Ata që më dhunë duan pushtin, nga dhuna do dënohen

(Reagimi: shih anën tjetër të artikullit të Rexhep Qosjes)

Nga Bekim Rexhepi

Opozita viktimizon qytetarët e vet; dhe vazhdon t’i viktimizoj me protesta dhe me dhunë agresive ndaj shtetit. Nëse përvojat historiken kanë dëshmuar diçka kanë dëshmuar edhe këtë se opozitave të dhunshme me armë, pothuajse gjithmonë u paravijnë dënimet, si dhunë e merituar. Në Kosovë, gjithmonë para se të këmbëngulnim me armë për vete shteti serb dhe shteti jugosllav, na vrisnin më shumë nga fjalët e xhuxhëve dhe të mashtruesve shqiptar. Është i gjatë ky trillë, shumë i gjatë, mashtrimi i xhuxhëve me fjalë të trillta, në jetën e shqiptarëve: i gjatë sa i gjatë është shpjegimi për Kosovën shqiptare; madje e gjatë sa janë të gjata edhe pushtimet e pushtuesve në historinë e Kosovës.
Të gjata janë fjalët trillet politike të xhuxhëve dhe të mashtrueseve të shqiptarëve edhe në disa shtete të tjera evropiane. Viteve të fundit është shtuar shumë sasia e xhuxhomanisë dhe njëkohësisht e mashtrueseve të shqiptarëve, duke mos përjashtuar edhe gojën e disa akademikëve dhe servilëve shqiptarë, e pastaj edhe me dhunuesit e shtetit dhe të aventuristëve shqiptarë që flasin dhe bëjnë ne emër të tij. Kujtojeni dhunën masive të aventuristëve, e dhunuesve me armë nga socialistët me 1997!
Dhunimi i shtetit i denjë për tragjeditë e Kamboxhës. Kujtojeni skenat e zymta të këtyre dhunuesve me armë, e brutalitet prej mafiozësh ndaj policisë së shtetit, Skënder Gjinushi, në një deklaratë tha: “se paku duhet ta bëjmë Shqipërinë si Tunizi”! Kujtojini vrasjet e përgatitura në deklaratën e Edvin Ramës kur tha: “se pushteti qe kalon mbi viktima nuk jeton më”! Kjo ishte thënë para dhe shumë para se të ndodhnin demonstratat e dhunshme në Shqipëri. Madje, e tha edhe këtë se: “Populli do ta tejkalojë opozitën”, kjo ta përkujton konceptin maniakëve politik që më shumë se atdheun e duan një pushtet të tyre, paçkase ai pushtet mund të mos i shërbej atdheut apo kombit. Në demonstrata të opozitës u hedh flamuri kombëtar, sikur të ishte ai flamur serb apo grek!. Dhuna e padenjët për dhunë e puç shtetëror u provua! Pse, opozita “shqiptare” i thërret për dhunë të pamëshirshëm qytetarët e vet ndaj shtetit të tyre? Pse, opozita “shqiptare” i braktisi demonstrantet e vet, të manipuluar dhe paturpshëm i hedhë në sulm me shtetin dhe institucionet e tij, shih me 21 janarit? Cilat janë arsyet e këtyre demonstratave të dhunshme dhe të gjithë komplotit opozitar nga Partia Socialiste dhe të disa ofsaidistëve të saj? Është Maniakëria! Pakultura! Disfatizmi! Amoralizmi! – do të thonë disa.
Nuk do të shpjegohen demonstrantët e dhunshëm socialistë prej opozitës me nocione të tilla, aktuale, edhe pse aventura fatal e tyre me këtë dhunë është e pashembullt. Shkak i dhunës shtetërore me vandalizëm të opozitës “shqiptar”, është edukata shtetrrënuese si me 1997, por shkak të problemeve qe nuk janë vetëm dhe vetëm të Shqipërisë. Shkak i dhunës shtetërore me vandalizëm të opozitës “shqiptar”, është koncept i provuar i puçit, i anarkisë, e në të vërtetë është koncepti i fantazmave në fantazmat e Don Kishotit, plotësisht i pamundshëm në demokraci, që përcakton denjësisht sjelljen manipulative të Partisë Socialiste dhe të Edvinit Ramës, apo ofsajdëve të tij që po synojnë vetëm shkatërrim.
Dhe, ky koncept i maniakut, në të vërtetë i pashpjegueshëm dhe i pa krahasueshëm nuk mund të kuptohet lehtësisht nga Evropa e lirë, nga liderët e emancipuar të saj! Skënder Gjinushi e donte Tunizinë në Shqipëri, e ëndërronte gjendjen atje dhe e uronte të ndodhë kjo gjendje këtu!.. Jam çuditur se si një xhuxhë bënë nemite për shtetin dhe popullin e tij. Posaçërisht ndaj Spartak Ngjelës që pas rënies se tre viktimave, kërkoi të ndodhin edhe më shumë të tjera duke përforcuar synimin e Ramës, se pushteti duhet të shkelë mbi viktima të shumta për të mos qeverisur më.
Të gjithë liderët e opozitës e dinin se dhuna me dhunë do të përballet , ndaj i lan të vetëm demonstrantët e shitur për pak para, sepse pas kapjes nga policia e shtetit ne ta u gjetën monedha të Euros, valutë kjo jo përditshme ne tregun e vendit, ishin paguar nga bosi i krimit në Shqipëri, qe ka emrin vetëm Edvin Kristaq Rama. Pushteti në demokraci merret me vota dhe jo me vandalizëm, nëse e duan demokracinë siç krekosen, të presin radhën, nëse vota i u epet nga qytetaret shqiptar, atëherë të qeverisin. Por qeveria aktuale është krijuar në mënyrë demokratike në Shqipëri, duke ndërtuar koalicion e domosdoshëm politik. Partia Socialiste ishte e gatshme të hynte me PD-në, në një koalicion, por u pamundësua kur kjo e fundit PD-ja e refuzoi, pasi mund ta krijonte qeverinë edhe me LSI-në, dhe e bëri. Ndërsa PS-ja u bë neveritëse ndaj gjithë çka-je, u bë vandaliste përfundimisht.
Banditët në vijën e sulmit të grusht shtetit, iu sulën institucionit të mbrojtur të Kryeministrisë, në të vërtetë të kryeministrit, të Sali Berishës, hodhën gurë mbi ndërtesën e shtetit, vunë zjarr në oborrin e saj, disa të tjerë bandit, donin të futeshin edhe me armë për të ekzekutuar kryeministrin e shtetit, disa po provonin nga turma të hidhnin granata, pikërisht në dritaren e zyrës së kryeministrit të vendit. Fatbardhësisht nuk ndodhi kobzia e Edi Ramës, megjithëse u provua! U pa se si banditët po qëllonin pamëshirshëm policët e shtetit të Republikës së Shqipërisë, që po mbronin institucionin më legjitim të shtetit, ndërtesën e kryeministrisë së vendit që po sulmohej nga banda të pamëshirshme, e sidomos e nga banda e shquar e Shkodrës! Në një demonstratë, ku mbahen armët në mesin e turmës nuk ka më vend për demonstratë paqësore, në një demonstratë ku ka bandit dhe të blerë nuk mund të pretendohet për paqe sepse blerja dhe banda janë manipulim i rrezikshëm për turmën!
A duhej të qëlloheshin forcat e rendit nga ata qytetarë të Shqipërisë qe në këtë rast ishin në demonstrata, kinse për një Shqipëri më të mirë, më të drejtë, më demokratike se ç’është kjo e sotmja, e udhëhequr nga Sali Berisha dhe koalicioni i integrimit? Politikanë, diplomatë, shtetarë, intelektualë të vendeve demokratike u thonë: Jo. Dhunë në demonstrata, jo njerëz të armatosur, nuk duhet të ketë dhunë, as vandalizëm, paqartësitë dhe problemet të korrigjohen në parlament dhe jo në rrugë, të mos shkelen mënyrat, metodat e demokracisë. Kryeministri i Shqipërisë dhe partneri i tij i integrimit Ilir Meta, ju tërhoqën vërejtjen që të mos provojnë politikë violente kundrejt shtetit sepse shteti nuk është lakuriq ndaj askujt!
Dhe, u thonë kështu jo vetëm për shkak të distancës, racionale që ka politika, por qe të mbajnë kujdes se shteti dhe populli nuk mund të jenë pronë e tekave personale, dhe se ky është shkaku i një koncepti qe mbase duhet të mësohet edhe opozita në integrimet e domosdoshme të qytetërimit evropian. Kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha, u tërhoqi vërejtjen ashtu siç bëhet kudo ne vendet demokratike se nuk mund të tolerohen aksionet e dhunshme nga askush dhe prej askujt në drejtim të shtetit.
Kryetari i Shqipërisë, Bamir Topi, gjithashtu u tërhoqi vërejtje se duhet të “Ruhen institucionet dhe rendi kushtetues i cili është jetike për demokracinë”! Meqenëse ruajtja e institucionit dhe rendit kushtetues të shtetit u sulmua ashpër nga demonstrantet dhe bandat brenda tyre dhe nuk e kursyen për asnjë çast dhunën, nga brutaliteti që nuk mund të quhet ndryshe veçse përmbysje e institucionet, dhe përfundimisht për të ndryshuar rendin kushtetues e demokratik, për ta bërë vërtetë atë një Shqipëri-Tunizi.
Nëse u kërcënohen në këtë mënyrë shtetit nuk mund të thuhet, siç po provohet të thuhet nga disa akademik të padenjë dhe përfundimisht të majtë, se shteti duhet të bëhet lavire dhe ti hipet kur të dojë kundërshtari i tij, përmes bandave, ashtu siç u pan para godinës së kryeministrisë së vendit. A nuk mund të bëheshin këto demonstrata në një vend tjetër, po veçse në oborrin e kryeministrisë së vendit! Të bëhesh mbrojtës dhe të pozicionohesh ne anën e banditëve në emër të akademikut, kjo është e pafalshme, o Rexhep Qosja!
Me titull prej akademiku! Ti o akademik Rexhep Qosja! Ti qe po pretendon prej kohesh të korrigjosh demokracinë në Shqipëri, pa pasur mandat, pa ta besuar këtë mandat dikush, mos pretendo në emër të këti titulli të korrigjosh ashtu siç pretendoje dikur me kritikën letrare në letërsinë shqipe në Kosovë, ku linçoje po kështu, siç po pretendon edhe tani në politikë të linçosh pushtetin, sa herë që në pushtet vije PD-ja. As një akademiku nuk mund ti lejohet kjo, qe po bën ti tani ne emër të akademikut, vërtetë më vije keq për ty, por ty s’të vije keq për vetën tënde!, se si po bije përfundimisht me koncepte te majta dhe mashtruese. Koncepti shtetëror që ti po pretendon prej kohesh me një politikë-letrare, nuk e shprehin kuptimin qartësues të pushteteve demokratike dhe antidemokratike në Shqipëri. Ti antidemokracinë na e bën si demokraci sepse i vetëdijshëm mbështetë revolucionet e dhunshme me banda dhe me kriminel. Nuk e the askund demokracinë e antidemokracisë tënde. Nuk ke parë ti dhunën ndaj policisë së shtetit, të institucioneve, të qytetarëve pa dallim gjinie. Ti nuk ke parë dhe nuk ke shpjeguar asnjë rast të dhunës që ushtruan demonstrantët, ashtu siç i ke parë policët apo siç ke identifikuar fjalët dhe armët e pushtetit. Ti nuk ke parë se si dy kalimtare e pësuan për një fjalë goje (që brohoritën Sali Berisha – B.R), goditen pamëshirshëm me rrebeshe grushtash, çadrash e mjete të tjera nga protestuesit që po marshonin egërsisht kryeministrin e vendit, sulja e këtyre demonstrantëve për ty akademiku ynë i majtë, nuk ta prishi terezinë, por ta prishi prizmi yt, jo tashmë i pashfaqur, e sa herë të dhemb keq e majta ty, ti nuk e korrigjon të majtën siç e do të djathtën ta korrigjosh vazhdimisht me fanatizëm sepse nuk je i vërtetë as në shpjegime e as në koncepte për shtetin. Ti, Shqipërinë, e edhe Kosovën e do me të majtë - përfundimisht. Ti hesht me Ramën, sepse ke vendosur po kështu të heshtësh edhe me Thaçin, njësoj.
Demokracia moderne nuk e lakuriqëson, nuk e zbeh, nuk e zhvesh shtetin. Në demokracinë moderne shteti nuk mund të bije prej dhunës, sikur të ishte shtet prej letre, sidomos prej një grusht banditësh të paguara nga opozita. Shteti nuk mund të ndahet në dysh, se pse opozita na dalldiset, se pse nuk e ka pushtetin, sepse sipas ligjërimit që bënë akademiku ynë Qosja, shteti e pushteti duhet të bije sa herë na dalldiset e opozita, e veçmas ajo e majta. Domethënë: shteti është i popullit të majtë, e jo i të djathtëve, i të djathtëve s’mund të jetë sepse akademiku nuk është i majtë. Prandaj në demokracitë moderne të Rexhep Qosjës, shteti duhet të përkujdeset, të frikësohet, të mos reagoj sepse mund të na shqetësohet apo dalldiset opozita dhe gjithsesi na bëhet nami!
Pra, kjo demokraci pretenduese e Qosjes, assesi nuk duhet ti shqetësoj bandat socialistet, por duhet tu japin leje atyre, sa herë bandave dhe socialistëve u teket të godasin policët shtetin, të marrin godinën e kryeministrisë, kryeministrin e vendit ta marrin peng, dhe ndofta ta varin në mes të qytetit, pastaj ta hedhin flamurin kombëtar si leckë e kryeministrit. Ti godasin të djathtët pamëshirshëm sa herë që të përmendet Sali Berisha, sepse po përmendet bomba atomike për Shqipërinë...
Në demokracitë moderne, o Rexhep Qosja, asnjë akademik nuk del si ti të mbroj dhunën, bandat, të mbështesë të pamoralet si Edvin Kristaq Rama, që zhvesh vetveten lakuriq, po edhe gruan e tij në plazhe. Nuk mund të mbështesni ashtu siç po e mbështesni papra o Rexhep Qosja, një parti qe nuk e njeh demokracinë e shumicës, por qe e do me çdo kusht pushtetin e pakicës mbi atë të shumicës. Kjo është demokracia jote pretenduese.
Në demokracinë moderne sa kupton ti akademiku ynë, ruajtja e institucioneve dhe e rendit kushtetues nuk janë jetike për demokracinë shqiptare. Sepse në ligjërimin tendë “Institucionet demokratike mund të jenë të ndryshme: institucione demokratike të tipit skandinav, institucione demokratike të tipit francez, institucione demokratike të tipit gjerman, institucione demokratike të tipit anglez, institucione demokratike të tipit amerikan”, ndërsa veç tipit shqiptar s’mund të jenë institucionet tona, ndofta sipas kësaj teori tënde akademik Qosja edhe ne shqiptaret duhet të bëhemi krejt, skandinav, francez, gjerman, anglez, amerikan, e veç shqiptar nuk bënë, sepse kështu kuptohet demokracia moderne e akademike. E të tjera.
Por,për të vazhduar se me këto institucione demokratike, kurrë nuk mund të jenë institucionet që të udhëhiqen nga Sali Berisha, sepse ai nuk është i majtë dhe se partia e tij nuk është Parti Socialiste.
Nuk mund të asgjësohen pamjet brutale të bandave, të demontrantëve socialistë, mbi institucione, ndërsa për të sqaruar se edhe policia është një institucion në vete i shtetit, zoti Qosja. Mos fsheh faktet që u panë në sy të botës sepse më këtë i vetëdijshëm do të përziesh çorbën e Ramës.
Institucionet demokratike të Shqipërisë e provuan serish skenarin e përsëritur të socialistëve me dhunë, tentativat për rrëmbim të pushtetit me banda me 21 janar 2011.
E vërteta e gënjeshtrës doli, vetëm pas asaj qe e pamë se, ata që u çuan në demonstratë dhe që na e thanë se: “ne nuk duam të ndërrojmë pushtetin me dhunë; dhe ne nuk duam të marrim pushtetin me dhunë: ne kërkojmë vetëm zgjedhje të parakohshme”, ranë turpshëm, ranë si abdesi i prishur i imamit.
Nuk mund të dilet ne zgjedhje të reja kur ti teket Ramës, se populli nuk është vetëm i tij, zgjedhje kanë kohen e tyre, ato do të zhvillohen të lira, kurdoherë sepse Shqipëria është demokratike. Pse, zoti Qosja, nuk tu qel goja për zgjedhjet në Kosovë, sepse aty ishte Hashim Thaçi, edhe pse u vodhën zgjedhjet edhe pse u përsëritën ato, ti e mbylle, e mbylle sepse të duhej e majta edhe në Kosovë, të duhet Hashim Thaçi ty. Demokracia moderne, për ty është demokracia sociale përfundimisht socialiste. Në asnjë vend të botës nuk mund të lejohen shembuj të sjelljes së tillë siç e pamë në Shqipëri, ku opozita vandalizon gjithçka dhe nga kjo do serish të mos quhet dhe të mos jetë fajtore madje për asgjë, e kjo mund të jetë vetëm në demokracinë moderne të Qosjës.

29 Janar 2011

Librat që kanë tronditur botën...

Te nderuar lexues!

Krahas fotos se ballinave te librave ketu , ju jap dhe vendndodhjen dhe linkun nga ku lehte mund te zbriten, dhe falas, andaj link eshte:  http://www.slideshare.net/madopol/4-kater-libra-shqip-t-flori-bruqi-shkrimtar-dhe-publicist te cilin e ndaj me te gjithe miqet e juaj..
Ato lexohen me nje te klikuar me maus ne librin e deshiruar po e zbritet tere materialin.

Me respekt,
Flori Bruqi

KOKA E ZEUSIT

Nga Izet Shehu

Kur krasitnim ullinj në pronat e arvanitasit Manol. Në piskun e vapes zhvisheshim dhe laheshim në det. Përtej hapësirës ujore ishte Kreta. Ishte mesi i verës. Frynte një erë e ngrohtë dhe e thatë.

Kur frynte era e jugut, pluhuri ngrihej nëpër rrugë dhe i qorronte udhëtarët. Së largu dukej një ishull i vogël, i bleruar. Dukej si një ullishte e mbjellë mbi det. Bregu ishte shkëmbor dhe askund nuk gjeje një kokërrizë rëre, veç pluhurit që përhapte nëpër rrugë era e jugut. Ishte zagushi. Gurët në breg, të larë nga valët e kripura dhe të përvëluara nga dielli, nxirrnin avull. Ajri dridhej. Një dyzinë me pulëbardha flatëruan mbi kokat tona, duke lëshuar britma të çjerra. Lepuj të egër kërcenin mbi shkëmbinj. Deti i thellë me deshë dallgësh llokoçitej. Hymë për t’u larë. I pari hyri Bardhi e pas tij unë. Qark s’kishte frymë njeriu. Nja pesëdhjet metra tej, një varkë e vjetër përkundej mbi dallgët dhe përplasej mbi shkëmbinjtë në breg.
- Mos u fut thellë, - më tha Bardhi. – A se sheh që deti është i trazuar?
- Jo, - i thashë.


Hodha sytë përqark. Deshët e dallgëve rrokeshin kokë më kokë. Një shkretëtirë gurësh avullonin në breg. Duke ecur me këmbët në ujë, një gjë e rrumbullakët, e gurtë më bëri që të më shkasë këmba e djathtë. U zhyta dhe e kapa me të dyja duart sendin e gurtë. S’ishte gurë, po një kokë e prerë statuje. E nxorra në breg. E vura mbi një shkëmb të rrafshtë e të veshur me myshk të gjelbër. Mbi shkëmbin e gjelbër koka dukej e çuditshme, si të qe e prerë nga koka e një pirati, se, të gjitha ato mite, përralla e legjenda që kisha dëgjuar e lexuar ma përqasnin këtë breg më bëma të hershme e të sotme të mbushura me historira të tilla.
- E kujt është kjo kokë e prerë statuje? – më pyrti Bardhi.
- Ku ta di unë i gjori? Pyesim afendikonë, Manolin.
- Se mos ai di gjë?
- Mbase di..


- Petrit, ty të kërcasin dhëmbët mos ke ftohtë?
- Jo, Bardhi. S’di pse më përshkoi trupi një rrymë frike.
Bardhi mori xhaketën e tij verore dhe ma hodhi mbi shpatullat e mbushura me mornica. Ashtu, me kurrizin e mbështetur mbas një shkëmbi, ndenja një copë herë.
- S’di si më erdhi, - i thashë shokut tim. - As vetë nuk e kuptova se si më erdhi.
- Si u qetësua deti, një kokë e zezë breshke, si koka e një pirate, u duk tej nja tridhjetë metra mbi ujë. Më s’u futëm në ujë. Kaluam përmes ullishtes dhe dolëm në rrugën e ngushtë me kalldrëm që zbret tatëpjetë te porti. Aty morëm në të mëngjër një rrugicë tjetër dhe dolëm në lagjen e vogël të çifutëve.

Në fund të saj ishte rrapi degëgjërë dhe çezma me dy luanë mermeri. Hapëm portën e hekurit dhe u futëm në oborr. Zonja Dhimitrullë me gotën me verë të bardhë në dorën e majtë dhe me cigaren e ndezur në gojë na përshëndeti. Zezakja Marie na priti me buzën në gaz dhe krahët hapur si një nënë e dashur. Fundja, dhe ajo ishte emigrante ekonomike si ne.
- Hë moj Nano , - i thirra dhe e përqafova. Më pëlqente Nano, - se, jo për ngjyrën, por për shtatin e lartë e të plotë i ngjante Nanosë së Balzakut. Veç me një ndryshim: ajo ishte një zezake e prushtë dhe me karakter të fortë.
- Sot, zonja Dhimitrullë, ka qënë në formë, - na tha:
- Ku e kupton ti, moj Mari?
- Edhe qeni e kupton zonjën dhe jo shërbëtorja që i lan e i shpëlan gjer të brendshmet. Sot, zonja, duket e shkriftuar. Kushedi ku ka pirë ujë burimi të kulluar. Kaq tha dhe na tregoi me dorë tavolinën për të ngrënë. Zonja na ndoqi me sy. Ne bëmë sikur s’ishim të interesuar për të dhe për orekset dhe mosorekset e saj.

* * *

Ndërsa ne po hanim, Maria lante makinën fringo ngjyrëargjendi të Dhimitrullës. Ndërkohë, erdhi afendikoi, Manoli. Maria hapi portën e hekurit të lyer me bojë të bardhë. Ai bëri sikur s’e vuri re zonjën, u fut brenda në shtëpi, u la e u ndërrua dhe, duke kaluar përmes agrumeve të kopshtit, u qas tek ne. Mbasi na pyeti se si e kishim kaluar ditën, çfarë kishim bërë e të tjera si këto, na tha se të nesërmen, që binte e diel, do të qëndronte pak në kishë (nëse dëshironim ne) tha do të bëjmë një vizitë në një kala të lashtë. Ne, pa hezitim, e pritëm me qejf propozimin e tij. Manoli u largua nga ne, eci përmes kopështit drejt shtëpisë. Tek shkallët e gurta u takua me zezaken, diç bisedoi me të dhe me nxitim hyri brenda. Maria, duke u lëkundur si një varkë, erdhi tek ne.
- Prit furtunën tani, - na tha.
- Pse? – pyeti Bardhi.


- Kur ajo pi, s’di se çfarë bën, por fryn e shfryn, sikur ia ka fajin njeri pse është e dhënë së tepërmi pas alkkolit, duhanit e …
Nëse Maria na fliste, një zhurmë e pazakontë shpërtheu në katin e dyte. Një gotë e qelqtë fluturoi mbi limonat dhe u bë copë e thërrime mbi një bandierë në anë të kopështit.
- Shyqyr që s’na u thye mbi kokat tona, - tha Maria.
- Di gjë ti, Marie, pse bën kështu zonja? – i thashë.
- Një zot e di pse është katandisur kaq keq kohët e fundit. Zonja ulurinte, shante. Manoli mundohej ta qetësonte. Po ku ndalonte ajo.
- Ti s’je burrë. Ti je një mumje. A s’e ke kuptuar që unë jam një grua. Një grua me plot kuptimin e fjalës. Nuk më duhet as pasuria, as sjellja jote e mirë. Më dohet burri që te ti s’e kam gjetur kurrë.


- Gjeje burrin, atëherë! – thirri me sa kishte në kokë afendikoi. – Gjeje dhe mos ma kthe shtëpinë në bordello!
- Si, si? Përsërite dhe një herë?
- Nuk të duroj më? – thirri ai. – Ti je marrosur. Kur të të kalojë kjo gjëndje trollisjeje, do të më japësh të drejtë.
Maria e tromaksur na u qas.
- A s’u thashë se do të pëlcasë furtuna? – Ne luftojmë për bukën e gojës, kur zonja, si e ka siguruar thelën e majme, pi, fryn, shfryn dhe lakmon bishtin e zi mbi thelë. Kërkon bishtin e zi.


Ne, si dëgjuam Marien, u futëm në shtëpizën tonë në anë të kopshtit. Fjalët e zezakes na u llokoçitën në mendje. Sidomos “kërkon bishtin“,“bishtin e zi“.
- Mos e ka fjalën për bishtin e Raulit, - tha zëshuar Bardhi.
Unë mora kokën e mermertë ndër duar dhe dola nga shtëpia. Maria u ul pranë shatërvanit.
- Shiko se çfarë kemi gjetur sot në det! – i thashë. Ajo e pa, e mori me dy duart e fuqishme tërë tul “kokën“ dhe tha:
- Kjo është koka e Zeusit.
- Çfarë është Zeusi, Marie? Pak, fare pak kam dëgjuar për të në letërsinë antike greke.
- Aha! – tha Maria. – Zeusi, në mitet e lashta greke,ishte kryeperëndia. Se, në Olimp, jetonin dymbëdhjetë perëndi, sipas miteve të tyre. Nuk flas për këto grekërit e sotëm, por për grekërit e vjetër. Këta, një zot e di se çfarë janë. Këta kanë përbuzje për njeriun. Janë racistë. Në këtë shtëpi njeri është Manoli. Si tha këto fjalë, i hodhi sytë rrotull në e dëgjoi kush dhe vazhdoi:


- Po të mos ishte Manoli, do të largohesha gjetkë.
- Po ku, moj Marie?
- Prapa diellit. Më është neveritur kjo shtëpi. Në mënyrë të veçantë Zonja Dhimitrullë, kjo pelë e pangopur seksua... dhe e kafshoi buzën. Nga buzët e trasha tërë tul buloi një pikë gjaku.
* * *

Nuk shkuam për të vizituar kalanë e lashtë. Zonja gjithë natën, duke gdhirë e diela, kishte qënë me temperaturë dhe, sipas Maries, kishte folur përçart fjalë të pakuptimta. Në mëngjes i ra temperatura.
- Jam mirë, - më tha.
- Thuaj tim shoqi s’e nuk është e nevojshme për të më çuar për vizitë tek mjeku. Ndjehem më mirë. Kur i vura tabakanë përpara për të ngrënë mëngjes, ma refuzoi.
- Sillmë një gotë me verë të bardhë, - më tha.
Ashtu bëra. Piu gotën me verë, ndezi një cigare dhe doli në dritare.


- Je mirë sot , Zonjë. Shyqyr Zotit, je mirë! Ajo psherëtiu thellë dhe heshti. Pas pak, hyri në dhomë Manoli. Unë u largova me marifet. Diç bisedonin qetë e pa zënka me njëri – tjetrin. Dy ditë nuk doli nga dhoma. Ditën e tretë më kërkoi për të ngrënë.
- Si ka qënë Dhimitrulla sot? – më pyeti Manoli.
- U përpoq të ngrihet, por kishte pak dhimbje koke, ndaj iu desh të shtrihej prapë.
Ditën e katërt e panë Zonjën në oboorr, duke u mbajtur te krahu tulor i zezakes. Shëtiti nëpër kopsht, u mori erë jaseminëve të lulëzuar dhe u ulën së bashku me Marien mbi bodrumin e shatërvanit.

Unë dhe Bardhi i shkuam pranë, e përshëndetëm, po ajo s’na e vari. Ishte e dobësuar. Në mbrëmje e pamë në dritaren e dhomës së saj me gotën në dorë dhe cigaren e ndezur. La gotën në mbi parvaz, i ra një numri në celular dhe foli me dikë. Maria na solli për të ngrënë.
- U shërua, - tha – Shyqyr Zotit u shërua!
Të nesërmen u ngritëm herët për në punë. Do të pastronim ferrat nën kurorat e ullinjve. Nën dritaren e hapur të Zonjës pamë përsëri ato shkallë të drunjta. Mendja na shkoi te zezaku Raul, burri i Maries.
* * *
Në fund të gushtit do të ktheheshim në dheun tonë. U ngritëm pas mesnate. Përqark dritat po shuheshin pak nga pak. Vetëm disa kishin mbetur ende të ndezura. Shtëpitë dhe njerëzit ishin kredhur në gjumë. Ajo, Zonja, rrinte e mbështetur te parvazi i dritares. Ne, pa zhurmë, kaluam përmes kopshtit dhe ecëm në trotuarin e shtëpisë. Nga pakujdesia, mend u përplasëm me shkallën e drunjtë nën dritare. Gruaja lëshoi një psherëtimë të lehtë dhe lëvizi. Pastaj murmuriti disa fjalë të fshehta. Ne ndenjëm si të ngrirë pranë shkallëve. Ajo zgjati kokën dhe thirri: Raul, Raul!
Ne përsëri heshtëm.
Dhimitrulla lëshoi një klithmë. Qeni leshtor lehi. Zezakja ndezi të gjitha dritat e shtëpisë.


- Hajdutët, hajdutët, Marie!
Maria iu soll përqark shtëpisë. Pa shkallët.
- S’ka hajdutë, moj Zonjë! Janë djemtë. Po nisen me pushime në vendin e tyre.
Ne, s’i kuaj të vjedhur, dolëm nga oborri dhe u nisëm për te stacioni i autobuzëve. Rrugës u ndeshëm me zezakun Raul. Ai bëri sikur nuk na pa.
- Po vete për ta shtypur kali i zi afrikan, - tha Bardhi. – Ç’dreq raciste është ajo, kur bën seks me Raulin?
- Ajo ështe bushtër e ndyrë, - ia ktheva unë. – Ajo ka përbuzje për ne, sepse jemi i njëjti gjak me afendikoin. Siç duket, ajo është mëkuar me ndjenjën e përçmimit vetëm për racën tonë. Në stacionin e autobuzave pritëm gati një gjysmë ore. Aty takuam dhe të tjerë emigrantë nga anët tona. Disa prej tyre i njihnim. Sidoqoftë, në mes tyre e ndjenim veten më të ngrohtë. Ishin bashkëatdhetarët tanë. – Ishin gjaku ynë.

* * *
Në Kakavijë nuk patëm probleme. Një plak thatim me sytë si të skiles na bëri një kontroll të përciptë të çantave. Koka e prerë e Zeusit rrinte e strukur në mes të plaçkave tona. Ca kostume, bluze e këpucë të mbledhura pranë kishës. Me siguri, ishin hedhurina prej të vdekurve. Për ne ishin të vlefshme, pasi ishim të varfër sa më s’ka. Kur mbërritëm në qytezën tonë, frynte një erë e lehtë. Një re e vogël, si një shtëllungë tymi, u duk në qiell nga ana e jugut. Ajo filloi të gufohej e të zmadhohej shpejt. Shtëllunga të tjera si dele të zeza vraponin pas saj. Kjo erë e ngrohtë i shtynte retë si bariu dhentë.

Pas pak, qielli u mbush krejt dhe filluan të binin pikat e para të vakta të shiut. Në të njëjtën kohë, shpërthyen mbi qytet bubullimat e para. Ne, të ngarkuar si kuaj, ecnim nëpër sokakun e kalldrëmtë, për të mbërritur në shtëpitë tona.
- Prit pak, o shi, - fliste duke zgjatur hapin Bardhi, - prit sa të mbërrijmë ne shtëpitë tona, pastaj bëj ç’të duash. Shndërroje qiellin në lumë, po deshe.
- Mes bubullimave u nisëm e mes tyre u kthyem – i thashë Bardhit. Edhe qielli qan për ne. U ndamë me Bardhin. Shtëpitë i kishim pranë e pranë. Trokita tri herë në derën e vjetër. Doli babai. Me sy të përlotur u takuam. Ashtu ndenjëm një copë herë.
- Jam plakur, - mërmëriti ai, - jam tharë si bari.
- Po nëna si është?
- Ah, nëna ka dy muaj që ka zënë shtratin.
- A e ke vizituar te mjeku?


- E ç’mjek djalli ka mbetur këtu! Spitali ka mbetur si hani i Selmanit. S’ka shtretër, s’ka batanije, s’ka asgjë. I grabitën të tëra orenditë. Vetëm një ndihmës mjek plak ka mbetur, po edhe ai s’para dëgjon nga veshët.
- Mirë, baba, - i thashë. – do ta gjejmë një mjek në qytetin fqinj dhe do ta sjellim me një taksi.
Kështu bëra. Fola me një mjek kardiolog. I dhashë ca dhrahmi, të cilat mi kërkoi si pa të keq. Nejse. Kardiologu ma vizitoi nënën dhe më dha një recetë për të marr ilaçet.
- Kur ti marrim ilaçet? – ndërhyri babai. – Farmacia e qytezës sonë është bërë mejhane.
- E rregullojmë, - tha mjeku.
Po me atë taksinë ngjyrë limoni që e solla mjekun nga qyteti e ktheva prapë. Ai kishte ilaçet në shtëpi. Bënte be e rrufe se me shumë mundime e me çmime të kripura i kishte siguruar me anën e një mikut të tij mjek, që kishte shkuar emigrant në Itali. Kuptohet me çmim “të kripur” i kishte siguruar ai, me çmim të “superkripur”ia bleva unë. Ky qenka kapitalizmi shqiptar! Kjo qenka makutëria shqiptare! Rëndësi pati që unë ia gjeta ilaçet nënës dhe pas nja dy javëve ajo u ngrit nga shtrati.

* * *
Kaloi një javë, pastaj dy, pastaj tri. Nuk ngopesha duke vështruar babanë, nënën dhe motrën time. Nuk ngopesha duke i parë e duke i prekur edhe gurët e sokakut, që më dukeshin aq të dashur si të ishin të gjallë. Gjatë atyre ditëve folëm për shtëpinë, për familjen, për fqinjët, për të vdekurit dhe për Shqipërinë. S’kishim më se ç’të thoshnim. Një ditë, kur u përtëri, nëna mori në dorë kokën e prerë të Zeusit.
- Po kjo kokë e prerë e kujt është? – më pyeti mua. – Më duket si koka e dervish Hançes, atij çalokut që endej këtyre anëve e shpjegonte kuptimin e ëndërrave.
- Ç’thua, moj grua! – nderhyri babai. – Kjo kokë e prerë vjen nga Greqia. E ku ka dervishë në Greqi?! Atje ka vetëm priftërinj, sepse është popull i krishterë.
- Po ç’e deshe, mor bir, që e solle?
- Kjo kokë e prerë nuk është as myslimane, as e krishterë, por është koka e Zeusit, e kryeperëndisë së Olimpit, - ia shpjegova unë.
- Pse je lodhur me këtë kokë? Më mirë të më sillje një palë këpucë me qafa nga ato të kishës, - tha me të qeshur babai.


- Si të duash, baba! Unë e solla. Ti, po të duash, vërvite.
- Vërvite! - ndërhyri nëna. – Ç’e duam atë kokë të prerë greku!
Këtë bisedë familjare e mbyllëm me kaq. Ç’do ditë bridhja rrugicave dhe shtigjeve të qytezës së fëmijërisë sime. Në sheshin e vogël në formë zemre, në qëndër të qytetit, më kishte rrahur për herë të pare gjoksi nga dashuria. Vajza që desha aq shumë qe shfaqur brenda një reje te praruar të muzgut: ajo mbante në dorë një zambak te bardhë dhe unë një tulipan të ndezur. Ç’aromë dehëse që përhapej në ajër! Ishte një mbrëmje e kaltër pranverore. Vajzat e qytetit, gati për t’u martuar, të veshura me rroba të bardha, të gjelbra, të portokallta shëtisnin me hap të fluturt e me gjokse të fryra, me flokë lëshuar supeve e me llërë të shpërveshura. Në këtë shesh, ja, mu këtu unë ndjeva për herë të parë se si më rrahu zogu i dashurisë në kraharor. Dhe atëherë isha i ri, fare i ri, isha gjashtëmbëdhjetë vjeç. E përshkova sheshin me nxitim, syulur, që të mos më takonte ndonjë që e njihja.


Bardhin e takoja gati çdo ditë. Në mbrëmje ecnim nëpër rrugicat e qytezës sonë të ndriçuara nga hëna e plotë, si fitimtarë, duke folur me pasion për hallet tona, për familjet, për fatin e atdheut ku na kishte rënë koka. Pranë sheshit të qytetit tonë, atij sheshit të vogël në formë zemre, një ish- shef i tregtisë kishte ngritur një lokal të bukur. Në mbrëmje aty mblidheshin të rinj e të reja dhe pinin ndonjë pije freskuese apo alkoolike. Aty shkonim edhe ne, unë dhe Bardhi. E, pikërisht në atë lokal të ndërtuar me shije, në një tavolinë ishin ulur tre burra. Njëri, me sa kuptuam nga të folurit, ishte grek, tjetri anglez dhe i treti shqiptar. Greku, me kokën e shogët, fliste më shpesh. Anglezi flokëargjendtë tundëte kokën. Shqiptari me flokët e bardhë si bora, rrudhte ballin dhe shkrepëtinte sytë. Ishin arkeologë. Siç duket, bënin studime në krahinën tonë me një histori mijëravjeçare. Pas pak, një djalë rreth të dymbëdhjetave, me një kokë të prerë mermeri në dorë, hyri në lokal dhe iu drejtua tre burrave, që diskutonin në tavolinën përballë nesh.


- Merreni! – u tha djali.
- Ku e gjete? – e pyeti arkeologu shqiptar.
- Pranë një ferre në periferi të qytetit, - shpjegoi djali.
- Tek po kullosja dhentë , njëra prej tyre, caporja, po e lëpinte. Pastaj iu afruan të tjerat dhe bënë si ajo. Greku s’u përmbajt, por me entuziazëm thirri sikur bëri një zbulim të madh:


- Koka e Zeusit... Koka e Zeusit...
Të tre e panë me kujdes kokën e prerë prej mermeri dhe qenë të një mendimi: djali u kishte sjellë kokën e Zeusit.
- Këtu, tha greku duke i përtypur me nxitim fjalët, - ka qënë vendbanim helen. Ja fakti: Koka e Zeusit.
Koka e prerë e Zeusit, - shtoi me nënqeshje arkeologu shqiptar.
Greku i dha pesë mijë dhrahmi djalit. Djali shprehu pakënaqësi. Greku përsëri i dha dhe pesë mijë të tjera. Djali iku fluturimthi.
Unë iu afrova arkeologëve. E rroka kokën e prerë me të dyja duart.
- Kjo kokë nuk u gjend këtu. Jo – u thashë me ton të prerë. – këtë kokë e kam sjellë unë. Jam emigrant më Greqi. E gjeta në ujrat e detit, pranë Kretës dhe e solla këtu para tri javësh. Babai im e paska hedhur në ferrë!
Mirë paska bërë!

Prof. SAMI REPISHTI:DEMOKRACIA E PLAGOSUN RANDE NE SHQIPERI

Ridgefield,CT.USA- Zhvillimet e fundit ne arenen politike te shtetit shqiptar jane shqetesuese per te gjithe ata qe deshirojne te shohin nji Shqiperi demokratike me orientim Europian, sepse kaosi qe e mbeshtjell sot vendin rrezikon vete ekzistencen e Shqiperise.

Skandali i “kasetes video Meta-Prifti asht vetem nji sinjal ogurzi.

Leximi i shtypit shqiptar nga ky vend i larget, me solli ne mend fjalet e nji mergimtari ne Europen e vitit 1925, te ndjerin Imzot Fan .Noli i cili shkruente:”Cili do te jete perfundimi po te vazhdoje ky regjim tradhetaresh, kusaresh, kriminelesh, tiranesh e bashipozukesh? Nje katastrofe tragjike si ajo e 1914-es, te cilen munt te refuzojne t’ a shohin vetem ata patriote qe jane verbuar krejt, ata qe u lodhen nga lufta dhe i hodhen armet, dhe shtrihen ne gjume, duke pritur shpetimin nga Fati…”

(Liria Kombetare, Gjeneve,16 gusht).

Sot. 86 vjet ma vone,, zera te arsyeshem qortojne: “Riktheni demokracine ne Kuvend “(Presidenti B.Topi),(pushoni) “…keto lloj çorbash demagogjike, paradokse e genjeshtra politike“(ish Presidenti R.Mejdani)’”…qe neser te mos çfaqet ne forme te dhuneshme e tragjike “(bashkevuejtesi - aktivist F.Lubonja)

Ndersa i ndjeri Faik Konitza do te shtonte: Si ashte e mundun qe Shqiperia kaloi kaq shpejt nga tragjedia ne operete? Te dy keto para-ardhes frikesoheshin nga tragjedia, ashtu siç frikesohem edhe une sot. Asht nji ironi e fatit qe fjala “tragjedi” ndjek ngjarjet ne vendin tone. Duket sikur jetojme pa nji vullnet tonin, si nji instrument ne duart e fatit qe shpesh here ashte i verbet.

Qe nga dita e ramjes se turpshme te komunizmit ne Shqiperi dhe deri sot kane kalue plot njizete vjet, nji periudhe kohe e njohun si “tranzicion”, faze kalimtare qe ndane diktaturen e kuqe nga “demokracia” qe shpresohej ne vendin tone. Njizete vjet me rradhe kemi deshmue shkallezimin e nji procesi qe dale nga dale, por ne menyre te pashmangun solli qeveri mbas qeverie ne gare njena ma tjetren cila damton ma shume mireqenien e popullit ne vend dhe imazhin e tij ne boten e qytetnueme. Duket se klasa politike shqiptare nuk ka synime qe ngrejne nalt kete mireqenie dhe kete imazh, dhe se ashte e vendosun qe synimi i tyne kryesor te jete marrja e pushtetit me zgjedhje te pandershme, dhe mbajtja e tij me mjete te pandershme.Kjo ashte pershtypja e ime, e kolegeve te mi, dhe e miqve amerikane te Shqiperise.

Nuk vuej nga tundimi me parapa te ardhmen, por jam edukue me preferue poziten e thjeshte te shkollarit te paangazhuem ma shume se qendrimin e dyshimte te nji politikani partizan te verbuem nga ideologjia, pushteti ose te mirat landore. Por nuk mund te mohoj pervojen qe meson se e kaluemja asht nji harte qe tregon rrugen e se ardhmes. Nji logjike e ketill me detyron te perfundoj se e kaluemja e vendit tim, e shtetit dhe e shoqenise shqiptare viktime e ketij shteti, nuk premtojne shume.

Shkurt, kam frike!

Grupet politike, pozita dhe opozita, hypin e zdrypin nga pushteti pa qene te afte me gjete nji rol per veten e tyne, aq ma pak nji zgjidhje per problemet kombetare. Nji ”katrahure” e ketill politike nuk ushqen nji shoqeni shqiptare as me dituni as me shpresen se dite ma te mira na presin ne te ardhmen. Masat e hutueme manipulohen nga propaganda e organizueme, megjithse shqiptaret ma shume se kushdo tjeter njohin efektet e propagandes genjeshtare, plaget e se ciles ende nuk jane sherue,.

”Fjalet kane rrjedhime“ thone amerikanet. Ne Shqiperi jemi ma te hapet:”Gjuha thyen rrashten!”.

Nji ndjenje deshprimi, dobesie e pamundesie sikur ka paralizue shoqnine shqiptare sot. Natyrisht, asht e lehte te japesh keshilla nga “kulla e fildishte”. Megjithate, nuk evitohet bindja se rruga e ndjekun keto njizete vitet e fundit ka perfundue ne qorr-sokakun e sotem pa shprese dalje. Qe nga viti 1991, skena politike shqiptare ka qene nji vazhdim aktesh e ngjarjesh qe per natyren e tyne jane dallue si tragjike , groteske dhe absurde.

Greva e urise e ish te perndjekurve ne Shkoder e Tirane me 1993 u mbyt nga druri i policise; rezultati i referendumit te 1995 pruni ngritjen e autoritarizmit qeveritar; zgjedhjet e vitit 1996 nuk ishin as te lira as te te drejta; “piramidat“ qe shterren kursimet e popullit fukara u perkrahen nga qeveria; kryengritja leniniste e vitit 1997 vrau ma shume se 2000 shqiptare dhe tregoi skena hakmarrje te pabesueshme; qeverite qe ndoqen u treguen jo efektive dhe sektariste e provinciale, si dhe krijuen pershtypjen e institucionalizmit te korrupsionit ne qarqet e nalta qeveritare; obstruksionizmi i jetes parlamentare u ba kultura politike e Shqiperise dhe vazhdon edhe sot; votuesi shqiptar bojkoton zgjedhjet qe nuk perfaqsojne vullnetin e tij, e keshtu me rradhe…

Sot dialogu politik ne Shqiperi kufizohet vetem ne shtypin e vendit, sepse ne Kuvend ka vetem monologe te pafund, te pakripe, dhe pa dinjitet. Gjuha vulgare ka avancue ne gjuhe rrugaçerie. Askush nuk ndigjon, flasin vetem ata qe shajne. Eksperimenti parlamentar ka deshtue ne nji menyre mjerane, dhe vendi yne ashte ekspozue aq keq sa jemi ba “gazi i botes”. Arsimi, avenuja qe premton pergatitjen e breznive te reja te edukueme asht degjenerue ne tregeti notash, diplomash dhe profesoresh te vorfenuem. Te rijt largohen nga vendi te pashprese, dhe te larguemit nuk kthehen sepse e dine qe nuk perfillen.

Ekonomia ece me hap te matun vetem ne saje te kapitalit privat te grumulluem, ne shumicen e madhe, me menyra te pandershme. Evadimi i taksava ashte pjese e kultures jo-qytetare qe e ushqen. Bankat, institucionet tjera financiare e investuese jane ne duerte e te huejve dhe kane nji objektiv: te perfitojne sa ma shume nga mungesa e elementit vendor. Shoqenia shqiptare i asht nenshtrue nji indoktrinimi materialist qe ushqen kapitali i eger, i pakontrolluem, dhe i pashpirt. Vorfenia e gjithmarshme nxite krimin, prostitucionin drogen dhe alkoholizmin, si dhe te ligat qe ata sjellin ne vendin tone. Dhe si kunorzim i ketij kaosi politik dhe shoqnor njizete vjeçar, plot krime e padrejtesi, nuk gjindet asnji “fajtor” Krimi lulezon lirisht sepse nuk ka drejtesi, dhe drejtesia nuk ekziston sepse ashte ba pjese e politikes se dites. Viktima ashte harrue. Nderkaq, gjunjezohemi pa turp para botes se jashtme me kerkesen per anetarsim ne Bashkimin Europian…Cilen Europe? Ate te mbas vitit 1945 qe ka institucionalizue viktimen - e jo fituesin!- si manifestimi i nji qytetnimi te ri europian, tue e gdhene ate literalisht ne monumentin e kujteses se perjeteshme?

Krenaria e jone si qytetare te lire nuk vjen nga pasunia e grumullueme me çdo mjet; aq ma pak krenaria jone kombetare; por nga vlerat kulturore qe na pajisin si individe dhe si shoqni shqiptare, dhe nga arritjet tona ne ndertimin e nji shoqnie civile shqiptare qe mbron me kujdes te drejtat qe i perkasin, natyrale dhe civile, si dhe nga gatishmenia e shoqnise me i mbrojte ata. Si komb shqiptaret jane te njohun per guximin e tyne luftarak; duhet te punojme te kultivojme edhe guximin civil, aftesine e gatishmenine me mbrojte deri ne sakrifice te drejtat e mohueme nga autoritarizmi qeveritar. Per individet, ashtu si per kombet, nderi qendron ma nalt se jeta….megjithese asgja nuk vlen ma shume se nji jete njerezore e lire dhe me dinjitet.

Me shprehje biblike ngrihen sot akuza kunder klases politike shqiptare: Ju urreni çdo njeri dhe çdo akt ndertues, ju sfidoni paturpsisht drejtesine dhe luftoni cdonjenin qe guxon me fole haptazi te verteten. Ju keni shtype te vorfenin dhe i keni grabite atij buken e gojes te fitueme me djersen e ballit. Ju persekutoni te drejtin, ju merrni rushfet nendore e mbi dore, dhe nuk lejoni qe ankesat e te shtypunve e te shfrytezuemve te dalin para gjyqit, aq ma pak te ndeshkohen fajtoret.

Krimi i pandeshkuem ngjalle pakenaqesite masive dhe perban brumin e revoltes se justifikueme. Perballe nji mundesie te ketille asht detyra e te gjitheve, e mbare shoqnise shqiptare me eliminue kushtet qe nxisin popullin deri ne deshprim dhe perfundojne ne akte shkaterruese.

Sot, atmosfera politike ne Shqiperi asht e elektrizueme me nji potencial shperthimi. Sot, asnjeni nga ne nuk duhet te shikoje besnikerine ndaj partise, ose klanit sundues, si nji pengese per veprim: Duhet shpetue vendi nga aventurat politike e partizane; duhen çlirue shqiptaret nga frika e qeverise dhe frika e urise. Duhet çlirue shqiptari nga mentaliteti komunist i nenshtrimit. Sot, populi shqiptar ashte viktime e shtypjes dhe manipulimit. Por, mos harroni, Ai nuk asht i pafuqishem!

Ky rreth i hekurt qe mundon shqiptaret duhet thye njihere e pergjithmone. Le te ngrihet Rinia shqiptare e edukueme me frymen e demokracise Euro-Atlantike. Asht e ardhmja e tyne qe rrezikohet nga breznite qe humben rastin historik me u ngrite, dhe treguen paaftesine e tyne me udheheqe. Kjo ashte nji detyre historike per te rinjte, e nji mase preventive me shpetue vendin nga nji katsastrofe qe e kercenon- e qe kercenon sidomos te rijte sot, dhe femijte e tyne neser.


18 janar 2011

NJE POEZI PER TY, NGA LUIGJ SHKODRANI

(Luigj Shkodrani, Një poezi për Ty, Bukuresht 2010)

Nuk mund ta vlerësosh sa duhet një poet po qe se nuk din të respektosh respektin e tij ndaj gjuhës amtare dhe vlerave atdhetare të vendit tënd. Luigj Shkodrani nuk është as gjeniu i letrave shqipe në diasporë, dhe as poeti i diasporës që nuk ka vlera të mirëfillta në shkrimet e tij.
 Cila është muza shqiptare e frymëzimeve tij? Muza shqiptare është hyjnesha e frymëzimeve e letrare që thot: "Të jesh pjesë e artit është bukuria e bukurive, sepse arti është konkurencë e natyrës”. Kështu do të shprehet Delvina Kërluku në një intevistë të saj, ndërsa ne kemi paraysh Luigj Shkodranin dhe lirikën e tij ku defilon jeta dhe natyra, familja dhe malli ndaj tyre, ndaj atdheut dhe njerëzimit. Cilësitë e poetit shëmbëllejnë me cilësitë e bariut: çiltria, njerëzia, guximi, dinjiteti dhe liria. Luigj Shkodrani është bariu i fjalëve të bukura që e hymnizon besnikërinë e femrës shqiptare, duke e hedhur në flakën e ferrit imoralitetin dhe pabesinë. Shpirti i tij ngjitet në qiej kur e kaplojnë flatrat e frymëzimit ndaj bukurisë, dhe zbret në zgafellat e skëterës kur e ndjen veten të mashtruar nga gjarpëri i tradhëtisë, prezent edhe në këtë vëllim,  ku, mënjanë defilon bota magjike e dashurisë, ndërsa në anën tjetër fshikullimi i ligësisë.

         Frymëzimet e tij gurgullojnë si krojet e kristalta të Sharrit dhe ndërlidhen me trena „që shkojnë e vinë në stacion”, me dyer që hapen e mbyllen, me udhëtarë që zbresin e ngjiten: „dhe dita kështu kalon.” Në mes të kesaj fantazie, poeti e ndjen veten një njeri që kërkon dritë dhe hulumton, edhepse dikush prej nesh, ende nuk e di se ku mbet jeta e tij: në mërgim apo Shqipëri! Ku qëndron veçantia vargjeve të këtij poeti të talentuar? Veçantia e tyre shëmbëllen me lirikën e disa poetëve tjerë të diasporës që e sigurojnë ekzistencën me punë fizike apo intelektuale.
 Ajo nuk ka të bëjë me kultivime figurash stilistike të lirikës kontemporane, por ajo qëndron në sinqeritet dhe sensibilitet, në çiltrinë e mendimeve origjinale dhe ndjeshmërinë e shqiptarit të diasporës që vepron gjithmonë në shërbim të kultivimit të fjalës shqipe, të bashkimit kombëtar dhe Shqipërisë magjike „si vend i dashurisë së përjetshme”. (Fragment nga parathënie e vëllimit Një poezi për Ty, botim i Bashkësisë Kulturore të Shqiptarëve të Rumanisë, që e pa dritën e botimit në Bukuresht, në vigjilje të Ditës së Flamurit.)
                            Disa mendime të autorit për jetën dhe lumturinë
Në vend që të merremi me analizën e tekstit poetik, vlet të theksojmë se për Luigjin një dimër në atdhe është më i ëmbël se njëqind pranvera në dhe të huaj. Luigj Shkodrani qëndis vargje për dashurinë dhe thekson në kuadrin e mendimeve të tij: „Nëse më kupton gabimisht, mësoje që s'kuptove asgjë, sepse dashuria është sikur lufta. Lehtë niset, vështirë përfundon dhe është e pamundur të harrohet.” Për Luigjin, ndoshta është budallallëk të qash për dike, por është e mrekullueshme të mendosh, që lotët mund të thonë ate që fjalët s'e thonë kurrë.
 Dhe më tej: Për autorin, mik i mirë është ai që shikon buzëqeshjen tënde, por megjithatë e ndjen se shpirti yt qan, apo: skllavëria jonë vjen nga fakti se i nënshtrohemi sundimit të gënjeshtrës, se nuk ia çjerrim maskën e nuk protestojmë kundër saj çdo ditë. Për atë, nuk ka më fatkeq se të jesh fals, kur e kupton të vërtetën. Në jetë, thot Luigji, të keqen mos e kërko, por në qoftë se të vjen, duhet ta pranosh ashtu siç të ka ardhur, por  mos lejo që të të ulë për toke, gjë të cilën unë jam duke e bërë.
          Luigj Shkodrani ka ëndërruar që jeta të jetë e lumtur: „Por kur jam zgjuar kam kuptuar se jeta është e vështirë. Kam punuar dhe jam bindur se te vështirësia qëndron lumturia. ”Më sa duket, thekson autori, “po qe se je i pa krahë dhe i vetëm, disa njerëz duan të ta venë këmbën, për të të mbajtuar nën sundim. Nëse pajtohesh me ta, mirë do të shkojë, por nëse nuk pajtohesh dhe kërkon të qëndrosh në këmbët dhe fuqitë e tua, atëherë të luftojnë me çdo mënyrë. Unë vetë kam qenë i vetmuar, por gjithmonë kam dëshiruar të qëndroj në këmbët e mia. Pse? Ngase jeta ma dha lotin dhe ma mori buzëqeshjen, ma dha vuajtjen dhe ma mori shpresën, ma mori gëzimin dhe ma fali hidhërimin, ma mori dashurinë dhe ma fali tradhëtinë, ma mori dijeninë dhe ma fali varfërinë, m’i mori të gjitha që kisha më parë dhe ma fali dhimbjen që s’e dëshiroja.  Jeta është porsi një lule që lulëzon dhe dalngadalë fillon të vyshket. Ajo është si një det që e shndrrit errësirën, por ajo është njëherit një det i mbushur me lotë që të zhyt në mendime e të tret në botë. Kjo është jeta ime. Vendos unë, gaboj unë, paguaj unë! Lermëni te jetoj!
Ja edhe disa mendime të rëndësishme të poetit mbi jetën dhe rëndësinë e saj
Jeta, pa llogaritur sa vite ka dikush në kurriz, të mëson shumë gjëra. Të mëson se si mund të gabosh dhe se si të mos i përsërisish këto gabime. Mua, jeta më ka mësuar se sa e shkurtër është që ajo të shpenzohet me inate, urrejtje, pengje apo "vajtime", dhe sa e vlefshme është kur zëvendësohet me dashuri, mirësi e dhembshuri. Më ka mësuar se sa e bukur mund të behet, nëse ato që përmenda, ti arrin t’i bësh pjesë tënden dhe t’i ndash me të tjerët gjithashtu. Jeta më ka mësuar se sa mund të të vras një fjalë e thënë pamenduar, apo një veprim i pamatur, dhe sa e vështirë mund të jetë për ta riparuar.
 Më ka mësuar që të jem përgjegjës për veprimet e mia, të kërkoj falje për gabimet e mia dhe të fal gabimet e të tjerëve. Më ka mësuar të injoroj të keqin, por jo edhe të keqen. Jeta më ka mësuar vështirësitë dhe hallet e shumta që të bien në kurriz, dhe m’i ka mësuar rrugët se si mund të përballohen. Dhe mbi të gjitha, ajo më ka mesuar se vjen një ditë, kur ajo që ka rëndësi, nuk është se çfarë bën dhe çfarë mendon, por se çfarë thua apo vepron. Vijmë në këtë botë përkohësisht, dhe vjen një ditë dita kur ikim. Ajo që me të vërtetë ka rëndësi, është se çfarë lëmë pas. (L. Shkodrani)

Kush është Luigj Shkodrani


Luigj Shkodrani u lind në qytetin e Shkodrës. Pasi përfundimit të studimeve ka kryer një kurs për gazetari.  Ka shkruar në shtypin e ditës në Shqipëri por është marrë edhe me punë të ndryshme kulturore.  Ka qenë një aktivist  i zellshëm i punës me rininë dhe drejtues i saj për 10 vjet me radhë, duke qenë i zgjedhur në forumet drejtuese të rinisë së rrethit të Shkodrës. Pas ardhjes së demokracisë është marrë me një bisnes privat, ndërsa në prag të vitit 2000, si shumë shqiptarë të tjerë, ai është vendosur në Danimarkë, ku ka kontribuar në aktivitet e zhvilluara nga komuniteti shqiptar në këtë vend. Luigj Shkodrani ishte njëri ndër inisiatorët e daljes së revistës "Aktuale" në Danimarkë, ku ishte dhe kryeredaktor i saj.
Për asnjë çast ai nuk u është ndarë shkrimeve të ndryshme, duke qenë bashkëpunëtor i palodhshëm i disa mediave të shtypit, në Shqiperi dhe në diasporë. Nëpërmjet faqes se tij në internet Shqip.dk, ka krijuar ura lidhjeje e bashkëpunimi ndërmjet shqiptarëve në krejt botën. Njëkohësisht ka kultivuar edhe poezinë për femijë. Poezitë e tij janë recituar nga  fëmijët në një radio shqipe në Danimarkë. Luigji është sekretar i shoqatës Alba Dansk, ku jep kontributin e tij të vazhdueshëm në favor të bashkatdhetarëve tanë që jetojnë në këtë pjesë të Skandinavisë(Baki Ymeri)

FREDERIK RREPJA i dënuar në dy burgje, i lirë në lirikë!

Poeti Petraq KOTE

Të shkruarit është jetë qeni, por e vetmja jetë që vlen të jetohet.
Gustave Flaubert


Dikur Rreshpja kishte evoluar mbi këtë urtësi të hidhur të bërësit të Madame Bovary (1857) : Unë nuk shkruaj, përshkruaj… më sakt poetoj.


Frederik RRESHPJA ishte i dënuar të jetonte në dy burgje njëherëshi. Në burgun e madh Shqipëri dhe në më të tmerrëshmin e vogël, atë të Spaçit a kush e di se me ç’emër tjetër! Ky i vogli e kishte bërë dhe s’e kishte bërë të “ egër “ Frederikun, por burgu i madh, supertmerri Shqipëria ( e rrethuar me tela me gjëmba për rreth trurit të sajë e këta tela me gjëmba, me rrymë elektrike. Të mos hynin e të mos dilnin mend ) e kishte daltuar të “ hidhur “, “ vetmitar “… “ fatthënës “ si Dodana e Tomorrit.

Ai kurrë nuk u zemërua me pasojën, urreu shkakun, shkaktarët dhe nuk e shau kurrë Atmëmëdheun siç e shau Fishta, Konica etj.. Ai e dinte…asnjëherë ndonjë poet nuk u bë më i madh se Atdheu i tij!... dinte thënien e Sokratit " Poetët janë vetëm interpretë të Zotit ". Këto pasqyrime e kozmogoni haluçinante në shoqërim, ndikuan imazhinisht mbi ‘të, mbi jetën që natyra i kishte rezervuar para e pas burgjeve, duke e transformuar edhe më madhërisht drejt gjeniut të lirikës e larguar përfundimisht nga letërsia e zakonshme ( oridinere ). Por më e sert ndaj tij u tregua harresa, u tregua mospërfillja shoqërore. Gjat këtij “ apokalipsi “ dhimbje - mishërimi, shpirti i tij shkroi në faqet e veta në katër opuse perlat e lirikës së vërtetë moderne bashkëkohore shqiptare. Nuk ka muzikë më të bukur poetike se ajo e krijuar nga Rreshpja. Një vers mban brenda vetes një koncert të tërë.17 vjetët e burgut ose 17 vdekjet + 1, Rreshpja i mbylli në varrin e madh, vete, e bashkë me ‘to edhe hakmarrjen ndaj burgfutësve.

Është varr shumëfish ai i Rreshpjes në “ Rrëmaj “ ku shkruhet fatkeqësisht vetëm një emër… Frederik RreshpjaRreshpja radhitet i pari në letërsinë artistike Shkodrane, që dikur kishte emrin Letësia Shqiptare.
Herë, herë kjo letërsi gjen veten dhe riemërohet përsëri Letërsi Shqiptare. Ka ca poetë si Primo Shllaku atje që po ndërtojnë një Rozafë të Re poetike, pa baladën e ç’besës.
Frederik Rreshpja është poeti më i formësuar etikisht, estetikisht...
Shumica e poetëve perpiqen të frymëzojnë atë që ndjejnë, por shpesh nga thellësia e shpirtit gjithçka del e transformuar, një pjesë nga leksiku i pa përputhur me ndjenjën dhe një pjesë nga shndërrimet e pavetëdijshme.
Lirika realizohet e plot ose siç i themi mistifikohet, gjithëshprehet kur, frymëzimi, ndjenja, leksiku, ligjërimi, ecin në të njëjtë kohë, në të njëjtën sens, në të njëjtën hapësirë shperthimesh.


Poezia e tij ka formën dhe përmbajtjen më të lartë etike, estetike e për arsye komunikimi shoqërore realizohet në stadin sipëror dhe ripërtëritës me një pastërti stereo, të paktën deri tani. Filozofia
e zhvillimit brenda një poezie rreshpjane, ka tjetër orë, tjetër jetë, tjetër vdekje. Ka dukuri të tjera natyra e saj, ka të tjera përmasime e ripërmasime.Edhe zhargonet e gjuhës shqipe në poezinë e Rreshpjes tingëllojnë ndryshe. Nuk shqetsojnë, nuk shkaktojnë dhimbje, zbrazëti, përçmime. Çdo poezi e këtij poeti ka një antologji të tërë figurash, filozofish, përmbajtesh, misteresh… ndaj dhe mund të quhet poezi abys.Shfaqja e Rreshpjes si poet përputhet me ardhjen në letërsinë e kuqe shqipe të një talenti të fuqishëm, ndoshta më të fuqishmit të shekullit të xx-të ( Rreshpja ka ende poezi të pa njohura).

Kjo gjasë shënonte njëkohësisht triumfin e parë drejt çkyçjes ( që s’ndodhi ) dhe modernizimit të poezísë shqipe soc - realiste. Poezia e Rreshpjes “ u derdh “ natyrshëm përkëtej shekulli të XXI dhe me qetësi olimpike kulmoi poezinë e sotme lirike bashkohore shqiptare ( Rreshpja vdiq më 17 shkurt 2006 ) duke e rilartësuar atë dhe njohur nëpër botë si art letrartronditës... sot në letërsine shqiptare ( pas '90 ), poetë të njëjtit klan ngatërrojnë fytyrat poetike me njëri tjetrin… Kjo kishte ndodhur më parë me Migjenin ( 1966 ), kur u përkthye në Paris…Ishte Rreshpja ai që ngriti shtëpinë e parë të UNIT të poezisë lirike, duke e nxjerrë atë nga bujtinat e ndyra kolektive dhe akomoduar aty, veçmas. Edhe Lasgushi të njëjtën gjë kishte bërë matan vitit 1944.


… është një zog që vajton dit’e natë
Fshehur tek shtëpia e gjetheve.
Si na erdhi kjo stinë me emrin harrim!
Si na erdhi kjo stinë me emrin dimër!... habit, për të mos e besuar gjëmën Rreshpja, tek “ Është një zog “.


Por ja, që ka ndodhur përfundimisht, gjëma e ardhjes së dimrit të shpirtit, ndër bashkëkombas.
Ndonjëherë Rreshpja më kujton Trifon Xhagjikën.
Formacioni stilistik i Rreshpjes
Duhet ta theksoj që në fillim të mendimit tim se
Formacioni stilistik i Rreshpjes është gjigant, ambig dhe tejet monolit.Ai është tjetër formacion stilistik… Si kostum ende pa prerë për të tjerë.Reshpja i takon të së shkuarës soc - realiste si materie fizike dhe të tashmes – së ardhme si formacion stilistik e më gjërë.
Ky kontrapunkt e radhiti atë pa hezitim në rreshtat e parë të lirikës bashkohore estetike, ballkanike duke i dhënë jetë edhe një herë ( fat! ) lirikës soc - realiste.
Lirikë pas lirike stili i tij demon na përqas e na lidh në komunikim brilant fal një kodi mbretëror gjithëshprehës siç është e tëra gjuha shqipe.


Zemra ime
Në asnjë dorë të botës nuk më zë gjumi
Isha mësuar me kokën në duart e tua.
E ke ditur që kam diçka nga deti;
Breg më breg dhe gjumi nuk më zë.

Dua të shtrihem dhe të vdes,
Por ti vjen dhe nga balta më ngre.
… i tregon zemrës së vetë më në fund trishtimin Rreshpja. Mos është vall nëna e Rreshpjes zemra e Rreshpjes?

… ç’është kjo rrjetë që hedh koha mbi nënën time?
…
Dhe duart që më mbanin mua, tani janë rënduar
Por s’ka gjë. Nga shpirti i saj
Zgjaten duar të tjera që më mbajnë pezull.

( Nëna )
Lirika e Rreshpjes
Është e çuditëshme! E gjithë lirika e tij poetike është e mbushur me dashuri, dhe pse me situata absurdi, me lirizëm tragjik, ku detajet peizazhore, piktoreske të çmendura e të dhimbëshme e nostalgjike ( Nëna ) gëlojnë gjurmë pas gjurme në tokën e premtuar , ku ai lindi, shkeli e udhëtoi i helmuar.
Rreshpja përzgjedh nga kujtesa e tij skena pikante nga teatri absurd i jetës së vetë. Kujtime të ndyra i ringjallen atij gjatë gjithë odsisesë së uritur e të rreckosur deri në legjendë. Asnjëherë poetika e tij e hijëshme nuk u bashkua dhe të flinte me historinë dhe burrat e Shqipërisë që “ asnjëherë nuk qenë gjallë “. Ajo ndalonte për pak, derdhte një vështrim dhe një lot mbi të e ikte. Personazhi poetik i kësaj skene lymore është vet, ai. Të tjerë, nuk ka…


„…Gjithë ç’kam pasur e kam humbur. Nuk ankohem nga fati im…Nëse rri me njerëz, këtë e bëj vetëm për edukatë…Kohën e kaloj në dhomën time ( … në universin tim ), i vetmuar…“. Do të deklaronte dikur.
Poezia e tij lirike i kishte besuar vetëm natyrës shqiptare. Ai, i kishte të pakët shokët, miqtë. Për të mos thënë fare! Të tillë ka edhe lirikën, pa shoqe e mikesha…
… ngjitet malli nëpër rrënjë dhe bëhet lule.
O druri i qershisë që të mbolli nëna ime,
Unë jam vëllai yt!


( Dhembje )
Liria e lirikës së Rreshpjes
Rreshpja nuk e njihte robërinë, edhe në burg. Madje për ‘të ka edhe anekdoda. Kur i deklaruan arrestimin dhe po i vinin prangat, ai u tha me qetësi arrestonjësve: Mos u nxitoni së shtërnguari! Kohë, ju keni pambarim se keni edhe kohën që ma morët mua, tashmë, ndërsa liria e prangave është deri te kocka ime. Ndaj lirika e tij, lindi e lirë.
… Në fushë ecin ciganët dhe mbi supe
Daullet u varen si kufoma
Ku shpirtërat e shkretëtirës
S’kanë për tu zgjuar kurrë.
Nga çerdhja e shiut fluturoi
Kënga e reve tërë gjëmë…
( Lermë të vij me ty )
Uniteti me kohën


Qysh herët në rini, ai, Rreshpja e kishte kuptuar se shqiptarët jetonin vetëm një stinë në jetë, atë të dimrit. Por edhe dimrin shteti jua merrte sa herë donte.
Ndaj Rreshpja nuk ishte në unitet me kohën Shqiptare, me motin që jetonte. Ai kishte dekada që e kishte lënë jetësisht dhe poetikisht, atë. Vetëm me vendin ( Shqipërinë ) ku zhvillohej lirika e tij, kishte unitet Rreshpja.
Është diskursi deskriptiv ai që e lidh dhe njëheri e shkëput lirikun Rreshpja nga prania vizive e kohës, jetës dhe të sotmes. Për lidhjen e poezisë tij me të shkuarën nuk bëhet demarsh, fare. Tek tuk në kohë ai takonte reminishencat e De Radës, Lasgushit, Mjedës, Ali Asllanit, Serembes dhe i respektonte. Tek asnjë poet tjetër ai s’ndalte.


… Rreshpja ishte tejet i lëmuar për këtë natyrë të këtij shekulli, për këtë njerëzi, po kështu edhe peizazhi me lirë i tij. Ai nuk rimerrte motive, melodi prej rrethanave, verse, ato ishin brenda, në pararreshpje. Vetëm i nxirrte prej andej në mënyrë mjeshtërore .
… pashë fëmijët në rrugë. Të qeshur,
Të bukur dhe delikatë si vazot e çmuara,
Ku nënat fshehin ëndrrat e tyre.
Më panë dhe u trishtuan. E kuptuan,
Që unë nuk kam qenë kurrë fëmijë…
( Ushtari i vjetër )
Rreshpja la katër vepra ose katër hapsira të pa ana, mbushur me kuaj të pa mësuar ( të egër ).


Çdo kush mund të shkoj në ato fusha, të zërë e të zbutë kuaj.
“ Rapsodi shqiptare “ - 1967
“ Erdhi koha të vdes pësëri “ - 1994
“ Lirika të zgjedhura “ - 1996
“ Në vetmi “ - 2004

Dikush para meje shkroi një ese për Rreshpjen. “ Në muzgun e një poeti lirik! “
Bukur!

Dhe si përfundim: Rreshpja ishte vetëm një përmbledhje e asaj që s’mendoj dhe vetëm një bocet i asaj që s’jetoi.
Është gjëja më e keqe kur të bukurat shoqërore të shpirtit tënd i mban vetëm për vete. Pjesa më e madhe e së tones, u përket të tjerëve. Rreshpja jo vetëm të bukurën e brendëshme jua dha të tjerëve por edhe jetën… pa u komplikuar.

gazeta VLORA https://sites.google.com/site/gazetavlora/calendar

Alfred Peza: Pse ika nga "Ora News"

Nga: Skender Minxhozi

EKSKLUZIVE/Alfred Peza, njëri ndër gazetarët më të njohur televizivë, nuk është më drejtues i televizionit “Ora News” që prej 15 dhjetorit.

Një njoftim që shkaktoi jo pak habi në qarqet mediatike dhe opinionin publik, bënte të ditur se zoti Peza largohej pa ndonjë motivacion të qartë nga detyra që mbante prej katër vjetësh, kohë gjatë të cilës “Ora News” u afishua si njëri ndër ekranet konkuruese në tregun e medias elektronike. Zoti Peza ka vendosur të flasë. Në këtë intervistë ekskluzive më revistën MAPO, ai shpjegon arsyet që sollën largimin e tij të papritur nga televizioni që drejtonte, pa harruar të hedhë dritë edhe mbi planet për të ardhmen


Zoti Peza, që nga 15 dhjetori 2010, ju nuk jeni më Drejtori i Përgjithshëm i RTV “Ora News”. Cilat kanë qenë arsyet e këtij largimi surprizë?


Kisha vendosur që të mos flisja kurrë për largimin tim nga një vend pune. Kështu kam vepruar edhe me 3-4 largimet e tjera, në karrierën 16 vjeçare në media. Këtë moment e kam konsideruar gjithmonë, një çështje personale mes meje dhe punëdhënësve. Ikja këtë radhë, përkoi me 4 vjetorin e fillimit të marrëdhënies sime zyrtare me “Ora News”. Ndërsa lajmi i fillimit atë ditë të lëvizjes së lirë pa viza të qytetarëve shqiptarë në hapësirën Schengen, besoja se do më ndihmonte të “përvidhesha” edhe këtë radhë, pa rënë në sy të gjindjes. Unë punoj me durimin dhe përkushtimin e një kinezi që ka ndërtuar Murin e Madh, por vendimet i marr si operacionet cezariane. Çdo projekti i përkushtohem sikur do punoj aty 100 vjet. Dhe çdo natë, kur mbyll zyrën, e konsideroj si ditën e fundit. “I zgjuar është ai që kupton momentin se kur duhet të largohet”,- ka thënë Çurçilli. Nuk e di nëse jam i tillë, por di me siguri që edhe këtë radhë jam larguar, në sekondën e duhur. Ndaj, natën e 15 dhjetorit, tek ngrohesha pranë oxhakut në shtëpi, ndihesha i qetë. Sapo kisha lënë pas, projektin më të mirë të jetës time profesionale. Dhe kjo më bëntë të mendoja se kishte ardhur momenti që t’i gëzohesha si kurrë më parë, dy javëve të fundit të vitit, si një “Dhuratë Krishtlindjesh”. Qëndrova në shtëpinë time të dashur, pranë familjes që më mbështet aq shumë, e së cilës i jam borxhli për gjithçka kam arritur. Por, të arratisesh sot duke qëndruar në mes të Tiranës, nuk qenka e lehtë. Vetëm kur je larguar nga drejtimi i një media që ndodhej në kulmin e saj dhe kur sapo je vlerësuar me çmimin e drejtuesit të emisionit më të mirë të debatit politik në Shqipëri, e kupton forcën dhe magjinë e vërtetë të ekranit televiziv. Por, edhe përgjegjësinë publike. Në një qytet si Tirana, “ku të gjithë i njohin të gjithë”, lajmi i dorëheqjes sime në mënyrë të parevokueshme nga RTV “Ora News”, kishte marrë dhenë. Deri në 02.00 pas mesnatës, vërshuan qindra mesazhe e telefonata të miqve dhe dashamirësve. Të nesërmen, kundër vullnetit tim, disa gazeta e kishin botuar lajmin. Kjo e shtoi akoma edhe më shumë kuriozitetin. Ndaj u dyndën edhe më shumë mesazhe habie, kërshërie, solidariteti, zhbirilimi, të sinqerta, hipokrite, por gjithësesi shumë njerëzore. Të cilat nisnin nga Presidenti i Republikës, deri tek shikues të shumtë e të panjohur më parë prej meje, brenda e jashtë Shqipërisë. Përgjigja ime për të gjithë ata që duan të dinë nga unë, pse-në e vendimit tim, është: Pakti 40 mujor që funksiononte më së miri mes meje dhe pronarit të Televizionit, “u gris” në mënyrë të papritur. E në atë çast, m’u ofrua një “marrëveshje e re”, me kushte të panegociuara dhe të panegociueshme. Në këto rrethana, kur kisha vetëm dy alternativa, i urova suksese atij dhe televizionit që kishim ngritur me aq shumë mund e sakrifica të përbashkëta dhe zgjodha të largohesha. Pa pendim dhe pa kthim pas. As nga ana ime, e as nga ana e pronarit të televizionit. Televizioni që ju drejtonit, ka fituar peshë në tregun e medias elektronike. A është e saktë të supozohet se edhe suksesi sjell në disa raste, të njëjtin rezultat me dështimin? Nëse po kërkoni një kazus, për dikë që bëhet viktimë e suksesit të tij në këtë vend, ky është rasti. Jeta është një ngjitje. Sa më lart të arrish, aq më shumë erëra të rrahin. Ose siç thotë Nënë Tereza, “sa më lart të ngjitesh, aq më shumë miq të rremë dhe armiq të egër fiton. Megjithatë ngjitu”. Dhe unë jam një “alpinist” që nuk i jam trembur kurrë lartësive që kam patur përpara. I jam ngjitur me durim dhe i kam pushtuar me pasion. Për të zbritur sërisht dhe për t’ju ngjitur pas kësaj, një tjetër maje, edhe më të lartë. Ndaj, e adhuroj si shumë të tjerë poemën “Në mundsh…” të Kiplingut. Sidomos vargjet: “Në mundsh fitoret që ke korrur t’i flijosh/ Si në kumar, në një të vetmen lojë/ Të rrezikosh, të humbasësh e prapë t’ia fillosh/ Dhe humbjen kurrë të mos e zësh me gojë…” Megjithatë, nuk dua të bëj romantikun e vonuar dhe as idealistin jashtëmode për këto kohë aspak idealiste. Por e vërteta, edhe ajo që është strukur në vendin më të fshehtë, shpejt ose vonë e gjen rrugën për të dalë në dritë. Aq më tepër në një vend, që nuk ka ditur t’i ruajë kurrë sekretet tij. Pas tri javësh, e kam shumë të qartë tashmë, gjithçka ka ndodhur. Pavarësisht skenarit, aktorëve dhe regjisorit, të gjithë e kemi parë disa herë fundin e këtij filmi në këto 20 vjet. I njoh më mirë miqtë, por sidomos ata që për shkak të konkurencës në media, “më goditën poshtë brezit”. Ndaj, siç thotë Roosevelt, pas kësaj që ndodhi, “u kërkoj të më gjykoni, sipas armiqve që kam bërë”. Por, më duhet të jem shumë i qartë në këtë pikë. Pronari i RTV “Ora News”, z. Ylli Ndroqi, për mua personalisht, ka qenë dhe mbetet botuesi më i mirë me të cilin kam bashkëpunuar deri tani. Deri në momentin që pakti ynë funksionoi, ai investoi pa u kursyer, si askush tjetër më parë, ambicien time profesionale për të ndërtuar një media elektronike nga zero. Si këmbim, përtej modestisë, unë “i dhurova” atij dhe opinionit publik, brenda pak më shumë se 3 vjetësh, ekranin më të madh informativ dhe një nga 2-3 televizionet më të ndjekurat në Shqipëri. Për këtë, i jam mirënjohës përjetë. Përkundër të gjitha thashethemeve e parashikimeve dashakeqe, ai ia arriti që të realizonim me sukses, projektin më të bukur të jetës së tij. Kujtimet e miqësisë sonë të ngushtë e familjare, mbeten gjithashtu të pacënuara, pavarësisht vendimit tim për t’u larguar pa kthim.

Atëherë, për cilin e keni fjalën në media, që ju goditi “poshtë brezit”?
Ajo që të lë shije të hidhur në gjithë këtë histori, lidhet me atë pjesë të shoqërisë shqiptare që na rrethon. E cila tani në dekadën e dytë të shekullit të XXI, nuk ka ndryshuar asfare, nga ajo e dy dekadave të fundit të shekullit XIX. Historia e punës së jashtëzakonshëm të stafit më të mirë në Shqipëri, i cili ndërtoi “Ora News”, ngjan si dy pika uji me historinë e 130 viteve më parë të Syrja beut, babait të Eqerem bej Vlorës. Në vitin 1888, ai solli nga Italia, 22 familje arbëreshe për ndërtimin në tokat e tij, të një ferme model, me mjetet e agroteknikës më moderne të kohës. Të ardhurit s’qëndruan gjatë. Autoritetet turke në Janinë e Stamboll, sipas kujtimeve të Eqerem bej Vlorës “të alarmuara nga kallëzimtarë dhe shpifës anonimë prej radhëve të “inteligjencës”, nga mendjemëdhenj dashakeqë dhe ziliqarë, u përpoqën që, me marifete nga më të hollat, t’ua nxinin jetën dhe t’ua vështirësonin punën, qoftë Syrja beut, qoftë bujqëve nga Italia”. Të cilët u detyruan të largohen pas 3 vjetësh. Por, beu s’dorëzohej kollaj. Më 1891, lidhet me një aristokrat hungarez e i jep me qira 7 000 ha tokë. Në Frakull mbërritën makina moderne bujqësore, bagëti dhe familje nga Hungaria. Dy vjet më vonë, çifligu mori pamjen e një ekonomie europiane. Përsëri dolën në skenë ziliqarët, intrigantët dhe shpifësit që, si gjithnjë, gjuajnë me gurë, pemën që ka kokrra. Sipas Eqerem bej Vlorës “një herë këta gurë të hedhur, sollën pasoja serioze. Shpifësit lajmëruan në Stamboll se Syrja beu, i armatosur nga Monarkia Austro-Hungareze, po përgatitet të shpallë pavarësinë e Shqipërisë dhe veten, Mbret. Armët dhe topat janë fshehur në Skelë, thoshte kallëzimi dhe doganierët bëjnë pjesë në komplot”. Stambolli u alarmua dhe urdhëroi menjëherë gjeneral Ahmet Hifzi pashën në Janinë, që të ngrinte me urgjencë një komision hetimor. U bë kontrolli në Skelë. Dhe ç’farë u gjet atje ku thuhej se ishin fshehur armët e “komplotit të madh”? Kazma, lopata, zorrë uji, shirëse dore e vegla të tjera bujqësore. “Turpi i kallëzimtarëve,- kujton Eqerem bej Vlora,- i veliut të Janinës që i pati mbështetur, si dhe autoriteteve qeveritare që lejuan të tërhiqen për hunde nga intrigantët e përjetshëm, ishte i plotë. Por, askush nuk donte ta pranonte se kishte gabuar. Askush nuk u dënua apo qortua. Njëkohësisht, askush nuk donte që ta ndalonte më, rrotën që ishte vënë në lëvizje. Ndërkaq Kontit hungarez iu mërzit jeta dhe më 1894 u kthye në Budapest. Dhe pas kësaj, krejt projekti u la kështu pas dore”. Kaq.

Largimi juaj, ngre edhe njëherë çështjen e raporteve, media- pronësipushtet politik. Si e shihni këtë raport, edhe në këndvështrimin e këtyre orëve? Sa më shumë i largohemi 1990, aq më shumë media dhe aktorë të rinj futen në treg. Dhe në vend të vendosjes së rregullave gjithnjë e më të qarta e të barabarta për të gjithë në këtë fushë, aq më shumë duket se po sundojnë ligjet e xhunglës. Shqipëria është një vend gjithnjë e më i hapur, por një shoqëri e mbyllur. Për fat të keq, në media, nuk punohet me rregullat e ekonomisë së tregut, që kanë në themel meritokracinë dhe kërkesëofertën. Për ta kuptuar më mirë ndryshimin mes kapitalizmit shqiptar në këtë fushë dhe atij perendimor, po marr një shembull nga futbolli. Kur “Real Madrid” kuptoi se i duhej një futbollist me tiparet e Cristiano Ronaldos, në kohën kur ai luante te “Manchester United”, i afroi, një thes me para. Në këmbim, llogariste të merte më shumë se aq. Dhe ashtu ndodhi. Ndërsa “Real Madrid” me pronar shqiptar, do vepronte ndryshe. Do i fuste Ronaldos një mbrojtës për ti thyer këmbët, që mundësisht të mos luante më futboll. Përsa i përket televizioneve, nevojat janë pambarimisht të shumta, por ato më emergjentet dhe më kryesoret do ti përmblidhja në: 1.- Vendosjen sa më të shpejtë të matësave të audiencave. Kjo do ti jepte fund monopoleve të “emëruara” edhe me ndihmën indirekte të politikës. 2.- Ribërja nga e para dhe shndërrimit në mënyrë urgjente të RTSH, nga pronë e qeverive të radhës, në pronë publike. 3. Zbatimi në mënyrë të barabartë për të gjithë, të ligjit për mediat audiovizuale. Pa këto, e të tjera, asnjëherë s’do të ketë balanca dhe rregull në “Mbretërinë e kaosit”.

A duhet të ketë më shumë reagim në lidhje me kontratat e punës dhe respektimin e të drejtave të gazetarëve? Pse nuk rregullohet kjo marrëdhënie pas kaq vitesh media të lirë?
Media shqiptare ka fituar dhe ka humbur shumë gjëra në këto 20 vitet e fundit. Më të madhen, do të konsideroja humbjen e shpirtit të solidaritetit dhe të mbështetjes reciproke që kemi patur mes kolegësh. Solidaritet që na bashkonte të gjithëve, si asnjë grupim tjetër profesional. “Ethet e arit” e vranë solidaritetin tonë. Kjo është fitorja më e madhe e politikës ndaj gazetarëve në Shqipëri. Ne s’kemi përvojë sindikale, por edhe në vendet më të zhvilluara, ato po zhbëhen. Veprimtaria e shoqatave të gazetarëve, ështe zbehur në raport me 10 vitet e para të postkomunzmit. Ato duhen riorganizuar nga e para mundësisht. Por, nuk besoj se do e luajnë rolin e avokatit të të drejtave të gazetarëve në raport me pronarët apo pushtetarët, për aq kohë, sa në këtë treg, nuk do ketë rregulla të qarta loje. Nga ana tjetër, nuk besoj se këto rregulla do fillojnë të zbatohen, për aq kohë sa vetë komuniteti i gazetarëve, nuk do bëjë presionin e duhur pozitiv, mbi aktorët dhe faktorët që i kanë më së shumti në dorë ato. Ndaj, përqasja duhet të jetë e dyanshme.

Duket sikur ka ardhur epoka e gazetarëve të rreshtuar. Ekzagjerim, apo një realitet?
Ka një tendencë, për ta polarizuar dhe rreshtuar të gjithë shoqërinë shqiptare. Për ta ndarë atë si me thikë: Në të majtë, ose të djathtë. Rrugë të mesme, nuk ka. Kjo të kujton tregimet për Mehmet Shehun në fund të Luftës II Botërore, kur i rrethuar nga gjermanët siç thonë, mblodhi trupat e tij partizane, para përpjekjes për të çarë rrethimin, duke i kërkuar të deklarohen: “O me ne, o me armikun. Rrugë të mesme, nuk ka”. Jashtë përpjekjeve për ta bërë këtë rreshtim kudo, nuk mbeten as mediat dhe gazetarët. Përkundrazi, ne jemi nën dritat e prozhektorëve, më shumë se kushdo tjetër. E kam ndjerë mbi lëkurën time këtë lojë, ndërsa u përpoqa me mish e me shpirt, kundra rrymës shpeshherë, që të drejtoja një televizion si “Ora News” të hapur, të balancuar e gjithëpërfshirës. Kemi marrë përgëzimet e shikuesve, kolegëve, madje publikisht edhe nga gjithë liderët kryesorë politikë të vendit, pa përjashtim. Por, megjithatë, jo rrallëherë disa militantë “të majtë” më kanë konsideruar “të djathtë” dhe disa “të djathtë”, “të majtë”. Pa e ditur as ata vetë, se në këtë mënyrë po më bënin, komplimentin më të bukur si gazetar profesionist. Pasi përkundër koncepteve të tyre militante, për “të majtën” apo “të djathtën” në Shqipëri, unë jam një “ateist politik”.

Në sfond ndodhet një vit politik i vështirë. Procesi i hetimit të zgjedhjeve të shkuara po bllokon zgjedhjet e ardhshme. Klima në Kuvend është e acaruar, ndërkohë që pritet konsensus për ligjet me shumicë të kualifikuar. Si e shihni prognozën e muajve në vijim?
Zgjedhjet lokale të 8 majit 2011, mendoj se do të jenë prova më e madhe dhe më e vështirë për pjekurinë e klasës sonë politike, pas anëtarësimit të vendit në NATO. Kjo “provë zjarri”, kalon përmes rrugës së zgjidhjes së krizës politike, për zgjedhjet e 28 qershorit 2009. Nëse lexojmë vetëm atë që na shfaqet, sigurisht që prognoza e këtij viti është e zymtë. Madje e errët. Por, besoj se në javët në vazhdim, të dhënat tregojnë se palët, me hir ose me pahir, qoftë edhe nën presion e Brukselit e Uashingtonit, janë të dënuara të arrijnë një kompromis. Që do mundësojë si rëndom në këto 20 vjet, në prag të zgjedhjeve të reja, çlirimin e vendit nga pengesat politike. Kjo do çojë, në realizimin e një procesi elektoral, të pranueshëm për një vend anëtar të NATO dhe aspirant për të marrë këtë vit, pas liberalizimit të vizave, edhe statusin e vendit kandidat për në BE.

A ishte normale që kriza e zgjedhjeve të 28 qershorit të shtrihej në vitin e tretë kalendarik, 2011? Pse nuk kemi ende një komision hetimor për këto zgjedhje?
Sigurisht që nuk është normale, që një krizë apo ngërç politik, për shkak të
pretendimeve të opozitës për parregullsi në zgjedhjet e kaluara, të zgjatej kaq shumë, deri në mesin e mandatit qeverisës që prodhoi ai proces. Më shumë se opozitën, mosngritja e komisionit hetimor, dëmton vetë mazhorancën dhe vendin. Megjithatë, jam i prirur të besoj, se zgjidhja do gjendet. Ndoshta atëherë, kur rezultatet e hetimit që do dalin nga ky komision, “nuk do t’i hyjnë më në punë” as opozitës dhe nuk do ta dëmtojnë nga pikëpamja elektorale mazhorancën. Për fat të keq, kam frikë, se ato nuk do ndihmojnë as në rritjen cilësisht ndryshe, të standartit për zgjedhjet e radhës. Në mungesë të emrave konkretë, cila forcë politike e fiton sipas jush Bashkinë e Tiranës? Si shumë të tjerë, besoj se gara për kreun e Bashkisë së Tiranës në zgjedhjet e 8 majit të këtij viti, do të vendosë përballë Edi Ramën e Lulzim Bashën. Rama do synojë një mandat të katërt, për ta lënë atë në çdo moment që do i kërkohet të udhëheqë socialistët në një betejë të re zgjedhore për Parlamentin e ardhshëm. Ndërsa Basha, është padyshim, figura më e mirë në të gjitha pikëpamjet që PD ka sot për t’ia vënë përballë, liderit të opozitës, në këtë garë. Ndaj, besoj se përballja do jetë më e nxehtë, më e fortë dhe më mediatike se kurrë. Për të dyja palët, duket të jetë një “luftë për jetë a vdekje”. Uroj vetëm që vota të mos preket. Sa për të tjerat, zgjedhësit e Tiranës, e kanë treguar këto 20 vjet, se kanë ditur të votojnë gjithmonë njeriun e duhur, në momentin e duhur.

Përballja Berisha- Rama po na kujton gradualisht dyshen klasike Berisha- Nano. Jeni dakord me analogjinë, apo ka shumë ndryshim mes tyre?
Sistemi elektoral, kultura politike dhe historia e dy partive që udhëheqin Berisha dhe Rama, e bëjnë pothuajse të pashmangshme me sa duket në Shqipëri, një përballje të llojit tjetër, ndryshe nga ajo që pamë edhe 15 vitet e para të pluralizmit, mes Berishës e Nanos. Ndaj, pavarësisht se Nano e Rama janë dy prerje të ndryshme politike, por me prejardhje pothuajse të njëjtë familjare, kulturore dhe intelektuale, përsëritja e historisë së tyre si Kryetarë të PS, përballë Berishës, nuk më habit. Pasi ky i fundit, me karizmën, energjitë e pashtershme, di t’i pozicionojë kundërshtarët politikë qartazi në qoshen e kundërt të ringut dhe prej aty, i fton që të vijojnë duelin politik.

Së fundi, në cilin ekran apo kokë gazete do ta shohim Alfred Pezën gjatë 2011?
Kam gjithë muajin janar në dispozicion të vetes, për ta menduar këtë. Por, një gjë është e sigurtë, pavarësisht se dashuria ime e parë profesionale ka qenë media e shkruar, besoj se e kam mbyllur kapitullin e drejtimit të gazetave apo revistave. E ardhmja e gazetarisë, gjithnjë e më shumë i takon televizioneve dhe në vendet shumë më të zhvilluara se ne, internetit. Ndaj, edhe e ardhmja ime e afërt, i takon ekranit. Mirupafshim, së shpejti.

MAPO