Akademia e Shkencave dhe Arteve e Bullgarisë deklaroi se gjuha maqedonase nuk ekziston, dhe se ajo është një normë e shkruar rajonale e gjuhës bullgare, dhe se qëndrimi maqedonas për këtë çështje është i rremë.

Po ashtu, akademia pohon se “pretendimi se ekziston një gjuhë maqedonase prish marrëdhëniet midis dy vendeve”.

Akademikët bullgarë e vlerësuan gjuhën maqedonase si të rreme pas miratimit të Kartës së Akademisë së Shkencave dhe Arteve për gjuhën maqedonase, më 3 dhjetor 2019.


“Një dokument nga Akademia e Shkencave dhe Arteve e Maqedonisë ka ngritur kundërshtime serioze shkencore. Pozicioni maqedonas është i rremë “, thuhet në një deklaratë të Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Bullgarisë.

Qëndrimi i akademikëve bullgarë është në pajtim me deklaratën e miratuar nga qeveria bullgare më 9 tetor, e ndjekur nga parlamenti, i cili thotë se “dokumentet e Bashkimit Evropian nuk duhet të përmendin gjuhën maqedonase”.

Një takim i Akademisë së Shkencave dhe Arteve e Maqedonisë më 3 dhjetor të këtij viti miratoi “Kartën e gjuhës maqedonase”, e cila përmban, siç thuhet, fakte të njohura shkencërisht për gjuhën maqedonase.

Përndryshe, më 1 gusht 2017, Bullgaria dhe Maqedonia Veriore nënshkruan një marrëveshje miqësie që parashikon gjithashtu zgjidhjen e çështjeve të historisë së përbashkët.

Puna e Komisionit të përbashkët maqedonas-bullgar për çështje historike merret me libra shkollorë të historisë në shkollat fillore dhe të mesme në të dy vendet, si dhe me përkujtimin e personaliteteve të përbashkëta gjatë gjithë historisë.

Karta për gjuhën maqedonase që e miratoi ASHAM përmban pozicione të pasakta dhe të papranueshme, të cilat i dëmtojnë marrëdhëniet mes dy vendeve fqinje, ceket në reagimin e Akademisë bullgare të shkencave (ABSH).

“Më 3 dhjetor 2019, Kuvendi i Akademisë së Shkencave dhe arteve të Maqedonisë së veriut (ASHAM) miratoi “Kartën për gjuhën maqedonase”. në të janë konstruuar argumente historike dhe gjuhësore për mbrojtjen e gjuhës zyrtare letrare në Republikën e Maqedonisë së Veriut si gjuhë e posaçme e pavarur me vazhdimësi dhe gjenealogji, e cila në Shkup është quajtur ‘maqedonase’”, ceket në reagimin e ABSH-së.

ABSH  bullgare thekson se dokumenti ka shkaktuar “shumë vërejtje serioze shkencore”, për ç’arsye është shqyrtuar nga ana e kryesisë së ABSH-së, pasi që rreth tij u deklaruan edhe Instituti për gjuhë bullgare, Qendra shkencore cirilo-metodiste dhe Instituti për hulumtime historike pranë Akademisë.

“Në mbledhjen e vet të 11 dhjetorit 2019, Kuvendi i akademikëve dhe anëtarëve korrespondentë (të ABSH-së) i shqyrtoi kartën e ASHAM-it dhe qëndrimet e institucioneve. Anëtarët e kuvendit paraqitën qëndrime unanime në mbrojtje të të vërtetave dhe fakteve shkencore lidhur me prejardhjen, historinë dhe karakterin e gjuhës zyrtare në Republikën e Maqedonisë së Veriut, të cilët në Kartën e cekur ishin paraqitur në mënyrë të parregullt dhe me zëvendësim të terminologjisë shkencore. ABSH dhe Kuvendi konsiderojnë se qëndrimi i Akademisë së Maqedonisë së Veriut i paraqitur në dokument është i pasaktë dhe i papranueshëm dhe i dëmton marrëdhëniet mes dy vendeve fqinje. Në atë kuptim, qëndrimi i ABSH-së mbetet unanim dhe i pandryshueshëm – gjuha zyrtare në RMV është standard i shkruar-rajonal i gjuhës bullgare. Kuvendi do të fokusohet në këtë fakt shkencor me një sërë ngjarjesh që do të marrin mbulim të gjerë publik dhe medial jo vetëm në vendin tonë, por edhe jashtë”, ceket në reagimin e Akademisë bullgare.

Duke vlerësuar se “faktet kërkojnë vëmendje të posaçme”, ABSH paralajmëron se për qëndrimet e veta zyrtarisht do t’i njoftojë Kuvendin nacional të Bullgarisë dhe institucionet më të larta shtetërore. .


FLORI BRUQI