Nga Fritz RADOVANI:
25
PRILL 1993 - 2018
PAPA GJON PALI II TEK
GJERGJ KASTRIOTI – SKENDERBEU
PAPA GJON PALI II
“Historia endè nuk e ka
njohtë até që ka ngja në Shqipni...”
25 Prill 1993, kur Papa Gjon Pali II, po hynte fitimtar në Katedralen
e rindertueme të Shkodres, ditë në të cilen Ai puthi Token Shqiptare, Token e
rijtun në shekuj me gjakun e Shenjtë të mija Martirëve Shqiptarë, e së fundit
të ramë nën shpaten komuniste e barbare.
Na dukej e pabesueshme se jemi tue pa me sy Burrin ma të madh të Shekullit që
me doren e Tij, po na bekonte e po na ringjallte Fenë në zemrat tona!
Ishte po, Ai Papë, që në qershorin e vitit 1991,
Burrnisht kishte refuzue kerkesen e tradhëtarit dhe zbatuesit të “Revolucionit
Kultural” Ramiz Alia, në vitin 1967 në Shkoder, per me vizitue Vatikanin, me
shpresë mashtrimi per me ruejtë postin e presidentit.
Ishte Ai Papë që porsa mërrijti i dhuroi Qytetit të
Shkodres Fuguren e Zojës së Këshillit të Mirë dhe e vendosi me doren e Tij, tue
e bekue Gurin e rindertimit të Kishës së Zojës brijë Kalasë Rozafat, për të
treten herë e shkatrrueme mbas 1967 nga anadollakët. Mesazhi i Tij ishte: “T’i
kthehet vendit dhe Popullit Tuej paqa, një jetë ma e mirë dhe zhvillimi social
simbas traditave njerzore e fetare të kësaj tokë” (26 Prill, Vatikan).
Ishte Polaku Vojtila, që kur Bashkimi Sovjetik kërcënoi
Poloninë atje për lëvizjet demokratike deklaroi: “Nëse një ushtar sovjetik do
të shkelin kufinin polak, unë do të çveshëm si Papë dhe do të shkoj me luftue
atje për Lirinë e Atdheut tim!”
Papa Gjon Pali II asht njohësi ma i saktë i Shqipnisë
robnueme komuniste dhe per këte t’i referohemi Atij: “Kam ardhë këtu për me ju
shpreh nderimin tim Vllazënor edhe komunitetëve të ndryshme fetare që bashkjetojnë
këtu prej shekujsh: Komunitetit Kristjan Ortodoks dhe Komunitetit Mysliman, të
cilëve, u sjellë një përshëndetje të përzemërt...Kam ardhë për me i shfaqë çdo
Shqiptari admirim dhe mbështetje në këte fazë delikate të kalimit historik dhe
të të shumë së dishruemes ringjallje shoqnore e shpirtnore.
Të dashtun Vllazën e
Motra! Sa herë në të kaluemen ju asht dashtë ta mbroni me forcë identitetin tuej.
Me një angazhim të tillë sikur edhe vetë ky shesh na e kujton u shque Figura e naltë e të Krishtenit Gjergj Kastriotit – Skenderbeut, i
respektuem nga Papët e Romës dhe përjetësisht i gjallë në kujtimin e Popullit
Shqiptar...
Ju keni vuejtë për Kombin Tuej. Prandej dhe keni të
drejtë ta doni kaq shumë. Populli i juej kaloi një tragjedi me të vërtetë
tronditëse nën shtypjen komuniste.
Ishte
vërtetë i tmershëm përftyrimi i jetës njerzore nën rregjimet totalitare si ai që ju keni njohtë, ku njeriut i mohohej një nga
të drejtat ma thelbësore: Liria e
shfaqjes së mendimit dhe e besimit të tij si dhe liria e ndërgjegjës. Mohim ky, që shpesh merrte formën e një shtypjeje të
tmershme. A ka gja ma të randë
sësa mbyllja e Tempujve të çdo besimi dhe, a nuk u dënuen me vdekje priftërijtë, vetëm pse guxuen të ushtronin rritët fetare? A nuk u
përsekutuen besimtarët tue u burgosë ose tue u fye me të gjitha mënyrat?
Në vendin tuej të vishkulluem mashumëse asnjë vend tjetër
nga përsekutimi asht e thjeshtë me gjetë gjurmët e katakombëve të lashta kristjane
dhe t’arenave ku, dëshmitarët e Krishtit hidheshin me dhunë për me ushqye
bishat.
Këtu kje një luftë e ashpër kundër Fesë, simbas një vije
dogmatike të një programi shoqnor dhe politik, i mbështetun nga ideologjia
komuniste...
Dukej sikur mjeti ma i domosdoshëm për me realizue e
trumbetue “Parajsën në tokë” kje tue i mohue njeriut atë forcë që e lidhë me
Krishtin, forcë kjo, rreptësisht e dënueme si një “dobësi e pandershme për
njeriun”.
Në të vërtetë kjo forcë e pame jo me atë sy ishte ma
shumë dishka shqetësuese për ata, ashtu si e treguen faktët. Përsoni njerëzor
në të vërtetë me energjinë që vjen nga Feja, nuk lejon lehtësisht të hidhët në
anonimatin kolektiv...
Ajo që ka ngja në Shqipni të dashtun Vllazën dhe Motra,
nuk asht pa kurrë në historinë e njerëzimit. Asht e vërtetë se edhe në Përandorinë Romake janë ba
përndjekje të ashpra ndaj të Krishtenëve, por atëherë ishte fjala për shtet i
cili në emën të një feje, asaj pagane, luftonte ata që mbështetshin Ungjillin e
Krishtit. Kurse këtu, shteti asht përpjekë me shue çdo shprehje fetare në emën
të një ateizmi radikal, të mbështetun në një sistem universal dhe përgjithësues.
E gjithë kjo ndodhte në një kohë kur askush
nuk mund të ndërhynte për me mbrojtë dinjitetin e njerëzve që u ishte mohue gjithshka, tue i çveshë deri nga ma “njerzoria”, liria e tyne...
Drama e Juej Shqiptarë të dashtun, zgjon interesimin e gjithë
Kontinentit Europian dhe asht e domosdoshme që Europa mos t’ Ju harrojë!
Dhe në fakt ky duhët
të jetë pikësynimi sot, me këthye
shpejt fletën tue mos harrue
atë që ka ekzistue për me
shikue përpara. Pikëpamje kjo, që në një prizem vështrimi asht e drejtë
e, madje, e domosdoshme, por me një
kusht, që me mbetë gjithmonë në
kujtesën tonë ajo që ngjau në të kaluemen. Në të vërtetë ky asht kusht i domosdoshëm për mos me u rikëthye tek të
njajtat gabime të përlotuna dhe, asht
shtegu ma i mirë për një proçes pajtimi të vërtetë. Por, kjo liri besimi
fetar të cilën Ju, ma në fund po e shijoni, nuk asht vetëm një dhuratë e çmueshme e Zotit për ata që kanë hirin e
Fesë, por asht një dhuratë për
të gjithë, sëpse ajo, asht
thëmeli i garancisë për çdo
shprehje tjetër të lirisë. Ajo prek njeriun në intimitetin e vet, në atë cep të
Shenjtë dhe të padhunueshëm që asht ndërgjegja, ku, kenja njerëzore takohët me
Krijuesin dhe fiton ndërgjegje të plotë të dinjitetit të vet.
Nga një liri e tillë, e trajtueme ashtu siç duhët, nuk ka përshka ti trembemi
asnjë shrregullimi njerzor. Besimi i çiltër në Té nuk i përçanë njerëzit por
përkundrazi, i bashkon me gjithë veçantitë e tyne. Si na e mëson edhe Feja,
nëse kemi një Krijues të perbashkët që të gjithë jemi Vllazën. Kështu, që Feja, asht një kështjellë mbrojtëse kundër
totalitarizmit dhe një kontribut vëndimtar për një vllaznim human.
Liria e vërtetë fetare i shpëton
ngacmimëve të intolerancës dhe të sektarizmit, dhe ofron mënyra dialogu të
respektueshëm dhe konstruktiv...
Shqipni, qendro
në naltësinë e kësaj beteje të madhe!
Rruga
që do të bash nuk asht aq e lehtë. Endè ka plagë të pambylluna. E kaluemja lé të shërbejë si mësim por kurrë mos të të shtyjë në
hakmarrje mëllefesh.
Tashti asht koha për me shkue me besim drejt së ardhmës.
E madhe asht detyra që të pret për të cilën tashma e ké fillue
punën më një zell të lavdrueshëm. Në përpjekjen për rimëkamjen ekonomike asht e
domosdoshme që të gjithëve t’ u garantohët puna e, ajo që asht ma esenciale për
me jetue me dinjitet, lé ti bashkohët edhe vullneti për t’ a konsolidue
demokracinë tuej të ré.
Kjo nuk arrihët pa çmue si duhët disa vlera thelbësore
tue fillue sëpari nga dinjiteti i jetës njerëzore. “Një demokraci pa vlera, -kam
shkrue n’ Encilklikën Centesimus Annus-mund të shndërrohet lehtësisht në një
totalitarizëm të hapun ose të fshehtë, si po na e tregon edhe historia... ” (25
Prill 1993, Në sheshin Skenderbeu, Tiranë).
***
Dhe unë, po persëris: “Historia endè nuk e ka njohtë
até që ka ngja në Shqipni...
Drama e Juej Shqiptarë të dashtun, zgjon interesin e
mbarë Kontinentit Europjan dhe asht e domosdoshme që Europa mos t’ Ju
harrojë! ”
Melbourne, 25 Prill 2018.
