2014-01-30

Enkeleda Ristani - Dashuria ime eshtë tjetër (Cikël poetik)

Ka lindur ne Fier ne 13 gusht 1974.Ka mbaruar shkollën fillore e të mesme po në Fier.

Oregjina e saj është nga Përmeti.Që në fëmijërinë e saj të hershme poezia dhe letërsia kanë qënë dhe mbeten pasioni i saj i jetës.





Poezitë e Enkeledës bien në sy, për botën e madhe shprehëse dhe temat e fuqishme të marrdhënieve shpirtërore.
Poezia për mikën time   Enkeleda Ristani është  dashuria e saj ,ndërsa vargjet jane shfrim  sublim i shpirtit të saj të njom rinor !

TI QESHE

Ti qeshe ate nate,
Me dhembe e buze lebyrur
Kafshuar kishe Dashurine.

Ti qeshe ate nate,
Pendimi ishte arratisur
Në brigjet e nje ishulli, pa kthim.

Ti qeshe ate nate,
Marrezia, i kishte zene vendin Miresise
Së pafuqishme per te luajtur kukafshehtas.
Ti qeshe, me zgerdhimje vrastare, ate nate
Une, qaja, me te fundmet lote-gjaku
Të zemres – shperbere.


ANIJA E SHPRESËS

U ngjita ne anijen e Shpreses
Kur dallget coptuar ma kishin shpirtin ,
Frymemarje - gajasur, zemer - plasur
Vdekjen kerkoja ne perqafim.

Grabitqaret goje - hapur turrur ishin
Mbi kurmin tim.

Nje zë - Shprese, nje Drite – Jete,
Shperfillen vrerin
Tundues per te fundit...Luftim


ZOTIT

O Zot!
E humba valle shansin
Per jeten tokesore?
Duhet te shpresoj te pertejmen?

Kandisur me kishe me psalme biblike
Moralin ma bëre lëkurë. Për cfarë?

Kjo jete, e shkurter per gezimin-uritje
Pambarimisht, litar i gjate , litar
Vuajtje - hallesh, urrejtjesh, luftrash

E pra, Zot
Nuk mundem më,
Dyshuese jam per gjetjen tënde,
Të rroj a te mos rroj të sotmen,
Të pres a të mos pres te nesermen.


HARRIM

Hena,robinje verdhame
E qiellit pus - sterruar
Kerkonte diten e mbrame
Pendestare e dashurise - kursyer

Pajtuar me fatin gardian
Në burgun e viteve lenesha,
Renkonte zemer - hena mjerane
Harruar, braktisur, pa shpresa.


RIKTHIM

Hej njerez,
Une sot rilinda.
Permes vuajtjesh, dhimbjesh
Në te fundmin shterezim jetesor
E ndotur me gjakun e perleshjes
Së ekzistences,
shoqeruar me te qarat - britma
Nga frikerat ngadhenjimtare.

Une rilinda
Paçka se per momentin
Jeta më ka kapur për këmbësh,
Kërkon të degjoj zerin tim.

Kordoni kerthizor
Nënshkroi shkëputjen,
Une linda perseri
Shoqeruar me te qarat - britma.


DUEL

Shpirti kelthet,
Në rrokopujen e mendimeve
E brendeshmja therret
Humneren katapultuese per ne Had.

Perball kataklizmes,
Vetja shfytyrueshem
Lakuriqsohet
Per te bere duelin e fundit...

Antikrishti dhe Une
Në flaket e Ferrit!..
Lumi i llaves
Kerkon te perpije...Mbinjeriun…



S’PO DI


Sonte sikur gjethja
vjerrun n` degë jam!
Era fërgllon ashtin tem
e unë trand kujtimin
n`biskojt e mallit.
Kohe e harueme jam
n`kufijt e midisit.
Tash s`di a me marr
qiellit n`qerpik t`nates
s`vonueme,
a me marr boten
n`shuplak,
e t`ia nxjerri syte.
Apo ndoshta ma mire krejt do jet’
me marrun rrugen,
nj’atij pylli t`dandun,
shtegut t`panjohun
e t`pashkelun kund,
n`kërkim t`dashunise
së mbrame…

PËRSHËNDETJE MËNGJESORE

Diellin e parëlindur
e lash’ t’ më puthte fytyren.
Unë putha detin dhe u nisa.
Me sy shkruajta vargjet
e pershendetjes
dhe rroka edhe një herë
pafundjen.
Mora te kaltrën kujtim
e fsheha brenda syve,
per ta derdhur magjishëm
stinës tjetër
Me buzë do ta thith vjeshtën
kur te vij,e do ta lë të etur
të vij’ prap.
Syve ngjyrat do ti ndryshoj
çdo stinë..
Mos u çudisni

Mos u çudisni
kur krenaria gëlltitet
pa përtypur
ose ngre kështjellë prej rëre
edhe kur fjala t’ jetë memece
e fëlliqur,e përdalë
goditese,katarsiste
edhe kur dashuria per dritën
të jetë erresirë,zymtësi
Mos u çudisni
edhe kur dçshira pçr jetën
të jetë vrarje veteje
helm i kaluar damaresh
të ekzistences
ekstaze verbimi
ne seksualitetin e ekzigjencave
paranoja e dashurise
mund të jetë
mirëqenie e masturbimit
te mendjes
Mos u çudisni
edhe kur vdekja
(mos kini frikë nga fizikja
ajo nuk dhëmb dhe nuk ndodh)
të shalohet galic në qafe
e të tërheq kapistallin e flokeve
në gare me fluturimin e shpirtit
Unë iu këshilloj mos të çuditeni
nga maja më e lartë e çudisë time
te kot…

ATAVIZËM

Ti më mban peng ngjyren e jetës
edhe aromat ti mi mban peng
Unë atavizmi yt,
bisht i padëshirueshëm
që tundet pavetdijshëm
kërbishtjes tënde
e ti e përçmon,nënçmon
neverit,bërtet si i marrë
të ta marrin,të ta zhdukin
e bishti vazhdon të t’ tundet
rrjepacuk
edhe pse gjakosur
deri ne rrënjë…
Atëherë ti vendos t’ jetosh i qetë
N’ përfytyrimin tënd
ti je njeri pa bisht…

FATIN TIM E VENDOS VETË

Fatin tim e vendos unë!
Grurnajes me ngjyrë të djegur
flamuri i fatit tim valvitet i shqyer
unë qep cepat e fatit më gjilpërën
e dashurisë
e filli i padukshëm këputet
e bjerrur dëshira për lirinë
kur gjunjët janë të thyer
nga rrëzim i pashmangshëm
përvijimi i kujtesës
copëzuar mijrëzuar
honesh t`thella
e zvarritja deri tek gryka
është kapërcimi i kufomës s’ vetes
midis lindjes dhe vdekjes
qëndron Ti
kushdo qofsh
fati im që unë vet’ e vendosa
një ditë të vogël
kur ëndra e madhe
sytë kishte zënë me perden
e ekzistencës fallco
të fateve…

PA FJALLË


Bijë e shitur dashurish cingune
regjuar veç disa fjalesh pa zë
gjysmafjalësh
Kali i bardhe hazdiset fushave
T’ gjelbra që jelet ja përkdhelin
e mrizit t`mallkuar s`afrohet
Mbytet lumi brenda vetes
me sytë kërkimtar
plandoset edhe me thellë
buza e rrjedhes i dridhet edhe më
pa fjalë
Edhe gurët radhitur ujrave
u plasariten perpëlitjeve
bishtnimi i pengut
i ndau në copëza
Vdekja ka veshur fustanin e zi
të festës
kthyer në mjergull
afërmendsh është e lumtur
gjahun duke pritur
mungesë rezistence
bota u bë zi
kercenimi i ngjyrave
vrarje kohe
padurimi i ardhjes
kenaqesi dhëmbësh t’ lëbyrura
e jargësh në cepa buzësh
Mbretëron koha e gjuetise
kapsallitje sysh pa kapak
pergjakur pa gjak
Arratisur shpirti
ne pusinë që xhelati Gabriel
i kishte ngritur
Dashuria u bë murgeshë
N’ manastirin e mykur të ndjenjes
dhe bëri betimin e heshtjes.

DASHURI EGOISTE

Jam n’ kërkim t’ një dashurie për veten
dua ti jem egoiste,ti marr sa mos t’ ngopem
dua ti jem gardiane,mos ti lë asnjë grimc’ lirie
dua ti jem mosbesuese,ta ruaj n’ çdo çast
e mos ti besoj asnjë fjalë,as ato t’ dashurisë
që rrjedhin dhe nuk ka zot ti ndal
por paskam frikë nga kjo lloj dashurie
kam frikë se një gardian,vuan po njësoj
mungesen e lirise,si i burgosuri i vet
kam frikë se kjo është dashuria jote
jo e imja,dashuri që do t’ bej të jesh
gjithmon vetem….
kurse dashuria ime eshtë tjetër gjë
ajo vetëm dashuron,do pa kushte dhe fal…

MBRËMË

Mbrëmë,
përkdhela me sy shkëmbinjtë
ku dallgët lëpiheshin
herë vrullshëm,herë butësisht
si në një akt dashuror.
Kuturisa të shkoj bregut tjetër,
atij bregu ku dashuria do të më pres,
e unë flokëlëshuar
do ti bie në krahë mallshëm
vrapit që s`ndalet.
Dhimbjes i vura ne flokë
një fjongo të kaltër
dhe e lash të shkonte.
Mëngjesi do të gdhihej
i bardhë pa të…
Ti, padurimin ke veshur frak
dhe pret të vallzosh me mua
valsin e endrës tënde
unë,mbushur jam
fustanit të ballos,
dashuri…

PËRSHËNDETJE MËNGJEZORE

Diellin e parlindur
e lash’ t’ më puthte fytyrën.
Unë putha detin dhe u nisa.
Me sy shkruajta vargjet
e pershëndetjes
dhe rroka edhe nje herë
pafundjen.
Mora të kaltrën kujtim
e fsheha brenda syve,
për ta derdhur magjishëm
stinës tjetër
Me buzë do ta thith vjeshtën
kur të vij,e do ta lë të etur
të vij prap.
Syve ngjyrat do ti ndryshoj
çdo stinë…

SYTË

Sy të ngulur në t’ ardhmen gjithë frikë,
sy qe i luten të tashmes së shkuar,
sy të verbuar nga e djeshmja e gënjeshtërt,
sy që puthen largësisë së horizontit,
sy që mbetën shtrirë një shtrati
tëpa prishur…
Sy që hanë veten në forcën e humbur,
sy që kurrë nuk munden të shihen,
sy që endrën e panë t’ mjegullt
kur qenë hapur,
sy që gënjeshtrën thurën për t’ vërtetë
e t’ vërtetën e vranë më gënjeshtër,
sy që shkojnë të ndarë me kanoen
në lumin e rrëmbyer,
përmbysur sa e sa herë,
por që vrapin e ndalin drejt deltës,
sy adrenaline që vrullon
kapilarësh si të qenë deje,
sy që lagen,lagin fushën e akrepave
ngelur në vend,
sy që vrasin veten
currila gjaku,
me mbyllje kapakësh
kapitujsh të palexuar kurrë,
sy që ledhatojnë një flutur
krahënjomë,motit që mëshirë nuk ka
për krahët e saj të brishtë,
sy që përsërisin gabimin e t’ parit
thellë brenda vetes,
gjithmon’ e më thellë,
në zbulimin e të fshehtës
kush je dhe per ku po shkon.

MELODI NGJYRASH

Ma prek trupin!
Gjelbërt,gjelbërt
trupi im.
Me të artën veshur
dora jote
më drithëron,
Kaltër,kaltër
drithërima ime.
Më të ëmbëlt’
veshur syte e tu.
Vazhdo,vazhdo
melodia ime e ngjyrave,
që transparenten
e lotit mos ta shoh me
por përtej,
përtej,më pret
e bruzta,e bruzta
e mallit tim
për ne…

Enkeleda Ristani


1.

Si eshte koha kur je i huaj?
Po tiparet me cfare te vishen
kur gjuha ngec ne ate dhembin e dhembur
brenda gojes qe s`eshte perhere e jotja?
A mund te joshesh njesoj
me te njejtin tualet
me veshje sipas vendit ku shkon
vecse me ndonje motiv te vendit prej nga vjen
ndonje motiv fare te vogel
pershembull,nje varese te mbetur ne qafe
qe nga koha kur gjyshja jepte shpirt
dhe mblodhi te vegjlit rreth shtratit
e u ndau bizhuterite me perkorje?
Po syte prej femije perse i mbajme gjate gjithe jetes me vete
edhe kur jemi te huaj?
Po kur je i huaj si i kendon copezat e udhes,
mallet e kthinave te vetmuara
cepin e erresires ne fund te rruges
pocin e drites se thyer
nxitin e kembeve per te mbrritur
pasqyrimin tend ne vitrinat anes rruges
qe ben se e sheh rastesisht?
Po lugen,si e mban lugen ne nje tavoline te huaj
koren e bukes
a e thyen koren e bukes si nga vendi prej nga vjen?
Po e qeshura te njejtin tingull ka
apo behet me akcent te huaj?
Si qahet kur je i huaj
me te njejtin numer lotesh
apo vetem me te mbramin e loteve?
Cfare thuhet ne fund te dites para shtratit kur je i huaj
a thirret nena me pasthirrmat pervuajtse
njesoj si ne vendin prej ku ke lene nenen
apo heshtet ne gjuhe te lodhur dhe nene te harruar?


2.

nje gje eshte te jesh e nje tjeter gje eshte te kesh
te jesh enderrimtar pershembull
mbi endrren tende qe ende se ke sfilitur brenda vetes
te jesh ai qe s`je
edhe kur ke dyzuar veten
edhe kur ke tentuar te klonosh
e kloni te ka dal i skaduar
edhe kur ke eksperimentuar me te skaduarin dhe nuk je nginjur dot
sepse erresira gjithmon te josh me nje bote te panjohur
nuk eshte zeri yt
nuk eshte as fytyra
nuk eshte vargu qe gelon unisonin e vetem nje qenieje
te kesh nje vete te panjohur per ta bere njeri
te kesh shpresen se nje dite poezia do te bindet si kale i zbutur
te kesh asgjene dhe ta besh dicka
qofte edhe per hir te njerezimit
ose per hirin e turmes qe brohoret gjithmon pa e ditur per cfare
Ti me dhimbsesh
ose une duhet ti dhimbsem vetes
sepse thonjte e mi mbeten per shume kohe ne dheun e bute
per te te zbuluar qelizen e bazes
idiotesi kryekeput
ti s`ke qelize baze
je midisi i te jesh me te kesh
ose te dyja bashke
dhe zemerohesh per vdekje kur duan te te zbulojne
aq sa behesh nje i trete...


3.

nje gje eshte te jesh e nje tjeter gje eshte te kesh
te jesh enderrimtar pershembull
mbi endrren tende qe ende se ke sfilitur brenda vetes
te jesh ai qe s`je
edhe kur ke dyzuar veten
edhe kur ke tentuar te klonosh
e kloni te ka dal i skaduar
edhe kur ke eksperimentuar me te skaduarin dhe nuk je nginjur dot
sepse erresira gjithmon te josh me nje bote te panjohur
nuk eshte zeri yt
nuk eshte as fytyra
nuk eshte vargu qe gelon unisonin e vetem nje qenieje
te kesh nje vete te panjohur per ta bere njeri
te kesh shpresen se nje dite poezia do te bindet si kale i zbutur
te kesh asgjene dhe ta besh dicka
qofte edhe per hir te njerezimit
ose per hirin e turmes qe brohoret gjithmon pa e ditur per cfare
Ti me dhimbsesh
ose une duhet ti dhimbsem vetes
sepse thonjte e mi mbeten per shume kohe ne dheun e bute
per te te zbuluar qelizen e bazes
idiotesi kryekeput
ti s`ke qelize baze
je midisi i te jesh me te kesh
ose te dyja bashke
dhe zemerohesh per vdekje kur duan te te zbulojne
aq sa behesh nje i trete...


4.

Si eshte koha kur je i huaj?
Po tiparet me cfare te vishen
kur gjuha ngec ne ate dhembin e dhembur
brenda gojes qe s`eshte perhere e jotja?
A mund te joshesh njesoj
me te njejtin tualet
me veshje sipas vendit ku shkon
vecse me ndonje motiv te vendit prej nga vjen
ndonje motiv fare te vogel
pershembull,nje varese te mbetur ne qafe
qe nga koha kur gjyshja jepte shpirt
dhe mblodhi te vegjlit rreth shtratit
e u ndau bizhuterite me perkorje?
Po syte prej femije perse i mbajme gjate gjithe jetes me vete
edhe kur jemi te huaj?
Po kur je i huaj si i kendon copezat e udhes,
mallet e kthinave te vetmuara
cepin e erresires ne fund te rruges
pocin e drites se thyer
nxitin e kembeve per te mbrritur
pasqyrimin tend ne vitrinat anes rruges
qe ben se e sheh rastesisht?
Po lugen,si e mban lugen ne nje tavoline te huaj
koren e bukes
a e thyen koren e bukes si nga vendi prej nga vjen?
Po e qeshura te njejtin tingull ka
apo behet me akcent te huaj?
Si qahet kur je i huaj
me te njejtin numer lotesh
apo vetem me te mbramin e loteve?
Cfare thuhet ne fund te dites para shtratit kur je i huaj
a thirret nena me pasthirrmat pervuajtse
njesoj si ne vendin prej ku ke lene nenen
apo heshtet ne gjuhe te lodhur dhe nene te harruar?


5.


po bie shi
dhe s`eshte e thene te zbutet lekura e dimrit
pervec ti behen kokrrizat me te ngjethura
oret kaperthehen si perhere gjumit pa endrra
endrrat flene ne shtepi te harruara
dy dyer te lena pas shpine
dritare me kangjella te palyera
nje gllenjke kafe mengjesi ne vaktin e drekes
dy cigare te djegura ne nje mendim
dita shkon qe kur vjen
kurse nata mezi mberrin
numeroj ditet per nje muaj me pagesen e qerase
kurse pagesen e qerase e numeroj dy here
leket e pageses se qerase me vijne me poste
kurse une rri ngrohte
tymos ditet e mia te numeruara brenda mureve
te te zotit te shtepise
tepron dicka
gjithmon tepron ajo qe s`del
jeta s`eshte dhe aq ferr
ferri s`te le te marresh fryme
kurse une tymos me nge
ditet e mia ne keshtjellen me qera
qe muret ia ndertoj vet
cdo here nga e para...


6.


po më lag dhe ti s`je as shiu
në barkun tim ke ndërtuar një fole
ku fshihesh si grabitqar duke u lëkundur
e luan ne mua gjithë vdekjen
minutë pas minuti
kokrriza padurimi si vagujt e ngrohtë
që shpërthejne brenda meje
dhe bota dihat mjergullën që më mbështjell
sytë me ëndrra që s`kanë kohë të shihen
duart e tua nuk e dinë se poshtë lëkurës sime
kërcejne vallen e pështjellimit pa cak
gjithë sensorët e mi të cmendur
më prek dhe marrosesh edhe më
dhe une shtyj drejt teje
e të shtyj akoma të shtysh brenda meje
po më bën të kërkoj vdekjen dhe ti s`je as djalli
tani le të prehemi
po më krijon nga e para dhe ti s`je as zoti


7.


nuk ka si te kemi pasur te njejten dashuri
ti pe perreth dhe pate frike
une mola yjet dhe mbylla syte
kur u gjendem ne te njejtat germa
te shkruajtura rastesisht nga dora ime
ti u trembe serisht
dhe pive dyshimin me dy stacione mbajtje fryme
po buzeqesh edhe tani
dashurite nuk jane fjale
as te thena,as te munguara
as te lejuara,as te ndaluara
sigurisht,
dashuria ime ben udhetimin nga une tek mua
perplaset suprines se syve te tij gjithhere
duket bukur me format e hajthme lakuriqe
dhe s`rresht se piri vere
dalldiset
zvenitet
e rimerr gjithe frymen e ererave noprane
perplas kembet ndonjehere
kerkon te zgjoj vemendjen time
si femije nga kohet e largeta me kujtesa te cunguara
kapriçoze tamam si mua
kurse ai
ai tashme ka cuditur veten
ka kthyer permbys cdo send qe do t`ia fashiste cudine
ka prekur veten ne cdo vend qe do t`ia vertetonte ekzistencen
dhe syte e tij...
ah,syte e tij
vjedhacaket e drites se diellit te kalter
bashkesia e dromcave sferike
qe shohin permbysjen time permbys...


8.

dhe ne qofsh hene
(edhe pse s`ke si te jesh hene
zakonisht hena eshte grua)
po edhe ne qofsh hena ime ti
do te te pi me nje gllenjke
edhe nese henat s`pihen
por hahen
hane veten apo i hane dashurite
une do te te pi te gjithin me nje gllenjke...


9.

gezuar gjithe ditet e kurthit te javes,i dashur
edhe netet qe shtrengojme ne molleza
midis shkronjash
gezuar edhe henen qe pergjoka
psheretimat tona
gezuar gjithe buzeqeshjet,i dashur
edhe mallin qe rri ne parvazin e pritjes sone
gezuar gjithe mendimet e mia
qe me buzen e gjakur padurimit
te shkojne...


10.


Mu kujtua nje akacie sot
a nuk eshte krijese e embel nje akacie?
levorja e rrudhur e trungut
degezat qe me gjemba ruajne lulet
e lulet qe s`di kush me mesoi ti haja
isha e vogel atehere
isha aq e vogel sa gjerat i mesoja me prekje,me shijim
natyra ma cudiste heshtjen
pastaj cdo rikthim
ishte nje Eden packa se s`ia njihja emrin
mu kujtua edhe aneslumi me plepa levoregjalp
pushrat e vjeshtes
gjethet qe me mesuan te shquaj te verdhen
formen
nervurat
shkermoqjen ca me vone
pra ate qe do te vinte ndersa rritesha
me pas te gjitha u fshine
si destinet ne harten biblike
kurse une vazhdoj dhe sot perpelitjen
kerkimin e thesarit me druret e njohur
sa ta shoh edhe nje here ate vajzen e vogel...