Nga Fritz RADOVANI:
1945... ME KÉ ISHIM NÉ ?
Në 70 vjetorin e permbytjes së Shqipnisë...
Jo, po: a s’ desht djalli Shqipni?
Jo, po: a s’ desht hasmi Shqiptarë?
Qé, pra, sot po ka Shqipni;
Qé, pra sot po ka Shqiptarë.
Jo, po: ka Shqipni, per Zotin!
Ka Shqiptarë, qi n’ qark agzotin (barutin)
Ata e bajnë për‘i kurrgjasend.
■Shumë vite perpara kam lexue këte pjesë të një poezisë së At Gjergj Fishtës O.F.M., Poetit tonë Kombtar, me titull: “Shqipnia e lirë”, e shkrueme në vitin 1921...
■Në muejn Shkurt 1945, në Jalta, u zhvillue Konferenca e njohun e “tre të mëdhejve”, ku u vendos “fati” i Botës së “Lirë” mbas Luftës së Dytë Botnore, nga Stalini, Rusvelti dhe Çërçilli, që njiheshin si “fitimtarë” e ndonjeni... edhe “çlirimtarë”!!
Vuna të parin Stalinin, mbasi ky i mori dy titujt të “fitimtarit dhe çlirimtarit” ndersa, per né “shqiptarët” me që na solli me anen e “shokut” Tito edhe Partinë Komuniste, që sot po “ringjallet” edhe njëherë, komunistët e thërrisnin “baba Stalin”, se kështu mësuene nga “nënat e tyre”...Mandej, per ma hollë mund ta lexoni tek libri Enverit “Me Stalinin”!
■Vendimet e Jaltës, Shqiptarët nuk i patne mësue asnjëherë! Jam i sigurtë se shumica e tyne nuk i di as sot. Misionet e anglo – amerikanëve u sollën edhe pak muej në “atë copë Shqipni” të viteve 1913, e pluhnosën me DDT per me mbytë morrat e “çlirimtarëve”, dhe ikën nga kishin ardhë... tue na lanë “të lirë” nen diktaturen sllavokomuniste të Titos.
■Tito ishte shumë i knaqun me marrjen edhe njëherë të Trojeve Shqiptare, që Italia ua pat marrë në vitin 1941...Kështu, në Shqipninë e cungueme të 1913, ai la me qeverisë edhe njëherë si në 1925, si pat veprue Pashiqi me Zogun, anadollakun Enver Hoxha, po këte herë, me aprovimin e rusëve dhe anglo – amerikanëve, që u interesonte një Ballkan i pushtuem nga sllavokomunizmi, i shkëputun perfundimisht nga Europa Perëndimore.
■Edhe Greqia kishte pikpamje komuniste, me të cilat pajtohej Çerçilli... Ndersa, Turqia ishte shumë e knaqun me Xhamijat në qender të Tiranës, Prishtinës e Shkupit.
■Stalini kishte realizue një shtrimje të madhe dhe nuk i mbetej tjeter veç sllavizimi.
Ato pak Xhamija nuk i prishnin punë, mjafton që shpejtë filloi lufta kunder Katolikëve!
■Në Janar të vitit 1945 organizohet pushtimi i Maleve të Veriut, me luften kunder Heroit Kelmendit Prekë Cali, dhe vrasje të 118 Burrave të Atyne krahinave, trupat e të cilëve hudhen nder prroje e lumej... U digjen kullat dhe u plaçkiten bagëtia dhe bereqeti...
Vriten...ish oficerë, intelektualë, ish qeveritarë e malësorë të ngujuem nder shpella.
■Fillojnë arrestimet, torturat, masakrat dhe pushkatimet e Klerikëve Katolik Shqiptar!
Vrasja e Klerikëve Shqiptarë At Leonard Tagaj, Don Lazer Shantojes, Don Ndre Zadejës, Don Mark Gjanit, At Papa Pandi, dhe arrestimet e At Gegë Lumaj, At Dioniz Makaj, At Giakomo Gardin, xhakonit Gjergj Vata, Famullitarit të Shkodres Don Mikel Koliqi, Don Nikoll Kimza... mbrenda vitit 1945, janë shpata stalinjane kunder Katoliçizmit tek né!
■Në muejn Shkurt 1945, fillon “idea” e Stalinit, ose ma mirë me thanë mashtrimi per “zgjedhje të lira dhe të drejtën e vetvendosjes në zonat e lirueme”, pra ishte ajo kohë kur ushtria sovjetike i kishte pushtue të gjitha ata shtete dhe Stalini, propozoi edhe “Qeveri Demokratike në të gjithë Europën Lindore, të daluna nga zgjedhjet e Lira!” Pikrisht, kur ushtria sovjetike vazhdonte marrshimin dhe pushtimin e Tokave të tjera drejtë Elbës. Provë e mashtrimeve të Stalinit për ata “premtime” ishin zgjedhjet që po përgatiteshin në Jugosllavi, dhe në shtetin e varun prej saj në Shqipninë sllavokomuniste.
Stalini zgjodhi dy shtete që nuk ishin çlirue nga ushtritë sovjetike, po influenca e tij ishte vendimtare në zgjedhjen e Titos e Enver Hoxhës, në këto “zgjedhje të lira e bolshevike”!
Stalini, jo vetem, nuk lejoi zgjedhje të lira, po edhe perforcoi poziten e partive komuniste në të gjitha shtetet ku kishte kjoftë edhe vetem një ushtar sovjetik, ndersa, nga pikpamja e tyne “demokratike”, ata ishin dhe mbeten deri diten e fundit “parti staliniste”...
■Eksperimentet e Fuqive të Mëdha gjithmonë zbatohen me shtetet e vogla. Mandej, ata aplikohen nder shtetet ma të mëdha derisa arrihet edhe skllavizimi i Popujve të tyne.
■Shqipnia asht shteti i parë që vetizolohet dhe shkëputet nga Europa Perëndimore.
■Të gjitha ata veprime të vitit 1945 në Tiranë, udhëzohen dhe zbatohen nga konsulentët e kudondodhun të shtetit jugosllav komunist, që drejtohej nga “bolsheviku” Tito.
■Me daten 21 Prill 1945, pabesia e qeverisë komuniste të Tiranës fillon me “marrdhanjet e mira me Vatikanin”. Para se të shkonte në Romë Delegati Apostolik Imzot Leone G.B. De Nigris, qeveria e re shqiptare i njofton se “mardhanjet me Vatikanin do të jenë të mira, dhe se Kisha Katolike në Shqipëri do të ketë liri të plotë.” Në fillim të muejt Maji 1945, Imz. De Nigris vjen në Tiranë, dhe nuk lejohet me shkue në Shkoder. Detyrohet me qendrue në hotel “Dajti” në Tiranë, ku takohet me Don Tomë Lacen dhe Don Mark Hasin, len porositë e veta, ngarkon me detyren e Regjentit të Delegacionit Apostolik në Shqipni Imzot Frano Gjinin, dhe largohet në afatin e caktuem nga qeveria e Tiranës.
■Me 24 Maji 1945, qeveria e Tiranës njofton Vatikanin se Imz. De Nigris nuk mund të vijë në Shqipni, si “persona non grata” dhe se “Delegati duhet të jetë Shqiptar...”
■Kjo sjellje e Enver Hoxhës, ishte një garanci per qeverisje antikatolike per Jugosllavinë.
Mardhanjet me Vatikanin u prenë perfundimisht deri në vitin 1991, kur në Shqipni erdhi At Pietro Maione dhe me 21 Mars 1991, zv. Ministri Imz. Klaudio Çeli, i cili vizitoi edhe Shkodren, po në mënyrë të veçantë Ai më ka shpreh sigurinë fitores tek BSPSh Shkoder.
■Me daten 7 Shtator 1991 Shqipnia dhe Vatikani rivendosin mardhanje diplomatike në nivel Ambasadash. Vizita e Papës Gjon Pali II dhe Nanë Terezës me 25 Prill 1993, ishte një valvitje e Lirë e Flamurit Gjergj Kastriotit, per herë të Parë mbas vitit 1468...
■Veprimet e ngjashme të qeverisë së Edi Ramës në 2015, ngjajnë me “një Parathenje” të persëritjes së shumë veprave antishqiptare dhe antieuropjane të 70 vjetëve perpara!
■Mos të harroj... A e dini si mbyllet ajo poezia naltë:
Por, po ndodhi se vjen dita,
Qi me faj Shqipnin e darni, (e humbni)
Qi e Lirisë u erret drita
Edhe m’ t’ huejë Atdhéun e mvarni
A per pare a marri tjera,
Si nder kohë, qi shkuen, atëhera,
U marroftë i Madhi Zot!
Melbourne Tetor 2015.
(Fritz Radovani u lind në Shkodër me 6 janar 1940. Në bombardimin e bamë nga Aleatët me 13 tetor 1943 në Tiranë, ìu vra i ati Kol Radovani, major i policisë shqiptare dhe u rrit me t'ëmën. Në vitin 1956, në Shkodër ka përfunduar shkollën e mesme Pedagogjike.
U emënue nga Ministria e Arsimit në Burrel, në fshatin Macukull. Për arsye shëndetësore u kthye në Shkodër dhe u emënue disenjator në Kabinetin Pedagogjik, ku punoi 4 vjet. Mbas katër vjetësh për arsye të shkurtimit t'organikës kaloi mësues në lagjen Liria po në Shkodër.
Gjatë asaj kohë pra, në vitin 1965 ka përfunduar Liceun artistik me korrespondencë në Tiranë. Nuk ìu dha e drejta me vazhdue shkollë të lartë për arsye biografie. Në vitin 1968 në periudhën e Revolucionit Kultural, mbas arrestimit të dytë të vëllaut të madh, u transferua në fshatin Kosmaç, mësues në klasat fillore.
Në vitin 1969, u largua nga arsimi (po për arsye biografie) dhe u emënue piktor në fabrikën e Tekstilit Shkodër. Aty nuk vazhdoi vetëm dy vjet me titull “Piktor” dhe kaloi në organikën e asaj fabrike si punëtor reparti stampimi deri me daljen në pension të parakohshëm në vitin 1992.
Që nga viti 1967 nuk ka pas të drejtë as me marrë pjesë në ekspozita pikture.
Që nga viti 1945 dhe deri në vitin 1998 (tue përjashtua vitet 1961–1964) ka pas vazhdimisht një njeri të familjes në burgjet e kampet e shfarosjes, prandej edhe ka qenë gjithmonë i përfshimë në “luftën e klasave” të pushtetit komunist. Në vitet 1945 janë arrestuar dy dajat Paulin e Mikel Prennushi.
Paulini ka ba 5 vjet burg e 5 vjet internim. Mikeli ka ba 10 vjet burg. Në vitin 1946 është arrestuar axha i nënës At Mati Prennushi, Provincial i Françeskanëve të Shqipërisë, i cili është pushkatuar me 11 mars 1948. Në vitin 1948 është arrestuar daja tjetër prift Don Kolec Prennushi, i cili mbas hetuesisë ka vdekur në vitin 1950.
Në vitin 1950 është arrestuar vëllau Alfonsi, dhe është dënue 8 vjet burg me grupin e studenteve të Gjimnazit Shkodër. Eshtë arrestuar prapë në vitin 1967 dhe është dënue me grupin e klerikëve të Tiranës, me 10 vjet burg për pikëpamje fetare tue u përfshi në nenin e “Agjitacionit e Propagandës kundër pushtetit”.
Në vitin 1991, në muajin janar u zgjedh Kryetar i Sindikatës së Fabrikës Pëlhurave të Shkodrës, në periudhën e lëvizjes antikomuniste në Shqipëri. Po këtë kohë u zgjedh edhe anëtar i Kryesisë BSPSh (Bashkimi i Sindikatave të Pavaruna Shqiptare) në Shkodër, për sektorin e propagandës dhe marrëdhënieve mes besimeve.
Ka kontribuuar në përmbysjen e qeverisë komuniste të Ramiz Alisë, tue organizuar mbledhje, mitingje, greva dhe në radio “Shkodra” e gazeta, me artikuj kundër komunizmit. Nuk u pajtue asnjëherë me demagogët dhe komunistët e konvertuem në “demokrat” e “socialist”, për këtë arsye edhe nuk kam ba pjesë asnjëherë në asnjë parti politike të djathtë as të majtë.
Kjo e ka shtye që në vitin 1997 me u larguar nga Shqipëria ilegalisht, mbasi u kercnue me vrasje. Në vitin 1998 u kthye në Tiranë dhe në vitin 2000 ka emigruar në Australi. Edhe këtu nuk kanë munguar veprimet kundër tij nga metastazat e Sigurimit famëkeq të komunistëve të Tiranës. Falë Shtetit Australian që i ka siguruar jetën.
Këtu ka përfunduar në vitin 2002 librin “Një monument nën dhe” dhe ka vazhduar punën për një botim të dytë të librit “At Pjetër Meshkalla S.J.”, i botuem për të parën herë në Shqipëri në vitin 1993. Në vitin 1992-1993 është bashkautor i librit “Martirizimi i Kishës Katolike Shqiptare 1944-1990”, libër i cili i është dhurue Papës Gjon Pali II, me rastin e vizitës në Shqipëri me 25 prill 1993. Kam përfundue edhe librin “Gurt’ e Parë” dhe është futë në “labirintet e demokracisë përparimtare”, me mujtë me i dhanë rinisë një punë tjetër modeste nga ana eme. Dy të fundit janë dorëshkrime. Përveç “publicistikës” tashti Radovani po punon mbi një libër të vogël (xhepi) për mësimin e bazave të para të GJUHËS SHQIPE (Gegërishtja e sotme), për nxënësit e rritun në Australi që kanë përfunduar shkollat e ulëta e nuk njohin Gegërishten.
Burimet
^ Melbourne, korrik 2010. Autobiografi nga Fritz Radovani.)
