Skicë satirike,nga Prof. Dr. Ago NEZHA : Deputetët janë bërë të gjithë për t’u rrahur

   Para pak kohësh dëgjuam vendimin e Gjykatës së Lartë për dy deputetët e majtë që me “dashuri” në mjediset e Parlamentit “Gjigand” Shqiptar, spërkatën me disa shuplaka një deputet të PD-së, të kampit kundërshtar. Ky incident ndoti gjithë atmosferën politike dhe atë publike, si të kishte ndodhur një cunam në gjirin e Parlamentit tonë të “pastër”, të mbushur me gjithfarë speciesh deputetësh, që e kanë origjinën siç dëgjojmë rëndom nga biznesi i “ndershëm”, i ngritur nëpërmjet drogës, korrupsionit dhe prostitucionit. Por le t’i lëmë mënjanë gojët e liga dhe të merremi me moralin e “shenjtë” të deputetëve tanë, sharlatanë, që turpëruan dynjanë. Gjykata jonë, që gjykimin e “ndershmërisë” e ka zërin e Perëndisë, i quajti të pafajshëm dy deputetët e mazhorancës. Ky gjykim është i pamoralshëm po të ndjekësh traditën dhe zakonin e shqiptarit, që më i madhi, më i forti, nuk tregon kurrë trimëri me të voglin, me të dobëtin, edhe pse ai mund të jetë pak rrugaç dhe meriton kërbaç. Por, për kohët moderne këto parime tingëllojnë disi anakronike, për të mos thënë komike. Shkallët e sallës të Parlamentit tonë ngjajnë me shkallët e amfiteatrit të gladiatorëve të Veronës në Itali.

 

Sot, arena e cirkut të deputetëve në Parlament, ka zëvendësuar teatrin e Estradës së dikurshme, por me një risi klasike, që çdo replikë shkëmbehet me një fjalor cinik, sa që ke turp ta dëgjosh, pse jo dhe frikë. Në Parlament, nuk e dallon dot se kush e prish dhe kush e ndreq, se deputetët shahen e rrihen pa të keq, të rinj dhe pleq. Dhe ky Parlament ka vajtur për dreq. Kanë treguar me fakte, se dinë të shajnë njëlloj, gra e burra, se nuk ju mungon “kultura”. Fjalori i tyre i sharjes me fjalë turpi, në formë grupi, del si vullkan nga goja e nga trupi. Ne krenohemi se kemi një alfabet me fjalor të pasur me 36 shkronja, por Zot shpëtona, nga deputetët kufoma. Megjithëse gjuha Shqipe ka një vokacion të gjerë, ajo stonon po të ballafaqohet e krahasohet me zhargonin që përdorin deputetët tanë, kur diskutojnë për hallet e popullit, që në shpinë i “kanë”. Bagazhin e sharjeve të parlamentarëve tanë, pak vende në botë e kanë. Ata e fillojnë me libër shtëpie, me nënë, me motër, me grua e me komshije, që s’dinë ku bie. Dhe burrave të moçëm, kjo gjuhë ju ka hije. Nga Parlamenti i parë s’i kishim dëgjuar këto fjalë, se kishte më shumë intelektualë se shpellarë. Nuk dimë nga e gjetën liderët e partive këtë “farë”, që po konkuron të mençur e të marrë. Liderët e partive e kanë bërë kriter, po nuk di të shash, s’të hapet ajo derë. Ndaj deputetët janë bërë njësoj, që s’di këtë qash më parë, nga këta qyqarë, se të gjithë janë bërë pashallarë, pa dallim ngjyrash, si të zinj dhe të bardhë. Dëgjon dhe ndonjë filozof pa emër, që thotë se nuk është në nderin e burrit që të shajë një femër. Por ai harron dhe është arkaik, se këta deputetë kanë fjalor të ri demokratik, or mik.

 

Ka lindur një diskutim popullor i gjerë, a duhet të rrihen deputetët të tërë, po ti vesh në pe e gjilpërë, për t’u rrahur të gjithë janë bërë. Kontaktova me një kompani monitorimi, që a duhet të rrihen deputetët me listë? Më rezulton se 70% janë për rrahje në grup, ndërsa 30% për rrahje me zgjedhje, se ndryshe do ishte turp. Ti rrahësh të gjithë nuk është e lehtë. Nuk janë pak, po 140 deputetë. Një plak i mençur më solli në kujtesë. Të gjendet një rrahës me pagesë. Bile do jetë mirë që të shpallet tenderi, që të fitojë, një rrahës me pagesë me përvojë, që mund të përballoj këtë kope deputetësh të majmur nga pasuria e popullit. Po paratë ku do gjenden i thashë, se rrahësit me pagesë kanë çmim të lartë?! Ai, tha: Të grumbullohen para nga çdo deputet. Po si mund të paguajë deputeti të rrahë veten e vet!? Edhe këtu një version u gjet. Të majtët të grumbullojnë fonde për të rrahur të djathtët dhe anasjelltas. Por përsëri, s’ka barazi, se të majtë janë më shumë se të djathtë dhe kjo s’është demokraci. Me llogari i bie, që një i djathtë të rrahë një të majtë e gjysëm. Por përsëri, s’del kjo llogari. U mendua që një i majtë të rrahë një të djathtë në mes e lart, ndërsa tjetri në mes e poshtë dhe kështu nuk mbetet asnjëri bosh. Kjo është si ta mendosh. Edhe po ta pranojnë këtë variant parlamentarët, ka mundësi të mos jenë dakord ndërkombëtarët. Ka një krizë në Parlament, që nuk di nga t’ia fillosh, se do mbetet salla bosh, me këta deputetë kodoshë, kokëboshë, diplomashoshë, që je i detyruar të shterosh. 

Mediat e shkruara dhe ato elektronike, i kanë mëshuar fort rasteve të përleshjeve të këtyre qenieve komike. Mediat janë kthyer në rolin e qenve të gjahut, duke bërë alarm publik, sa që kanë vënë deputetët në rrezik. Deputetët kanë treguar spektakël jo vetëm me grusht, por dhe me pushkë. Shqetësimi është permanent, se me kaq “pak” deputetë që kemi ne, plot 140, njëri të na dëmtohet, Parlamenti rrezikohet. Pra, rëndësi ka që t’i kemi si krerë, pa le të zihen e rrihen, s’ka qeder. Vetëm të mos vriten, se nuk “ngjiten”. Ç’do me thënë nuk ngjiten, më tha një kolegu im, ata nuk janë sende. Po, i thashë, nuk ngjiten, se ata janë njëlloj, si një trup, apo turp i vetëm. Nuk i dallon dot nga koka te këmbët, se i kanë të përbashkëta rrënjët. Shqipëria është katandisur në këtë gjendje, se ka 140 deputetë, që kanë një mendje. Kolegu ma kundërshtoi dhe s’deshte ta besojë. S’jam dakord ndërhyri ai, ata zihen si qentë për kockat dhe harrojnë që fërkojnë doçkat, kokoroçkat. Deputetët ujqër hëngrën gjithë pasurinë e Shqipërisë, në emër të demokracisë, me përkrahjen e partisë. Por ata shahen e zihen me njëri tjetrin duke akuzuar, se pasurinë e kanë grabitur e përvetësuar, por asnjëri nuk është dënuar, a e ke kuptuar?! Po ku e gjetën pasurinë deputetët, ata nuk janë të gjithë biznesmenë, por janë sejmenë, që me çanta në dorë vijnë e venë, nuk merren me penë, as gjumë nuk flenë. Pasurinë ata e kanë ndarë, shpërndarë e rishpërndarë dhe përsëri s’kanë karar. Ata zihen se s’kanë rënë dakord në pazar, mor qyqar.

 

Të dy palët janë një prerje, socialist e demokrat, njëri poshtë e tjetri lart, këto mostra patëm fat. Thonë se kanë dalë nga një mitër. Janë rritur e stërvitur, për të grabitur. Neve na kanë vjedhur e na kanë shitur, kjo kope e uritur. Po si shpjegohet, që ditën rrihen e zihen, e pastaj natën bashkë gdhihen. Atë e bëjnë për të prishur syrin e keq, se ky popull e di se ç’heq, me këtë klasë politike qenka fatkeq. Ç’faj kanë deputetët, vazhdoi ai, ne i votojmë, u besojmë, si dele prapa u shkojmë, i nderojmë si të jenë apostuj dhe pastaj i komentojmë. Edhe po të mos i votojmë ne, ata prapë fitojnë, se vetë i numërojnë, i kryqëzojnë, i shartojnë dhe i rregullojnë bilancet që t’i trashëgojnë. Ata që i kanë vënë zjarrin Shqipërisë, 25 vjet mes stuhive, janë liderët e partive. Historia e deputetëve më kujton një episod nga e kaluara në spitalin e Vlorës, që një fshatar nga Myzeqeja donte të hynte të takonte një njeriun e vet që ishte i shtruar. Doktori i rojes nuk e lejoi dhe fshatari e qëlloi. Drejtori spitalit qe shumë i shqetësuar për këtë incident dhe i qante hallin një mikut të vet drejtor, që njihej për humor. Mos u shqetëso i tha ai, shyqyr që u bë trim myzeqari. Por atëhere bënte bujë të goditej një qytetar, e pale si sot një parlamentar. Drejtori insistonte se ishte një skandal shumë i rëndë. Atëhere Kamberi i tha: “Ke shumë të drejtë, fshatari ka gabuar, se duhet ta fillonte nga ti si drejtor, se ju jeni bërë të gjithë për t’u rrahur”. Për analogji, kjo histori i shkon për shtat parlamentit tonë fri. 

 

Dhe si përfundim, ka një gjykim. Që deputetët e shtetarët, duke nxjerrë në krye kryetarët, të partive dhe qeverive, duhen vënë para përgjegjësisë, për këtë tragjedi që i kanë shkaktuar Shqipërisë. Këtu, penaliteti duhet të nisë. Që t’i ngjallet shpresa Shqipërisë.

Dritëro Agolli: Zërat kritikë brenda partive janë pasuri, ja "shkëlqimi" i I Edi Ramës, Sali Berishës e i Lulzim Bashës

Shkrimtari i njohur Dritëro Agolli flet në një të përditshme për ish-kryeministrin Sali Berisha, ku tregon se si e ka njohur atë në rini dhe më pas në politikë. Ai po ashtu ka komentuar Ramën si publicist dhe si kryeministër. Thotë se e vlerëson për reformat që ka ndërmarrë dhe e mbështet atë në aksionin për të bërë shtet dhe për të vendosur ligjin. Për zërat kritikë brenda partive, Agolli shprehet se janë “pasuri” dhe nuk duhen luftuar, madje ai thotë se duhen mbështetur, sepse tregojnë se funksionon demokracia dhe mendimi ndryshe. Autori i romanit “Shkëlqimi dhe Rënia e shokut Zylo” ka dhënë përshtypjet për “shkëlqimin” e politikanëve të rinj dhe për kujdesin që duhet të kenë ata në politikë. Ai këshillon Bashën, Veliajn dhe deputetët e rinj që të mos kopjojnë Berishën apo Ramën, por të demonstrojnë eksperiencën e tyre, duke i këshilluar që të lënë inatet personale. Sipas tij, të rinjtë kanë ambicie, por duhet të lënë anash zënkat dhe gjuhën vulgare të politikës së vjetër.

 

"Sali Berishën e kam njohur shumë herët. Madje, në shtëpinë e tij në Viçidol, më është bërë një pritje tepër bujare, nga pritjet më të veçanta. Jam ndjerë shumë i vlerësuar nga mënyra se si i prisnin njerëzit në atë anë. Ndërsa personalisht për mua ai është një nga njerëzit më lexues që kam takuar. Ishte gati e pamundur ta shihje Berishën pa libër në dorë. Nuk ka lënë vepër timen, por dhe të autorëve të tjerë në atë kohë pa lexuar. Sa herë që e kam takuar kemi diskutuar për autorë dhe libra të ndryshëm. Ishte lexues i përkushtuar. Nuk para e gjen shpesh entuziazmin e tij. Edhe si mjek ka qenë i përkushtuar. Më është i dhimbsur që e la profesionin e mjekut, sepse ishte i talentuar. Ndërsa sa i përket politikës ky është një kapitull që duhet diskutuar. Ai ka treguar se është një politikan impulsiv dhe ia ka dalë falë këmbënguljes. Vetëm një gjë nuk ia fal. Si mjek që ishte duhet të kishte bërë spitale luksoze dhe duhet t’i kishte dhënë më shumë prioritet arsimit.

 

Ndërsa lëshimi i stafetës ishte një hap i rëndësishëm për mua. Lulzim Basha është një djalë i kulturuar. Unë e kam uruar dhe kur fitoi në zgjedhjet lokale para katër vitesh, edhe pse socialistët u mërzitën për deklaratën time. Por unë si shkrimtar dhe duhet t’i motivoj të rinjtë që futen në politikë për të kontribuar ndaj vendit. Duhet të heqim dorë nga inatet dhe ndarjet politike. Është koha që të ulen tonet dhe të bashkëpunojnë të gjithë intelektualët për të mirën e vendit. Rezultatet kanë treguar se politikanët shqiptarë në këto 25 vite kanë qenë shumë grindavecë. Do të kishim ecur më shumë nëse s’do të kishin parë interesin personal. Unë i kam njohur shumë prej politikanëve dhe çuditem kur shoh që këta personalitete që me formimin e tyre kulturor janë për tu admiruar, në politikë sillen krejt ndryshe. Kush e di, politika ndoshta dikton të tjera rregulla. Ndoshta", tha shkrimtari i njohur.

 

Ndërkohë, Agolli ndalet edhe tek kreu aktual i Partisë Demokratike, Lulzim Basha. Ai e quan Bashën një djalë të zgjuar, të kulturuar, dhe që po e bën mirë kryetarin e opozitës. 

 

 

"Ai është një djalë i zgjuar, njeri që di më shumë dhe ka studiuar dhe punuar jashtë. E kam takuar dhe është një djalë i kulturuar. Për mënyrën se si po e bën kryetarin e opozitës, po më pëlqen. Ai duhet të synojë që të ndryshojë gjërat duke bashkëpunuar me qeverinë. E ka kapacitetin për ta bërë këtë. Ai ka këmbëngulje që t’u qëndrojë ideve të tij. Unë mendoj se ai deri tani nuk është për t’u kritikuar, sepse ka të tjerë që nuk kanë ide, hidhen nga një pozicion te tjetri. Ndërsa ai e ka të qartë se çfarë është duke bërë", shprehet Agolli.

 

Ndërsa, flet majft mirë edhe për kryeministrin Edi Rama, duke theksuar se rrezaton kulturë. 

 

"Ramën e kam ndjekur gjatë viteve ’90 kur shkruante, por edhe më pas. Ka stilin e tij dhe më ka pëlqyer stili i tij. Librin e tij “Kurbani” nuk e kam lexuar. Më ka bërë përshtypje gjithnjë e folura e tij. Rrezaton kulturë. Ndërsa, si kryeministër duhet vlerësuar për përpjekjen për t’i rregulluar gjërat. Iniciativa nuk i mungon. Pastaj çdo gjë do kohën e vet. Edhe Rama reflekton dhe transmeton botë të pasur. Është artist dhe duhet të shfrytëzojë këtë pjesë dhe në politikë. Ai ka një rol frymëzues dhe po synon që të sjellë në politikë parimet dhe vlerat të cilat i ka përvetësuar. Të gjithë palët duhet të kujdesen për klimën politike në vend. Politika është fushë e realizimit të idealizmave dhe ai si artist duhet të bëjë përpjekje ta realizojë këtë. Rama me sa duket po mundohet ta bëjë shtetin të kontrollueshëm. Në këtë formë, ai, e ka konceptuar ndërtimin e shtetit. Ai i merr seriozisht gjërat dhe jo në mënyrë hipokrite, sepse i ka të vërteta. Nuk ka deklarata për “sy e faqe”. Edhe me reformat mirë bëri. Me universitetet bëri gjënë më të mirë, pavarësisht se ç’thonë. Të gjithë janë të mendimit, si dhe unë, që studentët që studiojnë në këto universitete, nuk kanë njohuritë e një nxënësi të shkollës së mesme", përfundon Dritëro Agolli. 

200 vjetori i Sulejman Vokshit, zbulohet foto origjinale e strategut të shek. XIX

Sivjet mbushen 200 vjet qëkurse në Gjakovë u lind strategu e burrështetasi i shquar shqiptar Sulejman Vokshi. Njeriu e ka vështirë që, në faqet e një punimi përkujtimor si ky, të përfshijë personalitetin e shquar shumëdimensional dhe kompleks të njërit nga përfaqësuesit më të mëdhenj e më të denjë të atdhetarisë shqiptare të shekullit XIX. Gjatë hulumtimit të jetës dhe veprimtarisë së tij vështirësi të mëdha paraqiste zhdukja e dokumenteve personale, vepra e tij “Projekti i Ushtrisë Shqiptare” dhe kronika e familjes.

 

Asnjë kërkimtar deri më sot s’ka arritur të gjejë madje as fotografinë e tij. Pas përpjekjesh mbi tridhjetëvjeçare, “Koha Ditore” arriti të sigurojë një fotografi origjinale të Sulejman Vokshit, ndonëse tejet e vjetruar dhe e dëmtuar, e cila për herë të parë u jepet në dorë kërkimtarëve dhe lexuesve në Kosovë e Shqipëri, pranë portretit të tij, dhënë në përfytyrimin artistik të Guri Madhit. Shumë ngjarje tek ai përqendronin përmbajtjen e epokave të tëra e si gurë shënues dëftonin përpjekjet e Sulejman Vokshit për ruajtjen dhe zhvillimin e kulturës kombëtare dhe të gjuhës shqipe.

 

Sulejman Vokshi është ushqyer kurdoherë nga heroizmi i heshtur dhe gjallëria e pandërprerë gjuhëkrijuese e gjuhëmbrojtëse e popullit tonë, të cilit i ka prirë me qëndrueshmëri e në mënyrë dinjitoze, duke përshkuar dhjetëvjeçarët e luftërave të tij si një frymëzim dhe shqetësim i thellë. Ndonëse në rrethanat e luftës së vështirë e të pandërprerë, ai shkollën shqipe e shihte si tempull të formimit e të edukimit atdhetar. Krismat e hutave të lirisë dhe këngët e popullit, ia pavdekësonin bëmat, duke shprehur me vërtetësi historike, luftërat e pandërprera të tij, si njëri nga qëndrestarët më të mëdhenj. Sulejman Vokshi jetoi e veproi energjikisht pas viteve të mënjanimit të Napoleon Banapartës nga skena e përgjakur evropiane dhe pas krijimit të “Lidhjes së Shenjtë” të Evropës së krishterë (1814) e tutje.

Çfarë gjuhe flisnin shqiptarët para 400 vitesh?!

Një dokument për shqiptarët e Bullgarisë dhe legjenda e tre vëllezëve nga Vithkuqi...

 

Si flisnin shqiptarët para 400 vjetësh?! Përgjigjen na e jep një fjalor i botuar në Bullgari, ku jepet kuptimi i fjalëve në gjuhën bullgare, shqipen e sotme dhe gjuhën e vjetër shqip të përdorur nga banorët e fshatit Mandricë në Bullgarinë Juglindore, të cilët janë larguar 400 vjet më parë nga atdheu i tyre. 

 

Të bën përshtypje në fjalorin, i cili ka mijëra fjalë, përveç fjalëve bazike si bukë, ujë, sëmundje, lind, vdes, fle, ngrihem, ha, pi, etj etj, të gjitha të tjerat përgjithësisht ndryshojnë dhe janë shqiptuar krejt ndryshe. 

 

Për shembull “sallam” nuk i thonë mishit të përpunuar, por i thonë “i shëndetshëm”.

 

Tarshit, do të thotë “kërkoj”, etj. Megjithatë fjalët bazike nuk ndryshojnë si numërimi apo gjërat kryesore të të bërit. Edhe pse nuk ka gramatikë, foljet janë zgjedhuar afërsisht siç bëhen në morfologjinë e sotme. Për shembull “do të fle” shqiptarët e Mandricës i thotë “ot fli”.

 

Kurse shprehja apo fjala “flas” është krejt ndryshe në gjuhën e vjetër të shqiptarëve të Mandricës. Ata thonë “zallahis”.

 

Hartuesja e këtij fjalori, Marija Georgieva (Peeva), banorë e Mandricës është marrë me fjalët bazë të gjuhës së vjetër shqipe që gjithmonë e kanë folur banorët e Mandricës, ndërsa është ndihmuar nga studiuesi i apasionuar ndaj gjuhës shqipe, Ludmill Stankov, i cili ka punuar në një kohë të gjatë në Tiranë si diplomat i Bullgarisë.

 

Autorja e fjalorit Marija Georgieva (Peeva) është 70 vjeç dhe ka ruajtur thuajse të gjitha fjalët e vjetra që kanë folur banorët e Mandricës.

 

Mandrica

 

Mandrica është strukur në mënyrë mahnitëse në bregun e djathtë të lumit Bjalla (Lumi i bardhë), në pjesën lindore të malеve Rodope, në vetë kufirin me Greqinë. Fshati ka ruajtur bukurinë, pamjen e tij autentike dhe gjuhën e vet që nga viti i largët 1636. Duke u bazuar mbi një mbishkrim të vjetër fshati është themeluar pikërisht në atë vit.

 

Një legjendë tregon se fshati është themeluar nga tre vëllezër shqiptarë nga fshati Vithkuq, që ndodhet jo larg qytetit të Korçës. Vëllezërit kanë qenë barinj të mëdhenj. Ata kanë furnizuar ushtrinë osmane me qumësht, mish dhe produkte të tjera në rrugëtimin e saj për në Edrene. Ashtu vëllezërit dhe familjet e tyre kanë udhëtuar bashkë me ushtrinë, duke arritur Edrnenë.

 

Ali Pasha ka dashur t’i falënderojë tre burrat dhe u ka propozuar të zgjidhin një vendbanim të përshtatshëm për bagëtinë e tyre. Ato fshatra janë bërë pronë të tre barinjve dhe pas kësaj të banorëve të sotëm të fshatit të Mandricës.

 

Me kalimin e kohës gjatë lëvrimit të tokës janë gjetur shumë byzylykë, pllaka, unaza dhe sende të tjera të cilat dëshmojnë për jetën mbi këto vende.

 

Pasi që familjet janë vendosur në fshat, ato kanë ndërtuar një baxho ose mandër. Tepricën e produkteve të qumështit ua kanë shitur fshatarëve në fshatrat fqinje. Blerësit kanë thënë se i kanë marrë produktet nga “mandra”, siç e kanë quajtur fshatin.

 

Bullgari- Shqipëri

 

Më 22 shtator Bullgaria ka festën e saj kombëtare të pavarësisë. Konsulli i nderit i Bullgarisë në Shqipëri, Selim Hoxhaj, gazetar me profesion, thotë se Bullgaria ka qenë shteti i parë që ka njohur pavarësinë e Shqipërisë në vitin 1912 ndërkohë ndër 5 shtetet e para që njohën pavarësinë e Kosovës. Interesat e shqiptarëve janë përputhur me ato bullgare shpesh herë, ndërkohë që në Bullgari ka tre katedra të shqipes në Universitetet Publike.

 

Bajram Haxhiu, patrioti lushnjar që kaloi disa luftëra deri në çlirimin e vendit

Familja Haxhiu është një nga familjet e vjetra lushnjare. Sigurisht që sapo dëgjon këtë mbiemër të vjen së pari në mendje emri i një prej pinjollëve të saj,Bajram Haxhiu. Në fakt ai njihet më shumë vetëm me emrin Xha Bami, ndërkohë që është figura e parë e shquar e familjes së vjetër të qytetit të Lushnjës. Jo më kot që në hyrje të rrugicës pranë shtëpisë muze Kongresi i Lushnjës,e cila ngjitet sipër drejt kodrës pranë xhamisë dhe qendrës së qytetit të Lushnjës,është vendosur Rruga “Bajram Haxhiu”,i cili do të luante një rol kyç në letërkëmbimin mes Aqif Pashë Elbasanit dhe personaliteteve të tjera dhe ishte një nga anëtaret e komisionit nismëtar të thirrjes së Kongresit të Lushnjës.

 

 Kush ishte Bajram Haxhiu? 

 

Bajram Haxhiu lindi më 3 Maj 1887 në Lushnjë dhe u nda nga jeta më 11 Gusht 1972, patriot luftëtar, partizan e pjesëmarrës i Kongresit të Lushnjës. Bajrami vazhdoi shkollën e mesme turqisht, ndërsa shkrim e këndim shqip ka mësuar vet, si shume njerëz të tjerë të këtij fisi. Bajrami mori pjesë gjerësisht në Demonstratën e majit 1906 në qytetin e Lushnjës. Për këto veprimtari ai u dënua dhe u dëbua nga qeveria osmane. Edhe pasi doli nga burgu, ai vazhdoi të jetë aktiv në lëvizjen kundër osmanëve. Bashkëpunoi me çetat kryengritëse të Myzeqesë për organizimin e kryengritjes së përgjithshme të Shqipërisë. Përkrahu qeverinë e Ismail Qemalit duke luftuar kundër serbëve dhe kuislingëve të Esat Pashë Toptanit. Kur u pushtua qyteti i Lushnjës nga ushtritë ndërluftuese të Luftës së Parë Botërore, u ngrit kundër tyre dhe synimeve shoviniste. Pasi e kapën, e internuan në Shkodër bashkë me pjesëmarrës të tjerë të lëvizjes. Pas Luftës së Madhe, u kthye në vendlindje, ku nuk e ndali veprimtarinë e tij patriotike kundër vendimeve të Konferencës së Parisit për copëtimin e Shqipërisë. Pavarësia e Shqipërisë qe tronditur shume nga shtetet ndërluftuese si dhe qëndrimi i vendeve fqinje. Problemi i sigurisë kombëtare shqetësoi gjithë njerëzit atdhedashës të kërkonin thirrjen e një kongresi kombëtar për të mbrojtur atdheun. Mbledhjen e kongresit e morën përsipër njerëz të qytetit të Lushnjës duke filluar nga organizimi, garantimi i punimeve të qeta të mbledhjes si dhe organizimi i forcave vullnetare të mbrojtjes deri në përfundimin e plotë me sukses te tij. Një nga anëtaret e komisionit nismëtar të thirrjes së Kongresit të Lushnjës ishte Bajram Haxhiu. Ai luajti nje rol shumë të rëndësishëm në letërkembimin mes Aqif Pashë Elbasanit dhe personaliteteve të tjera. Ai u vu në shërbim të qeverisë që nxori kongresi dhe e përkrahu atë gjatë gjithë kohës që i qëndroi besnike vendimeve të Kongresit të Lushnjës. Duke e pasur të kultivuar tashmë ndjenjën patriotike, ai mori pjesë në Luftën e Vlorës dhe në LANÇ 1939-1944, gjithashtu i gjithë fisi i Haxhillarëve e përkrahu luftën kundër pushtuesve pa rezerva. Bajram Haxhiu është edhe i ati i legjendës së sportit shqiptar Abdurrahman Roza Haxhiu dhe atdhetarit të shquar për çështjen kombëtare shqiptare Qerim Haxhiu.

 

 

Kujtime të Bajram Haxhiu-t për Kongresin e Lushnjës 

 

 

…Në kohën kur bëheshin përpjekjet për Kongresin e Lushnjës,unë kam qenë anëtar i Komisionit Inisiator për thirrjen e tij. Këtu,në qytetin tonë,kishte një lëvizje të gjerë patriotike. Para se të mblidhej Kongresi,ne hoqëm një flamur Italian dhe e dogjëm. Aty pranë nesh u gjend një turmë e madhe njerëzish,kështu që italianët nuk guxuan të merrnin ndonjë veprim. Siç më kujtohet,njeriu që kujdesej më shumë për thirrjen e Kongresit ishte Eshref Frasheri. Unë e njihja edhe me parë,se kishte qenë këtu si inxhinier. Mbasi u vendos të mblidhej Kongresi,na duhej të caktonim edhe godinën ku do të mbahej mbledhja. Për këtë iu drejtuam Kaso Fugës,por ai kishte hall,se mos binte në bela dhe nuk donte.Atëherë u vendos që të thirrej Kongresi,duke menduar se edhe në një kasolle do të mund të mbahej.Aqif Pasha kishte sugjeruar,që ky kongres të mbahej në Elbasan,por qe bërë pengesë Shefqet bej Verlaci,i cili në atë kohe hante e pinte me italianët. Unë isha ngarkuar me detyrën e shpërndarjes se postës në qytetet Elbasan,Peqin,Kavajë dhe Durrës. Taulla Sinani kishte Tiranën dhe anën e Dibrës e të Shkodrës.Nuk më kujtohet kush shkoi në krahinat e jugut. Veç mbaj mend,që ndarja u bë,duke mbajtur parasysh faktin,që të shkonim atje ku kishim të njohur.Në Elbasan mbaja lidhje me Selim Junikun,në Peqin mbaja lidhje me Adem Gjinishin,në Kavajë me Idriz Dizdarin,ndërsa në Durrës me Rexhep Shalën.Rrugët deri në destinacion i bëja me kuaj. Rruga kishte plotë rreziqe,por ne ishim të rinj në atë kohë dhe i kapërcenim.Pastaj nuk donim t’ia dinim shumë,se bënim një punë atdhetare. Ne kohën kur zhvillonte punimet Kongresi kishin ardhur njerëz nga vende të ndryshme të Shqipërisë. Në Kongres kishte edhe mjaftë lushnjarë.Unë nuk i kujtojë dot të gjithë,por mbaj mend,se kishin ardhur disa përfaqësues edhe nga fshatrat.Gjatë kohës që zhvillonte punimet Kongresi ndihej se Lushnja ishte në festë. Kudo shikoje flamurë kombëtarë. Madje flamurët e vegjël u vareshin në gjoks njerëzve edhe nga fëmijët e shkollës,aty ku ishim ulur në bangat e shkollës. Edhe salla e mbledhjes ishte zbukuruar shumë mirë.E para ishte fytyra e Skënderbeut dhe,pastaj,e Ismail Qemalit. Në mur qe vendosur një Flamurë Kombëtarë. Në Kongres kishte rregull. Nuk të pranonin po të mos kishe mandatin që të ishte dhënë,apo të mos kishe një letër të lëshuar nga Komisioni Organizator i atij Kongresi. Ne kishim marrë detyrën për sigurimin e Kongresit. Kishin ardhur njerëz të armatosur. Disa prej tyre i kishin sjellë vet delegatët për t’i ruajtur gjatë rrugës,por pati edhe nga ata që i thirrëm ne. Më shumë forca kishin ardhur nga Darsia e Dumreja. Në të njëjtën kohë,kishte shumë edhe nga zona e fushës,por unë nuk jam marrë me forcat. Si përgjegjës për këtë punë ishte caktuar Llazar Bozo nga Kolonja. Mbaj mend që ishte këtu Jonuz Dervishi,Selim e Rami Rredhi nga Karavastaja,Musa Zagarja nga fshati Kocaj i Fier-Sheganit e të tjerë. Nga Skrapari kishte ardhur Riza Cerova dhe një djalë tjetër,që ishte sakat. Tërë kodrat rreth qytetit ishin të mbushura me roje,disa prej tyre vinin edhe në qytet. Italianët i shikonin,por nuk i ndalonin. Më kujtohet,se,kur u mor vesh se Myfti Libohova patardhur me ushtri kundër Kongresit,njerëzit ishin tepër të gatshëm për t’iu kundërvënë. Disa u nisën kundër forcave të tij,por ai nuk e zgjati shumë. Ia mbathi në drejtim të Vlorës. Qeveria që u zgjodh nga Kongresi qëndroi pak ditë në Lushnjë,pastaj u përcoll për në Tiranë,që qe caktuar kryeqytet i Shqipërisë. Me të zgjedhurit ne Kongres,drejt kryeqytetit shkuan edhe mjaftë myzeqarë. Sidoqoftë,më të shumtë dhe më të rëndësishmet qenë forcat e organizuara në Peqin,drejtuar nga atdhetari Adem Gjinishi. 

 

 

(Marrë nga libri “Kujtime e këngë për Luftën Antifashiste Nacional Çlirimtare të viteve 1918-1920”,botim i vitit 1970)

Studiuesi Jon Halliday: Dyshimet e Stalinit dhe Hrushovit mbi Enver Hoxhën, diktatori shqiptar që tërbonte gratë dhe burrat

Studiuesi irlandez, Jon Halliday, në librin e tij për Enver Hoxhën, me titull “Shqiptari dinak”, rreket të zbërthejë misteret, intrigat, pabesitë, paranojat, vrasjet, manovrat, raportet mes figurave, komplotet dhe planet brenda kështjellës së regjimit komunist në Shqipëri, por edhe të gjithë vendeve të lindjes. Figura e Enver Hoxhës është në qendër të librit të studiuesit  Halliday, ndërsa të gjithë liderët e Lindjes, duke nisur që nga Stalini dhe më pas Hrushovi, trajtohen në raport me Enver Hoxhën.

Duke iu referuar vëzhgimeve, raportimeve, dëshmive, dokumenteve sekrete, detajeve etj, studiuesi bën një përshkrim të figurës së Enver Hoxhës, i cili la pas çdo diktator lindor, sa i takon shpejtësisë së konsolidimit të pushtetit të tij. Në libër, Halliday flet për dyshimet e forta të Stalinit mbi Enver Hoxhën, ndërsa përshkruan 5 takimet e Enver Hoxhës me udhëheqësin e Bashkimit Sovjetik. “Ndryshe nga shumica e udhëheqësve të Europës Lindore mbas luftës, ai ishte me të vërtetë shumë i pashëm, edhe shumë tërheqës, si për gratë, ashtu edhe për burrat. Forcën tërheqëse dinte ta shfrytëzonte për bukuri. Ishte aktor i përkryer. Këtë aftësi si aktor ai e gërshetoi me një vendosmëri të palëkundur për të provuar se gjithmonë kishte të drejtë, por kishte edhe kokëfortësinë që të vazhdonte gjersa i lodhte kundërshtarët. Këto janë cilësi për ta fituar dhe për ta mbajtur pushtetin. Ato janë gjithashtu cilësi që e tërbojnë bashkëbiseduesin”, shkruan studiuesi irlandez në librin “Shqiptari dinak”.

Dyshimet e Stalinit

Studiuesi irlandez shkruan se Stalini ka qenë shumë dyshimtar për Enver Hoxhën. Diktatori shqiptar ka qenë ndër të vetmit në Bllokun Sovjetik që nuk ka kërkuar ndihmë dhe nuk ka pasur nevojën për ushtrinë sovjetike. “Molotovi po i hidhte fjalë të mirë Stalinit, i cili ishte edhe kurioz, edhe dyshimtar për të vetmin udhëheqës të një regjimi komunist në Bllokun Sovjetik, që nuk kishte pasur asnjë lidhje historike apo kontakt me Bashkimin Sovjetik. Dhe kjo ishte e vërtetë jo vetëm përsa i përket Hoxhës si individ, por pothuajse gjithë grupit udhëheqës në Shqipëri. Për më tepër, Shqipëria është i vetmi vend brenda bllokut që ishte çliruar vetë, pa pasur nevojën që në territorin e saj të shkelte Ushtria e Kuqe Sovjetike”, thotë Jon Halliday në librin për figurën e Enver Hoxhës. 

Dyshimet e Hrushovit

Studiuesi irlandez, Jon Halliday, në librin e tij për Enver Hoxhën përshkruan kujtimet e diktatorit Hrushov mbi Enver Hoxhën. Në libër thuhet se Hoxha ka qenë gjithmonë vigjilentë mbi njerëzit që e rrethonin dhe gjithmonë dyshimtar për miqësinë e tyre. “Ajo çka u jep kujtimeve të Hoxhës një veçantësi të spikatur mbi të gjitha kujtimet e tjera, qoftë edhe ato të Hrushovit, është se si ndërthur inteligjencën dhe aftësinë e tij vëzhguese me një çiltërsi brutale dhe me vetëlëvdata të dredha. Ç’është e vërteta, ai i nxjerr të tëra. Dhe vret mendjen. Në një cep të vogël të Ballkanit për 25 vjet, atij i duhet të vriste mendjen të interpretonte shenjat e të deshifronte veprimet, mesazhet dhe dredhat e miqve dhe armiqve të tij”, shkruan studiuesi. 

Pse u prish Enver Hoxha me Titon, Hrushovin dhe Mao Ce Dunin

Historiani irlandez, Jon Halliday, në librin e tij “Shqiptari dinak-Enver Hoxha”, sjell fakte dhe dëshmi se si Enver Hoxha prishi marrëdhëniet e ngushta dhe miqësore me udhëheqësit më me peshë të shteteve komuniste. Halliday pohon se, gjatë bisedave që Enver Hoxha ka zhvilluar me Josip Broz Titon, ia ka shtruar disa herë çështjen e Kosovës. Por, jo vetëm që Tito nuk e merrte përsipër këtë çështje, sipas Enver Hoxhës, por Beogradi po përgatiste aneksimin e Shqipërisë. “Në rrëfimin e Hoxhës mbi lidhjet e tij me Titon dhe regjimin jugosllav, ka njëherësh vërtetësi dhe trillime. Akuza themelore e Hoxhës se Jugosllavia synonte ta aneksonte Shqipërinë është e drejtë. Prandaj, arsyet e tij për t’i parë me dyshim motivet e jugosllavëve duken me vend. Nga ana tjetër, kapërcimi i tij në akuzën se, duke dashur ta aneksonte Shqipërinë, Jugosllavia i zhvati asaj edhe pasuritë, nuk gjen mbështetje në dokumentet që kemi parë. Përkundrazi, Jugosllavia i dha Shqipërisë një ndihmë të madhe gjatë periudhës 1945-48, në aspektin thjesht ekonomik”, thuhet në libër. Gjithashtu, Enver Hoxha e kritikonte mjaft Titon. “Enver Hoxha e kritikon Titon kryesisht në planin personal, që bënte jetë luksoze, sillej me fodullëk dhe nuk i kushtonte shumë kohë njohjes me probleme të fushave të veçanta, sidomos ato ekonomike. Hoxha kujton një bisedë rreth Kosovës. Ato çka thotë ai janë të besueshme, por nuk mund të verifikohen. Është e pamundur që Tito të jetë shprehur kaq haptas, qoftë edhe për një çështje parimore”, thotë historiani Halliday. 

Prishja e marrëdhënieve me Moskën

Historiani Jon Halliday rrëfen në librin e tij se si u prishën marrëdhëniet mes Tiranës dhe Moskës pas vdekjes së Stalinit. Enver Hoxha kishte lidhje tepër të ngushta me Stalinin, dhe madje e merrte si shembull në vendimet e tij, por ardhja në pushtet e Nikita Hrushovit do të vuloste fundin e marrëdhënieve mes Shqipërisë dhe Rusisë. “Deri nga fundi i viteve ’50, marrëdhëniet midis Moskës e Tiranës, në sipërfaqe, dukeshin të mira. Sipas Hoxhës dhe kjo është plotësisht e besueshme, marrëdhëniet zunë të ftoheshin pak kohë pas vdekjes së Stalinit dhe, qysh kur Hrushovi nisi të kërkonte pajtim me Titon, ata morën në tatëpjetën pa kthim. Pajtimi i Hrushovit me Titon më 1955 dhe denoncimi prej tij i krimeve të Stalinit më 1956 ishin dy çështjet kryesore që qëndronin prapa ftohjes së marrëdhënieve sovjeto-shqiptare, të cilave iu shtuan dhe dallimet që kishin mes tyre, përsa i përket personalitetit, Hoxha me Hrushovin”, thuhet në libër. Ndërkaq, edhe Hrushovi nuk kishte konsiderata për udhëheqësit komunistë të Shqipërisë, veçanërisht Enver Hoxhën. “Edhe një herë tjetër, kemi dy versione që bien mjaft ndesh me njëri-tjetrin, atë të Hoxhës dhe atë të palës tjetër. Në kujtimet e tij, Hrushovi shprehet hidhur për udhëheqësit shqiptarë, sidomos për Hoxhën, kryeministrin Shehu dhe ministrin e Mbrojtjes, Balluku, duke thënë se ata janë më keq se egërsirat, ata janë përbindësha. Hrushovi thotë, me shumë të drejtë, se: “Çarja që erdhi duke u thelluar midis BS dhe Shqipërisë lindi kryesisht ngaqë shqiptarët i trembeshin demokratizimit””, thotë Halliday në librin e tij. 

Prishja e marrëdhënieve me Kinën

Sipas Jon Halliday-t, Enver Hoxha arriti që t’i jepte fund edhe bashkëpunimit me Kinën, ndërkohë që ky shtet komunist ishte shumë bujar me Shqipërinë dhe e ndihmoi me ndihma pa asnjë lloj interesi. Halliday rrëfen se, Enver Hoxha thoshte se Kina po ushtronte presione ekonomike, ushtarake dhe më pas politike ndaj Shqipërisë, duke i krahasuar këto me presione me presionet e Hrushovit. “Enver Hoxha i përshkruan me hollësi presionet ekonomike dhe, së fundi, politike që Kina po ushtronte ndaj Shqipërisë dhe i krahason këto me presionet e Hrushovit. Por, ashtu siç i paraqet gjërat në këtë pikë, Hoxha tregohet tepër zemërngushtë e, duke i hequr nga defteri, tepër i pasaktë. Para së gjithash, ndihma që Kina i dha Shqipërisë gjatë periudhës në fjalë ishte mjaft e madhe dhe sidomos largpamëse e bujare, në kuptimin që ajo kishte për qëllim t’i jepte mundësi Shqipërisë të ndërtonte një bazë industriale relativisht të gjerë e të ecte me këmbët e veta”, thuhet në libër. Jo larg por nga mesi i vitit 1975, thotë Halliday, ndërsa Hoxha në Shqipëri dënonte kuadro drejtuese se bashkëpunonin me kinezët, Kina po nënshkruante një marrëveshje për t’i dhënë Tiranës sasi të mëdha ndihmash, pa asnjë përqindje interesi. Erneta Shevroja

Greqia si Kosova? Varoufakis parashikim të "errët": Do zhytemi më thellë në vrimën e zezë!

Ish-ministri i Financave në Greqi, Janis Varoufakis, ka komentuar zgjedhjet e mbajtura në vend më 20 shtator, duke i quajtur ato "zgjedhje të pikëlluara". 

 

Gjatë një interviste dhënë të përditshmes “Politico”, Varoufakis ka deklaruar se nuk dëshiron të zvogëlojë suksesin e ish-shefit të tij, por ka vënë në dukje se SYRIZA, që nga janari ka humbur 363 mijë vota, derisa një pjesë e madhe e njerëzve nuk kanë dalë fare në zgjedhje: madje edhe ata 1.6 milionë grekë që kanë votuar në referendumin kundër masave shtrënguese, këtë ëikend kanë qëndruar nëpër shtëpitë e tyre.

 

Ndërkaq, i pyetur nga gazetari i “Politico”, se si e sheh Greqinë pas pesë viteve, Varoufakis ka dhënë një përgjigje shumë pesimiste.

 

“Nëse asgjë nuk ndryshon, do të jemi të zhytur edhe më thellë në vrimën e zezë. Nëse vazhdojmë të jemi në përputhje me dispozitat e marrëveshjes së dakorduara për ndihmë, do të ndodhë Kosovizimi i Greqisë. Me këtë dua të them se gjithnjë e më shumë do të shndërrohemi në protektorat që e ka euron si Kosova, por se eksporti ynë i vetëm do të jenë njerëzit dhe turizmi, me zero investime në veprimtari prodhuese, me banka që do të funksionojnë si thesar, e jo si institucione të kreditimit”, ka shtuar Varoufakis.