Një udhëtim poetik në Ballkanin Jugor të pazbuluar: Revista letrare “Orte” në numurin e saj të 189 prezantoi shtatë poetë nga Shqipëria, që janë Visar Zhiti, Rudian zekthi, Ledia Dushi, Gatmend Krasniqi, Luljeta Lleshanaku, Arian Leka dhe Manjola Brahaj. Përkthimet nga shqipja në gjermanisht janë bërë nga Hans Joachim Lanksch, Andrea Grill, Loreta Schillock. Revista “Orte” është themeluar nga Werner Bucher në vitin 1974. Botimit nga “Orte” i poetëve nga Shqipëria i bëri jehonë edhe prestigjiozja NZZ.
“Askund ne botë nuk ka bunkerë më shumë se në Shqipëri në raport me hapësirën e këtij vendi. Por koha e mbylljes dhe e izolimit sado e gjatë ka përfunduar. Hapja e vendit, pas regjimit të gjatë të diktaturës të Enver Hoxhës e ka bërë edhe kulturën të marrë frymë. Krijimtaria letrare në Shqipëri po gjallnon shpejt, por ky gjallnim është pak i njohur. Prandaj Revista Letrare “Orte” ka paraqitur shtatë poetë të zgjedhur nga Regina Füchslin, Viviane Egli dhe nga redaktori shumëvjeçar i politikës të jashtme i NZZ Cyrill STIEGER. Ky ishte një udhëtim poetik për të zbuluar Ballkanin Jugor.
Gjatë diktaturës të Hoxhës të shkruarit mund të ishte fatal. Visar Zhiti më 1980 u burgos për poezitë e tij. Në burg ai shkroi mbi njëqind poezi dhe i mbajti të regjistruara për mendësh në kokë dhe pastaj i zbardhi kur u lirua nga burgu më 1987. “Sa bukur këndon bilbili / në hekurat e dritares time”. Poezia e mrekullueshme e Luljeta Lleshanaku rrëfen për një fëmijëri të shënuar nga diktatura dhe nga momentet e rezistencës të fshehtë.
Frymëmarrja pas fundit të izolimit ndihet në poezitë e Arian Leka dhe Ledia Dushit: “Koha është e prekshme dhe të matet me fluturat». Ledia Dushi shkruan në gegërisht, në dialektin e veriut shqiptar, dialekt që ishte i ndaluar të përdorej nën regjimin e Hoxhës. Liria reflektohet kështu edhe në përdorimin e lirë të gjuhës.
Përg.dhe shqipëroi Elida Buçpapaj
No comments:
Post a Comment