Fakte mbi të kaluarën tonë
Na mungon qendra e vendosjes kombëtare
Shkruan: Fahri XHARRA
Mashtrimi turk, por edhe papjekuria shqiptare, na ka kushtuar shumë gjatë historisë. Neve gjithmonë na ka munguar qendra e vendosjes kombëtare dhe na mungon edhe sot. “Ka popuj në kufijtë e botës së qytetëruar që janë të njohur në përgjithësi në publik vetëm nëpërmjet emrit, por që e meritojnë të njihen më gjerësisht, bazuar në fatet, bëmat dhe cilësitë që shfaqin. Tek këta popuj bëjnë pjesë edhe popuj të tillë si shqiptarët”, por vë në dukje nga ana tjetër se Shqipëria, s’ishte prekur thuajse fare nga studiuesit e huaj, nëse e krahason me provincat e tjera të Turqisë evropiane, d.m.th. të Ballkanit. (“Die Völker des Orients-Die Albanesen”, Feuilleton der „Debatte”, 27 mars 1869, Nr. 86. Viti VI, f. 1).). Po pse?
A flitej për ne dhe në çfarë raportesh?
“Edhe pse në pakon e Londrës shqiptarët u përjashtuan nga parimi i të drejtës së autonomisë se ende nuk ishin pranuar si kombi veçantë, meqë Perandoria Osmane ende i trajtonte si millet-osman,..”(Jusuf Buxhovi; Kongresi i Berlinit, 2008). Kronisti gjerman, Peter Bertler ( Koelnische Zeitung, 1878, konstaton se ,,shqiptarët jo vetëm që nuk u thirrën ne Kongresin e Berlinit , ku vendosej edhe për fatet e tyre, por ata nuk patën as ndonjë mbrojtës te tyre, i cili sadopak do te fliste për ta”, që do të thotë se përfaqësuesit e Portës në Kongresin e Berlinit kishin mandatin që të flisnin për mbrojtjen e vilajeteve shqiptare e që hapësira e tyre sa më pak t’u jepej të tjerëve, dhe këtë e bënin duke e theksuar edhe fjalën Shqipëri si tërësi etnike, por assesi që asaj nga aty t’i paracaktohej çfarëdo statusi autonom. (J. Buxhovi). Po vallë pse? pse na ”donte” aq shumë sa që nuk e ”lejonte” shkëputjen nga ne. Përpjeka e parë shqiptare për të arritur "standardet" e Evropës Perëndimore i takon vitit 1462. Sipas dokumentit ka qenë ditë e hëne data 8 nëntor e atij viti kur Pal Engjëlli organizoi ne kishën e Trinisë se Shenjtë, në Mat, një mbledhje ku morën pjesë gjithë prelatët e kishës katolike në Shqipëri. Në atë mbledhje u fol, ndër tjerash për problemin qe u ngrit, ishte edhe ai i mospagëzimit të fëmijëve për shkak të vdekshmërisë së lartë të foshnjave. Shumë fëmijë vdisnin pa u pagëzuar. Ndaj u vendos që të përdorej një formulë e ngutshme në gjuhën shqipe, e cila t'ju thuhej fëmijëve në djep, pa pasur nevojë që të pritej ceremonia e mirëfilltë e pagëzimit, me qokat e shumta që e shoqëronin atë. Formula ishte: "Unë të pagëzoj në emër te Atit, Birit dhe Shpirtit te Shenjtë". Kjo është e famshmja Formula e Pagëzimit që njihet si dokumenti i parë i shkruar në gjuhën shqipe. Por ajo vërteton se populli e fliste gjuhën shqipe, madje fliste vetëm atë. Ndryshe nuk kishte pse të dilte nevoja për një formulë pagëzimi në shqip.
Është logjike që të ketë pasur edhe tekste të shkruara në shqip para kësaj formule, sepse asgjë nuk lind nga hiçi. ("Kryqtari i Fundit" Virgjil Kule).
Çka shkruante Abedin Pasha?
Në kohën e Lidhjes së Prizrenit u mbajt edhe Kongresi i Berlinit, por mashtrimet turke ishin shumë ”joshëse” për ne sulltani e emëroi Abedin Pashën (shqiptar ) si ministër të Punëve të Jashtme. Ai ishte mashtrues dhe ja çka shkruan në letrën e tij: ”Me emër dhe me dëshirë të të madhit zot shpresoj se do ti kryej dhe do ti plotësoj obligimet e mia. Ashtu si vëllezërit tanë, edhe unë ia kam venë vetës për detyrë që terë jetën të punoj dhe të përpiqem për të mirën dhe fatin e atdheut tonë Shqipërisë. (Cila ishte Shqipëria e asaj kohe? a mendonte në katër vilajetet shqiptare të cilat edhe ashtu ishin cunguar më herët? fxh) Ju mund t’i merrni me mend ndjenjat e mia të tanishme dhe duhet t’u besoni atyre, tash në këtë pozitë që jam. Unë po uroj që t’i dëgjoni këshillat e mia, sepse ekzistojnë disa, të cilat qeverinë atërore të madhërisë së tij Sulltanit, dëshirojnë ta komprometojnë. Ai juve dëshiron t’ju mbrojë. (mashtrim, mashtrim fxh).
Në Berlin ka ditë që po kuvendon një Konferencë për të zgjidhur si duhet çështjen greke. (Pse jo atë shqiptare? fxh) Në saje të angazhimit të qeverisë sonë, e cila ka marrë masa paraprake, jam shumë i bindur se rezultatet e kësaj mbledhjeje nuk do të shkojnë në dëm të shqiptarëve, sepse synimet e fuqive të mëdha që Shqipërinë ta lënë të madhe, ju do t’i shfrytëzoni. (Pra fuqitë e mëdha e paskan dashur një Shqipëri etnike ,të madhe ...por jo turku fxh)... Dëshirë kryesore e Madhërisë së tij , sulltanit , kur me emëroi ministër të Punëve të Jashtme, ishte që të tregonte se zemra e tij e madhe gjithnjë rrah për Shqipërinë dhe se ajo është e lidhur në mënyrë vitale me interesat e përgjithshme të shtetit. (J. Buxhovi, Kongresi Berlinit 1878 f. 78,79)” E shihni hipokrizinë dhe mashtrimin nga turqit? Ne nuk kishim se kush të na mbrojë.
Të vazhdojmë.“Në Marsin e vitit 1998 tensionet në mes të shqiptarëve dhe serbëve u rritën shumë, deri në nivelin ushtarak). Paraqitja e UÇK-së i tmerroi autoritetet serbe... Masakrat mbi shqiptarët u rritën gjatë gjithë vitit 1998. Komuniteti ndërkombëtar u mundua pa sukses të ndërmjetësojë. Më në fund anëtarët e NATO-s, të brengosur që autoritetet serbe organizonin apo ishin edhe duke organizuar një spastrim etnik, e filluan bombardimin mbi Jugosllavinë Federale (mars-qershor 1999). Gjatë gjithë konfliktit liderët turk nuk ndërmorën asnjë nismë në arenën diplomatike ndërkombëtare. Ata bile gjatë fazës së parë të bombardimeve frenoheshin nga çdo komentim. Pas vendosjes së NATO-s për ndërhyrje ushtarake, edhe kësaj radhe liderët politikë dhe ata ushtarakë turq e preferonin mos përzierjen. Liderët turq nuk e kundërshtuan intervenimin ( të njëjtë si Greqia dhe Rusia), por e shprehën dëshirën të mbesin anash.(//balkanologie.revues.org/517)
“Ka popuj në kufijtë e botës së qytetëruar që janë të njohur në përgjithësi në publik vetëm nëpërmjet emrit, por që e meritojnë të njihen më gjerësisht, bazuar në fatet, të bëmat dhe cilësitë që shfaqin.
Na mungon qendra e vendosjes kombëtare
Shkruan: Fahri XHARRA
Mashtrimi turk, por edhe papjekuria shqiptare, na ka kushtuar shumë gjatë historisë. Neve gjithmonë na ka munguar qendra e vendosjes kombëtare dhe na mungon edhe sot. “Ka popuj në kufijtë e botës së qytetëruar që janë të njohur në përgjithësi në publik vetëm nëpërmjet emrit, por që e meritojnë të njihen më gjerësisht, bazuar në fatet, bëmat dhe cilësitë që shfaqin. Tek këta popuj bëjnë pjesë edhe popuj të tillë si shqiptarët”, por vë në dukje nga ana tjetër se Shqipëria, s’ishte prekur thuajse fare nga studiuesit e huaj, nëse e krahason me provincat e tjera të Turqisë evropiane, d.m.th. të Ballkanit. (“Die Völker des Orients-Die Albanesen”, Feuilleton der „Debatte”, 27 mars 1869, Nr. 86. Viti VI, f. 1).). Po pse?
A flitej për ne dhe në çfarë raportesh?
“Edhe pse në pakon e Londrës shqiptarët u përjashtuan nga parimi i të drejtës së autonomisë se ende nuk ishin pranuar si kombi veçantë, meqë Perandoria Osmane ende i trajtonte si millet-osman,..”(Jusuf Buxhovi; Kongresi i Berlinit, 2008). Kronisti gjerman, Peter Bertler ( Koelnische Zeitung, 1878, konstaton se ,,shqiptarët jo vetëm që nuk u thirrën ne Kongresin e Berlinit , ku vendosej edhe për fatet e tyre, por ata nuk patën as ndonjë mbrojtës te tyre, i cili sadopak do te fliste për ta”, që do të thotë se përfaqësuesit e Portës në Kongresin e Berlinit kishin mandatin që të flisnin për mbrojtjen e vilajeteve shqiptare e që hapësira e tyre sa më pak t’u jepej të tjerëve, dhe këtë e bënin duke e theksuar edhe fjalën Shqipëri si tërësi etnike, por assesi që asaj nga aty t’i paracaktohej çfarëdo statusi autonom. (J. Buxhovi). Po vallë pse? pse na ”donte” aq shumë sa që nuk e ”lejonte” shkëputjen nga ne. Përpjeka e parë shqiptare për të arritur "standardet" e Evropës Perëndimore i takon vitit 1462. Sipas dokumentit ka qenë ditë e hëne data 8 nëntor e atij viti kur Pal Engjëlli organizoi ne kishën e Trinisë se Shenjtë, në Mat, një mbledhje ku morën pjesë gjithë prelatët e kishës katolike në Shqipëri. Në atë mbledhje u fol, ndër tjerash për problemin qe u ngrit, ishte edhe ai i mospagëzimit të fëmijëve për shkak të vdekshmërisë së lartë të foshnjave. Shumë fëmijë vdisnin pa u pagëzuar. Ndaj u vendos që të përdorej një formulë e ngutshme në gjuhën shqipe, e cila t'ju thuhej fëmijëve në djep, pa pasur nevojë që të pritej ceremonia e mirëfilltë e pagëzimit, me qokat e shumta që e shoqëronin atë. Formula ishte: "Unë të pagëzoj në emër te Atit, Birit dhe Shpirtit te Shenjtë". Kjo është e famshmja Formula e Pagëzimit që njihet si dokumenti i parë i shkruar në gjuhën shqipe. Por ajo vërteton se populli e fliste gjuhën shqipe, madje fliste vetëm atë. Ndryshe nuk kishte pse të dilte nevoja për një formulë pagëzimi në shqip.
Është logjike që të ketë pasur edhe tekste të shkruara në shqip para kësaj formule, sepse asgjë nuk lind nga hiçi. ("Kryqtari i Fundit" Virgjil Kule).
Çka shkruante Abedin Pasha?
Në kohën e Lidhjes së Prizrenit u mbajt edhe Kongresi i Berlinit, por mashtrimet turke ishin shumë ”joshëse” për ne sulltani e emëroi Abedin Pashën (shqiptar ) si ministër të Punëve të Jashtme. Ai ishte mashtrues dhe ja çka shkruan në letrën e tij: ”Me emër dhe me dëshirë të të madhit zot shpresoj se do ti kryej dhe do ti plotësoj obligimet e mia. Ashtu si vëllezërit tanë, edhe unë ia kam venë vetës për detyrë që terë jetën të punoj dhe të përpiqem për të mirën dhe fatin e atdheut tonë Shqipërisë. (Cila ishte Shqipëria e asaj kohe? a mendonte në katër vilajetet shqiptare të cilat edhe ashtu ishin cunguar më herët? fxh) Ju mund t’i merrni me mend ndjenjat e mia të tanishme dhe duhet t’u besoni atyre, tash në këtë pozitë që jam. Unë po uroj që t’i dëgjoni këshillat e mia, sepse ekzistojnë disa, të cilat qeverinë atërore të madhërisë së tij Sulltanit, dëshirojnë ta komprometojnë. Ai juve dëshiron t’ju mbrojë. (mashtrim, mashtrim fxh).
Në Berlin ka ditë që po kuvendon një Konferencë për të zgjidhur si duhet çështjen greke. (Pse jo atë shqiptare? fxh) Në saje të angazhimit të qeverisë sonë, e cila ka marrë masa paraprake, jam shumë i bindur se rezultatet e kësaj mbledhjeje nuk do të shkojnë në dëm të shqiptarëve, sepse synimet e fuqive të mëdha që Shqipërinë ta lënë të madhe, ju do t’i shfrytëzoni. (Pra fuqitë e mëdha e paskan dashur një Shqipëri etnike ,të madhe ...por jo turku fxh)... Dëshirë kryesore e Madhërisë së tij , sulltanit , kur me emëroi ministër të Punëve të Jashtme, ishte që të tregonte se zemra e tij e madhe gjithnjë rrah për Shqipërinë dhe se ajo është e lidhur në mënyrë vitale me interesat e përgjithshme të shtetit. (J. Buxhovi, Kongresi Berlinit 1878 f. 78,79)” E shihni hipokrizinë dhe mashtrimin nga turqit? Ne nuk kishim se kush të na mbrojë.
Të vazhdojmë.“Në Marsin e vitit 1998 tensionet në mes të shqiptarëve dhe serbëve u rritën shumë, deri në nivelin ushtarak). Paraqitja e UÇK-së i tmerroi autoritetet serbe... Masakrat mbi shqiptarët u rritën gjatë gjithë vitit 1998. Komuniteti ndërkombëtar u mundua pa sukses të ndërmjetësojë. Më në fund anëtarët e NATO-s, të brengosur që autoritetet serbe organizonin apo ishin edhe duke organizuar një spastrim etnik, e filluan bombardimin mbi Jugosllavinë Federale (mars-qershor 1999). Gjatë gjithë konfliktit liderët turk nuk ndërmorën asnjë nismë në arenën diplomatike ndërkombëtare. Ata bile gjatë fazës së parë të bombardimeve frenoheshin nga çdo komentim. Pas vendosjes së NATO-s për ndërhyrje ushtarake, edhe kësaj radhe liderët politikë dhe ata ushtarakë turq e preferonin mos përzierjen. Liderët turq nuk e kundërshtuan intervenimin ( të njëjtë si Greqia dhe Rusia), por e shprehën dëshirën të mbesin anash.(//balkanologie.revues.org/517)
“Ka popuj në kufijtë e botës së qytetëruar që janë të njohur në përgjithësi në publik vetëm nëpërmjet emrit, por që e meritojnë të njihen më gjerësisht, bazuar në fatet, të bëmat dhe cilësitë që shfaqin.
