Informacioni sekret i Kadri Hazbiut për Enverin në vilën e Dajtit

Marrëdhëniet mes Tiranës dhe Moskës sa vinin e bëheshin më të akullta. Viti 1960 do të nxirrte në shesh të vërtetën për kontradiktën që ekzistonte mes të dy vendeve. Në këtë kohë intensifikohet edhe veprimtaria agjenturore. Sigurimi i Shtetit kishte marrë përsipër të investigonte profesorët e tij të mëparshëm. Megjithatë, në këtë kohë ka një përplasje mes veprimtarive të fshehta të dy shërbimeve. Rusët në këtë kohë u angazhuan tërësisht me përhapjen e dezinformacionit. Ata kishin rezidentët e tyre në Shqipëri, kryesisht njerëz që kishin simpati apo kishin studiuar në BRSS. Këta të fundit, hartuan një plan të menduar mirë për t’i dhënë sa më shumë vërtetësi dezinformuese, u realizuan edhe dy inkursione me nëndetëse në dijeni të kapitenit të rangut të parë “Doracit”, Vllasovit, Hero i Luftës së Dytë Botërore, për zbulim detar afër kufijve të Greqisë dhe Italisë. I çuditshëm ishte fakti se në të dy rastet këto inkursione zbuluese ishin dekonspiruar me anë të interceptimit elektronik, ndonëse dyshohej edhe për dekonspirim si dhe aktivitet spiunazhi. Më 6 gusht 1960, ambasadori sovjetik, në Tiranë, Ivanov, provokon gjeneralët dhe oficerët e lartë shqiptarë kur i pyet se “kujt i qendronte besnike ushtria“. Ndërsa aleatët e rusëve, zbuluesit jugosllavë kishin futur në dorë dokumente arkivore tepër sekrete të KQ të PK Bullgare, Shqipërisë dhe midis tyre edhe një kopje të procesverbalit të Mbledhjes së 81 partive në Moskë.


Në të njëjtën kohë n/koloneli zbulues sovjetik, Ivan Kollçin, i kishte siguruar nga agjentët e tij në Shqipëri një raport prej 312 faqesh, kamufluar me kod shifror, ku ishte përdorur një fjalor rusisht–shqip i vitit 1954, si dhe alfabeti grek. Ky raport do t’i jepej në dorë Nikita Hrushovit, dhe në të kërkohej “ndihmë” për rrëzimin e pushtetit të E.Hoxhës. Nuk do të mungonin edhe të dhëna të tjera për situatën politike dhe ngjarjet më të fundit, ku vihej theksi “te vigjilenca e lartë e shqiptarëve, bazuar në udhëheqjen e Hoxhës”. Ngjarjet u zhvilluan me shpejtësi. Kadri Hazbiu dhe Beqir Balluku njoftojnë E.Hoxhën, në vilën e tij, në malin e Dajtit, për disa informata, që bënin fjalë për krijimin e një organizate kundërrevolucionare, me dyshime për oficerë të lartë të Bazës Detare të Vlorës. Ndërkohë që udhëheqësi tregohet skeptik dhe dyshues, për faktin se nuk kishte kohezion midis informacionit, kontekstit politik dhe aktivitetit agjenturor. Më 18 maj 1961, vjen në Shqipëri zv.ministri i Jashtëm sovjetik, Firjubin, së bashku me zëvendësshefin e parë të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë sovjetike, gjeneralin Antonov, por pa sukses, pasi gjithçka ishte e akullt mes dy vendeve. Pas prishjes me Bashkimin Sovjetik, shqiptarët “shtrëngojnë” radhët. Kështu, nga Kadri Hazbiu në mbledhjen e Byrosë Politike, më 24 shkurt 1971, vjen propozimi për rritjen e goditjeve, arrestimeve, për agjitacion dhe propagandë. Ai ishte kundër diferencimit të veprave penale, punës parandaluese në përgjithësi, si dhe këshillimeve në veçanti, por ky propozim u hodh poshtë nga Byroistët.

Manovra me nëndetëset shqiptare në ujërat greke

Për t’i dhënë sa më shumë vërtetësi planit të tyre dezinformues, sipas detyrave të parashikuara në plan u realizuan dy inkursione me nëndetëse në dijeni të kapitenit të rangut të parë “Doracit” apo Vllasovit, i cili ishte edhe Hero i Luftës së Dytë Botërore, për zbulim naval afër kufijve të Greqisë. Nëndetësja u zhyt në thellësinë 200 metra dhe qëndroi rreth 32 orë. Admirali sovjetik, Kasatanov, dërgoi një kryqëzor të Flotës sovjetike të Detit të Zi, e cila mbuloi nëndetësen, mbi bazën e koordinatave të dhëna nga një radio e paidentifikuar, nga ujërat e Italisë e deri në Gjibraltar, ku ishin vendosur bazat kryesore të NATO-s: Augustos, Xhoja del Koles, Avianos, Brindizit, San Vitos dhe Riçiones. Në dy raste, këto inkursione zbuluese navale ishin dekonspiruar me anë të interceptimit elektronik, ndonëse dyshohej edhe për dekonspirim si dhe aktivitet spiunazhi dhe, në rastin tjetër, Vllasovi shpëtoi paq, duke u fshehur pas Flotës 6-të amerikane. Pyetja e kapitenit të rangut të parë Vllasov bërë komandantit të Flotës ishte: Kush na tradhtoi. Ti ose unë, sepse asnjeri tjetër nuk dinte sekretin e inkursionit.

Provokimi i ambasadorit sovjetik Ivanov

Më 6 gusht 1960, ambasadori sovjetik, në Tiranë, Ivanov, pyet gjeneralët dhe oficerët tanë të lartë: “Kujt i qendronte besnik ushtria“. Po këtë vit, zbulues jugosllavë kishin futur në dorë dokumente arkivore tepër sekrete të KQ të PK Bullgare, midis këtyre dokumenteve, një kopje e procesverbalit të mbledhjes së Moskës të 81 partive. Më 12 shtator 1957 dhe më 3 maj 1959, ishin bërë dy marrëveshje të rangjeve të larta ushtarako-detare sovjeto-shqiptare, ku ishte fiksuar fakti se të gjitha mjetet detare të bazës së Vlorës ishin pronë e RP të Shqipërisë. Më 26 maj 1961, sovjetikët shkelën marrëveshjet dhe detyrimet e tyre dhe morën 8 nëndetëse, bazën e lundrimit Kotielnikov, si dhe luftanijet shqiptare, të cilat ndodheshin për riparim në kantierin detar të Sevastopolit. Ata nuk arritën t’i merrnin të gjitha nëndetëset, vetëm se ato u mbrojtën me heroizëm dhe vetëmohim nga detarët dhe komandantët atdhetarë, ku u shquan sidomos komandantët: Pojani, Gërbi, Doçi etj. Më 25 nëntor 1961, u prishën marrëdhëniet mes vendit tonë dhe Bashkimit Sovjetik. Në këtë periudhë shënohen edhe dy incidente të tjera: Një anije jugosllave u ndodh “rastësisht“ në brigjet tona, ku po vihesh në zbatim plani agjenturor dhe operativo–ushtarako–detar i zbulimeve sovjeto–serbe. Kontraadmirali Teme Sejko kishte dhënë urdhër për pastrimin, vajisjen dhe grasatimin e armatimit, duke e nxjerrë ata paraprakisht jashtë luftimit, pasi ishte dhënë “gatishmëria nr.1“. Ndërkohë, këshilltarëve sovjetikë u ishin lënë në dispozicion materiale e dokumente sekrete të arkivit të Ministrisë së Punëve të Brendshme, të cilat, në bazë të ligjit për arkivat, nuk mund të hapeshin dhe të studioheshin në mënyrë kategorike nga askush, vetëm pas jo më pak se 50 vjetëve, por jo vetëm këto, edhe dokumente dosje operative, ku gjurmoheshin dhe investigoheshin nga Organet e Sigurimit të Shtetit, persona që konsideroheshin me aktivitet armiqësor, me dy tendenca kryesore: “Agjentë të mundshëm të zbulimeve të huaja”, si dhe “Elementë antiparti“. Në këto materiale futeshin jo vetëm dosjet e tyre, por edhe kartelat e bashkëpunëtorëve, rezultatet e kontrolleve në kartoteka, të cilat mbroheshin me ligj të veçantë, si objekte tepër të rëndësishme, të veprimtarisë agjenturore prioritare të zbulimeve të huaja për të futur në dorë sekretet e tyre.

Veprimtaria e agjentit “Bleta” dhe Teme Sejko

Teme Sejko u paraqit në mbledhjen e Vervës në vitin 1959. Ai nuk e dinte që agjenti dopiorol “Bleta” përpara se të kalonte kufirin greko-shqiptar, kishte marrë takim me kolonelin sovjetik, i cili i kishte thënë se “zbuluesi është si puna e bletës, shkon lule më lule”, duke aluduar me faktin, që ai, pasi të kapej nga organet e kundërzbulimit në Shqipëri, të vihej në bashkëpunim me ta. Pra, kjo ishte një nga detyrat kryesore, e cila ishte dekonspiruar. Agjentët sovjetikë nuk kishin marrë masat e domosdoshme, për “mbulimin” e këtij veprimi operativ me anë të trukeve dhe mistifikimeve të zakonshme, të përdorura prej tyre gjatë kombinacioneve operacionale dezinformuese. Pas kërkesës që kishte bërë “Bleta” ministrit Kadri Hazbiu për ta liruar nga burgu i Burrelit, ai në fund të letrës së tij i shkruante, për dijeni dhe veprim, sektorit operativ të Degës së Brendshme Burrel: “Këtij të poshtëri nuk i ka premtuar asnjeri se do ta linte të lirë për të shkuar në Greqi! Ai nuk duhet të dalë nga burgu!” Dekonspirimi i tij u përforcua kur në këtë sektor operativ erdhi dhe dosja e tij, si dhe “kontributi” që kishte dhënë si agjent dopiorol dhe si pjesë e planit të dezinformacionit. Dokumentet e materialet e studiuara në arkiv për këto procese mungon dukshëm kohezioni praktik i lidhjes së veprimtarisë agjenturore të mirëfilltë e të hapët të agjenturës sovjetike.

Raporti sekret, Hrushovit i kërkohet ndihmë për rrëzimin e Enver Hoxhës

Kjo agjenturë kishte përgatitur madje edhe një raport sekret, që ishte shkruar nga agjenti sovjetik A.Th., gjë për të cilën u bë dhe ekspertimi grafik dhe i dërgohej KGB sovjetike me anë të n/kolonelit zbulues sovjetik, Ivan Kollçin, prej 312 faqesh, kamufluar me kod shifror duke përdorur një fjalor rusisht–shqip të vitit 1954, si dhe alfabetin grek, me qëllim që t’i jepej në dorë Nikita Hrushovit, ku bëhej fjalë për të pavërteta dhe kërkohej “ndihmë” për rrëzimin e pushtetit të E.Hoxhës. Raporti ishte diktuar nga një anëtar i Byrosë Politike, pasi, veç të tjerave, problematika dhe sekretet e ekspozuara ishin pjesë e mbledhjeve dhe diskutimeve të brendshme të kësaj Byroje, të cilat nuk mund të bëheshin publike për arsye të ndryshme. Ky ishte një “libër” me akuza dhe nuk ishte fjala për një letër që i dërgonte Titos, Nako Spiru, të cilit i ankohet për Enverin, dhe as për disa pakënaqësi dhe ankesa të Mehmetit ndaj Hoxhës drejtuar amasadorëve sovjetikë Çuvahin apo Ivanov. Zbuluesit sovjetikë, midis tyre Valentin Zh., kishin rekrutuar dhe kishin marrë në lidhje agjentët e tyre shqiptarë dhe në bazë të planit i riaktivizoj me qëllim realizimin e dezinformacionit, i cili në thelb ishte mistifikimi i trukuar i një agresioni eminent kundër Shqipërisë në formën e një komploti nga një organizatë kundërrevolucionare për rrëzimin e pushtetit të E.Hoxhës me ndërhyrjen nga jashtë të Flotës së 6-të amerikane, e cila do të provokohej. Mirëpo, në këtë periudhë, u bënë një varg veprimesh, të cilat dolën jashtë kuadrit të dezinformacionit. Pjesa kryesore e komplotistëve, që do të sakrifikoheshin ishin parapërgatitur me letër dhe kështu do të depononin para drejtësisë.

Propozimi i Kadri Hazbiut në mbledhjen e Byrosë Politike

Kjo gjen shprehjen edhe te “propozimi” i Kadri Hazbiut në mbledhjen e Byrosë Politike më 24 shkurt 1971 për rritjen e goditjeve (arrestimeve) për agjitacion dhe propagandë, parashikuar nga neni 55/1 i Kodit Penal të RPSH, duke qenë kundër diferencimit të veprave penale, punës parandaluese në përgjithësi, si dhe këshillimeve në veçanti. Edhe pse ky propozim i tij nuk u pranua, praktika, në mjaft raste, shkoi sipas “porosive” të Kadriut dhe Feçor Shehut. Karakteristike dhe qesharake ishte kjo në burgun e Burrelit, kur nga sektori operativ u propozua për aplikimin e këshillimit për veprën penale të agjitacionit dhe të propagandës të zhvilluar nga ana e të dënuarëve, u konsiderua nga ana e këtyre drejtuesve si “zbutje e luftës së klasave“, në një kohë që i burgosuri ishte dënuar një herë, me pothuajse të njëjtat episode. Nga agjentura sovjetike gjatë përpilimit të dezinformacionit, me sa duket, nuk ishte ndjekur sa duhet skema e sigurisë së veprimtarisë së agjenturës së tyre, e cila ishte futur në aktivitet dopiorol.