2016-10-06

CIKËL POETIK NGA LAURETA PETOSHATI





Rikthim ne Ventotene - Laureta Petoshati



TI  VOGËLUSH ME DIALEKT

Ti vogëlush me dialekt,
ti lule gishti, filiz mes baltës,
tingujpërzier, cigare shet,
në udhëkëmbimet e Tiranës. 
çmimet rriten më shpejt se ti,
çanta me libra, halle, rëndon,
dhe pse duhanin, unë, nuk e pi,
ky shpirt, cigare nga ty, kërkon.
Ti vogëlush me dialekt,
i bukur si një perëndi
Tirana është kryeqytet,
ti vogëlush, kryenjeri.
Nuk je lypsar, me punë lyp jetë,
E sotmja, të ardhmen përditë ta merr
Hënëza në sy, ty, të rrëshqet,
Ndërsa sytë tanë.. zhyten në terr.





KAM PARË DETIN TË QAJË



Kam parë detin të qajë,
i shtrënguar në dhimbjen e tij të pamasë.
Kam parë detin të qajë,
I kufizuar në hapësirën e tij të mos flasë. 

Kam parë detin vaj në vaj,
që lante fytyrën me lotët e kripur,
të cilët i thaheshin buzës, m’u në skaj,
kur heshtja shpotiste tronditur. 

Kam parë detin të qajë
me dënesën që zbon pulëbardha, albatrosë,
cila tokë këtë det, vaj me det, do ta mbajë
varur pezull si në fije peri?! O Zot, Mos!

O Zot mos qoftë e thënë, 
se nuk është hënë e ngrënë
por veç një det i tharë
shpërbëhet në një varr!

Kam parë detin të qajë,
lotët i rigonin me dritëhije,
thoshte: - i gënjyer jam, kam faj,
nuk kuptoja se brenda meje nuk kisha yje,
yjet në gjirin tim janë pasqyrim,
më vjen të plas si u gënjeva nga ky ndijim!

Kam parë detin të qajë,
detin vaj që vajtonte me lot të thatë
dhe yjet në qiell, në kupolë, atje në majë, 
dënesa e tij i lante në shëmbëllim të qartë. 

Pse qan me vaj, pa faj, i ndjeshmi det, 
ti s’je gënjyer, ke ëndërruar se je poet!


NINULLË BORZILOKU




Nga poshtë – lartë me kate si karusel
lulet e bardha dantellë mbi vel
si në shatërvanë parfumi del.

Kur vetmia e lodhja më bëhen tok
këpus një bisk nga ky borzilok
mbi nënkresë e mbaj sikur ta kem shok.

Ëndrra të merme pafundësisht më flet,
më thur poezi me freskinë e vet
më jep dashuri dhe kur kjo e vret.

Qetësia e çlodhja më bëhen tok
m’i sjell një bisk me borzilok
i vetmi mbret që e kam shok.
Një mik për kokë!




KU SHKON TI, MARIA




Maria, Maria, ku shkon ti Maria,
të mungon vetvetja apo vetmia?!

Ecën me bluzën e endur me mjegull.
Ku do ta vësh këmbën? E gjen një tjegull,
të kuqe, thyer si zemra jote Maria,
copëtuar nga malli dhe nga dashuria.

Maria, Maria, ku shkon ti Maria,
ty dhe gjolit, buzët ua plasarit zjarrmia,
puthjen përmbi buzë era ta gllabëron
për ta shpënë atje ku më shumë shijon.

Mes ngjalash të gjolit ecën dhe ti ngjalë,
e tejkalon çdo gjë, çdo ligj dashuria,
Zotit edhe njerëzve u thua: Më fal!
Pëshpërit me të qarë: Ave Maria!

Maria, Maria, ku shkon ti Maria,
të mungon vetvetja apo vetmia?!

Shkon te vendi i shenjtë, te nënkresa,
në shtratin ku kokën mbështeti Hyjlindesa,
me emrin e së cilës të pagëzoi shpresa,
që në vendin tënd e mban gjallë veç besa.

Maria, Maria, ku shkon ti Maria,
ishulli është i vetëm, e vetme vetmia,
prej rrezesh argjendi i thatë nis një shi,
rrëzëllen mbi ujë dhe nuk lag njeri.

Ç’është ky shi Maria që e sheh veç ti,
kur shkon te laguna me kishën përbri,
ku ullinjtë këndojnë se zogjtë nuk migrojnë,
vajzat mes dafinash ëndrrën e takojnë.

Veshur mafor blu, ky vend në të gjelbër,
ku shkon ti moj vajzë, kush je, a ke emër?
Kush është emri yt, ai, i vërteti,
paçka se Maria të flet gjithë qyteti.

Maria, Maria, prit pak ti Maria,
hyjnore, mallëngjyese vjen pas dashuria:
ti emrin Maria e mban si brerore,
por unë ty të njoh: je një zambak Vlore.


PUTHJA


Kjo puthja mbi buzën time çdo të jetë?-
pyeti goja kureshtare. -
Nëse është veprim i shenjtë,
unë pastaj nuk do flas fare!

Veshi tha: - Duhma shpirti që s’rrëfehen,
mërmërima, psherëtima,
si refren në timpan ngelen
rrahje zemrash në gulçima!

Syri tha: - Buzët kthehen në petale,
trëndafila të kuq, frymorë,
me ca rremba që nuk ndalen,
prush, me një vegim qiellor!

Hunda tha: - Erëmojnë papushim,
përsosmëri të purpurtë,
trille zogjsh në fluturim,
gjethnajë në hovin e gurtë!

Gishtat thanë: - Ne prekim me mollëza
ç’gjurmë nga puthja do të ketë,
çfarë gdhend fryma apo shkronja,
kur buza është fron i shenjtë.

Dashuria tha: - Mbi buzë unë s’ula dy vetë,
por dy shpirtra në ngazëllim,
bashkë në rrëzëllim të kthjelltë,
e gjithë kjo për hatrin tim!

Buzët e detit, në përjetësi të puthen presin,
Ndaj çdo gjurmë mbi rërë fshin dallga me furi
Shpirtrat e dashuruar mbi buzë njerëzore ecin,
Ndaj dallgë e dashurisë i mbështjell të dy!

Vazhdoi: - Unë nuk fshij gjurmë, gdhend ndjenjë,
Shkëlqej dielladritas me farfuri,
puthja dhe në ëndërr vjen më gjen,
jam një tempull ku shpirti zgjuar rri!

Gjuha tha: - I lëpiva buzët ja, aty,
ku në një puthje dy shpirtra bëhen një,
qiellza mbeti e shushatur në dalldi,
ç’shije të magjishme mbi buzë shpirti lë!

Kur mbi buzë të çlodhej shpirti doli,
goja u dridh nga puthja dhe më s’foli!




Laureta Petoshati - Rikthim në Ventotene


Picture

Personazhe reale si Llazar Fundo, Isuf Luzaj, Stavro Skëndi, Skënder Muco, pastaj Enver Hoxha, Hysni Kapo te shndërruar pastaj në personazhe letrare... Histori, letërsi apo masoneri politike... Kjo është “kurthi” që i ngre me mjeshtëri lexuesit autorja e romani “Rikthim në Ventotene”, Valbona Petoshati. Të përpiqesh të rindërtosh historinë e një kombi nëpërmjet letërsisë është padyshim një akt sa i lartë, po aq dhe tepër i ndërlikuar. Laureta Petoshati ka ditur ta realizojë në mënyrë mjeshtërore të gjithë këtë proces.
Romani “Rikthim në Ventotene” është fryt i një pune të palodhshme hulumtuese disavjeçare në lëmin e historisë dhe për më tepër në hulumtimin dhe gjurmimin e përpjekjeve të intelektualëve shqiptarë të periudhës së Luftës së Dytë Botërore, kryesisht atyre të internuar nga fashizmi në ishujt e Italisë, si pjesë e debatit për përpilimin e dokumentit historik si Manifesti i Ventotenes që do të ishte bërthama e realizimit të ëndrrës së Europës së Bashkuar.

    Titulli: Rikthim në Ventotene Autori: Laureta Petoshati ISBN: 978-9928-109-39-2 Faqe: 590



Përgatiti: Flori Bruqi

Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)

Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës.  Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...