U BËNË 100 VJET SHTETËSI, SHQIPËRIA JONË!
Shumë krijues shqiptarë kanë shkruar për te. Edhe unë isha shpeshherë me vargje ndër buzë.
Mund ta keni lexuar të shkruar nga zemra, mendja dhe dora ime këtë poemë, të botuar në revistën "Qëndresa", nr. 2/1990, apo në përmbledhjen poetike "Pasqyrë e përgjakur",Tiranë 1994. Është quajtur "Bisedë me Nëntorin" dhe është futur në ciklin e poezive "Nëntori i tretë".
Me emrin e parë ishte e botuar në revistën "Qëndresa"...
BISEDË
ME NËNTORIN
1.
Nëntor,
muaj i meditimeve,
mendimet reshin
si gjethet e lisave,
s`mbetemi vetëm
me pipat e zhveshur nëpër erë,
era fryen edhe nëpër eshtra,
me ajrin e mbarsur
diçka vdes e rilind
nëpër poret e këngës
nëpër poret e vajit...
2.
Ti muaj i dhembjeve,
zgjohesh me to
si era mbi gjethet e thara,
grumbullon rreth vetes retë
e vrapon për të mbyllur
vrimën e fundit
në horizont,
i merr gjethet e rëna
në një vals vjeshtak,
lëkund pipat e zhveshur
duke i përkundur në hapësirë
ndër ninulla të pikëllueshme
3.
Kur fryn thekshëm era
ti i dridhë dritaret e zemrave
nga dëshprimi,
se pabesitë qenkan mbledhur
aty ku lind Dielli
sa një mal i paparë,
e s`e lëkan ende të dalë
s`e lëkan të ndrisë
s`e lëkan t`i lëviz stinët
ashtu siç ia do zemra e zjarrtë,
të përtërijë kohën në shpirtat tanë...
4.
Ja Kironët
përtej mjegullave,
bjerrin durimin e grishin tokën
të lëkundet,
ajo mund të lëkundet-
magmat po ndizen
të hapin gojën e tokës,
të vjellin kah qielli
arsyeshëm
llavën e mendimit,
a mund të qëndrojnë prandaj retë
para stinëve të zjarrta
apo do të pëlcasin
nga trishtimi që i mbars!?...
5.
Ti je ndonjëherë
parathënie dimri, Nëntor,
rreshtat e parë të reve
janë reklamë e zhurmshme
për dëborërat që duan të na vijnë...
ne e ndiejmë të akulltin mbret
të dhunshmin mbret
të trokasë në portat e ditëve,
me bastunin e tij prej histeriku
të trazojë mëngjeset,
ia ndiejmë
teshtimën e sëmurë
të fërshëllejë damarëve të enjtur
damarëve të inflamuar të ditëve.
6.
Rreshtat e fundit nuk do t`i presë
murlani i duhamëve tona njerëzore
do të shkrijë akullin
në shpirtin e gjërave,
a mund të qëndrojnë retë
para dridhjeve të prillit,
maji, i kuqi maj,
do të jetë largë, e dimë
sa një ëndërr mund të jetë larg,
megjithatë na rreshkë
me buzëqeshje prej lulesh!
7.
Ti, hambar pikëllimesh,
tash derdhë të idhtën limfë
mbi tokën e barin e thinjur.
Degët e plasin lëkurën
para kamxhikut tënd,
rënkojnë blerimin e humbur
e drejtojnë gishtërinjtë e rjepur
drejt kupës së nxirë...
9.
Sa të pamëshirshme
janë retë tua
kur lëvaren mbi qafën e degëve,
Duart e fatit s`paskan mbledhur
ate që kanë mundur
ndaj
nëpër pipat e thyer të degëve
pikon limfa e dhembjeve të mia
Nëntor.
10.
Se kush na i heq
shkallët para lindjeve
ndaj prore e përsërisim të nemurin Sisif
me Diellin e vrarë mbi kurriz,
mbesim shumë më poshtë se duam,
aty ku marimangat
derdhin hipokrizinë
duke thurur shallin e dimrit nëpër duar,
duke thurur
një shokë ulurimash
në zemër të dheut!
11.
O të mallkuarat marimanga
sa qenkan rritur,
krejt të lira bredhkan
pas pikave të gjakut.
Toka dridhet nëntor,
marimangat shndërrohen në rinoqerontë
në mishngrënës
dhe hanë pa u ngopur tepricën e durimit,
vjellin apokalipsa
aty ku munden-
qelbin e vrimave ku s`ka prekur Dielli!
12.
Dridhjet tua duhet t`i lëvizë
ajo që vdes
për të ringjallur poret e së qenmes.
Duhet të vijë ajo ditë
kur ti fryen damarët
e s`përfill shtratijet e lumenjëve,
kur bubullijnë duhitë,
kur furtunat tua
shqyejnë pelerinën e ndyrë të kohës
e kur shemben
të gjithë idhujt e rremë,
se ti je Nëntor
fundi i një segmenti
nëpër të cilin koha shtrihet e matet!
13.
Ti qindra herë na erdhe,
por ne s`korrnim pos zhgënjimin
fletëve tua të vyshkura,
ndaj s`të numronim.
Ne ishim ata pipa
që nga trungu i shekujve të prisnim
gjithmonë me rrema të thyer,
me majat e këputura
e me lëkurën e plasur,
pipa të zhveshur nga blerimi
edhe në pranverë-
ata që limfa u kullonte
faqeve të ditëve si lot!
14.
Ku t’i merrnin fletët
tokës si jorgan t`ia hidhnim
para se të binin ngricat,
para se të thanin fërfëllizat
rrënjët e barit.
Ne ruajtëm me xhelozi ëndërrën e blertë
nën lëkurën e plasur
përtypëm orë e çast
mallkimet e drizave
në kthetrat e të cilave
hapësira shkapërderdhej.
15.
E nëpër tallazet tua
mjaft bimë zemre
na ranë përdhe
Nëntor.
Ranë në vorbullën e ernave
për të mbetur kujtim i pashuar.
Treguan si sillet koha
në shpirtin e gjërave-
shembull i vetëm i së bukurës
ishin ato,
i mrekullive që zgjasin
vetëm për një çast.
16.
Kur vie ti
lisat e dashurisë sime
fërkojnë shkallët
me duart e degëve që kërcasin,
sa herë sopatat ua shterrën
nga një krua blerimi në shtat,
sopatat e egra
mprehur skutave ku qymyri i zi
lëshon blozën
e mushkërive të teptisura nga katrani,
duke u mbështetur nëpër degë të rëna
ato, të cilat,
lisat kryelartë i hedhin nga vetja
dhe s`i njohin!
17.
Herën e parë
erdhe mbi shpatën e zhveshur
të rrezeve të kuqe,
ishte një Ylber i zjarrtë
që lidhi zemrat
e mblodhi nga qielli i këngëve
të gjitha retë
dhe i përflaku,
i kulloi nëpër ngjyra
horizontet
dhe përtriu hapësirat e bardha.
Pastaj zbriti në tokë
vezullimin e madhështive
dhe me to mati trojet.
18.
Shtriu krahët e dritës
prej bregu në breg
e i lidhi
duajt e të korrave
me fijet e mirëkuptimit
dhe shëmbullin
që rrallë përsëritet.
Ne ,
mumrat i nisëm me atë stinë
dhe fëmijët
i rritëm me atë emër.
19.
Pastaj shumë herë
u ndrydhëm
nëpër të çarat e shkëmbinjëve
të vetmuar
të shpërndarë,
përpëliteshim mbi zallë
gjersa ditët plasnin nga të zitë,
prisnim bubullimat
e moteve të mbetura gjallë
të bubullinin papritmas
për të trandur dheun
te këmbët e lisave
që të kullonte sadopak
limfa e shpresave nëpër degë!
20.
Herën e dytë na erdhe i ngutshëm
s`patëm kohë t`i mbledhnim
të gjitha cuklat e jetës-
duhej të ngrehnim
me nguti
kasollën e së nesërmes
sa për të pasur vend
për sofrën e dashurisë
e djep
të rilindeshim sërish,
ta merrnim veten
para dimrave që i nxënin
karvanit të ditëve në ballë...
se “nëpër dyert
e tragjedive të mëdha
ndahej fati i popujve të vegjël”.
21.
Të tjera herë na erdhe
në dy fytyra
që dallonin si nata e dita,
prandaj kemi arsye
të bluajmë përpjekjet tona
në çdo stinë
për të gatuar veten
në Bukë të pathyer!
E kur të të sjellim të denjë
me kurorën e artë të rrezeve
Nëntor i tretë do të jesh,
s`do të bredhim kurrë më
pas bjeshkëve
me aventura të tmerrshme
të këngëve!...
22.
Në këtë kohë
karnevalet gjallojnë kudo
e përpiqen të ngjyrosin ajrin
në pikturë gëzimi,
ndaj dola të shoh botën.
Turbullohem nga pamjet tua
të pavërteta, Nëntor,
nga nënshkrimet e gabuara,
si mund ta shpjegoj
gazin tënd kur duhet të qash
vajin tënd kur duhet të qeshësh
hakërrimin kur të duhet durimi
e plogështinë
në çastet e lëvizjes së nevojshme.
Në botë paske vënë
shumë ngjyra të shthurura,
të papëlqyera,
ngjyra të kurdisura karnevalesh!
23.
Daullet tua vjeshtake
m`i plasin gurrat e lotëve
nën qepallat e pagjumta
duke menduar për dhembjen
në një karneval të pazakontë
atje tej malesh.
Assesi të vë rregull në zemër,
dritaret janë thyer pastaj
duke dashur të nxjerrin dashurinë
nga grilat e një gëzhoje që s`durohet!
24.
Se të ngjitesh
në një kodër mendimi
e ta shohësh botën-
ajo i ngjan
një ngatërrimi të tmerrshëm:
pranë bukës-uria,
pranë paqes-dhuna,
pranë dhembjes-kënga
pranë këngës tragjedia,...
por mos të flasim me fjalor të ndaluar,
mund të na futen kukuvajkat
në palcën e eshtrave,
ec e dije atëherë
kush thërret nga vetja-
edhe ashtu
dhembja është monopol për vegjëlinë
ku askush s’tenton ta vëjë dorën!
25.
Ti pra, Nëntor-
duhet të nxjerrësh rezyme
nga të gjitha fletët e shkruara
të jetës që lind
në shpirtin e gjërave
dhe të bëhesh
Nëntor i papërsëritshëm,
era të na i marrë
dallgët e shpirtërave,
të bëjë me to një zjarr prej këngësh
një kurorë frymëmarrjesh të pastërta!...
Vetëm kështu mund të jesh
datëlindja e jonë e tretë -
Nëntor i pavdekshëm!
(Zürich, 1989-1991)
