Virusi “Coronavirus -2019-nCoV ” frikëson botën

Shkruan Flori Bruqi

Virusi “Corona” po alarmon qytetarët anekënd Europës, ndonëse autoritetet shëndetësore bëjnë thirrje për qetësi. Shpejtësia me të cilën po përhapet virusi në Kinë dhe shkalla e gjerë e zonave që ai ka prekur deri tani, gjithsesi ka rritur vëmendjen në pikat hyrëse të aeroporteve më të mëdha europiane ku po mundohen të pengojnë depërtimin e personave të infektuar nga Azia.




Ende nuk ka asnjë raportim për rrezik të shtuar në Ballkanin perëndimor apo Shqipëri, megjithatë mbetet për t'u parë nëse autoritetet kanë planifikuar masa kontrolli dhe karantinë në skenarin eventual që virusi do të mësyjë Europën.

Pavarësisht panikut që ka përfshirë botën OBSH-ja bën me dije se është shumë herët për të shpallur një emergjence globale.

Virusi Korona i cili po përhapet me shpejtësi në shumë provinca të Kinës, Koresë e Tajlandës ka shkaktuar dhjetëra të vdekur dhe numri i të infektuarve po rritet me shpejtësi.

Por, çfarë është ky virus, nga e ka origjinën, si mund të merret dhe cilat janë pasojat e tij?

Vatra e parë e virusit mendohet se ishte një treg në qytetin kinez të Vuhanit, në të cilin zhvillohej tregti e paligjshme kafshësh të egra. Sipas dyshimeve, virusi mund të jetë zhvilluar tek gjarpërinjtë e më pas të ketë kaluar te njerëzit. Virusi “Corona” është pjesë e familjes së virusit që njihet me emrin Sars, i cili nga ana e tij, u përhap nga lakuriqi i natës tek njeriu.

Sipas vlerësimeve të shkencëtarëve, virusi “Corona” klasifikohet si një sindromë relativisht më e rëndë respiratore se sa gripi i derrit por ata ende nuk e kanë zbuluar shpejtësinë me të cilën ai transmetohet nga një njeri tek tjetri.

Mjekët nuk kanë zhvilluar aktualisht asnjë vaksinë, e cila mund ta parandalonte këtë virus, por gjithsesi ekipe të shumta kërkimore anekënd botës po punojnë me vrull për ta krijuar atë. Për momentin, vetëm higjiena e mirë personale dhe larja e duarve mbeten masa e vetme mbrojtëse.

1. Çfarë është koronavirusi?

Koronaviruset janë familja e viruseve të cilat shkaktojnë sëmundje nga një rrufë e lehtë deri në sëmundje më të rënda si Sindroma Respiratore e Lindjes së Mesme (Middle East Respiratory Syndrome MERS) dhe Sindroma e Rëndë Respiratore Akute (Severe Acute Respiratory Syndrome SARS).

2. Çfarë është një koronavirus i ri?

Koronavirus i ri është (nCoV) është një lloj (shtam) i ri i koronavirusit i cili nuk është identifikuar më parë tek njerëzit.

3. A mund të infektohen njerëzit me koronavirusin e ri ku si burim infektimi janë kafshët?

Hetimet e hollësishme në Kinë në vitin 2002 kanë zbuluar se SARS-CoV u transmetua nga macet te njerëzit, kurse në Arabinë Saudite në vitin 2012 u zbulua MERS-CoV nga devetë te njerëzit. Njihen disa koronaviruse të cilët po qarkullojnë në kafshë, por që akoma nuk kanë infektuar njerëzit. Ndërkohë që survejanca në të gjithë botën përmirësohet, ka të ngjarë që të identifikohen më shumë koronaviruse.

4. Cilat janë simptomat e një personi të infektuar me koronavirus?

Simptomat varen nga virusi, por shenjat e zakonshme përfshijnë simptomat e aparatit të frymëmarrjes: ethe, kollë, gulçim dhe vështirësi në frymëmarrje. Në raste më të rënda, infeksioni mund të shkaktojë pneumoni, sindromë të rëndë respiratore akute, insuficiencë të veshkave, madje edhe vdekje.

5. A transmetohet koronavirusi nga njeriu tek njeriu?

Po, disa koronaviruse mund të trasnmetohen nga njeriu tek njeriu, zakonisht pas një kontakti të ngushtë/të afërt me një pacient të infektuar, në mjedisin e punës ose në një qendër të kujdesit shëndetësor.

6. A ka vaksinë për këtë lloj të ri të koronavirusit?

Kur një sëmundje është e re, nuk ka vaksinë për të, dhe mund të duhen disa vite derisa të prodhohet një vaksinë e re.

7. A ka një trajtim/mjekim për koronavirusin e ri?

Nuk ka një mjekim/trajtim specifik për sëmundjet e shkaktuara nga një koronavirus i ri. Megjithatë, shumë nga simptomat mund të trajtohen në varësi të gjendjes klinike të pacientit.

8. Çfarë duhet të bëj për t’u mbrojtur?

Rekomandimet standarde për të zvogëluar ekspozimin dhe transmetimin e një sërë sëmundjesh përfshijnë: ruajtjen e higjienës së duarve dhe të frymëmarrjes, praktikat e higjienës ushqimore, si dhe kur është e mundur shmangia e kontakteve të ngushta me çdo person që shfaq simptoma të sëmundjeve respiratore, si kollë apo teshtitje.

9. A janë personeli shëndetësor i riskuar nga koronavirusi i ri?

Po, ata mund të jenë të rrezikuar nga koronavirusi i ri, pasi personeli i kujdesit shëndetësor janë në kontakt me pacientët më shpesh sesa popullata e përgjithshme. OBSH-ja rekomandon që personeli i kujdesit shëndetësor të zbatojnë në mënyrë të vazhdueshme masat e duhura të parandalimit dhe kontrollit të infeksionit.

10. Cilat janë rekomandimet për vendet?

OBSH inkurajon të gjithë vendet të rrisin survejancën për infeksionet e rënda respiratore akute (SARI), të shikojnë me kujdes çdo model të pazakontë të këtyre infeksioneve ose pneumonisë dhe të njoftojnë OBSH-në për çdo rast të dyshuar ose konfirmuar të infeksionit me koronavirusin e ri. Vendet inkurajohen të vazhdojnë të forcojnë gatishmërinë e tyre për emergjencat shëndetësore në përputhje me Rregulloren Ndërkombëtare të Shëndetit (2005).

11.Preparatët për dezinfektim të duarve ?

a) Desmanol puro ; b) Desmanol gel ; c)Desderman N

d) Esemtan Wash lotion ; e)S-M Wash lotion

Prodhues :Schülke + Gemany (Distributor Flomed)

12.Preparatet për dezinfektim të dyshemeve?

a) Terralin protect ; b)Deconex 50 AF ; c)Deconex 50 FF,

d) Mikrosid likuid sensitive etj.

Prodhues :Schülke + Gemany dhe Borer chemmie AG Zvicër  (Distributor Flomed)

Këto preparate mund të gjënden në "Flomed" SHPK Prishtinë

Tel:00-383-44-123-531

Tel:00-383-44-234-575

Tel:00-383-44-141-026

E-mail: ptcflomed@yahoo.co.uk

Kompanitë  më të njohura në Kosovë për dezinfektim janë:

"Flomed" SH.P.K Prishtinë

"Truly Nolen" Prishtinë

N.P.P"Ekologjia" Ferizaj

Agro Goup "Fauna" Ferizaj

Nuk ka vend për panik nga koronavirusi kinez në Kosovë

Infektologu Dr.Valbon Krasniqi thotë se ekzistojnë disa lloje të korona viruseve që kryesisht janë transmetuar nga kafshët te njerëzit.

Duke folur në “Rtv Dukagjini” ai ka theksuar se bota është përballur edhe më herët me viruse të familjeve të coronavirusëve që shkaktojnë infeksione të rrugëve të frymëmarrjes.

Krasniqi thotë se virusët SARS dhe më pas MERS që janë shfaqur vite më parë në Kinë respektivisht Arabi Saudite janë të ngjashëm në masën 70% si coronavirusi i shfaqur së fundmi në Kinë.


Doktori thotë se virusi është ende i ri dhe nuk dihen shumë mirë aftësitë e tij për t’u përhapur në masa.


“Ajo që dihet deri më tani është se të gjithë viruset, përfshirë edhe familjen e korona viruseve është se ata nuk mund të qëndrojnë në ambient të jashtëm [jashtë organizmit të njeriut] më shumë se 24 orë”.

Ai thotë se koha më optimale e mbijetesës së viruseve është nga disa minuta deri në disa orë e që në rastin më ekstrem në 24 orë.


I pyetur nëse edhe mallrat që vijnë nga Kina mund të sjellin këtë virus, infektologu ka thënë se ende nuk dihet sa është rezistent ky virus por sipas tij në bazë të familjes që i takon mund të veprohet.

Krasniqi thotë se Kosova është përballur edhe me viruse shumë të rrezikshme siç është ai i njohuri me emrin “Gripi i Derrit” dhe sipas tij Kosova edhe tash është përgatitur dhe nuk ka vend për panik.

“Deri më tani nuk kemi asnjë rast të konfirmuar e as të dyshuar me këtë virus”, tha ndër të tjera infektologu Valbon Krasniqi.