Dyqani ynë në rrugën ALIPEDHU 4, në Pire edhe atë të djelë, punoi. E nënvizoj nga që, në mbasdreke ne kishim vendosur të festonin përvjetorin e dytë të çeljes së këtij aktiviteti tregëtaro-artistik që, gjithsesi, mbas pune, merrte ndoshta, më tepër kuptim. Pra, nguteshim të shkonim në shtëpi. Sidoqoftë, kënaqësinë e klientit të fundit dhe jo vetëm, do t'a përjetonim të gjithë, si të qe kurorëzimi i asaj që do të festonim. Arsyeja ishte fare e thjeshtë.
Një i ri nga Tirana, në kohën që unë mbylla edhe drynat pas uljes së qepenëve të rënda,
ndali vrapin i dëshpëruar:
- O robo! Gja demek e kyçët për sot, a si?
Unë ktheva kryet. Ai vazhdoi:
- Për punë dekikash do të më lini durthatë mu', a si?
- Pse, çfarë deshët të merrnit ju, o çun Tirane? - e pyeta unë në dialektin e tij.
- Një disk.
- Vetëm një disk s'ti likërka durët thatë ty, o çun?
- Po, o burr'që ke moshën e babës tem, - tha ai dhe i rrezëllyen sytë kur e kuptoi gatishmërinë time për t'a ndihmuar.
Portreti i tij, që aty më parë kishte pamjen e njeriut me plaçkë në shkop, nga plagoma që i dha qepeni i mbyllur, u përshenjua si një frut i pjekur. Dhe kish të drejtë: Ai e kapi shenjën që unë i bëra djalit të mos nxitohej, tek priste në timon me makinën ndezur buzë trotuari.
S'ishte rasti i parë ky që do të na detyronte t'a rihapnim dyqanin. Por, për ne, ajo e djelë qe e veçantë dhe askujt nuk do t"i pëlqente të vonoheshim.
- Dhe cili qenka ky disk që t'i mbushkërka durët, - i thashë unë jo paqëllim, me një ton paksa të ndryshëm për t'a vënë në lëvizje të mëtejshme sqimën, a për të nxjerrë nga fshetathellat, merakun e tij që, me siguri kishte të bënte me ndonjë romancë dashurie. Por, isha tërësisht i gabuar.
- Disku i Merit's të Halilit!, - tha ai.
- Që quhet?
- Më ka marrë malli për nënën time.
Vështrimet tona u përplasën. Sytë e tiranasit u vesuan. Të mitë, gjithashtu. Se këtu bëhej fjalë për NËNËN, dhe kur ajo të mungon, sytë vetiu njomen.
- Kam pesë vjet pa e pa, o burr' qe ke moshën e babës tem. Po më lun fiqiri vendit.
Pas këtij pohimi tejet të sinqertë, qëndronte djaloshi që ishte pjekur ndofta para kohe dhe që unë atë çast mendova:
- Ja burri që dallon nga çunaku.
Emigracioni, jo vetëm i ka hedhur shtatin, po edhe e paska rritur mendërisht. Dhe, ndonëse statusi im e kërkonte të tregoja vetëpërmbajtje, nuk munda. Lotët më mbushën sytë. Gjithsesi,
unë e kisha mundësinë, jo vetëm t'i fshihja ato pas syzeve të errëta, por edhe të bëja lëvizje të tilla që tjetri të mos m'i shihte. Prandaj u ula menjëherë, kinse po hapja drynat dhe, në të vëretë, instiktivisht ashtu bëra.
Në çastin e ngrijtjes së grilës im bir që, gjithashtu e kishte ndjekur bisedën, doli menjëherë nga SUZUKU. E vështrova tinës se e dija, lotët e tij qëndronin të gatëshme në cepat e syve e të zbrisnin faqeve.
Kësisoj ai, së bashku me djaloshin Tiranas, nuk më lanë mua t'a çoj atë masë të valëzuar llamarine që, mund të kishte një shekull tek ulej e ngrihej dhe siç vetëkuptohet, fluturoi lart. Veçse, po kaq shpejt, im bir
u hodh në banak për të kërcyer përjashta tij me diskun tanimë në dorë tejet i kënaqur.
- Ky disk, vërtet t'i mbush duart, baba, - më tha ai. Sot s'mbahet mënd sa copë kemi shitur, se dje erdhën nga Tirana; dhe, si ia la në pëllëmbë tjetrit, të cilën e kishte sa një panxhë, shtoi: - e ke dhoro prej meje, - por, që blerësi të mos diskutonte, gjeti edhe shkakun: - Mos m'a kundërshto se sot, o dita e parë e vitit të dytë qi ina bo me dyqan. Kjo është dhurata e fundit.
- Gja demek, qenka dita e të falmeve sot, a si?
Ne të gjithë qeshëm, madje edhe me tepri.
Tiranasi vazhdoi:
- Fisniku po për herë ama, thotë moma jem, o burrë në moshën e babës tem, e gjen përherë vjegën. Mirë pra, ja po e marr e na i boni hallall se. . . .
- Se? - e pyeti im bir.
- Sot, - tha tiranasi, - o gjithashtu edhe dita e parë e vitit të dytë që shokut tim, i ka. . . , ( dhe ai e ndali frymën përpara se të shqiptonte, çfarë i kishte ndodhur). Si njeri i integruar në botën greke, nuk pohoi që tjetrit i ka vdekur NËNA, siç mund t'a thoshte po të ishte në Shqipëri, por përdori eufemizmin, atë që në greqisht thuhet rëndom dhe tingëllon më e pranueshme):
- ka marrë udhën për në udhëtimin e gjatë te ZOTI, nona e tij.
Një i ri nga Tirana, në kohën që unë mbylla edhe drynat pas uljes së qepenëve të rënda,
ndali vrapin i dëshpëruar:
- O robo! Gja demek e kyçët për sot, a si?
Unë ktheva kryet. Ai vazhdoi:
- Për punë dekikash do të më lini durthatë mu', a si?
- Pse, çfarë deshët të merrnit ju, o çun Tirane? - e pyeta unë në dialektin e tij.
- Një disk.
- Vetëm një disk s'ti likërka durët thatë ty, o çun?
- Po, o burr'që ke moshën e babës tem, - tha ai dhe i rrezëllyen sytë kur e kuptoi gatishmërinë time për t'a ndihmuar.
Portreti i tij, që aty më parë kishte pamjen e njeriut me plaçkë në shkop, nga plagoma që i dha qepeni i mbyllur, u përshenjua si një frut i pjekur. Dhe kish të drejtë: Ai e kapi shenjën që unë i bëra djalit të mos nxitohej, tek priste në timon me makinën ndezur buzë trotuari.
S'ishte rasti i parë ky që do të na detyronte t'a rihapnim dyqanin. Por, për ne, ajo e djelë qe e veçantë dhe askujt nuk do t"i pëlqente të vonoheshim.
- Dhe cili qenka ky disk që t'i mbushkërka durët, - i thashë unë jo paqëllim, me një ton paksa të ndryshëm për t'a vënë në lëvizje të mëtejshme sqimën, a për të nxjerrë nga fshetathellat, merakun e tij që, me siguri kishte të bënte me ndonjë romancë dashurie. Por, isha tërësisht i gabuar.
- Disku i Merit's të Halilit!, - tha ai.
- Që quhet?
- Më ka marrë malli për nënën time.
Vështrimet tona u përplasën. Sytë e tiranasit u vesuan. Të mitë, gjithashtu. Se këtu bëhej fjalë për NËNËN, dhe kur ajo të mungon, sytë vetiu njomen.
- Kam pesë vjet pa e pa, o burr' qe ke moshën e babës tem. Po më lun fiqiri vendit.
Pas këtij pohimi tejet të sinqertë, qëndronte djaloshi që ishte pjekur ndofta para kohe dhe që unë atë çast mendova:
- Ja burri që dallon nga çunaku.
Emigracioni, jo vetëm i ka hedhur shtatin, po edhe e paska rritur mendërisht. Dhe, ndonëse statusi im e kërkonte të tregoja vetëpërmbajtje, nuk munda. Lotët më mbushën sytë. Gjithsesi,
unë e kisha mundësinë, jo vetëm t'i fshihja ato pas syzeve të errëta, por edhe të bëja lëvizje të tilla që tjetri të mos m'i shihte. Prandaj u ula menjëherë, kinse po hapja drynat dhe, në të vëretë, instiktivisht ashtu bëra.
Në çastin e ngrijtjes së grilës im bir që, gjithashtu e kishte ndjekur bisedën, doli menjëherë nga SUZUKU. E vështrova tinës se e dija, lotët e tij qëndronin të gatëshme në cepat e syve e të zbrisnin faqeve.
Kësisoj ai, së bashku me djaloshin Tiranas, nuk më lanë mua t'a çoj atë masë të valëzuar llamarine që, mund të kishte një shekull tek ulej e ngrihej dhe siç vetëkuptohet, fluturoi lart. Veçse, po kaq shpejt, im bir
u hodh në banak për të kërcyer përjashta tij me diskun tanimë në dorë tejet i kënaqur.
- Ky disk, vërtet t'i mbush duart, baba, - më tha ai. Sot s'mbahet mënd sa copë kemi shitur, se dje erdhën nga Tirana; dhe, si ia la në pëllëmbë tjetrit, të cilën e kishte sa një panxhë, shtoi: - e ke dhoro prej meje, - por, që blerësi të mos diskutonte, gjeti edhe shkakun: - Mos m'a kundërshto se sot, o dita e parë e vitit të dytë qi ina bo me dyqan. Kjo është dhurata e fundit.
- Gja demek, qenka dita e të falmeve sot, a si?
Ne të gjithë qeshëm, madje edhe me tepri.
Tiranasi vazhdoi:
- Fisniku po për herë ama, thotë moma jem, o burrë në moshën e babës tem, e gjen përherë vjegën. Mirë pra, ja po e marr e na i boni hallall se. . . .
- Se? - e pyeti im bir.
- Sot, - tha tiranasi, - o gjithashtu edhe dita e parë e vitit të dytë që shokut tim, i ka. . . , ( dhe ai e ndali frymën përpara se të shqiptonte, çfarë i kishte ndodhur). Si njeri i integruar në botën greke, nuk pohoi që tjetrit i ka vdekur NËNA, siç mund t'a thoshte po të ishte në Shqipëri, por përdori eufemizmin, atë që në greqisht thuhet rëndom dhe tingëllon më e pranueshme):
- ka marrë udhën për në udhëtimin e gjatë te ZOTI, nona e tij.
- Të rrojë vetë e t'i rrojnë të gjithë të dashurit. Edhe ty gjithashtu, o djalosh!- thashë unë më tepër për t'ia përkëdhelur sedrën se, qëndrimi dhe gjuha e tij, ndonëse në dialekt, ishte tejet e kuruar deri në ngashnjim dhe të grishtte t'a dëgjoje.
- Faleminderit
- Dhe?
- Dhe e kina da mendjen të qajmë së bashku për momat tona me diskun e Merit's, se na dogji malli. Ina pa KARTA e sun të bojmë gjo: as tërpo e as tërma. Ina në hava.
Unë mbeta pa fjalë, por duhej dhënë kurajo, ndaj thashë.
- Durim, o çun e mos e lëshoni veten. Që do të qani sot, iu bën mirë. Nesër do të gdhiheni më të hovshëm.
Por, ende s'e kisha mbarruar fjalën, kur nga manjetofoni i makinës së tim biri, ngrijtur në kup të qiellit, buçiti zëri i Merita Halilit me këngën aq rrënqethëse.
Më ka marrë malli për nënën time,
- Dhe?
- Dhe e kina da mendjen të qajmë së bashku për momat tona me diskun e Merit's, se na dogji malli. Ina pa KARTA e sun të bojmë gjo: as tërpo e as tërma. Ina në hava.
Unë mbeta pa fjalë, por duhej dhënë kurajo, ndaj thashë.
- Durim, o çun e mos e lëshoni veten. Që do të qani sot, iu bën mirë. Nesër do të gdhiheni më të hovshëm.
Por, ende s'e kisha mbarruar fjalën, kur nga manjetofoni i makinës së tim biri, ngrijtur në kup të qiellit, buçiti zëri i Merita Halilit me këngën aq rrënqethëse.
Më ka marrë malli për nënën time,
Ju, o shokët e mi,
Më ka rritur me thërrime,
Si t'ia boj s'e di. . .
Jo vetëm tiranasi, por plot shqiptarë të tjerë ndaluan pranë makinës sonë si të mbërthyer nga tingujt, derisa mbaroi KËNGA PËR NËNËN dhe sheshi pa e kuptuar qe kthyer në një, vënd tejet solemn, si të të luhej Hymni i një Cermonije Qiellore.
Ne u nisëm për në shtëpi dhe na dukej sikur po rrugëtonim për në Galaktikë. . .
Ne u nisëm për në shtëpi dhe na dukej sikur po rrugëtonim për në Galaktikë. . .
Në kronikat e mbrëmjes në TVSH (satelitor), u dha një lajm tejet tronditës.:
Një nënë operonte njërën veshkë për t'ia dhënë të birit tek i cili, edhe e vetmja veshkë e tij qe thërrmuar e duhej kryer transplanti i saj.
Ajo darkë, jo vetëm nuk u festua, por çdo gjë që futëm në gojë,
se ishim tejet të lodhur, kishte shijen e kripës.
SOTIR ATHANASI,
Ajo darkë, jo vetëm nuk u festua, por çdo gjë që futëm në gojë,
se ishim tejet të lodhur, kishte shijen e kripës.
SOTIR ATHANASI,
Shkruar në:
Rruga ALIPEDHU, 4,
Dhjetor, 2010, PIRE,
Rired. Dhjetor,2017!