POEZI NGA VASO PAPAJ

From: vaso papaj <vasopapaj@yahoo.it>
To: Flori Bruqi <floribruqi@yahoo.com> 
Sent: Saturday, 26 May 2012, 11:15

Z.Flori!

E mora me kenaqesi librin tuaj te 30-te.Te falenderoj shume qe me jep mundesine te njihem nga afer me letersine dhe publicistiken pertej qafes se Morinit.Ndoshta ne te ardhmen e afert do te kemi mundesi te njihemi nga afer dhe atehere do te mund te njihemi me mire dhe te shkembejme lirshem pikpamjet tona per shume probleme qe ndodhen para nesh  ne pragun e 100 vjetorit te pavaresise dhe qe duhen zgjidhur me urgjence per te miren e perparimit te popullit tone te shumvuajtur por te paperkulur.Nuk do te doja te prezantohesha hollesisht permes kesaj letre, sepse do te ndodheshe perballe historishe absurde dhe te pabesueshme, por gjithsesi nuk kam sesi mos te te pershendes me disa poezi qe kane zene vend  ne dy vellimet botuar ne dy vitet e fundit, "Mbeta mik me shpirtin" dhe "Nje tjeter diell"

Pershendetje Vaso Papaj 

Durres,26.05.2012

POEZI NGA VASO PAPAJ


Vaso Papaj ka lindur në Tiranë në janar 1945 dhe banues në Durres. 


Ka kryer Fakultetin e Shkencave të Natyrës dega Matematikë në vitin 1968 dhe që atëherë ka ushtruar të gjitha profesionet, përjashto atë të vetin, të mësuesit: pra punëtor krahu, tornitor, normist, ekonomist, matematicien dhe në vitet nëntëdhjetë Kryetar i Këshillit të Rrethit Durrës, Prefekt i Dibrës, i papunë nga 1998-2005, Drejtor i Arsimit për prefekturën Durrës-Krujë për vitet 2005-2009 dhe tani në pension.

Ka shkruar në vitet 1969-1970 romanin "Një dimër mes dimrash" që pasi mbeti për 20 vjet i murosur, u botua dy herë, më 1995 dhe 2006. Ka përkthyer nga italishtja romanin "Ylli i mengjezit" i poetes italiane Ada Negri botuar më 2008 si dhe një sërë tregimesh botuar në shtypin e kohës. Ka në proces botimi vëllimin me poezi "Jam këtu, engjëlli im".

Më kot në mesnatë

Më kot në mesnatë të kërkoj Naim bej,
Më kot kalldrëmet i pyes: A e patë?
Po ngjyra reklamash ngacmojnë gjithandej
Dhe veten pa ty ç’e ndiej fillikat.

E shkela me këmbë Stambollin e vjetër,
Kalldrëme, hotele dhe prapë s’ po të gjej.
Ky vend ka parë sulltanër dhe mbretër
Po unë veç një mbret dua, ty Naim bej.

Bares përmes parkut si të isha fajtor
Bosforit aromën ia thith gjer në fund
Sa dua të të gjej me qiriun në dorë
Dhe flaka e tij ngado të më shkundë.

E shtrihem mbi stolin e vjetër në park,
Kjo mjegull Azie paksa po më ftoh.
Buzëqeshur afrohet Pamuku nga larg
Veç ty me qiriun në dorë nuk të shoh.

E ngrihem, të ndjek në rruginat pafund,
Këto ngjyra reklamash pa gjum’ po më lenë.
Do të desha që flakë e qiriut t’ i mundë,
Ndaj malli për ty aq shumë më mbërthen.


Thomëni përse, thomëni sesi?!...


(motive popullore të jugut)


Thomëni përse, thomëni sesi,
pran’ e pran’ gjithmon, qeparis ulli?
Thomëni përse, thomëni sesi,
qershia dhe bredhi, bëjnë dashuri?
Thomëni përse, thomëni sesi,
një limon qafuar me një rrush të zi?
Thomëni përse, thomëni sesi,
rrap e trëndafil, nudo gji më gji?
Thomëni përse, thomëni sesi,
njëri përmbi tjetrin, fik e rozmari?
Thomëni përse, thomëni sesi,
pjeshk’ e portokall, puthen në fshehtësi?
Thomëni sesi, thomëni përse,
uji zbret nga mali, kokën nuk e kthe?
Thomëni sesi, thomëni përse,
si ky deti blu, asgjëkund mbi dhé?
Thomëni sesi, thomëni përse,
diell edhe hënë, s’shkulen që këtej?
Thomëni përse, thomëni sesi,
Zoti, bregut Jon i dha bukuri?
Thomëni përse, thomëni sesi,
Pse ngado që shkova, s’ gjeta asnjeri?

I dashuruar me jetën


Jam një njeri i dashuruar,
me jetën time simfoni,
prandaj gjithmon kam ëndërruar,
të mos mbaronte në kuvli.
Gjithmon e doja të vërtetën,
rrëmoja fjalët në thellësi,
kërkoja të gjejë më të mirën:
Shpirtin e ri.
S’e ndryshoj dot këtë rrugë të mundit,
e ndjej timen,
gjersa të kem dhe frymën e fundit.


E dua timen të vërtetën,
gjurmoj çdo fjalët në thellësi,
kërkoj të gjej më të mirën:
Atë, shpirtin e ri.
S’më duhet kurrë një shpirt i shuar.
Dua zemër që rreh shtruar
e bindem, kur më thotë:
”Mjafton të duash thjeshtësinë,
kështu,
do t’ia ushqeje shpirtit qetësinë.”


Jam një njeri i dashuruar me jetën.
Nuk ka qënë një aventurë,
prandaj do të doja,
që ajo të mos mbaronte kurrë.
E dua pranverën e re,
por dimrin s’e harrroj.
Kthehem shpesh e rrëmoj,
kam nevojë,
gjer në fund të mësoj…
Ndryshe, do të vijë një dimër tjetër
dhe vuajtjen do të ma shtojë.


Vendstrehimi im


Në ato netë të ftohta me hënën kallkanisur
Kur s’ dihej në të gjente në shtrat ndonjë agim
Në gjoksin tënd i zhytur, me heshtjen nanurisur
Të thoja lehtë te veshi: Je vendstrehimi im.

Kur bora qetësisht gjithçka e kish mbuluar
Dhe flokët dhe çatitë dhe fjalët tona ngrinë
Në gjirin tënd u zhyta me heshtjen përqafuar
E përsërita prapë: Je vendstrehimi im.

E në shetisnim rrugës me gishta gërshetuar
Dhe ca vështrime shtrembër na shponin pambarim.
Me puthje të padhëna aq shpesh të shoqëruar
Unë ty sërish të thosha: Je vendstrehimi im.

E nëse ndodh një ditë, prej teje larg të jem
Do t’ doja prapë te veshi dy fjalë të të arrijnë
Nga tjetra botë qetësisht, përsëri do të t’i them:
Të dua fort! E di?... Je vendstrehimi im.

Puthmë

Për ne sonte nata e fundit
Sonte zgjat gjer në mëngjes.
Sekondi i ngjaka minutit,
Ora me një ditë, për besë.

Sonte puthmë që të ngopesh,
Nesër iki, s’do t’ më kesh
Nuk të le që të dremitesh,
S’ di ç’do mbetet midis nesh.

Syt’ e tu do t’ marr me vete.
Kush e di në ç’ breg do t’dal.
Nuk harroj që vetëm mbete,
Porositë i kam një mal.

Puthmë sonte të më ngopësh,
Mos më ler që të dremitem!
Në mëngjes më s’do të më shohësh,
Kushedi ku do të çapitem.

Dita e ndarjes, ja, do të gdhijë.
Dashuria jonë pa fat.
Do të derdhësh lot të zi,
Do të mbetesh fillikat.

Kënga e nomadëve


Sa zhytet dielli, vjen e më kërkon
E dorë më dorë më shumë të ndjej.
Vallë nga i merr ato fjalë që më kon?...
Se unë mbi to më mjalt nuk gjej.

Ne si nomadë shkretëtirash ngjajmë,
Humbur rrugëve të qytetit
Dhe si dy shpirtra frymën ndajmë
Mes ëndërrës dhe realitetit.

E kohën vrasim, oaze kërkojmë
Me netë pa gjumë në qiell të hapur.
Atje ku duam, kurrë s’ përfundojmë,
Se Zonjën Liri prapë e kanë kapur.

Lirinë gabele me ngjyra - ngjyra.
A ka vallë liri me xhepa bosh?!...
Lirinë që paska aq shumë fytyra,
Lirinë që qenka veç për kodosh.

Nomadë të dashurisë ne jemi,
Udhëtarë që çajnë në çdo tallaz.
Të ndalemi, ne mendje s’ kemi,
Rebeles erë i shkojmë nga pas.



Je akoma mbi qytet?...

Çngjyroset nata si një albatros gjigant
E vidhet ngadalë me flatra,

andej, gjat’Autostradës
Po zbehen si me drojë syt’ e verdhë të shumkatsheve
Ngordhin dritat e përkulura të rrugëve ,

të lodhura nga puna e natës.
Si pelikan i pangopur zbriti agimi,

në këtë qytet të rrëmujtë.
Por ky qytet s’është më i imi,

është qytet i të gjithëve dhe i askujt.


Ndoshta nga tarracat e kateve shtatëmbëdhjetë,

me kopshte si parajsa vet,
ka mbetur në një qoshe Zoti e na shikon.
S’ e di, ndoshta dhe na përgjon,..
E di Ai, që në këto rrugë, qielli nuk shihet më?!...
Do të jetë e fundit vepër arti modern
Pasuria mbyt lirinë…Edhe qiellin e rrëmben...


Ç’e harxhova ditën sot, si një monedhë kusuri!
Pesëdhjet lekë, një gazetë
Merre, palose dhe fute nën xhaketë.
Ndërsa qyteti i të gjithëve dhe i askujt

nën smog me shpejtësi po humbet.


Zot, a je akoma mbi qytet?...
Zbrit, sonte dua të t’ takojë.
Tek Bari i lagjes.

Paça kësmet!

Tek bangot e vjetra gjysmëbosh.
Mos ki frikë, nuk loz bixhoz.
Vetëm një raki:

me speca, me domate, me turshi.
Sa merak kam të të them,

kështu esëll: Jam i lodhur!

Parfumi

Ndonjëherë parfumin ndjejë
I sigurt… Je ti
Me erën më vjen këtej
Më bën shoqëri.

Ndonjëherë edhe pendohem
Ç’ t’ i bëj… Xhelozi
Era vjen dhe pse s’ dorëzohem
Të merr përsëri.

Mbrëmjeve të majit, gëzimet
S’ i harroj aspak
Me guxim rrëmoj kujtimet
Kur kam qenë çunak.

Po shumë herë edhe kujdesem
Mos shoh’ ëndrra kot
Në dëshp’rim, prap’ mund të kthehem
Pas fitores së plotë.

Dhe atëhere mbaj të keqen
Dhimbja triumfon
Një arsye gjej... Të ndreqem
Mendja ma kërkon.

Ndaj përsëri, përsëri të ndjejë
I sigurtë... Je ti
Me erën më vjen këtej
Rrotull meje rri.

Ishe nga ato


Ishe nga ato
Që takohen një herë vetëm
E pastaj, të mbeten pranë tërë jetën
Ishe nga ato
Që ndjehen me një të parë
E pas kësaj, për asgjë s’ ka të ndarë.

Këngë të vjetra

Kur më flisje për dashurinë,
s’e mbaja dot zemrën time.
Ti më shtije shpesh në ëndërrim:
Ishe qielli, deti, ishe bluja ime.

Ishin këngë të vjetra, mezi i kujtoja,
i dëgjonim bashkë, atje në kuzhinë:
Ëndërra baballarësh mbuluar nga droja,
shpirtrash të humbur përherë në kërkim.

Miqësive që nuk u panë kurrë,
dashurive të mbetura në klasë,
këngë që sillnin radiot portative,
pas biçikletës mbërthyer në kasë.

Por është më lehtë të rikujtosh,
se sa të kthesh kohën e shkuar.
E sidomos kur ka që thonë :
“Ajo që shkoi është koh’ e shquar…”

Mos ësht’ më mirë të rrimë, vallë?
Mos ësht’ më mirë, këtu ku jemi?
Të vjetrat këngë kan’ vetëm mall,
dhe mallin veç një kurth e kemi



Në rrugën e rinisë

Rrugën e rinisë prap’ e kisha gjetur.
Kioska shtrembaluqe aty kishte mbetur.
Në bangot e drurit ca fytyra të reja.
Një gotë më ofruan, s’kisha ku të veja.

Ja, në ato bango, dikur ishim ulur.
Kafe kishim pirë, me orë rrinim ngulur.
Gishta kapërthyer, shiheshim në sy,
“Përgjithmon të dua” thonim që të dy.

Po nuk shkoi gjatë, ti maturën more.
S’ndrin më në asfalt qeshja engjëllore.
Ditët numeroja, vitet rridhnin lumë.
Unë portretin tënd gdhendja dhe në gjumë.

Prandaj jam këtu, erdha përsëri.
Kërkoj të të gjej, e nuk shoh njeri.
Me një gotë në dorë, në buzë një cigar’,
zemrën un’ e kam përgjysmë të ndarë.

Ulur jam me veten, vetminë shoqëroj.
Them se më do fort, s’do të më lëshojë.
Edhe nëse nesër, të gjithë marrin dhenë,
unë do t’ jem këtu, të pres, ndoshta vjen…

Po në atë bango, ulur dy të rinj.
Edhe pse të dehur, s’i vështron njeri.
Puthen gjat’ e gjatë dhe seç pëshpërisin.
Ndoshta dashurinë mezi e vërtisin…

Dhe unë jam këtu, këtu përsëri.
Përpiqem të të gjej e nuk shoh njeri.
Me një got’ në dorë, në buzë një cigar’,
qiell i zemrës time në dy pjesë i ndarë.


Për Ana Maria Montin*

Rrëmova në bodrumet e mendjes
dhe më sëfundi të gjeta diku.
Shkrimtari të ngjizi mes dhembjes,
e hedhur kishe mbetur, në flu.

Dhe ndjeva freskinë e Çikës,
mbuluar me borën e Majit
Shkrimtari këtu kishte lindur,
të kish dhën’ aromën e çajit.

Të kish veshur me shkumë deti
me të bardhin, të fundin fustan.
Një dasmë gjëkundi nuk shkrepi,
ndaj mbete në detin kallkan…

Ti erdhe me luftën, Ana Mari.
Ç’kërkoje: Pasuri a gëzim?
Mbi supe kishe marr veç uri.
Përqark, katrahur e mjerim.

E solle tek ne lirin’ e trupit
dhe e le në vendin tim, këtu
Shtatë ditë në “Qytetin e fundit”
Pëshpëritej vetëm për ju.

Të mundi një “vështrim i zjarrtë”.
Një të tillë s’kishe parë tjetërkund.
Po në stinën e urrejtjes së gjatë,
ai s’mund të kish tjetër fund…

Dhe një ditë, në kohë të ndryshuar ,
Ana Maritë, këto bija të mundit,
mbi supe liri dhe uri ngarkuar,
e ndërruan “Qytetin e fundit”…

Këtë rradhë atje, pas orësh lundrimi,
një “vështrim të zjarrtë” në kërkim.
Dikujt t’i shisnin një fije gëzimi.
Pas shpine, katrahur dhe mjerim.

E renda të pyes: ku ishte shkrimtari?
Por ai e kish mbyllur rrugëtimin e tij
Atëher’ mbështeta mbi pllakë, te varri
Dy trëndafila: Një nga unë, një nga ti
.

Baladë për fqinjën çame

Çamërisë i rashë përmes:
Nga kalova nuk pash trina.
Qiell të rëndë përmbi kodrina
E ngado lule me vesë.
Joni blu me qiellin qepur :
Fije ari – vetëtima!
Lotë hëne – ulërima!
Këngë uji – shkrepëtima!…

Këmbë njeriu nuk kish mbetur.
Vetëm loti s’ qenkësh tretur !?...

M’u kujtua, qesh i vogël,
kur na erdhi një fqinjë tjetër.
Nuk ishte dhe aq e vjetër.
Një birucë i dhanë në kodër,
nëna ime iu bë motër.
Qante vëllezër e kunetër
dhe fëmijtë vrarë në shtretër.

Sytë blu si Joni i mekur
Flokët një gërshet i zi,
lidhur gjysmë me shami.
Çitjanet si qiell i çjerrur,
me ca fije ari qepur…
Koh’ e ligë për çdo njeri
S’morën as dy deg’ ullinj…

Ndënji me ne ca muaj.
Një vëlla pastaj i doli,
erdhi një ditë dhe e mori.
Që atëhere vite shkuan,
cila qe, nuk e mësuam,
por u rrita, jeta rrodhi
dhe kuptova se si ndodhi.

Ja, një ditë dikush trokiti.
Hapa derën, më habiti.
Ish një djal, i buzëqeshur,
me lëkurë nga dielli zeshkur.

Syt’ blu si Joni i mekur
Me këmishë si në vitrina
Me ca fije ari qepur
Fije ari- vetëtima.

Qe e lehtë të kuptoje,
cili djal na përshëndeti…
Ishte djali i asaj zonje…
Aq i shënjtë amaneti.

Nat’ e gjatë, pambarim…
Parajsa nuk ka vdekatar,
detin blu dhe qiellin ar.
Po kan’ mbetur plot ullinj.
Nuk kan’ gojë por kanë si *.
Dhe ullinjtë jan’ dëshmitarë.
Njëmij’ vjet ata s’ kan’ varr.

· Si - forma dialektore e fjalës sy.


Gjashtë çunat e lagjes

Gjashtë çunat e lagjes një nga një u mblodhën
Te bar “Arragosta”, do të bënin festë.
Çurk u shkonin djersët, vallen kur e hodhën
Në mëngjes, nga gjashtë mbetën vetëm pesë.

Këngë për syzezën, tërë natës ia thanë
“Të ndihmoftë Zoti!” një urim i dhanë.

Kur nga mesi i natës, me ta u bashkuan
Dashi me kitarë e Fredi me tastjerë,
gjashtë çunat e lagjes, vallen e rënduan.
Zjarr e flakë te këmbët morën dhe një herë.

Këngë për syzezën, tërë natës kënduan.
“Të ndihmoftë Zoti!” njëzëri uruan.

E ia mbushën shokut plot me rërë xhepin
E iu lutën natës, rrugët t’ia ndriçonte
I gjashti në mëngjes nisej me tragetin
Vallen e pesë shokëve kurrë mos ta harronte.

Këngë për syzezën, tërë natës në festë.
Në mëngjes, nga gjashtë mbetën vetëm pesë.


Ndoshta bëhet Xhek London

Për çdo ditë, orë e pa orë,
në kafe me shokë kur shkoj,
vjen një djal me çantë në dorë,
e hap çantën, nuk ka drojë.

Stilolapsa na tregon,
lapsa tush, çakmak me gaz.
E vështroj e më vështron.
Syt’ e tij si dy oaz’.

Sa më dhimbset ky voglush,
mua, burrit me kollare!
Ndaj blej lapsa e blej tush
dhe paqetë pa pirë cigare.

Më tregoi, mëson anglisht,
lexon libra deri vonë.
Kur të rritet, fatmirësisht,
ndoshta bëhet Xhek London.

Dhe atëher’ do të rrëfente:
Jo për Polin, as Alaskën,
po, si zihej grigja e qenve,
kush e kush t’i hiqte maskën.

Veç një fjalë dua t’i them:
“Unë sërisht do t’ blejë çakmakë.”
A do t’ bëhet Xhek London?...
Do ta kem gjithnjë merak.


Ashensori

Shtypa tetën, lart u ngjitëm.
Shtypa zeron, poshtë, silur.
Këto minuta në kabinë,
s’ doja të mbaronin kurrë.

Shtypa tetën, buzët ngjitur.
Shtypa zeron, tatëpjetë.
Doja dhjetën, kishim zbritur.
S’ kish as dhjetë, as tetëmbëdhjetë.

Dy pëllëmbë kabina jonë.
Ne të dy, një trup, të ngjitur.
Ç’ishte tërë ky emocion?...
Në parajsë kishim mbërritur.


Diploma fallco

- Cilët jeni ju, që diploma fallco
firmosni?!
- Cilët jeni ju, që histori të errët
vendit i vulosni?!
Nesër do të kemi:
Shefa injorantë
Drejtorë injorantë
Kryetarë injorantë
Deputetë injorantë
Ministra injorantë
Kryeministra injorantë
Nesër, vendi do të jetë i vrarë.
Do të ket’ marrë një fallcokapar,
të ngjashëm me një barbone të kollarisur,
nën urat e botës kapardisur,
gati, këtë vend, për ta zvarrisur.
Nesër?!
Cili kod do na duhej nesër?
Ai civil?
Ai penal?
Për…
Për çështjen “TATËPJETË”?
Ah!...Ndal!...
Le të presim gjykimin Final.


Kurrë fjalë, fjalë në erë…


S’do të rendis kurrë fjalë, fjalë,
që askush të mos kuptojë asgjë.
Dua tek njerëzit mendimet t’i ndal.
T’ua prek shqetësimet një nga një .

T’ua shkri krahërorin nga dëbora
dhe zemrat dridhur prej tërmetit.
S’i shoh të kenë libër tek dora.
I jan’ sulur të gjithë internetit.

Flokët, aromën e qumshtit u kanë,
kur mjelin livadheve delet.
Kafshime harbimesh në gushë si nishan,
sapo dalin pa drojë nga motelet.

Njerëzit përzhitur nga zjarret,
mes tymit që syt’ u lëndon,
mirë pyjet u dogjën, po varret?
Po asgjë nga ky vend s’i largon.

S’ do të rendis kurrë fjalë, fjalë në erë,
që askush të mos kuptojë asgjë.
“Shqypnin “ e Vaso Pashës s’e fal asnjëher’ .
Migjenin s’e ndërroj me asnjë.

Nolin, Naimin kurr’ s’i kam ndarë,
Fishta nga lart më vrojton.
S’ dua të bëhem kurrë ledhatar,
po Mjeda më jep emocion.

Fjalët e mia kan’ humbur shpesh herë,
kur emri atdhe s’ka qen’ fjalë e parë .
Kan’ ngrirë të pajetë në ajrin eter,
veç tyre s’ vë kënd në altar.

Këndoj në kioska a në udhë ku të mund,
mes njerëzve me sy ëndrrimtarë,
po këndoj dhe në Sheratonin pafund,
sido që atje, njerëz të ndjeshëm s’ kam parë.

S’ do t’ këndoj kurrë, se duhet kënduar…
Ato këng’ s’i dëgjon, s’i kupton asnjeri.
Poradeci më sjell një nosit të plaguar.
Kam qarë me të që kur isha fëmijë.

S’ do të rendis kurrë fjalë, fjalë në erë,
që askush të mos kuptojë asgjë.
Fjalët plumba i kam përherë.
Robër në paqë, nuk dua asnjë.

Ç’ e madhe dritë në syt’ e tu!

Ta putha dorën
dhe dita dimërore m’u bë pranverë.
Zbathur,
sandalet me rripa,
s’do t’i harroj asnjëherë.
Me sari* mbështjellur,
si deti bardhë me dallgë blu,
ç’e madhe dritë në syt’ e tu,
ke mbetur përgjithmon kështu.
Dhe u betova:
Të mbetem shërbëtor.
Në çdo fat tjetër,
pa drojë, do t’isha gazëtor.
Zot, mos mbeça kurrë spektator!...

Tretet Migjeni, atje, në shesh.
S’e fsheh
S’duron hipokrizi, po buzëqesh.
Lum kush e sheh!
Ndaj dorën tënde putha sot,
sandale, rripa – burgu im.
Në det të bardhë u zhyta not,
me dallgët blu në përqafim.
E le të ngrihen plot shtatore, të ftohta,
me çfarëdo emër.
Ty do të mbaj, fshehur nga bota
Shenjtorja ime, do të mbaj në zemër.

sari – veshje e misionareve të Nënë Terezës.


Titina

Të pashë, Titinë në dhè të huaj,
në trotuar shpejtonim.
E s’ na u duk se qemë harruar,
aq sa të mos ndalonim.

S’ ishe Titina, si më parë.
Sa shumë kishe ndryshuar!
Nga dita kur një djalë i mbarë,
dorën ta kish kërkuar.

Dikur na kishte zënë qymyri,
një tramundanë na ndau.
Qymyri ynë ishte si pluhuri,
në fusha e dete shkau.

Kur ike, dorën si zhapi,
nga ty mora kujtim.
Të shkretën time biografi,
Ta kishin dhënë me shkrim.

Nga ty Titinë, pak kishte mbetur,
një dritë në fund të syve.
Të kuqet faqe ishin tretur,
Ç’ habi na zu të dyve.

Ajo pak dritë në trotuar
ish gati të më gozhdonte.
Ti me fëmijë, unë me fëmijë,
kjo gjë tashmë nuk shkonte.



A jemi fqinjë, Mira Stankoviç?.
(poemth)

Mira Stankoviç,
Shkup,
në “Restorant Piza” atë natë,
e solli rasti të jemi sup më sup.
Unë të përshëndeta e ti s’u ndjeve hiç.
Dhe pse ishim ulur mes fëmijëve tanë,
ti më pe shtrembër, skiç
Mira Stankoviç,
rronim a s’ rronim në Ballkan!...
Ishte hera e parë,
që ulesha me ty:
Vëmendjen e kisha aty…
Befas, përballë, te muri i bardhë,
brenda kornizës:
Torra e Pizës ma bënte me sy.
Ah, Torra e Pizës…brenda kornizës…

Mira Stankoviç!
Ti vije nga një kryeqytet i madh
Unë nga një qytet i bukur antik
E njeh Dyrrahun, me detin si livadh?...
I lakmuar në shekuj .
Edhe nga Danubi kishin zbritur një ditë.
Dhe sa here ndodhte kështu,
qyteti im mbyllte korracën si iriq.
Kohën e iriqit jetonte
dhe për të mbërritur gjer këtu,
Zotin, vallet, këngët,
gjuhën e vet mbronte.

Mira Stankoviç!
Na ka ngulur fati të rrojmë pranë.
S’ësht’ çudi,
nesër të duheshin fëmijët tanë.
Çdo të bënim unë dhe ti?...

Ti, kryq floriri në qafë
Unë, në gjoks, s’kisha gjë hiç,
Mira Stankoviç.
Ma kish mësuar ai, kryqi vetë:
Ta mbaja, brënda,
në zemër
dhe në mëndje të kisha
një tjetër:
Atë,
Kryqin prej druri të vjetër

Në Golgotha jam ngjitur në shekuj
Kurrizin me gunga e kam
Kurrize të tjerë nuk kam prekur
Të parët e mi qëndresë e paqë më dhanë.
Vij nga një qytet antik,
e di?...
Jo?!...
Atëhere pse takohemi:
për vallet, lojrat, këngët,
pyete zemrën?...
Mos më shih shtrembër,
mos më shih skiç
A jemi fqinjë, Mira Stankoviç?...


Rozafa

Qesh kërthi i vogël,
kur për ty më folën
dhe ca pika loti
nga gjoksi më dolën.

Ndaj kur u përpoqën
të më prishnin jetën,
nga muret e tua
njoha të vërtetën.

Donin të ma bënin
ditën të vështirë,
si muret e tua
që binin pagdhirë.

Ti m’u gjende pranë
dhe më dhe motivin.
Duhej sakrificë,
që në këmb’ të rrinin.

Natën llaç e tulla,
me mundime ngrija.
Ditën rrafsh të gjitha,
m’i bënte stuhia.

Historia jote
më thoshte përhera ,
në themele qumështi,
ujitej pranvera.

Ujitej e mira ,
pikë–pikë çdo ditë.
Ndonëse ligësia,
te ne u bë mit.

Por unë si modele
kisha ty, moj nuse,
që dhe në themele
rritje vogëlushe…

Prandaj dhe në vite
s’pata motiv tjetër:
Flijimin ma ngjite
ti mikesh’ e vjetër…


I dashuruar me jetën

Jam një njeri i dashuruar,
me jetën time sinfoni,
prandaj gjithmon kam ëndërruar,
të mos mbaronte në kuvli.
Gjithmon e doja të vërtetën,
rrëmoja fjalët në thellësi,
kërkoja të gjejë më të mirën:
Shpirtin e ri.
S’e ndryshoj dot këtë rrugë të mundit,
e ndjej timen,
gjersa të kem dhe frymën e fundit.

E dua timen të vërtetën,
gjurmoj çdo fjalët në thellësi,
kërkoj të gjej më të mirën:
Atë, shpirtin e ri.
S’më duhet kurrë një shpirt i shuar.
Dua zemër që rreh shtruar
e bindem, kur më thotë:
”Mjafton të duash thjeshtësinë,
kështu,
do t’ia ushqeje shpirtit qetësinë.”

Jam një njeri i dashuruar me jetën.
Nuk ka qënë një aventurë,
prandaj do të doja,
që ajo të mos mbaronte kurrë.
E dua pranverën e re,
por dimrin s’e harrroj.
Kthehem shpesh e rrëmoj,
kam nevojë,
gjer në fund të mësoj…
Ndryshe, do të vijë një dimër tjetër
dhe vuajtjen do të ma shtojë.

NËSE KAM DITUR TË GUXOJ

NËSE KAM DITUR TË GUXOJ

NËSE KAM DITUR TË GUXOJ - Flori Bruqi ...

Autori: Flori Bruqi    shpalos librin    shkarko

BORËBARDHA ME 35 XHUXHA

RIZA LAHI


Salloni i shkollës “Jeronim de Rada” të kryeqytetit është përplot. Mureve ka piktura fëmijësh, thënie të poetit tonë të madh, lule ngado, gjyshër e gjyshe, nëna e baballarë që janë ulur nëpër karrige e sa të tjerë që rrijnë në këmbë e presin.
Një mikrofon përballë e , ja edhe një magnjetofon poshtë tollumbaceve të fryra me hidrogjen që qëndrojnë…hahahahah…qëndrojnë vetë në tavan dhe bishtat u zgjaten poshtë për të pritur doçkat e kolopuçëve.

.

Me gërma të mëdha letre lexojmë në sfond :” Abetare, abetare/ Sillma diellin në dritare / Rrjedh në këngë plot kumbim/ Gjuhë e lashtë e vëndit tim”.
Sjell nëpër mëndje shkrimtarët për fëmijë. Vallë cili prej tyre I ka shkruar këta vargje që po më duken pafundësiht të bukur tani?
Ata që kanë mësuar që të gjitha germat e abetares dhe kanë festën e saj sot, ja ku rrijnë gati, atje…si xhuxha të vegjël, secili ka në kokë nga një kapele kartoni ku është pikturuar njëra nga germat e alfabetit. Ata presin “komandën” e borbardhës së tyre të lumtur, mësueses së klasës së parë “B”, Matilda Ruçi që shpërndanë anekënd buzëqeshje për prindërit që vijnë ta takojnë, duke bërë çmos të kontrollojë e të mos I tregojë emocionet e saja.
Arkeli, nipi im , ja ku rri serioz e tër solemnitet . Me ata faqet buçko e sytë e kaltër e tër mënd, ai tërheq papushim vëmëndjen e grave e vajzave të lagjes sime; duan ta puthin, por ai nuk I lë. Kur dikush ia puthë më në fund faqen, ai e fshin gjith inat.
Më së fundi….
Grupi i 7-8 vjeçarëve afrohet si një tufë e stërmadhe pëllumbash dhe zënë vënd sipas skenarit që ka përgatitur tash sa ditë “zysh Matilda”.
Ne spketatorët duartokasim të gjithë papushim. Që të gjithë janë veshur si për festë. Asnjëri nga spektatorët gazmorë nuk dallohet të jetë nga ata që merr bukën me listë. Shkaku është se, që të gjithë janë kthyer në këtë moshë të bukur që kalojnë këta filizë të Shqipërisë sonë.
Para se të hyja në këtë kallaballëk të veshur si dasmorë, takova një “prind fëmije”, që më pyeti plot hare, nëse doja unë, të ma sillte axhentën e promovimit të librave për javën që vjen në ….lokal…” O, kështu ia bëj unë. Shkoj në të tëra këta promovimet dhe ha e zhdëpem sapo nis koktei…hahahahah…hë, do të vish ? Eja, të ta jap axhentën…në ata kokteit e librave ku ka të kripura…Hiç, o, mos fol, por edhe po fole, thuaji “pavarësisht se nuk e kam lexuar”…ehuuu, je emër I njohur ti…futi ca furçe , se nuk I ke me para, de…dhe ha e zhdëpesh të kripura…Hë?”
Për sherr , sapo kisha takuar një ditë më parë një pensionist gjith shëndet dhe nga zonat ku vdesin për “një çikë kërm”; një “alidems”. Ai e kishte zgjidhur ndryshe për të shuar nepsin për mish. “ Shikoj nëpër shtylla se kush ka vdekur, dhe vete për ngushëllim. Shkoj edhe në varreza hyj në autobuzin e xhenazesë, ore, ehu, më njohin a s’më njohin, e kush më di? dhe pastajza, shkoj në drekën e mortit e ha mish…Po po vdesim, ore për një çikë kërm…e ku na del pensioni mua e plakës!!!”
Që të dy këta miq të mi kanë qënë dikur në këtë moshë si këta bardhokët shëndeverë, që ua heqin lodhjen, streset, mërzinë prindërve, gjyshërve, kalimtarëve, sikurse bëjnë të njëjtën gjë lulet e parkut në pranverë.
Në tër botën festohet dita e abetares. Në tër botën kënaqen me fëmijët që do të rriten pastaj e do të bëhen…Dikush shef, dikush vartës, dikush pilot, dikush murator, dikush shofer, dikush paqeruajtës…ndnjëri hajdut, terrorist a…Po në këtë moshë ata janë pikërisht ambicia ideale e botës sonë të të rriturve – askush nuk sundon mbi njëritjetrin dhe njohin vetëm një borëbardhë mbi krye, që I don në emër të të gjithë botës së të rriturve që bën gjithëçka që ata të rriten të shëndetëshëm dhe të edukuar.
Sinjali.
Duartrokitje shumë- shumë shumë…Ngado kamera dhe aparate fotografike. Ne kemi ardhur për këtë “kryeshokun “ tonë, Arkelin, katër veta nga shtëpia. Një kamer e madhe televizive sillet ngado. Dirigjentja Matilda, rri pas nje kollone dhe I orienton becat e saj të bukur. Kushedi se sa prova kanë bërë ata. Arkeli im I di që të gjithë tekstet përmendësh; ia thoshte mbrëmë kryemikeshave të tija, Ditës dhe Ledias, që e përmbysin gjithëçka për ‘të, ndërsa e kishin vënë për të recituar.
Nis një këngë. Të lumturuarit e abetares I hapin gojët shumë nga ku duken disa prej tyre që hala nuk iu kanë zëvëndësuar dhëmbët e foshnëjrisë. Bërasin sa kanë zë, se u duket që kënga del më e bukur ashtu. Ashtu bën edhe Arkeli atje, në rreshtin e fundit, të cilin me zi e shikoj edhe unë.
Çdo të jepja këta caste të shihja të filmuar miqtë e klasës sime të parë, Fatmira Bashën, Vehbi Cacanin, Burhan Kurtin, Ndriçim Karakaçin, Besnik Hamzin, Fatmir Veselin, Pranvera Jahjën, Besim Brocin….Atëherë nuk kishte në shtëpi askush aparat fotografik, pa le më kamera….
Një fëmijë po reciton diçka. Ai buçet se ka gërmën “B” në kokë, që na kujton të gjithëve një emër të madh – Bajram Currin….
“Unë jam gërma “DH”…Kam bashkuar në një shkronjë të vetme “D” në e diellit dhe “H” në e hënës”…”Zemra e nonës së vet” bën një grua e thinjur dhe e shëndoshë, me siguri gjyshe, ndërsa kolopuçja hyn mes shokëve për t’I lënë vënd germës tjetër.
“Unë jam gërma “N”, që ma ngatërrojnë me “M” nganjëherë, jo përherë”….Të qeshura dhe aparate që filmojnë. Duartokitje shumë.
Ja gërma “F”, e flamurit tonë. “Sh”, ja dihet, e Shqipërisë. Pooooo…me germën “K” nis Kosova heroike dhe një strofë kushtuar asaj.
Ngado ndjehet dora dhe shpirti I borëbardhës së fshehur pas kollonave dhe plot tension.
Një vjershë që tregon për një fëmijë që është nisur në Kanada dhe u thotë shokëve e shoqeve të vet që ta kujtojnë se, po u ikën nga gjiri I tyre përtej oqeanit. Një e qarë në anën time më këput shpirtin. Është një grua e thyer.
Thuajse të gjithë fëmijët përsërisin me vete e , sigurisht, pa zë, tesktin e shokut apo shoqes së tyre.Duartrokitje dhe shtangie nga demosntrimi virtuoz I nje vajze të kasaj klase. Ajo kërcen një balet klasik nën një muzkë klasike në mënyrë të mahnitëshme. Cdo tv shqiptar do ta kish patur si pajë një të tillë paraqitje si ky I kësaj vajze të vogël që, më pas, Arkeli do të më thoshte me krenari për shoqene kalsës se quhet Klarisa .
Kohë pas kohe magnetofoni jep këngë për fëmijë…Për fat të keq shumë, këngët e festivaleve të fundit për fëmijë asqë duken gjëkundi. Ata nuk e kanë fituar ende dashurinë dhe qytetarinë e këngëve të fëmijërisë sonë a ca të mëvonëshme, që I dijnë të gjithë. Me të cilat ,ja , po rriten edhe fëmijët e nipat tanë.
Më së fundi…pas një gjysëm ore, festa vjen në përfundim.
Fëmijët sullen te spektatorët e spektatorët te ata. Të gjithë këmbëngulin të bëjnë foto me mësuesen e fëmijëve të tyre. Mësuesja e klasës së parë është ajo që I jep drejtim filizave të brezit që vjen. E kush gëzohet më shumë se sa ajo, kur, e thinjur, merr vesh se një kolopuç I saj është bërë shkencëtar, gazetar, poet, politkan, ka fituar aq e kaq çmime sportive? Po ashtu, e kush vuan më shumë se ajo, kur lexon në kronikat e zeza për krime të bërë nga ndonjë ish ferishte që ka kaluar nëpër duart e saja dikur?
Mësuesja e klasës së parë është ajo që ne u kemi lënë në dorë fatet e Shqipërisë që po afron.. është qënia më e dashur, më modeste, më në hije të shoqërisë sonë por…edhe më e lumtura nga të gjithë.
Ajo ka në dorë ….Ja se çfar thënie të mrekulleushme filozofike ka lënë profeti I myslimanëve Muhameti: “ Ka diçka më të shënjtë se sa gjaku I “Shehitëve”…Është boja e shkrimit e fëmijëve të klasës së parë”




.

NJOFTIM NGA LIDHJA E SHKRIMTARËVE E KOSOVËS

Kryesia e LSHK-së ka vendosur që në sesionin shkencor “Letërsia shqiptare dhe 100-vjetori i Pavarësisë” të festivalit ndërkombëtar të poezisë “Drini poetik”, që mbahet në Prizren më 9 e 10 qershor 2012, të paraqiten këto kumtesa:


1. Alisa Velaj, Konfigurimi i Atdheut në poezinë bashkëkohore arbëreshe
2. Behar Gjoka, Pavarësia si ideal i projektuar në letërsinë e Rilindjes
3. Dr. Arben Hoxha, Pavarësia, norma estetike dhe identiteti letrar
4. Dr. Sadri Fetiu, Ismail Qemali dhe Pavarësia në letërsinë popullore
5. Feride Papleka, Rileximi dhe koha e shkrimit
6. Helena Grillo, Kontributi i Fatos Arapit në studimet mbarëkombëtare
7. Meri Lalaj, Lasgushi dhe Kosova
8. Mr. Kadri Rexha, Sintezë e tragjedisë kombëtare shqiptare
9. Mr. sc. Bedri Zyberaj, Tri himne – Një flamur
10. Prof. dr. Adem Zejnullahu, Këngët për mbrojtjen e Pavarësisë së Shqipërisë
11. Prof. dr. Besim Rexhaj, Letërsia përballë sfidës së integrimit shpirtëror kombëtar
12. Prof. dr. Edlira Mantho – Manjola Sulaj, Gjirokastra e festivaleve
13. Prof. dr. Emin Kabashi, Letërsia moderne shqipe dhe mungesa e shtetit
14. Prof. dr. Hamit Xhaferi, Poezia shqiptare nëpër kohë brenda njëqindvjetorit të Pavarësisë


Prishtinë,më 24.5.2012                                                  Kryetari
                                                                  Adem Demaçi                  

Ismail Kadare:Nuk është letërsia ajo që mund të ndreqë problemet e kësaj bote...

“Nuk është letërsia ajo që mund të ndreqë problemet e kësaj bote; letërsia mund ta pretendonte këtë gjë, por me këtë kusht ajo s’do ish më letërsi”, thotë pak a shumë Ismail Kadare qysh në fillim të intervistës që i kanë marrë gazetarët serbë të revistës NIN, transmeton respublica.al. Kadare veçon si 100 për qind ballkanikë vetëm tre popuj, grekët, shqiptarët, sllavët. Kadare thotë se asnjë nga këta popuj nuk mund shkulet prej gadishullit. E këtu, gjen rast të përmendë të vetmen “doktrinë në Ballkan, një draft të vitit 1938, që kërkon haptas dëbimin e njërit prej këtyre tre popujve prej gadishullit. Ky draft është shkruar prej një akademiku të njohur me emrin Vasa Çubriloviq dhe titullohet Dëbimi i Shqiptarëve”. Kadare evidenton faktin që kjo doktrinë, ashtu si dhe ajo që u bë mbi shqiptarët e Kosovës më 1999, nuk është dënuar nga serbët. “Në qoftë se do të zbulohej një doktrinë e ngjashme në vendin tim, në Shqipëri, do të pranoja publikisht jo vetëm turpin për mosdënimin e saj, por edhe turpin për vonesën e dënimit”, Kosova banohet nga shumicë shqiptare, rrjedhimisht, në të gjitha kuptimet ajo konsiderohet në radhë të parë shqiptare”, shprehet ndër të tjera shkrimtari shqiptar.

Unë e njoha gjeneral Gjeladin Gashin-Plakun në luftë...dhe paqë....

Nga Flori Bruqi


Bushat-Kosovë,25 maj 2012.-

Xheladin Gashi u lind më 25.05.1946 në fshatin Bushat (ish-Komoran). Shkollën fillore e kreu në Bushat, për të vazhduar më pas në Shkollën Normale në Prishtinë, të cilën e përfundoi më 1968 dhe për të mos u ndalë me kaq dhe vazhduar me Shkollën e Lartë, drejtimi Kimi-Biologji në Shkup, të cilën e përfundoi në vitet ‘72/73. Fillimisht punën e vet e filloi arsimtar e më pas drejtor në shkollën fillore në fshatin Nikaj (ish-Nekoc), për të vazhduar më pas arsimtar i lëndës biologji në Bushat. Rreth viteve ‘90-ta rrethanat e reja politike kërkonin angazhime të reja. 

Me veprimtarinë dhe angazhimin e tij u bë sinonim i luftës çlirimtare, i cili ishte ndër organizatorët e parë dhe drejtuesit e UÇK-së, ishte bashkënënshkrues i themelimit të UÇK-së bashkë me shokët: Azem Syla, Xhavit Haliti dhe Nait Hasani. Ishte anëtar i Shtabit Qendror të UÇK-së, i cili zhvilloi aktivitete më tutje në strukturimin dhe zgjerimin e UÇK-së anekënd Kosovës në bashkëpunim të ngushtë me Nait Hasanin, Rexhep Selimin, Zahir Pajazitin, Sokol Bashotën, Lah Ibrahimin dhe shokët tjerë. Gjatë luftës ishte komandant i Zonës së Veriut të UÇK-së, në Qeverinë e Përkohshme ishte zv/ministër i Rendit, pas zgjedhjeve të para të pushtetit lokal ishte nënkryetar i KK të Drenasit, dhe në fund udhëheqës i Shoqatës “Miqtë e TMK-së”.



Gjeneral Xheladin Gashi-Komandant Plakut, vdiq pas një sëmundje të rëndë më 21 mars 2005.

Sa herë që vjen pranvera na kujton shumë ngjarje të rënda, të madhërishme, kthesa të mëdha për fatin e Kosovës dhe në mënyrë të pamohueshme shkatërrimin e ish Jugosllavisë nga demonstratat e fuqishme shqiptare që tunden themelet e asaj kreatore përfundimisht.

Kjo Jugosllavi nuk u ribë më ngase më në fund e vrau edhe me pushkë Ushtria Çlirimtare e Kosovës e ndër ato shumë pushkë, pa dyshim ishte edhe pushka e gjeneral Xheladin Gashit - Plaku.

Zonat Operative të UÇK-së në raportet informuese të SHBA-ve

Xheladin Gashi, u lind në vitin 1946 në Bushat, ku e kreu shkollën fillore, për të vazhduar drejt shtigjeve të diturisë në Prishtinë dhe në Shkup ku edhe diplomoi.

Edhepse punoi si drejtor shkolle dhe arsimtar, veprimtarinë ilegale e filloi qysh në vitet e shtatëdhjeta, në bashkpunim me Azem Sylën. Në vitet e nëntëdhjeta, me ndryshimin e rrethanave politike, Plaku ishte i bindur se duhej të kërkoheshin metoda të tjera për çlirimin kombëtar. Së bashku me Xhavit Halitin, Azem Sylën dhe Nait Hasanin, Plaku do të ishte bashknënshkrues i themelimit të UÇK-së, e gjithashtu edhe antar i Shtabit të Përgjithshëm.

Edhepse në mesin e djemve të rinjë në moshë siç ishin Nait Hasani, Zahir Pajaziti, Sokol Bashota, Rexhep Selimi, Bislim Zogaj e të tjerë, ai ishte më energjiku dhe më i palodhshmi në shtrirjen, organizimin, masovizimin dhe forcimin e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Plaku shoqëroi dhe luftoi krahpërkrah dëshmorëve dhe heronjëve të kombit shqiptarë, Adem e Hamzë Jasharit, Zahir Pajazitit, Mujë Krasniqit e shumë dëshmorëve të tjerë.

Plaku ishte bashkluftëtar i Hashim Thaqit e Kadri Veselit, Musë e Sahit Jasharit, Haki Drenicës e shumë luftëtarëve të lirisë, rradha e të cilëve është e gjatë që të përmenden. Si komandant i logjistikës në Tropojë, armatosi me pushkë e me moral luftëtarët nga të gjitha anët e Kosovës, e këtë praktikë e vazhdoi edhe pas luftës, ku u vendos në krye të Miqëve të TMK-së, organizatë që i mbështet tri shtyllat kryesore të shtetësisë së Kosovës.

Gjeneral Xheladin Gashi nuk punoi kurrë për vetveten, por vetëm për çështjen e përgjithshmë. Gjenerali nuk e priti pranverën, por ai e solli atë, punoi e luftoi për ne.

Gjenerali i UÇK-së, Xheladin Gashi ishte strumbullari i logjistikës së UÇK-së, ishte furnizuesi dhe shpërndarësi kryesor i armatimit për ushtarët e UÇK-së, ishte mbështetësi kryesor i çdo ushtari që shkonte për t’u armatosur. Me përfundimin e luftës, i pangopur me angazhimet dhe veprimet për Kosovën vazhdoi në sendërtimin e institucioneve të pasluftës.

“Xheladin Gashi-Komandant Plaku mbi interesant personale vuri interesin kombëtar e shtetëror, pasi që ai një jetë të tërë mendojë, jetojë dhe veprojë për të mirën e Kosovës.

Kurse, kur e shpalosëm bustin e komandant Plakut kuptojmë edhe më mirë përmasat e personalitetit të Xheladin Gashit dhe të gjithë atyre që kontribuan për lirinë e Kosovës”, ka thënë Kryeministri i Kosovës dhe bashkëluftëtar i komandant Plakut, Hashim Thaçi, me rastin e zbulimit të bustit të njërit ndër themeluesit e UÇK-së, Xheladin Gashi-Komandant Plaku në oborrin e Shkollës Fillore në Komoran.

"Unë sot jam profesor universiteti. Duke qenë i tillë, kam fatin të takojë mjaft prej nxënësve të Xheladin Gashit. Të gjithë ata thonë se Xheladin Gashin e kemi pasur mësues historie dhe pastaj shtojnë, realisht ishte profesor biologjie por historinë kombëtare e kemi mësuar prej tij.

HOMAZHE ME RASTIN  E 7 VJETORIT -PRANË VARRIT TË KOMANDANT PLAKUT

Besojë që mjafton kjo për të kuptuar se në çdo kohë nuk bënte vetëm një punë por njëkohësisht bënte shumë punë njëherësh. Unë e njoha Plakun në luftë, sepse ai ishte njëri nga luftëtarët e parë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës", ka thënë Gjeneral Kudusi Lama.

Plaku jetoi dhe veproi pa shikuar mbrapa, ai rrugëtoi vetëm drejt, ai nuk u ankua kurrë nga hallet e jetës, atë nuk e mundi kurrë lakmia për pushtet, as smirëzia kundër të tjerëve.

PUBLICISTI SHQIPTAR MAXHUNI SMAJLI ECË E NUK NDALET…

Kohë më parë, pikërisht me 24 mars 1999 në ditën e fillimit të bombardimeve nga aleanca e NATO-s, kundër caqeve serbe, publicisti e veprimtari mërgimtar Maxhun Smajli, në shenjë përkujtimi dhe falënderimi për shtetet përëndimore, qe i kthyen shpresën e lirisë, shqiptarëve të Kosovës, ka ndërmarrë marshin më të pazakontë, për të ecur këmbë nga Fulda e Gjermania deri në Kosharen e Kosovës. Rruga e tij, siç është bërë e ditur, do të zgjasë aq sa edhe bombardimet e NATO-s, 78 ditë

Në ditën e 23 të ecjes së tij gjendet në Bolzano të Italisë, në kilometrin e 650, pasi ka kaluar Gjermaninë, permesë qyteteve; Wertheim, Haidenheim, Miendenheim, Krumbah etj, si dhe Austrinë nëpër qytetet kah e dërgoi marshuta e tij si; Reutte, Inst, Langbeck, Nauders e Schönweis, ku kaloi vargmalet e Alpeve në Tirolin e jugut, në një lartësi mbidetare prej 1740 deri 2370 metra, për të arritur në Merano e Bolzano të Italisë.


Akti i tij ka bërë jehonë anë e mbanë ku jetojnë shqiptaret, por nuk ka mbetur pa u vërejtur edhe nga të huajt e sidomos nga shtetasit gjerman, ku u viztua dhe u xhirua në rrugëtimin e tij edhe nga Helmut Rupert i televizionit HR3. Ndërkaq numri i shqiptarëve mërgimtarë që po e vizitojnë, në grupe e vec e vec protoganistin e këtij marshi, është i madh. Ata po udhëtojnë me kilometra të tëra, për ta takuar njeriun që ka maxhepsur me aktin e tij dhe është bërë një element identifikues dhe i dashur për të gjithë. Vizitat që po i bëhen për t’i dhënë mbështetje dhe kurajo, Maxhunit i kanë shtuar forcën morale për të përballuar përkushtimin e tij me sukses. Gjendja e tij e mirë shëndetsore dhe moti i mirë që po mbretëron, po mundësojnë që në përpikëri të realizohen parashikimet e Maxhunit. Kilometrat e rrugës së tij të kaluar ( saktesishte 650 ), e kanë quar atë deri në Bolzano të Italisë.

Në pjesën e rrugëtimit të deritashëm, ai është vizituar dhe përkrahur nga një numër veprimtarësh si ; Ragip Prapashtica, Halim Arifaj, Shaban Mehana, Tefik Jaha, Durim e Egzona Mulliqi,Daut Rexhaj,Alina Rexhaj, Besim Prekazi etj, të cilët për këtë ultramaratonistë shqiptar të ecjes, kishin sjellur edhe ca ushqime nga kuzhina shqiptare si dhurata modeste e befasuese për te. Në Itali ai u prit nga një grup bashkëatdhetarësh, ( 35 mërgimtarë), që kishin dalur në rrugë për ta pritur dhe përgëzuar.

Në kilometrin e 137 në Itali, ai u prit edhe nga anëtarët e Shoqates Kulturore ” Kosova ” të Bolzanos, të drejtuar nga Mr. Linda Përlaska si dhe nga gazetarë italian të gazetës Alto Adige, të cilët publikuan një reportazhë me titull ” Marshi i shqiptarit që falënderon, kalon nëpër Merano “. Një pritje është organizuar edhe nga kolonia shqiptare në qytetin Laives ku bashkshortët Osman Opre nga Dibra e madhe dhe Selvete Shala, nga Mitrovica, në lokalin e tyre hotelier, u kanë krijuar mundësinë bashkëkombasve tanë për ta takuar, pritur e përgëzuar e, edhe përqafuar me emocione, protoganistin e këtij marshi.

Ndërkaq numri i atyre që vazhdojnë ta përgëzojnë për këte marsh është shumë i madh, ku nuk mungojnë thirrjet telefonike as edhe nga SHBA-të e shtetet tjera të Evropes si nga Belgjika, Italia, Austria etj., si dhe nga Kosova.

Maxhun Smajli në hapërimin e tij drejtë Kosovës, vazhdon me homazhin e tij në ecje, duke kujtuar të gjithë ata që u flijuan për lirinë e Kosovës, por edhe të gjithë shqiptarët të cilët nëpër histori, ishin nisur në rrugën e kthimit- drejt vendlindjeve të veta, si: nizamët e Jemenit të largët, vullnetarët e Spanjes, apo edhe robët e luftës së parë e të dytë botërore të cilët kurrë nuk arritën në shtëpitë e tyre, duke i lënë eshtrat rrugëve të botës, pa një shenjë a gurë varri.

Dashuria ndaj atdheut e manifestuar në këtë mënyrë të vecantë është edhe një senzibilizim për të gjithë ata shqiptarë, që lufta e fundit i detyroi të marrin botën në sy, me mallin e pashuar për Kosovën.

Maxhun Smajli, i cili ishte edhe reporter i luftës për lirinë e Kosovës, nuk harron që të falënderojë të gjithë ata që e mbështetën e ishin në përcjelljen e tij, në mesin e të cilëve poetë, publicistë, gazetarë e veprimtarë të mërgatës shqiptare: Anton Kolajn, Hasan Qyqallen, Pal Sokolin, Qazim Bajgoraliun, Gjergj Muqajn, Muharrem A. Gashin, , Shaip Ademin, Martin Cunin, Lena Muqajn, Daut Rexhajn, Idriz Hasanajn, Ramadan Deskun etj, si dhe nxënësit e shkollave shqipe, të cilët me recitimet e tyre, krijuan krenari dhe emocione përmallimi te të pranishmit. Mirënjohje të thella ai shprehë edhe për mjetet e informimit, vecanërishtë për gazetën ” Bota sot ” dhe TV Diasporën të cilat kan informuar gjithanshëm për këtë ndërmarrje unike të mërgates shqiptare, jo vetëm në Gjermani.

Maxhun Smajli është publicist. Eshtë shqiptari i parë në historinë tonë, cili i ka dhënë vetes një detyrë madhore kombëtare, liridashëse dhe të mundimshme me plot sakrifica. Maxhun Smajli ka nisur që prej 24 marsit 2012 marshin e tij 78 ditor për të përkujtuar dhe nderuar luftën çlirimtare në Kosovë e bë veçanti kontributin e jashtëzakonshëm të NATO-s dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës për çlirimin e saj. Marshin ai e ka titulluar si ” Marshi i mërgimtarit” dhe e nisi ditën kur avionët luftarakë të NATO-s filluan sulmin kundër ushtrisë dhe policisë vrastare të Serbisë. Ky rrugëtim zgjatë 78 ditë aq sa kanë zgjatur bombardimet kundër Serbisë, pra ditën e çlirimit të Kosovës më datën 12 qershor 2012- do të arrijë në vendin e caktuar, në Koshare, aty ku u zhvillua beteja më e lavdishme e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës kundër pushtuesve dhe sunduesve serbë në Kosovë, kundër ushtrisë, policisë dhe paramiltarëve të Serbisë.
Ky burrë liridashës i madh e burrë i guximshëm, për nder të çlirimit të Kosovës më 12 qershor 1999- e në përvjetorin e 100-të të Pavarësisë së Shqipërisë, vazhdon udhëtimin e tij në këmbë në trajektoren prej 1900 km, nga qytetiFlieden i Gjermanisë deri tek varrezat e heronjëve dhe dëshmorëve të kombit në Koshare të Kosovës. Më 12 qershor ai do të jetë në vendin ku prehen heronjtë e Kosovës, ata që i dhanë atdheut e kombit gjënë më të shtrenjë të tyre, jetën dhe gjakun.
Për shkak të mos sigurisë së kalimiit nepër teritoret sllave, Maxhuni ka zgjedhur një intenerar tjetër të udhëtimit drejt Koshares në Kosovë. Ai ka filluar udhëtimin në rrugën nga Gjermania nepër Austri e Itali, duke kaluar detin Adriatik me anije Bari-Durrës. Nga Durrësi vazhdon marshin në drejtim të Kosovës për 260 km.

Kam pasur rastin të dëgjoj e të lexoj për marshe të natyrave tjera, ka njerëz që kanë shëtitur boten në këmbë. Para qindra vitesh kanë udhëtuar besimtar myslimanë dhe grupe pelegrinësh shqiptarë e të tjerë, me muaj kush e di sa mijëra kilometra në drejtim të Arabisë Saudite për Mekë dhe Medine, por këto udhtime kanë pasur karakter tjetër.



Maxhuni pas përfundimit të luftës së fundit në Kosovë emigroi në Gjermani. Ndërkohë si para, gjatë dhe pas luftës në Kosovë, edhe si mërgimtar, ai vazhdimisht është angazhuar të merret me aktivitete e punë konkrete në dobi të së mirës dhe interesit mbarëshqiptar. Për herë të parë e kam njohur përmes linjës së telefonit mobil, në mars 2007-tës. Ai më mori në telefon dhe m’u prezantua:

- Jam Maxhun Smajli, më thotë ai.

- Po Maxhun, i them, ju njoh dhe ju më 2004-ën ma keni dhuruar librin tuaj “Lufta dhe dilemat shqiptare”. Maxhuni më tregon se ka lexuar shkrime të mia, si dhe për promovimin e librit tim…
I them se në prill do e ndërroj banesën dhe se kam disa mijëra ekzemplarë të gazetave në gjuhën shqipe nga vitet 1990-ta e deri më sot i kam ruajtur të gjthë numrat e gazetës “Rilindj”, “Bota sot” etj. Dhe se në banesën e re nuk kam vend ku i lë.

- Gazetat e vjetra shiten 10 deri 20 cent, më thotë Maxhuni, dhe do vi ti mar… Kam një Bibliotek kombëtare-shkollore si arshivë në Kosovë dhe dëshiroj të kam sa më shumë materiale libra, gazeta etj. Jo i them, unë nuk ti shes, por do ua fali të gjitha. Maxhuni pas pak ditësh erdhi dhe i mori gazetat.
Me këtë rast në shtëpinë time patëm biseduar shumë në lidhje me luftën dhe dilemat rreth saj. Nga Mxhuni, si reporter i njohur gjatë luftës, pa dyshim që secili ka çfarë të mësojë. Sidomos për luftën, gjenocidin dhe spastrimin shqiptarëve të Kosovës nga forcat shoviniste të okupatorit serbo-sllav.



Diku në fillim të masit 2012-të z.Maxhun më bëri një ftesë për të marrë pjesë në ceremoninë parapërgatitore të marshit të tij, ku për shokë, miq e dashamirë kishte organizuar një takim, koktej… Për shkaqe shëndetësore nuk pata mundësinë të jem dhe unë pjesë e atij organizimi përcjellës, ceremonial “Marshi i mërgimtarit”.
Përmes telefonit fola dy herë me zotin Maxhun. Biseduam gjatë. Më interesonte ta pyesja për përgatitjen e tij shpirtërore, fizike, morale… I tashë se për këtë rrugëtim kaq të gjatë duhët bukur një përgatitje.

- Jam përgatitur dhe furnizuar me shumëçka që më nevojitet për rrugë, shton Maxhuni. Kam lexuar e biseduar me njerëz gjermanë që kanë përvoj udhëtimesh këmbësore…, si veshja me rroba të lehta udhëtimi, me mjete për shënime, filmime e incizime gjatë udhëtimit. Si p.sh. vendet malore, rrugë, objekte e njerëz me të cilët do kam rastin të takohem e bisedoj gjatë udhtimit…

- Pse e keni zgjedhur Kosharen si vendin e parë që dëshroni ta vizitoni, e pyeta unë?
- Sepse aty është thyer kufiri shqiptaro-shqiptar, Shqipëri-Kosovë, i betonuar dhe ndaluar 100 vjet nga okupatori serbo – sllav, duke mos na lejuar ta vizitojmë njeri tjetrin edhe pse jemi vëllezër nga gjuha e gjaku dhe në trojet tona. Në Koshare është bërë beteja më e madhe dhe aty kanë rënë dëshmorë luftëtarë nga të gjitha trojet e Shqipërisë etnike, bile edhe nga vullnetarë të huaj. Kjo është arsyeja.

- A të kanë kontaktuar ndokush nga ministritë e Qeverisë së Kosovës? – e pyes.

- Jo deri më tani askush, më përgjigjet Maxhuni..
- Ku të arrini në Koshare a do ju presin ndokush nga autoritete e pushtetarëve?
- Nuk e di, miq e shokë të luftës e paqës sigurisht se po, besoj që edhe zyrtarë të Komunës së Junikut, por gjithçka mbetët ta shohim.



Më 20.04.2012-të Maxhunin e mar në telefon dhe e pyes nëse asht lodhur, e ku gjendet tash. Ai më tregon se është në Trento të Italisë duke udhtuar në drejtim të Veronas. Ai kishte bërë atë deri aso kohe 28 ditë udhëtim dhe llogariste kohën kur do të mbërrinte në Koshare. Duheshin edhe 50 ditë të tjeramë kan mbetur edhe 50 ditë tjera shton Ai.

Nga sa kilometra udhëtonë në ditë?, vijova ta pyes.
Nga 27 km udhëtim në ditë i kam bër deri më tani…
Më pas e pyes së si jeni pritur nga njerëzit që i keni takuar gjatë rrugës…?
Është shumë interesante, më thotë Maxhuni, sa njerëz të mirë ka kjo botë, cilët të marrin me fjetë në shtëpitë e tyre, të shërbejnë të hash e të pish, e nëse nuk kanë vend, të ndihmojnë për mes kishave e tjera për të bërë konak. Janë të interesuar ta dinë kush jam, ku shkoj dhe për çfar e bëjë këtë…? Kur u shpjegoj se jam shqiptar nga Kosova dhe këtë e bëjë për çlirimin e vendit tim…disa nga ata më japin kurajo, guxim më përgëzojnë dhe më mbështetin moralisht…Disa edhe më pyesin për gjendjen momentale në Kosovë, etj.
Disa thonë, kemi dëgjuar dhe parë përmes ekraneve televizive luftën në Kosovë, por tani pak dim për Kosovën…




Më 17 maj 2012 e marr përsëri në telefon dhe e pyes:

Ku je o Maxhun Smajli., si je me shëndet dhe si e keni kaluar?
Jam në Trenitapoli të Italisë. Kam kaluar për nja 50 km Fogjia, jam duke udhtuar në drejtim të Bari-t. Sot është dita e 55-të e marshit tim, kam bërë 1510 km, më kanë mbetur edhe 4 ditë udhëtimi nepër Itali, dhe pastaj do i them “Arividerci Italia” Lamtumirë Itali.
Me shëndet jam mirë, por bukur moti kam një dhimbje të gjishtit të vogël të kambës së djathët, dhe qe 3 ditë një ndezje-dhimbje në gjunin e kambës së majtë, po i mjekoj vetë duke i ngjeshur dhe lyer me do kremë… Megjithatë besoj se do më punoj shëndeti dhe fati. Nëse jam shëndosh e mirë me datën 22 maj 2012 do të jam në Durrsë, Shqipëri.
Po a merziten familja e juaj? Çka thonë kur flisni me ta?
Po për çdo ditë më thërrasin shokë e miq, sidomos familja ime, djali Agoni, i cili ka lindur me 10 gusht 1998 në luftë në rajonin e Mitrovicës, atëherë kur ashpër luftohej në Junik…
Agoni më përcjell me internet kur ka kohë dhe më tregon ku gjendëm, për rrugën, vendet malore, objektet si restauronte, kisha etj. Jo vetëm djali e familja ime, por edhe miq e shokë më ndihmojnë moralisht. Disa që as nuk i njoh, por që kanë dëgjuar për marshin tim dalin diku e më presin në rrugë, më japin ngapak para, karta telefonike për celulularin tim … Ka edhe nga ata që më kanë intervistuar gjatë udhëtimit… Dhe kjo mua më bënë kureshtar e më jep forcë të ndjehem mirë.
Maxhunit i dëshirova shëndet të mirë dhe rrugë të mbarë, duke i premtuar se përsëri do dëgjohemi përmes telefonit celular…
Më 23 maj në ora19.00 Maxhunin përsëri e marr në telefon dhe e pyes ku gjendët tash. Më tregon se është në tokën shqiptare, në Derven afër Fushë Krujës dhe se sot ka udhtuar vetëm 14 km. Jam ndaluar e mikpritur nga njerëzit-vëllazërit e mi, ashtu si e ka zakon shqiptari me kafe e raki, këtu momentalisht me mua janë duke më shoqëruar i moshuari Lekë Gjokeja dhe dy të rinj Albor dhe Kastriot Gjokeja. Sonte do jam në familjen e Jak Gjokejës.
Po mjetet e informimit… Më ka intervistuar TV-Top Channel, më thotë ai.
Ky është Maxhun Smajli, të cilin më 12 qershor e pret Kosharja, e pret Kosova, dhe me ç’rast ne shqiptarët kujtojmë ato ditë të lavdishme, kur bota e qytetëruar, Amerika dhe Europa, u gjedën krah nesh, duke na dhënë ndihmën e nevojshme që të jemi të lirë në trojet tona.

Pjesë nga libri i Maxhun SMAJLIT
	LUFTA DHE DILEMAT SHQIPTARE
	Një libër original, ku  autori as nuk mallkon as nuk falë

Në emër të Zotit, të popullit dhe të dëshmorëve të tij po e shfletoj bllokun tim të shënimeve, të regjistruar në luftën e fundit të Kosovës me Serbinë gjatë vitit 1998/1999, faqet e të cilit janë të mbushura me qindra ngjarje të ndryshme, sa tragjike e të dhembshme, aq heroike e krenare. Pa dyshim janë ngjarje këto të një periudhe të bujshme dhe dramatike për popullin e Kosovës, që me dimensionet e tyre të shumanëshme, prekin thellë shpirtërat e njerëzve, jo vetëm te periudhës në spikamë.  A u t o r i

  

Me fjalët e sipërme e nisë shfletimin e ditarit të luftës gazetari Maxhun Smajli për ta shkruar librin “LUFTA DHE DILEMAT SHQIPTARE”. Për lexuesit e faqes www.trepca.net, me dijen e autorit, zgjodhëm pak faqe nga 239 sa ka libri, të ilustruara me mëse 130 fotografi dhe tituj gazetash të asaj kohe. Faqet që kemi zgjedhur janë krejt të ordinere siç janë edhe fotografitë.

Reporteri i luftës Maxhun Smajli në çdo faqe ka pasqyruar heroizmin real të  luftëtarëve të UÇK-së në zona të ndryshme të luftës, si në Drenicë, Dukagjin etj. Heronjtë e tij janë të rendomtë, pa zbukurime dhe epitete. Ata as nuk janë “dragoj as zana që fluturojnë nga kodra në kodër” për ta çliruar Kosovën nga serbi. Ja sesi shprehet në mënyrën më të thjeshtë për të treguar heroizmin aq të madh që antarët e familjes së Shaban Jashari treguan gjatë luftës së 5, 6 dhe 7 marsit: “Në rrënojat e shtëpisë kishte mbetur e vrarë heroina, nënë Salë H. Jashari (57), e cila kishte luftuar deri në momentin e fundit. Se ajo kishte vrarë shumë police serbë dëshmon kufoma e një polici serb, të cilin e kishin harruar policia, e i cili ishte vrarë nga pozicioni i nënë Salës” (faqe 63).

Autori Salë H. Jasharin e quan “nënë” sepse e di për nënë, sepse e don për nënë. Me heroizmin e saj, ajo edhe është nënë e gjithë Kosovës, që në moshë të shtyer nuk ka luftuar vetëm për famijlen Jashari të Prekazit, por dha shembullin sesi luftohet për Kosovën. 

Me riprodhimin e shkrimeve të kohës në libër dhe shoqërimin e tyre me fotografi origjinale, autor u kumton lexuesëve se ai qysh atëherë ka guxuar t’ia bëj gjyqin forcave serbe para opinionit botëror, duke i demaskuar për dhunën që këta kanë ushtruar ndaj civilëve shqiptarë të pafajshëm. Forcave serbe të rregullta, në këto punë të pista dhe makabre, u ndihmonin edhe paramilitarët dhe civilët serbë të cilët me parulla të ndryshme i porosisin shqipatarët: “Nëse lëvizni, natën do t’u vrasim të gjithëve” (faqe 40). “ Bebja e vdekur, për shkak të pasigurisë, varroset natën” (faqe 70)

Por, Maxhuen Smajli nuk ka treguar as më të voglën mëshirë as ndaj ushtarëve bastardë të UÇK-së që kishin marrë pushkën për të nxjerrë ndonjë gjak të vjetër apo për tu pasuruar duke maltretuar dhe rrahur shqiptarët në stilin e serbëve. Këtë tip të ushtarit bastard të UÇK-së e personifikon Pjetër Ukaj, i njohur me nofkën “Ujku”. “Ujku” në shtabin e Jabllanicës së Gjakovës provokon, kërcënon, keqtrajton dhe dhunon shqiptarë të pafajshëm njësoj sikur serbët. Ja si i  paraqet autori i këtij libri sjelljet e “Ujkut”:   Ky filloi të më provokojë […] duke i thënë një ushtari që ishte në këmbë përballë tij, prapa meje: "A ta çojmë atje?". Pastaj e vari shufrën e gomës në një varëse në uniformën e tij dhe e nxori një thikë të ndryshkur, apo të papastruar nga gjaku… Të njejtit ushtar i thoshte: “A t’ia bëjmë sikur atij tjetrit”

Apo edhe më keq: …Pasi hymë brenda dyerve të oborrit, në një plevicë në shtylla betoni, Ujku kishte qenë duke e rrahur një person rreth të 40-tave, ... derisa e keqtrajtonte pa mëshirë, shikimin e mbante tek unë. Sikur donte të më thoshte se kështu do ta përjetosh edhe ti një dite. (faqe 91).

E çfarë ka përjetuar reporteri i luftës Maxhun Smajli, nga gjakatarët serbë që e kanë   arrestimeve 18 herë dhe peripecit që ka pasur gjatë luftës si gazetar lexuesi do ta zbulojë vetëm kur ta lexojë librin e tij  “LUFTA DHE DILEMAT SHQIPTARE” .

Autori nuk mallkon as kolaboracionistët shqiptarë të tipit të Ramadan Bales. Ai sikur ia lë Zotit që të lëshojë mallkimin në ta!