Ndodh qe ne jete kujtesa i shlyen disa nga thesaret qe kane patur nje timber ne kalendarin e viteve. Ndonjehere kujtesa eshte si nje lopate me Dhe mbi arkivolin e kohes. Te them te drejten e kisha harruar ate fjalim. Me mire ato fjale qe me dolen nga shpirti i dhimbjes, per humbjen e njerit nga njerezit dhe miqte me te mire te jetes time ne mergate, Mos. Dr. Zef Oroshi. Na lidhi nje miqesi e sinqerte, nje ideal i larte dhe nje udhe e veshtire brengash pertej oqenanit. Rastesisht me ra ne dore libri i Zef Pergeges “Vigan ne Krisht e Vatan” 2003, kushtuar kesaj figure te ndritur ne fene katolike dhe ne atdheun e dashur Shqiperine. Ai vinte shpesh ne shtepine time, ku kalonte disa dite pushime. Ne nje faqe te ketij libri Pergega kishte botuar edhe fjalen time prane trupit pa jeten fizike, te kalimit ne amshim te kapelanit te pare te kishes katolike shqiptare ne Amerike, prelatit Oroshi. Desha me njehere ta falenderoja po nuk gjeta asnje mundesi. Pas nje viti lexova ne gazeten “Illyria” nje shkrim shume emocional per humbjen e nje studenti shqiptar, me origjine nga Tepelena, nje nga me te talentuarit ne universitetet Amerikane. Syte mu perlotem. Qerpiket nuk u treguan te forte qe te ma ruanin burrerine e thinjave. Menjehere telefonova editorin D. Greca dhe ai ma dha numerin e telefonit te Pergeges. Keshtu pasi i shpreha mirenjohjen per perkushtimin gazetaresk dhe prekjen e temave me nje ndjesi qe regetin, nuk u ndava me, me thirrje telefonike, me kete njeri qe i bie vijes kufitare te kombit me kembe e duke gjurmuar me pene, per te na shpalos zerin e gureve te medhenj te atdheut, qe qendrojne si piramida te heshtura, por plot lavdi.
Para pak muajsh Pergega me dergoi dy librat e tij “Lereni kohen te flase” poezi dhe “Zjarri shqip regetin” publicistike ne Amerike. U mallengjeva kur lexova poezine mbi Rrapin e Ujit te Ftohte te Vlores time, qe nje dege e tij e lashte i ben hije Kalase se Kanines, te asaj keshtjelle ku kane themelet guret e kulles te te pareve te mi. Duke lexuar librin “Zjarri shqip regetin” mund te them se miku im i dashur Zef Pergega eshte nje gace e vatres ne diaspore qe regetin. E ai e mban ndezur kete prush me frymen e tij. Vetem duke lexuar titujt e studimeve historike dhe pershkrimeve letraro-artistike te kujton nje perkufizim amerikan “Who can ask for anythink more!”
Besoj se jam i pari ne diasporen e Amerikes, qe lexova librin e fundit te Pergeges “Zeri im Prishtine” Aty, si nje burim i pashterrshem i botes se tij krijuese, te ketij autori te spikatur, dallova edhe zerin tim dhe zerin e miqeve te mi, ate te moshuarve e ai i me te rinjeve, te atij qe doli ne demonstrate e deri tek ata qe takuan Presidentin e Amerikes per lirine e Kosoves. Me kete rast me nje respekt bujar e njerezor e falenderoj Pergegen, qe i ka kushtuar nje kapitull aktivitetit tim per Kosoven , qe nuk eshte nderprere edhe ne moshen time 90-vjecare, ne nisma te perbashketa me studiusin e kanunit profesorin japonez Kazuhiko Yamomoto. Libri i Pergeges duhet te lexohet, si nga te lashtet e mergates, si dhe me te rinjte. Une e lexova, por nje shtyse me ben qe t’i rikthehem edhe njehere kesaj vepre, qe nuk e teproj te them se eshte madheshtore. Kam 60 vjet ne Amerike dhe eshte shume interesante qe disa gjera, fakte e data, perkushtim akademik I inteligjences nacinaliste ne mamerike e gjetke, m’u be se nuk i kam ditur. Ky perkushtim publicistik i Pergeges, qe mbulon gjithe Shqiperine, qe nga Jugu ne Veri, qe nga Kosova ne Cameri eshte nje eveniment domethenes e ne zbulim e siper i aktivitetit te diaspores per Kosoven para vitit 1990.
Per cudi ky shkrimtar, ky vella i yni, ka pershkruar me linja te holla veprimtarine intelektuale e patriotike te diasporas shqiptare ne Europe, Amerike, Kosove e Cameri, pa kufi, qe flamuri kuq e zi te valvitet krenar ne ballin e trojeve tona, qe te paret na lane trashegim. Ky shkrimtar me gjendje fizike per mrekullira e ka trurin plot fuqi, qe ta lartesoje artin e fjales se shkruar plot me mesazhe. Shume njerez harrojne se c’fare kishin per te ngrene per darke, ndersa Pergega ka nje kujtese fenomenale, duke vene prane llampes se drites emra njerezish, qe zgjohen te gjalle nga pluhuri i harreses dhe shkelja e nencmuesve, per ata qe nuk kursyen as buken e femijeve per lirine e Kosoves. Ne kete liber perfshihen original dokumente e letra, si dhe pergjigjet e tyre, qe nisen e kthehen institucioneve te larta te Amerikes dhe Europes. Eshte shume interesante te lexosh poezite e Pergeges dedikur shpirtit te personit dhe botes kombetare, cdo zemre e shpirti qe dhemb ne lufte me te keqen, duke mos lene pas dore keshillen e urte te Rilindasve tane.
Ky lezhjan, qe ka bredhur Shqiperine me kembe dhe me fryme eshte ne gjendje ti afrohet Koliqit, i cili perdorte 60 mije fjale shqipe.
Libri i fundit i Pergeges “Zeri im Prishtine’”eshte i denje per bibliotekat tona, si nje liber i munguar gjer me tani, per nga tematika, menyra e shtjellimit e vendosja ne kontekst e fenomeneve historike dhe ato poetike, per te ardhur tek lexuesi ne kohen e duhur. Per mua edhe si autor e perkthyes ia vlen barra qerane qe autorit ti kerkohen nje, dy apo me shume libra, te ndihmohet nga ana financiare e mbi te gjitha te inkurajohet, qe burimi i tij krijues te mos i shterre shkulmat shperthyes, ne dobi te kultures dhe historise kombetare.
I nderuar shkrimtar Pergega per excellence! Jo vetem qe e mireprita librin tuaj “Zeri im Prishtine” po me befasoni, qe keni dedikuar kaq faqe per mua. Sic duket ju i ngjani Krojit te shenjtores se Parashqevise se Kanines ne Vlore, qe nuk shterronte me uje te kristalte dhe akull te ftohte. Dedikimi i shkrimit mbi Kaninen dhe perpjekjet e mia ne vazhdim per Kosoven, qe nje nga dhurata me te cmuara qe me ka bere njeriu. Botimi I Pergeges edhte nje gift per 100 vjetorin e pavaresise dhe pese vjetorin e shtetit te ri te Kosoves. Ndjehem krenar se kam nje mik shqiptar si ju! Ju lumte z. Pergega dhe Zoti ta shperblefte ne te ardhmen e femijeve!
