M. Shehu e R. Kukaj), dollarë, marka dhe shuma të mëdha dinarësh, tregon se ata u përkasin shtresave të pasura intelektuale. Është e kuptueshme se revizionistët titistë, me të holla e mënyra të tjera kanë blerë njerëzit e propagandës. Dhe këta të fundit bëjnë një jetë të izoluar nga populli, jepen pas qejfeve, karrierës, parave, pas pijeve dhe modave ku më shumë e ku më pak.
Kemi mendimin se pikëpamjet e tyre duhen kuptuar si pikëpamje të një shtrese të caktuar shoqërore, si opinion i përgjithshëm i qarqeve të shkrimtarëve e gazetarëve të Kosovës së sotme.
Në tërësi grupi përbëhet nga shkrimtarë jo të qartë dhe mikroborgjezë. Megjithëkëtë, duhen bërë diferencime. Vehbi Kikaj dhe Qamil Batalli na duket se janë më të thjeshtë, sikur kanë e ruajnë diçka nga populli, akoma nuk janë borgjezuar plotësisht. Rifat Kukaj nga veshja e mënyra e të sjellurit është prototipi i një intelektuali mikroborgjez. Me fjalë tregohet si i lidhur me popullin dhe krejtësisht kundër jetës luksoze.
Karakteristike ishte se kur e sillnin fjalën për Shqipërinë, për bashkimin e Kosovës me atdheun, ishin të një mendimi dhe flisnin me emocione. Janë, pra, nacionalistë.
Të gjithë ishin anëtarë të Lidhjes Komuniste të Jugosllavisë. Nuk bëjnë asnjë dallim në mes komunistëve të vërtetë dhe revizionistëve. Kur diskutonin, bie fjala, për Spanjën, ata flisnin me admirim për udhëheqësit e partisë së sotme revizioniste spanjolle. Nuk bëjnë dallim mes luftërave të drejta dhe të padrejta. Ata arrijnë deri atje sa të flasin me admirim për Izraelin, që, edhe pse është i vogël, i dërrmoi popujt arabë, pa vënë theksin në karakterin e luftës së sionistëve.
Duket se nacionalistët kosovarë, përfaqësues i të cilëve ishte edhe ky grup, i kanë varur shpresat për të ardhmen e Kosovës, për bashkimin e saj me mëmëdheun, në inteligjencën. Ata deklarojnë se suksesi i dëshiruar do të arrihet me dy rrugë:
a) Me arsimimin (shkollimin) e rinisë. Thanë “sot kemi 20.000 studentë në Prishtinë”.
b) Me këmbënguljen për të shfrytëzuar të gjitha të drejtat që u janë siguruar me Kushtetutë. Dhe, thanë se do të vijë koha që edhe OKB-ja ta thotë fjalën e vet. Kjo vihej re në bisedat si tendencë e përgjithshme. Punëtorët nuk i zënë në gojë fare. Për fshatarësinë kanë mendimin se është një turmë e prapambetur, pa kulturë, pa kërkesa, që rend pas interesave ekonomike, që për të fituar para ikën në Gjermaninë Perëndimore, në Turqi e gjetkë. Bijtë më të mirë të fshatarësisë janë ata që po shkollohen.
Të gjithë pjesëtarët e grupit kanë shprehur besimin e madh te Titua, se të gjitha këto të drejta i kanë nga Titua dhe i lusin jetë të gjatë atij, se kush e di kush ia zë vendin. Këtu është një kontradiktë. Këta edhe i lusin jetë të gjatë Titos, edhe tregojnë shumë anekdota për të. Qamili, Rifati e Vehbiu nuk kanë as dëshirë për të shkruar për Titon.
Ja se çfarë përfaqëson secili anëtar i grupit, sipas mendimit tonë:
Vehbi Kikaj: Anëtar i kryesisë së shoqatës së shkrimtarëve, redaktor i revistës “Pionieri”, kandidat për redaktor në Entin botues “Rilindja”.
Është një tip i shoqërueshëm, i qetë, por pak naiv dhe pak hutaq. Nuk është i qartë ideologjikisht, sidomos për lëvizjen komuniste ndërkombëtare në ditët tona. Nuk dallon partitë M.L. të vërteta nga partitë revizioniste. Naiviteti i tij vihet re në disa arsyetime, në besimin që ka te atasheu kultural në Tiranë të cilin e ka pasur profesor në Prishtinë.
E do shumë Shqipërinë, Kosovën e quan një pjesë të Shqipërisë dhe mendon për bashkimin e saj me atdheun duke thënë: “Kur të vijë koha do ta hedh vetë i pari bombën aty ku duhet”. Ka shprehur dashuri të madhe për shokun Enver dhe për partinë tonë. Shënimet e tij në muzetë dhe objektet që vizituam janë më të zjarrta. Ai nuk nënshkruante tok me të tjerët por linte shënim të veçantë.
Në Gjirokastër këmbënguli që të shkëputej nga shokët dhe të vizitonte patjetër shtëpinë-muze të shokut Enver. Në mënyrë të fshehtë ia plotësuam dëshirën. Aty u mallëngjye dhe la një shënim për “njeriun më të madh që ka lindur Shqipëria”.
Gjatë vizitës në varret e Q. Guranjakut, N. Bulkës dhe Zekirja Rexhës, pa varret e prindërve të shokut Enver. Qysh aty, bashkë me Q. Batallin, shprehu dëshirën për të vendosur në varret e tyre buqeta me lule. Për t’i ruajtur ata ne nuk ua plotësuam dëshirën. Para se të largohej fshehtas la 30 lekë për të blerë lule, për t’i plotësuar dëshirën.
Gjatë gjithë kohës është treguar i afërt, ka folur gjithmonë mirë për pjesëtarët e grupit, për shkrimtarë e gazetarë, për funksionarë të huaj dhe për punonjës të UDB-së.
Ka urrejtje të theksuar për serbët aq sa në mesnatën e datës 24 nëntor, u tha pastruesve të rrugës të Shkodrës “pastrojini mirë rrugët se janë ndyrë nga gjaku i 12.000 malazezëve që i kini grirë me shpatë në Tarabosh”.
Është shok i ngushtë me Q. Batallin dhe me R. Kukajn. Mban distancë me M. Shehun e A. Devën. Të tilla porosi na jepte edhe ne. Më tepër lidhje kishte me Qamilin. Në prani të tyre fliste pak më hapur se të tjerët.
Kishte pak qejf pijen dhe tregonte për femrat, sidomos në praninë e të tjerëve (këtë na e kishte thënë edhe Rifati: kur të jemi në grup - sidomos me Maksutin dhe Agimin - bisedë pijesh dhe femrash do të kemi).
Vlerësonte shumë sukseset tona, po ndonjëherë tregohej i matur e fliste me kujdes, sidomos pas zënkës me Agimin, i cili e kishte kritikuar Vehbiun dhe shokët se po tregoheshin inferiorë ndaj nesh.
Tregohej i kujdesshëm kur shkëputej nga grupi, për të biseduar me ne. Jetonte me ankth dhe me frikën se nuk do të shihte më Shqipërinë, pasi hasmi i familjes së tij për një gjak, megjithëse ishin pajtuar, mund të shtyhej nga ata që nuk e duan Shqipërinë, që ta vriste. Këtë e theksoi me lot në sy edhe kur u nda prej nesh në Hanin e Hotit.
Ai pretendonte se bisedon gjithmonë me shokët e tij për çështjen e Kosovës, megjithëse e ka të vështirë. Përkrah ata që luftojnë për të drejtat e Kosovës, p.sh. poetin Gërvalla dhe bojkoton ata që janë në shërbim të serbëve, si p.sh. poetin Adem Gajtani, i cili ka dalë dëshmitar në gjyq kundër një shqiptari që shau serbët dhe qeverinë në një kafe.
Ai deklaroi: po gjetët qoftë edhe njëherë fjalën Serbi dhe Tito në librat e mia, më varni. Nuk shkruaj për ta se i urrej”.
Ai ka deklaruar disa gjëra që mendojmë se duhet të mbahen parasysh:
- Sekretari i Ambasadës sovjetike në Beograd ka mbaruar studimet në Shqipëri. Ai ka ushtruar presion te botuesit në Maqedoni, që të shkruajnë keq për vendin tonë. Kohët e fundit është dukur në zyrat e “Rilindjes” dhe ka biseduar me drejtuesit për çështje të tilla.
- UDB ka dhënë urdhër që poetit Gërvalla të mos i botohen më krijime, pasi ai është “ekstremist” d.m.th. i shfaq hapur ndjenjat dhe mendimet e tij për vendin tonë.
- Disa muaj pasi është kthyer në Jugosllavi nga vendi ynë (Vehbiu ka qenë te ne në Kongresin e Drejtshkrimit më 1972) është thirrur në zyrat e policisë në Prishtinë dhe e kanë frikësuar. Bile edhe e kanë goditur.
- Tajar Hatibi, ish-redaktor në “Pionieri”, ndërhyn në punët e botimeve, duke i detyruar të botojnë materiale për Titon. Ai është një censor për çdo numër dhe artikull.
- Agim Deva, ka bërë thirrje të shkruante vjersha për Titon, pasi donte të botonte një vëllim. Vehbiu nuk pranoi. As Rifati e Qamili. Atëherë Agimi i kërkoi si recensentë. Këta pranuan dhe për sy e faqe thanë fjalë të mira për vëllimin.
Në Ambasadën jugosllave në Tiranë iu është thënë: “Ne dëshirojmë që ju të lini përshtypje të mira dhe të shkruani mirë për Shqipërinë, për ato që shikoni. Kini kujdes të mos bëni pyetje për disa çështje të brendshme, si për çështjen e F. Paçramit, për ndryshimet në Lidhje etj.”.
- Ai tha se në Prishtinë e sidomos në Gjakovë ka grupe të rinjsh që këndojnë këngë për shokun Enver dhe për partinë tonë. Bile ngrenë grushtin dhe thërresin.
- Tregoni disa anekdota kundër Titos dhe serbëve e sidomos kundër boshnjakëve.
- Atdhe Gashi, regjisor, shok i tij, në një kafe ka thirrur “Poshtë Veli Deva”. Iu sul polici, por e tërhoqi Vehbiu me marifet dhe iku e kështu nuk e kapën dot.
- Me mjaft takt, në bisedat që pati me shokët B. Dedja dhe D. Agolli, gjatë darkave të shtruara për ta, V. Kikaj shprehu dëshirën që në Shqipëri të botohen edhe vepra të shkrimtarëve kosovarë për fëmijët. Ai tha midis të tjerash “ne kemi bindjen e plotë se ju na kuptoni. Në kushtet e sotme të Kosovës nuk mund të shkruajmë ashtu siç mendojmë, ndaj jemi të detyruar të përdorim simbolet”.
P.sh. përdorimin e simboleve mund ta shihni qartë në librin tim të fundit “Shtëpia ime ka sy” kur flas për mbretëreshën ilire Teuta. Çdo gjë që kam thënë aty është simbol për Shqipërinë e sotme të pathyeshme”. Në rast se ju do të botoni veprat tona për fëmijët duhet të dini se kjo ka vlerë të dyanshme: e para, sepse kjo do të shërbejë si inkurajim për ne dhe e dyta se sipas pjesëve që do të zgjidhni për t’i botuar në Shqipëri, ne do të kuptojmë se cila pjesë e krijimtarisë sonë për fëmijët është e shëndoshë dhe i shërben edukimit të fëmijëve kosovarë. Pra botimi i shkrimeve tona në Shqipëri do të jetë busull për krijimtarinë tonë.
- Vehbiu shprehu urrejtjen ndaj fushatës shpifëse që ka ndërmarrë sidomos “Nova Makedonia” kundër Shqipërisë.
Qamil Batalli. Kryeredaktori i revistës “Pionieri”. Vjen për herë të parë në Shqipëri. Së shpejti shkon kryeredaktor i “Shkëndisë”.
Është tip i qetë, i përmbajtur dhe i mbyllur. Flet pak dhe interesohet shumë për gjuhën, pedagogjinë, psikologjinë e letërsinë. Shënon në bllok fjalë të urta dhe bleu rreth tri herë më tepër libra se të tjerët.
Ditët e para pothuajse nuk fliste fare. Shfaqi admirim për zhvillimin e arsimit dhe u habit që në fshat ka shkolla të mesme, bile edhe të profilit bujqësor, kur në Prishtinë ka vetëm një shkollë të mesme.
Pas dy-tri ditësh nisi të flasë lirisht vetëm kur nuk shihej e dëgjohej nga të tjerët. Frikën e justifikonte me faktin se në vitin 1947 i kanë zhdukur të vëllanë, ish-pedagog i zoti dhe patriot.
Në bisedat e ditëve të fundit sa herë që ndodheshim vetëm për vetëm me të, ka ngritur lart rolin e partisë dhe të shokut Enver, duke theksuar: “ Ju keni një Parti të fortë e një komandant të zot dhe të guximshëm”.
Vlerëson politikën tonë të mbështetjes në forcat e veta.
Shprehu mendimin se disa na kritikojnë për dyert e mbyllura ndaj turistëve, por në fakt tha se “Ju veproni shumë drejt”. Jugosllavia pa turizmin nuk mund të jetojë. 70 për qind e buxhetit sigurohet nga turistët, shumë familje në bregdet kanë përfitime të konsiderueshme, po bashkë me dollarët turistët sjellin sëmundje vdekjeprurëse për shoqërinë socialiste. Këtë e provoi Jugosllavia. Ky ndikim ndjehet edhe në Kosovë. Ndaj ka shumë pakënaqësi.
I bënë shumë përshtypje parullat, që lexonte rrugëve ose nëpër objekte, sidomos i pëlqenin dy-tre parulla si “E rrezikshme është ajo që harrohet”, “Armiqtë na kanë në grykë të pushkës, ne i kemi në grykën e topit”, “Të mos harrojmë tragjedinë e BS” etj.
- Shpesh interesohej për policët dhe oficerët, sidomos ditët e para. Ditën e fundit e sqaroi këtë gjë duke thënë: “Propaganda te ne kishte krijuar bindjen se ka shumë policë dhe veçanërisht ne do të ishim njerëz që do të ndiqeshim prej tyre. Policët e armatosur me mitraloza ruajnë shtëpitë e të dyshimtëve edhe të kosovarëve... Ne pyesnim pasi nuk po e vinim re një gjë të tillë. Gjithsej këto 12 ditë kam parë vetëm 10 policë. Jam i bindur se propaganda na mashtron atje. Këtë do ta them edhe atje, pasi te ne ka shumë policë të armatosur bile edhe me kërbaçë e shkopinj kamxhiku”.
Interesohej për libra teorike, pasi sipas tij ata janë nën ndikimin e teorive serbe-malazeze.
- Ndjeshmërinë e vet e shfaqi në Shtëpinë Botuese kur nderoi me grusht dhe tha: “Enveri të rrojë sa malet”, pasi pa një ekspozitë me fotografi të shokut Enver, ku pa kooperativistët me pushkë dhe në varrezat e dëshmorëve ku nderoi fshehtazi me grusht.
- Atë ditë që po ndahej nga ne, na përqafoi të dyve bashkë, futi kokën midis trupave tona dhe i mbushi sytë me lot.
- Qysh natën e parë e gjer në fund fjeti në një dhomë me A. Devën. Pretendon se ka biseduar me Agimin për gjithçka panë e mësuan te ne dhe se vuri re ndryshime të mëdha tek Agimi. Ai tha: “U bë shumë mirë që erdhi Agimi. Ai është rritur në ambient tjetër, ka dëgjuar gjithnjë keq për Shqipërinë. Ka ardhur me ne i bindur se do ta prisnit ftohtë, se do ta ndiqnit nga pas e do krijonit incidente për ta ndjekur nga vendi ynë. Ai nuk mund të bëhet si ne, po mësoi shumë të vërteta për Shqipërinë.
Rrallë fliste në praninë e të tjerëve. Më tepër dëgjonte. Ka botuar një tregimin për Titon, i shtyrë nga Agimi. Në të vërtetë ka hequr emrin e Skënderbeut dhe ka vënë emrin e Titos, në një tregim që e kishte gati (këtë na e tregoi Vehbiu)...