Cikël poetik nga Linditë Ramushi
Linditë Ramushi e lindur në Gjilan më 18 dhjetor të vitit 1984,shkollimin fillor dhe të mesem e kreva në vendlindje.Shkollën e mesme e mbarova në profilin e pediatrisë në Shkollën e Mesme Mjekësore “Dr.Asllan Elezi".Studimet universitare i regjistrova në Universitein Shtetëror të Tetovës në Maqedoni në vitin 2004,kurse bëra transferim në Universitetin e Prishtinës në Prishtinë,në vitin 2006 për të përfunduar studimet në këtë Universitet në degën e Psikologjisë.Poezia dhe të shkruarit në përgjithësi kanë qenë gjithmonë fryma e jetës sime,përmes tyre kam dhënë gjithmonë idetë dhe gjërat që kam parë për rreth meje.Githmonë jam munduar të ndryshoj dicka me atë që thoja në shkrimet e mia.Poezitë e mia të para datojnë qysh në moshën 10 vjeçe,në klasë të katërt fillore.Botimin e parë me poezi të titulluar "Mos Hesht",e nxorra në vitin 2004,tani kam përfunduar punën me dy libra të tjerë,njëri me poezi dhe tjetri roman i stilit leksion më shumë,të cilat pres t'i botoj së shpejti.
A mbetet pas ëndërrës hija?
Mund të prekësh vallë zgjuar
Një realitet të ëndërrës?
Sikur zjarri që shoh në ëndërr,
Më prek dhe s’më djeg.
A mund të jetë kështu edhe pas ëndërrës?
Në ëndërr me mbulojnë valët e detit,
Trupi me freskohet nga uji,
Me mbushet zemra dhe mbi mua tretet kripa e njelmtë
Në kujtesë mbetet vetëm hija pas ëndërrës.
_______________________________
Labirint
Ti natën fshihesh,
Sepse terri t’I mbulon të këqiat.
Mjegulla t’i përzien fluskat dhe të mbledh.
Stuhia t’a ngrit lart zërin dhe krijon jehonë,
Por ti prap fshihesh.
Ke mbetur si një sinfoni,
E përzier me zhurmë e gumzhimë,
Sikur trupi i djersitur pas etheve te zjarmisë.
Diten ndricon shumë pak,
Sikur te kishe lindur pas shumë neteve me terr.
___________________________________
Aty në rreth,
Atje në skaj poshtë urës,
Edhe rrëzë malit,
Ishte një dhomë.
Dhomë me katër kënde
Dhomë me katër stinë.
Atë se ngrohë dielli,nuk e ndriçon
Nuk e mbulon qielli,
Por as bora se ftohe,as shiu se lag.
Një dhomë me katër qoshe
Një dhomë me katër stinë,
Po ku e kam shtratin?
Nuk e shoh,jam e verbër,apo ku është?
Nuk e ditkam.
________________________________
Më than se toka ishte tharë,
Më than që ishte djegur bari si qiri,
Më pan që po nisem tek ti,po vij.
Më than ishte vyshkur pranvera,pa ujë e palarë.
I pash po të përvidheshin për rreth,
I lash,të verbuar bëra zemren,jo sytë.
I lash,asgjë s’thash.
E grisa biletën e shfaqjes dimërore
Të pranverës.
Më pan,asgjë s’më than,
E pash dhe e lash,buzë degës së shegës.
____________________________________
Vazo e bukur
Vazo e bukur dukesh
Bukuria e jashtme po të shihet
Eshtë një që s'fshihet
Ti ke edhe brendi
Po brendinë s'ta di...
Një gjë tjetër në mendje më ndryhet:
A je vazo që thyhet?
________________________________
Pasqyrë e natyrës
Si se tradhtove njëherë qiellin?
Futesh nën tokë,heret prap zgjohesh,
Aty je në çdo kohë.
Po ato brigje që të mbajnë në shtëpinë e tyre,
Sa herë u fale fryme barishtoreve
Kjo s’të lodh,
Dhe jetën që u fal frymorëve.
Ty të dhuron qielli dhuratë,
U kënaqe duke u larë!
Aha larja je vet ti,je pasqyrë e qiellit,
Dielli freskohet te ti.
___________________________________
Nga rrënja deri te dega,
Qerdhe zogjësh gjeta,
Nëpër mes ajrit të lagësht kalova
Zbathur,ishte maraz,e unë ecja prore.
Horizonti I kërkonte planeteve eklips,
Ia lash dy dritare hapur,
Kosmosi u trazua,
Verën tha,lajeni,dimrin thajeni,
Hekuroseni vjeshtën,
Visheni me barishte kur të shihni pranverën,
Të zhveshur e të rënqethur lëreni.
Nishanin ku e ka,aty flutrat vëjani.
____________________________________
Nga cila anë e rrugës
Mund ta shohim fillimin?
Dy hapa para,e nuk e prek mesin,
Varur me këmbët lart,lidhur me litar.
Hija lakuriq,turpëronte muret,
Shikoja në mës vrimës së një gjilpëre,
Koka e saj e topitur
Shponte dhe muret nga gurët.
Bluza e hollë e gjatë nuk ia mbulontë trupin,
Dy mese kishte metri aty,
Matja hijëzohej,
Meteori shkurtëpames e pluhërosi,
Me pika të shiut e projektoi qilimin.
________________________________
Vijat ishin nisur drejt hapave,
Më mjegullonin pamjen
Sytë e përlotur,
Pëllëmbët e qullosura e merrja frymë
Si peshku me velëza,
Në mes të asgjësë infinitivi
I foljes pa paskajore
I shpërthente tullumbacet e fryera,
E breshka standardizonte numrin fitues
Të shpejtësisë,
Por dispersioni I vijave devijoi drejtimin
Vërtetësia shoqërohej me vijat e lakuara.
Celula e “nevojave” dhe identifikimi
Linditë Ramushi
Origjina e jetës në vend dhe organizimi i saj në ditët e sotme po stërshtrembërohet e po stërndryshohet, fakt ky që edhe po reflektohet në tërë sferën e punimeve tona. Asgjë s’përjashtohet nga kjo e pështjellë dhe identifikim i murrmë që po përcillet shpesh edhe pa u vënë re nga vetë ne. Në tërë pellgun e zhvillimit, për çfarëdo që mund të flasim, kujtdo që i referohemi hasim rrënjë dhe komplet të njëjtë ngurtësimi.
Të veshura personifikimesh shumë hapur e dendur po përvidhen nëpër vijat e statuseve shoqërore, e personale. Rrugët tona të realizimit të vetës dhe jetës janë të hijezuara, e paralelizmi mes shoqërisë si institucion i lirë dhe të vërtetës së arritur nga kornizat që vendosim e heqim kur të duam. Ku është ngecja dhe vërshimi i zhvillimit në politikat vendëse dhe individit në veçanti në Kosovë? Kultura institucionale ka veshur petka e petka pas një krize të varguar, përjetuar gjatë luftës së fundit.
Duke u përballur me ndryshimet kohës që ikte dhe pikës që shihej larg mbase edhe vetëm si pikë pikadoje që lojtari ka si shenjë gjuajtjeje, natyra e punës dhe veprimit tonë e devijon drejtimin. Shoqëria dhe politikat bashkëdyzohen dhe ndërtojnë dëshirën bazë, por secila në forma të ndryshme. Po të flasim për mendimin e përgjithshëm të popullatës në vend, në vend se të gjejmë përgjigje nga këto rezultate, mendoj se do të gjendemi brenda një vakuumi rrjedhash të njëjta gjatë gjithë këtyre viteve.
Nga kjo pastaj rrjedh dhe lidershipi i zgjedhur në format e mendimit të përgjithshëm - Si mund të arrihet një sistem i bërjes së politikave të ndryshme, si ato shtetërore, të një vendi privat të caktuar të punës, detyrës profesionale private pa njohur ndërtimin e celulës. Dhe në psikologji kur flitet për plotësim nevojash, nga ato instiktive deri tek ato sociale, shohim një drejtim të specifikuar nga e “pastra “ e kërkuar deri tek vënia në pah e dëshirës dhe suksesit bazë.
Në jetën e ashtuquajtur moderne në Kosovë mendoj që po ndeshim një formë të shtrembëruar të realizimit të vetës si individ së pari pastaj edhe si grup. Duke dashur të prekim “çfarë të tjerët duan” po prodhojmë si shumë identifikimin nëpër venat tona që po mashtrojnë shtetrregullimin. Identifikimi si mekanizëm mbrojtës nuk po na shpien në veshje të natyrës as nevojave shoqërore. Kur kjo ndodh ne fshehim dhe humbasim arsyen e vërtetë. Një shembull të identifikimit po e shohim tek politikat institucionale dhe atë shumë të dukshme kohëve të fundit.
Ngjarjet që po zhvillohen dhe mund të zhvillohen po ndjekin një teknikë mbrojtëse në të shumtën e rasteve dëmtuese për rrjetet private e shoqërore. Duke u përpjekur të gjejmë edhe shkaqet e mossukseseve, në shembuj të ndryshëm biem shpesh ndesh me të vërtetë për të cilën kemi nevojë. Nëpër çdo lloj debati dëgjojmë fjalën për standardizimin e kushteve për të fituar vizat, s ju duket kjo sikur po kalohet një shkallë më e rëndësishme që duhet kaluar deri sa të arrijmë këtë pikë “plotësimi nevoje”.
E përmenda këtë shembull sa për të elaboruar identifikimin si proces, kjo njihet si plotësim i një nevoje të paarritur e zëvendësimi i saj në një objekt tjetër. Kështu po ndodh dhe në jetët tona që po zhvillohen brenda të ashtuquajturit vend të formuar. Jo gjithmonë të identifikuarit na dëmton rrjedhën e proceseve tona, por ai shpesh determinon detyra të përkufizuara. Në vend se të fokusohemi në ato që serviren nga e jashtmja, them se duhet të vetaktivizohemi.
(Autorja është psikologe dhe poete)
