Nga Flori BRUQI
Policia e Gjirokastrës ka sekuestruar 4 kilogramë marijuanë dhe ka arrestuar poseduesin e saj.Sipas policisë, Erlad Toro, 22 vjeç, është vënë në pranga mbrëmjen e së premtes, në lagjen “Zinxhira” të qytetit, teksa kthehej nga Lazarati, ku e kishte blerë lëndën narkotike.Droga ishte futur në një thes plastmasi në formën e bohçes dhe sipas policissë kishte si destinacion qytetin e Fierit, ku do të shitje për përdorim të brendshëm.
Droga vazhdon të shkojë drejt Greqisë me metodat primitive, por me sa duket të sigurta. 437 kilogramë kanabis sativa janë bllokuar mbrëmë nga policia në Sarandë.Ngarkesa e lëndës narkotike është pikasur dhe bllokuar teksa transportohej pranë Liqenit të Butrintit. Sipas njoftimeve, droga e paketuar në 11 thasë të vegjël ishte duke u transportuar me 7 mushka.Policia ka shpallur në kërkim të paktën tre persona në lidhje me ngjarjen. Burimet zyrtare të policisë kanë thënë se në vendin e quajtur Sorona është zbuluar aktiviteti i tre personave që po transportonin drogën, e cila ishte marrë nga Lazarati.Lënda narkotike dyshohet se do të kalonte në drejtim të Greqisë me mjete lundruese.Ndërkohë, vijon puna për kapjen e personave të përshirë në trafik
Vdekja aksidentale e një cifti në Golem pas konsumimit të një shisheje me verë në të cilën ishte tretur kokainë për qëllime trafikimi, konfirmoi më në fund dhe zyrtarisht se vendi ynë kishte hyrë tashmë në linjën e vendeve që trafikojnë drogat e rënda në mënyrat më të cuditshme e më të padëgjuara.
Prokurororia e Krimeve të Rënda tre vite më parë tentoi ta zbardhte këtë rrjet të trafikimit të kokainës që fuste drogë nëpërmjet një kompanie vere, në një mënyrë tepër të sofistikuar, por më pas nuk u mor më vesh se cfarë u bë me këto hetime.
Përgjatë një konference për shtyp, kur kishin goditur një grup të tillë të trafikut ndërkombëtar, mënyrat e sofistikuara të trafikut të drogës u pranuan edhe nga vetë krerët e luftës kundër krimit të organizuar.
Grupi i goditur tentoi të trafikonte 8 kg kokainë nëpërmjet një ngarkese me oriz, i nisur nga Bolivia dhe i sekuestruar në Tirane.
“Ka një lloj fuqizimi të tregut të kokainës nga Amerika Latine. Ajo është furnizuesi kryesor i kokainës dhe ne nuk mund të bëjmë përjashtim”, deklaroi pas operacionit Edmon Rizari.
Në raste të mëparshme prokuroria e policia së bashku kanë zbuluar nëpërmjet operacioneve ndërkombëtare, me metodën e dorëzimit të kontrolluar, kokainë e heroinë të porositur me postë në disa raste të fshehur në pjesë këmbimi makinash dhe herë të tjera të tretur në rroba të bardha.
Por nuk kanë munguar edhe rastet e kapërcimit të 44 qeseve me kokainë, sic iu zbulua në spital një ish-sportisti. Rasti më i fundit është ai i kokainës së tretur në vaj palme. Por në cfarë mënyre ndahet kokaina nga vaji i palmës?
Përpos faktit që edhe kjo formë hyn tek mënyrat tejet të sofistikuara dhe që përfshin rrjete të mirëorganizuara, ja se si kokaina ndahet nga vaji i palmës.
Elementi narkotik nga gjethet e kokës shtypet dhe lëngu i përftuar hidhet në vajin e palmës. Më pas ai përzihet me amoniak, që ndihmon në procesin e ndarjes së dy elementeve. Hedhja e amoniakut ndihmon në mpiksjen e kokainës, e cila më pas thahet.
Mënyra e tretjes së kokainës në vaj palme ndihmon personat që e trafikojnë atë që droga të mos nuhatet nga qentë antidrogë, edhe pse në raste të trafikimeve me mënyra të soifistikuara më së shumti ngarkesat zbulohen ose me persona të infiltruar brenda rrjetit, ose me metodat speciale të përgjimit. Shumë rrallë ndodh që ngarkesa të tilla të zbulohen sipas një kontrolli rutinor.
Përqindja e të rinjve të shkollave të mesme që kanë përdorur drogë është rritur me kalimin e viteve, edhe pse në shifra të ulëta, ndërsa konsumuesit më të shumtë janë në klasën e 11. Një studim i Institutit të Shëndetit Publik tregoi se përqindja e të rinjte të shkollave të mesme që kanë përdorur një herë ose më shumë marihuanë gjatë gjithë jetës së tyre është 7.4 %, krahasuar me 5.4 % që ishte në vitin 2005.
Megjithatë, sipas specialisteve te Institutit te Shëndetit Publik, pozitiv është fakti që studimi i fundit mbi sjelljen e të rinjve mbi drogat tregon që 92.6 % e të rinjve nuk e kanë provuar asnjëherë marihuanën. Nga studimi vërehet se 50 % e të rinjve që kanë përdorur marihuanë të paktën një herë në jeten e tyre e kanë përdorur në moshën 15-16 vjeç, kjo pasi, sipas specialistëve në këtë moshë ata i shtyn kurioziteti për të provuar të paktën një herë efektin e marihuanës. Pjesa më e madhe ndër këta janë meshkuj dhe shumë pak femra.
Referuar përdorimit të kokainës nga të rinjtë, në studimin e 2005, nga të dhënat shihet se 1.6 % e të rinjve kanë përdorur një ose më shumë herë kokainë, duke shenuar nje rritje ne studimin e fundit. Kështu, bazuar në të dhënat deri 3.2 % e të rinjve kanë përdorur kokainë dhe kryesisht janë të moshës mbi 17-vjec, ndërsa e kane provuar vetem 1 ose dy here.
Sa i takon përdorimit të ekstazisë, vihet re se nuk ka dallim në shifra midis studimeve. Kështu, rreth 4 % e të rinjve kanë përdorur ekstazi që është e njëjtë me përqindjen e të rinjve që kanë përdorur ekstazi në studimin e bërë në vitin 2005 dhe shumica e tyre janë meshkuj.
Pozitiv është fakti, theksojnë specialistët, ulja e përdorimit të drogave me injektim. Kështu, në studimin e bërë në 2005, vetëm 1.9 % përqindje e të rinjve kanë përdorur drogë me injektim dhe kjo përqindje është ulur tashmë në 1.2 % dhe shumica thonë që e kanë provuar 2 herë ose më shumë.
Policia e Kosovës në Prizren në bashkëpunim me atë të EULEX-it, kanë filluar fushatën për vetëdijesimin e qytetarëve, për pasojat që i sjell droga.
Pluhuri tejet fitimprurës po përfshinë gjithnjë e më shumë, jo vetëm trafikantët por edhe intelektualët.
Prokurori Publik i Qarkut të Prishtinës:Aleksandër Lumezi
Vetëm në tre muajt e parë të këtij viti, organet e rendit në Kosovë kanë goditur dymbëdhjetë grupe kriminale që në lokacione të ndryshme në Kosovë janë marrë me shitje, blerje, posedim e shpërndarje të substancave narkotike. Nga dhjetëra aksione të ndara, kryeprokurori i Prokurorisë Publike të Qarkut në Prishtinë, Aleksandër Lumezi, konfirmon se janë vënë prapa grilave gjithsej 65 persona.
Tërë këto aksione, që janë zhvilluar në bashkëpunim mes policisë dhe prokurorisë, të cilat Lumezi i vlerëson si sukses, sipas tij, janë arritur falë punës së prokurorëve, të cilët, duke e zbatuar Kodin e Procedurës Penale, kanë arritur që mes tyre dhe avokatëve të të dyshuarve të bëjnë marrëveshje për pranimin e fajësisë.
Marrëveshja për pranimin e fajësisë, e cila ka nisur të implementohet në Kosovë pas disa trajnimeve që kanë mbajtur prokurorët e Kosovës në Karolinën e Veriut të Shteteve e Bashkuara të Amerikës, sipas Lumezit, ndihmon në zbardhjen më të lehtë të rasteve. Personi që bashkëpunon me drejtësinë, sipas tij, edhe nëse është i implikuar në rast por që tregon për veprimtarinë e grupit kriminal, mund të marrë dënimin më të lehtë të lejueshëm për veprën e caktuar penale.
“Marrëveshja për pranimin e fajësisë bëhet nga prokurori publik dhe mbrojtësi i të dyshuarit të cilët negociojnë kushtet për pranimin e fajësisë. Mirëpo, gjatë negocimit të këtyre kushteve për pranimin e fajësisë, personat të cilët janë të involvuar në kryerjen e këtyre veprave penale, duhet që prokurorisë t’i ofrojnë prova dhe fakte të vërteta të cilat shpiejnë në zbulimin e kryesve të veprave të tjera penale që kanë të bëjnë me substanca narkotike”, bën me dije Lumezi.
Duke e zbatuar këtë marrëveshje, Lumezi konfirmon se janë bërë edhe dhjetëra arrestime dhe janë konfiskuar dhjetëra kilogramë substanca narkotike.
“Kemi një rast ku pos të arrestuarve janë konfiskuar edhe 50 kilogramë marihuanë, rasti tjetër me 11, një tjetër me 4, por kemi edhe dy raste të ndara kur në njërin janë kapur 17 kilogramë e në tjetrin 5 kilogramë drogë të llojit heroinë”, thotë Lumezi.
Nga dymbëdhjetë rastet me më shumë se 2 kilogramë substanca narkotike, Lumezi konfirmon se dy nga to kanë kaluar në kompetencë të Prokurorisë Speciale të Republikës së Kosovës, por mohon se mbrapa këtyre rasteve që cilësohen si krim i organizuar, qëndron ndonjë person i njohur në skenën e Kosovës.
“Në bazë të informacioneve, nuk kemi ardhur në përfundim që qëndrojnë emra të përveçëm të pushtetarëve”, thotë ai, duke konfirmuar ekzistimin e hetimeve edhe për raste të tjera të dyshimit për posedim të substancave narkotike.
FBI në Kosovë
Për arrestimet që janë bërë që nga fillimi i këtij viti, kryeprokurori Lumezi një pjesë të meritës ua dedikon edhe dy prokurorëve amerikanë dhe një hetuesi nga Karolina e Veriut të cilët për një javë të qëndrimit të tyre kanë rekomanduar hetuesit dhe prokurorët vendorë se si bëhen marrëveshjet për pranimin e fajësisë të cilat janë mënyrë më e lehtë për zbardhjen e krimeve.
“Kontribut të madh në zbulimin e kryesve të këtyre veprave penale kanë dhënë edhe SHBA-të, sidomos prokurorët e Karolinës Veriore, të cilët kanë qenë fizikisht këtu në Prokurorinë e Qarkut dhe kemi pasur me ta një bashkëpunim të ngushtë së bashku me policinë. Ardhja e tyre në Kosovë ka rezultuar pas një vizite që ne kishim atje ku jemi njoftuar me punën dhe teknikën e policisë dhe prokurorisë në rastet që kanë të bëjnë me trafikimin me substanca narkotike”, thotë Lumezi.
Prokurorët amerikanë, sipas tij, nuk kanë qenë të inkuadruar direkt në raste por kanë sugjeruar se si të veprohet në rastet konkrete.
“Ata nuk kanë punuar direkt në raste, por ata thjesht kanë shikuar punën tonë dhe na kanë sugjeruar se si bëhen marrëveshjet për pranimin e fajësisë. Këto marrëveshje për pranimin e fajësisë na kanë ndihmuar që të zëmë grupe të mëdha të cilat merren me substanca narkotike. Përpos marrëveshjeve dhe negocimit me personat që kanë qenë të involvuar në kryerjen e këtyre veprave penale, i kemi përdorur edhe masat e fshehta të përgjimit, të shikimit, të fotografimit në vende publike”, thotë Lumezi.
Duke parë nga afër se prokurorët kanë qëndruar në zyre të Prokurorisë së Qarkut në Prishtinë dhe kanë sugjeruar vetëm se si të veprohet, Lumezi, këtë sukses që e quan ai, ua dedikon prokurorëve që punojnë nën ombrellën e tij, policëve të Kosovës por edhe zyrtarëve nga Shërbimi i Inteligjencës së Kosovës të cilët thotë se kanë ndihmuar me informacionet e siguruara.
Detyrë e të gjithëve
Kryeprokurori i Prokurorisë Publike të Qarkut, Aleksandër Lumezi, nuk e mohon faktin e Kosova është një vend transit për bartjen e substancave narkotike, por thotë se nuk është në nivelin e asaj që prezantohet nga institucione dhe organizata ndërkombëtare.
“Kosova është vend transit por nuk kalon droga nëpërmjet Kosovës në sasi aq të mëdha sa përflitet, por të gjitha shtetet e rajonit kanë pasur qëllime të caktuara për të treguar në ato takime se vend transiti është Kosova, ndërsa ne e dimë që droga, shumica e drogës, përmes Afganistanit e Turqisë, kalon në Bullgari e nga aty në vendet e Evropës ndërsa një sasi e vogël e drogës përmes Kosovës”, thotë Lumezi.
Shtetet e rajonit, sipas Lumezit, kanë pasur tendenca të përfitimit të donacioneve, ndërsa për të përfituar ato janë thirrur në Kosovën si vend transit i mijëra kilogramëve substanca narkotike.
Por një reputacion i tillë çfarë i është dhënë Kosovës dhe një luftë më e madhe kundër këtyre dukurive, sipas Lumezit, mund të bëhet vetëm me një bashkëpunim më të madh të qytetarëve me policinë dhe me prokurorinë.
“Në këto dy mileniume, njerëzit kanë ndërtuar sistemin e vlerave ku krimi duhet të ndëshkohet dhe për këtë arsye nëse ne dëshirojmë të ndëshkojmë krimin, atëherë edhe qytetarët e këtij vendi duhet të bashkëpunojnë me organet e drejtësisë. Prokurorët kanë detyrim ndaj popullit, ndaj institucioneve të vendit, ndaj gjithçkaje që mban emrin drejtësi dhe duhet luftuar barbarizmat dhe poshtërimet që bëhen nga mafia popullit dhe qytetarëve të Kosovës”, thotë Lumezi.
Lufta kundër krimit nuk është vetëm detyrë e organeve të hetuesisë por, sipas tij, e të gjitha institucioneve dhe shoqërisë në përgjithësi.
“Barra kryesore i bie prokurorisë, sepse ata janë shërbëtorët e shtetit dhe paguhen nga shteti për të ndjekur penalisht kryesit e veprave penale. Nuk mund të heshtet përballë shkatërrimit të të rinjve kosovarë dhe familjeve të tyre”, përfundon ai.
Policia e Gjirokastrës ka sekuestruar 4 kilogramë marijuanë dhe ka arrestuar poseduesin e saj.Sipas policisë, Erlad Toro, 22 vjeç, është vënë në pranga mbrëmjen e së premtes, në lagjen “Zinxhira” të qytetit, teksa kthehej nga Lazarati, ku e kishte blerë lëndën narkotike.Droga ishte futur në një thes plastmasi në formën e bohçes dhe sipas policissë kishte si destinacion qytetin e Fierit, ku do të shitje për përdorim të brendshëm.
Droga vazhdon të shkojë drejt Greqisë me metodat primitive, por me sa duket të sigurta. 437 kilogramë kanabis sativa janë bllokuar mbrëmë nga policia në Sarandë.Ngarkesa e lëndës narkotike është pikasur dhe bllokuar teksa transportohej pranë Liqenit të Butrintit. Sipas njoftimeve, droga e paketuar në 11 thasë të vegjël ishte duke u transportuar me 7 mushka.Policia ka shpallur në kërkim të paktën tre persona në lidhje me ngjarjen. Burimet zyrtare të policisë kanë thënë se në vendin e quajtur Sorona është zbuluar aktiviteti i tre personave që po transportonin drogën, e cila ishte marrë nga Lazarati.Lënda narkotike dyshohet se do të kalonte në drejtim të Greqisë me mjete lundruese.Ndërkohë, vijon puna për kapjen e personave të përshirë në trafik
Shqipëria ka bërë përparim në luftën kundër drogës gjatë vitit 2010. Ky është përfundimi i përgjithshëm i Departamentit të Shtetit në raportin e tij vjetor mbi problemin e narkotikëve në botë. Qeveria e Shqipërisë, thekson raporti, u përpoq gjatë vitit të kaluar të konfrontonte elementët kriminalë në luftën kundër këtij problemi. Megjithë përparimin, problemi i narkotikëve vazhdon të jetë një sfidë e mprehtë dhe prezente në Shqipëri, një vend që kryesisht shërben për tranzitin e drogës nga Azia për në tregun evropiano-perëndimor. Në analizën e tij, Departamenti i Shtetit veçon si probleme kryesore kontrollin e dobët në portet detare në Adriatik, të metat në kontrollin e kufirit tokësor, masat e autoriteteve kundër drogës kryesisht si rezultat i mungesës së fondeve dhe menaxhimit të dobët, por edhe si rezultat i korrupsionit që ekziston në radhët e punonjësve të rendit.
Raporti i Departamentit të Shtetit thekson se kontrabanda e drogës mbetet një ndër aktivitetet më fitim-prurëse në Shqipëri. Vendndodhja strategjike e Shqipërisë dhe problemet në kontrollin dhe parandalimin e problemit e bëjnë këtë një vend tërheqës në tranzitin e drogës drejt Evropës. Shqipëria, thuhet në raport shërben si një vend tranzit i heroinës afgane dhe si vend burim i marijuanës kryesisht drejt Italisë dhe Greqisë. Raporti vlerëson përpjekjet e vitit të kaluar për t’iu përgjigjur problemit me politika më agresive. Si rezultat i këtyre politikave, një pjesë e mire e kontrabandës që bëhej përmes Adriatikut ka kaluar tani në rrugë tokësore përmes Kosovës dhe Malit të Zi e mëtej përtej Serbisë. Një problem i ri që konstaton raporti është se trafikantët shqiptarë duket se po marrin një rol gjithnjë e më të madh në financimin dhe shpërndarjen e heroinës jashtë Shqipërisë, veçanërisht në Ballkanin verior dhe Evropën Perëndimore.
Përveç tranzitit, Shqipëria ka vazhduar të shërbejë edhe vitin e kaluar si prodhuese e bimës kanabis, kryesisht në zonat e largëta malore për tregjet evropiane. Kultivimi i kësaj bime ra ndjeshëm me intensifikimin e përpjekjeve të forcave të rendit si kundër trafikantëve, ashtu edhe kundër prodhuesve. Me përjashtim të kanabis sativas, prodhimi i llojeve të tjera të narkotikëve është i kufizuar.Nuk është konstatuar kultivim i lulëkuqeve të heroines dhe nuk janë zbuluar laboratorë të prodhimit të lëndëve sintetike narkotike.
Raporti i Departamentit të Shtetit ndalet edhe tek problemi i varësisë nga droga. Në një fare shkalle, si rezultat i historisë së saj si vend i varfër, dhe i izoluar, përdorimi i drogës brenda vendit është i ulët, por qeveria dhe shoqëria thuhet në raport, janë treguar të ngadalshëm për të vepruar ndaj këtij problemi të ri që po lind. Megjithëse ky është një fenomen relativisht i ri për Shqipërinë, problemi qëndron në mungesën e vëmendjes. Shqipëria, si një vend me probleme të shumta sociale, që nga papunësia, ritmet e larta të krimit e mungesa e infrastrukturës institucionale, nuk arrin t’u kushtojë vëmendjen dhe burimet e duhura informacionit kundër drogës dhe përpjekjeve për rehabilitimin e përdoruesve të drogës.
Megjithë vështirësitë, raporti pohon një numër arritjesh në luftën kundër drogës. Departamenti i Shtetit vlerëson faktin që qeveria e Shqipërisë ka rritur nivelin e përparësisë të luftës kundër krimit të organizuar dhe drogës duke u dhënë forcave të rendit një rol më të madh në operacionet anti-drogë. Ambicjet e Shqipërisë gjatë viteve të fundit për t’u përfshirë në regjimin e lëvizjes pa viza në zonën Shengen ishte një ndër faktorët që nxiti autoritetet të zbatojnë reforma të reja që kanë sjellë përparim. Por raporti nënvizon se karakteri fraksional i politikës në Shqipëri dhe niveli i ulët i aktivitetit të shoqërisë civile janë ndër pengesat për një përparim më të madh.
Në raportin e Departamentit të Shtetit thuhet se forcimi I institucioneve qeveritare dhe masave të forcave të rendit ka dhënë efekte positive, por përparimi ka qenë i ngadaltë. Shtetet e Bashkuara, së bashku me Bashkimin Evropian dhe partnerët ndërkombëtarë, thekson raporti, do të vazhdojnë të punojnë me qeverinë e Shqipërisë për të luftuar trafikun e drogës, për të shfrytëzuar në mënyrë efektive ndihmën e dhënë për organet e rendit dhe për të mbështetur reforma ligjore.
Prokurororia e Krimeve të Rënda tre vite më parë tentoi ta zbardhte këtë rrjet të trafikimit të kokainës që fuste drogë nëpërmjet një kompanie vere, në një mënyrë tepër të sofistikuar, por më pas nuk u mor më vesh se cfarë u bë me këto hetime.
Përgjatë një konference për shtyp, kur kishin goditur një grup të tillë të trafikut ndërkombëtar, mënyrat e sofistikuara të trafikut të drogës u pranuan edhe nga vetë krerët e luftës kundër krimit të organizuar.
Grupi i goditur tentoi të trafikonte 8 kg kokainë nëpërmjet një ngarkese me oriz, i nisur nga Bolivia dhe i sekuestruar në Tirane.
“Ka një lloj fuqizimi të tregut të kokainës nga Amerika Latine. Ajo është furnizuesi kryesor i kokainës dhe ne nuk mund të bëjmë përjashtim”, deklaroi pas operacionit Edmon Rizari.
Në raste të mëparshme prokuroria e policia së bashku kanë zbuluar nëpërmjet operacioneve ndërkombëtare, me metodën e dorëzimit të kontrolluar, kokainë e heroinë të porositur me postë në disa raste të fshehur në pjesë këmbimi makinash dhe herë të tjera të tretur në rroba të bardha.
Por nuk kanë munguar edhe rastet e kapërcimit të 44 qeseve me kokainë, sic iu zbulua në spital një ish-sportisti. Rasti më i fundit është ai i kokainës së tretur në vaj palme. Por në cfarë mënyre ndahet kokaina nga vaji i palmës?
Përpos faktit që edhe kjo formë hyn tek mënyrat tejet të sofistikuara dhe që përfshin rrjete të mirëorganizuara, ja se si kokaina ndahet nga vaji i palmës.
Elementi narkotik nga gjethet e kokës shtypet dhe lëngu i përftuar hidhet në vajin e palmës. Më pas ai përzihet me amoniak, që ndihmon në procesin e ndarjes së dy elementeve. Hedhja e amoniakut ndihmon në mpiksjen e kokainës, e cila më pas thahet.
Mënyra e tretjes së kokainës në vaj palme ndihmon personat që e trafikojnë atë që droga të mos nuhatet nga qentë antidrogë, edhe pse në raste të trafikimeve me mënyra të soifistikuara më së shumti ngarkesat zbulohen ose me persona të infiltruar brenda rrjetit, ose me metodat speciale të përgjimit. Shumë rrallë ndodh që ngarkesa të tilla të zbulohen sipas një kontrolli rutinor.
Raporti i Departamentit Amerikan të Shtetit në raportin vjetor për luftën kundër trafikut ndërkombëtar të drogës vlerëson se Maqedonia ka bërë përparim në luftën kundër drogës ...
Maqedonia nuk është as një prodhues i madh e as një nga pikat e mëdha rajonale tranziti për drogë të paligjshme. Qeveria e Maqedonisë vazhdon të bëjë progres në luftën kundër trafikut të drogës dhe zbatimit të Planit Kombëtar të Veprimit 2008-2012 mbi Drogën, me një fokus të veçantë këtë vit dhe në vitet e ardhshme”, theksohet në raport.
Në raport bëhet e ditur për rritje të shitjes së paligjshme të marihuanës komerciale, por numrat për kapjen dhe rastet penale ka mbetur në lidhje me të njëjtin nivel me 2009.
Në raportin e DASH nënvizohet se Maqedonia është një nga rrugët në Ballkan që përdoret për trafikimin e heroinës afgane (përmes Turqisë dhe Bullgarisë), për në Evropën Perëndimore.
Drogat sintetike në tregun e Maqedonisë janë kontrabanduar nga Bullgaria fqinje dhe Serbia dhe gjithashtu nga Holanda.
Në Maqedoni theksohet se nuk ka raporte të prodhimit vendor të paligjshëm ose rafinimin i heroinës apo drogave të paligjshme sintetike.
Sipas Ministrisë së Punëve të Brendshme (MPB) në vitin 2010 ndaj 649 personave janë ngritur akuza penale të lidhura me narkotikët, një rritje prej rreth 340 personave në krahasim me 2009, për një total prej rreth 500 rasteve penale.
Raporti vlerëson bashkëpunimin e MPB-së së Maqedonisë me vendet fqinje, si dhe me vendet evropiane. Bashkëpunimi me i ri mes Kosovës e Maqedonisë ka vazhduar të përmirësohet dhe se inteligjenca maqedonase ka kontribuar në kapjen e 74 kg heroinë në Greqi, një rast i koordinuar nga Agjencia Amerikane për Zbatimin e drogës
Përqindja e të rinjve të shkollave të mesme që kanë përdorur drogë është rritur me kalimin e viteve, edhe pse në shifra të ulëta, ndërsa konsumuesit më të shumtë janë në klasën e 11. Një studim i Institutit të Shëndetit Publik tregoi se përqindja e të rinjte të shkollave të mesme që kanë përdorur një herë ose më shumë marihuanë gjatë gjithë jetës së tyre është 7.4 %, krahasuar me 5.4 % që ishte në vitin 2005.
Megjithatë, sipas specialisteve te Institutit te Shëndetit Publik, pozitiv është fakti që studimi i fundit mbi sjelljen e të rinjve mbi drogat tregon që 92.6 % e të rinjve nuk e kanë provuar asnjëherë marihuanën. Nga studimi vërehet se 50 % e të rinjve që kanë përdorur marihuanë të paktën një herë në jeten e tyre e kanë përdorur në moshën 15-16 vjeç, kjo pasi, sipas specialistëve në këtë moshë ata i shtyn kurioziteti për të provuar të paktën një herë efektin e marihuanës. Pjesa më e madhe ndër këta janë meshkuj dhe shumë pak femra.
Referuar përdorimit të kokainës nga të rinjtë, në studimin e 2005, nga të dhënat shihet se 1.6 % e të rinjve kanë përdorur një ose më shumë herë kokainë, duke shenuar nje rritje ne studimin e fundit. Kështu, bazuar në të dhënat deri 3.2 % e të rinjve kanë përdorur kokainë dhe kryesisht janë të moshës mbi 17-vjec, ndërsa e kane provuar vetem 1 ose dy here.
Sa i takon përdorimit të ekstazisë, vihet re se nuk ka dallim në shifra midis studimeve. Kështu, rreth 4 % e të rinjve kanë përdorur ekstazi që është e njëjtë me përqindjen e të rinjve që kanë përdorur ekstazi në studimin e bërë në vitin 2005 dhe shumica e tyre janë meshkuj.
Pozitiv është fakti, theksojnë specialistët, ulja e përdorimit të drogave me injektim. Kështu, në studimin e bërë në 2005, vetëm 1.9 % përqindje e të rinjve kanë përdorur drogë me injektim dhe kjo përqindje është ulur tashmë në 1.2 % dhe shumica thonë që e kanë provuar 2 herë ose më shumë.
Policia e Kosovës në Prizren në bashkëpunim me atë të EULEX-it, kanë filluar fushatën për vetëdijesimin e qytetarëve, për pasojat që i sjell droga.
Zëdhënësi i Policisë për rajonin e Prizrenit, Hazir Berisha ka thënë se kjo fushatë ka për qëllim vetëdijesimin e qytetarëve për parandalimin dhe largimin e të rinjve nga droga, që po rrezikon seriozisht jetën e njerëzve, duke u bërë shkaktari i shumë vetëvrasjeve.Ndërsa, këshilltari i operativës rajonale të EULEX-it në Prizren, Ole Vestphalen ka theksuar se këtë fushate e ka filluar Policia e Kosovës dhe se janë duke e përkrahur në vazhdimësi.
Pluhuri tejet fitimprurës po përfshinë gjithnjë e më shumë, jo vetëm trafikantët por edhe intelektualët.
Prokurori Publik i Qarkut të Prishtinës:Aleksandër Lumezi
Vetëm në tre muajt e parë të këtij viti, organet e rendit në Kosovë kanë goditur dymbëdhjetë grupe kriminale që në lokacione të ndryshme në Kosovë janë marrë me shitje, blerje, posedim e shpërndarje të substancave narkotike. Nga dhjetëra aksione të ndara, kryeprokurori i Prokurorisë Publike të Qarkut në Prishtinë, Aleksandër Lumezi, konfirmon se janë vënë prapa grilave gjithsej 65 persona.
Tërë këto aksione, që janë zhvilluar në bashkëpunim mes policisë dhe prokurorisë, të cilat Lumezi i vlerëson si sukses, sipas tij, janë arritur falë punës së prokurorëve, të cilët, duke e zbatuar Kodin e Procedurës Penale, kanë arritur që mes tyre dhe avokatëve të të dyshuarve të bëjnë marrëveshje për pranimin e fajësisë.
Marrëveshja për pranimin e fajësisë, e cila ka nisur të implementohet në Kosovë pas disa trajnimeve që kanë mbajtur prokurorët e Kosovës në Karolinën e Veriut të Shteteve e Bashkuara të Amerikës, sipas Lumezit, ndihmon në zbardhjen më të lehtë të rasteve. Personi që bashkëpunon me drejtësinë, sipas tij, edhe nëse është i implikuar në rast por që tregon për veprimtarinë e grupit kriminal, mund të marrë dënimin më të lehtë të lejueshëm për veprën e caktuar penale.
“Marrëveshja për pranimin e fajësisë bëhet nga prokurori publik dhe mbrojtësi i të dyshuarit të cilët negociojnë kushtet për pranimin e fajësisë. Mirëpo, gjatë negocimit të këtyre kushteve për pranimin e fajësisë, personat të cilët janë të involvuar në kryerjen e këtyre veprave penale, duhet që prokurorisë t’i ofrojnë prova dhe fakte të vërteta të cilat shpiejnë në zbulimin e kryesve të veprave të tjera penale që kanë të bëjnë me substanca narkotike”, bën me dije Lumezi.
Duke e zbatuar këtë marrëveshje, Lumezi konfirmon se janë bërë edhe dhjetëra arrestime dhe janë konfiskuar dhjetëra kilogramë substanca narkotike.
“Kemi një rast ku pos të arrestuarve janë konfiskuar edhe 50 kilogramë marihuanë, rasti tjetër me 11, një tjetër me 4, por kemi edhe dy raste të ndara kur në njërin janë kapur 17 kilogramë e në tjetrin 5 kilogramë drogë të llojit heroinë”, thotë Lumezi.
Nga dymbëdhjetë rastet me më shumë se 2 kilogramë substanca narkotike, Lumezi konfirmon se dy nga to kanë kaluar në kompetencë të Prokurorisë Speciale të Republikës së Kosovës, por mohon se mbrapa këtyre rasteve që cilësohen si krim i organizuar, qëndron ndonjë person i njohur në skenën e Kosovës.
“Në bazë të informacioneve, nuk kemi ardhur në përfundim që qëndrojnë emra të përveçëm të pushtetarëve”, thotë ai, duke konfirmuar ekzistimin e hetimeve edhe për raste të tjera të dyshimit për posedim të substancave narkotike.
FBI në Kosovë
Për arrestimet që janë bërë që nga fillimi i këtij viti, kryeprokurori Lumezi një pjesë të meritës ua dedikon edhe dy prokurorëve amerikanë dhe një hetuesi nga Karolina e Veriut të cilët për një javë të qëndrimit të tyre kanë rekomanduar hetuesit dhe prokurorët vendorë se si bëhen marrëveshjet për pranimin e fajësisë të cilat janë mënyrë më e lehtë për zbardhjen e krimeve.
“Kontribut të madh në zbulimin e kryesve të këtyre veprave penale kanë dhënë edhe SHBA-të, sidomos prokurorët e Karolinës Veriore, të cilët kanë qenë fizikisht këtu në Prokurorinë e Qarkut dhe kemi pasur me ta një bashkëpunim të ngushtë së bashku me policinë. Ardhja e tyre në Kosovë ka rezultuar pas një vizite që ne kishim atje ku jemi njoftuar me punën dhe teknikën e policisë dhe prokurorisë në rastet që kanë të bëjnë me trafikimin me substanca narkotike”, thotë Lumezi.
Prokurorët amerikanë, sipas tij, nuk kanë qenë të inkuadruar direkt në raste por kanë sugjeruar se si të veprohet në rastet konkrete.
“Ata nuk kanë punuar direkt në raste, por ata thjesht kanë shikuar punën tonë dhe na kanë sugjeruar se si bëhen marrëveshjet për pranimin e fajësisë. Këto marrëveshje për pranimin e fajësisë na kanë ndihmuar që të zëmë grupe të mëdha të cilat merren me substanca narkotike. Përpos marrëveshjeve dhe negocimit me personat që kanë qenë të involvuar në kryerjen e këtyre veprave penale, i kemi përdorur edhe masat e fshehta të përgjimit, të shikimit, të fotografimit në vende publike”, thotë Lumezi.
Duke parë nga afër se prokurorët kanë qëndruar në zyre të Prokurorisë së Qarkut në Prishtinë dhe kanë sugjeruar vetëm se si të veprohet, Lumezi, këtë sukses që e quan ai, ua dedikon prokurorëve që punojnë nën ombrellën e tij, policëve të Kosovës por edhe zyrtarëve nga Shërbimi i Inteligjencës së Kosovës të cilët thotë se kanë ndihmuar me informacionet e siguruara.
Detyrë e të gjithëve
Kryeprokurori i Prokurorisë Publike të Qarkut, Aleksandër Lumezi, nuk e mohon faktin e Kosova është një vend transit për bartjen e substancave narkotike, por thotë se nuk është në nivelin e asaj që prezantohet nga institucione dhe organizata ndërkombëtare.
“Kosova është vend transit por nuk kalon droga nëpërmjet Kosovës në sasi aq të mëdha sa përflitet, por të gjitha shtetet e rajonit kanë pasur qëllime të caktuara për të treguar në ato takime se vend transiti është Kosova, ndërsa ne e dimë që droga, shumica e drogës, përmes Afganistanit e Turqisë, kalon në Bullgari e nga aty në vendet e Evropës ndërsa një sasi e vogël e drogës përmes Kosovës”, thotë Lumezi.
Shtetet e rajonit, sipas Lumezit, kanë pasur tendenca të përfitimit të donacioneve, ndërsa për të përfituar ato janë thirrur në Kosovën si vend transit i mijëra kilogramëve substanca narkotike.
Por një reputacion i tillë çfarë i është dhënë Kosovës dhe një luftë më e madhe kundër këtyre dukurive, sipas Lumezit, mund të bëhet vetëm me një bashkëpunim më të madh të qytetarëve me policinë dhe me prokurorinë.
“Në këto dy mileniume, njerëzit kanë ndërtuar sistemin e vlerave ku krimi duhet të ndëshkohet dhe për këtë arsye nëse ne dëshirojmë të ndëshkojmë krimin, atëherë edhe qytetarët e këtij vendi duhet të bashkëpunojnë me organet e drejtësisë. Prokurorët kanë detyrim ndaj popullit, ndaj institucioneve të vendit, ndaj gjithçkaje që mban emrin drejtësi dhe duhet luftuar barbarizmat dhe poshtërimet që bëhen nga mafia popullit dhe qytetarëve të Kosovës”, thotë Lumezi.
Lufta kundër krimit nuk është vetëm detyrë e organeve të hetuesisë por, sipas tij, e të gjitha institucioneve dhe shoqërisë në përgjithësi.
“Barra kryesore i bie prokurorisë, sepse ata janë shërbëtorët e shtetit dhe paguhen nga shteti për të ndjekur penalisht kryesit e veprave penale. Nuk mund të heshtet përballë shkatërrimit të të rinjve kosovarë dhe familjeve të tyre”, përfundon ai.
