Dy letra nënës para pushkatimit nga serbët

Duke kërkuar disa foto të vjetra të periudhës së viteve 20 mbi internatin (shkolla) "Kosova" të Krumës njihem me dy letra tepër të veçanta, të cilat i kishte shkruar një ish-nxënës i kësaj shkolle me emrin Myrteza Peka. E veçanta qëndronte në faktin se ato ishin shkruar nga autori në burgun serb të Ferizajt në Kosovë vetëm dy orë para se ta pushkatonin. Dy letra, njëra pas tjetrës, për nënën e tij dhe për vëllezërit, për gruan dhe për vajzën e vetme, e cila, për fat të keq, nuk ka jetuar. Po kush ishte Myrteza Shaqir Peka dhe çfarë thonë letrat e të tjera le të flasim shkurtimisht:



Ai kishte lindur në vitin 1910 nga një familje relativisht e madhe e Pekës. Në Krumë, në vitet ‘20, mbaron shkollën e njohur në atë kohë si internati "Kosova", e njësuar me 8-vjeçaren e sotme, ndërsa më pas mbaron, siç tregohet nga dokumente, me rezultate të shkëlqyera shkollën teknike të Harri Fullcit në Tiranë. Dërgohet me bursë shteti në Universitetin e Barit në Itali, ku mbaron po ashtu shkëlqyeshëm degën e Veterinarisë. Pas kthimit, ai punon një farë kohe në Ministrinë e Punëve Botore, ndërsa më vonë emërohet nënprefekt i Ferizajt në Kosovë. Në kapërcyell të Luftës së Dytë Botërore, Peka radhitet në anën e nacionalistëve të mëdhenj shqiptarë, sipas të cilëve, pas çlirimit, Kosova duhej të shkëputej nga Serbia, siç kishin qenë fillimisht edhe formacionet e ushtrisë partizane të Shqipërisë, me mbledhjen e Bujanit etj., e që më pas u hodhën poshtë nën presionin serb. Ky qëndrim do t‘i kushtonte jetën jo vetëm atij, por mijëra djemve shqiptarë.



Komunistët serbë, "të etur për gjak shqiptari", siç tregon një banor i Hasit, i afërt me Pekën, menjëherë pasi rimarrin pushtetin në Kosovë grumbullojnë me dhunë të gjithë intelektualët nacionalistë, mes tyre edhe Myrteza Pekën dhe një gjyq ushtarak vendos t‘i ekzekutojë. Siç tregon vetë viktima Peka në letrat dërguar nënës, pas 30 ditësh që e mbajnë në qeli e nxjerrin për ta pushkatuar bashkë me dhjetë të tjerë, një plojë e vërtetë. Myrtezait i jepet mundësia për të thënë fjalën e fundit, fjalë të cilën siç duket ai ka dëshiruar t‘ia drejtojë nënës së tij, babait, gruas, vajzës e vëllezërve. Ja teksti i shkurtër i letrave. "Letra shkruhet në xham" - shkruhet anash letrës në cepin e sipërm:



E dashtun nanë, të dashtun vllazën, ndodhem në burgun e Ferizajt në orët e fundit të jetës, mbasi dje u dënova me vdekje nga gjyqi ushtarak. (Mos u mërzitni, të gjithë u takofshim në jetën e amshueme). Ju lutem ma bani hallall ju dhe të gjithë ata që qajnë për vdekjen time. Motrave e grave u thoni të bajnë gajret... Kur të merrni letrën nana le të puthë me gojën e vet Verën e dashtun, Dritën, Shaqirin e të tjerët. Servetit i thoni ta mbajë veten si bijë e një familjeje të madhe. Zoti ju dhashtë shëndet e fat të mirë. Ju puth të gjithëve me radhë me anë të ajrit... Mos vajtoni, por vetëm lutuni për mua.



Ferizaj 27.IV.1945, ora 12.45. Myrtezai".



Dy ditë para ai kishte marrë njoftimin për t‘u pushkatuar dhe kishte shkruar edhe këtë letër, pak më të shkurtër, pasi, siç thotë në letër, "nuk më bëjnë duart...". Ja teksti i asaj:



"E dashtun nanë, të dashtun vllazën, e dashuna Servet. Edhe sot mbas 30 ditëve jam tue e pritë dita-ditës vdekjen. Ma bani hallall e më falni për të gjitha. Selam të gjithëve.



25 maj 1945, ora 09.10, Myrta.



Bedri Zaimi më ka dalë si vëlla, ka ardhë e më ka dhanë cigare edhe kos. U përqafova me Zaimin për herën e fundit.



Nuk po më ban dora me shkrue ma gjatë. Myrtezai".



Këto letra i ranë në dorë nënës së tij në Krumë vetëm pak ditë pasi ai ishte pushkatuar. Do të kalonte më shumë se gjysmë shekulli, kur çështja e tij do të dilte në skenë.



Në vitin 1992, vëllai i Myrtezait, Zeqiri, ka udhëtuar në Ferizaj për të mësuar gjithçka për vëllain e pushkatuar, por nuk ka mundur të gjejë shumë gjëra. Ka gjetur vendimin e përkthyer të serbëve për pushkatimin, por nuk ka gjetur varrin e tij. Edhe sot e kësaj dite eshtrat e tij nuk janë gjetur. Prej dy vjetësh ka vdekur edhe Zeqiri, 98 vjeç, vëllai i fundit i Myrtezait dhe tashmë janë nipërit që ngrenë pluhur derisa të gjenden eshtrat e xhaxhait të tyre dhe jo vetëm, por ata i kanë shkruar edhe qeverisë për ta shpallur dëshmor.



Si për ironi të fatit të shqiptarëve, afërsisht në të njëjtën periudhë që Myrtezai të pushkatohej në Ferizaj, shtëpia e Pekës në Krumë digjet nga komunistët, pikërisht për veprimtari atdhetare (antijugosllave), që shkonte kundër bashkëpunimit me pushtuesit e vendit, siç qenë serbët.



Pekët sot kanë çelur edhe një çështje gjyqësore për të njohur dëmin që u ka shkaktuar pushteti i vitit 1945, kur iu dogjën katër shtëpi, iu konfiskuan 10 pendë qe, si dhe qindra krerë bagëti. Pekët tregojnë se nga Ferizaj Myrtezai bënte thirrje për vetëpërmbajtje, sepse shtëpia mund të ngrihej përsëri. Sidoqoftë, Pekët e kanë përcjellë si një amanet në dy-tri brezat e fundit që Myrtezain do kurdo ta gjejnë, t‘ia bëjnë varrimin në Krumë, ku prehen të parët e tij. Mirëpo e gjitha duhet të kalojë përmes kanaleve shtetërore dhe shteti i sotëm demokratik i detyrohet kaq gjë familjes Peka.



Sulejman Dida







Letra e parë





E dashtun nanë, të dashtun vllazën.



Ndodhem në burgun e Ferizajt në orët e fundit të jetës, mbasi dje u dënova me vdekje nga gjyqi ushtarak. (Mos u mërzitni, të gjithë u takofshim në jetën e amshueme). Ju lutem ma bani hallall ju dhe të gjithë ata që qajnë për vdekjen time. Motrave e grave u thoni të bajnë gajret... Kur të merrni letrën nana le të puthë me gojën e vet Verën e dashtun, Dritën, Shaqirin e të tjerët. Servetit i thoni ta mbajë veten si bijë e një familjeje të madhe. Zoti ju dhashtë shëndet e fat të mirë. Ju puth të gjithëve me radhë me anë të ajrit... Mos vajtoni, por vetëm lutuni për mua.



Ferizaj 27.IV.1945, ora 12.45. Myrtezai.





Letra e dytë



E dashtun nanë, të dashtun vllazën, e dashuna Servet. Edhe sot mbas 30 ditëve jam tue e pritë dita-ditës vdekjen. Ma bani hallall e më falni për të gjitha. Selam të gjithëve.



25 maj 1945, ora 09.10, Myrta.



Bedri Zaimi më ka dalë si vëlla, ka ardhë e më ka dhanë cigare edhe kos. U përqafova me Zaimin për herën e fundit.



Nuk po më ban dora me shkrue ma gjatë. Myrtezai.

Historia e mbretëreshës Teutë në romanin e ri të Mira Meksit

Mira Meksi është shkrimtare dhe përkthyese shqiptare. Meksi është nderuar me mjaft çmime prestigjioze shqiptare dhe të huaja, ku vlen per tu përmendur çmimi "Përkthimi më i mirë i vitit 2006 "me romanin "Kujtim Kurvash të Trishta" nga Gabriel Garcia Marques dhënë nga Ministria e Kulturës. Vepra e shkrimtares Mira Meksi, është përkthyer në disa gjuhë të huaja si dhe është botuar nga disa shtëpi të huaja prestigjoze, ku përmendim botimin e Romanit "E Kuqja e Demave", i cili është rishkruar nga vetë autorja në frëngjisht dhe është botuar në Paris, nga shtëpia Botuese "Persee".

Mira Meksi është e martuar me Ilir Meksin dhe i biri i saj është Marin Meksi



Arsimi i mesëm:Gjimnazi “Qemajl Stafa” (Tiranë).

Specializime: Studime te larta per Filologji shqipe dhe frënge (Universiteti i Tiranës);

Punime përkthimi letrar: Kolegji i Përkthyesve Arles, France & Shtëpia e Përkthimeve Tarazona, Spanjë;

Studime: letërsi moderne hispano-amerikane (Universiteti i Zaragosës, Punim letrar mbi Poezinë e sotme Aragonase nën drejtimin e profesoreshës dhe shkrimtares Ana Maria Navales.

Aktiviteti

1984-1990 Përkthyese ( frengj-spanj), Shtëpia Botuese 8 Nëntori”.

1990-1993 Redaktore&Përkthyese letrare. Shtëpia Botuese “N.Frashëri”.

1994-2002 Bashkëthemeluese dhe Drejtore e Fondacionit të parë kulturor privat shqiptar “Velija”.

1995-2000 Anëtare e Bordit Ekzekutiv të "Fondacion SOROS".

1996 dhe vazhdim: Themeluese dhe Drejtore e revistës letrare "Mehr Licht".

1998-2002 Kryetare e Bordit të Drejtorëve të "VEVE Group".

1999-2002 Anëtare e Këshillit Drejtues të Radio Televizionit Publik Shqiptar.

2002-2010 Drejtore e Përgjithshme e "TV ALSAT".

Përkthimet

Ka përkthyer nga gjuha e huaj në shqip autorë si: Dumas, M. Yourcenar, M. Duras, Baudelaire,Lamartine, Rimbaud, Marquez, Borges, Neruda, Paz, Sabato, Allende, Javier Marias, Vargas Llosa, Saramago, Fuentes, Cela, Lorca, Bernardo Atxaga, etj.

Ka përkthyer nga shqipja në frëngjisht dhe në spanjisht: "30 vjet Poezi” të I. Kadare; "Antologjia e Poezisë së Sotme Shqipe" në spanjisht.

Veprat origjinale

Romanet:

 “Frosina e Janinës”;

 “Porfida – Ballo në Versailles”,

 “ E kuqja e demave”, “Mallkimi i Priftëreshave”,

“ Planeti i ngrirë” 

dhe “Fantazma me sy njeriu” (romane për adoleshentë)

Novelë: “Ballo në Versailles”

Përmbledhje me tregime:

 “ Mali i shpirtrave”;

 “Buzë të panjohura gruaje”;

 Zonja plakë e Parisit”

Antologjia e Poezisë së sotme Aragonase

Eseistikë:

 “Guri Filozofal”,

 "Leximet e ndaluara dhe shkrimet e fshehura"

Publicistikë: në shtypin shqiptar dhe atë francez e spanjoll

Letërsi për fëmijë: 

Katër përmbledhje me përralla dhe një novelë e ilustruar: “Magjistrica e 12 pasqyrave”

Mirënjohjet

1995: Çmimi i Tregimit të Pabotuar të RFI, Paris

1996: Çmimi i Festivalit të Sain Quentin, Francë;

2008: Çmimi i Përkthimit Letrar i Ministrisë së Kulturës së Shqipërisë;

2009: Titulli i Nderit: “Personalitet Frankofon i Multilinguizmit 2009” dhënë nga Organizata Ndërkombëtare e Frankofonisë dhe akorduar nga Ministria e Punëve te Jashtme;

2011: Urdhri ”COMENDADORA” i Meritës Civile i dhenë nga Mbreti i Spanjës Huan Carlos I.

2011: Çmimi i Eseistikës "Gjergj Fishta 2011" t akorduar nga Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve për librin me ese "Leximet e ndaluara dhe shkrimet e fshehura".

Vepra origjinale e Meksit është e përkthyer në gjuhë të ndryshme si maqedonisht, bullgarisht, serbo-kroatisht, greqisht, frëngjisht, anglisht italisht etj.

********

Shtëpia botuese Toena hodhi në treg romanin më të ri të shkrimtares Mira Meksi me titull "Mallkimi i priftëreshave të Ilirisë".

Një roman me ngjyresë historike mbi Ilirinë dhe mbretëreshën Teutë. Historia, legjenda dhe miti shkrihen në rreshtat e romanit të shkrimatres.

Mira Meksi - Mallkimi i priftereshave te Ilirise - Kopertina

"Mallkimi i priftëreshave të Ilirisë" është një roman i veçantë, jo vetëm sepse plotëson një mungesë të gjatë letrare dhe artistike në letrat shqipe, por edhe sepse shënon një arritje në artin e fjalës dhe të shkrimit.

Nëpërmjet alkimisë dhe mistikës së këtij arti, Mira Meksi ia del të çlirojë me guxim dhe këmbëngulje nga errësirat e Kohës dhe Kujtesës, duke i dhënë jetë, një botë të tërë njerëzore të humbur. Ia del të rijetësojë frymën, trazimet, formën e jetës, dashurinë, lavdinë dhe tragjedinë e kësaj bote", thuuhet në komunikatë.

Mira Meksi është shkrimtare dhe përkthyese shqiptare. Meksi është nderuar me mjaft çmime prestigjioze shqiptare dhe të huaja, ku vlen të përmendet çmimi "Përkthimi më i mirë i vitit 2006 " për romanin "Kujtim kurvash të trishta" nga Gabriel Garcia Marques dhënë nga Ministria e Kulturës.

Vepra e shkrimtares Mira Meksi është përkthyer në disa gjuhë të huaja, si dhe është botuar nga disa shtëpi të huaja prestigjoze, ku përmendim botimin e romanit "E kuqja e demave", i cili është rishkruar nga vetë autorja në frëngjisht dhe është botuar në Paris, nga shtëpia Botuese "Persee".

Flori Bruqi:Pse kisha serbe në obor të Universitetit të Prishtinës

Fati i një kishe jo të përfunduar serbe në qendër të Prishtinës, e cila nuk është përdorur kurrë, është bërë përsëri një temë e debatit ndërsa kryekomunari Shpend Ahmeti po bën fushatë për të ndaluar ndërtimin e paligjshëm.

Ahmeti, i cili u zotua se do të ndalonte ndërtimet “e egra” që janë kthyer në një problem të madh në qytet pasia i mori këtë detyrë në vitin 2013, thotë se fati i kishës “Sveti Spas” (“Krishti Shpëtimtari”) duhet të vendoset bashkë me fatin e ndërtimeve të tjera të paligjshme.



Drejtor i Urbanizmit në Komunën e Prishtinës, Liburn Aliu ka paralajmëruar se Kisha Ortodokse serbe “Shën Nikolla” që gjendet në kampusin e Universitetit të Prishtinës, duhet t’i nënshtrohet procesit të legalizimit që të mos rrënohet.

Ai në një konferencë për media tha se, deri më tani askush nuk ka aplikuar për legalizim.
“Në bazë të dokumentacioneve tona ajo pjesë është pa leje dhe nëse nuk aplikon askush për legalizim deri në qershor, rrjedhimisht nuk do të trajtohet në periudhën për legalizim, do të hyjë në listën e rrënimit”, ka deklaruar ai.

Në një emision të Radio Kosovës, kryeministri Hashim Thaçi, i pyetur për objektin e ngritur pa leje të kishës ortodokse serbe në ambientet e Universitetit të Prishtinës, e ka quajtur atë një vepër të shëmtuar.

Ai ka thënë se kjo kishë në fakt është monument i Sllobodan Millosheviqit.

Por kur është pyetur se cili duhet të jetë fati i saj, kryeministri ka dhënë një përgjigje diplomatike: “Kemi punë më të mëdha për të bërë, por do t’i vijë radha edhe asaj”, është shprehur ai.
Kisha ortodokse serbe u ndërtua ë truallin e Universitetit të Prishtinës në vitet e ’90-ta, në rrethana të pushtimit klasik të Kosovës nga Serbia.

Në gjykatën themelore në Prishtinë është caktuar gjyqtari i cili do të trajtojë padinë që Universiteti i Prishtinës ka ushtruar kundër Kishës Ortodokse Serbe që është ndërtuar para lufte brenda kampusit të këtij universiteti. Megjithatë deri më tash nuk është caktuar seanca e shqyrtimit gjyqësor.

Universiteti i Prishtinës ka paditur në shtator të vitit 2012 Kishën Ortodokse Serbe “Sveti Nikolla” në Prishtinë me pretendimin se kjo kishë është ndërtuar në hapësirën e cila i takon këtij universiteti dhe se kështu ajo në mënyrë jo-legjitime ka ndërhyrë në sistemin kadastral duke uzurpuar një sipërfaqe të përgjithshme prej 4.27 hektarë.

BIRN ka parë se lënda i është caktuar një gjyqtari në Gjykatën Themelore në Prishtinë, por ende nuk ka shqyrtim të kësaj lënde.

Nuhi Paçarizi, përfaqësues ligjor i Universitetit të Prishtinës, thotë se janë disa pika kyçe në të cilat mbështet bazën ligjore një padi e tillë.

Ndër to potencohet vendimi i marrë më 12 Dhjetor 1975 kur Kuvendi i Komunës së Prishtinës kishte miratuar Planin Detal Urbanistik të Qendrës Universitare në Prishtinë dhe kishte përcaktuar kufijtë e këtij plani.

Sipas këtij vendimi kufinjtë e tokës ndërtimore të përcaktuar për UP-në janë: nga lindja ish-rruga “Ramiz Sadiku” , nga perëndimi ish-rruga “M.Tito”, nga veriu kompleksi banues dhe nga jugu ish-rruga “Sremi”. 

“Ne fillimisht kemi kërkuar nga kadastra gjithë dokumentacionin, por për fat të keq kemi gjetur shumë pak" Nuhi Paçarizi

“Ne fillimisht kemi kërkuar nga kadastra gjithë dokumentacionin, por për fat të keq kemi gjetur shumë pak, sepse dokumentacioni gjendet në Serbi, por atë çfarë kemi gjetur ia kemi bashkangjitur padisë”, thotë avokati Paçarizi për Gazetën Jeta në Kosovë.

Padia thekson se si rezultat i suprimimit kundër kushtetues të Autonomisë së ish-Krahinës Socialiste Autonome të Kosovës, autoritetet shtetërore të Republikës së Serbisë pushtuan tërë infrastrukturën e administratës publike.

Nga kjo pasoi largimi me dhunë i organeve drejtuese, stafit akademik e studentëve në Universitetin e Prishtinës, vazhdon padia, duke nënvizuar se ky është një fakt i njohur publik .

“Kisha Ortodokse Serbe pas viteve 1992-93 duke i shfrytëzuar këto rrethana në mënyrë të kundërligjshme e arbitrare ka ndërtuar një tempull fetar  në pronën e UP-së duke uzurpuar një sipërfaqe e destinuar për objekt dhe oborr”, shkruhet në padinë e UP-së.

Në pjesën finale të padisë, UP ka kërkuar nga Gjykata Themelore e Prishtinës që të vërtetohet se UP-ja është pronarja e vetme e ngastrës në të cilën është ndërtuar kjo kishë dhe t’i dorëzohet në posedim duke e kthyer në gjendjen e mëparshme.

Njëri nga përfaqësuesit e Kishës Ortodokse Serbe në Kosovë, Igumani i Manastirit të Deçanit Sava Janjiq, i tha Gazetës Jeta në Kosovë se nuk kanë marrë njoftim zyrtar që UP-ja ka ngritur padi kundër kishës ortodokse dhe se një gjë të tillë e kanë mësuar vetëm nëpërmjet të mediave

Megjithatë Igumeni Sava Janjiç tha se avokati i tyre bashkë me përfaqësuesit e OSBE-së dhe përfaqësuesit tjerë ndërkombëtarë kanë analizuar këtë dokumentacion.

“Kisha jonë në Kosovë është e gatshme të respektojë çdo vendim që do merret nga gjykata, por është e rëndësishme që gjykata të marrë në konsideratë të gjitha informatat relevante dhe dokumentacionin që ne posedojmë”, tha Janjiq.

I pyetur nëse e konsideron korrekt faktin që një kishë është ndërtuar në mes të kampusit të një universiteti, Igumani Sava Janjiç thotë se kjo nuk paraqet ndonjë problem. 

“Ekzistojnë dhjetëra universitete në mes të të cilave gjendet ndonjë kishë a faltore"Sava Janjiç 

“Ekzistojnë dhjetëra universitete në mes të të cilave gjendet ndonjë kishë a faltore. Përderisa kjo ekziston në Europë nuk e di pse të mos mund të ekzistojë edhe në Kosovë”, thotë Janjiq.

Gazeta ka kontaktuar dhe Nikola Gaon zëdhënës i OSBE-së për të komentuar këtë çështje mirëpo ai nuk ka pranuar të deklarohet meqë lënda është në vazhdim e sipër dhe se dhënia e deklaratave në këtë moment do të ishte e papërshtatshme.

Lidhur me këtë lëndë të ndjeshme, ka folur Artan Qerkini jurist i specializuar për çështje pronësore, i cili  nuk është i involvuar në këtë proces.

Avokati Qerkini konsideron se një padi e tillë ka një bazë të shëndoshë juridike dhe se i plotëson të gjitha kushtet ligjore që gjykata të marrë vendim që t’ia njeh UP-së pronësinë mbi atë pjesë të tokës.

Ai argumenton se në bazë të rregullores së UNMIK-ut 1999/24 të gjitha ligjet që janë nxjerrë pas 23 marsit të vitit 1989 e të cilat kanë pasur karakter diskriminues janë të pazbatueshme në Kosovë.

Sipas Qerkinit të pazbatueshme janë edhe të gjitha vendimet që janë produkt i atyre ligjeve e posaçërisht produktet e Ligjit mbi veprimin e Organeve Republikane në Rrethana të Posaçme i nxjerrë në vitin 1990 nga ana e Kuvendit të Serbisë. 

“Para tjetërsimit prona ka qenë e Universitetit të Prishtinës. Artan Qerkini

“Para tjetërsimit prona ka qenë e Universitetit të Prishtinës. Organet e UP-së të cilat kanë vendosur ta bëjnë tjetërsimin e pronës nuk kanë qenë organe legjitime të cilat kanë pasur mundësi të marrin vendim të tillë sepse kanë vepruar në bazë të ligjeve diskriminuese.”- thotë Qerkini për Gazetën Jeta në Kosovë.

Kisha e papërfunduar Ortodokse e rrethuar nga fakultetet e ndryshme të UP-së dhe nga Biblioteka Kombëtare e Kosovës, nga popullsia shqiptare perceptohet si ilegale sepse ishte ndërtuar në kohën kur Kosova ishte nën masa të dhunshme dhe me autonomi të suprimuar nga Beogradi.

Në periudhën e pasluftës në një rast është tentuar dëmtimi i kësaj kishe me bombë dore prej sulmuesve të panjohur.

Më vonë ajo u vendos nën mbrojtjen e paqeruajtësve të NATO-s për disa vite rresht.

Së fundi është diskutuar  jo formalisht nga politikanë e figura tjera publike për këtë kishë dhe një nga propozimet ka qenë edhe mundësia e shndërrimit të saj në Muze Memorial të vuajtjeve të popullit të Kosovës.

Konstruktimi i  Kishës ortodokse serbe “Shën Nikolla” ka filluar në vitin 1995, por ndërtimi i saj është ndërprerë gjatë luftës në vitin 1999.

Drejtor i Urbanizmit në Komunën e Prishtinës, Liburn Aliu ka paralajmëruar se Kisha Ortodokse serbe "Shën Nikolla" që gjendet në kampusin e Universitetit të Prishtinës, duhet t’i nënshtrohet procesit të legalizimit që të mos rrënohet.

Ai në një konferencë për media tha se, deri më tani askush nuk ka aplikuar për legalizim.

“Në bazë të dokumentacioneve tona ajo pjesë është pa leje dhe nëse nuk aplikon askush për legalizim deri në qershor, rrjedhimisht nuk do të trajtohet në periudhën për legalizim, do të hyjë në listën e rrënimit”, ka deklaruar ai.

Qëndrimi i komunës është se “ky objekt do të trajtohet në të njëjtën mënyrë, sipas ligjit për legalizimin”.

Ferid Agani, ministri i Kosovës për Mjedisin dhe Planifikimin, thotë se çështja e fatit të kishës po diskutohet nga një komision i posaçëm, “një bord mbikëqyrës për zbatimin dhe monitorimin, që përfshin edhe përfaqësues të Kosovës dhe BE-së”.

Agani thotë se është një çështje e ndjeshme dhe “se duhet të trajtohet me kujdes, për të parandaluar tensione të mëtejshme mes serbëve dhe kosovarëve”.

Çështja do të diskutohet më 9 shkurt nga ana e komisionit, i udhëhequr nga ai dhe Përfaqësuesi Special i BE-së Samuel Zbogar, vuri në dukje ai.

Opsionet përfshijnë legalizimin e planimetrisë për kishën, ndërtimi i të cilës filloi në territorin e Universitetit të Prishtinës në vitet 1994-1995 dhe u ndal në vitin 1999, kur konflikti në Kosovë u përshkallëzua.

Mundësia tjetër do të ishte që kisha të shënohet në një listë objektesh që duhen shembur, nëse nuk paraqitet dokumentacioni i nevojshëm.

Kjo çështje ka ndezur debate mes dy grupeve kryesore etnike të Kosovës, duke qenë se pjesa më e madhe e popullsisë shqipëtare në vend e lidhin atë ndërtesë me regjimin e urryer të Sllobodan Millosheviçit.

Që kisha të legalizohez, Kisha Ortodokse Serbe duhet të paraqesë një kërkesë për legalizim të shoqëruar me dokumentet që vërtetojnë se ajo ka marrë lejen e Universitetit të Prishtinës, duke qenë se terreni i takon universitetit.

Dioqeza Ortodokse e Rashka-Prizren pretendon ajo ka dokumentacionin e plotë për ndërtimin e kishës.

Megjithatë, universiteti paraqiti kërkesë kundër Kishës Ortodokse Serbe në Kosovë në vitin 2012, duke e akuzuar kishën se ka marrë në mënyrë të paligjshme mbi rreth 4 hektarë tokë që i takojnë universitetit.

Gjatë epokës së Jugosllavisë, universiteti ishte një institucion dy gjuhësh, duke ushqyer si nevojat e shqiptarëve ashtu edhe të serbëve. Megjithatë, nën regjimin e Millosheviçit në vitet 1990, shqiptarët u nxorën me dhunë nga universiteti dhe mësimet mbaheshin vetëm në gjuhën serbe.

Që prej ndërhyrjes ushtarake të NATO-s në vitin 1999 dhe eksodin e mëvonshëm të pjesës më të madhe të serbëve nga Prishtina, universiteti ka funksionuar vetëm në gjuhën shqipe, ndërsa fakultetet në gjuhën serbe janë transferuar në gjysmën veriore të qytetit të Mitrovicës në Kosovë.

“Ka baba pare, si zalli!”

Shkruan: Nehat HYSENI

Kemi filluar moti kohë të mbjellim bindjen sa demmagogjike, aq edhe të dëmshme, se: “Duhen rritur pagat!!!”
Ai që është kundër rritjes së pagave vihet para trysnisë së sindikatave, si dhe para opinionit, duke u shpallur “i paaftë”, e çka jo tjetër.
Kështu, i bie të premtojmë në shtëpi fëmijve (lexo: miletit, popullit):
” Merrni, harxhoni sa të doni, se ka baba pare si zalli”!
Pra, kështu zhvendoset boshti i rrotullimit të Kosovës reth “orbitës logjike” dhe “çmentet trajektorja” duke na qitur jashtë rrjedhave të standardeve të organizatave financiare e ekonomike që kujdesen për “shëndetin ekonomik e financiar sipas rregullave e standardeve që vlejnë për mbarë Dynjanë.
Ma thotë mendja se, megjithatë, edhe fëmija që babai (lexo: Qeverisë) “zemërgjërë” e “yxhymert” bindjen sa demmagogjike, aq edhe të dëmshme, se: “Duhen rritur pagat!!!”
Pra, kështu zhvendoset boshti i rrotullimit të Kosovës reth “orbitës logjike” dhe “çmentet trajektorja” duke na qitur jashtë rrjedhave të standardeve të organizatave financiare e ekonomike që kujdesen për “shêndetin ekonomik e financiar sipas rregullave e standardeve që vlejnë për mbarë Dynjanë.
Ma thotë mendja se, megjithatë, edhe fëmija që babai (lexo: Qeveris) “zemërgjërë” e “yxhymert”vazhdim:
don t’i “azdisë fëmijtë (lexo: të punësuarit), sikur harron hallin kryesor të Kosovës sot, se kemi probleme me papunësinë e madhe dhe tragjike, që paraqet tmerrin që na futet deri në palcë, madje i krahasueshëm edhe me kërcnimet fashizoide të Sheshelit e makinës vrastare të Sllobodan Millosheviqit, se “Do i përzëm Shqiptarët përtej Bjeshkëve të Nemura”! ( Oteraćemo Šiptare preko Prokletija). Dhe shpërngulën mbi një milion shqiptarë nga Kosova!
Mjerisht, tani me politikat tona patriotike jemi duke prodhuar skena të tmerrëshme, që ma kanë futur trishtimin deri në palcë duke parë ekzodin, ikjen alarmante nga Kosova. Dhe e keqja më e madhe qëndron pikërisht në faktin se, miq të nderuar, kësaj radhe po ikim nga Vetëvetja.
Derisa për çlirimin nga Millosheviqi e Shesheli na ndihmuan NATO dhe Amerika, lum miku, a ke ide fare, të lutem të më tregosh, apo kushdo që di të na tregoj se, vallë, a ka dikush në këtë Dynja që do na çliroj nga vetëvetja?
Sepse, sot premtohet rritje e pagave të reth 73000 të punësuarve që paguhen nga Buxheti i Kosovës.
Krahasuar me rajonin, arsimtarët e Kosovës tani, pa rritjen e premtuar prej 25% e kanë më të madhe rrogën se në Serbi, Maqedoni, etj.
Kurse, me rritjen e premtuar, madje me kërcnim shpërthimi trazirash dhe grevash dhe me kërcnime groteske të sindikalistëve Kosovarë, sikur kërcnohemi se kush më parë mund ta rrezikoj e dëmtoj më keq e më rëndë këtë Vend të Bekuar, por, mjerisht: Kokëshkretë!
Sikur kemi filluar t’i tregojmë “muskujt” se sa mundemi të rrënojmë, e nuk e çajmë kokën fare se sa mund të ndërtojmë!
Thënien e famëshme të kolosit të politikës Botërore, Amerikanit të Madh J. F. Kennedy: “Mos pyet se ç’bëri Amerika për mua, por pyet veten se ç’bëre ti për Amerikën!!!”, e kemi kthyer mbrapshtë dhe gjithënjë e më tepër na ngulfasin krekosjet e politikan(ucave) e “heronjëve” tanë duke u mburrur se “ç’po bëjnë e ç’kanë bërë për Kosovën!”
Ndërkaq, po vërejmë villa e pasuri marramendëse, si sheikë, të politikanëve, si dhe varfërim ekstrem e trishtues të Kosovës dhe popullit të saj, që tani ikën nga “Kosova e lirë dhe e Pavarur” dhe nga “meritat” e heronjëve aktualë, madje duke rrezikuar jetën e duke na u kthyer të vdekur, qoftë në ujërat e tmerrëshme të lumenjëve apo të ngrirë nga acarri.
Kurse ne vazhdojmë se vazhdojmë, pa e prishur fare terezinë, duke i thurrur e kënduar këngën Vetvetes!
Kurse, fjala e urtë popullit thotë: “Kush i këndon Vetvetes, e vret Këngën!”

***
(Pikëpamjet dhe qendrimet janë të autorit dhe nuk paraqesin qendrimin e redaksisë sonë)

EULEX kundërshton ndaljen e migrimit të shqiptarëve

Migrimi ilegal i kosovarëve për në shtetet e BE’së, po merr përmasa shqetësuese. Në Hungari, sipas një raporti konfidencial që ka siguruar KosovaPress, vetëm në 20 ditëshin e parë të muajit janar kanë hyrë mbi 4000 persona në mënyrë ilegale, që mesatarisht i bie rreth 200 persona në ditë. Kurse, në qendrat e strehimit për azilkërkues të këtij shteti janë të vendosur mbi 2500 shtetas të Kosovës.
Sipas këtij raporti, zyrtarët policor kufitar, pas profilizimit dhe shpjegimit të pasojave të migrimit të paligjshëm kanë arritur t’i bindin 933 persona, të cilët janë kthyer pastaj në mënyrë vullnetare. Në tërësi, prej shtatorit 2014 dhe deri më tash, zyrtarët policor kanë arritur t’i bindin që të mos migrojnë në mënyrë të parregullt gjithsej 6083 persona.
Marrëveshja për lëvizjen e lirë Kosovë-Serbi, po iu mundëson atyre një afrim më të lehtë me kufirin e vendeve të BE’së thuhet në këtë raport, sidomos me Hungarinë, kufirin e të cilës po e kalojnë më së shumti ilegalisht.
Dyshohet se këta persona, sipas raportit konfidencial të policisë, pas arritjes në Beograd, përmes taksive shkojnë në qytetin e Suboticës, konkretisht në vendin e quajtur “Paliq”, tek restauranti “Vila Anna” dhe tek hoteli “Hipodrom”, nga ku e kalojnë edhe ilegalisht pastaj me këmbë kufirin me Hungarinë, të prirë nga kontrabanduesit serbë.
Bazuar në informacionet që posedon policia, për pjesën më të madhe të emigrantëve të parregullt nga Kosova, Hungaria nuk është destinacioni i parë për kërkimin e azilit, por Suedia, Austria, Franca, Gjermania dhe Italia.
Kurse, për të shkuar deri në Beograd, ata i shfrytëzojnë linjat e rregullta dhe udhëtojnë me autobusët e agjencioneve “Erhani Tours”, “Fjolla Impex”, “Adio Tours”, “Kim Co.”, “Aleks Travel”, “Tandems”, “Jedinstvo” “Maxhar Turism”, “Mimoza”, “Eoro Lin do”, “Adio Tours”, “Flutura Reissen”, “Aurora”, “Kolashin Prevoz”, “Tandems”, “AT-Laura-Trans”, “Kombi-Taxi Zoran Slaviq”, “31 Maj”, “Elshani”, “Benko Tours” dhe “Amalfi Tours”.
Përpos aktiviteteve të shtuara në pikat e kalimit të kufirit, KosovaPress mëson se nga kompanitë transportuese është kërkuar që të mos pranojnë pasagjerë që kanë qëllim emigrimin ilegalë, sepse në të kundërtën do t’iu merret licenca e punës nga Ministria e Infrastrukturës. Kurse, Sektori i Hetimeve të Policisë Kufitare, ka trajtuar edhe 35 raste të kontrabandimit me emigrantë, ku ka arrestuar 58 persona të dyshimtë dhe ka identifikuar 75 persona në cilësi të viktimave.
Si sfidë për realizimin e aktiviteteve parandaluese, vlerësohet se është edhe kundërshtimi dhe reagimi i EULEX’it për refuzimin e daljes së shtetasve kosovarë nga Policia e Kosovës, duke theksuar se kjo është në kundërshtim me “lirinë e lëvizjes”.
Në këtë dokument konfidencial, që ka siguruar KosovaPress, gjithashtu thuhet se qytetarët e Kosovës që kanë shkelur në shtetet e zonës Schengen në mënyrë ilegale, do ta kenë shumë më të vështirë udhëtimin pas liberalizimit të vizave.

Halil Matoshi: Mos i vajtoni kosovarët që po largohen

Alma Bajrami

Analisti dhe njëri prej opinionistëve të përhershëm të emisionit Click të RTV21, Halil Matoshi, në një intervistë për portalin e RTV 21 thotë se migrimi i kohëve të fundit nuk është një fenomen për të cilin duhet të vajtojmë.
Ai thotë se në një situatë të tillë të krijuar qeveria e Kosovës duhet të kërkojë nga vendet e BE-së që ti pajisë qytetarët e Kosovës me vizë pune. Ai arsyet e migrimit e sheh si politike dhe sociale.
Intervista e plotë me z Matoshi

Si e komentoni fluksin e madh të migrimit ilegal të shtetasëve kosovare ?
• Së pari nuk është një fenomen që duhet të na bëjë të vajtojmë, sepse secili individ e gëzon të drejtën universale për ta kërkuar lumturinë e vet (liria per ose liria ekonomike), së dyti e drejta e azilit është po ashtu një e drejtë e pranuar botërisht dhe së treti vet Europa është një gjeografi emigrimesh, ku secili vejn dhe nuk ikën – por rri. Realisht kosovarët nuk janë sivjet më të varfër se vjet ose parvjet, janë në të nëjtin stadart, mirëpo në krahasim me vitet ë mparshme, sivjet qytetarëve u është vjedh edhe shpresa dhe aty ku nuk ka shpresë, vështirë se pranon të jetojë dikush normal…

• Sipas jush, cilat janë arsyet që po ikin qytetarët tanë nga vendi ?

• Motivet janë kryesisht të natyrës sociale, duke qenë se është rritur papunësia njëherësh edhe paperspektiva, qytetarët druajnë se Kosova po shkon drejt një krize të thellë sociale; Mirëpo pas një krize gajshtëmaujshe institucionale edhe atmosfera politike është bërë e pajetueshme në Kosovë.

• Çfarë mendoni që duhet të ndermirret ,që të ndalet ky fenomen ?

• E para, Qeveria e Kosovës duhet të hartojë një plan emergjent që t’i apelojë vendet e fuqishme të BE-së, për t’i pajisur një numër kosovarësh me viza pune për 3-6 muaj për ta zbutur kështu sadopak mjerimin ekonomik në vend,Së dyti të fillojë të rrisin besimin e shtetasve në institucionet e shtetit, përkatësisht që ta rikthejë atë besim dhe së treti duhet të krijojë një fond ndihmash, për strehim dhe ushqim atyre që mund të kthehen duke mos ua njohur shtet përkatëse të drejtën në azil.

• Si ndikon migrimi ilegal ,në procesin e liberalizimit të vizave?

• Natyrisht që një vend si Kosova që nuk ka krijuar persepektiva të qarta për të rinjtë dhe që nuk mundet me politika kombëtare të punënsimit dhe aspekteve tjera seociale të zvogëlojë ose të zhduk fare fenomenin e azilkërkimit, e ka tepër të vështirë që të hyjë në procesin e liberalizimit të vizave.

Ti je frikacak miku im

Blerta Blakaj

Frikacak!!! A jeni ju frikacakë, që po ikni nga vendi juaj? Po besoj se jeni, edhe e marr guximin t’iu quaj të tillë.

Po ikë nga vendi për të cilin luftuan babë, gjysh e stërgjysh! Po ikë nga toka për të cilin me shekuj, thuhet të jetë derdhur gjak! Po ikë nga vendi të cilin nuk e zhbënë dot, armiqë e sundues të tij…
E tash po thua se ti paske arsye më të fortë ta “tradhtosh” këtë vend ?!

Dëgjova të thuash se qeveria i paska fajet dhe se qeveria të paska ndjekur nga këtu! Ta zëmë se ti paske të drejtë dhe qenka tamam siç po thua! Por unë prap të quaj frikacak, sepse edhe ti lejove që një qeveri që ka 10, 50, ose 100 veta, të të dëbojë nga shtëpia jote!
Si paska qenë e mundur që më herët e për këtë Kosovë, të kenë luftuar, babë, gjysh e stërgjysh, e ti sot të thuash se “s’ke çfarë bën” dhe duhet të ikësh!

Prandaj unë të quaj frikacak dhe s’pajtohem me ty.

Po nëse këta që janë në qeveri sot, nuk qenkan të zotët e punës, atëherë vëre dike kujt i beson ti. Ose po deshe ulu vetë atje, në mos përpiqu që ti ta bësh shtetin për vetë.
E di, ti tash do të pyesësh se si mund të bëhët kjo? Unë di të të them se nuk është e pamundur! Bile nuk është aq pamundur sa ta braktishësh atdheun dhe të provosh të shkosh atje ku nuk të duan!
Po ty të dëgjova të thuash se “gjendja e mjerueshme ekonomike s’qenka arsye e largimit tënd”! Ndoshta edhe mund të mos jetë, sepse ti ndoshta pate kulm mbi kokë, e tash qëndron nën tendat e lagështa të vendit të huaj! Cila është më mjerim? Unë them se ai i tendave të lagështa, i vendit ku nuk të duan, dhe ku, vetë po thua të përbuzin. Prandaj unë të quaj frikacak.

Nuk them se je “habdall e budalla” edhe pse mund të të kenë mashtruar ata që ka kohë që janë “rahatuar” në vendet e premtuara e që ne i kemi quajtur gjithmonë bashkatdhetarë.

Je nisur miku im në një rrugë pa krye, duke e braktisur edhe këtë fakultetin tonë e quajte të mjerë, por harrove që atje do bësh veç një krah pune më shumë, veç një të përulur më shumë, prandaj unë të quaj frikacak.

Kosova mund të jetë një si lloj “getoje” e një jete që nuk e gëzojmë sa e siç duam, por bile këtu nuk mund të jemi aq të përbuzur. Prandaj unë të quaj frikacak!
Unë do të vazhdoj të rri këtu, sepse nuk jam bindur se ka njërëz që mund të ma marrin hisen e diellit e as frymën, qofshin ata 10-50 ose edhe njëmijë njerëz të qeverisë së “urryer”. Ata rrinë aty ku janë, vetëm sepse mund të ketë frikacak si ti miku im, që ikin për të mos u përballur!