June 3rd, 2011
Peter Tase
Graduate Student
The Institute of World
Politics,
ALEATI MORTAL I SHTETEVE TE BASHKUARA
LOJA E DYFISHTE E PAKISTANIT NE LUFTEN KUNDER TERRORIZMIT
Shumë studjues dhe qytetarë
të thjeshtë në gjithë botën nuk e kuptojnë pse Pakistani sillet në një mënyrë të
pazakontë, por fatmirësisht ata e kuptojnë se ka ardhur koha që ky vend të
konsiderohet më shumë si armik se sa aleat i Shteteve të Bashkuara. Ky transformim i perceptimit amerikan dhe
atij botëror filloj përpara se të zbulohej që Osama Bin Laden kishte filluar një
jetesë të rehatshme dhe të “fshehtë” përpara hundës së ushtrisë Pakistaneze në
periferi të Abbottabad-it.
Forcat e NATO-s dhe Shteteve
të Bashkuara kanë bindjen e plotë se Pakistani është shumë aktiv dhe financon
Taleban-ët në Afganistan edhe pse në krahun tjetër asiston trupat aleate duke
lejuar transportimin e furnizimeve të gjithanshme ushtarake të kalojnë në
territorin e tyre me destinacion Afganistanin.
Niveli i kësaj mbështetje është
më shumë se treguesit aktual, duke tejkaluar parashikimet e inteligjencës dhe
mbeshtetur vetëm në fakte reale.
Pasi kane kthyer ndonjë dopjo
Uiski, është më se e sigurtë të degjosh oficer të lartë pakistanez, të pranojnë
me krenari se ushtarët e forcave speciale të Pakistanit janë duke drejtuar një
inisiativë për të pastruar Afganistanin nga forcat e NATO-s dhe SHBA-s në mënyrë
që të ri-instalojnë në Afganistan influencën e tyre të paraluftës në fqinjin e
tyre verior i cili realisht konsiderohet si koloni e Pakistanit. Kjo vjen si rrjedhoj e asaj që Jonathan
Foreman e quan “lidhje e thellë strategjike” në luftën kunder Indisë dhe si
rrjedhoj ata janë duke koordinuar jo vetëm strategjinë, logjistikën por edhe taktikën
e Talebanit në Afganistan. Në të vërtetë
ata mund të jenë edhe më efiçent në këtë drejtim por po presin momentin e duhur;
ky konflikt i kamufluar ka qënë për një kohë të gjatë praktika dhe specialiteti
i Pakistanit.
Ashtu sic mund të pohojnë
edhe oficerët që dehen me Uiski (të cilët nuk kanë simpati personale për
Islamin por vetëm devotshmëri për konceptin e tyre lidhur me interesat
strategjike të Pakistanit në rajon) do të thonë se në të vertetë ishte
Pakistani ai që dëboj forcat dhe tanket sovjetik nga Afganistani.
Me qindra në mos me mijra oficer Pakistanez të veshur si civil drejtuan
Muxhahedinët drejt fitores. Ky është një
fakt që tingëllon si i vërtetë, po të kemi parasysh historinë e ushtrisë
Pakistaneze. Pushtimi i Kashmirit nga fiset Pathan me 1947 i cili provokoj luftën
e parë Indo-Pakistaneze u drejtua gjerësisht nga oficer civil Pakistanez.
Shërbimi i Inteligjencës së Pakistanit filloj konfliktin në Kashmir dhe
sponsorizoj sulme terroriste në teritorin Indian. Ushtria pakistaneze nuk dallohet për aftësi në
luftime konvencionale; në krahun tjetër, nuk ka asnjë vend me ushtri më të përgatitur
se Pakistani, në gjëndje për të kontrolluar aq mirë forca ushtarake të një
vendi tjetër dhe mbi të gjitha e aftë për ti manipuluar ato. Kjo gjë ka ndodhur edhe gjatë viteve të
fundit në luftën në Afganistan ku forcat
armike luftojnë ashpër kundër forcave të ISAF-it dhe SHBA ndërsa në krahun tjetër
“partnerët” pakistanez manipulojnë dhe disinformojnë “aleatin” e tyre. Përdorimi i këtyre trupave dhe Loja e dyfishtë
e ushtrisë Pakistaneze ka sjellë një valë sulmesh teroriste edhe në vetë selinë
qendrore të shërbimit të Inteligjencës në Islamabad dhe në baza të tjera
ushtarake. Sidoqoftë forcat pakistaneze mbeten
të patundura në qellimin e saj për të kontrolluar këta monstra që kanë krijuar
vetë, të cilët janë të dobijshëm.
Në disa raste, maska e kamuflimit të operacioneve kundër trupave aleate në
Afganistan bie. Përpara disa vjetësh
ishte një incident ku trupat amerikane afër kufirit afgan, ishin sulmuar nga
forcat Talebane që po gjuanin nga pozicionet e ushtrise Pakistaneze në krahun
tjetër të kufirit. Trupat Amerikane hapën
zjarr për vetmbrojtje dhe vranë jo vetëm agresorët taleban por edhe majorin
Pakistanez nga Punxhab-i i cili po drejtonte këtë sulm mbrapa kuintave. Ky
incident bëri që autoritetet e Islamabad-it të ankoheshin për shkelje të
integritetit territorial prej forcave amerikane.
Ky ishte një nga momentet ku
autoritetet Amerikane më në fund mund të deklaronin hapur ndihmën qe ushtria
Pakistaneze i jep vazhdimisht forcave terroriste të Taleban-it dhe elementëve të
mbetur të Al-Qaeda-s. Por zyrtarët amerikan nuk reaguan; ata mund të jenë hutuar nga pandershmëria e palës pakistaneze
ose kanë patur ndërmend bashkëpunimin pakistanez në gjetjen e disa antarëve të
Al-Qaeda-s.
E vërteta e ngatëruar është
se pakistani eshte aleat dhe armik i Shteteve te Bashkuara: interesat e tij
strategjike, ashtu siç kuptohen nga
lidershipi i lartë ushtarak, kërkojnë të luhen teknika të ndryshme që të
para nga jashtë duken skizofrenike. E vetmja levizje e qëndrueshme është se ata
në ç’do moment mund të tradhëtojnë njerën palë apo tjetrën. Kur momenti e kërkon, Islamabadi me dinakëri
të shkëlqyer mund të tradhëtoj aleatët e tij, Taleban dhe Al-Qaeda ashtu siç
mund të bëj edhe me forcat Amerikane dhe të NATO-s. Kjo mjeshtëri dy – faqëshe mund të shihet
fare qartë edhe në marrëdhëniet e Pakistan-it me partnerë të tjerë strategjik.
Kina është furnizuesi kryesor
ushtarak në Pakistan , ndërtuesi i rrugëve në
Himalaje, partner në ndërtimin e avionëve të rinj luftarak dhe arkitekti i
portit të ri detar në Gwadar. Por Pakistani gjithashtu është krah hapur ndaj
guerilasve islamist ujgur që vijnë nga Kina.
Pekini nuk është aspak i kënaqur me këtë manovër, por ata mbi të gjitha
duan bashkëpunimin e Islamabad-id për të realizuar objektivin e tyre afat gjatë,
për të rrethuar Indinë.
Pastaj vjen bashkëpunimi i
Pakistanit me Arabinë Saudite. Që prej
pushtimit të Afganistanit nga Trupat Sovietike,
Arabia Saudite ze vendin e dytë (në vend të parë është SHBA) për
sponsorizimin financiar të pakistanit dhe forcave ushtarake. Çmimi i mbështetjes Saudite përfshin pranimin e misionarëve
Wahabi dhe terroristët e Al-Qaedas të financuar nga Riyadh-i. Por megjithëse ka hasur revoltë nga elita
Uahabiste Saudite, perseri shërbimi sekret Pakistanez ka dorëzuar disa nga
teroristët më extremist të mbështetur nga Sauditët, përfshi këtu edhe Khalid
Sheik Mohammed.
Elita Ushtarake Pakistaneze bënë keto lëvizje me aleatët e saj për të
realizuar qëllimet e saj afatgjata. Ata kane nje llogjikë koherente por janë të
mbështetura në iluzione të një sulmi të mundshëm nga India. Duhet patur
parasysh se Pakistani ishte i pari që ka filluar të tre konfliktet e armatosura
me Indinë. Amerika dështoj të kuptonte
se Pakistani e shikon ç’do gjë në lidhje me konfliktin territorial që ka me
Indinë, ç’ka bëri që të nënvlerësohej
roli negativ i Islamabad-it kundrejt projekteve perëndimore në
Afganistan dhe strehimi i teroristëve në teritorin pakistanez.
Zbulimi i Bin Laden-it në Abbottabad tregon qartë se shërbimi sekret dhe
intelligjenca ushtarake Pakistaneze nuk do të kishte pranuar kryeteroristin të
jetonte atje nëse trupat amerikane nuk do të bënin një sy qorr dhe një vesh
shurdh ndaj provokimeve të jashtëzakonshme të ushtrisë pakistaneze. Nuk mund të konsiderohet më ‘sekret’ fakti që
Mullah Omar dhe lidershipi i tij janë duke jetuar lirshëm pranë qytetit Quetta,
ku gjithashtu është kolegji ushtarak i komandës pakistaneze. Ndryshe nga njësitë e Talebanit në Uaziristan
dhe në veri të vendit, Omar dhe liderët e tjerë nuk janë sulmuar asnjë herë nga
ajri. Sipas Pakistanezëve, CIA është në
dijeni të presencës së Omarit por ka arsyet e veta që nuk ndërmer një sulm
ajror, kjo mbetet e paqartë por ndoshta ka lidhje me marëdheniet e afërta që
CIA ka me Shërbimin Sekret Pakistanez (ISI).
Në ç’do rast qëndrimi amerikan ndaj lojës së dyfishtë pakistaneze duket se
ka frymëzuar më shumë vazhdimin e një loje të tillë. Jo më largë se dhjetë vjet përpara (2001), një
raport jo sekret i Agjensisë se Inteligencës në Pentagon (Defense Intelligence Agency) konfirmon lidhjet e ngushta të Bin
Ladenit me shërbimin sekret pakistanez. Baza e Bin Ladenit në Zahawa u ndërtua
nga ndërtuesit Pakistanez me fonde Pakistaneze në bashkepunim me grupin
Muxhahedin Haqqani.
Vrasja e Bin Ladenit tregon hapur se SHBA i ka dhënë fund tolerancës ndaj
lojës së dyfishtë Pakistaneze. Kuptohet
fare mirë se ky vënd me armë bërthamore nuk rënohet nëse Uashingtoni nuk plotëson
dëshirat e gjeneralëve. Më në fund Shtëpia
e Bardhë e ka kuptuar se pakistani ka nevoj për më shumë ‘dajak’ se ç’do gjë
tjetër. Ushtria pakistaneze, ashtu sic pritej po ankohet për dhunimin e
sovranitetit, dhe bërtet duke thënë se më mirë është të humbasin biliona dollarë
ndihma se sa të mbajnë një aleancë me një superfuqi arogante dhe të pabesë. Por
mundësia e një reagimi agresiv nga pala amerikane ndaj sulmeve pakistanze është
më i nevojshëm se kurrë per ti dhënë përgjigjen e merituar atyre që ngrehin
dyfekun kundër forcave amerikane.
Është shumë e rëndësishme që SHBA të vazhdoj rrugën e nisur dhe ata zyrtar
që kanë rënë në dashuri me Pakistanin të mos cënojnë qendresën e duhur ndaj
forcave Pakistaneze. Pa dyshim që për sa kohë do të ketë trupa amerikane në
Afganistan, Islamabadi do të ketë rëndesi te veçantë, por edhe amerika ka disa pika
të forta në lidhje me ruajtjen e balancave në Azinë e jugut. Do të ishte mirë për SHBA të bënte të qartë se
në qoftëse vazhdon ky duplicitet atëhere ndihmat ushtarake do të ndërpriten dhe jo vetëm kaq por Uashingtoni është në gjëndje
të ndryshoj ekuilibrat strategjikë drejt Indisë. Gjeneralët dhe Spiunët
pakistanez nuk jane gjë tjetër veçse realist, dhe për të ndaluar Indinë të blej
teknologji të avancuar që bën të mundur sulmin e parë bërthamor ndaj
Pakistanit, ata për një herë do të shisnin Talebanin dhe shokët e tyre terrorist
pak a shumë ashtu siç kanë shitur aleatët e tyre Amerikanë.