Nga Fritz RADOVANI:
MUZIKANTI FRANO NDOJA
KRENARIA E QYTETIT SHKODRES
KRENARIA E QYTETIT SHKODRES
FRANO NDOJA(1867 – 1923)
95 VJET QË NDRROI JETË KOMPOZITOR I I SHKODRES FRANO NDOJA…
ASHT LE ME 28 KORRIK 1867 DHE KA VDEKË ME 16 QERSHOR 1923…
Vdiq papritmas nga smundje e shpejtë dhe u vorros në Sshkoder me 17 Qershor 1923.
Njihej nder muzikantët e përgatitun perkrah At Martin Gjokës dhe Palok Kurtit. Asht kenë nder drejtuesit ma të parë të Bandave frymore dhe asht vlersue si krijues i tyne.
Gëzonte një simpati dhe respektohej per punen e palodhun me tri bandat e Shkodres, me ate të qytetit Shkodres, që drejtonte nder festat e mëdha zyrtare, banden e ushtrisë, ku me ushtarët analfabet këndohej Hymni i Flamurit dhe, banden e Bashkisë. Orkestren e Shoqnisë “Rozafat”, e pat per zemer dhe mbet i pavdekshem në kujtesen e Popullit.
Per shumë kohë mbajti dhe drejtoi Korin e Kathedrales së Shkodres, ku nuk mungonin veglat muzikore moderne dhe kangtarët e papersëritshëm që zgjodhi Ai vetë.
Nder visaret e çmueshme të muzikës Shqiptare kompozitori Frano Ndoja ka lanë mbi 70 pjesë muzikore të shkrueme per bandë dhe, shumë kangë kishtare të kompozueme prej Tij, tue mos harrue të gjitha kangët tjera per banden me motivet tona kombtare.
Kjo do të mbetet perjetsisht në kujtesen e popullit të Shkodres, mbasi krijimtaria e Tij e ka themelin mbi kangen popullore shkodrane me karakter atdhetar Shqiptar.
Muzikanti Frano Ndoja në pak vite mujti me ngritë banden e ushtrisë në Shkoder, e cila ishte një knaqësi e veçantë per Rininë Atdhetare, që marrshonte në rrugët e Shkodres.
Në vitin 1920 Banda e ushtrisë i prini forcave ushtarake në betejen e Koplikut.
Frano Ndoja ishte dhe mbetet nder Figurat e Mëdha të Popullit Shqiptar, jo vetem, si muzikant po, edhe si Atdhetar i zjarrtë në mbrojtjen e Atdheut nga pushtuesit fqinjë.
U respektue edhe mbas vdekjes nga gazeta “Ora e Maleve”, po sot nuk kujtohet!
Gjithshka asht e kuptueshme, perderisa Veprat e Tij i perkasin Rozafës Heroike!
Ai ishte dhe mbetet një brilant i paster i vlerave tona popullore dhe Atdhetare!
Melbourne, Korrik 2018.
*****
Frano Ndoja lindi në Shkoder më 28 korrik 1867, kompozitor e dirigjent i njohur, i cili renditet më të parët që vunë bazat e muzikës sonë, Palokë Kurti dhe Martin Gjoka. Në 1898-n krijoi orkestrën frymore "Daulla e Franos", që ishte edhe formacioni i parë orkestral i cili në vitin 1917 u kthye në një formacion zyrtar. Ndihmon Kurtin, kur u kthye në atdhe më 1890, me ngritë orkestrën e Kishës Katedrale, Banda e Katedrales, bashkë me ndihmën e Imzot Jak Serreqit. Vetë Ndoja në krye të tij orkestroi mjaft këngë popullore shkodrane, si dhe krijime të vetat. Kishte një larmi pjesësh të orkstruara, por ama pjesët patriotike ishin ato kryesoret. Kjo orkestër e Ndojës, kaloi në 1917-tën, në varësi të Bashkisë së Shkodrës, e cila tashmë kishte profesionistë të vërtetë në gjirin e saj. Vdiq në vitin 1923.
