Libri i ri: Nga një projekt i shkollës së gjuhëve të huaja “Asim Vokshi” deri tek formatimi i një libri interesant për shkrimtarët nga Fiona Kopali
Në fillim ishte një ide e mësuesit të tyre të letërsisë, Arshin Xhezo, që nxënësit të krijonin një album për shkrimtarët. Natyrisht, pas kësaj, erdhi entuziazmi i takimit me shkrimtarët. Ekipi i “albumit” punoi me shumë pasion për ta realizuar këtë projekt, duke intervistuar njerëzit e famshëm të letrave shqipe, duke incizuar zërat, duke mbledhur relike, foto, dorëshkrime apo autografe të tyre, madje edhe përmes imazheve filmike.
Por protagonistja e kësaj nisme, Fiona Kopali, tashmë studente për jurisprudencë, synoi që ky projekt të shndërrohej në libër si një dëshmi publike jo vetëm e asaj që bënë shokët dhe shoqet e saj dikur, por duke i dhënë nismës dhe projektit vlera e prurje të reja. Pas shumë muaj pune, kërkimi dhe pasurimi të projektit fillestar, më në fund libri u formatua në përmasat që është publikuar sot. Një numër shkrimtarësh dhe njerëz të letrave shqipe si Faik Konica, Fan Noli, Gjergj Fishta, Ismail Kadare, Dritëro Agolli, Xhevahir Spahiu, Luljeta Lleshanaku, Matteo Mandalà, Shaban Sinani por edhe përfaqësues të letërsisë botërore si Ernest Heminguej, Gabriel Garsìa Markez, Rudyard Kipling u bënë pjesë e këtij albumi përmes relikeve si fotove, shkrimit të dorës apo intervistave të tyre me autoren. Ja, një fragment nga përshkrimi i takimit me Kadarenë në shtëpinë e tij:
“…Ju jeni gjimnaziste, ë? Po, tek “Gjuhët e huaja”. Nxënësve u ka rënë ca interesi për të studiuar gjuhë të huaja. Në Shqipëri dëgjoj kudo: “ka rënë, ka rënë…”. Çfarë është ngritur në Shqipëri?! Epo, i thamë, nxënësit nuk njohin vargjet e Poradecit, por dinë përmendësh këngë mediokre. Kjo është një dukuri e njohur botërore, por është për të ardhur keq. Brezi i ri po helmohet nga ky bombardim. I takon atij ta ndryshojë këtë Shqipëri. Nga ky brez pritet. Por, kur ky ushqehet me banalitete… I treguam edhe idenë për t’i përmbledhur në një libër intervistat, dhe ai shprehu dëshirën që kjo intervistë të mos botohej në ndonjë gazetë. “Më kuptoni, besoj. I kam shmangur të gjitha intervistat. Në librin që keni në plan, po”. Në momentin që po shkruante autografin mbi librin tim, po lëvizte dorën mbi fletën e librit, sikur nuk dinte çfarë të shkruante. “Dëgjo, Bujar”,-iu drejtua botuesit të tij: “Për Fjonën” apo “Për Fiona”-n?… Uf! Përfundimisht e shkroi: “Për Fionën, kujtim nga Ismail Kadare, 21.4.2010”.
Por një nga gjetjet më interesante në libër është zbulimi i jetës së poetit Xhevahir Spahiu në një moment delikat, kur u kritikua nga Enver Hoxha për prirjet “moderniste”. Në libër publikohet me këtë rast një dokument antologjik për raportet e shkrimtarit me diktaturën, hartuar nga policia e fshehtë e asaj kohe. Është fjala për të famshmin “simpozium shkencor me temë: Klasikët e marksizëm-leninizmit dhe rakia”, i formuluar si shaka e hidhur e poetit për ideologjinë totalitare. Në një copë letër, Xhevo kishte shkruar: “Simpozium për rakinë”, dhe rreshtoheshin disa “tema” e “kumtesa”, si :
1) Ç’kanë thënë klasikët e Marksizëm-leninizmit për rakinë;
2) Lufta kundër ideologjisë borgjeze që nënvlerëson rolin e rakisë në revolucion…
3) Etimologjia e fjalëve “raki” e “zamzane”;
4)Recitim nga Omer Khajami…;
5) Vërejtje mbi projekt buxhetin e rrethit; …
6) Përshëndetje e pionierëve…;
7) Detyrat e kontrollit punëtor për zbatimin e detyrave…
No comments:
Post a Comment