Si e sulmon trupin Covit 19 ? Cilat janë simptomat nga Corona virusi - COVIT 19 ?
Kush ka më shumë të ngjarë të sëmuret rëndë ose të vdesë nga Corona Virus 19? Si ta trajtoni Corona virusi - COVIT 19 ?
Tani, mjekët në vijën e parë të kësaj epidemie, në Spitalin Jinyintan, në Wuhan, po fillojnë të japin disa përgjigje, shkruan BBC.
Një analizë e hollësishme për 99 pacientët e parë të trajtuar atje, është botuar në revistën mjekësore Lancet.
Dhe rezultatet janë këto:
Sulmi i mushkërive
Të gjithë 99 pacientët e dërguar në spital kishin pneumoni – mushkëritë e tyre ishin irrituar dhe qeskat e vockla ku lëviz oksigjeni nga ajri në gjak po mbusheshin me ujë.
Simptoma të tjera ishin:
82 kishin ethe
81 kishin kollë
31 kishte gulçim
11 kishin dhimbje muskulore
9 kishin konfuzion
8 kishin dhimbje koke
5 kishin një dhimbje të fytit
Vdekjet e para
Dy pacientët e parë që vdiqën ishin në dukje të shëndetshëm, megjithëse ishin duhanpirës afatgjatë dhe kjo do të dobësonte mushkëritë e tyre.
I pari, një burrë 61-vjeçar, pati pneumoni të rëndë kur mbërriti në spital.
Ai ishte në shqetësim akut të frymëmarrjes, domethënë mushkëritë e tij nuk ishin në gjendje të siguronin oksigjen të mjaftueshëm në organet e tij për të mbajtur trupin e tij të gjallë.
Pavarësisht se ishte futur në një ventilator, mushkëritë e tij dështuan dhe zemra e tij u ndal.
Ai vdiq 11 ditë pasi u pranua.
Pacienti i dytë, një burrë 69 vjeç, gjithashtu kishte sindromën e shqetësimit të frymëmarrjes akute.
Ai ishte i “mbështetur” në një makinë mushkërie artificiale ose ECMO, por kjo nuk ishte e mjaftueshme.
Ai vdiq nga pneumonia e rëndë dhe shoku septik kur presioni i gjakut ra.
Vdesin të paktën 10%
Që nga 25 janari 2020 , nga 99 pacientë:
57 ishin akoma në spital
31 ishin larguar nga spitali
11 kishin vdekur
Kjo nuk do të thotë që shkalla e vdekjes së sëmundjes është 11%, megjithëse, pasi disa nga ata që janë akoma në spital mund të vdesin më pas.
Gjithashtu ka akoma dhe shumë të tjerë që kanë simptoma të tilla të buta që nuk kanë përfunduar në spital.
Punëtorët e tregut
Kafshët e gjalla të shitura në tregun e produkteve të detit Huanan mendohet se janë burimi i infeksionit, i quajtur 2019-nCoV.
Dhe 49 nga 99 pacientët kishin një lidhje të drejtpërdrejtë me tregun:
Sipas të dhënave, 47 punuan atje, ose si menaxherë ose duke mbajtur stalla – ndërsa 2 ishin blerës që vetëm kishin hyrë brenda tregut.
Burrat e moshës së mesme preken më keq
Shumica e 99 pacientëve ishin të moshës mesatare, me një moshë mesatare 56 – dhe 67 prej tyre ishin burra.
Sidoqoftë, shifrat më të fundit sugjerojnë një ndarje edhe më të barabartë gjinore.
Qendrat e Kinës për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve thanë se 1.2 burra ishin të infektuar për çdo 1.0 gra.
Ekzistojnë dy shpjegime të mundshme për dallimin:
Burrat mund të kenë më shumë të ngjarë të sëmuren rëndë dhe kanë nevojë për trajtim spitalor.
Burrat, për arsye sociale ose kulturore, mund të kenë qenë më të prirur të ekspozohen ndaj virusit në fillim të shpërthimit.
Dr Li Zhang, në spital, thotë: “Ndjeshmëria e zvogëluar e femrave ndaj infeksioneve virale mund t’i atribuohet mbrojtjes nga kromozomi X dhe hormonet seksuale, të cilat luajnë një rol të rëndësishëm në imunitetin”.
Dhe ata që tashmë ishin të sëmurë
Shumica e 99 të prekurve kishin sëmundje të tjera që mund t’i kenë bërë ata më të prekshëm nga virusi si “rezultat i funksioneve më të dobëta imune të këtyre pacientëve”:
Prej tyre, 40 kishin një zemër të dobët ose enë të gjakut të dëmtuara për shkak të kushteve, përfshirë sëmundjen e zemrës, dështimin e zemrës dhe goditje në tru. Ndërkohë, 12 pacientë të tjerë kishin diabet.
****
Coronavirusi i ri u shfaq në fund të vitit 2019 në qytetin kinez Wuhan, ku shkaktoi raste të shumta të pneumonisë me një shkak të panjohur.
Shumë shpejt u zbulua se ishte një virus i ri, sindroma serioze akute e frymëmarrjes coronavirus 2 ose Sars-CoV-2. Sëmundja që ai shkakton quhet COVID-19.
Mjeku John Wilson shpjegoi për ‘Guardian’ gamën e sëmundjes COVID-19, duke sqaruar se në disa raste simptomat mungonin, ndërsa në pacientët e tjerë u zhvillua sëmundje serioze që çon në pneumoni.
Si ndikon ky virus te njerëzit?
Profesori John Wilson në Kolegjin e Mjekëve Mbretërorë Australian të Fizikanëve thotë se pothuajse të gjithë pacientët me simptoma serioze COVID-19 paraqiten me pneumoni.
Ai beson se të gjithë pacientët me coronavirus mund të klasifikohen në katër kategori.
Rastet më pak të rënda janë njerëzit që kanë virusin, por nuk kanë simptoma.
Këto pasohen nga ata me infeksion të traktit të sipërm respirator, domethënë ata që kanë ethe dhe kollë dhe simptoma të buta si dhimbja e kokës dhe konjuktiviti.
“Këta njerëz me simptoma më të butë ende mund të transmetojnë virusin, por shumë nuk janë në dijeni të tij”, thotë ai.
Kategoria më e madhe është ata që janë pozitivë për COVID-19 dhe që në shumicën e rasteve përfundojnë në spital dhe që kanë simptoma të ngjashme me një ftohje të rëndë.
Në kategorinë e katërt janë ata që kanë simptoma të rënda me pneumoni.
Foto 1: Para – Foto 2: Pas – Foto 3: Dita e parë – Foto 4: Dita e pestë
“Në Wuhan, doli se nga ata që ishin pozitivë për virusin dhe që kërkuan kujdes mjekësor, vetëm gjashtë për qind kishin simptoma serioze”, tha Wilson.
Organizata Botërore e Shëndetit pretendon se personat e moshuar dhe ata me probleme shëndetësore siç janë presioni i lartë i gjakut, sëmundjet e zemrës dhe sëmundjet e mushkërive ose diabeti janë në rrezik më të madh të zhvillimit t ë simptomave të rënda.
Si zhvillohet pneumonia?
Kur njerëzit që kanë COVID-19 fillojnë të kolliten dhe kanë ethe, kjo, sipas Wilson, është një shenjë që infeksioni ka arritur në sistemin e frymëmarrjes.
“Shtresa mbrojtëse e këtyre organeve të frymëmarrjes është e dëmtuar, gjë që çon në inflamacion. Kjo shkakton acarim nervor dhe madje një sasi e vogël pluhuri mund të shkaktojë kollitje. Nëse kollitja përkeqësohet, acarimi përhapet në njësitë e shkëmbimit të gazit të vendosura në fund të rrugëve të frymëmarrjes. Nëse infektohen, ata përgjigjen duke nxjerrë materiale nga pezmatimi në qeset e ajrit që ndodhen në fund të mushkërive”, shpjegon Wilson.
Mushkëritë me materiale si rezultat i inflamacionit nuk arrijnë të japin oksigjen të mjaftueshëm në gjak, gjë që zvogëlon aftësinë e trupit për të marrë oksigjen dhe lëshuar dyoksid karboni.
“Kjo zakonisht është shkaku i vdekjes në rast të pneumonisë së rëndë”, thotë ai.
Si mund të mjekohet pneumonia?
Deri më tani, nuk ka asgjë që mund të parandalojë pneumoninë e shkaktuar nga Covid-19.
Njerëzit provojnë një numër ilaçesh me shpresën se një kombinim do të jetë efektiv.
Tani për tani, nuk ka asnjë trajtim të vendosur për trajtim, përveç kujdesit të ofruar nga njësia e kujdesit intensiv.
Wilson thotë se pacientët me pneumoni virale janë në rrezik të zhvillimit të infeksioneve sekondare, dhe ai rekomandon që ata të mjekohen si me antibiotikë ashtu edhe me ilaçe antivirale.
Sidoqoftë, në disa raste kjo nuk është e mjaftueshme dhe pneumonia përfundimisht ka një rezultat fatal.
Si duken simptomat e lehta të koronavirusit
Një refren që e kemi dëgjuar shpesh gjatë pandemisë së Covid-19 ka qenë diçka e tipit: 80% e të infektuarve kanë simptoma të lehta ose mund të mos kenë simptoma fare
Natyrisht, mungesa e simptomave është ideale (nëse duhet të sëmuremi – dhe shanset janë të larta), por plot të rinj, të shëndetshëm janë ngushëlluar me etiketimin “të lehta.”
Njerëzit më të mëdhenj në moshë dhe njerëzit me sëmundje kronike, s’e patën kurrë këtë privilegj. Të gjithë jemi ftohur, të gjithë kemi pasur grip; edhe pse s’është një përvojë e këndshme, e njohim situatën.
Por ndoshta e kemi keqkuptuar termin “të lehta” kur aplikohet për simptomat e koronavirusit, sipas Bruce Aylwrad, që udhëhoqi OBSH-në kur vizitoi Wuhan në fillimet e pandemisë.
Aylward ka 30 vite përvojë në betejat kundër poliomelitit, Ebolës dhe emergjencave të tjera globale. Ai thotë se rastet e klasifikuara si të lehta në Kinë përfshijnë pacientët që kaluan në pneumoni dhe që patën nevojë për aparatura për të marrë frymë. Rastet që u etiketuan si “kritike” ishin pacientë me mushkëri ose më shumë organe jo funksionale.
Sigurisht, mund të ketë të infektuar me simptoma të lehta që nuk e identifikojnë veten ose nuk testohen. The Times raportoi se “Covid-19 është thuajse identik në simptoma me një ftohje ose një grip.”
Sipas Sean Morrison, eskpert në gjeriatri në Mout Sinai Hospital, “të lehta” përdoret për simptomat e përballueshme për të cilat nuk nevojitet mendimi i një mjeku apo një vizitë. Por kjo mund të përfshijë njerëzit që kanë kaluar në pneumoni.
“Shumica e njerëzve me pneumoni – çdo lloj pneumonie – ndihen mjaftushëm keq sa për t’u vizituar dhe kuruar,” thotë Morrison.
“Një grup njerëzish me pneumoni ama, rrinë në shtëpi, nuk vizitohen dhe shërohen. Sidomos me pneumonitë virale, për të cilat antibiotikët nuk bëjnë punë.”
Pneumonia nuk është një gjendje e këndshme dhe mund të shkaktojë komplikacione të tjera shëndetësore – te pacientët me Covid-19, thotë Morrison, është një nga tre shkaqet e vdekjes.
“Vdekjet prej Covid-19 ndodhin prej një nga këto tre arsye: mosfunksionim i mushkërive prej pneumonisë (që do të thotë infeksion në mushkëri); infeksion në gjithë trupin që kalon në sepsë; mosfunksionim i veshkave, falë infeksionit në trup.”
Në fjalë të tjera, ka disa raste të koronavirusit që i ngjasojnë gripit apo ftohjes dhe ka raste që s’i ngjajnë fare. Por mund të jetë shumë më keq. Nuk dimë ende mjaftueshëm për këtë virus.
“Faktet ndryshojnë nga dita në ditë,” thotë Morrison. “Nëse më pyesni pas një muaji, mund t’ju jap një përgjigje më të saktë.”
Tani për tani dimë se dalja në publik me simptoma ose pa simptoma thjesht kontribuon në përhapjen e mëtejshme të koronavirusit dhe sëmurë të tjerë që ndoshta s’do të kenë simptoma të lehta.
