Pjetër Arbnori
Mënyra se si të futen shkjetë në shtëpi është e veçantë. Ata s’bëjnë kurrë luftra të mëdha, veç të vogla. Të madhen e bëjnë kur e dinë se të kanë mirë përfund. Kur s’mund të të thyejnë futen si bujq, shërbyes, skllevër. Vetëm sa të fusin kokën. Por në atë çast kur janë të sigurtë për fitoren, shpërthejnë luftën shkatërrimtare pa pyetur për asnjë marrëveshje që kanë nënshkruar vetë. Vini re se ç’bëjnë kur shkelin në një vend të huaj: Ata s’pyesin kurrë si quhet qyteti, lumi, mali a fusha. Shohin në shpat të një mali një qytet me shtëpi të bardha, ia vënë emrin Berat[1]; përshkojnë një fushë të madhe, e quajnë Velipojë[2]; kalojnë një lumë të rrëmbyeshëm, e pagëzojnë Bistricë[3]; i ngjiten një mali të zhveshur, e thërrasin Gollobordë[4]; pushojnë tek një burim i zi, e quajnë Çorovodë[5]… Dhe s’e kanë për gjë të ta ndërrojnë edhe emrin që të ka vënë nuni, duke e përkthyer nashke. Kur emri është i papërkthyeshëm të ngjisin prapa një “viç” që ta kesh në vend të bishtit gjithë jetën. Me turrin e parë të marrin plaçkën a tokën që i kanë vënë syrin. Po t’u thyesh hundët, tërhiqen menjëherë: “Keqkuptim, keqkuptim!” thërrasin. Nëqoftëse mjaftohesh me protesta, të nxjerrin argumente nga më të pabesueshmit. Po t’i kërcënosh, e presin hovin e të thonë: “Ne jemi për paqen, ne jemi për bisedime, le t’i shtrohemi pleqnisë”. Po e hëngre të bisedosh me ta, e tjerrin punën tortë, sa të vjen te hunda. N’u tregofsh i fortë ndër bisedime, ata lidhin paqe me ty. Por si rezultat i paqes ata s’dalin kurrë me humbje, se ti harron që në sofër të bisedimeve është malli yt, jo i tyre. E shumta, e shumta ata do të humbasin atë që të kanë grabitur në fillim, gjë që s’është humbje ose pranojnë ta ndajnë thelën përgjysmë me ty dhe atëherë të thonë me të qarë se po bëjnë një sakrificë për hir të paqes. Kështu ndahen me fitim dhe përgatiten për një grabitje të re edhe më të madhe. Një këso paqeje kanë nënshkruar kohët e fundit edhe Uroshi i Dytë me perandorin e Bizantit Andronik[6], duke vënë në sofër të bisedimeve trojet tona. Ata kanë vendosur të njohin Shkumbinin si kufi midis dy shteteve dhe të pushojnë luftimet. Kjo paqe midis tyre domethënë luftë kundër nesh; ky kufi i caktuar në Rashë e në Kostandinopol këput në mes fisin e Arbnit dhe bën të huaj për njëri-tjetrin veriun e jugun tonë.
No comments:
Post a Comment