Çka humb Kosova nëse për Demarkacion vendos Gjykata Ndërkombëtare e Arbitrazhit?

Nehat Shaqiri

Ratifikimi i kufirit të Kosovës dhe Malit të Zi, i cili pritet që edhe herën e ardhshme të dështoj në Kuvendin e Republikës së Kosovës, pasi pozita nuk i ka votat e mjaftueshme, mundet që të shkoj më pas në Gjykatën Ndërkombëtare të Arbitrazhit.

Por se çka mund të ndodh, nëse Gjykata e Arbitrazhit vendos për një ratifikim, deputet e analistë theksojnë se kjo mund të ratifikon Demarkacionin pa e pyetur asnjërën palë, dhe këtë e bënë në bazë të hartave të më hershme për të ndarë drejtësinë. Porse, cilit shtet do t’i konvenoj më shumë një vendim i tillë, atëherë mbetet të shihet.

Deputeti i Kosovës nga radhët e LDK-së, Adem Salihaj thekson për Gazetën InfoPress se, Kosova dhe Mali i Zi, si dy shtete të vogla, të brishta dhe të rrezikuara, do të duhej të uleshin dhe ta rinegocionin marrëveshjen e kufirit.

“Jam i bindur se Mali i Zi dihet të lëshojë pe, sepse të gjitha faktet historike flasin se kufiri është në Kullë dhe Çakorr”, thotë Salihaj.

Ai pohon se, faktori i rëndësishëm SHBA është aleat dhe përkrahës i të dy shteteve dhe mund të ndërmjetësojë me sukses të plotë në mes dy shteteve.

“Vetëm nëse kjo nuk do të arrihej, atëherë çështja e demarkacionit mund të shkojë në Gjykatën e Arbitrazhit. Kjo, siç dihet, mund të bëhet me pëlqimin e të dy palëve. Epilogu aty pastaj nuk mund të dihet. Unë e shoh Gjykatën e Arbitrazhit vetëm si zgjidhje të dytë ose të tretë, jo si zgjidhje kryesore”, thekson deputeti Salihaj.

Ndërsa, analisti politik Ali Hertica thotë se, sipas konventave ndërkombëtare, kur është ndonjë çështje e cila ka një lloj paqartësie në mes dy shteteve, ku ato nuk kanë mundësi që ta zgjedhin atë problem siç është tek ne me Demarkacionin, atëherë faktori ndërkombëtar dhe Gjykata Ndërkombëtare e Arbitrazhit duhet të merren me këtë problem, që palët mos të vijnë tek ndonjë konflikt.

“Shume shtete kanë të njëjtin problem me vijën kufitare apo Demarkacionin, por Komisionet ndërshtetërore janë dhe punojnë për ta evituar atë nga një problem serioz që mund të shkoj deri në luftë në mes dy shteteve. Shumë shtete kanë probleme të tilla në ish Jugosllavi, kemi Malin e Zi me Kroacinë rreth Prevllakës, Kroacia me Sllovenin, por në qofëtëse dy shtete nuk do të paraqesin problem atëherë kjo mund të shkoj me vite për tu rregulluar në mes dy vendeve pa pasur acarime”, thekson ai.

Sipas tij, deri më tani në asnjë shtet nuk është paraqitur problem i Demarkacionit si kusht për tu anëtarësua në instancat Evropiane e as në NATO, i vemti problem është nëse ndonjë shtet ka pretendime për territor, atëherë instancat ndërkombëtare i paraqesin këto kushte për tu anëtarësuar në EU.

“Nëse Kosova bën kërkesën në Gjykatën Ndërkombëtare për Arbitrazh, atëherë kjo Gjykatë do të merret me këtë problem ku ajo do të caktoj vijën kufitare pa e pyetur asnjërën palë, por edhe ajo do të bazohet në disa harta të viteve të më hershme ku do ti merr si faktografi për të ndarë drejtësinë, ku secili shtet humb diçka, e kjo do ti ndodh Kosovës apo Malit të Zi. Unë e vlerësoj diçka si e mjegulluar tek Komisioni i Pavarur i Demarkacionit, sepse deri më tani nuk kanë dhënë asnjëherë një shifër të vetme që Kosova do humb, por ka deri në tri shifra, herë mbi 8000 hektar, 7500 dhe 6000 hektar, e kjo do të thotë se diçka është e mjegulluar në këtë drejtim”, përfundon ai.