TAKIMI I KËNDSHËM ME MONDA MOISIUN

Nga Luan Çipi


Sot, ishim në takimin e ditës së shtunë, me shokë e miq nga Vlora, pensionistë të grumbulluar prej vitesh në Tiranë. Është nj grup intelektualësh të moshuar me origjinë nga qyteti i Vlorës dhe midis tyre Irfan Bregu, Duro Mustafaj, Reshat Kripa dhe Gudar Toto, të katër shkrimtarë, poet e gazetarë, që pimë thuajse çdo ditë së bashku kafen e mëngjesit. Shpesh, po edhe sot, e ka pëlqyer këtë shoqëri edhe Riza Lahi e Perparim Hysi, përkatësisht Shkodran dhe Fierak, që të dy shkrimtar mjaftë produktiv, që tani banojnë edhe ata në Tiranë.
Pasi gjerbëm kafet dhe shteruam muhabetin përshëndetës , u kënaqëm se ishim edhe sot të gjithë mirë me shëndet dhe me hallet e përditshme personale e familjare. Radha i takonte halleve të qytetit dhe me radhë të shtetit dhe të botës, po nuk u thelluam më tej, se Rizaja mori leje dhe u largua dhe shpejt pas pesë minutash ra zilja e celularit të Përparimit, që na transmetoi një lajm te gëzueshëm dhe një urdhër të prerë:
Zëri i celularit u hap në maksimum dhe në qetësi u dëgjua ashiqare zëri i Riza Lahit: Përparimi, Irfani dhe Luani të ngrihen nga karriget dhe të vijnë urgjent te “Kafe Pjaca”, se i kërkon Raimonda Mojsiu.
Ishte një befasi e gëzueshme dhe ne si me vrap shkuam menjëherë ku na thërritën.
S’ka dyshim se takimi me Raimondën, sidomos për mua dhe Irfan Bregun, ishte një surprizë e këndshme.
E gjetëm Raimondën, të pashme e energjike, ashtu, si e kishim soditur shpesh dhe me simpati në fotografitë shoqëruese të shkrimeve te saj te pafundme në faqet kryesore të faqeve letrare, revistave e gazetave, që botohen me shumicë në diasporë, po dhe nga librat dhe materialet publicistik te botuara në Tirane e Korçë.
E kemi parasysh dhe të ulur rreth një tavoline Mondën tonë të dashur, krenarinë e poeteshave dhe shkrimtareve te sotme shqiptare. Ajo sa është kthyer nga Vushtria si kalorëse e vendit të parë midis grave poetesha shqiptare, pjesëmarrëse ne këtë event të rëndësishëm të përvitshëm.
Po bisedojmë me Mondën, poeten, shkrimtaren, përkthyesen, publicisten, portretisten, pra shkrimtaren e kompletuar shumë planshe, shkrimet e së cilës i presin me shumë dëshire organet me prestigjioze të vendit dhe deri ato të diasporës. Raimonda shkrimtare, po dhe veprimtare shoqërore, luftëtare për te drejtat dhe liritë e gruas shqiptare, patriote dhe humane, nuk është një grua e zakonshme po, veç të tjerave një poliglot që flet edhe Anglisht, Rusisht, Italisht, pjesërisht Frëngjisht, Greqisht dhe Spanjisht.
Raimonda Moisiu (SADE) ka lindur më 20 shkurt, 1957 dhe është rritur në qytetin juglindor të serenatave, Korçës, në një familje të thjeshtë qytetare me tradita patriotike. Babai i saj atdhetar, përcolli te e bija atdhedashurinë, krenarinë e origjinës dhe ndjenjën e humanizmit. Nëna e Raimondës, një nga mësueset e para në vitet 60, edukoi te vajza e vet ndjenjën për të mësuar. Monda mbaroi arsimin e mesëm me rezultate të shkëlqyera dhe më pas Universitetin në gjuhët e huaja, dega anglisht. Pas mbarimit të studimeve, punon mësuese e gjuhës angleze, në qytetin e Korçës dhe rrethinat e saj. Në vitin ’99, humbet njeriun më të mirë të jetës së saj, në një aksident automobilistik, dhe po këtë vit emigron në SHBA, si fituese e Llotarisë Amerikane. Sot ajo jeton në Hartford, shtetin e Connecticut, USA, së bashku me fëmijët e saj.
Rajmonda është antare aktive e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro Amerikane dhe prej kohësh zemra e saj. Është bashkëpunëtore me statusin e gazetares në disa gazeta të pavarura në shtypin shqiptar, si: Tirana Observer, Ndryshe, Panorama, dhe me statusin e korrespondentes në Albanian Mail-Londër, “Fjala e Lirë” – Londër, dhe “Illyria” – SHBA. etj
Ajo aderon në Partinë Demokratike Amerikane që prej vitit 2005 dhe është veprimtar në Komunitetin Shqiptar në Hartford dhe për kontributin e saj të çmuar në komunitet, u nderua me Official Citation, me motivacionin si “Gruaja aktive e vitit në komunitet”, nga Bashkia e kryeqytetit të Connecticut, Hartford, personalisht nga Kryebashkiaku demokrat amerikan, Eddie Perez.
Krijimtaria letrare e Raimonda Moisiut eshte e shumtë dhe e larmishme. Ndër librat e botuara të saj mund të përmendim:
-Jeta mes dy dashurive”, – një libër me prozë, ngjarje të jetuara dhe publicistikë;
-”Dashuria nuk ka emër”.- vëllimi i pare me poezi, lirika dashurie.
- “Sikur s’më ke puthur kurrë”-vëllimi i dytë me poezi, lirika dashurie.
-Lulëkuqja e Egër -vëllimi i tretë me poezi, lirika dashurie ne katër gjuhë: Shqip, anglisht, italisht dhe greqisht.
-”Duke kërkuar Ardianen…”- libër me proza (kryesisht bazuar ne ngjarje te jetuara) dhe Esse!
-”Gërhitja e gjeneralëve”- libër me publicistikë,
-”Pafajësia e Evës” – roman
-”Gjëmimi i moshave”- tregime,
-Maska e intelektit”- Esse & Publicistike
- Letrat shqipe këtej e përtej Atlantikut
-INTERVISTA – liber voluminoz me 600 faqe
Pese poezi lirike të poeteshës Korçare Raimonda Moisiu, u përzgjodhën në Festivalin Ndërkombëtar te Poezisë 2009-e, e quajtur “Netët Poetike të Strugës”, si një ndër më të arrirat e kohës, duke hyre ne antollogjine boterore
-Është bashkautorë në vëllimin me poezi;”Olimpi Shqiptar”
-Është bashkautorë ne antologjinë në gjuhen rumune: -”Tempulli i fjales”
Është bashkautorë në antologjinë e botuar nga Fotjonart: – “Itaka e Fjalës”
Është bashkautorë në antologjinë:- “Zemra Prindërore”, -nga forumi virtual “Mëmëdheu”.
Është bashkautorë në antologjitë me proze: “Nëna”,- nga Forumi “Pan Albanian women network”.
Ka ne proces botimi Romanin “S’i them askujt” dhe një libër të dytë me publicistikë.
-Është redaktore e romanit “Klithma e Shekullit”, librit me tregime “Ishulli i pulëbardhës”, i vëllimeve me poezi “Lule qe rriten ne gur’…”, “E nëse jeta jo”, dhe librit me publicistikë “Maje pene”, të poetit e prozatorit Mëhill Velaj.
Asistent redaktor i vëllimit me poezi ne gjuhen angleze: Our Walk in time-te poetit Mëhill Velaj.
VLERËSIMI ME ÇMIME:
-Është fituese e çmimit të Parë, për Rubrikën Reportazh nga Fotjonart
-Fituese e çmimit të dytë -për Tregimin me te mire –nga Forumi Shqiptar.
Fituese e çmimit të tretë -Kadmus- : -Për rubrikën Intervista -nga Pelegrini -Athine Greqi.
Fituese e “çmimit të Parë Ballkanik”, në Netët Korçare të Poezisë.
Fituese e çmimit të Parë nga Redaksia e Gazetës “Nositi”, Pogradec
Fituese e çmimit “Petro Marko” në gjininë e Tregimit nga revista “Kuvendi” paraqitur në Ditën e Letërsisë Shqipe ne Miçigan
Është fituese e çmimit “Petro Marko“, ne gjininë e prozës , etj…
Jemi rreth tavolinësa me katër shkrimtar shqiptar në Kafe Pjaca Tiranë, dhe po e kundrojmë me simpati e dashuri dhe po bisedojmë këndshëm me Mondën tonë simpatike, që e kemi përfytyruar shpesh duke e lexuar apo duke e pare në fotografi.
Shpesh e kemin ndeshur Rajmonnda Mojsiun në tregimet e shumta të ndërtuara me kujdes, dhe që lexohen me endje, të nxjerra nga ngjarje e reale dhe ndofta përjetime vetjake, ku dallohen tema të guximshme deri erotike njerëzore. E kemi parë atë të pozojë në fotografitë e saj, që shoqëron çdo shkrim, në pozicione të zgjedhura artistikisht, pas një tualeti të kujdesshëm, me veshje të përshtatshme femërore, me dekolte të hapur dhe me palën e fustanit të shtëmëngur nga era. Në të gjitha rastet, kemi soditur një femër të bukur, që sjell, veç poezisë, intervistës dhe tregimit interesant dhe aromë e tipare të këndshme femërore, tërheqëse për këdo e deri për ne pleqtë, që tani po e sodisim e admirojmë gjatë e me kërshëri.
Kam lexuar shkrimin e Rajmonda Mojsiut “jo vetëm maskilizëm…,” le të citojmë një fragment, që më duket kulmor: “Mos duan edhe këtë përqindje femërore ta konvertojnë në “meshkuj”-që nga kapardisja mashkullore, pirja e cigares, deri edhe në dy paketa në ditë, në imitimin e zhargonit ordiner e banal si të meshkujve-mjafton të sjellësh në kujtesë për të disatën herë, pamjet e shpërfytyruara të kreut të shtetit e disa ministrave të tij, – imitimin e bërtitjeve çjerrëse dhe ulërimën cinike qeshëse si ”hingëllimë kali”, kërcënimet ordinere të huazuara nga zhargoni bulevardesk, i ftojnë gratë e “shkreta” të përleshen, të sillen vrazhdë dhe pakulturë si ata, deri te veshjet me pantallona si të meshkujve, etj. Mbase “tavolina” që kanë përgatitur politikanët e Parlamentit tonë maskilist, të qeverisë sonë maskiliste dhe nën mentalitetin maskilist që po pushtojnë gratë sapo hyjnë në “bukën e tavolinës”, i ngjet trapezës me burra e gra, ku kuvendojnë vetëm burrat e gratë mbajnë ison e tyre.”
E lexoj shkrimin protestë edhe pse pak i çuditur, se më duket sikur e zbuloj tani më të plot Mondën delikate dhe me ritet respekti për këtë femër të guximshme si rrallë burra, gjithnjë të shqetësuar dhe në asnjë çast indiferente, që nuk rresht se shkruari për së mbari, me pasion, mençuri e dobi shoqërore e njerëzore dhe ndaj them: Lumë Atdheu ynë për këtë brez të bukur trimëreshash përparimtare, që rendin pas bukurisë, feminilitetit, emancipimit dhe të ardhmes.
Një herë tjetër kam lexuar Esenë e Mondës për ”KURBANIN” e Edi Ramës dhe duke menduar se Monda është shtetase Amerikane dhe anëtare Partisë Demokratike atje, ndaj nuk kam si mos e shtoj respektin për të. Ajo, në këtë rast është e para guximtare që bëni haptas një analizë kritike dhe e vlerëson paanësisht autorin e KURBANIT.
Unë personalisht si Luan, as kam bërë pjesë kurrë në ndonjë parti politike, se politika ime është thjeshtë shqiptaria, po si intelektual me sy në ballë, pavarësisht se nga origjina dhe bindjet jam nacionalist dhe i djathtë, dhe duke gjykuar me ndjenja gjerësisht demokratike, që respektoj çdo kënd, e di që Rama përfaqëson një elektorat të konsiderueshëm, me afro gjysmën e shqiptarëve, nga ana tjetër, duke banuar në Tiranë, i kam parë ndryshimet e shpejta që solli ai, duke qenë për 10 vjet në krye të saj, madje duke tërhequr opinionin e ndërkombëtarëve që e shpallën midis kryebashkiakëve me të suksesshëm. Dhe siç thotë në këtë shkrim Monda ”Kryebashkiaku i Tiranës, ia arriti të zhdukë mjerimin e pashpresë të Tiranës, transformimin rrënjësor dhe kthimin e Parkut Rinia e Lumit Lana, përtej identitetit të tyre –ta shndërrojë Tiranën, në një qytet plot jetë, dritë e kolorit ngjyrash, mes të bukurës shpirtërore e të përditëshmes njerëzore,- duke i dhënë imazhin e një metropoli evropian”
Po edhe me e rëndësishme është se, si shkrimtar e kuptoj që me një stil të veçantë letrar, “KURBANI”, paraqet njëkohësisht, një reflektim të thellë të Edi Ramës, si drejtues partie dhe një refleksion të plot ndaj të gjitha gabimeve, me premtim e shpresë për ndreqjen dhe për mos përsëritjen e tyre.
Duke lexuar Esenë e Raimonda Moisiut për Kurbanin e Edi Ramës, çuditem dhe kënaqem edhe më shumë për gjerësinë e mendimit të saj, në pozicionin e një shkrimtareje dhe gazetareje shumë planesh, që e shikon realisht gjendjen, pa ndikime partiake dhe e shpreh atë me guxim, si një intelektuale e mirëfilltë.
Jam i bindur se ky qëndrim nuk tregon se ajo nuk ka vërejtje për autorin e Kurbanit aktualisht, sidomos për ato që lidhen me domosdoshmërinë e kompromiseve politike, që lidhen me të mirën e përgjithshme të Kombit drejt Bashkimit Evropian.
Largohemi nga takimi i këndshëm me Raimonda Moisioun, duke e përcjell atë për Amerikë, me besimin se do takohemi pas disa muajsh, për të qëndruar bashkë më gjatë dhe për të këmbyer mendime, që siç morëm vesh paraprakisht, premtojnë krijimtari të ardhshme letrare të pashtershme.