Nga Flori Bruqi :Për flamur, shqiptari s'fal...

Alma Papamihali , është poete, publiciste, pedagoge e mirënjohur shqiptare. U lind në qershor të vitit 1974 në Tiranë. Aty kreu gjimnazin Ismail Qemali më pas studjoi Gjuhë dhe letërsi.

 U rrit në gjirin e një familjeje atdehtare  ku mori nxitje dhe përkrahje artistike. Bota letrare, veçanërisht poezia, ia rrëmbeu shpirtin që në fëmijëri. Ka lexuar shumë libra qysh në moshë të njomë duke patur për model shkrimtarët dhe poetët e vet të preferuar: Millosh Gjergj Nikolla- Migjenin, Naimi Frashërin , Dom Ndre Mjedën, Lasgush Poradecin, Ismail Kadarenë, Dritero Agollin, Bardhyl London etj.


Nga letërsia e huaj preferonte Pushkinin, Heinrich Heinen, Pablo Nerudën etj.

Gjatë viteve shkollore ka bashkëpunuar me gazetat dhe revistat e qytetit, si Rinia, Intervista, Pasqyra etj. Aktualisht jeton me familje në Gjermani, ku mallin e shuan për Atdheun me një hallkë të fortë të lidhjes sentimentale, siç është poezia. 

Në shtator 2007, në Aschaffenburg të Gjermanisë, ka krijuar shkollën shqipe Iliria, në gjirin e së cilës vepron si mësuese. Është anëtare akitive e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptar në Gjermani. 

BOTIME:


 Përmbledhja poetike "Nën tingujt e natës" e Alma Papamihalit me 100 poezi, është botuar në Tiranë në shtator të vitit 2007 (redaktor, Viktor Canosinaj). Poezitë e Alma Papamihalit janë përmbledhur dhe përkthyer edhe ne gjuhën franceze, apo atë rumune, (në antologjinë "Çelësi i Shpirtit"), si dhe në revista, apo gazeta të ndryshme periodike. Disa poezi nga libri "Nen tingujt e nates" ... 


http://www.youtube.com/watch?v=jdzFlqmOw9s

Enigmë kthimi


Jemi shumë, sa shumë jemi ne,
fëmijë dyvendesh lindje-perënduar,
si të huaj njërës anë përcjellë,
e në tjetrën mysafirë pritur,
dhe pse më parë (kurrë) s´ishim harruar...

Qindra duar zgjatur sportelesh,
shpesh fundosur kur indentifikohen,
më shumë largohemi se vijmë,
jetë që ecin pas ndërprerjesh,
por që pa nisur ende, mbarohen...

Çdo centimetri gjendemi ne,
të ashtuquajturit "binjakë perëndimi",
vërtetë nuk veshim të njëjtat ngjyra,
por skenar ëndrrash të një autori jemi,
përfunduar me enigmën e një kthimi...

Jemi shume... sa shume jemi ne,
që dy herë më shpejt, vdesim nga të tjerë...


Shtegtim pulbardhe

Largohem për të mos u kthyer më,
Ndaj iki tutje, fluturoj,
Në pulëbardhë etur bregut shndërrohem,
Duke dashur të lënit pas t´i harroj...
Por të harrosh s´mjafton gjithmonë,
Drejt qiellit të kaltër një fluturim,
Dhe pse pulëbardhë shndërruar jam,
Ka dhe shtegtime me drejtim kthim...
Drejtuar qiellit ti vazhdon sheh,
Me tëndin shpirt ndjek shtegëtimin,
Kur lartësive në pikë shndërrohet,
Oh sa i largët të duket kthimi.
Larg fluturoj, pa frikë largohem,
Sepse e ndiej që çdo shtegtim,
Sado i largët në vetvete,
Do më riktheje pranë detit tim.
Dhe për çudi vazhdoj e ngjitem,
Aspak s´kërkoj të shoh nga pas,
E mjerë do mbetej çdo pulbardhë,
Të huajat brigje po të trokasë...
Ndaj ngjitem lart, ndaj fluturoj,
Në pupël reje jam shndërruar,
Nëse ky qiell mbi det s´do flinte,
I imi mall do ish´ harruar...

Ëndrrat

Nëse ëndrrat nuk do ekzistonin

Jeta do kthehej në përvëlim,

Etja e jetës do mbetej pashuar,

Pa ëndrrën një jetë do quhej trishtim.

Nëse me fjalë s’mund të zgjidhej,

Nyja mpleksur pa dëshirë,

Ëndrës do i rikthehesha ,

Atje je vërtetë i lirë.

Ëndërr dhe jetë!

Sinonime të  etjes së pashuar,

Nëse një ditë do  shuhej etja,

Dije, nga kjo jetë ke shkuar.

Kujdes

Nëse një degë këput

mos pyet më pas,

pema si quhet.

Para se dikë të lëndosh,

mundohu të dish,

çfarë duhet...

Emigranti

Diku veç në tavolinën

Me mbulesë të bardhë shtruar,

Birrë të huaj ke përpara

Dhe një pamje të menduar.

Diku veç në tavolinën

Në një qoshe të lokalit,

Shokun tënd se ke përballë

Pi vetmuar ti prej hallit.

Diku veç në tavolinën

Në një lagje të panjohur,

Gjithçka është akull e ftohtë

Vetëm birra është e ngrohur.

Diku veç në tavolinën,

Që të bën ty shoqëri

Gotën s´di ku t´a trokasësh,

Tavolina s´është njeri.

Kuajt

Kurrë s´ia qava hallinkalorësit për këmbët,
që i vareshin.Netëve ulëriva,
me kuajt në stallë.

Më dhimbej,

kurrizi i tyre i dalë...

Flirtimi

Secili ulur në karrigen e tij,

të dy përballë...

nuk e njohin njëri-tjetrin,

ndaj nuk shkëmbejnë fjalë.

Ndërkohë që s´flasin,

ju puthen vështrimet.

Stacioni vjen. Njëri zbret.

Ja pra, ç´na qenkan flirtimet.

HËNA GËNJEN

Nuk bie hëna,

mos prit t´a presësh

dhe nëse pranë e ke...

Nuk bie hëna,

mos prit t´a presësh,

veç djallëzisht të sheh...

SHPIRT I RI

Çdo mur i dhomës,

ka varur një pasqyrë,

ku veten sheh çdo ditë...

Por të rinohesh,

nuk vlejnë pasqyrat,

që s´depërtojnë në shpirt...

Rrugë që shkelen

Kjo rrugë ende më do,
dhe pse çdo ditë e kam shkelur...

Sa rrugë të tilla ka në botë,që të pafjala kanë ngelur...

Lulja

Lule në kopështin tënd, nën barin e njomë fshehur...

Kujdes kur hapat hedh,
nuk flet, por s´duhet

shkelur...

Koha ime

Së fundi kuptova,

që s´është e thënë

të dashurosh sytë,

apo buzëqeshjen...

Ka dhe të tillë

njerëz në botë,

që dashurojnë kohën,

më shumë se prekjen...

Ushqehem me gjuhën time

Jam një lypëse e mjerë,

S´jam e pasur o njeri,

Ndaj mos m´u afro,

Kur s´kam ç´të të fal...

Jam një lypëse e mjerë,

Ushqehem me gjuhën time,

Libër lëmoshë kërkoj,

Ndryshe të mbijetoj s´ja dal.

Qetësi

Asnjë qindarkë

s´paskam në xhep,

fundja të hollat ç´i dua...

qyteti sot qenka i shkretë

dhe s´paskam kujt,

ti jap qerasje hua...

Përmbledhja poetike "Nën tingujt e natës" e Alma Papamihalit hapët me poezinë "Dashuri e përjetshme" e cila ndjeshëm shprehë dashurinë ndaj Shqipërisë, dashuri e cila shndërrohet në mall. Ajo dashuri nuk vdesë, nuk harrohet, nuk vyshkët, nuk shteron, dhe nuk plaket kurrë. Dashuria ndaj natyrës qe ajo e do dhe i mungon shum e shtyn të bëhet poete,të ushqehet më gjuhen e vet,sepse fëmijët nuk mund të mbesin viktimë e natës. Të "Nëna" krijuesja lidhët tërësisht më moralin e Nënës, dashuria dhe përvujtëria e saj me lumturinë më të madhe ndër duar. Sikur për të gjithë poetet e mërgimit,edhe për Alma Papamihalin jeta në mërgim është Dimër edhe pse ndryshe e kishte imagjinuar, në mërgim çdo stinë qenka dimër, edhe pse Alma ka në shpirt edhe stinën e pestë qe e mban ngrohtë gjithnjë,ajo është stina e dashurisë. Vetminë në mërgim pa të dashurit, në një lagje të panjohur, ku nuk ke me kënd e cakërron gotën, e përcjellin malli, meditimet, shtohen thinjat qe ushqehen me këso meditimesh,siç të poezia"Thinjat": "Dikur fëmijë mendoja/ thinjat qenë për ata/ në moshë të thyer/ por sot i dua thinjat/ mendimi i çdo dite / m´i ka ushqyer. Dhimbja dhe solidarizimi i saj më të vuajturit të poezia "Kuajt" shpreh një diferencim shoqëror qe vështir i shpëton pa vërejtur syrit krijues." Tirana ime" dhe "Në Tiranë"janë poezi qe i kushtohen qytetit të saj të lindjes, ashtu siç është, aty ku ka shum zhurmë, ku ka smog, pluhur dhe trotuaret kah kalojnë gocat e pispillosura, pellgjet me uji qe rënkojnë njësoj si poetja, dhe se është plagë e këtij qyteti njësoj si Alma, qytet qe me së miri e njeh: M´u lagën këmbët / në pellgun me ujë / qe rënkoi si unë ... Por edhe qyteti i Korçës është qyteti nga ka sythet e ëma dhe është po aq i dashur për poeten. Pastaj Kosovës i kushton gjithashtu vëmendje te veçantë,te poezia apeluese "Indiferentizëm që vret",i drejtohet botës që nuk sheh, as nuk dëgjon, apo nuk dëshiron të dëgjoj apo flet:"Ah botë e vjetër / që sheh,dëgjon,por s´flet / indiferentizmi yt i sotëm / sa e sa zemra i vret". Poetja komunikon me realitetin, me natyrën nuk i lëshohet rastësisë, nuk pret qe ti bie nga hëna diçka, apo ti vijë në paketë diçka e dhuruar, e nuk i dihet paketa të tilla mund të sjellin edhe halle ose surpriza qe nuk gëzojnë. Krijuesit duhen të jenë këmbëngulës si bleta apo tekanjoz si fëmijët, kundrejt rrethit i cili nuk është gjithmonë i mëshirshëm, por herë-herë edhe si lule e heshtur qe numëron ditët qe kalojnë e qe "Nen tingujt e natës" dhe të muzikës përpiqet qe jetën ta kaloj të dyfishtë:"Dita stafetën i dha natës / prisja diçka të tillë/ kur muzgu zë të bjerë/ frymëzimi merr zanafillë. Heshtje dhe përsëri muzikë / mbrëmjeve dëgjoj një serenatë / nëse di dhe natën ta jetosh / jeta është dyfish e gjatë. Të poezia Nen Tingujt e natës. Shprehja e saj alegorike për poetet dhe poezinë,qe të paret dashurojnë e nuk e shijojnë kurrë, por qe nuk vdesin kurrë, sepse ata rilindin aq sa lexohen, ndërsa frymëzimi vjen i papritur e shpesh i gjënë poetet të pa përgatitur. Lirika e Almës për dashurinë është gjithashtu një temë sublime qe i kushton disa poezi. Jeta është plot kundërthënie e qe dashuria duhet ta mbisundojë, të dhurohet dhe të pranohet. Aty ku rrah pulsi i dashurisë asgjë nuk plasaritët as thyhet në jetë. Rolet ndahen nga rastësia por vuajtjet i përjetojnë ata qe nuk e kanë rolin kryesor. Dashuria i ka të gjitha të mirat, përkëdheljet, ëndrrat, jetën ,besimin, vetëm atëherë kur është reciproke, e barabartë: Përkulu / në do të me puthesh / s´jam aq e gjatë /sa ti / Zgjatu / në do të me duash / kacavjerrjen e urrej / në dashuri. Të poezia "Barasvlerë". Me poezinë "Reflektime" Alma Papamihali e përmbyllë këtë përmbledhje poetike pothuaj se me apel qe të merren përgjegjësi për ta lëvizur jetën përpara, dhe të korrigjohen gabimet e së kaluarës sepse na ulërinë zemra nga çalimet,nga fantazmat e maskat. "Shqiptar i përgjumur në krevat i gozhduar / mos prit më nga bota, lëviz për të ndryshuar. Alma lufton determinizmin në jetë, në art dhe e ruan origjinalitetin e vet krijues nganjëherë edhe me fanatizëm feminist, edhe pse shihet se Alma edhe pse në mërgim përcjell me dashuri letërsinë shqiptare, por edhe atë gjermane. Njeri nder poetet tjerë të preferuar të Alma Papamihalit është edhe poeti gjerman Heinrich Heine në një libër të tij "Ausgewählte Kostbarkeiten" kur flet për Artin dhe fjalën thotë"Ashtu siç ishte i pathyeshëm dhe i fortë Anteusi i madh kur qëndronte me këmbët e tij mbi sipërfaqen e nënës Tokë,dhe forcën e vet e humbi atëherë kur Herkulesi e peshoj lartë, ashtu është edhe poeti i fortë dhe i qëndrueshëm për aç sa nuk shkëputet nga baza e realitetit,dhe do të bëhet i pa vetëdijesuar derisa shpirtërisht qëndron në ajrin e kaltër". Pra poezia është pasqyrë e jetës. E tërë poezia e Almës është e tillë,shpalosë momente reale e pa ngarkuar me simbolikë të tepruar dhe mbi rrafshin real edhe pse nga njëherë rrafsh i dhimbshëm. Poezia e saj me varg të rimuar përafërsisht tetërrokëshe është e rrjedhshme me metaforë e alegori të sinkronizuar shum mirë me semantik apo porosi të qartë dhe të e lexueshme mëton realizim të mirë të fjalës s e shkruar poetike për çka i urojmë nga zemra suksese dhe t´i ketë lexuesit e saj,thekson studiuesi Pal Sokoli.