Nga Flori Bruqi
Fjalia e parë e parathënies së monografisë së Oliver Schmitt-it, me titull "Skënderbeu", paralajmëron se vepra është shkruar "për lexues joshqiptarë". Sigurisht që kujdesi i autorit për të bërë të qartë audiencën e synuar prej tij meriton lodhjen përkatëse të lexuesit për ta kuptuar, e pse jo, edhe për ta mirëkuptuar.
Me drojën normale se po hyja në fushën e lexuesve gjermanishtfolës, për të cilët thuhej se ishte shkruar "Skënderbeu" i Schmitt-it, fillova leximin e librit. Por droja u shndërrua në habi, kur vetëm pak rreshta më poshtë, në libër, lexova lajmin shumë interesant se libri ishte përkthyer dhe botuar para se ai t‘u kishte mbërritur lexuesve për të cilët ishte shkruar. Pra, si rrallëherë, përkthimi i një libri botohej përpara daljes së tij në gjuhën origjinale.
Përpara një premtimi të tillë, pra, përpara një gjëje "të rrallë", edhe interesi për të lexuar u ngrit në një nivel jo të zakonshëm. Megjithatë, nga fillimi e deri te faqja e 557-të e librit nuk arrita të kuptoj as bujarinë e autorëve për ndërrimin e rrethit të synuar të lexuesve, as se përse gjermanishtfolësit ende nuk e kanë marrë në dorë veprën e shkruar për ta.
Duke besuar në skrupulozitetin e shkollës së autorit, vijova leximin pa i dhënë rëndësi të tepruar luhatjes së tij fillestare.
Pretendimet e larta, ose guximi i skajshëm i Schmitt-it
Libri i Schmitt-it fillon me një titull që thotë shumë, një emër prej dhjetë germash: "Skënderbeu". Asgjë më shumë e as më pak....
.....
Prof.dr. Oliver Schmitt,shqiptareve jua ka lene kopilin para dere dhe ate duke e botuar per here te pare librin nga dorshkrimu i gjermanishtes ne shqip....Me kete ai thote se keshtu eshte ne dokumenta te mesjetes...
Pastaj thuaja se as emri Gjon , Gjergj , Gjin etj.,nuk egzistojne ne Indeksin e librit me arsyetimin se nuk ka dokumente te shkruara ne mesjete per keta emra, te bene te mbetesh pa mend...
Nga Libri i Prof.dr. Oliver Schmitt-it flet rreth origjines se familjes se Skendebeut, pra autori shkon me nje qellim te caktuar duke e sllavizuar e serbizuar emrin e Gjonit here ne Jovan e here ne Ivan...
Pse kur mundet autori te permendi emrin Gjin Muzaka e qe ne disa vende e citon edhe si Joan Muzaki, pse nuk paska mudesi te citoje edhe emrin e Gjergjit, Gjonit e te Gjinit njesoj por shkone citon direkt nga latinishtja me "Ivan" ?
Dhe po te ishte "Ivani" i vetemi emer sllave tek familja e Skenderbeut ne kete liber ne do shpetonim per mrekulli por kur e shef kete indeksin me poshte, lexuesi mbetet goje hapur, çka te shtoje, na dalin Ivana e pertej Ivanave...po Hamza, qe eshte i shkruar nganjehere tek latinet si "Amsa" e diku "Hamsa" na qenka shqiptar apo turke ky emer ?
Me poshte autori e spjegon se emrat ne mesjete nuk luanin kurrfare roli ne identifikimin e kombesise por luante rol se ciles kulture i perkiste dhe gjoja se ne mode ishte qe edhe shqiptaret te kishin nga nje bishte prapa si me keta-"vitch" cernjano-vitzch etj..;dmth pasuri kulturore apo hijeshi ?
Mandej me ka befasua edhe numri i referancave qe autori i huazon nga librat e serbve e bullgarve...
Polemika rrethe emrit te babase se Skenderbeut nuk daton nga sot, ne shekullin e XIX-te ku autori rus Bazil Makushev i cili ne Universitetin e Varshaves ne vitin 1871 tenton me çdo kushte ta beje sllavë !
Mirepo mbeshtetja e Hopf beri qe te thyhet kjo ide edhe pse ne dokumente shkruan ne shumtene rasteve si "ivan" sepse "I" atehere interpretohej ="J" dhe "V" = ishte si "U" e sotme qe duhej te dali ne "Juvan" apo "zhuvan" se sa "Ivan"..
Anastas Gegaj e thote se ne kete kohe hasim edhe emrin "Gin"= barabarte me Gjin, pastaj Jean= barabart me Gjon.
Prof.dr. Oliver Schmitt si duket keto varianta nuk i kan pelqyer...
Poashtu edhe tek nena e Skenderbeut qe e quanin Vojsava Tripalda, ska lidhje fare me Triballet, fiset ilire qe sot shtrihen serbet, por kjo zonje quhej "Signgnore di Pollogo" sipas Mazakes, pra ishte afer Shtipit apo Tetoves e aspak serbe...
Fjalen me argumente shkencore duhet ta bejne historianet shqiptar e jo pollavrat e Prof.dr. Oliver Schmitt-it...
Familja e Kastiotëve sipas Prof.dr. Oliver Schmitt
Ne kenget dalmatine Skenderbeun e quajne Jure, perkthim nga Barleti...per mua kjo nuk eshte prekse aspak sepse skan se si ta shkruajn ndryshe ne gjuhen e tyre...kurse Gjonin e quaj Ive, apo edhe Ivan...pra shkrime nga viti 1801...ne Delmaci...
http://imageshack.us/photo/my-images/29/picasa304082009034321.jpg/
Pra si e shofim ketu me poshte, ne tera Enciklopedite e huaja qe nga shekulli XIX e XX emrin e te jatit te Skenderbeut autoret e huaj e shkruanin keshtu" IVAN" dhe nganjehere duke e pershtatur ne Johanes apo Jean ose John por qe behet fjale per Gjonin.
Te kush eshte fali ketu me shume, a tek autori Schmit qe na prezenton kete emer tjeter per Gjonin e qidhej fare mire ne tere boten apo eshet faji yek historianet tane te cilet i kane ikur gjithmon ketij emri, ose duke e fshehur per qellime te mosngatrrimit apo te komoditetit per lexuesin shqiptar kane bere dme te medha se po te cekej edhe ne inceklopedit tona dhe librat shqipe se si e quajn dhe e shkruajn te huajt emrin e Gjon, atehere se besoj se Schmitt do kishte gjetur shprazti per te shkaktuar polemika rrethe ketij emri..
Pra fajin me se shumti ne duhet lene vetevehëtes e pastaj te tjerve.
Fjalia e parë e parathënies së monografisë së Oliver Schmitt-it, me titull "Skënderbeu", paralajmëron se vepra është shkruar "për lexues joshqiptarë". Sigurisht që kujdesi i autorit për të bërë të qartë audiencën e synuar prej tij meriton lodhjen përkatëse të lexuesit për ta kuptuar, e pse jo, edhe për ta mirëkuptuar.
Me drojën normale se po hyja në fushën e lexuesve gjermanishtfolës, për të cilët thuhej se ishte shkruar "Skënderbeu" i Schmitt-it, fillova leximin e librit. Por droja u shndërrua në habi, kur vetëm pak rreshta më poshtë, në libër, lexova lajmin shumë interesant se libri ishte përkthyer dhe botuar para se ai t‘u kishte mbërritur lexuesve për të cilët ishte shkruar. Pra, si rrallëherë, përkthimi i një libri botohej përpara daljes së tij në gjuhën origjinale.
Përpara një premtimi të tillë, pra, përpara një gjëje "të rrallë", edhe interesi për të lexuar u ngrit në një nivel jo të zakonshëm. Megjithatë, nga fillimi e deri te faqja e 557-të e librit nuk arrita të kuptoj as bujarinë e autorëve për ndërrimin e rrethit të synuar të lexuesve, as se përse gjermanishtfolësit ende nuk e kanë marrë në dorë veprën e shkruar për ta.
Duke besuar në skrupulozitetin e shkollës së autorit, vijova leximin pa i dhënë rëndësi të tepruar luhatjes së tij fillestare.
Pretendimet e larta, ose guximi i skajshëm i Schmitt-it
Libri i Schmitt-it fillon me një titull që thotë shumë, një emër prej dhjetë germash: "Skënderbeu". Asgjë më shumë e as më pak....
.....
Prof.dr. Oliver Schmitt,shqiptareve jua ka lene kopilin para dere dhe ate duke e botuar per here te pare librin nga dorshkrimu i gjermanishtes ne shqip....Me kete ai thote se keshtu eshte ne dokumenta te mesjetes...
Pastaj thuaja se as emri Gjon , Gjergj , Gjin etj.,nuk egzistojne ne Indeksin e librit me arsyetimin se nuk ka dokumente te shkruara ne mesjete per keta emra, te bene te mbetesh pa mend...
Nga Libri i Prof.dr. Oliver Schmitt-it flet rreth origjines se familjes se Skendebeut, pra autori shkon me nje qellim te caktuar duke e sllavizuar e serbizuar emrin e Gjonit here ne Jovan e here ne Ivan...
Pse kur mundet autori te permendi emrin Gjin Muzaka e qe ne disa vende e citon edhe si Joan Muzaki, pse nuk paska mudesi te citoje edhe emrin e Gjergjit, Gjonit e te Gjinit njesoj por shkone citon direkt nga latinishtja me "Ivan" ?
Dhe po te ishte "Ivani" i vetemi emer sllave tek familja e Skenderbeut ne kete liber ne do shpetonim per mrekulli por kur e shef kete indeksin me poshte, lexuesi mbetet goje hapur, çka te shtoje, na dalin Ivana e pertej Ivanave...po Hamza, qe eshte i shkruar nganjehere tek latinet si "Amsa" e diku "Hamsa" na qenka shqiptar apo turke ky emer ?
Me poshte autori e spjegon se emrat ne mesjete nuk luanin kurrfare roli ne identifikimin e kombesise por luante rol se ciles kulture i perkiste dhe gjoja se ne mode ishte qe edhe shqiptaret te kishin nga nje bishte prapa si me keta-"vitch" cernjano-vitzch etj..;dmth pasuri kulturore apo hijeshi ?
Mandej me ka befasua edhe numri i referancave qe autori i huazon nga librat e serbve e bullgarve...
Polemika rrethe emrit te babase se Skenderbeut nuk daton nga sot, ne shekullin e XIX-te ku autori rus Bazil Makushev i cili ne Universitetin e Varshaves ne vitin 1871 tenton me çdo kushte ta beje sllavë !
Mirepo mbeshtetja e Hopf beri qe te thyhet kjo ide edhe pse ne dokumente shkruan ne shumtene rasteve si "ivan" sepse "I" atehere interpretohej ="J" dhe "V" = ishte si "U" e sotme qe duhej te dali ne "Juvan" apo "zhuvan" se sa "Ivan"..
Anastas Gegaj e thote se ne kete kohe hasim edhe emrin "Gin"= barabarte me Gjin, pastaj Jean= barabart me Gjon.
Prof.dr. Oliver Schmitt si duket keto varianta nuk i kan pelqyer...
Poashtu edhe tek nena e Skenderbeut qe e quanin Vojsava Tripalda, ska lidhje fare me Triballet, fiset ilire qe sot shtrihen serbet, por kjo zonje quhej "Signgnore di Pollogo" sipas Mazakes, pra ishte afer Shtipit apo Tetoves e aspak serbe...
Fjalen me argumente shkencore duhet ta bejne historianet shqiptar e jo pollavrat e Prof.dr. Oliver Schmitt-it...
Familja e Kastiotëve sipas Prof.dr. Oliver Schmitt
Ne kenget dalmatine Skenderbeun e quajne Jure, perkthim nga Barleti...per mua kjo nuk eshte prekse aspak sepse skan se si ta shkruajn ndryshe ne gjuhen e tyre...kurse Gjonin e quaj Ive, apo edhe Ivan...pra shkrime nga viti 1801...ne Delmaci...
http://imageshack.us/photo/my-images/29/picasa304082009034321.jpg/
Pra si e shofim ketu me poshte, ne tera Enciklopedite e huaja qe nga shekulli XIX e XX emrin e te jatit te Skenderbeut autoret e huaj e shkruanin keshtu" IVAN" dhe nganjehere duke e pershtatur ne Johanes apo Jean ose John por qe behet fjale per Gjonin.
Te kush eshte fali ketu me shume, a tek autori Schmit qe na prezenton kete emer tjeter per Gjonin e qidhej fare mire ne tere boten apo eshet faji yek historianet tane te cilet i kane ikur gjithmon ketij emri, ose duke e fshehur per qellime te mosngatrrimit apo te komoditetit per lexuesin shqiptar kane bere dme te medha se po te cekej edhe ne inceklopedit tona dhe librat shqipe se si e quajn dhe e shkruajn te huajt emrin e Gjon, atehere se besoj se Schmitt do kishte gjetur shprazti per te shkaktuar polemika rrethe ketij emri..
Pra fajin me se shumti ne duhet lene vetevehëtes e pastaj te tjerve.
