Projekti gjenetik Fenikas*, ka terhequr vemendjen e shkencetareve te vendeve ku Fenikasit kane lene gjurmet e tyre.
Per shembull, shkencetare te laboratorit tëebiologjise molekulare pranë "Universitad Complutens'' te Madridit ne Spanje dhe te Institutit të Transfuzionit të Gjakut, ne Shkup të Maqedonise, kryen kerkimet e para gjenetike me pjesmarrjen e një grupi te gjere banoresh nga rajone te ndryshme te Mesdheut. Megjithese studimi i tyre u perqendrua në dallimet apo afrimet midis banorëve të Maqedonise dhe atyre të rajoneve në shqyrtim, rezultatet treguan se nje pjesë e tyre kishin perberje te ngjashme gjenetike me Fenikasit.
Ndonse ky studim ka arritur ne perfundim te nje lidhje gjenetike midis Maqedinase dhe Fenikase. Por ketu nuk eshte zberthyer mire thelbi i problemit se per çfare Maqdonesh behet fjale? Ndoshta qellimi ka qene per te rritur datimin e hershmerise se Maqedonaseve si term ne kuptimin e nacionalizmit revanshist qe po zhvillohet kohet e fundit ne Maqedoni.
Megjithate kjo ka pak rendesi. Ajo qe mund te evidentohet, pamvarsisht se cili eshte qellimit i studjeseve Maqedonas ne kete rast na behet prezent nje fakt shume domethenes per etnitetit e lashte te Pellasgeve, Ilireve, Thrakasve dhe Grekeve te lashte ( Heleneve ) si dhe lidhjet e tyre me Fenikasit. Por per ta kuptuar me mire problemin le te hyme me ne detaje te analizes !
Studimi gjenetik Maqedonas na pohon indirekt nje fakt interesant !
Dime se fiset Bullgare kur erdhen ne Ballkan rreth shekullit te shtate pas kr, ju mbivendosen nje pjese popujve te vjeter Thrakas. Mirpo dime se Thraket ishin nje degzim i rendsishem i popullit te madh Pellasg. Keshtu nese analizojme genet e vjetra te popullit Bullgare, ne tersi ai ruan gene te njejta me Thraket te cilet pesuan mbivendosjen Sllavo-Bullgare. Por dhe Sllavet kur erdhen ne Ballkan ne shekullin e shtate pas kr, ju mbivendosen popujve Ilire dhe arriten te asimilojne nga ana kulturore nje pjese te mire te tyre ne ato teritore.
Keshtu dhe tek Sllavet ruhen dhe trashegohen genet e vjetra Ilire. Por nuk duhet te harrojme faktin kryesore se Maqedonia sot perbehet nga rreth 40% Shqipatare ( mohuar nga Maqedonasit ), te cilet e kane prejardhjen nga populli i vjeter Pellasgo-Iliro-Thrako trashgojne genet e vjetra pellasgo-ilire si dhe etnitetin e tyre gjuhesore dhe kulturore.
Gjithashtu dime se Maqedonia ne pjesen me te madhe perbehet etnikisht nga Shqiptaret (Iliro-Thraket) Bullgaret ( te mbivendosur Thrakeve), Serbo-Sllave ( te mbivendosur Ilireve ) si dhe Greke te vjeter qe i jane mbivendosur Pellasgeve. Gjithashtu gjenden nga ana gjentike dhe gene Fenikase te drejperdrejte qe nuk ishin gje tjeter siç e pame veçse ato gene te ngjashme me ato Atlanto-Pellasge dhe tek pasardhesit e tyre.
Keshtu keto shkencetare Maqedonas ndoshta padashje dhe kunder qellimit ne menyre indirekte pa as me te voglin dyshim, na pohojne nje ngjashmeri qe ekziston midis popullsie se njour zyrtarisht si popullsi Maqedone por gjenetikishte na vertetohet plotsishte se genet Fenikase jane me ngjashmeri te plote pikerisht me genet e vjetra Iliro-Thrakasve (pellasgeve) te cilet gjenden te trasheguara drejtpersedrejti tek Shqipatert e Maqedonise, por dhe ne menyre indirekte te integruar tek, Bullgaret ( qe u pezjene me Thrakasit), tek Sllavet qe ju mbivendosen Ilireve ashtu dhe tek Greket qe ju mbivendosen Pellasgeve por ne linje te dretperdrejte dhe tek Fenikasit te cilet ishin vendosur ne ato vende me kalimin e shekujve. Po çfare na del nga kjo ? Pra menjehere na del perfundimi se Fenikasit = Pellasget, e ballkanit nga ana gjenetike !
Keshtu qe e pare ne kete kendveshtrim Fenikasit kane ngjashmeri me Pellasget ose Shqipatert sepse dikur kishin te njeten prejardhje jane ndare nga i njejti degzim gjenetik dhe per rrjedhoje Etnike dhe duhet te kete folur te njeten idjome dialektikore, ku fjale e toponime siç e kemi pare pame ne studimet e mesiperme tek Fjala Malte dhe tek fjalen Mal na kane mberritur deri ne ditet tona te pandryshuara ne gjuhen shqipe. Kjo na verteton dhe nje here se gjuha Shqipe ruan fjale te sterlashta te cilat jo vetem qe jane ne bazen e gjuheve Europiane dhe Indjane por keto siç e demostruam ne rastin konkret te Maltes jane fjale qe kane qene ne baze dhe te fjaleve te gjuhes Fenikase dhe te varjanteve dialektikore te gjuhes Hebraike.
Pak per HEBREJTE !
Dime se Hebreit kishin qene ne Egjypt* dhe se ne ikjen e madhe nga Egjypti qe mendohet se ka ndodhur rreth vitit 1300-1200 prkr, nen drejtimin e MOSE. Vete fjala MOSE mund te shpjegohet sipas nje varjanti me gjuhen shqipe MOSHE ( i moshuar ). Moshe njihet me shume emra dhe si MUSAI apo MOISIU . Nga studimet e Catappanos shohim se Musai / Moisiu ka folur gjuhen e Thotit, pra gjuhen e Atlanteve dhe per rrjedhoje gjuhen e Pellasgeve opo Ilireve e cila ishte nje gjuhen e sterlashte qe flitej qe 12.000 vite me pare.
Keshtu G. Catappano**** deklaron drejt per se drejti se: “.. edhe vet Moisiu e ka folur shqipen e Thotit dhe se -sipas tij- vete emri HEBREJ- JEVREJ , per Izraelitet rrjedh nga shqipja (iliro-hitite): JHVE = TlJE VET= JE VE(T). Ku H, (ne hebraishten e vjeter shqiptohej dhe si E).****
Pra keshtu Catapano na tregon nje prejardhje etimologjike te termit qe percaktonte Hebrejt e cila vinte nga Shqipja e lashte, pra nga gjuha e Thotit e cila ishte gjuha baze themeltare qe flitnin Pellasget, Fenikasit dhe Hebrejte e koheve te sterlashta !
Dhe se ne shqipe kjo do te thote sipas Catapanos gjuha e Atlanteve qe njiheshin dhe i BOREIT (nga fjala Bore ose te Bardhet). Kjo ishte gjuha e vjeter Shqipe. Pikerisht kjo eshte arsyeja qe keto gjuhe, kane nje perputhje ne ngjashmerine etimolgjike te fjales MAL dhe MJALTE nga ridhte termi MALTE qe kemi trajtuam me lart ne nje artikull te veçante nga ana etimologjike nga ku, ngjashmeria gjenetike na vertetohet dhe nga studjuesit gjenetik si Psh, shkencetaret genetiste Uells e Zallua*te cilet kane arritur te zbulojne se perberja gjenetike e Libanezeve, veçanerisht atyre pergjate bregdetit, eshte Fenikase. Gjithashtu eshte arritur ne perfundimin se perqindje te ndryshme te banoreve te ishujve te Maltes dhe Sardenjes, Kartagjenes se lashte, Tunizise, Gjibraltarit, Spanjes dhe te ishujve te Egjeut jane me prejardhje Fenikase.
Cila mund te jete lidhja e popujve Ilire me Fenikasit ?
a)Legjenda e Kadmosit *
Sipas nje legjende te Apollodorit, Ilyrios, ishte themelues i Ilirve, i cili biri i Kadmusit dhe Harmonias. Legjenda thote se i ati i Kadmusit (Agenori), mbret i Fenikasve, i dha urdher Kadmusit per te gjetur motren , Europa, e cila ishte rrembyer nga Zeusi. Kadmusi, i shoqeruar nga nje grup i zgjedhur luftetaresh Fenikas, u nis ne kete kerkim te gjate, por pa sukses. Duke mos guxuar të kthehej pa motren ne mbreterine e atit te tij, Kadmus shkoi në Boeti te Greqise, ku themeloi qytetin e Tebes.
Atje ai u martua me Harmonien, bijen e Ares ( perendi e Luftes) dhe e perendeshes Aferdite. Me pas, orakulli i Tebes i tha Kadmusit qe te shkonte mes Enkelejve (fis pellasge imi K.M. ) qe ndodheshin ne lufte me fise te tjera dhe t'i ndihmonte ata. Pas fitores, Enkelejt e shpallen Kadmusin mbret te tyre. Gjate kesaj kohe, Kadmusit i lindi nje djale qe ia vuri emrin “Ilyrios”. Ne kete menyre Iliret morren emrin e tyre, thote legjenda.
b)Legjenda e gjarperit*
Ne legjenden e Kadmusit, Ilyrios lidhet ngushte me gjarperin. Ishte gjarperi qe u mbeshtoll pas trupit te Illyrios menjehere sapo lindi, duke kaluar tek ai te gjitha fuqite e tij magjike. Dhe ne Sardenje kohet e fundit studjuesit kane dale ne perfundimin e nje ngjashmerija te simbolit te gjarperit te cilen e kane emertuar si “ gjerperin Ilirik”.Pra ketu ikemi nje perputhje te mitologjise Ilire dhe te studimeve gjenetike,per lidhjet dhe pranine Fenikase siç e permendem me lart ne Sardenje.
c) Studimet gjuhesore
Fiollogjia bashkekohore* perpiqet te provoje se fjala "Illyrian" eshte e lidhur etimologjikisht me gjarperin. Studiuesi gjerman O.Gruppe ishte i pari qe e krahasoi fjalen "Illyrios" me fjalen " ere, dredhon si ere" dhe si rrenje te kesaj fjale ai mori indo-evropianishten "el" nga e cila -sipas tij-rrjedh fjala "ngjale".Ne fakt mendoj se ky term nuk na jep ndonje perfundim te drejtperdrejte perveçse ka te perbashket simbolit e levizjes.
Filologu Slloven Karel Oshtir, arriti ne perfundimin se fjala Hititshte (degzim te fiseve pellasge imi KM) "Ilurjanka" per nje gjarper të madh mitiologjik, kishte te njejten prejardhje dhe ngjashmeria me fjalën "Illyrian" dukej e qarte. Per prejardhjen e kesaj fjale ekzistojne edhe shpjegime te tjera. Sipas studiuesve Julius Prokorny e Paul Kretschmer, Iliret ishin popull qe fillimisht banonin prane lumit Iller, dege e Danubit prane qytetit Ulm në Gjermaninë jugore dhe prej andej ata morren edhe emrin.
Nje tjeter teori,e cila citohet shpesh, eshte ajo sipas te ciles, "Illyrian", mund të shpjegohet me shqipen "i lire". Studiuesi kroat Stipcevic thote se veças nga kjo, ekziston edhe ideja se fjala "Ilir" nuk eshte me prejardhje indo-evropiane, por Pellazgjike. Pra keshtu Studjuesi B. Bakiu thote “…Ashtu si shume legjenda te tjera, duket se edhe legjenda e Kadmusit pasqyron ngjarje të cilat me te vertete kane ndodhur..”
Keshtu duke i marrur per baze te gjithe keto teori te studjueseve te ndryshem ajo qe mund te pergjithsohet prej tyre eshte perpjekja qe ato bejne per te gjetur nje shpjegim rreth terminologjise se prejardhjes fjales Ilir dhe lidhjes se saje me mitologjine, legjenden kadmosit,legjenden gjarperit, te lumejve ku mund te kene banuar Iliret, te, prejardhjes se tyre indoeuropiane,te lidhjeve te tyre me Ititet,Pellasget,Fenikasit e tjere. Pra ne nje fare mase na dalin ne dukje elemente ngjashmerie jo vetem gjenetike por dhe mitologjike si dhe kulturore midis fenikase dhe pellasgo-Ilireve te koheve te lashta.
Por ketyre interpretimeve mund tu shtoja dhe nje intyerpretim tjeter te termit Ilire. Dime se Iliret ishin lundrues te medhej dhe se fjala Ilir dhe Yll duhet te kete nje baze te ngjashme pasi per lundrim naten yjet dhe hena perben bazen e orjentimit. Gjithashu Iliret patjeter se ishin duke qene trashegimtare te pellaso-Atlanteve ata duhet te kene patur njohurit e tyre astronimike per yjeve biles mud te shtrohet pa ngurrim hipoteza se ato mud te kene patur dieni per prejardhejen e tyre qe mund te konsiderohen si trashegimtaret e Thot Atlantideut i cili bashme me shoket e tij qe ne Egjyptin e lashte u quajten perendi e konsideronnin veten si bije te drites, pra te YJEVE. Vete besimi tek trupat qiellore ne besimin e vjeter pagan te pellasgve dhe te ilireve krahas besimeve te tjera e vetretojne kete gje.
Gjithashtu ngjashmeria ILLIR, ILIR YLLIR dhe YLL kene ne telb rrenjen ILL, YLL apo Il, Yl, sepse L dhe Ll e perforcuar jane pothuajse e njejta gje ashtu si I dhe Y ne dialekte te ndryshme te Shqipes. Rrenjet “AR” dhe “YLL” jane ne baze te fjaleve e para qe ruan shqipja dhe se keto mund te jene fjalet e para kodike, nga te cilat rrjedhin shume fjale te tjera. Por rreth ketyre do te flasim ne vijimsi.
Pranija Fenikase ne ishujt dhe ne brigjet mesdhetare deshmi e lidhjeve gjentike dhe kulturore !
Arkeologet dhe historianet, bazuar në zbulime arkeologjike e te dhena historike e gjuhesore, kane arritur prej kohesh ne perfundimin se deri nga fundi i periudhes se bronxit midis rajoneve të Ilirise jugore dhe atyre te Egjeut e te Lindjes se Aferme ka patur marredhenie te ngushta kulturore. Si prove e pranise Fenikase mes Enkeleasve, studiuesit permendin nje numer sopatash prej bronxi te tipit te ashtuquajtur “albano-dalmate”, te cilat ngjajne me sopatat e zbuluara ne rajone te Lindjes së Aferme. Gjithashtu disa studiues kembengulin se emri i qytezes apo fshatit “Finiq” në Shqipërine jugore, eshte gjithashtu nje kujtese e pranise se dikureshme Fenikase në Ilirine e jugut.*
Nje ngjashmeri e çuditshme !
Populli Fenikas mbane emrin e zogut mitilogjik Fenice ( Egjypt ) ashtu si Shqiptaret mbajte emrin e shqiponjes, zogu mitologjik i Zeusit Pellasg te Dodones. Duke ju referuar studimeve etomologjike te perdorimit te kasaj fjale, kete term e gjejme ne perdorim, per te treguar emrin e zogut mitologjike te Egjyptjaneve te lashte si "zogu i djellit" qe ishte i ngjashem me shqiponjen.
Ky zog mitologik ( qe ne fakt eshte nje simbol ) jetonte shume gjate « "vdiste" dhe rilindete mbi hirin e tij ». Gjithashtu ky term gjendet per te emertuar dhe vendin ne te cilin banonte nje popull qe quhet Fenikas dhe vendi i tyre Fenice ose vendi i Fenikasve. Nga kerkimet qe jane bere sot per kete popull te lashte i cili ishte, mjeshter i lundrimit dhe tregtiseka dale se ketij i mveshet dhe krijimi dhe perjapja e alfabetit qe ka arritur deri ne ditet tona.
Ky popull ndoshta me pa te drejte eshte quajtur nje popull Semitik, nderkohe qe nga studimet e koheve te fundit po del se baza e tij ishte e njejte me ato te popujve te tjere Pellasge. Thuhet se pasardhesiet e ketij populli, sot gjenden ne teritoret e Libanit te sotem si dhe nje pjese te shperndara ne territore te tjera te Mesdheut Afrikes, Europes apo zona te tjera ku ato kishin ndertuar kolonite e tyre dhe nderketo dhe ne brigejt Egjiano-Joniano-Adriatike
E permenda kete fakt per te perforcuar mendimin e studjueseve per termin e emertimit qe mbante ky popull FENIKAS, ndersa ne gjuhen Italjane vendi i tyre quhej FENICE. Sipas disa studjueseve mendohet se Greket ishin ato qe e emertuan keshtu per shkak se karakteristika e tyre ishte se pelqenin dhe prodhonin "ngjyren e kuqe te allte", ngjyre qe e nxirrte nga nje molusk deti, me te cilet ngjyrosnin pelhurat e tyre te mendafshta qe eksportonin.
Pikerisht ishte kjo, ngjyra e kuqe e veçante te cilen Greket e quanin me termin FOINIX. Pra ky popull qe u quajt nga Greket me kete emer qe mund te kuptohet si « populli i ngjyres se kuqe te allte », apo i ashtuquajturi simboliksht « Populli i kuq » te cilin Greket e konsideronin populli i FOINIX-it dhe nga kjo gje mendohet se i ka mbetur dhe emri.
Por me te drejte lind pyetja ! Pse ky popull pelqente ngjyren e kuqe dhe e praktikonte, si mund ta quante ai veten, a mund te jete nje koincidence emeri i tij qe ngjante i njejte me emrin e nje shpendi mitologjike, qe mbante po te njetin emer FENICE qe ishte nje shend i ngjashem me shqiponjen dhe i adhuruar ne Egjyptin e lashte ?
Ky shpend ishte simboli i nje besimi i lidhur me DIELLIN apo « DJALIN e Zotit » siç e emerton Zheji ne librin e tij « Shqipja dhe Sanskritishtja ». Kjo mund te kete nje ekujvalence ne konceptim, ashtu si Shqipatert e quajne veten e tyre « bije te shqipes » apo « bije te Shqipes se arit » ( E.Brinja ) dhe e emertojne veten zyrtarisht Shqipetare dhe vendin e tyre SHQIPERIA kur ne fakt bota i njeh me termin ALBANIA dhe ALBANESI.
Pa veshtersi verejme se ne esence keto dy terma permbajne dy simbole shume te lashta ate te ngjyres se bardhe ku ne thelb paraqite ne rrenjen « ALB » qe ka te beje me agimin ngjyren e bardhe dhe te paster te DRITES, gjate lindjes se DJELLIT, si dhe shqiponjen qe eshte simboli qe mendohet se kishte lidhje, pikerisht me shpendin mitologjik FENECE i konsiderohej njejte me shqiponjen.
Pra ne nje fare menyre keto popuj trashegojne ne emertesat e tyre drejt per se drejti simbolin e vjeter te Drites qe eshte atribut i kozmosit dhe Djelli si ylli me i afert, si dhe zogut mitologjik Fenice me ngjyren e kuqe qe simbolizonte zjarrin (te kuqen) dhe rilindjen, por sipas disa doktrinave dhe ferrin.
Ndersa shqiponja qe ishte e njejte me Fenice zogun e djellit, pra lajmetarin e drites te zotit apo Zeusit, por njkohesisht , simbolin e Drites se Bardhe, e dites pra e rilindjes se saje pas nje nate te erret, pasi djelli me pare kishte perenduar qe ne shqip quhet dhe "Perendi" nje term dhe ky per te treguar "zotin" ne shqip ose "adhurimi i djellit ne perendim" me pamjen magjike qe krijon kur duket sikur bashkohet me detin (thetin mit.), duke marre ngjyren e kuqe ne potrokalli dhe me pas lind nata dhe bije errsira e plote.
Por ka dhe interpretime te tjera, si PE-RE-DIE-LLIN, ky Djelli eshte Ylli me i afert ku rrenja DIE-LLIN = Y-LLIN. Pra keshtu verejme se ne fakt, çdo interpretim lidhet me Kozmosin, Yllin, Djellin, Driten, ngjyren e kuqe te badhe dhe te zeze ( nata) tre ngjyrat baze te natyres kozmike, te krijimit. Ky eshte nje fakt qe duhet marre ne konsiderate !
Po kush ishin fenikasit sipas historigrafise zyrtare ?
Historianët i quajnë ata Kananite. Canaan ne hebraishte [kənaʕan], Knaan; sipas gjuhes (koine) greke Χαναάν, nga ku derivon latinishtja Canaan; arabe Kenâan; e nga kjo, Italjane Cananea. Pra eshte nje term gjografik antik qe perfshinte nje teritor te madh si ate aktaual te Libanit, Palestines, Izraelit dhe pjese te Sirise dhe Jordanise.
Emri Canaan ka mberritur nga hebraishtja e eshte ( כנע) i cili thuhet se ka lidhje me greqishten nepermejt (Χαναάν), gjithashtu ka lidhje dhe me latinishten Canaan. Por na thuhet se vete termi Hebraik eshte i nje origjine te paqarte. Ka nje hipoteze qe e lidh me termin Hurrita « kinahhu », gjetur ne Nuzi (rreth vitit 1450 prkr, ose dhe me termin Accadico Kinaḫḫu, ( qe ka te beje me ate, qe i referohet ngjyres se kuqe te allte per ato popuj qe e praktikonin), ashtu dhe pjesa tjeter e popullsise qe e merrte domethenjen e FENICI (nga greqishtja Φοινίκη: Phoiníkē). Ne fakt keto dy terma nga studjuesit vlersohen si sinonime me te njetin kuptim dhe qe jane perdorur per te treguar popullsite e tokave qe sot perfshihen midis veriut te Izraelit dhe Libanit dhe nje pjese se Sirise dhe Jordanise.
Ne traditen Biblike !
Sipas tradites biblike emri derivon nga nje personazh biblik Canaan i biri CAM-it, nip i Noè-s, nga i cili kishte prejardhjen populli Cananeo , ndersa Hebrejt ishin quajtur SEMIT qe i perkishnin pasardhjes nga SEM-i. Por sot emertimi etnike e gjuhesore moderne “ SEMITIKE” i perfshine te dy keto popullsi, nen te njejtin term. Kjo gje ne fakt perben nje gabim pasi, ky popull nuk kishte te bente me Semitet. Keshtu ky gabim ka arritur deri ne ditet tona duke shtrmberuar historine, pasi populli Fenikas eshte nje degzim paralel i popullt Pellasg. Peveç studjueseve te tjere, ketij mendimi eshte dhe studjuesja e etnokultures Shqipare Eva Brinja.
Tabela****** (Nr-1) permbledhse e permbajtjes se ADN se popujve kryesore te Ballkanit si dhe perberja etnike e llogaritur per: Iliret, Fenikasit Helenet antike dhe Sllavet, sipas % se ADN
Nr
|
SHTETET
|
ADN
|
E T N I T E
| ||||||||||||||||
R1a
%
|
R1b
%
|
E1b1b
%
|
I2a
%
|
J2
%
|
Ilir
%
|
Teuton %
|
Slavi
%i
|
Finici
%
|
Jews
%
|
Vand
ali
%
|
Kelti
%
|
Hellenik
%
|
Hunian
%
|
Thrak
et
%
|
Viking
%
|
Maqed.
antike
| |||
1
|
Sllovenia
|
42
|
28
|
30
|
-
|
-
|
20
|
35
|
20
|
17
|
5
|
3
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
| |
2
|
Kroacia
|
32
|
-
|
10
|
34
|
6
|
34
|
12
|
20
|
8
|
-
|
-
|
18
|
8
|
-
|
-
|
-
|
-
| |
3
|
Bosnie Herzegov.
|
30
|
6
|
15
|
44
|
5
|
40
|
20
|
15
|
-
|
-
|
-
|
15
|
6
|
6
|
4
|
-
|
-
| |
4
|
Serbi
Mali i Zi
Kosova
|
19
|
14
|
20
|
38
|
9
|
21
|
18
|
30
|
9
|
-
|
-
|
14
|
15
|
-
|
-
|
2
|
-
| |
5
|
Maqedoni
|
15
|
8
|
25
|
20
|
32
|
10
|
20
|
15
|
5
|
-
|
-
|
-
|
15
|
5
|
-
|
-
|
30
| |
6
|
Albania
|
29
|
10
|
16
|
30
|
15
|
30
|
-
|
20*
|
16**
|
-
|
-
|
-
|
14***
|
-
|
18
|
2
|
-
| |
7
|
Rumania
|
29
|
25
|
38
|
8
|
-
|
12
|
20
|
29
|
-
|
-
|
-
|
18
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
| |
8
|
Bullgaria
|
28
|
41
|
31
|
-
|
-
|
-
|
-
|
15
|
8
|
-
|
-
|
-
|
15
|
-
|
49
|
-
|
11
| |
9
|
Greqia
|
12
|
31
|
32
|
11
|
14
|
10
|
10
|
20
|
20
|
-
|
-
|
-
|
35
|
-
|
-
|
-
|
5
| |
10
|
Turqia
|
?
|
?
|
?
|
?
|
?
|
4
|
-
|
9
|
21
|
2
|
-
|
-
|
10
|
-
|
-
|
-
|
5
| |
11
|
Ballkani
|
23,6
|
16,3
|
21,7
|
18,5
|
8,1
|
17,7
|
13,5
|
17,3
|
10,4
|
0,7
|
0,3
|
6,5
|
11,8
|
1,1
|
7,1
|
0,4
|
5,1
| |
Te veme ne dukje nje fenomen !
Nga tabela Nr-1 shikohet se Aplogrupi “I2a” siç dallohet ka nje vlere me te larte ne Bosnje Kroaci Kosove, Serbi, Shqiperi, Maqedoni duke arritur kulmi ne Bosnje me 44%. Pra katerkendeshi Bosnje-Kroaci, Kosove-Shqiperi perben epiqendren gjenetike te ketij geni. Po te shikohet me kujdes dhe perqindja Ilire ne keto zona eshte pothuajse e njejte me nje diference te vogel +- 5%, çka tregon se ky gen eshte geni baze mbi te cilin kane krijuar etnosin e tyre Iliret.
Genet qe na paraqiten per Sllavet duhet te dime qe ti interpretojme mire pasi duhet te kuptojme se tek nje popullsi e lashte genet jane ato qe trashgohen nga nje brez tek tjetri. Keshtu qe psh nese ne Bosje gjenden 44% e geneve "I2a" qe njihen si gene Ilire kjo do te thote se popullsia e Bosnjes sot trashegon kete perqindje genesh te lashta Ilire por nga ana kulturore genet nuk duhet te konsiderohen si vazhduse kulturore pasi atje ka ndodhur asimilimi kulturore nga ana e Sllaveve te cilet i jane mbivendosur popullit te lashte Ilir. Ky fenomen duhet te kete ndodhur per te gjitha nacionalitet e vjetra fqinje ne Ballkan.
Me Shqiptaret ka nje problem te veçante qe kerkon nje interpretim te posaçem per genet Sllave, pasi na dalin 20%. Kjo duhet te kuptohet si i njeti problem i nje perzjerje i geneve qe studjuesit gjenetike e kane quajtur gene Sllave pasi kane pasur parasyshe genet "R1a" qe njihen si gene me frekuence me te madhe tek Sllavet ne pergjithsi. Por eshte e nevojshme qe te sqarohet se keto gene "R1a" jane nje degzim i geneve te grupimit te madhe te geneve "IJR" nder te cilet genet "R1b" konsiderohet si geni i popujve Kelt te cilat jane te perhapura deri ne Ishujt Britanik me perqindjen me te larte.
Rreth ketyre geneve une kam folur me lart dhe nuk do ti trajtoj ketu por ajo qe dua te theksoj eshte se i ashtuquajturi gen i Sllaveve ne fakt eshte nje gen vella i perhapur ne Europen e Veriut dhe ne vendet Skandinave dhe se kur te trajtojme me pas popujt Sllave atje do te verejme se kemi nje rast interesant te perzjerjes se Sllaveve me popuj Skandinave siç ishin Ruset ose te ashtuquajturit "Ruset e bardhe". Rreth ketij problemi do te japim shpjegime me poshte si dhe ne artikujt qe do te trajtohen ne vijim.
Ndersa persa i perket geneve qe studjuesit i kane quajtur gene Helene ne fakt ketu problemi eshte me i thjeshte per tu arguamntuar pasi dihet se Helent kur erdhen si klase sunduese gjeten nje popull qe quhej Pellasg. Keshtu nese Helenet mohuan kulturen dhe ç’do gje Pellasge ato nuk mund te zhdukin genet Pellasge ne vazhdimsine e tyre, edhe pse i mohojne duke i quajtur Helene ato ne fakt jane gene te vazhdimsise se popullit Pellasg si ne Greqine aktuale ashtu dhe jashte saje ne teritoret perreth si ne Bullgari, Maqedoni dhe Shqiperi e tjere.
Por problemi qendron tek te kuptuarit drejt se nese genet mbeten dhe trashegohen tek etnite qe kane qene ekzistruese, kultura e pergjithshme dhe ajo shpirterore si dhe gjuha asimilohen. Keshtu fenomeni i asimilimit, siç ka ndodhur ne Greqi ashtu ka ndodhur dhe ne Shqiperi dhe ne rajone e etni te tjera. Pra 14 % te geneve qe njihen si Helene ne Shpiperi ekzistojne si gene por jane te asimiluara si kulture dhe gjuhe, e popullsise qe ishte mbartese me disa perjshtime te vogla.
Keshtu qe kjo shifer nuk perfaqeson nje ralitet Helen ne Shqiperi ashtu siç nuk na paraqet dhe shifra Ilire nje ralitet Ilir ne Greqi me perjashtim te Arvaniteve qe dihet tashme se kujt i perkasin. Kjo gje ndodh dhe Turqi apo tek vendet e Sllaveve te Jugut. Por e pare me saktesisht, keto shifra na demostrojne nje rritje lineare te shtrire ne kohe ne te gjithe rajonin per te gjitha etnite per te na thene se sa do te ishin shtuar keto popuj ne rast se nuk do te kishte ndodhur asimilimi dhe disimilimi kulturore dhe gjuhesore.
Ndersa persa i perket 16% te geneve fenikasve ne fakt Fenikasit nuk jane gje tjeter veçse nje popullsi e vjeter e degzimit Pellasg qe nga ana gjenetike nuk kane ndryshime me popullsine e tjeter Pellasgo-Iliro-Thrake, pasi keto te gjitha rridhnin nga Atlantet. Me poshte vereni tabelen Nr-2 ndertuar mbi bazen e te dhenave te tabeles se mesiperme Nr-1.
Nr
|
SHTETET
|
Popullsa
|
T O T A L E S I E T N I **
| ||||||
Totale
|
Sllave
|
Fenikas
|
Hellene
|
Maqedon
antike
|
Thrakas
|
Ilire
| |||
1
|
Sllovenia
|
2.055.942
|
411.188
|
349.510
|
-
|
-
|
-
|
411.188
| |
2
|
Kroacia
|
4.494.749
|
898.949
|
359.579
|
231.120
|
-
|
-
|
1.528.214
| |
3
|
Bosnie Herzegovina
|
3.852.000
|
577.800
|
-
|
159.103
|
-
|
154.080
|
1,540.800
| |
4
|
Serbia
|
10.150.265
| |||||||
5
|
Mali i Zi
|
672.180
| |||||||
6
|
Kosova
|
1.804.838
| |||||||
7
|
Ex rep e mbetur e Jugosll (Serb+Kosov+Mali i zi )
|
12.627.283
|
3.788.184
|
113.645
|
1.894.090
|
-
|
-
|
2.651729
| |
8
|
Maqedoni
|
2.022.847
|
303.427
|
101.142
|
303.427
|
606.854
|
-
|
202.284
| |
9
|
Albania
|
3.639.453
|
727.890
|
582.312
|
509.523
|
-
|
655.101
|
1.091.835
| |
10
|
Rumania
|
22.246.862
|
6.451.589
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2.669.623
| |
11
|
Bullgaria
|
7.563.710
|
1.134.556
|
605.096
|
1.134.496
|
832.008
|
3.706.217
|
-
| |
12
|
Greqia
|
11.295.002
|
2.259.000
|
2.259.000
|
3.953.250
|
564.750
|
-
|
1.128.500
| |
13
|
Turqia
|
74.816.000
|
6.733.440
|
15.711.360
|
7.481.600
|
3.740.800
|
-
|
2.992.640
| |
14
|
Ballkani
|
144.613.848
|
24.409.579
|
20.081.644
|
15.666.609
|
5.744.412
|
4.515398
|
14.217.813
| |
Shenim:
1) Humbja dhe rritja e popullsise hipotetike nuk ka te beje me rritjen natyrore te popullsise ajo perfshihet si nje faktor brenda saje, por ketu eshte nxjerre nje kofiçent rritje dhe humbje mbi bazen e shume faktoreve, ku nje nga me te rendsishmit ka qene procesi i asimilimit dhe disimilimit te popullsive Ballkanike. Kjo eshte bere mbi bazen e perllogaritjeve te etnive nga ana gjenetike ne menyre hipotetike, per nje perjudhe mesatare prej 3000 vitesh duke supozuar nje standart gati te njejte per Shqiptaret dhe Greket me nje diference 10 shekujsh ne favore te ketyre te pareve, ndersa per Sllavet e Jugut eshte marre perjudhe e perhapjes se tyre ne Ballkan rreth shekullit e VII-te pas kr.
Disa perllogaritje sipas tabeles Nr-2 !
a) Shqiptaret
Dihet se Iliret-Thraket-Maqedonasit antike, rridhnin nga Pellasget. Nese do te shqyrtojme trungun pellasg dhe trashegimin e tij te ADN do te kemi: Ilire = 14.217.813, Thrake = 4.515.398 + Maqedone antike + 5.744.412 = 24.487.923. Ndersa gene Fenikase = 20.081.644 te perhapur ne Ballkan. Fenikasit ishin nje degzim i popujve Atlant te njete me Pellasget. Dhe te ngjashem etnikisht dhe gjenologjikisht me Iliret. Kete perfundim na e verteton dhe legjenda e Kadmosit si dhe te dhenat arkilogjike dhe studimet filologjike. Keshtu nese shumes se pegjithshme te popullit Iliro Thrakas i shtojme dhe shumen te popujve Fenikas do te kishin nje shume totale te popullit te lashte Atlanto-Pellaso ( Iliro-Thrakas) -Feniaks = 44.569.267
Por per te qene sa me te perafert me ralitetin duke ditur se Shqiptaret e sotem jane Arberit e mesjetes dhe se Arberit ( Shqipatert e kohes se Skenderbeut) jane nje popull qe kane rrjedhur direkt nga ( Iliro-Thraket ) at'here ne do te marrim per baze nje totale te popullsise qe trashgon direkt genet Iliro-Thrakase, duke patur parasyshe se dhe Maqedonet antike ( Emathja) ishin fise te njeta etnikishte me fiset Ilire e Thrakase, do te kishim nje shume te pergjithshme te popujve Iliro-Thrakas-Arbenoro-Shqiptare = 24.487.923. Pra : Shqiptaret e lashte = 24.487.923
Pra e pare ne kete sens Shqiptaret e sotem etnikisht jane te mbijetuarit e Iliro-Thrakaseve te lashte. Keshtu verejme se eshte ruajtur berthama (Iliro-Thrake)-Shqiptare- rreth 7-8 miljon ( Shqiperi-Kosove–Maqedoni-Mal te Zi, si dhe ne Serbi, Greqi e Turqi ).Thraket dhe Maqedonasit antike jane asimiluar, plotsisht. Pra nga trashegimija Pellasgo-Iliro-Thrake-Maqedonase anike ( rreth 3000 vite me pare), ka mbetur rreth 7-8 miljon shqiptare te cilet perbejne = rreth 28 % ( e rreth 24,5 miljoneve ) duke humbur keshtu rreth 72 % te popullsise hipotetike.
b) Greket
Greqia ka mundur qe te helenizoje pothuajse te gjithe popullsine qe ka banuar ne Greqi dhe vazhdon qe te ndjeke nje politike agresive asimilimi. Pra jo vetem qe popullsine qe ka brenda teritoreve shtetrore e ka asimiluar por kerkon me insistim qe te asimiloje dhe popullsi te teritoreve fqinje sidomas ate Shqiptare e Vllehe, Bullgare.
Keshtu nga rreth 16 miljon popullsi helenike hipotetike qe na rezultoj ne baze te studimit gjenitk ne rajon ajo ka ruajtur nje berthame qe sot quhet popullsi rreth 8 miljon dhe ka asimiluar pjesen tjeter brenda teritoreve te saja me disa perjashtime per Arvanitet. Pra ka kerkuar per te realizuar 100% te greqizimit te popullsise zyrtare. Keshtu qe duhet te themi se Greqia ja ka dale qe te helenizoje dhe greqizoje nga ana kulturore, popullsite qe banojne ne teritoret e saje ne nje hark kohore prej rreth 3000 vitesh. Duke ruajtur nje raport rreth 70 % ( te popullsise hipotetike prej rreth 16 miljon banoresh) Pra mund te kete humbur rreth 30 %
Helene= 15.666.609 – me berthame helene hipotetike prtej, 4 miljon kane helenizuar gati plotsisht, te gjitha etnite e tjera qe gjenden ne teritorin greke,si Thraket, Arvanitasit,Turqit etj. Pra : Helenet = 15.666.609
c) Sllavet
Sllave = 24.409.579 – me berthame Sllave me Serbi, Bosnje,Mal te zi, Kroaci e Slloveni dhe Maqedoni. Kurse Bullgaret e vjeter ishin Sllavizuar duke pervetsuar gjuhen dhe kulturen, sllave. Sot nga trashegimija Sllave hipotetike prej rreth 25 miljon mund te kete humbur rreth 15 miljon ne tereritoret e rajonit qe jane asimiluar nga Greket Turqit, Shqiptaret, Rumunet e tjere. Pra do te kemi nje raport te ruajtjes se se etnise rreth 60% ( nga 25 miljone si popullsi hipotetike ). Sllavet mund te kene humbur rreth 40 % Pra: Sllavet = 24.409.579
Popullsia hipotetike e llogaritur sipas ADN per tre etnite e sotme.
Shqiptaret= 24.487.923 (hipotetike) - 8.000.000 (mbijetuar) = 16.487.923 (humbur)
Helenet = 15.666.609 (hipotetike) - 11.000.000 (mbijetuar) = 6.666.609 (humbur)
Sllavet = 24.409.579 (hipotetike) - 10.000.000( mbijetuar) = 14.409.579 (humbur)
Perfundimi i humbjes se popullsive hipotetike ne %
Ne 4.000 vite Shqiptaret kane humbur = 72% e popullsise hipotetike
Ne 3.000 vite Greket kane humbur = 30 % e popullsise hipotetike
Ne 1300 vite kane humbur = 40 % e popullsise hipotetike
Nese nxjerrim nje kofiqent humbje per 100 vite dhe 1000 vite do te kemi nje shifrer :
Per Shqiptaret72 % : 40 shekuj: = 1,8 % (100 vite) = 18%( ne 1000 vite)
Per Greket 30% : 30 shekuj : = 1% (100 vite) = 10% (ne 1000 vite)
Per Sllavet 40% : 13 shekuj: = 3% (100 vite) = 30 % (ne 1000 vite)
Shqiptaret ne 100 vitet e ardhshme do te humbin (1,8% x 8mil = 104.000 ) banore ndesa ne 1000 vite do te humbin 1.040.000 banore hipotetike, dhe mbetja e popullsise se asimiluar ne 1000 vite do te jete 8.000.000 - 1.040.000 = 6.960.000 banore
Greket ne 100 vitet e ardhshme do te humbin (1%x11mil= 110.000 banore, ndersa ne 1000 vite do te humbin rreth 1.100.000 banore dhe mbetja e popullsise ne 1000 vitet e ardhshme do te jete 11.000.000 – 1.1000.000 = 9.000.000 banore.
Sllavet ne 100 vitet e ardhshme do te humbnin (3% / 10 mil = 300.000 ndersa ne 1000 vite do te humbin 3 miljon banore dhe humbjet ne 1000 vitete e ardhshme do te jene 10.000.000- 3.000.000 = 7.000.000 banore.
Kofenti i mbijetese se popullsise:
Shqiptaret 24 miljon /40 shekuj = 0,6 miljon / ( ne nje shekull)
Greket 16miljon /30 shekuj = 0,5 miljon / ( ne nje shekull )
Sllavet 24miljon /13 shekuj = 1,8 miljon / ( ne nje shekull)
Nese merret per baze popullsja e mbijetuar etnikisht tani ( afersisht sipas regjistrimeve jo perfundimtare )
Shqiptaret ne 1000 vite do te kemi kete rritje mbijetse te popullsise ( 8 mil x 0,6 = 4,2 miljon ). Keshtu do te kishim 8 + 4,2 = 12,2 miljon banore hipotetike.
Greketdo te kemi mbijetese popullsie ne ( 11miljon X0,5 = 5,5 miljon). Keshtu do te kishim nje sasi totale ne 1000 vitet e ardhshme ( 11miljon + 5,5 miljon = 16,5 miljon) banore hipotetike.
Sllavet do te kemi mbijetese popullsie ( 10 miljon x 1,8 = 18 miljon ), keshtu qe ne 1000 vite do te kishim nje shtese popullsie 10 miljon + 18 miljon = 28 miljon ) banore hipotetike.
Pra perfunimish ne 1000 vitet e ardhshme ( viti 3012) do te kemi kete shtese hipotetike.
a) Shqiptaret = 12,2 miljon banore hipotetike
b) Greket = 16,5 miljon banore hipotetike
c) Sllavet = 28 miljon banore hipotetike
Cila do te jete" mbijetesa relative" e popullsise hipotetike ne 1000 vitetet e ardheshme ?
a) Shqiptaret = 12,2 miljon ( shtesa hipotetike ) - 1,miljon ( humbja hipotetike ) = 11,2 miljon.
b) Greket = 16,5 miljon ( shtesa hipptetike ) - 1,1 miljon ( humbjet hipotetike) = 15,4 miljon
c ) Sllavet = 28 miljon ( shtesa hipotetike ) - 3 miljon ( humbje hipotetike) = 25 miljon
Pra mbijetsa ralative e etnive kryesore ballkanike ( Shqiptare, Sllave Greke ) 1000 vitet e ardheshme do te jete:
1- Shqiptare = 11,2 miljon
2- Greke = 15,4 miljon
3-Sllave = 25 miljon
Shenim : Llogaritjet e etnive te sotme per Greket dhe Shqiptaret jane marre si sasi e popullsise etnike pamvarsisht pakicave qe ekzistojne ne çdo shtet si dhe per Sllavet eshte marre per baze vetem popullsia Serbe, por nese i shtohet dhe ajo Sllovne dhe Kroate si % dhe Serbet e Bosnjes ne perqindjen Sllave at'here, natyrisht qe shifra do te behet shume me e madhe.
Perfundim Paraprak:
Shqiptaret ne keto perllogaritje jane marre ne konsiderate qe te pakten 4000 vite me pare si nje popull i pare ne Ballkan, pas tyre jane marre ne konsiderate Greket qe nga lashtesia te pakten 1000 vite pas Shqiptaerve te lashte, pra 3000 vite me pare dhe sipas radhes vine Sllavet te pakten 1700 vite pas grekeve dhe 2700 vite pas Shqiptareve te lashte. Natyrisht qe te dhenat e studimeve fundit na flasin per nje prani Pellasge ne Ballkan dhe ne Europe te pakten qe ne kohen e prmbytjes se Atlantes, sipas Platonit si dhe sipas Catappanos per prani te pellasgo-Ilireve te pakten qe 12.000 vite me pare. Por do doja te theksoja qe ne kete studim per te qene sa me afer nje hipoteze te pranushme kemi marre per baze pranine Ilire rreth 4000 vite me pare. Kjo eshte bere per tu perafruar sa me shume me ralitetin e studimit etnik bazuar ne Analizat e ADN nga (igenea.com) ku na jane percaktuar etnikisht Ilire,Helene, Sllave,Kelte Teutone, Fenikas e tjere,me perqindejt e perberjes etnike si dhe me permbajtjen emertimeve te ADN, siç dallohen ne Tabelen Nr-1.
Por ç'fare verehet ?
Pa veshtirsi verehet se Sllavet dhe Greket kane qene asimiluesit me te medhej persa i perket Shqiptareve te vjeter. Sllavet per kohen qe kane pasur ne disopzicion, kane asimiluar pjesen me te madhe te popullsise hipoteteike te shqiptareve te vjeter ( Ilireve) . Gjithashtu dhe Greket qe pothuajse jane krijuar plotsisht mbi etnine e Shqiptareve te vjeter ( Pellasgo-Iliro-Thrakeve) dhe me pas atyre modern.
Prandaj Shqiptaret duhet te bejne shume kujdes nga keto popuj asimilues te medhenje. Sllavet pas 1000 vitesh do te jane me teper se dyfishi i Shqiptareve, ndersa Shqiptaret krahasuar me Greket do ti ndaje nje diference jo shume e madhe.
Megjithate mbijetsa e Shqiptareve do te sigurohet, kete e tregojne te dhenat studimore qe trajtuam me lart. Por duhet te behet kujdes shume me disa fenomene siç jane, ulja e ndjenjes kombetare dhe etnike. Kujdes Shqiptare, kozmopolitizimi dhe indiferenca mund te demtoje rende mbijetesen etnike. Brezat e rinje duhet te marrin ne dore fatet e ATDHEUT TE TYRE.Shprehja simbolike "ruaje atdhene si shqiponja folene" ka qene dhe do te mbetet per Shqiptaret nje simbol i mbijeteses dhe vazhdimsise.
Natyrisht me fqinjet disa mijravjeçare te kerkojme te ndertojme nje politike paqesore e partneriteti te mbeshtetura ne barazine reciproke jashte ç'do ndjenje inferjoriteti e leshimi qe do ti bente dem ruajtjese se prestigjit kombetare dhe etnik. Sejcili te jete zot ne shtepine e vet. Me fqinjet asnje leshim nuk mund te behet me trojet dhe me popullsine etnike, se per ndryshe mbijetsa jone kombetare do te vihet ne rrezik dhe pasojat do te jene te pa riparushme.
Cila ishte situata e popujve ne Ballkan para se Sllavet te kalonin Danubin !
Cilat etni ishin prezente ne Ballkan para se keto teritore te invadoheshin nga popujt Sllave tye jugut (Serbet, Kroatet dhe Sllovenet )?
Perandori Kostandin e transferoj ne vitin 330 pas kr, kryeqytetin e perandorise se tij nga Roma ne Konstandinapoli dhe keshtu ne fakt qendra e gravitetit te perandorise Romake ishte spostuar ne Lindje. E gjitha pjesa perendimore e gadishullit ballkanik nga Trieste (Tergeste) ne Shqiperi ishte pjese integrale e perandorise Bizantine Ne shqiperi jetonte nje popull i fiseve Ilire dhe ky ne orbiten e perandorise se lindjes me emrin e provinces se Praevalitana, me kryeqytet Shkodren. Pjesa me lindore e gadishullit Ballkanik bizantin arrinte deri ne Sirmium, qytet antik i Pannonise, (sot Mitrovica), ne brigjet e lumit Sava.
I gjithe rajoni bente pjese ne perandorine Bizantine, por teritori ishte keshtu shume i gjere per ta mbajtur nen kontroll dhe bizantineve ju duhej qe te mbanin nje ushtri te madhe vetem per kete rajon. Keshtu nga keto veshtersi territori ju nenshtrua sulmeve te popujve te ndryshem. Ne fakt qyteti Sirmium u shkatrrua me pare nga Unet (Unni), u rindertua ne vitin 385 nga perandori Teodosio, u pushtua nga Avaret , por pastaj e gjithe zona u ripushtua ne vitin 530 Justinjani I-re i Madh.
Atje ku aktualisht gjendet Rumania ishin zhvilluar fiset Dake ( degzime Pellasgo-Thrakase) me influenca Kelte dhe Helene. Duke u bere province Romake ne shekullin e trete ju nenshtrua valeve te pushtuseve te UNNI, GEPIDI dhe AVARI. Me ne jug gjithnje ne Detin e Zi nen derdhjen e Danubit drejt shekullit te V-te kishin hyre UNET (UNNI) qe ishin integruar me fiset proto-Bullgare qe kishin krijuar mbretrine e pare Bullgare, e cila kishte lene gjuhen dhe kulturen e saj, duke u sllavizuar dhe keshtu u njoh me pas drejt vitit 670 pas.kr, nga perandori Kostandini i IV-te POGONATO.
Pjesa me ne jug te gadishuillit Ballkanik ishte formuar nga Greqia qe u be province Romake ne vitin 146, prkr, dhe pastaj pjese e perandorise Bizantine. Nga kjo e dhene na del se Greqia ishte vene nen kontrollin Romak rreth 22 vite para se te pushtohej perfunimisht Maqedonia dhe Iliria te cilat kaluan nen sundimin Romak perfundimtare pas vitit 168 prkr. Kjo ishte situata e gadishullit ballkanik kur behet perandeor ERAKLIO me prejardhje nga nje fis nobile ARMENE, dhe kur filloj zbritja e Sllaveve qe kishin kaluar Danubin.
Disa burime historike rreth origjines se Sllaveve *****
Procopio di Cesarea, nje historian Grek i shekullit te V-te fiset Sllave qe ai i quante SKLAVENI, VENEDI ose ANTI. Sipas tij ato zinin brigjet e majta te Danubit qe here pas here i kalonin per te grabitur ne anen tjeter dhe terhiqeshin me prehet e tyre. Sipas ketij historiani ishte shume e veshtire qe te luftohej me to sepse, ato nuk prononin te ndesheshin ne menyre direkte,por duke preferuar luften sipas taktikes guerile sulmonin dhe iknin. Keshtu qe Bizantineve vetem ne dimer kur kenetat dhe lumi ngrinin u krijohej mundesia qe ti ndiqnin, por dhe kjo ishte e pamjaftushme.
Procopio mendonte qe keto fise qe Gerket i quani “Sciti”, dhe historiani i Goteve Giordane i quante “Venedi”, te cilet te ishin te lokalizuar ne malet Karpate (Carpazi). Ai vete keto fise i quante “Anti”, me parpara se te arrinin ne brigjet Danubit dhe per to, na ben me dije se me pare ato jetonin ne brigjet e detit AZOV.
Ky opservim i ketij perputhet dhe me nje burim tjeter qe na sjell J. Leo Seifert, ne librin e tij “Le sette idee slave”, i cili e deklaronte origjinen e Sllaveve ishte misterjoze duke hipotezuar nga toponimet qe proto-patria e tyre kishte qene ne kenetat e lumit Pripjat (Bielorussia).
Si perfundim ka nje konfuzion te madhe te emertimit te hipotezave dersa eshte gjetur nje shpjegim me i kenaqshem ne nje liber te historise qe titullohet “Hrvatski Povijesni Zemijovidi”, gjetur se fundemi ne Spalato, publikuar ne vitin 1998, sipas te cilit zona e origjenes se Sllaveve eshte nje teritor i gjere qe kufizohej ne lindje me Afganistanin dhe ne jug me Iranin..
Aty kane jetuar Sllavet ne shekullin e VI-V, prkr, qe ky liber i emerton ANTI, te cilet sigurisht apsorbojne disa karakteristika te Iranjaneve. Pushtojne brigjet e detit Kaspik duke pasur ne te majte te tyre Malet e Iranit dhe te Armanise dhe arrine ne zonen e detit Azov, ne shekullin e II-III-te paskr. Me pas kalojen lumin Dnjeper ndalojne per disa kohe ne zonen kenetore te PRIPJAT ( Bieiorussia –Galizia ) e ne shekullin e V-te pas kr, kalojne lumejte Oder e Elba duke pushtuar nje teritor te gjere gati te pabanuar nga fiset gjermanike, praktikisht te gjithe teritoret ne lindje, ne nje linje imagjinare nga Hmburgu ne Trieste.
Ne hapsirat e madha qe shkojne nga deti Kaspik ne Samarcanda dhe nga Zungaria e nga shkretetira e Gobi e deri ne Mongoli leviznin ne menyre te vazhdushme popuj e fise dhe kjo ishte rruga perkundrejt saje zbresin valet e njepasnjeshme per mira vite nga njerzit e stepave. Ndonje historian thote se ajo qe ndodhte ne Azine qendrore ripercuoteva gjithmone ne pjesen tjeter te botes Euroaziatike. Kjo ishte "Via della Seta" rruga qe Marco Polo kishte pershkuar per te arritur ne Kine, rruga e popujve " Kurgan qe do te thoshte " Civiltà dei Tumuli" Civilizimet e varreve Tumullare ".
Gjithashtu eshte dhe zona e Afganistanit ku kane dale ne drite mbetje te rendsishme te botes se SOGDIANI, nje popull gjuha e te cilit mbahet si gjuha me e madhe e popujve IRANIKE. Eshte padyshim qe atje paraardhesit e Sllaveve ishin ANTET te cilet kane marre ndonje karakteristike nga bota Iranike dhe nga gjuha e madhe te tyre, Persishtja Antike si dhe gjuhen AVESTICO, gjuhen e besimit te ZARATHUASTA, qe ishte gjuha e sovraneve, armatat e te cileve kercenonin Greqine e lashte shume kohe me pare.
Te gjithe Sllavet rridhnin nje nje degzim i vetem i ardhur nga Azia, flisnin te njeten gjuhe, dhe emrat e ndryshem Serbet, Polaket, Kroatet, derivonin nga zona ne te cilen kishin mbetur me gjate ne ate vend. Si psh, ato qe kishin mbetur prane lumit Morava quheshin Moravet.
Te vetmit Sllave qe ne evolimin e tyre kishin karakteristika te ndryshme ishin RUSET. Kete precisi e bejne historianet Arabe dhe Bizantin qe benin nje dallim te madh midis Sllaveve dhe Ruseve ne sensin, qe Ruset nuk ishin Sllavet e vertete por nje popull ne te cilin Sllavet dhe Skandinavet ishin perzjere midis tyre ne pjese pothujse ekujvalente dhe zinin nje teritor te madh qe bizanti e kishte quajtur ROSIA. Rusia keshtu ishte themeluar nga luftetaret Skandinav, qe kishin pushtuar qyteza te ndryshme, si Skandinave ashtu dhe Sllave duke i lidhur ne nje konfederate ne shtetin e Novgorod dhe te Kiev, te quajtur "Kievskaja Rus"..
Ne analet Bertiniani na sillet informacioni se me 17 janare te vitit 839 arrin (tek Ludovico il Pio, i cili ishte i biri i Karlit te Madh) nje ambasade Bizantine e shoqeruar nga diplomate Rus dhe nga princi Oleg, qe ne ralitet vete ky ishin Skandinav. Natyrisht ky interpretim eshte pak i mirpritur nga historianet Rus sot.
Cilat ishin disa nga karakteristikat e Sllaveve !
Nje historian arab i shekullit te X-te ( Ibn Falan ) e pershkruar njeriun sllav te gjate dhe robust. Nga gjetjet qe vinin nga nje nekropull zbuluar ne dyshemene e nje (chiesetta) ne afersi te liqenin e BLED ne Slloveni, mund te opservohen nepermjet nje lastre xhami te madhe vendosur ne dysheme nje numur skeletesh te ruajtur shume mire. Lekura e sllaveve, sipas Ibn Falan, pershkruhet veçanerisht e bardhe e hapur dhe e pa mbuluar me qime.
Gruaja tek Sllavet !
Grate nuk ishin zgjedhur per bukurine e tyre por per fortesine . Kur burri duhej te zgjidhte gruan preferonte ta shikonte gjithnje nga prapa dhe pastaj perpara. Gruaja kishte nje rol te rendsishem, ishte nje “specje di matrona” qe mbretronte ne shtepi dhe nen drejtimin e saj te gjitha bijat e saje dhe ato qe ishin me gra te tjera por me burr te njete si dhe nuset e djemve, shkonin e punonin ne fushe. Poligamia para se te behej kristianizimi ishte rregulli kryesore. Samo, mbreti famoz i Carantania, kishte me teper si 20 gra.
E veja ne pergjithsi shpesh here vritej duke e djegur se bashku ne burrin e vdekur. Femrat para marteses gezonin nje liri seksuale. Kur burri martohej dhe konstatonte se nusja ishte akoma e virgjer mund dhe ta rikthente, sepse sipas tij nese vlente diçka ajo nuk mund te kishte mbetur e virgjer. Femrat para marteses kishin nje rregull qe kishte te bente me vashat e reja te cilat shkonin tek burimet e ujit, nga ku atje mund te vidheshin per te bare mardhenje para martese pa ndonje problem.
Riti pagan,i " pastrimit “processione dell'acqua “ kishte mbetur ne fuqi deri pak vite me pare. Nusja çohej heret ne mengjez dhe pasi kishte sistemuar shtepine shkonte tek pusi per te marre uje qe tua sillte te gjithe te ftuarve per te lare faqet dhe duart. Uji prezantonte simbolin e pastrimit te paramartses.
Mbetja shtatzane ishte nje ngjarje shume e rendsishme. Nese burri nuk arrinte ta linte nusen shtatzane me konsensusin e familjes nderhynte vjehrri ose nje i afert i ngushte. Shpesh grate per te stimulur dashurine e burrit -natyrisht pa ju thene- i benin qe te pinin ujin me te cilin vete femrat kishin lare trupin e tyre. Edukimi i femijve eshte shume i ashper dhe Sllavet thoshni nese e do femijen tend rrihe , dhe se fundemi do te jete gezimi yt. Kur i riu hynte ne boten e te rriturve dhe behej prerja e pare e flokeve me ndihmen e nje padrino qe merrte pergjegjsine qe ta transformonte ne nje burre te vertete
Disa toponime sllave ne Prusi !
Kjo eshte ajo qe me qartesine me te madhe perfundon si faza e pare...Ishte nje marrshim i madh qe zhvillohet qetsisht pa beteja per vite, dhe keshu PRUSSIA zemra e Gjermanise per nje perjudhe te gjate ishte Sllave dhe kete e demostron toponimistika si p.sh: “berio” ne gjuhen proto-sllavo do te thote bastone/shkop ose palo/ shtylle dhe Berlino do te thote “posto circondato dai pali/ vend i rrethuar nga shtyllat ”, , Lipsia do te thote “città dei tigli/ qyteti i Tigli ”,sepse “Lipa”ne proto-slavo = Tiglio.
"Graz" vjen nga "Grad", ne sllavishte do te thote città/qytet, "Brandeburgo" vudo te thote “foresta che protegge/ pylli qe mbron ”, ku “bran” = protezione/mbrojtje, “bor” = bosco/ pyll conifere, "Pomerania" do te thote “la costa del mare/ brigjete detit ”,qe eshte “po more”, Lubecca si Lubìana eshte nje emer Sllav qe vjen nga ‘lub” = gentile / i sjellshem e keshtu me radhe per dhjetra toponime te tjera.
Perhapje e Sllaveve ne Ballkan dhe me gjere !
Ne ate perjudhe gjejme Kroatet se ne rajonet e Vistolas se larte dhe mendohet se ndoshta ishin ato qe i dhane emrin Cracovia qytetit te Papa Woitila ne brigjet e majta te lumit Danub.
Sllovenet ishin ndare ne dy ekspedita te madha, pasi kaluan Danubin dhe kishin mbetur nje pjese e mire e tyre ne Carinzia, ne Sllovenine , aktuale. Pjesa tjeter e ekspedites kishte shkuar ne drejtim te kundert drejt Veri-lindjes ne brigjet e Dneper dhe Volchov, ku ishte vendostur ne rajonet e liqenit MEN duke apsorbuar popullsite Balltike e Finniche te Liqenit te LADOGA dhe me pas u krijua shteti i pare RUS. Por per shtetin Rus ka nje histori disi te veçante qe do ta trajtojme ne vijim.
Pjesa me e madhe e fiseve nuk paten stabilitet, disa mbeten ne te njeten zone per vite me radhe te tjeret u ndane ne dy drejtime njeri degzim mori drejt jugut te Ballkanit dhe krahu tjeter shkoj drejt veriut dhe perfundoj me integrimin me Sllaveve te Novgorod.
UNET sulmojne Sllavet !
Gjithmone ne kete faze te pare drejt fundit te shkullit te katert arrin UNET ( Unni ) te cilet gjate marrshimit te tyre pushtues kishin masakruar gati krejt popullsite qe kishin takuar siç kishte ndodhur me mbretrine Ostrogote te Ermanarico ne Ukrahine.
Unet ishin luftetare me kuaj ( kalores) shume te shpejte qe e friksonin kundershtarin me nje britem te tmerrshme, godisnin me nje shtize pasi i kishin hedhur me pare kundeshtarit nje lak te gjate qe i qe i ngatrronte duart dhe i hiqte mundesine qe te mbrohej. Nuk kishin nevoje per zjarr ushqeheshin me rrenje bimesh dhe me mish te grire qe e mbanin ne samarin e kalit.
Krijimi i mbretrise Bullgare !
Drejt fundit te shekullit te V-te nje pjese Uneve kishte zbritur ne Ballkan kalon derdhjen e Danubit duke formuar se bashku me (proto-Bulgari dhe Thraket) mbretrine e pare Bullgare te njohur ne vitin 670 pas kr, nga perandori Bizantin Costantino IV Pogonato. Pra Bullgaret jane nje perzjerje proto-Bullgare + Thrake + Une, te cilet lane kulturen dhe gjuhen e tyre dhe pervetsuan ate te Sllaveve.
Ripushtimi Gjerman i territoreve te pushtuara nga Sllavet !
Ne fazen e dyte fillon rimarrja e teritoreve te pushtuara nga Sllavet nga ana e fiseve gjarmane, siç ishte i famshmi “ Drang nach Osten “. Sistemi per ti dominuar ishte shume i thjeshte. Misionaret trashgimtare te Cirillo e Metodio, i konvertonin ne kristianizem dhe i perfshinin ne perandori dhe me pas i dergonin per te punuar ne fusha si fshatare. Kjo ishte “epoka ottoniana” qe shenoj nje zhvillim deçizive ne ralacionet franko-sllave. Por jo te gjithe Sllavet e pranuan, sidomos ato te Balltikut dhe te Elbes u grumbulluan rreth besimit te tyre pagan ndertuan fortesa te fuqishme druri per tu rezistuar fiseve Gjermane.
Ne fazen e dyte fillon rimarrja e teritoreve te pushtuara nga Sllavet nga ana e fiseve gjarmane, siç ishte i famshmi “ Drang nach Osten “. Sistemi per ti dominuar ishte shume i thjeshte. Misionaret trashgimtare te Cirillo e Metodio, i konvertonin ne kristianizem dhe i perfshinin ne perandori dhe me pas i dergonin per te punuar ne fusha si fshatare. Kjo ishte “epoka ottoniana” qe shenoj nje zhvillim deçizive ne ralacionet franko-sllave. Por jo te gjithe Sllavet e pranuan, sidomos ato te Balltikut dhe te Elbes u grumbulluan rreth besimit te tyre pagan ndertuan fortesa te fuqishme druri per tu rezistuar fiseve Gjermane.
Trashegimtaret e tyre jetojne ne Europe rreth 200.000 vete me traditat e tyre me gjuhen e tyre SORABO dhe jane shperndare nje pjese ne Gjermai nje pjese ne Poloni dhe Moravia ne nje teritor te quajtur LUZAZIA. Vendi i madhe Rus qe ishte duke lindur ben menjehere llogari per rolin qe historia i ngarkonte si ajo e “Santa Madre di tutti gli Slavi / Nenes se shejte te gjithe Sllaveve)“ dhe princi i Novgorod, Alessandro Nevskij, ne vitin 1242 shkatrroj keqas prane liqenit Peipus kalorsit Teutonici, lulen e lules se aristikracise Gjermane.
Alfabeti Sllav !
Gjuhet sllave lindore jane Rusishtja, Ukrainsja dhe Bjellorusja, te tre keto te shkruajtuar me alfabetin Cirilik. Gjuhet Sllave perendimore jane Polonishtja, Cekishtja, Sllovakishtja dhe SORABO perdorur nga Serbet e LUSAZIA. Mund te shtohet akoma se gjuha POLABO jeton akoma ne jug te HAMBURGUT deri ne shekullin e 18-te,te gjitha me alfabet latin. Tek Sllavet jugore, jane gjuhet Sllovene, Maqedionishte, Kroate, Serbe dhe Bullgare.
Serbishtja dhe Bullgarishtja perdorin Alfabetin Cirilik qe sipas tradites eshte futur tek Sllavet nga dy vellezerit Cirillo e Metodio te cilet per krijimin e ketij alfabeti perdoren alfaberin glagolitico ne shekullin e IX-te, per te perkthyer ne gjuhen Sllave tekstet e shejta.
Bullgarishtja perfaqeson dokumantacionin me antike te gjuheve Sllave perdorur nga San Cirillo e Metodio duke bere perperkthimin ne Sllavishten e vjeter te bibles. Te dy vellezerit qe adhuroheshin nga Sllavet kishin lindur ne Selanik te Greqise se sotme.
Mesojne gjuhen Sllave nga banoret e periferise se qytetit dhe ne vitin 864 nje princ Moravo i kerkon perandorit te Bizantit misionare te afte qe te mesonin librat e shejte (vangel ose bibla ) dhe perandori i dergoj Cirillo e Metodio, qe mbanin me vete nje Vangel ( Bibel ) perkthyer ne gjuhen sllavo-macedone dhe shkruar me germa glagolitico. Nje alfabet qe ishte perdorur nga ato.Ato e kaluan jeten e tyre midis Maravi dhe Sllaveve te Pannonise. Veskovet Gjermane i akuzojne ato per herezi, por perandori Adriano ju jep te drejte atyre duke miratuar perdorimin e gjuhes sllave ne liturgji. Duhet permendur se alfabeti glagolitico ka qene ne perdorin nga ana e klerit katolik deri pak vite me pare.
Studjuesit sot mendojne se Cirillo kishte shpikur dhe futur si Glakolitiken (glagolitico) ashtu dhe Cirilukun ( cirillico) , qe derivinte nga alfabeti Greko-Homerik ( greco omerico) me garma te madhe (maiuscolo) ashtu dhe nga modifikimi i fundit i glakolitikut. Pra deri ne shekullin e IX-te pas kr, Sllavet nuk kishin shkrim te tyrin, ne menyre orale njihnin rreth 1400 (njemije e katerqind) fjale per te pershkruar aspektet e jetes se tyre. Ne dite e sotme njeriu njeh rreth 8000 terma gjuhesore.
Disa ngjashmeri etimologjike ne gjuhe te ndryshme te Europes per fjalen MAMA !
Psh, MADRE ne Italisht, ben MATER ne Latnisht, MUTTER ne gjarmanisht, MOTHER ne anglisht, MAT ne Rusisht dhe MATI ne Ukrainase, Bullgare, Serbe e Kroate. Studjuesit mendojne se kush njeh gjuhen Kroate e ka te lehte per te kuptuaer te gjitha gjuhet Sllave perfshi dhe Rusishten. Sipas eksperjences se disa studjueseve gjuha me e veshtire Sllave pa dyshim eshte Sllovenishtja. Ne luginen Sllovene te Friulit fliten rreth 20 dialekte te keasj gjuhe.
Perfundim i pergjithshem: Popujt ne Ballkan te pare nene kenveshtrimin gjentik , na deshmojne se sot ato jane nje perzjerje e madhe gjenetike qe nga lashtesia e tyre te pakten 4000 vjeçare, ku na deshmohet se rolin kryesore gjentike e ka luajtur populli i lashte Pellasgo-Iliro-Thrakas nga rrjedhin drejt per se drejti Shqiparet e sotem.
Ndersa Helente e lashte te cilet mund te merren ne konsiderate si te tille te pakten 1000 vite me pas se ato Pellsgo-Ilire nga ana gjenologjike paraqesin ngjashmeri me keto te paret sepse atje gjeten dhe vazhdojne te trashgojne nje shtrat te tille pallasgo-Ilir, pamvarsisht se nga ana kulturore dhe gjuhesore ka ndodhur asimilimi.
Ndersa persa i perket Fenikasve te cilet jane te shkrire ne popullsite e territoreve te Ballkanit ato duhet te konsiderohen si nje degzim i popullit te lashte Atlanto-Pellasg, i cili u shpernda ne te gjitha brigjet e Mesdheut dhe per rrjedhoje dhe ne Ballkan. Nese e shohin nga ana gjentike ky popull i integruar plotsisht ne Ballkan perben nje sasi te tille numerike te perllogaritur nga ana gjentike ne menyre hipotetike qe do te ishte ne vendin e trete pas Sllaveve dhe Ilireve duke dale keshtu para Heleneve.
Megjithate ky popull eshte i asimiluar 100% ne Ballkan dhe na ka lene vetem gjurmet gjenetike. Te mbijetuarit ne Ballkan jane vetem Shqipatert me te lashtit qe zotrojne genet me te lashta te Europes "I" te cilat rreth e rrotull teritorit te tyre etnik jane asimiluar nga ana kulturore dhe gjuhesore.
Ndersa Greket akoma nuk mund te themi se geni me karakteristik i tyre eshte geni "E1b1" por ky eshte nje gen bujqesore dhe nuk mund te quhet karakteristik i Grekeve pasi eshte i perhaur ne te gjithe Ballkanin dhe sidomos nivelin me te larte e arrine ne Rumani, kur dime se Rumunet vine nga Daket e lashte te cilet e kishin prejadhjen nga Thraket qe ishin degezim i fiseve Pellasge. Keshtu qe Greket duke mos patur nje gen perfaqesues te tyre, mund te konsiderohen nje etni "koine", me nje kulture dhe gjuhe "kioin" e cila vazhdon dhe sot e kasaj dite qe te funksionoje ne kete menyre.
Ndersa persa i perket Sllaveve te Jugut cilet dolen ne Ballkan rreth shekullitt VII-te pas kr, ato atje gjeten shume gene Pellasgo- Ilire sipas nje masatarje ballkanike ( 19% "I2a", 21% "E1b1b", 16% R1b e tjere).
Pra, ato gjeten rreth 56% te geneve paleolitike dhe neolitike ne zonen e Ballkanit para se te vinin. Te gjitha keto natyrisht qe ishin gene pellasgo-Ilire te mbartura nga popullsia Ilire qe gejen aty. Sllavet njihen nga studjuesit si popujt me perqindjen me te madhe te geneve "R1a", por siç e shpjeguam me lart genet "R1a" dhe "R1b" ishin dy gene vellezer.
Duke ditur se geni "R1b" eshte quajtur nga studjeisit si geni Kelt qe eshte perhapur me shume ne Europen e veriut me perqendrim me te madh ne ishujt Britanik, at'here duhet te mendojme se geni "R1a" duhet te jete nje gen qe perfaqeson me teper zonen ku eshte bere perzjerja e popullsive Sllave me ato
Skandinave,por dhe zona te tjera ballkanike. Dhe kjo mishele popujsh natyrishte qe eshte mbartse e ketyre dy geneve dhe "Ruset e bardhe" jane me perfaqesuesit ne kete gen.
Skandinave,por dhe zona te tjera ballkanike. Dhe kjo mishele popujsh natyrishte qe eshte mbartse e ketyre dy geneve dhe "Ruset e bardhe" jane me perfaqesuesit ne kete gen.
Por duhet te kujtojme se ky nuk mund te jete geni origjinar i Sllaveve te 5000 viteve me pare qe studjuesit i njihnin me emrin ANTET ne djepin e tyre fillestare ne zonen midis Afganistanit dhe Iranit te cilet me pas levizen dhe u vendosen ne brigjet e detit Kaspik dhe Azov. Aktualisht ne Shqiperi ky gen i bije qe te kete nje perqindje te konsiderushme 29%, ne Greqi 12 % ne Rumani 29% ne Serbi e Mal te Zi 19% ne Bosnje 30% Kroaci 32% dhe Slloveni 42%. Pra ky gen sa me ne veriperendim ngjitesh aq me shume rritet, ç’ka tregon se ky eshte nje gen me densitin me larte ne Kroaci. Gjithashtu ajo qe bije ne sy eshte fakti ne Serbija e ka kete gen ne perberje vetem 19 % pas saje vjen Maqedonia me 15% dhe ne Greqi arrine 12%. Pra verehet nje fenomen jo i rregullt nese i qendrojme idese se ky konsiderohet nga studjuesit gjenetik si nje gen i Sllaveve.
Pasi na bije arbitrarisht qe ne Shqiptaret te jemi me Sllav se vete Serbet duke avancuar dhe 10 % me teper. Po ne kete nivel na dalin dhe Rumunet 10% Sllave me teper se Sllavet dhe po keshtu dhe Bullgaret. Pra ketu verehet hapur nje gje qe nuk shkon pasi dihet se kur erdhen Sllavet dhe dhe u krijuan Bullgaret (proto-Bullgaret-Thraket-Unet) gjeten ne Ballkan Iliret, Daket, Thraket dhe Greket.
Keshtu eshte e pamundur qe keto popullsi te kene koncentrime me te madhe genesh "R1a" se vete Serbet. Kjo patjeter qe duhet kerkuar tek pranija e ketij geni ne Ballkan me pare dhe ndoshta me koncentrimin me te madhe ne veriperendim te Ballkanit ku vetehet dhe nje perqendrin i geneve "I2a" qe njihet si gene Ilire ku ne Kroaci arrine 34% , ne Bosnje 44% ,Serbi 38% dhe ne Shqiperi 30%.
Dihet tashme dhe duhet konsideruar si e padiskutushme se ky gen "I2a" eshte nje gen paleolitik rreth 35.000 vite me pare qe ke ardhur ne Ballkan. Eshte pikerisht ky gen qe une me lart ne studimet e meparshme e kam quajtur "Geni Dinarik" ku ne malet Dinarike ka pasur perqindjen me te madhe.
Pra nese i referohemi ne pamje te jashtme perqindje se ketij geni na dalin Boshnjekt, Kroatet, Serbet me Ilire se ne Shqiparet ! Por kjo duhet te dihet te lexohet. Ato ishin nje popull pushtues dhe asimilues te Ilireve te veriut ne ato territore. Pra kjo ka te beje me asimilimin kulturore por gjithnje ka ndodhur dhe ndodh trashegimija gjentike e te geneve Ilire ne ato zona.
Pra e pare ne kete kendveshtrim ne rajonin Ballkanik, kur kane ardhur Sllavet kane gjetur gene "R1a" ashtu siç kane gjetur dhe gene "R1b" te popujve Iliro-Thrako-Dake dhe Helen te asimiluar me pare nga keto popuj. Dhe keshtu nese nje qe vjen me pas merr emrin e atij qe gjen atje me pare kjo nuk do te thote se ate te parin e solli i dyti, por ka ndodhur e kunderta.
Njerzit ne rrukalimet e tyre mund te gjejne popuj qe trashegojne gene te njejta tek popiullsite e te njetit trung qe kan levizur me pare apo qe kane mbetur ne rrugkalimiet e tyre. Keshtu qe gjate rrugtimit mund ti transportojne ato gene te cilat mund te bashkohen me gene te tjera qe mund te gjenden ne vendet qe stacionohen. Kjo gje nuk verteton ate qe kjo sasi genesh te jete sjelle nga ai popull qe ka levizur i fundit, pasi etnite me kalimin e kohes krijohen dhe jane mbartse te shume geneve si dhe te geneve te bashkuara te nje trungu te meparshem, kuptohet me mutacione te vogla. Kjo do te varet gjithnje nga koha e perhapjes dhe levizjes se popujve.
Pra ketu eshte e qarte "anomalia genetike" e cila ose eshte e qellimshme ose eshte gabim studimi nese i qendrojme thenjes se ky eshte nje gen i Sllaveve. Por nese siç e trajtuam me lart ky eshte nje gen vella i genit "R1b" qe eshte i perhaur ne Europen e veriut e deri ne Ishujt Britanik dhe kemi gjykuar ne studimet e mepardhme se ai gen ka qene shume aktiv i cili duke kaluar neper Bosfor i ishte drejtuar Veriu te Europes gjate akullnajes se fundit. Po keshtu dhe ky gen vella R1a mund te kete bere nje rruge pak te ndryshme nga rruga R1b dhe ka mundesi qe ky gen si nje degzim i te parit te kete pershkuar rrugen e brigjeve verjore te Detit te zi dhe te kete zbritur ne Ballkan ne nje kohe te dyte pas akullnajeve.
Ndersa kur erdhen Sllavet ne Ballkan me pas gjate shekullit te VII-te pas kr, ne rrukalimin e tyre gjeten popuj qe kishin qene me pare mbartes te ketij geni i asimiluan ato nga ana kulturore dhe me pas vershuan drejt Ballkanit. Keshtu qe ketu, pervç geneve qe sollen gjeten dhe gene te tjera qe kishin mbetur me pare atje. Vetem ky eshte nje varjant qe mund te justifikoje ne nje fare mase shperqedrimin e geneve "R1a" ne Ballkan.
Pra keshtu ky gen nuk mund te konsiderohet si nje gen i Sllaveve por mund te konsiderohet nje gen para Sllav, i cili ka qene i perhapur me pare se te vinin ato. Por ky mund te ket ardhur me pare si gen ne ballkan te jete perhpur ne drejtim te Detit te Zi dhe te jete rikthyer me ardhjen e Sllaveve neper ato rrugkalime duke perforcuar me teper ate qe ndodhej me pare ne Ballkan. Kultura e varreve Tumulo ndoshta eshte nje hipoteze e mundeshme kulturore qe i vjen ne ndihme kasaj hipotaze pasi ka shume mundesi qe varret tumolare ( ose kurgan sipas M.Gimbutas e cila pretendon rrugen e kundert ) ta kene pasur bazen e tyre fillastare nga Ballkani. Keshtu qe Sllavet duke qene se ishin asimilues te medhej te popujve asimiluan pikerisht popujt qe gjeten ne rrugen tyre. Megjithate studimi ne kete drejtim duhet thelluar pasi jo te gjithe treguesit flasin qarte per kete problem. Biblografia // Sitografia Nr-100
Kol Marku
No comments:
Post a Comment