Begzad BALIU
Edukologia, nr. 4/2010, (Kryeredaktor: Prof. asc. dr. Begzad
Baliu), botoi Universiteti i Prishtinës- Fakulteti i Edukimit,
Prishtinë, 2011, f. 468.
Këto ditë doli nga shtypi numri 4/2010 i revistës Edukologia, botim
i Fakultetit të Edukimit të Universitetit të Prishtinës. Revista është
projekt i vjetor i Fakultetit të Edukimit, në redaksinë e të cilës janë
angazhuar një numër i madh profesorësh të brendshëm dhe bashkëpunëtorësh
të jashtëm në mbledhjen, redaktimin dhe përzgjedhjen e punimeve
shkencore, me interes të veçantë për dijen e sotme shkencore dhe
arsimore.
Revista Edukologia përbëhet nga tri tërësi të mëdha: I. Studime në
fushë të shkencave humanitare (Studies on the field of humanitarian
sciences); II. Studime në fushë të shkencave të natyrës dhe të
teknologjisë (Studies on the fields of natural and technological
sciences); III. Kërkime të mësimdhënies (Teaching researches);
Recensione (Review); Kronika (Chronicle). Tekstet janë botuar në gjuhën
shqipe, në gjuhën angleze, frenge, turke dhe boshnjake. Ato janë
studime, trajtesa metodologjike, recensione dhe kronika të studiuesve
nga Universitetet e gjithë hapësirës shqiptare (Prishtinë, Shkup,
Elbasan, Korçë, Shkodër, Vlorë, Durrës) dhe Romë.
Në këtë vëllim me studimet e tyre kanë kontribuar profesorët e
shkencave humanitare: Sadik Rashiti, Afërdita Devolli, Menavere Rashiti,
Abdulla Ballhysa, Emin Krasniqi, Aferdita Mulla, Adem Hajdaraj Myrvete
Dreshaj-Baliu, Merxhan Avdyli, Mimoza Priku, Zhulijeta Kadilli, Begzad
Baliu, Ersi Bozheku, Rudina Alimerko, Shkëlqim Millaku, Shpëtim Elezi,
Irena Fistani, Zahrije Kapllanaj, Dea Temali - Karakaçi, Ganimete
Kulinxha, Muhamet Peci, Halil Dervishaj, Sedat Baraliu, Arjan Th.
Kallço, Ramadan H. Ramadani, Vedat Bajrami dhe Arsim Rexhepi, me tema
nga fusha e gjuhësisë, letërsisë, kulturës, filozofisë, pedagogjisë,
psikologjis etj. Ato janë kërkime shkencore që trajtojnë probleme me te
mëdha apo më të vogla, më të thella apo më të përshtrira, por që të
gjitha janë studime me përkushtim autorësh, përvoja e të cilëve na bënë
të mësojmë shumë nga jeta kërkimore dhe shkencore e tyre, apo autorë të
rinj,
kërkimet e avancuara teorike dhe metodologjike e të cilëve na bëjnë të
ndjehemi të nderuar për bashkëpunimin shkencor që kemi dhe presim të
kemi me ta. Studimet e tyre për standardet etike te hulumtimit shkencor
dhe aplikimi praktik të tyre, belbëzimin te fëmijët e moshave të
hershme, etnografin e t folurit, rolin e familjes në zhvillimin dhe
përgatitjen e fëmijëve të grupmoshës së rritur parashkollore për mësimin
e shkronjave dhe të leximit e të shkrimit etj., na bëjnë të kuptojmë
për qasjen disiplinare, interdisiplinare e multidisiplinare të
karakterit të tyre. Po kështu mund të thuhet edhe për studimet nga fusha
e gjuhësisë, të cilat sjellin kërkime dhe sinteza për rrugë të ndryshme
në përvetësimin e shqipes standarde, për ndihmesën e Profesor Çabejt në
fushë të studimeve dialektologjike, për elementet latine në gjuhën
shqipe dhe konceptet e filologut të njohur italian Carlo Tagliavini, për
antroponiminë dhe toponiminë e qytetit të Elbasanit në fund të
shekullit XIX dhe fillim të shek XX, për kontributin e Eqrem Çabejt në
gjuhësinë krahasimtare indoevropiane, për bilinguizmin dialektal dhe
rolin e tij në pasurimin e gjuhës shqipe e frënge me shprehje
frazeologjike e të tjera.
Një fushë më vete brenda kapitullit të shkencave humanitare zënë
edhe studimet historiko-letrare, të cilat në këtë numër trajtojnë tema
të karakterit historiko-letrar, të gjuhës së tyre, të diskursit të
veprave të caktuara letrare, të zhanrit e të sistemeve të caktuara
letrare, si ato për periudhat kërkimore - shkencore të Jup Kastratit,
për disa veçanti të romanit “Kronikë në gur” të Ismail Kadaresë, prë
diskursin autobiografik të veprës “Autobiografia” të Fan Nolit, për
paraletërsinë për fëmijë, për prozat e Migjenit, për ndikimin edukativ
të pёrrallёs popullore shqiptare, për Justejn Gorder dhe romanin Bota e
sofisë, për zhanrin autobiografik të Jeronim De Radës e të tjera qasje,
vlera e përmasa kërkimore të kësaj natyre.
Një këtë vëllim kapitull më vete paraqesin kumtesat në fushë
shkencave të natyrës dhe të teknologjisë. Në këtë numër me punimet e
tyre kanë kontribuar studiuesit: Sabrije Osmanaj, Rexhep Selimaj, Zeqir
Shaqiri - N. Shaqiri,- L. Nuredini, Qazim Bajra, Eda Vula, Emruš
Azizović e të tjerë. Studimet e ttyre për energjinë e rrezatimit dhe
instalimet e sistemit solar, për studimin e komponenteve të acideve
nukleike me laserin pikosekondë, për karakteristikat e përgjithshme
fiziko gjeografike të Rrafshit të Dukagjinit dhe maleve përreth, për
qasjen “realiste” në edukimin matematikor, për E-learning – në
departamentin e gjuhës boshnjake në Fakultetin e Edukimit në Prizren
etj., na bëjnë jo vetëm të mendojmë për interesimin e profesorëve të
këtij Fakulteti për kërkimet shkencore, por edhe për interesimin e
studiuesve jashtë tij për bashkëpunim, si dhe zgjerim të faqeve të
revistës në dijen e
shkencave të natyrës dhe atyre të teknologjisë, nga një kapitull në një
vëllim më vete.
Nëse në Universitetin e Prishtinës dhe përgjithësisht në
Universitetet e hapësirës shqiptare kemi revista shkencore në fusha të
veçanta të albanologjisë, shkencave të natyrës dhe atyre të
teknologjisë, botimet shkencore të të cilave më në fund nuk dallojnë
shumë nga botimet po në këtë fusha edhe këtu, revista e Fakultetit të
Edukimit “Edukologia”, do të mund të dallonte në mënyrë të veçantë për
shkak të hapësirës dhe numrit të madh të studimeve që boton brenda një
kapitulli më vete, e që i kushtohen metodologjisë së arsimit,
përkatësisht mësimdhënies dhe mësimnxënies. Në këtë vëllim kontributet e
tyre i kanë botuar profesorët tanë dhe bashkëpunëtorët: Bahtijar
Kryeziu, Mazllom Kumnova, Arbana Zhapaj Ikonomi, Igballe Potera, Anisa
Trifani, Jehona Ferizi – Miftari, Eranda Bilali, Rina Gera. Temat e tyre
shquhen për karakterin dhe qasjen historike, bashkëkohore, metodike dhe
metodologjike të kërkimit, të sintezës dhe të vlerësimit të arritjeve
të deritashme. Në këtë studime janë sjellë mendime dhe vlerësime për
fjalët dhe shprehjet të reja në fushën e arsimit, për modelet krahasuese
të teksteve shkollore të letërsisë në Kosovë gjatë periudhës 1945-2000,
për marrëdhëniet familje-shkollë si faktor i rëndësishëm në integrimin
social dhe të ardhmen e fëmijëve me aftësi të kufizuara, për
identifikimin dhe vlerësimin e sjelljeve të nxënësve me prapambetje
mendore në nivel të shkollës, për vlerësimin dhe testimin e studentëve,
për hartimin dhe vlerësimin e teksteve shkollore, për shkollat private
në trojet, shqiptare dhe rrolin nxitës e përparues të tyre në shoqërinë
shqiptare, për teknikat dhe teknologjinë mësimore si imperativ i
shkollës dhe i shoqërisë shqiptare etj. Le të besojmë se përmasa e
interesimit të profesorëve dhe bashkëpunëtorëve tanë të
afruar rreth këtyre hulumtimeve, këtë kapitull do ta bëj të bëhet
sinonim të vet karakterit botues të revistës sonë edhe për shkakun se
botohet në një institucion ku kërkimet e mësimdhënies dhe mësimnxënies
janë sinonim i arritjeve më të mira, jo vetëm në Universitetin e
Prishtinës por edhe më gjerë.
Le të theksojmë se si edhe në vëllimet e mëparshme edhe në këtë të
fundit, studimet e kolegëve tanë apo edhe bashkëpunëtorëve të tjerë i
kemi botuar në gjuhën shqipe, angleze, fernge, boshnjake dhe turke. Pra
në gjuhën e autorit apo në gjuhët e mëdha ndërkombëtare.
Vëllimin i fundit i revistës “Edukologia” përmbyllet me rubrikat me
recensione për librat shkencor dhe kroniken shkencore, për të cilat
kanë bashkëpunuar studiuesit Zenun Gjocaj, Xhefer Ismajli, Mikel Gojani,
Begzad Baliu etj. Me këtë vëllim, si edhe me tri vëllimet e mëparshme
revista “Edukologia” po synon të krijoj kushte më të mira dhe më
objektive për të gjithë profesorët, asistentët e Fakultetit të Edukimit,
si dhe studiuesit e gjithë hapësirës shqiptare e më gjerë, duke ju
dhënë përparësi studiuesve me rezultate të reja në fushë të
metodologjisë së mësimdhënies.
Prishtinë, prill 2011
