Në këtë artikull publikohen krimet serbe kundër njerëzimit që kanë ndodhur në Komunën e Deçanit, si :dëbim, zhvendosje e dhunshme dhe përndjekje. Përndjekja e pretenduar thuhet se është materializuar nëpërmjet “dhunës seksuale nga forcat serbe kundër shqiptarëve të Kosovës, veçanërisht kundër femrave.
Popullata e Deçanit është thuajse e gjitha shqiptare. Gjatë tërë vitit 1998, Deçani ishte rrugë që UÇK-ja e përdorte për transportimin e armëve dhe njerëzve të stërvitur në kampe në Shqipërinë veriore për në Kosovë. Për këtë arsye autoritetet serbe ishin të interesuara ta kishin këtë komunë nën kontroll. Raportet e MPB-së tregojnë se në vitin 1998 pati sulme të rregullta të UÇK-së kundër pozicioneve të MPB-së dhe UJ-së, kryesisht në fshatrat Prejlep dhe Drenoc. Në vitin 1999 vazhduan përleshjet sporadike midis UÇK-së dhe forcave serbe.
Ngjarjet në komunën e Deçanit në fund të marsit 1999
K58-a dhe Mehmet Mazrekaj dëshmuan se, më 27 mars 1999, policia hyri në Drenoc dhe i përzuri banorët shqiptarë kosovarë të fshatit si dhe refugjatë prej fshatrave të tjera si Gllogjani dhe Sllupi. Mazrekaj tha se “evakuimi” i fshatit u bë nga policia me pretekstin se priteshin bombardime të NATO-s. Në ditarin e luftës së Brigadës së 125-të të Motorizuar, zona e përgjegjësisë e së cilës përfshinte fshatrat përreth Deçanit përfshirë edhe Drenocin dhe Belegun, është shënuar se pritej një sulm ajror i NATO-s më 27 mars 1999, por nuk thuhet se ku. Në ditar gjithashtu shkruhet se më 27 apo 28 mars 1999 nuk pati sulme të NATO-s në zonën e përgjegjësisë së Brigadës së 125-të të Motorizuar.
K20-a përshkroi ardhjen në Beleg të “policisë serbe dhe ushtarëve serbë” ose “të policisë dhe ushtrisë serbe” të shoqëruar me automjete të blinduara më 28 mars. K58-a dëshmoi se ushtria dhe policia erdhën më 27 mars dhe se u kthyen përsëri në mëngjesin e 28 marsit.
Rreth orës 6 të mëngjesit më 29 mars, K20-a dhe familja e saj u urdhëruan nga një polic që të shkonin në bodrumin e një shtëpie tjetër në fshat, në të cilën mbaheshin rreth 300 njerëz – përfshirë shumë fëmijë. Shumica e tyre ishin gra a fëmijë, meqë burrat e këtyre fshatrave kishin ikur ditët e mëparshme. Sidoqoftë, rreth 60 burra kishin mbetur dhe u zunë nga forcat serbe. Gjatë ditës, i gjithë grupi i shqiptarëve kosovarë u çuan në një fushë, ku disa prej tyre u kontrolluan nga forcat e Serbisë kurse të tjerët u dërguan në bodrum për t’u kontrolluar.
K20-a përshkroi rrahjen e një shqiptari kosovar para syve të saj sepse i kishte folur komandantit kur ai e kishte pyetur për prejardhjen duke i thënë se ishte shqiptar. Edhe Mehmet Mazrekaj i cili ishte në mesin a atyre që mbaheshin në bodrum në atë kohë, u rrah dhe më vonë u zhvesh dhe u kontrollua nga një polic trafiku nga Deçani, të cilin ai e njihte si ish-nxënës të tij dhe i cili ishte me uniformë të policisë së rregullt. K58-a gjithashtu konfirmoi se kishte parë Mazrekajn duke u rrahur dhe keqtrajtuar nga një polic. Mazrekaj gjithashtu pa policinë dhe “paraushtarakët” duke i rrahur e keqtrajtuar burrat e tjerë.
Pasditen e 29 marsit, shqiptarët kosovarë të arrestuar u urdhëruan të dilnin jashtë nga bodrumi dhe u keqtrajtuan sërish. K20-a dëshmoi se u çuan në një fushë të afërt. Gjatë rrugës, policë dhe nja 100 ushtarë i kërcënuan me armë të rënda dhe disa nga burrat u rrahën me pushkë. Të gjithë fshatarët “u kontrolluan” se mos kishin para të fshehura dhe iu morën të gjitha dokumentet dhe gjërat me vlerë. Gjatë kësaj kohe, gratë u urdhëruan të zhvisheshin dhe u kontrolluan dhe pas kësaj u kthyen te fusha, shpesh me rrobat e tyre në duar, ku u lanë të prisnin në shi deri në muzg. Sidoqoftë, K58-a dëshmoi se disa nga sendet e konfiskuara, përfshirë bizhuteri dhe flori që ishte marrë nga gratë, iu kthyen fshatarëve të nesërmen. Rrjedhimisht, Dhoma nuk konsideron se këto dëshmi nuk vërtetojnë pretendimin e plaçkitjes.
Dëshmitë e dhunës seksuale
K20 u çua në banjë vetëm dhe një ushtar e zhveshi me forcë dhe e përdhunoi. Gjatë kohës së këtij incidenti, polici dhe ushtarët e tjerë qëndronin në pragun e derës dhe nganjëherë e ndriçonin pamjen me llambë.
Kur kishte mbaruar ushtari i parë, K20 kishte tentuar të vishej, por polici e kishte goditur me shuplakë dhe ajo e kishte humbur vetëdijen përkohësisht. Më tej ajo u përdhunua nga ushtari i dytë, dhe më pas nga i treti. Edhe pse polici i tha se ushtari i tretë do të ishte i fundit, një ushtar i katërt hyri në banjë nga korridori dhe e përdhunoi. K20-a nuk ishte në gjendje të përshkruante ndonjë ushtar në veçanti, por dëshmoi se të gjithë kishin uniforma të blerta kamuflimi, disa me emblema dhe të gjithë flisnin serbisht. Kur po e përdhunonin në banjë, K20-a dëgjoi njërën nga dy vajzat e tjera të cilat ishin marrë në shtëpi me të duke ulëritur në dhomën tjetër. Kur K20-a u lejua të largohej nga shtëpia, polici i cili fliste shqip i tha se “UÇK-ja kishte bërë më zi se ata. Ti mund t’i përballosh ata.”Kur po largohej, ajo e dëgjoi edhe vajzën e dytë nga dy vajzat e tjera të zgjedhura duke ulëritur. Afërsisht pas një gjysmë ore pasi ishte kthyer aty ku mbaheshin gratë e tjera, u kthye njëra nga dy vajzat e tjera, kurse tjetra erdhi pak më vonë. E para tha se nuk i kishin kërkuar të bënte gjë, e dyta tha se e kishin detyruar të fshinte, por dukej e “humbur.” K20-a konkludoi se edhe dy vajzat e tjera ishin përdhunuar sepse “ulërimat e tyre ishin të njëjta si ulërimat e mia kur po më përdhunonin.”
K58 përshkroi se si, në kohën që K20 dhe dy vajzat e tjera kishin qenë jashtë dhomës, “paraushtarakët” zgjodhën gra të tjera të reja të cilët erdhën në dhoma katër ose pesë herë, derisa ishin marrë rreth 20 gra dhe vajza të reja, kurse e fundit u kthye rreth orës 5 të mëngjesit. Këto vajza u kthyen të tronditura dhe duke qarë dhe K58-a dëgjoi njërën prej tyre kur i tha nënës së vet se ishte përdhunuar. Rrëfimi bindës i K20-ës për vuajtjet e saj, i mbështetur nga dëshmia e K58-ës, e bind Dhomën se ajo u përdhunua nga ushtarët e UJ-së. Në rrethanat e përshkruara nga K20-a dhe K58-a, ku gra të reja u përzgjodhën dhe u morën për periudha të gjatë kohore gjatë natës, dhe bazuar në përshkrimet e K20-ës të ulërimave që kishte dëgjuar të dy grave të reja që ishin marrë së bashku me të, Dhoma konsideron se i vetmi përfundim logjik që mund të nxirret është se edhe këto dy të reja së paku janë dhunuar seksualisht dhe se gruaja të cilën e dëgjoi K58-a gjithashtu ishte përdhunuar.
Gratë u mbajtën në shtëpi deri në orën 8 ose 9 të nesërmen në mëngjes, 30 mars 1999, kur u urdhëruan nga një polic, të cilin K20-a e përshkroi si “Komandanti,” të largoheshin nga fshati për në Shqipëri. K58-a tregoi se grave iu tha: “Shkoni në Shqipëri – vetë e kërkuat NATO-n.” Të udhëhequr nga tri autoblinda (një ushtarake dhe dy policore), fshatarët e shpërngulur u vunë në kolonë dhe u detyruan të largoheshin, kurse 10 nga burrat më të vjetër u lejuan të shkonin me kolonën dhe t’i ngisnin traktorët. Sidoqoftë, 40-50 burra (disa nga Drenoci dhe Sllupi) u mbajtën atje dhe që atëherë nuk është dëgjuar më asgjë për ta.
Dragan Zhivanoviqi dëshmoi se nuk ishte e mundur që ndonjë autoblindë e UJ-së të ketë qenë në atë vend sepse në atë kohë njësia e tij (Brigada e 125-të e Motorizuar) nuk kishte autoblinda në atë zonë. Mirëpo, duke u bazuar në dëshmitë e besueshme të Mazrekajt dhe K20-ës se UJ-ja ishte e pranishme në Beleg, Dhoma konkludon se autoblindat e UJ-së dhe MPB-së ishin të pranishme në fshat më 28 dhe 29 mars 1999. Shqiptarët kosovarë nga Drenoci, Belegu, dhe fshatrat e tjera të afërta vazhduan në drejtim të jugut në kolonë me rreth 1.000 njerëz të shpërngulur deri në Kukës, Shqipëri.
F.B