Skënder Cani, 70 vjeçar, flet me gjestikulacione, qesh dhe mrrolet menjëherë, për të qeshur sërish, nget
biçikletën si i çmendur, duke mos iu trembur asgjëje, siç nuk tremben dallëndyshet nga objektet e tokës dhe…
Nga RIZA LAHI
U sul i pari mes 150 të ftuarve të tij drejt një mjellme. Mjellma është bija e tij që sonte është veshur nuse.
Krejt me të bardha dhe me një fëmijë dy vjeç në dorë – simbol i dashurisë së pafund që kanë familjet shqiptare për fëmijë, për sa më shumë fëmijë, ajo, që nga dera e madhe e lokalit prej nga hyri, shkon dhe
mbështet kokën në krahët e babait që me zi po përmban lotët.
Nis vallëzimi i babit me bijën e tij që do të largohet nga foleja e vajzërisë, nga pragu i derës së vajzërisë, për në një tjetër fole. Kur mbesa e saj Rea të bëhet stërgjyshe, do t’u thotë mbeskave të bukura se e ka
mbajtur në prehër Risilda kur është bërë nuse…
“Kush është Risilda?”, do ta pyesin ato, dhe stërgjyshja e tyre do t’u tregojë foton e Risildës, duke kërcyer me babain e saj dhe mandej në krahun e nënës së saj, kësaj shkodraneje ende të bukur.
Dhe... oh, në krahët e magjishme të dhëndrit, që sonte është princi. Në krah me princeshën e tij të veshur me të bardha. Nëse ekziston njeri në botë për një burrë, ku ai dorëzohet i tëri dhe është gati të bëjë çfarëdo sakrifice, përfshirë edhe dhënien e jetës së tij, kjo është e bija. “Vajza lind në shtëpinë e huaj/ edhe mplaket në shtëpi të vet…”
“O moj bijë të trashëgohesh/ si florinjtë e hilallekut/ për jetë të pastë të ambël babi/ siç janë shegat e Bahçallekut” Këta janë disa vargje që i reciton sonte babai; që i ka bërë vetë.
Ata që e njohin mirë Shkodrën, kanë vënë re se ky qytet prodhon edhe nga ajo kategori bardësh popullorë që, mbase nuk kanë lexuar vjersha kurrë, a, mbase dhe nuk dinë shkrim e këndim, por ama ai është në gjendje të bëjë bejte me rima precize, me rrokje e kadenca të paqortueshme, nga të cilat nuk dinë të bëjnë kushedi se sa poetë a poetesha që kanë botuar dhe libra poetikë me vargje “të lira”.
Dasmë shkodrane. Siç janë pambarim të bukura ngado dasmat shqiptare. Këndohen këngë dashurie.
Thuajse vetëm këngë dashurie shkodrane, por dhe nga të gjitha krahinat. Kushti i vetëm – që të jenë të bukura dhe t’i kenë “fjalët e bukura”. Natyrshëm, ndryshe kënga s’mbijeton dot.
Vajza dhe gra të veshura më rrobat më të bukura. Kushedi se sa prej tyre i kanë veshur sonte për herën e parë!
Babai po kërcen me bijën e tij. Ajo nuk do të flejë më në shtëpinë e babait e të nënës, ku ka qarë për herë të parë, ku ka luajtur me kukulla, ku ka hedhur shtatin e derdhur dhe ku i ka rrahur për herë të parë në gjumë zëmra e saj për dashurinë. Ajo tanimë do të vijë atje si mike. Kënga “Bien tri dajre, moj nanë/ të trija me nji
dorë/ a s’e din moj bija e nanës/ se unë nesër shkoj”. Shikoj ndonjë nuse që përlotet…
“Oh, jam e bija e Sulë Bilalit/ dranofille stambolleshë”…” Hajde Gjyle, peja Gjyle/ e gjatë/ e hollë/ e kuqe/ si mollë”...”
U shkrina si bora në shkamb/ s’begenisë me më thanë një fjalë” Vallë kur kanë rrojtur këto Lolita shkodrane. Kush ka qenë Sulë Bilali? Po Gjyla? Janë mplakur? A kanë vdekur?
Vallë ku i kanë varrezat këta vajza që ua ka ruajtur rininë kënga e popullit, që e këndojnë të gjithë? “Duda ish, e shkoi e vate/ Varri iu mbush me manushaqe”. Po kjo Dudi nga Labëria, cila ka qenë?
Me siguri kur është martuar 2500 vite më parë vajza me Rozafa, emrin e së cilës mban kështjella buzëdrinit, kështu e kanë përcjellë. E kanëpërcjellë krahët e hekurt të të atit, për ta kaluar në krahët e atij, me të cilin vajza do të krijojë familjen e saj. “Hala nuk kena mbërritë atje ku ka shkue “bota”, me ba bashkëjetesa”, më tha një shkodran para do ditësh dhe nuk vuri re trishtimin e dhuimbejn e syve të mi.
Kjo “Hala” nuk është mbrapa botës, . por është mrekulli i mbijetesës së familjes shqiptare. Ky shkodran i lodhur nga presione të ardhura prej varfërisë apo izolimit të dikurshëm, nukka përse ta ulë kokën, porta mbajë lart me krenari. Me krenarinë e dasmave tona,këtyre shënjtërirave që na kanë ardhur nga shekujt dhe i kemi ruajtur si sytë.
Këtyre barrierave të dhimbshme e të frikshme për t’u kapërcyer nga çiftet që duan të divorcohen. E tërë kjo festë, kjo dashuri,kjo nostalgji, ky shpenzim, këto përlotje të fshehta çojnë ujë të bollshëm vetëm te familja e shenjtë, me fëmijë dhe asesi te divorcet që kanë pushtuar kushedi se sa vende europiane dhe po na kërcënojnë përditë.
Ne vërtetë jemi të varfër, kemi standarde jo të larta jetese, por ama kemi pasuri që të tjerët i kanë humbur thuajse në mënyrë të pakthyeshme më. Nga këto pasuri është familja shqiptare, kultura, shenjtëria e fjalës së
dhënë, dashuria e sinqertë dhe e painteres…
Një emigrant shkodran, larguar prej vitesh nga atdheu, ndërsa pinte me shokë dhe kish nisur të ndjente pleqërinë, papritur vari kokën mbi tavolinë. Nga goja nisi t’i rridhte gjak. Me gjakun, i dolën dhe
këta fjalë: “Viva il Shkodra!”
Rrofshin përjetë të jetëve dasmat e popullit, tok me ritet e mrekullueshme që kanë udhëtuar ndër shekuj si ishuj të florinjtë!
Titulli i redaksise Floripress
biçikletën si i çmendur, duke mos iu trembur asgjëje, siç nuk tremben dallëndyshet nga objektet e tokës dhe…
Nga RIZA LAHI
U sul i pari mes 150 të ftuarve të tij drejt një mjellme. Mjellma është bija e tij që sonte është veshur nuse.
Krejt me të bardha dhe me një fëmijë dy vjeç në dorë – simbol i dashurisë së pafund që kanë familjet shqiptare për fëmijë, për sa më shumë fëmijë, ajo, që nga dera e madhe e lokalit prej nga hyri, shkon dhe
mbështet kokën në krahët e babait që me zi po përmban lotët.
Nis vallëzimi i babit me bijën e tij që do të largohet nga foleja e vajzërisë, nga pragu i derës së vajzërisë, për në një tjetër fole. Kur mbesa e saj Rea të bëhet stërgjyshe, do t’u thotë mbeskave të bukura se e ka
mbajtur në prehër Risilda kur është bërë nuse…
“Kush është Risilda?”, do ta pyesin ato, dhe stërgjyshja e tyre do t’u tregojë foton e Risildës, duke kërcyer me babain e saj dhe mandej në krahun e nënës së saj, kësaj shkodraneje ende të bukur.
Dhe... oh, në krahët e magjishme të dhëndrit, që sonte është princi. Në krah me princeshën e tij të veshur me të bardha. Nëse ekziston njeri në botë për një burrë, ku ai dorëzohet i tëri dhe është gati të bëjë çfarëdo sakrifice, përfshirë edhe dhënien e jetës së tij, kjo është e bija. “Vajza lind në shtëpinë e huaj/ edhe mplaket në shtëpi të vet…”
“O moj bijë të trashëgohesh/ si florinjtë e hilallekut/ për jetë të pastë të ambël babi/ siç janë shegat e Bahçallekut” Këta janë disa vargje që i reciton sonte babai; që i ka bërë vetë.
Ata që e njohin mirë Shkodrën, kanë vënë re se ky qytet prodhon edhe nga ajo kategori bardësh popullorë që, mbase nuk kanë lexuar vjersha kurrë, a, mbase dhe nuk dinë shkrim e këndim, por ama ai është në gjendje të bëjë bejte me rima precize, me rrokje e kadenca të paqortueshme, nga të cilat nuk dinë të bëjnë kushedi se sa poetë a poetesha që kanë botuar dhe libra poetikë me vargje “të lira”.
Dasmë shkodrane. Siç janë pambarim të bukura ngado dasmat shqiptare. Këndohen këngë dashurie.
Thuajse vetëm këngë dashurie shkodrane, por dhe nga të gjitha krahinat. Kushti i vetëm – që të jenë të bukura dhe t’i kenë “fjalët e bukura”. Natyrshëm, ndryshe kënga s’mbijeton dot.
Vajza dhe gra të veshura më rrobat më të bukura. Kushedi se sa prej tyre i kanë veshur sonte për herën e parë!
Babai po kërcen me bijën e tij. Ajo nuk do të flejë më në shtëpinë e babait e të nënës, ku ka qarë për herë të parë, ku ka luajtur me kukulla, ku ka hedhur shtatin e derdhur dhe ku i ka rrahur për herë të parë në gjumë zëmra e saj për dashurinë. Ajo tanimë do të vijë atje si mike. Kënga “Bien tri dajre, moj nanë/ të trija me nji
dorë/ a s’e din moj bija e nanës/ se unë nesër shkoj”. Shikoj ndonjë nuse që përlotet…
“Oh, jam e bija e Sulë Bilalit/ dranofille stambolleshë”…” Hajde Gjyle, peja Gjyle/ e gjatë/ e hollë/ e kuqe/ si mollë”...”
U shkrina si bora në shkamb/ s’begenisë me më thanë një fjalë” Vallë kur kanë rrojtur këto Lolita shkodrane. Kush ka qenë Sulë Bilali? Po Gjyla? Janë mplakur? A kanë vdekur?
Vallë ku i kanë varrezat këta vajza që ua ka ruajtur rininë kënga e popullit, që e këndojnë të gjithë? “Duda ish, e shkoi e vate/ Varri iu mbush me manushaqe”. Po kjo Dudi nga Labëria, cila ka qenë?
Me siguri kur është martuar 2500 vite më parë vajza me Rozafa, emrin e së cilës mban kështjella buzëdrinit, kështu e kanë përcjellë. E kanëpërcjellë krahët e hekurt të të atit, për ta kaluar në krahët e atij, me të cilin vajza do të krijojë familjen e saj. “Hala nuk kena mbërritë atje ku ka shkue “bota”, me ba bashkëjetesa”, më tha një shkodran para do ditësh dhe nuk vuri re trishtimin e dhuimbejn e syve të mi.
Kjo “Hala” nuk është mbrapa botës, . por është mrekulli i mbijetesës së familjes shqiptare. Ky shkodran i lodhur nga presione të ardhura prej varfërisë apo izolimit të dikurshëm, nukka përse ta ulë kokën, porta mbajë lart me krenari. Me krenarinë e dasmave tona,këtyre shënjtërirave që na kanë ardhur nga shekujt dhe i kemi ruajtur si sytë.
Këtyre barrierave të dhimbshme e të frikshme për t’u kapërcyer nga çiftet që duan të divorcohen. E tërë kjo festë, kjo dashuri,kjo nostalgji, ky shpenzim, këto përlotje të fshehta çojnë ujë të bollshëm vetëm te familja e shenjtë, me fëmijë dhe asesi te divorcet që kanë pushtuar kushedi se sa vende europiane dhe po na kërcënojnë përditë.
Ne vërtetë jemi të varfër, kemi standarde jo të larta jetese, por ama kemi pasuri që të tjerët i kanë humbur thuajse në mënyrë të pakthyeshme më. Nga këto pasuri është familja shqiptare, kultura, shenjtëria e fjalës së
dhënë, dashuria e sinqertë dhe e painteres…
Një emigrant shkodran, larguar prej vitesh nga atdheu, ndërsa pinte me shokë dhe kish nisur të ndjente pleqërinë, papritur vari kokën mbi tavolinë. Nga goja nisi t’i rridhte gjak. Me gjakun, i dolën dhe
këta fjalë: “Viva il Shkodra!”
Rrofshin përjetë të jetëve dasmat e popullit, tok me ritet e mrekullueshme që kanë udhëtuar ndër shekuj si ishuj të florinjtë!
Titulli i redaksise Floripress
