Muharrem Nitaj
Bossët e medies në Kosovë, me shumë pak përjashtime, arritën që mediet e tyre t’i drejtojnë kah është fuqia, kah është paraja, kah është sefaja. Zbulimi i fundit i një pjese të madhe të medies së shkruar ose elektronike janë portalet e tyre dhe “logu” i krijuar për të gjithë ata që shajnë e s’duken, që vrasin e që s’kanë emër, por që renditën në komentues të shkrimeve e të protagonistëve...
Si sot dita, 15 vjet më parë, Veton Surroi na kishte thirrur neve pak gazetarëve që në atë kohë ishim në zanatin tonë, në një zyrë të vogël për të na thënë se ai kishte vendosur të dilte më një gazetë të përditshme e që do ta quante “Koha ditore”.
Kolegu ynë i zanatit me këtë formë e bënte publik një lajm të rëndësishëm për kohën dhe e kërkonte ndihmesën tonë në rrugën e tij, e cila nuk kishte se si të ishte e lehtë. Në vitin e “Kohës ditore”, përpos radiove të huaja në shqipe, Kosova e kishte vetëm një gazetë të përditshme, e cila vepronte në kushte të tmerrshme dhe, për hir të së vërtetës, jo në pak raste nuk e kishte shumë të qartë se çfarë bënte.
Për vendet normale, 15 vjet nuk janë shumë, por për Kosovën që vitet i kishte të gjata e të mbrapshta, ata 15 vjet bëjnë sa një epokë. Për kaq pak kohë kanë ndodhur shumë ngjarje për secilin prej nesh dhe po kaq shumë edhe në sferën mediale, që sot është më e çuditshme se asnjëherë më parë.
Në vitet e para të lirisë së Kosovës, që erdhën jo shumë pas “Kohës” së Surroit, vendi i vogël që kishte luftuar gjithmonë për lirinë e tij, përjetoi një “bum mediatik”: me dhjetëra radio e televizione, gazeta e revista dhe së voni dhe me qindra portale. Por, për habi, media e vendit të vogël, sikur asnjëherë nuk arriti të bëhet më profesionale se sa që ishte disa vjet më parë.
Bossët e medies në Kosovë, me shumë pak përjashtime, arritën që mediet e tyre t’i drejtojnë kah është fuqia, kah është paraja, kah është sefaja. Zbulimi i fundit i një pjese të madhe të medies së shkruar ose elektronike janë portalet e tyre dhe “logu” i krijuar për të gjithë ata që shajnë e s’duken, që vrasin e që s’kanë emër, por që renditen në komentues të shkrimeve e të protagonistëve.
Gjuha që përdoret në këto portale tashmë nuk është rezultat i lirisë së të shprehurit, por i linçimit publik me mjetet më të pista të mundshme. Hapësira për komentet e lexuesve në shumë media e portale, është shndërruar në bordel ku bëhet sex kolektiv. Dikush duhet të përgjigjet për këto qihane.
Vendet normale, ku pretendon të jetë edhe Kosova, kanë rregulla dhe norma dhe sa herë që një medium guxon ta shajë e ta përdhosë, ta shkelë e ta varrosë karakterin e dikujt, përgjigjet, dhe rëndë bile. Kanë rënë edhe perandori mediatike, vetëm pse kanë guxuar të përdorin mjete të ndaluara dhe për linçimin e të tjerëve.
Në raportet ndërkombëtare për lirinë e medies, Kosova gjithmonë është renditur në vendin me liri të pjesshme dhe kjo jo vetëm për shkak se këtu nuk është shkruar lirshëm, por sepse media kryesisht ka qenë e kontrolluar, me hatër ose me zor. Sipas një logjike rezulton se të kontrolluara mund të jenë edhe fushatat e pista të portaleve, që nuk kanë asnjë kufi, as në gjuhë e as në ndershmëri.
Unë nuk e di çfarë bën Policia e Kosovës dhe nuk e di se cilat janë gjasat e krijimit të një policie kibernetike, për të parë se kush dhe sa dhe për hesap të kujt shkruan dhe vret aq pamëshirshëm dhe e fsheh surratin me aq komoditet. Por, e di që shoqëritë normale tashmë kanë vendosur rregull edhe në këtë fushë. Atje gjithçka që publikohet, e ka një adresë dhe e ka një zot që i sheh. Vetëm ndër ne, akoma mund të thuhet e të shkruhet pa e pasur gajle se krimi dhe dënimi mund të jenë të lidhur bashkë.
Kufiri ndërmjet propagandës së fëlliqur dhe informimit, nuk ka qenë kurrë më i hollë se ç‘është tani. Nuk është lajm të thuhet se një pjesë e medies sot është në shërbim të politikës, në shërbim të biznesit, të hajnisë ose të interesit. Por, lajm mbase mund të jetë se si një pjesë e gazetarëve janë shndërruar në “mercenarë”, që shkruajnë me para e që ta bëjnë gjëmën edhe me dëshmi të rreme.
Më ka rënë të dëgjoj se si qenka vënë një rregull edhe në fushën e farërave dhe në atë të barërave, por çuditërisht jo edhe në sferën e lirisë së portaleve. Deri ku shkon kjo liri dhe kur në emër të saj cenohet liria e tjetrit.
Aman vendoseni një rregull se na fëlliqën, aq më tepër kur ata që fëlliqin nuk janë lexuesit e zakonshëm, por grupe të paguara njerëzish që shkruajnë gjithë ditën e për hesap të dreqit e të birit.
