John Fitzgerald Kennedy : “Mos pyesni se çfarë mund të bëjë vendi juaj për ju. Pyesni se çfarë mund të bëni ju për vendin tuaj” .

Ajo që ndodhi në 22 nëntor 1963 në Dallas është ngulitur në mënyrë të pashqitshme në kujtesën e Amerikës. E megjithatë, sipas sondazheve (i fundit i përket vitit 2004), vetëm 26% e amerikanëve janë të gatshëm që të pranojnë versionin zyrtar të hetimit, pra, që Presidenti i Shteteve të Bashkuara, John Fitzgerald Kennedy, u vra nga një njeri i vetëm: Lee Harvey Oswald. Për shumicën dërrmuese JFK, siç e quanin miqësisht, kish qenë viktimë e një komploti. Po çfarë ka të vërtetë në këto zëra? Rindërtimet më të fundit lejojnë ndoshta të jepet një përgjigje.

Atë ditë, Kennedy ishte në Dallas (Texas), për një etapë të xhiros së tij elektorale. Në zgjedhjet e vitit 1964, Presidenti 46-vjeçar do të kërkonte mandatin e tij të dytë. I pashëm, i pasur, elegant, elokuent (kishte fituar madje Çmimin Pulitzer), me një grua magjepsëse si Jacqueline Lee Bouvier dhe dy vëllezër brilantë, Robert dhe Edward, dukej i pamposhtur. Por jo çdo gjë ishte e qetë ashtu siç dukej.

Ishte Lufta e Ftohtë dhe në vitin 1961 Kennedy-t i ishte dashur të përballej me skandalin që pasoi zbarkimin e dështuar të mërgimtarëve kundër Fidel Kastros në Kubë. Presidenti ishte hakmarrë një vit më vonë kur avionë spiunë amerikanë kishin zbuluar baza raketore në Kubë, aleate e Bashkimit Sovjetik, vetëm pak kilometra larg nga SHBA. U konsiderua pragu i Luftës së Tretë Botërore, por në fund BRSS i Hrushovit bëri një hap prapa dhe Kennedy doli nga ajo situatë si një gjigand i diplomacisë.

Në frontin e brendshëm, JFK duhej të bënte llogaritë me një Kongres pak të prirur për ta mbështetur. Krahët konservatorë të republikanëve dhe demokratëve ishin bërë aleatë për të bllokuar politikën e tij të reformave (“kufiri i ri”). Dhe mes shteteve federalë, Teksasi (ku segregimi racor ishte ende një realitet), ishte më armiqësor ndaj kursit të ri. Një ditë përpara vizitës në Dallas ishin shpërndarë fletëvolantë me fotografinë e Kennedy-t përballë dhe në profil, si në gjendje arresti, mbi të cilat shkruhej: “Në kërkim për tradhti”.

Dhe erdhi dita

Mëngjesin e 22 nëntorit kish dalë dielli dhe kështu ishte vendosur që makina tip “Lincoln kabriole” të qëndronte e hapur. Në të kishin hipur edhe senatorin i Texas-it John Connally, bashkë me të shoqen Sharon. Korteu i makinave, motoçikletave të policisë, gazetarëve dhe autoriteteve ecte ngadalë, me 25 kilometra në orë. Dy herë Kennedy kërkoi të ndalej për të shtrënguar duart me disa fëmijë si dhe një grup murgeshash. Në një pikë të caktuar, në sheshin “Dealey”, limuzina ngadalësoi tek kalonte përpara një pallati shtatëkatësh me tulla në ngjyrë të kuqe, ku ndodhej arkivi i librave të Bashkisë, për të shkuar më pas drejt kthesës për në Elm Street. Ora e shndritshme e ndërtesës shënonte 12:29. Sharon Connally, bashkëshortja e guvernatorit, u kthye nga Kennedy dhe i tha: “Zoti President, tani askush nuk mund të thotë se Dallasi nuk ju do”. “Jo, vërtet”, u përgjigj ai. Do të ishin fjalët e tij të fundit…

Kush e vrau JFK?

Sot është edhe 50-vjetori i vdekjes tragjike të John Fitzgerald Kennedy, Presidenti amerikan i vrarë në Dallas në 22 nëntor 1963 dhe ka nisur tashmë të paralajmërohet një piroteknikë scoop-esh dhe kundërscoop-esh, të përqendruar në dinamikat kontroverse të atentatit që ishte fatal dhe më tej akoma, identitetin e atyre që ishin porositës. Zjarrin e radhës së zbulimeve të reja (tani 50-vjetor janë të shumta, duke patur parasysh popullaritetin e “pavdekshëm” të personazhit në fjalë: mjafton të thuhet që JFK dhe atentatit të Dallasit i janë kushtuar në pothuajse gjysmë shekulli më shumë se 1000 libra dhe qindra hetime televizive).

50 vjetori

“Mos pyesni se çfarë mund të bëjë vendi juaj për ju. Pyesni se çfarë mund të bëni ju për vendin tuaj” .

Në fjalimin e tij inaugurues, më 20 janar, 1961, presidenti i Shteteve të Bashkuara, John F.Kennedy, ka theksuar nevojën që të gjithë amerikanët të jenë qytetarë aktivë, ndërsa nga vendet e botës ka kërkuar që të bashkohen në luftën kundër “armiqve të përbashkët të njeriut”: tiranisë, varfërisë, sëmundjes dhe vetë luftës.

“E gjithë kjo nuk do të përfundojë në njëqind ditët e para. As në njëmijë ditët e para, as gjatë jetës së kësaj administrate e mbase as gjatë jetës sonë në këtë planet. Por, le të fillojmë”, ka thënë presidenti i 35-të i Shteteve të Bashkuara.

Por, gati tre vjet më vonë, më 22 nëntor të vitit 1963, koha është ndalur. Ka qenë kulmi i Luftës së Ftohtë dhe presidenti Kennedy është qëlluar për vdekje në Dallas të Teksasit.

“Presidenti Kennedy është vrarë. Tani është zyrtare. Presidenti ka vdekur”, ka kumtuar lajmin Radio KBOX.

John F.Kennedy, 46 vjeç, është qëlluar fatalisht me snajper, gjatë parakalimit me limuzinën presidenciale, së bashku me Zonjën e Parë, Jacqueline. Shumë janë frikësuar se të shtënat janë fillimi i një sulmi mbi Shtetet e Bashkuara.

Por, brenda pak orësh, policia ka arrestuar të dyshuarin kryesor për vrasje, Lee Harvey Oswald.

“I mohoj prerazi këto akuza”, u ka thënë Oswald gazetarëve menjëherë pas arrestimit.

Hetimet tetëmuajshe nga Komisioni Warren kanë konstatuar se Kennedy është vrarë nga Oswald, i cili ka vepruar i vetëm.

Por, për shumë amerikanë sot, çështja vazhdon të mbetet e hapur. Një sondazh i kryer këtë vit nga agjencia e lajmeve AP ka treguar se mbi 50 për qind e të anketuarve besojnë se vrasja ka qenë konspiracion.

Oswald, 24 vjeç, ka qenë ish-marins amerikan, i cili ka dezertuar në Bashkimin Sovjetik më 1959 dhe është kthyer në Shtetet e Bashkuara më 1962. Policisë i ka thënë se është i pafajshëm, por testet e laboratorit kanë konfirmuar se ai ka qëlluar me armën e vrasjes.

Vetë Oswald është vrarë dy ditë më vonë nga Jack Ruby, pronar i një klubi të natës.

Po, cilat kanë qenë motivet e Oswaldit dhe a ka vepruar ai vërtet i vetëm? A ka pasur konspiracion që ka përfshirë edhe Bashkimin Sovjetik apo krimin e organizuar?

Pyetjet e tilla vazhdojnë të mbeten pa përgjigje të qarta.

Kennedy, i njohur si Jack apo me inicialet e tij JFK, ka mundur nënpresidentin dhe kandidatin republikan, Richard Nixon, në zgjedhjet presidenciale të vitit 1960.

Në moshën 43-vjeçare, ai ka qenë njeriu më i ri i zgjedhur për të udhëhequr shtetin dhe presidenti më i ri pas Theodore Roosevelt. Deri në atë kohë, Kennedy, një katolik, ka qenë presidenti i vetëm joprotestant.

Ngjarjet gjatë presidencës së tij kanë përfshirë: krizën raketore në Kubë, garën në hapësirë, ndërtimin e Murit të Berlinit, Lëvizjen Afrikano-Amerikano për të Drejtat Civile dhe fazat e hershme të Luftës së Vietnamit.

Politika e jashtme e Kennedyt është dominuar nga konfrontimet amerikane me Bashkimin Sovjetik.

Në vitin 1963, Gjermania po kalonte një kohë të cenueshmërisë për shkak të agresionit sovjetik në lindje dhe nacionalizmit francez në perëndim. Më 26 qershor, Kennedy ka mbajtur një fjalim publik në Berlinin Perëndimor, duke përsëritur angazhimin e Amerikës në Gjermani dhe duke kritikuar komunizmin.

Ai ka përdorur ndërtimin e Murit të Berlinit si shembull të dështimeve të komunizmit dhe fjalimi mbahet mend për frazën e tij të famshme “Ich bin ein Berliner” (Unë jam qytetar i Berlinit).

“Të gjithë njerëzit e lirë, kudo që ata jetojnë, janë qytetarë të Berlinit, dhe për këtë arsye, si qytetar i lirë, unë krenohem me fjalët ‘Ich bin ein berliner’”, ka thënë Kennedy.

Ai dhe gruaja e tij kanë qenë më të rinj krahasuar me presidentët dhe zonjat e para që u kanë paraprirë atyre. Ata kanë ftuar një gamë artistësh, shkrimtarësh dhe intelektualësh në Shtëpinë e Bardhë, duke ngritur profilin e artit në Amerikë.

Kennedy ka qenë presidenti i parë që ka lejuar konferencat presidenciale të transmetohen drejtpërdrejt në media.

Ai ka pasur katër fëmijë, dy djem dhe dy vajza, ndërsa familja Kennedy ishte me prejardhje nga Irlanda.

Pasardhës i presidentit Kennedy ka qenë Lyndon Johnso

Ish-polici rezervist serb i Bosnjës Slavko Striceviç dënohet për vrasje të Burgosurish

• Ish-polici rezervist serb i Bosnjës Slavko Striceviç u dënua për trajtim çnjerëzor të të burgosurve të luftës dhe vrasjen e dy të burgosurve në zonën e Bosanski Petrovacit në vitin 1992.
  Gjykata kantonale në Bihac ditën e premte dënoi Striceviçin me dhjetë vjet burg për krimet në fshatin Bravsko në Bosanski Petrovac në Bosnjë dhe Hercegovinën perëndimore më 28 qershor 1992.
  Gjykata vendosi se tre ushtarë të Ushtrisë Boshnjake nga Sanski Most, Mustafa Cikota, Emsud Smailoviç dhe Satko Burniç, u çuan në zyrën postare në Bravsko, ku një luftëtar i quajtur Obrad Ozegoviç qëlloi Burniçin.
  "I pandehuri i urdhëroi dy të burgosurit e tjerë ta hipnin trupin e të burgosurit të vrarë në rimorkion e traktorit, ndërsa i godiste ata,” thuhej në vendim. Aktualisht ka një urdhër për arrestimin e Ozegoviçit.
  Striceviç dhe një luftëtar i quajtur Milutin Babiç më pas e çuan trupin e vdekur të Burniçit në gropën Ravnica aty pranë.
  I pandehuri urdhëroi dy të burgosur ta zbrisnin trupin e vdekur të Burniçit nga rimorkioja dhe i qëlloi me një pushkë automatike, ndërsa ata ishin duke mbajtur trupin.
  Smailoviç, i cili ishte i shtrirë përtokë dhe tregonte ende shenja jete, u vra më pas nga Milutin Babiç, i cili e qëlloi në kokë.
  Koha që Striceviç kaloi në paraburgim 23 majit dhe 14 shtatorit 2012 do t’i zbritet dënimit të tij.
  Ai u dënua gjithashtu me dhjetë vjet burg në korrik 2013 për vrasjen e një të burgosuri, por Gjykata e Lartë e Bosnjës e shfuqizoi atë vendim dhe urdhëroi rigjykim të çështjes.
  Vendimi i ditës së premte mund të apelohet.
  Në një zhvillim të veçantë, Agjencia Shtetërore Boshnjake për Hetim dhe Mbrojtje të premten arrestoi ish-luftëtarët serb të Bosnjës Miodrag Grubaciç dhe Ilija Djajiç nën dyshimin se kanë kryer krime kundër njerëzimit në zonën Bileca në vitin 1992.
  Sipas prokurorisë, ata ishin të përfshirë në mënyrë të paligjshme në arrestimin e boshnjakëve dhe kroatëve në një kamp burgimi brenda kazermave ushtarake në Bileca.
  Prokuroria tha se ata dyshohen për torturim brutal dhe abuzim të civilëve, rrahje, shkaktim lëndimesh fizike dhe mendore, abuzim seksual, kanosje, organizim të shtënash të stimuluara dhe mbajtje të njerëzve në kushte çnjerëzore.
  Ajo tha se katër persona vdiqën për shkak të kushteve të këqija në të cilat mbaheshin në kazerma.
  Gjithashtu të premten, policia në rajonin Brcko arrestoi ish-luftëtarin e Këshillit Kroat të Mbrojtjes Senad Pekiç me dyshimin se ai mori pjesë në krime lufte në fshatin Bukvik pranë Brckos në vitin 1992.
  Dyshohet se si anëtar i Brigadës 108 të Këshillit Kroat të Mbrojtjes ai vrau dy të burgosur lufte serb të Bosnjës gjatë një sulmi në Bukvik.
  Ai do t’i dorëzohet prokurorisë boshnjake, e cila do ta marrë në pyetje dhe do të vendosë nëse do të nxjerrë urdhër arresti.
  Sipas, prokurorisë boshnjake, rreth 50 civilë serbë të Bosnjës u vranë në vitin 1992 në Bukvik.

Sot Vendoset për Anëtarësimin në UNESCO

Asambleja e Përgjithshme e UNESCO-s sot do të vendosë për pranimin ose shtyrjen e pranimit të Kosovës në këtë organizatë.

Kërkesa për pranim në UNESCO e Kosovës është caktuar në orën 11 e 30 minuta në Paris, ku po zhvillon punimet konferenca e përgjithshme e kësaj organizate.

Serbia ka kërkuar shtyrjen e votimit për pranimin e Kosovës në Organizatën e OKB-së për Arsim, Shkencë e Kulturë.

UNESCO ka 195 anëtarë, ndërsa Kosova mund të pranohet vetëm nëse për pranimin e saj votojnë dy të tretat e këtyre anëtarëve.

Vrasjet në Kosovë 1998-1999

Instituti për Hulumtimin e Krimeve të Luftës ka promovuar disa botime të tij që kanë të bëjnë me krimet e luftës të kryera në Kosovë në periudhën 1998-1999.

Ministri i Drejtësisë Prof.Dr.Hajredin Kuçi tha se botimet e sotme të karakterit shkencor, jo vetëm që janë për studiues dhe për historianë, por në veçanti duhet të shërbejnë edhe për vënien e Serbisë para përgjegjësisë ligjore.

“Në veçanti duhet të jenë dokumenti i duhur edhe në kohën kur përgatitet struktura legale që Kosova të padis Republikën e Serbisë për aktet e gjenocidit, krimit e luftës dhe të tjera që i kanë bërë ndaj popullatës civile në Republikën e Kosovës”, tha Kuçi.

Kuçi theksoi se puna më e madhe e këtij instituti është që ta gjejnë dhe ta vërtetojnë të vërtetën. Sipas tij, Kosova nuk ka arsye t’i frikësohet të vërtetës, por duhet ta dëshmojë këtë edhe para të tjerëve.

“E vërteta e lutës së Kosovës duhet ta bëjë popullin serb dhe Serbinë që të pendohet, por mbi të gjitha të kërkoj falje për veprimet e veta. Dhe duhet ta bëjnë një raport të tillë të pajtimit para gjeneratave që do të vijnë në të ardhmen”, tha Kuçi.

Ismet Salihu, udhëheqës i Institutit për Hulumtimin e Krimeve të Luftës në Kosovë dhe autor i hulumtimit “Personat e zhdukur gjatë luftës në Kosovë 1998/99”, tha se krimet që janë kryer gjatë luftës janë të shumta duke përfshirë krime makabre, vrasje të 12 mijë burrave, grave e fëmijëve, plagosje, burgosje, rrëmbime, masakrime etj.

Ai tha se në këtë hulumtim janë regjistruar personat të cilët akoma konsiderohen të zhdukur.

“Prej 1,229 personave të zhdukur listën të cilëve ia kemi bashkëngjitë këtij studimi, 173 janë femra, dhe 1,056 meshkuj. Ndërsa, lidhur me moshën 1,125 janë mbi moshën 18 vjeçare, përkatësisht persona madhorë, ndërsa 104 të zhdukur janë nën moshën 18 vjeçare, moshë kjo që sipas konventave ndërkombëtare, konsiderohen fëmijë”, tha ai.

Edhe Prof.Dr.Fejaz Drançolli, autori i hulumtimit “Monumentet e shkatërruara në Kosovë 1998/99”, tha se shkatërrimi i monumenteve ishte shënjestra e politikës milloshoviqiane.

“Pos që u shkatërrua trashëgimia u plaçkit edhe tërë dokumentacioni për mbrojtjen e monumenteve. Në këtë monografi kemi paraqitur vetëm 100 monumente të shkatërruara. Në Kosovë janë shkatërruar 2 mijë 700 objekte me vlera të trashëgimisë. Kemi arrit në përfundim se qëllimi i regjimit dhe politikës serbe jo vetëm tani por edhe më herët ishte zhbërja në tërësi të trashëgimisë, qytetërimit dhe civilizimit, humbjes së gjurmëve të gjuhës dhe skeletit shqiptar në zemër të Evropës”, tha Drançolli.

Ndërkaq, Ilir Ulaj, autor i hulumtimit “Vrasjet në Kosovë 1998-1999”, tha se ky është vëllimi i parë ku përfshihen vrasjet e 300 personave të vrarë nga forcat serbe gjatë luftës në Kosovë.

Pse urrejtje ?

Sa shumë i urrejnë gjakovaret njerëzit nga fshati! (VIDEO)

Në Gjakovë vazhdimisht është thënë se gjakovarët e qytetit kanë një urrejtje për katundarët
A është kështu dhe çka mendojnë gjakovarët për këtë epitet.

Gazetarja e Express Rozë, Alketa Godanci ishte në këtë qytet dhe pyeti qytetarët. Çka thanë ata, ndiqeni storien në vazhdim

http://gazetaora.com/sa-shume-i-urrejne-gjakovaret-njerezit-nga-fshati-video/

Tmerret e përdhunimit në Ballkan

Këto skica janë publikuar fillimisht në vitin 1909 nga Gottfried Sieben për të treguar tmerret e përdhunimit në Ballkan.

Ato janë ripublikuar tashmë pa censurë.

Sipas portalit Newsbomb.al, bëhet fjalë për ushtarë turq, që përdhunojnë vajzat e Ballkanit, mes tyre edhe vajza shqiptarë.

Ndërkohë historiani Arben Llalla thotë se ushtarët nuk janë vetëm turq, por ata janë osman, ku mund të ketë edhe grekë, shqipatarë, kurd, vlleh, armen, sllavë, etj.

“Këto vizatime të autorit Gottfried Shtatë (1856-1918) janë botuar me titullin Mizoritë në Ballkan-‘Balkangreuel’ unter dem. 

Por këto vizatike erotike janë frymëzim nga udhëtimet e tij në Rusi, Kaukaz dhe Bllkan, ka thënë Llalla, transmeton lajmi.net.

Ai më tutje konkludon se një nga këto përdhunime mund të ketë ndodhur në Bosnje.

“Nga vështrimet që bëra erdha në përfundimin se nga veshjet kemi 3 kategori, në njërën vizatim mund të themi se bëhet fjalë nga ushtar me veshje kombëtare shqiptare, në disa me veshje ushtarke osmane-turke dhe në disa me veshje sllave. 

Nga kërkime mësova se disa përdhunime kanë ndodhur në Bosnjë, njëra duket në territoret ku është shkruajtur greqisht”, ka thënë Llalla.

Deri në cilën moshë vajzat e Kosovës janë të virgjëra?​

“Monitorimi i situatës së fëmijëve dhe femrave”, një raport statistikor i realizuar nga Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK) në bashkëpunim me UNICEF-in, paraqiti disa gjetje të veçanta mbi prirjet seksuale në Kosovë.

Nëse përgjigjet e të anketuarve pasqyrojnë besnikërisht realitetin apo jo, kjo është çështje diskutimi, por rezultatet paraqiten mbresëlënëse në disa drejtime.

Sipas raportit rezulton se praktikisht të gjitha femrat e pamartuara deri në moshën 24 vjeç janë të virgjëra. Ndërsa deri në moshën 49 vjeç asnjë femër e anketuar nuk e ka ndërruar ndonjëherë partnerin.

Sipas këtyre përgjigjeve, Kosova del një kampione e virtytit seksual dhe besnikërisë në çift.

Anketa përfshin 20 mijë të anketuar nga mosha 15 deri 49 vjeç, dhe është realizuar gjatë periudhës nëntor 2013 – prill 2014.

Sjellja seksuale tek të rinjtë dhe edukata që ata kanë për përdorimin e mjeteve kontraceptive janë ndër gjetjet më interesante të anketës, sa u takon përgjigjeve të të anketuarve.

Të gjitha të virgjëra

Të rinjtë nga mosha 15 në 24 vjeç, të pyetur nëse kanë pasur ndonjëherë marrëdhënie seksuale paramartesore, raportuan norma të larta virgjërie.

Nga kjo grupmoshë, 91 për qind e femrave thanë se asnjëherë nuk kanë pasur marrëdhënie seksuale, ndërsa për të njëjtën pyetje u deklaruan të virgjër 54 për qind e meshkujve.

Besim Gollopeni, sociolog dhe demograf, shfaq dyshimet e tij për këto përgjigje kur thotë se nevoja për marrëdhënie seksuale fillon që në moshën rreth 14 vjeçare si për meshkuj ashtu edhe për femra, në varësi të zhvillimi fizik dhe psikologjik të individit.

Ai thotë se statusi tabu që kanë tema të tilla mund të ketë ndikuar rezultatet e anketës së ASKU-ut dhe UNICEF-it në Kosovë, ndërsa shprehet i befasuar për këto përqindje kaq të larta të virgjërisë.

“Një përqindje kaq e madhe e të rinjve të cilët deklarohen se nuk kanë pasur asnjëherë marrëdhënie seksuale deri në këtë moshë [24 vjeç], është e paqëndrueshme përderisa, studime të tjera tregojnë për shifra shqetësuese të përfshirjes së adoleshentëve në marrëdhënie seksuale”, thotë Gollopeni.

Sociologu vëren se kushtet shoqërore në Kosovë, ashtu si në vende të tjera, janë rrethana që u japin liri më të madhe seksuale të rinjve.

“Liria e lëvizjes apo emancipimi që gëzojnë sot të rinjtë në Kosovë dhe pamjaftueshmëria e përkujdesjes së prindërve për fëmijët e tyre si rezultat i shumë faktorëve veç tjerash i jetës dinamike, bënë që të rinjtë edhe më tej, të kenë gjasa më të mëdha që të hyjnë në marrëdhënie seksuale në moshë më të re, krahasuar me periudhat e më hershme”, shpjegon ai.

Besnikë deri në vdekje

Përtej virgjërisë së raportuar nga të anketuarit, pyetjet tjera kanë të bëjnë me shumëllojshmërinë e partnerëve, duke u zgjeruar deri në moshën 49 vjeç.

Sipas përgjigjeve të dhëna, femrat asnjëherë nuk i kanë ndërruar partneret gjatë 12 muajve (përqindja është zero), çka përkthehet në një normë besnikërie në nivelin 100%.

Vetëm 7 për qind e meshkujve pranuan se i kanë ndërruar partneret në harkun e një viti, çka përkthehet në një normë besnikërie apo qëndrueshmërie në çift prej 93%.

Sipas këtyre përgjigjeve, rezulton se kosovarët janë pothuajse 100% besnikë në marrëdhëniet e çiftit dhe në të njëjtën normë kanë marrëdhënie të qëndrueshme dhe jetëgjata.

Këto përgjigje, sipas sociologut, kanë një farë përputhje edhe me gjetjet nga studime të tjera të ngjashme, ku në marrëdhënie me më shumë se një partner dominojnë meshkujt.

“Nuk do hamendje sepse një gjë të tillë meshkujt e bëjnë më shumë edhe për çështje krenarie dhe nuk hezitojnë ta bëjnë publike ndërkaq, e kundërta është te gjinia femërore, nuk deklarohen për partner të shumëllojshëm dhe kësisoj edhe nuk e bëjnë publike, sidomos, siç është puna e mentalitetit në shoqërinë kosovare”, thekson ai.

Bio – pa prezervativ

Përdorimi i kondomit gjatë marrëdhënies me partnerë të shumtë seksualë, te femrat e moshës nga 15 deri 49 vjeç është një mister i madh.

Askush nuk i është përgjigjur kësaj pyetjeje, ndoshta edhe sepse të njëjtat deklarojnë se nuk kanë ndërruar kurrë partner.

Kurse 37 për qind e meshkujve që i kanë ndërruar partneret (7% e totalit të meshkujve të anketuar) u përgjigjën se kanë përdorur kondom.

Të rinjtë e moshës 15 deri në 24 vjeç seksualisht aktivë që kanë pasur marrëdhënie seksuale me një partner jashtë martese gjatë 12 muajve, 7 për qind i takojnë gjinisë femërore dhe 37 për qind asaj mashkullore.

Nga kjo kategori e të rinjve janë 37 për qind e femrave kanë përdorur kondom, ndërsa te meshkujt kjo normë rezulton me 67 për qind të përdorimit të kondomit.

Mospërdorimi i kondorit në marrëdhënie seksuale njihet është botërisht ndër faktorët e transmetimit të sëmundjeve seksualisht të transmetueshme (SST-ve), por statistika të detajuara mbi këto të fundit mungojnë në Kosovë.

Kosova i trajton sëmundjet seksualisht të transmetueshme me legjislacion përkatës që në fillim të viteve 2000, në “Ligjin për Shëndetin Riprodhues”, Nr. 02/L-76.

Kapitulli i gjashtë i këtij ligji i kushtohet infeksioneve seksualisht të transmetueshme dhe HIV/AIDS, duke përmendur edhe institucionet përgjegjëse për parandalim dhe trajtim, si dhe duke ia lënë akteve nënligjore zbatimin.

Por, të dhënat e anketës në fjalë tregojnë se nga letra në zbatimin në terren, parandalimi i sëmundejve të transmetueshme përmes përdorimit të masave të përshtatshme, mbetet një sfidë për Kosovën.

Lumturi e pakushtëzuar?

Ndërsa ekzistojnë studime të panumërta nga vende të ndryshme të botës, të cilat tregojnë se mungesa e seksit rezulton edhe në mungesë lumturie, diçka e tillë mund të mos vlejë për Kosovën, nëse merren si të besueshme përgjigjet e të anketuarve.

Sido që të jetë jeta e këtyre të rinjve, të virgjër apo jo, me një partner apo me disa, me prezervativ apo me ‘seks natyral’ (të pambrojtur), mbi 90 për qind e tyre janë të kënaqur me jetën, kur u bëhet një pyetje e tillë.

Raporti sugjeron se 90 për qind e femrave dhe 83 për qind e meshkujve të moshës 15 deri 24 janë të lumtur.
Gjysma e të anketuarve (50 për qind) nga të dyja gjinitë shpresojnë se jeta e tyre do të jetë më e mirë pas një viti, por shumica e tyre sakaq janë përgjigjur se ndihen të lumtur edhe në kohën dhe rrethanat kur janë pyetur.

Statistika të dyshimta

Sociologu Besim Gollopeni thotë se puna në terren gjatë anketës dhe mentaliteti shoqëror mund të jenë arsyet kryesore të përgjigjeve jorealiste në anketën e ASK-ut dhe UNICEF-it, sa i takon sjelljes seksuale të të anketuarve në Kosovë.

“Mungesa e trajnimeve adekuate për hulumtuesit e terrenit dhe mos-kontrolli apo monitorimi adekuat i punës në terren… ka raste të shumta kur anketuesit më shumë i intereson numri i anketave që realizon se sa përgjigjja që jep respondenti dhe si rrjedhojë shpeshherë kemi rezultate të kësaj natyre”, thotë Gollopeni, duke shpjeguar mangësitë e mundshme në realizmin e pyetësorit.

Por mentaliteti shoqëror në Kosovë, sipas tij, është një faktor që nuk duhet nënvlerësuar sa i takon përgjigjeve joreale.

“…sidomos te gjinia femërore, të cilat ngurrojnë të tregojnë të vërtetën pra, të japin përgjigjen e saktë, dhe kur ja shtojmë edhe mospërgatitjen adekuate dhe interesimin e pamjaftueshëm të anketuesit, atëherë padyshim, si rrjedhojë e kësaj kemi përgjigje të pasakta”, thekson ai.

Gollopeni shpjegon se një anketë e kësaj natyre – MICS – realizohet për herë të parë në shoqërinë kosovare, ndaj mund të ketë pasur edhe vështirësi në realizim.

Sipas tij, diçka e tillë është shumë normale, mirëpo të këtilla anketa janë shumë të dobishme për bërjen e analizave dhe studimeve.